Walcherse boeren zagen hun grond
in de N.O.-Polder
Zeeuwse Almanak
GEEN GERINGE PACHTPRIJS
IN NOORD-OOST-POLDER
En zijn er zeer tevreden over
HERVERKAVELINGSCOMMISSIE
BOOD EXCURSIE AAN
Plaatsing schuren vordert goed
Van Vrouw ioi Vrouw
Balans
van Lake Success
ZATERDAG 21 MEI 1949
PROVINCIALE ZEEUWSE COURANT
3
Gedecideerd zette de heer W. Besuyen, een boer uit Middelburg,
Donderdagmorgen de schop in de grond van de hem toegewezen ka
vel in de Noord-Oost-Polder. Hij wreef over z\jn hand wat klei uit,
vermengde deze met vocht en bestudeerde enige minuten de structuur.
Zijn prompte commentaar was: „Prima, prima! Beste grond, vrouw!"
Zyn vrouw en hy keken elkaar een ogenblik aan en toen moet er in de
ze Walcherse boerenmensen wel wat zyn omgegaan. Want op dat mo
ment werd stilzwijgend het definitief besluit genomen om de grote
stap te wagen en de verklaring, dat zij accoord gaan met de plaatsing
in de Polder, te ondertekenen. Endit betekent niets meer of minder
dan een keerpunt in hun leven.
Zoals met de Besuyens ging het
op deze stralend-mooie Meidag ook
met de Sturm's en de Wisse s, de
Sehoe's en de Langebceke's en a.1 die
andere echtparen, die wanneer
zij tot tekenen van de verklaring
bereid zijn (en men behoeft daar
nauwelijks aan te twijfelen) als
eerste Walchenaren binnen afzien
bare tyci hun plaats, in de N.O.P.
kunnen krijgen. Bijna alle boeren-
gegadigden en dat zijn er 46
zijn weliswaar al eens eerder in de
Polder geweest en er is nadien op
Walcheren veel gepraat over de bo-
demstructeuur en de bouw ginds,
maar de sensatie om nu de eigen
kavel te kunnen bezichtigen cn keu
ren, om na te gaan wat men kan
verwachten, was volkomen nieuw.
Van dit onderzoek immers zou ten
dele afhangen of men in het vroe
ger genomen besluit om Walcheren
vaarwel te zeggen zou volharden en
of dat men ter elfder ure de aan-
vraag nog zou Intrekken.
Van de boerinnen was nog vrij- j
wel geen in de Polder geweest en
natuurlijk waren ook zij uitermate
nieuwsgierig naar haar woongebied.
Het was een sympathieke geste van
de Hcrverkavelingscommissie Wal
cheren om man èn vrouw, om alle
betrokkenen in de gelegenheid te
stellen een excursie hierheen te
maken en zij heeft er veel voldoe
ning van gehad: samen zullen de
Walchenaren straks de eerste moei
lijke tijd beleven, waarbij wederzijdse
hulp zeker nog wel eens nodig zal
zijn. samen moesten zij ook kennis
maken met het nieuwe land. Deze
kennismaking was het hoogtepunt
van een gezellige en goed-georgani-
seerdc autobustrip, waaraan tevens
werd deelgenomen door de voorzitter
van de Herverkavelingscommissie
Walcheren, rar. A. J. van der Weel
en andere commissieleden, benevens
ambtenaren van het Bureau Ruilver
kaveling en -van Landbouwherstel.
De heer W. A. van der Werff, 41 e
hoofd is van „Ruilverkaveling", had
ook de leiding van deze colonne.
POLDER OP ZIJN BEST
Gedurende de gehele lange tocht
van Middelburg naar Zwolle was
de belangstelling van de inzittende
der vier bussen voor wat buiten was
te zien uiteraard niet zo groot als
op het betrekkelijk korte traject
Ramspol-Marknesse. De Noord-Oost-
Polder toonde zich in het Meizonne
tje op zijn best: een welvarend, mo
dern landbouwgebied in opkomst,
waar hard en met animo wordt ge
werkt, niet het minst bij de bouw
werkzaamheden. De boeren uit Wal
cheren bleken vooral grote interesse
te hebben voor de stand der gewas
sen, waar over het algemeen naar
hun idee weinig aan mankeerde:
prachtige, uitgestrekte velden met
tarwe, gerst, haver en de helgele
koolzaad wisselden elkaar af en
sommige percelen reikten bijna tot
de horizon. Tussen het jonge, snel
groeiende plantsoen lagen de rode
daken van de reeds vroeger gebouw
de kapitale boerderijen zichtbaar;
de daarby behorende woningen
maakten vele vrouwelijke inzittenden
oen beetje jaloers. In de verte i
als hadden jongens met een bouw- j
doos gespeeld staken de skelet- 1
ten van de „pre-fabricated" schuren
voor de grotere Walcherse bedrijven
in de luent.
Ens en Marknesse doen thans nog
veel denken aan de pioniersstadjes,
zoals die in films over goudzoekers
wel werden uitgebeéld: provisorisch,
maar gezellig en- niet eens zo pri
mitief meer. Zolang de winkels nog
niet klaar zyn is de cantine tevens
toko, er zijn een paar aardige nooQ-
kerkjes en in een éénverdiepings-
huisje in Marknesse zagen wij naast
elkaar een kleuterklasse en een lo-
kaa] vol meisjes met vlechtjes, die
even de les mochten onderbreken
om te kijken naar de mooie Wal
cherse dracht, die in de N.O.P. dooi
de Walcherscn zeker niet zal worden
afgelegd. De kleuters mochten ook j in 20 stukken verdeeld met 60 ka-
kijken, maar kregen daarbij ^en fik- i dasternummers!
se ruzie, zoals dat bij alle kleuters
ter wereld gaat. Straks zullen hier
ook de Zeeuwse kinderen hun Woord
je meespreken.
VERKLARING TEKENEN
In Marknesse verzamelde zich t
gehele gezelschap in de cantine van
de Directie wierïngermeer (N.O.
Polder), waar temidden van kaarten
en tekeningen, die hij met een bil-
lartqueu expliceerde, de heer A. G.
Lindenbergh, hoofdopziener van de
Domeinen, oen uiteenzetting gaf.
Elders op deze pagina hierover
meer.
Na dc uiteenzetting werd aan
iedere gegadigde een verklaring
overhandigd, waarbij hy zich
verplicht tot vestiging in de N.
O. Polder met inachtneming van
eventuele bijzondere cultuur-
voorschriften. In deze verkla
ring staat tevens de pachtsom
ongeveer aangegeven. De be
trokkenen moeten deze. docu
menten vóór 27 Mei terugzen
den naar Zwolle. Wanneer be
kend is welke personen pach
ten, kan de directie dc minis
ter van Financiën een voorstel
zenden om goedkeuring.
De bussen reden vervolgens de
polder door om de boeren en boer
innen af te zetten bij hun toekom
stige kavel, waar zij, geassisteerd
door opzieners van dc Domeinen,
de motormatadors van de N.O.P.,
de structuur van de grond, de
groeizaamheid, de aanwezigheid van
onkruid en meer voor hen belang-1
rijke zaken onderzqchten en natuur-
lijk ook de grote „bouwdoos-schu- j
ren" bezichtigden, voor zover het
bedrijven gold van 24 ha en meer.
Mevr. Besuyen, wier man een 36 j
ha,, kavei zal pachten, vertelde ons
overweldigd te zijn door de enor
me grootte van dit perceel. In
Middelburg hebben de Besuyens
ook wel ong. 35 ha, maar dat
Gestolen brief van Pieter
Stuyvesant teruggevonden.
Een brief van Pieter Stuyvesant, de
laatste Nederlandse gouverneur van
New York, welke brief in 1917 uit de
archieven van Massachusetts werd ge
stolen, is teruggevonden.
De directeur van de bibliotheek van
Harvard, Keycs D Medcalf, kreeg de
brief in handen, toen een boekhandelaar
in New York deze aan hem wilde verko
pen voor 800 dollar. De in het Neder
lands geschreven brief dateert uit 1659,
toen New York nog Nieuw Amsterdam
heette. Het schrijven is gericht, aan Gou
verneur Winthrop van Massachusetts cn
is een afwijzing van diens verzoek om
vrije doorvaart op de rivier de Hudson.
Nieuw Amsterdam werd in 1664 New
York, toen dc Engelsen de stad verover
den.
K.N.A C. hield jaarvergadering-
Onder voorzitterschap van jhr. rar.
J. Th, M. Smits van Oycn werd in
Den Haag de algemene vergadering
der Koninklijke Nederlandse Auto
mobielclub gehouden. Het bestuur van
de K.N.A.C. heeft zich genoodzaakt
gezien, de jaarlijkse contributie te
verhogen. Tijdens de bestuursverkie
zing werden de heren jhr. J. Th. M.
Smits van Oycn (Eindhoven) en jhr.
J. van Vredenburgh (Kapellcn-België),
alsmede H. J. Jannink (Goor) herko
zen als resp. voorzitter en commissa
rissen.
BROEDENDE MEREL.
Wcstkapellc biedt aan vogels nog
weinig brocdgelegenheid. Het is er
kaal en de jonge bomen en strui
ken hebben nog weinig loof. Een
merel, die ondanks dat tekort,
trouw gebleven is aan Westkapel-
lc, heeft nu zijn nest gemaakt in
de muur van een huis, dat in aan
bouw is. Dagelijks lopen arbeiders
in en uit, maar de vogel laat zich
niet storen en bewaakt de vijf
eieren, die rusten in een muurgat.
dat bestemd is voor een balk.
Hfeel voorzichtig werken daar
nu de arbeiders. Zij willen het
vertrouwen niét beschamen, dat
dc merci in de mensen heelt ge
steld. Als straks de jonge merels
in de bomen van Wcstkapelle hun
vrolijk gefluit laten horen, dan
zullen dc Westknppelaars tot. elk
aar kunnen zeggen: „Dat zijn de
merels, die ons trouw gebleven
zijn, zij kondigen de herleving aan
van Westkapelle".
Rijwieldief op helerdaad betrapt.
Burgers hebben een 68-jarige rij
wieldief op heterdaad betrapt, vast
gegrepen en aan de politie overgele
verd. Dit gebeulde in Amsterdam-
Noord. De man bleek een goede be
kende van de politie, die reeds talrij
ke malen voor hetzelfde feit was ver
oordeeld.
1949 is een goed jaar voor de modistes. Ten eerste is dank zij de reclame
campagnes de vraag naar hoeden sterk gestegen, enten tweede kunnen zij,
nu bloemen en voiles hoogtij vieren, hun fantasie de vrije loop laten. De
bol van de hoed links bestaa.t .uit een sierlijk gedrapeerde lap satijn. Er
omheen loopt een rand van zwart stro en een corsage van waterlelies
hangt van de hoed af op de schouders. De collectie voorjaarsjaponnen
van Lanvin vertoont verscheidene ongelijk hangende rokken. Het middag
toiletje (midden) is uit dunne zwarte wollen slof vervaardigd, met een
vest van wit piqué. Een ander toilet uit de Lanvin-collectie is de cock
tail japon van marineblauwe zijde, mei een bovenstuk en mouwen van zeer
stevige witte zijde. Hoewel uiterst apart, lijkt ons de hoog opstaande kraag
een zeer onaangename dracht. De vrouw, die er prijs op stelt een jurkje te
bezitten, waarin zij zich prettig kan bewegen, dient dit model angstvallig
te mijden. Een avondcape van zilvervos met een rand van witvos afge
zet, moet een heerlijk bezit zijn. Het model rechts werd in Engeland ont
worpen, een Engelse mocht het ook op de show dragen, maaruitein
delijk zal de cape wel het eigendom worden van een Amerikaanse, want
er werd op de show uitdrukkelijk vermeld, dat hij bestemd was voor de
export.
Hoe zit het met de
12 h.a.-boerderijen?
De pachtprijs, die de Walcherse
boeren in de Noord-Oost-Polder
verschuldigd zullen zijn, zal voor
vrijwel alle bedrijven verschillend
zijn, doch by de berekening zal
van dezelfde normen worden uit-
geggaan. Dit werd medegedeeld
door de hoofdopziener van de Do
meinen, de heer A. G. Linden
bergh, tijdens een bijeenkomst van
Walcherse boeren en boerinnen in
Marknesse, waarover elders in dit
blad meer wordt geschreven.
Zoals bekend is de verdeling als
volgt: 25 bedrijven van 12 ha., één
van 18 ha., 17 van 24 ha. en drie van
36 ha., gelegen bij de dorpen Ens,
Marknesse en Luttclgeest (dat nog
moet verrijzen). Het pachtniveau be
draagt voor bedrijven van 12 ha.
160 per ha., van 18 ha. 170, van
24 ha, 180, van 30 ha. 190 en van
36 ha. 200.—. Daar komt bij de prijs
van de woning. Voor elke kavel is
een productiewaarde-cijfer vastge
steld; is b.v. de productiewaarde van
een kavel van 12 ha. 50 dan betaalt
men 50 van 160—'Voor de „Wal
cherse bedrijven" lopen deze cijfers
uiteen van 70 105 Bij de bepa
ling van de pachtprijs worden ook
in aanmerking genomen de factoren,
die van invloed zijn op het beheer
van de bedrijven, zoals de afstanden
van een dorp en van een los- of laad
plaats. Voor enkele bedrijven, die
nog niet in normale staat verkeren,
wordt een korting toegepast, voor
kavels, die worden opgeleverd in
meer dan normale toestand, een toe-
slga berekend.
De prijs van de arbeiderswoning is
niet in de pachtprijs begrepen. De
huur bedraagt ong. 300 per jaar.
HELICOPTER
Zo hebben we dan in Zeeland de
helicopter aan hel werk gezien ten
dienste van de ziektebestrijding in
landbouwgewassen. Er was daar in
de Wilhelminapolder grote belangstel
ling en die was verdiend. Want. men
staat, versteld over de vorderingen van
de technici:. Waar is de tijd, dat de
boer machteloos stond tegenover ziek
ten in zijn gewas? Tegenwoordig laat
hij de motoren ronken, de verstuivers
brengen de bestrijdingsmiddelen doel
treffend en intensief op de plaatsen,
waar zij wezen moeten en er wordt
eenschade voorkomen, die vroeger
niet te schatten zou zijn geweest. De
boeren gaan met hun tijd mee. Dat
bleek nog weer eens duidelijk bij het
bezoek der Nederlandse boerenzoons
aan de Verenigde Staten. Zelfs Ame
rikaanse bladen schrijven, dat Neder
land de Amerikanen voor is en dat
A merika zou kunnen juichen, als de
Nederlanders in Amerika bleven en
daar aan de Yankees leerden, hoe zij
hun bodem intensief kunnen bewer
ken.
Zulke woorden doen een Neder
lands hart sneller kloppen. En zij be
lt' ijzen, dat het in Amerika ook niet
alles goud is wat er blinkt.
Intussen: het is alles mechanisatie
wat de klok slaat. Ook in het boeren
bedrijf, dat daardoor wel iets van zijn
romantiek verliest. Maar van roman
tiek kan de boer niet leven en nu zich
overal een gebrek aan landarbeiders
openbaart, is het gelukkig, dat de
machine bij de hand is om in te sprin
gen. Want nog steeds is de boer, die
voor het voedsel zorgt, de basis waar
op de menselijke samenleving drijft.
Zonder boer geen mensenwereld'.
Het ligt al een tijdje op
een bespreking te wach
ten, en nu ik al mijn
moed bij elkaar grabbel
om hel te gaan bespreken
begrijp ik opeens, waar
om het gezamenlijk man
volk van de redactie het
mij met zo'n uitgelezen
hoffelijkheid heeft over
handigd: „Net iets voor
een secuur aan verraden
en verkocht. „Een pintje
maar vandaag, Neeltje",
zegt de titelplaat, maar
je laat het zelf allesbe
halve bij een pintje. Het
wordt minstens een em
mer, want je leest en
leest en laat de uren roe
keloos verstrijken. Plicht-
matig je moet die turf
Vrouwenpraat," zeiden ze immers binnenkort gaan
bespreken ligt er een
papiertje onder het be
reik van je hand, en
daarop krabbel je nu en
dan prevelend 'n notitie.
Totdat je ook dat laatste
restant degelijkheid ont
glipt en je deze geschie
denis van de bewustwor
ding der Nederlandse
vrouw, haar strijd en
volharding en haar ge
deeltelijke zegepraal ge
spannen blijft volgen als
een ongemeen boeiende
roman.
Het boek is in drie de
len gesplitst: De ontplooi
ing in de negentiende
eeuw (17981898); Intree
in de maatschappij (1898
1928); De laatste twin
tig jaar (19281948).
Hel eerste deel is uiter
aard het kleurrijkste; 't
tweede het bewogenste,
en het derde hm, la
ten we zeggen: het brok-
lceligste. Hier bespeuren
we duidelijk de haast, die
achter het schrijven en
doen verschijnen heeft
gejaagd. De hoofdstuk
ken over „Der vrouwen
plaats" en „Vrouwenar
beid, omvang en beper
king" bijvoorbeeld, zijn
wel wat érg droog uit
gevallen, wat maar ten
dele aan de stof ligt. En
met een buiging
toen maakten ze dat ze
weg kwamen.
De slimmelingen een
kleine 600bladzijden,
dicht bedrukt, en dat al
les oveY vrouwen. Ver
werk dat maar eens even
in één kolom. Nee,
eerlijk gezegd: dat is het
ergste niet. Maar wilt u
weten waarom Saskia de
bespreking van dit boek
een beetje zwaar op de
maag lag? Omdat het zo
verraderlijk interessant
is. Verraderlijk ik
meen het.
Je bekijkt argeloos de
titel-pagina: „Van moe
der op dochter. Het aan
deel van de vrouw in
een veranderde ivereld,
door Dra. J. BrokTen
Broek, mr. dr. P. M. Fran
kenVan Driel, Clara M.
Meyers en E. A. Herin
gaVan Rutli. Onder re
dactie van dr. W. H.
Posthumus-Van der Goot.
Uitgegeven onder auspi
ciën van het internatio
naal archief voor de
Vrouwenbeweging" en
meteen ben je behoorlijk
onder de indruk. Al die
doctoren en een interna
tionaal archief en dan
maar even 600 bladzijden
is dat degelijk of niet?
schillende onjuistheden
en ietwat te stellige be
weringen.
Dat de stoomtram van
Den Haag naar Delft in
1890 in een electrische
zou zijn omgezet, lijkt
me toch wel een erg
voorlijk verschijnsel. En
de beweringt dat Aletta
Jacobs, die in haar stu
dententijd (in de zeventi
ger jaren) in Amsterdam
op de schaatsen stond,
daarmee een verbazing
wekkende nieuwigheid
invoerde, is ook wel een
vraagteken waard. Reden
de aangebeden schonen
van Breeroo al niet lus-
lig op de Amsterdamse
grachten?
Van
moeder
op
dochier
En dan ga je aan het Saskia Bb
lezen en je eigen dege- over „De vrouw in oor-
lijkheid verstuift naar de
vier windstreken. Want
als je eenmaal de ietwat
droge inleiding voorbij
bent, en de eerste blad
zijde van het eerste deel
opslaat ben je er met-
log, bezetting en bevrij
ding" is het nu nog vol
slagen onmogelijk een
juist, objectief en alles
omvallend hoofdstuk te
schrijven. Ook is die
haast merkbaar in ver-
Maar dat zijn klenighe-
den en de overijling,
die het derde deel vooral
heeft geschaad kan ver
meden worden bij een
bezonken en nauwkeu
rig bewerkte herdruk.
De totaal-indruk is, nu
reeds: een buitengewoon
interessant en kostbaar
boek, dat elke Nederland
se vrouw behoort gelezen
te hebben. Het wemelt
van bekoorlijke details
en puntige gezegden. Er
worden vrouwen in ge
tekend, zo stoer, zo on
verzettelijk en heldhaftig
in haar volharding, dat
wij ons bijna voor onze
gemakkelijketijd scha
men. De zedelijke moed
van een Petronella Voüte,
de eerste directrice der
Heldring gestichten; de
rustige waardigheid van
het jonge studentje Alet
ta Jacobs, die, toen zij
voor het eerst de Am
sterdamse Universiteit
betrad, tussen een dub
bele haag van studenten
moest lopen alles om
haar te intimideren en af
te schrikken zijn te
groot geweest om door
het huidige vrouwenge
slacht te worden verge
ten. En wist u wel,
spreekster voor een of
andere vrouwenvergade
ring, dat, tqen Anna
StormVan der Chijs in
1865 als eerste vrouw
achter een lezenaar ging
staan, dit een sensatie
van de eerste orde was:
„Het was een zonderling
gezigt, eene Dame keu
rig getoiletteerd met eene
heldere stem van <nhter
de gewone lessenaar
staande te hooren ver
handelen".
Hel is verleidelijk om
met citaten nóg een ko
lom te vullen, maar het
eind zou er van weg zijn.
U moet het zelf lezen:
over de strijd voor ver
betering van het zieken
huiswezen, van het on
derwijs voor meisjes,
van de vrouwengevange
nissen. Het is waar, niet
iedereen kan zich zo'n
boekdeel aanschaffen,
maar is dit nu niet juist
iets voor onze vrouwen
verenigingen? Hoe vaak
wordt op vergaderingen
en gezelige onderonsjes
niet, ter afwisseling een
„aardig boek" voorgele
zen. Zonder een woord
kwaad van die aardige
boeken te willen zeggen:
is hier misschien niet de
gelijker kost aan bod? En
hebben we na elk hoofd
stuk niet kans op uitvoe
rige en geanimeerde na
besprekingen?
Secretaressen, knoopt het
in uw waakzaam oor. De
titel heb ik u al vermeld,
en E. J. Brill te Leiden
is de uitgever.
SASKIA.
Zolang de boer in ecu dergelijke wo
ning zit, krijgt hij korting wegens
het ontbreken van een huis 10 per
bunder). Ook bij de bepaling van de
pachtprijs wordt de boerderij-woning
natuurlijk niet in rekening gebracht.
Pachter cn verpachter moeten een
acte tekenen, waarna de Grondkamer
de juiste prijs moet bepalen. Dit kan
echter, zeer lang duren, aldus de heer
Lindenbergh. die nog mededeelde,
dat voor ieder bedrijf een zaaiplan
moet worden ingediend.
DE BOERDERIJ.
Spreker deed vervolgens enige be
langrijke mededelingen over de
bouwwerkzaamheden in de Polder.
Voor de bedrijven van 24 ha. en
groter worden de schuren, waarvan
de onderdelen in een fabriek worden
gemaakt, in enkele dagen in elkaar
gezet, waarna zij verder kunnen wor
den afgewerkt. De schuren voor 36
ha.-bedrijven hebben een paardenstal
voor 4 dieren, een stal voor één koe,
een wagenberging en bergplaats, die
voor bedrijven van 24 ha. hetzelfde,
doch met een stal voor drie paarden.
Over 't algemeen voelden de betrok
kenen het wel als een bezwaar, dat
zij geen vee zouden kunnen houden,
door gebrek aan stalling.
Voorlopig totdat de woning bij
de schuur klaar is komt de boer
met zijn gezin te wonen in de arbei
derswoning, die in de onmiddellijke
omgeving wordt gebouwd. De aparte
woningen bij de ..prc-fabs" moeten
nog worden aanbesteed, maar het be
stek is vergevorderd. Er komen o.m.
twee flinke woonkamers en vier
slaapkamers in. alsmede een douche
cel.
Op de 12 ha-bedrijven worden boer
derij. woning en bijgebouw aan elk
aar gebouwd. Er komen twee typen,
die niet veel verschillen. De bewo
ners zullen de beschikking hebben
over twee woonkamers, een slaapka
mer beneden en nog .twee boven,
evenals een badkamer. De veestal kan
6 koeien en 2 stuks jongvee, de paar-
ook een kippen- en varkenshok bijge-
denstal 2 paarden bevatten. Er wordt
bouwd. In de 12 ha-boerderijen bij
Ens komt de schuur tegen het huis
aan met de veestalling middenin.
OPLEVERINGSTIJDEN.
De „prc-fab"-schuren moeten wor
den opgeleverd In September, de ar
beiderswoningen vóór Nieuwjaar a.s.
Gehoopt wordt, dat dit inderdaad het
geval zal zyn. maar in ieder geval
zullen de bedrijven van 24 ha. en
groter zeker betrokken kunnen wor
den op 1 Mei 1950. De gronden moe
ten worden aanvaard bij het roven
van dc oogst, dus deze herfst.
Al het heri'stwerk komt voor reke
ning van de pachter, die zelf of met
anderen kan ploegen of laten loon-
ploegen. Een moeilijkheid is, dat "de
pachter niet weet of de woning in
deN.O.P. op 1 October beschikbaar
is. De mensen, die nog vóór de win
ter in aanmerking komen, zullen
echter tijdig bericht ontvangen.
Met de bouw op de 12 ha-kavels
moet nog worden begonnen. De in
schrijvingen van de aannemers ko
men thans binnen en de inschrijf-
sommen moeten nu vergeleken wor
den met de som, die de regering be
oogt. Zijn ze hoger, dan zal de mi
nister van financiën een nieuwe be
slissing moeten nemen. Voorlopig is
de opleveringsdatum bepaald op 1
Maart 1950, doch er valt natuurlijk
ten opzichte hiervan niets te garan
deren.
Tenslotte verklaarde de heer Linden
bergh als antwoord op enkele vra
gen, dat er vier groen voederdroge
rijen zijn in de Polder en dat er
zelfs een drijvende komt, voorts twee
coöperatieve aankoopverenigingen en
wat zeer belangrijk is, een goede, ac
tieve voorlichtingsdienst. De scholen
in de dorpen zijn voor openbaar on
derwijs. In elk dorp zijn drie kerken
(Ned. Hervormd, Gereformeerd en
R.K.) mét pedikanten en geestelij
ken. Dokters ontbreken al evenmin
en ook aansluiting op electrisch net
en waterleiding.
EEN ZWARE STAP.
Toen wij 's middags te Marknesse
de pachters-in-spé spraken, bleek, dat
zij alle buitengewoon tevreden waren
over de geaardheid van de grond, die
zij zullen moeten verbouwen. Daar
stond tegenover, dat vele boeren de
pachtprijzen te hoog achten en in
dat opzicht nog wat huiverig zijn
voor de toekomst. Maarook
op Walcheren blijft de pachtprijs niet
wat hij is- En in de N.O.-Polder zal
Het Wereldgebeuren.
Nu in het hoofdkwartier van de Ver.
Naties te Lake Success de stilte is
weergekeerd en het resultaat der de
batten in paragrafen en resoluties
neergelegd, kan de balans worden op
gemaakt van het tweede deel der al
gemene vergadering. Een onverdeeld
gunstig beeld biedt deze niet. vooral
omdat de wereld over verscheidene
belangrijke kwesties niet veel wijzer
geworden is.
Een beslissing over het lot der voor
malige Italiaanse koloniën werd naar
de volgende zitting in September ver
schoven. het debat over de Indonesi
sche kwestie uitgesteld. Ook India's
klacht over dc behandeling der Indi
sche minderheid in Zuid-Afrika werd
op de lange baan geschoven. Er is nog
geen algemene vergadering voorbijge
gaan of Zuid-Afrika heeft in de be
klaagdenbank moeten plaats nemen
als gevolg van de bekrompen rassen
politiek in dat land. De briljanste ver
dediging van dr. Malans gedelegeerde
Eric Louw kan daarbij vrijwel een
stemmige veroordeling niet verhinde
ren. Verder echter willen de meeste
delegaties niet gaan Het voorstel om
door een speciale V.N. commissie een
onderzoek te doen instellen kreeg
geen voldoende steun en inplaats
daarvan werd een beroep gedaan op
Pakistan. India en Zuid-Afrika over
het geschil een ronde tafel-conferentie
te houden.
Trygvc Lie's suggestie om een spe
ciale garde op te richten ter bescher
ming van het personeel der V.N. zal
nader worden bekeken. Een commissie
van 14 landen zal in September hier
over rapport uitbrengen.
Wat betreft Fx-anco-Spanje zal de
diplomatieke ban voorlopig gehand
haafd blijven, sl scheelde het een dub
beltje op zijn kant.. De tegenstem van
het nieuwe lid Israel gaf uiteindelijk
de doorslag, hetgeen in Madrid tot 'n
anti-semietische demonstratie leidde.
Israël verkoopt zich voor veertig zil
verlingen. was een van de leuzen van
Franco's phalangisten. waarmee te
vens bewezen werd, dat Franco niet
ten onrechte buiten de Westerse ge
meenschap blijft gesloten.
Twee positieve resultaten blijven
over. Dc eerste is dc toelating van Is
raël tot lid van de U.N.O. Voor de
jonge energieke staat, die zich geheel
op eigen kracht heeft staande weten
te houden, voor de bekwame minister
Mosje Sjertok, is dc dag van de be
slissing een hoogtijdag geweest. Dat
de Arabische gedelegeerden uit ran
cune cn protest de vergaderzaal ver
lieten was een aftocht, die hun neder
laag onderstreepte.
Het tweede positieve resultaat lijkt
minder belangrijk, doch is als eerste
poging in de geschiedenis de nieuws
voorziening van censuur en valse be
richtgeving te bevrijden de moeite
waard. Een conventie is tot stand ge
komen. die de aangesloten landen
verpjicht buitenlandse corresponden
ten alle mogelijke faciliteiten te ver
lenen en de censuur te beperken tot
hetgeen „de nationale verdediging"
vereist.
Tegenover deze plicht staat het recht
om bij een verkeerde berichtgeving
een tegenspraak te doen publiceren.
De Sowjet-groep heeft zich bij deze
conventie niet aangesloten. In Oost-
Europa is de pers nu eenmaal een
instrument van de communistische
partijen en de opvattingen daar over
persvrijheid vallen door geen enkel
compromis in overeenstemming te
brengen met die in het Westen.
Opmerkelijk is overigens, dat de
tegenstelling Oost-West dit keer in
Lake Success een geringere rol heeft
gespeeld dan anders. Natuurlijk ont
brak het weer niet aan heftige we
derzijdse beschuldigingen. De verhou
dingen waren echter minder sterk af
getekend. De herhaalt geuite Sow-
jet-klacht. dat de Angelsaksen steeds
automatisch een meerderheid in het
veld kunnen brengen vóór de eigen en
tegen de Sow jet-voorstellen bleek on
gegrond. Duidelijk viel dit keer een
geografische groepsvorming binnen de
V.N. waar te nemen, een Westerse
groep, een Zuidamerikaonse. een Azia
tische een Arabische en een Sowjet-
groep en enige onafhankelijker) als
Noorwegen en Israël. Dc oppositie te
gen bepaalde voorstellen werd daar
door gemengd cn minder eenzijdig.
Met deze ontwikkeling is dc V.N.O.
op de goede weg. Trygve Lie heeft er
in zijn slotwoord geen twijfel over la
ten bestaan, dat voor de U.N.O. de ko
mende maanden moeilijk zullen zijn
en nog vele problemen op een oplos
sing wachten. Veel zal afhangen van
de wijze, waarop de „koude oorlog''
verder verloopt.
zeker economischer gewerkt kunnen
worden. Het ziet er dan ook niet
naar uit, dat die pachtprijs gegadig
den zal doen besluiten om in Zeeland
te blijven.
En ja. dan is er aan een verhuizing
naar de polder nog een bezwaar en
dat voelen de vrouwen zo zeer: het
vertrek van Walcheren, de geboorte
grond. het feit. dat het eiland zo ver
weg komt te liggenMaar bij
deze evenals vele kleinere bezwaren
overwinnen de nuchterheid en de re
de het gevoelselement, dat zeker het
afscheid van Walcheren tot een ern-
tige zaak maakt.
Mr. A. J. v. d. Weel bracht deze
kwestie ook naar voren in een ant
woord, dat hij op een hartelijk dank
woord namens allen van de heer C.
Langebeeke, tijdens een gezamelijke
maaltijd in Arnhem, tot de Walcher
se boeren en boerinnen ï-ichtte.
„De Herverkavelingscommissie, al
dus mr. Van der Weel, wil geen pres
sie uitoefenen op uw besluit, dat
zwaar Is. In ons leven komen moei
lijke momenten voor, waarin w|j ge
neigd zijn ons bij het oude, vertrouw
de te houden cn waarin wij tóch af
scheid moeten nemen van veel wat
ons zo lief is, omdat het in ons eigen
belang geschiedt. Wanneer het be
sluit gerechtvaardigd is, dan moet
dit worden genomen ondanks kleine
engrote bezwaren. De Herver
kavelingscommissie wenst TT sterkte
toe by het nemen van uw besluit.
•Deze ernstige woorden maakten een
diepe indruk en zullen d© komende
dagen zeker nog wel eens door deze
of gene In gedachten teruggeroepen
worden.
