Anton van der Waals
een leugenroman-
fantaseert
DE HERVORMDE GEMEENTEN
OP ZUID-BEVELAND
ENGELAND WERKT HET TEKORT
AAN WONINGEN WEG
Mijn dubbelganger Emiel Verhagen'
Zeeuwse Almanak
VRIJDAG 13 MEI 1949
PROVINCIALE ZEEUWSE COURANT
Geheimen rond het England-Spiel (12)
Laatste verzinsels van de verrader op grond van
de feiten weerlegd.
Dat Antonius Van der Waals een grandioze fantast en een onovertroffen
leugenaar is, hebben honderden bij honderden in de oorlogsjaren tot hun
leed ondervonden. Door ztfn enorme leugens, door zijn met byna hypnoti
sche kracht voorgedragen verhalen hebben velen een verschrikkelijke dood
gevonden. Zó groot was de fantasie van deze landverrader, zó sterk is hij
in het aannemelijk maken van de krankzinnigste leugens, dat vooraan
staande Nederlanders, gladde politici, mannen van wetenschap en tal van
argwanende illegale werkers hem onvoorwaardelijk geloofden. In oorlogs
tijd kon deze man liegen alsof het gedrukt stond en thans, als terdood-
vcroordcelde in een cel, weet hij in zijn angst voor de kogel nog zó te
liegen, dat het gedrukt wordt.
Zijn knapste stunt is het verzinsel, dat hij al zijn moordend werk heeft
gedaan in de vaste overtuiging, daarmee Engeland «jen dienst te bewijzen.
Een dubbelganger, die hij Emiel Verhagen noemt, zou hem vervolgens in
bezettingstijd, in samenwerking met Schreieder, tal van opdrachten heb
ben verstrekt. Weliswaar moesten daarbij honderden goede Nederlanders
vallen, maar dat was in het belang van de grotere oorlogsdoelen der geal
lieerden. Emiel Verhagen, de Engelse spion, had het 'm zelf gezegd. En
Schreieder, die óók een spion van de Engelsen was had het 'm beves
tigd
Men kan het de ter dood veroor
deelde Van der Waals nauwelijks
kwalijk nemen dat hij nog één keer
probeert door het bijeenfantaseren
van een enorm netwerk van leugens
zijn onwaardig hoofd te redden. Dat
hij een knap verhaal verzint is hem
al evenmin euvel te duiden: hij
heeft vier jaar lang niet anders ge
daan! Dat een verdediger als mr. J.
van der Starp zijn pleidooi met dit
verhaal opvult, kén misschien naar
sommiger opvatting óók nog door de
beugel. Maar dat te goeder naam en
faam bekend staande bladen deze
complete kolder als hoogste wijsheid
aan hiui lezers voorzetten, dat gaat
ver over do schreef. Dat is niet be
hoorlijk meer. Want de redacties, die
zich aan deze onfrisse practijken be
zondigen (uit sensatiezucht?), kunnen
door een zorgvuldig onderzoek van
de feiten zelf constateren dat zij on
bewust optreden als propagandachefs
van meneer Anton van der Waals.
Zij vergasten hun lezers op de)kapi
tale leugens van een massamoorde
naar en op de onzin, die allerhande
lieden daar omheen weven.
VAN DER STARP SLAAT MIS.
De meergenoemde mr. J. E. van
der Starp, de eerste, thans geschors
te verdediger van Van der Waals,
heeft een brochure geschreven, waar
in hij het verhaal over Emiel Verha
gen aannemelijk^ poogt te maken, Hij
beweert, dat'Vernagen de man was
die, via een arrestatie doorde S.D.
te Rotterdam, Van der Waals en
Schreieder met elkaar in contact
bracht. In 1941. Toen wist Verhagen
al dat hem in het England-Spiel een
moordenaai'sroT was toebedacht. En
toen was Van der Waals nog door-
cn-door fatsoenlijk. Maar Joseph
Schreieder haalde hem er toe over in
Duitse dienst te komen om Engelse
belangen te dienen. Aldus zegt mr.
Van der Starp.
Wel. met dit verhaal heeft de voor
malige verdediger van Van der Waals
zijn cliënt geen dienst bewezen. Want
reeds aan dit stukje romantiek al
leen kan men de onhoudbaarheid van
het gehele Emiel Verhagen-verzinsel
duidelijk aanwijsbaar maken.
In 1941 wist die „Vei'hagen" al iets
over zijn rol in het England-Spiel?
Och kom, toen droomde er nog
niemand van zulk een Spiel. Het be
gon pas in de lente van 1942, toen
Scl^eieder de codes in handen had
gekregen!
Via een arrestatie te Rotterdam
werd Van der Waals in contact ge
bracht met Schreieder? Het klinkt
aardig, het is alleen niet waar. Want
Van der Waals is zijn verraderswerk
niet begonnen onder leiding van
Sehreieder. Van der Waals had in
BALDADIGHEID
Ze hadden een vaar stukken harde
kalk en een paar stukken prachtig wit
krijt. Ze waren met hun drieën en
se amuseerden zich opperbest. Ze
konden geen schutting tegenkomen en
geen muurvlakte, of ze maakten halt
en begonnen te tekenen. Het werd
een civorm en de een tekende er
twee ogen in en een driehoek als
neus, de tweede vaste er een gebit
tn, waarop een chimpansee jaloers
zou worden en de derde zette er met
hanepoten onder: „Dit is Trees". Op
jTee®, volgde Sjaan en op Sjaan volg
oj Koba, op Koba Marietje en op
Marietje een Alida. En toen ze alle
meisjes een beurt gegeven hadden,
oegonnen ze hun vriendjes uil te te-
Kenen en daarop volgden de combina
ties, met altijd met nette commen
taar. Ze amuseerden zich best, die
d"e jochies.
Het stadsbeeld in alle steden en dor-
Vl,..,Zeeltnd wordt op deze of
r" y e wVze niet bepaald ver-
j raaid en men vraagt zich wel eens af,
waarom de volwassenen die de jeugd
aan het kladschilderen zien, daar
peen eind aan maken. Je zult derge-
nJï.e £u™twerken op je muren krij-
f.k08t guldens om ze weer te
verwijderen
Helaas hebben volwasenen zelf wel
w f*n xcaarschuwing nodig.
rZtï f ze^u van het feit, dat twee
Ïp» *9eiTS Moederdag gingen vie-
nolrJlS l 5j"' dle in hun bezit
jU door plantsoenen en
tuinen te plunderen
reDtnlpenie °r<?t>P in' Hei' worden du~
niet°wij'cr?r0m ^'e mensen ook
Rotterdam, in dienst van de S.D.-
chef Moller, in 1941 al heel wat men
sen verraden, alvorens hy In de ogen
van Moller zó belangrijk werd, dat
Schreieder in de affaire moest wor
den gemengd.
In Rotterdam werden, na contact
met Van der Waals (die reeds toen
voor illegaal werker speèlde!) o.a. ge-
r
Joseph Schreieder, die thans
in Munchen woont, deelt in
een brief d.d. 22 April 1949
mede. dat hij in zijn woning
bezoek heeft gehad van mr.
Jonker uit Amsterdam, de
nieuwe verdediger van van der
Waals. De heer Jonker heeft
hem gevraagd, een getekende
verklaring te willen geven
dat hij, Schreieder, gedurende
de oorlog voor de Britse ge
heime dienst heeft gewerkt.
Schreieder, die ongevoelig is
gebleven voor argumenten dat
hij daardoor een goed figuur
zou slaan tegenover de Weste-
lyke bezettingsautoriteitcn in
Duitsland, heeft geweigerd
de verklaring die in strijd
met de waarheid zou zijn ge
weest te geven.
arresteerd de heren Jan van den En-
de, Leen Ridderinkhof, Otto Ver
doorn. Jan Kwak. De manier, waarop
Van der Waals de oude r.oeder van
Jan Kwak bedi-oog toen hij de tas
van haar zoon kwam halen (met be
lastend materiaal!) is zó gemeen, dat
men er zich slechts over verwonde
ren kan hoe iemand zulk een boef
durft karakteriseren ais „door-en
door fatsoenlijk".
Was het soms ook door-cn-door
fatsoenlijk dat Van der Waals (om
maar één voorbeeld te noemen) in
Krimpen a. d. IJssel met de hulp van
geüniformeerde Duitsers een overval
deed op een garage, daar banden stal
om in de zwarte handel te verkopen
en tegelijk twee mensen tc arresteren
om alles een schijn van rechtvaardi
ging te geven? Behoorde het plunde
ren van landgenoten óók al tot de
opdrachten van „de Britse agent
Emiel Verhagen"?
Van der Waals was, nog vóór
Schreieder hem poit gezien had,
reed^ zulk een groot helper van dc
S.D. in Rotterdam dat de chef Mol
ler hem zijn Ringeltaube noemde, d.
w.z. de beste duif van allemaal. Deze
naam heeft Schreieder later overge
nomen, al hadden bepaalde S.D.-be-
ambten, die op de verrader spuwden,
een andere naam voor hem bedacht:
Ringelnatter. d.w.z. ringslang!
ZICHZELF AANGEBODEN.
Zó staan de zaken op! Dc Rotter
damse S.D.-er Gustav Konig heeft in
een ambtsedig afgenomen proces-ver
baal verklaard, dat Van der Waals
zich reeds spoedig na de bezetting
van Rotterdam vrijwillig als verra
der bij de S.D. heeft aangemeld. Dat
klopt op zijn verraderlijke activiteit
in Rotterdam, waar hij. dc arme elec-
tricien, al spoedig in luxe auto's werd
gesignaleerd. De mensen, met wie hij
in Rotterdam omgang had en die hem
verteld hadden van hun illegale werk.
verdwenen allen in de gevangenis.
Enkelen leven nog, dc anderen zijn
terechtgesteld of omgekomen in een
kamp.
Eerst toen Van der Waals be
lust op een premie van 5000 gulden
had uitgevist dat een zekere Bier-
huijs in Haarlem een Duitser had
neergeschoten en dat deze Bierhuijs
contact had met een ondergrondse
groep in Heemstede, die over een
zender beschikte (dc groep van broe
der Joseph Klinge) eerst toen vond
de Rotterdamse S.D.-chef Moller het
nodig, dat Schreieder op do hoogte
werd gesteld van Antons bestaan.
Moller is persoonlijk met hem naar
Den Haag gereisd, hij heeft op het
Binnenhof eerst gesproken met de
S.D.-er Hammer en daarna is Schrei
eder gehaald. En Schreieder vond
Van der Waals na een oriënterend
gesprek over verraadzaken ..zo van
nature geschikt om als V-Mann op
te treden", dat hij hem voor zichzelf
reserveerde.
Onder leiding van Schreieder heeft
Van der Waals toen de premie van
5000 gulden verdiend, die de Duit
sers hadden uitgeloofd voor hem, die
de dader van de aanslag te Haarlem
aanwees. Van der Waals lokte de da
der Bierhuijs naar Rotterdam en liet
hem daar arresteren. Dat was zijn
eerste werk voor Schreieder.
Vlak daarna verried hij de gehele
groep van broder Joseph Klinge
(wiens zender werd gevonden bij de
arrestatie!); daarop volgde ^heo Dob-
be te Amsterdam; vervolgens vielen
dé Haagse illegale groepen van Le
Griep door zijn gruwelijk verraad in.
handen der Duitsers, daarna groepen
in Haarlem cn Apeldoorn: twintig
goede vaderlanders, die allen werden
doodgeschoten. En al dit afgrijselijke
verraad pleegde Van der Waals vele
maanden vóór het England-Spiel be
gon. Vele maanden vóór dc agent
Willem van der Reyden met Schreie
der sprak, vele maanden vóór Ter
Laak, Lauwers cn Taconis in handen
van Schreieder vielen waardoor het
spel met de radiozenders (na aan
vankelijke mislukking) beginnen
kon.
Hiermede Is het gehele verhaal
van de samenwerking tussen Van
der Waals, „Emiel Verhagen" en
Schreieder in dienst van de Engelse
Secret Intelligence Service al vol
doende weerlegd. Er heeft geen en
kele buitenstaander, geen Emiel
Verhagen" en geen ander mannetje
uit de maan, geen soort profetisch
„vooruitbenoemdc" E-Spielagent en
geen Engelsman of Belg, ook maar
iets te maken gehad met het con
tact tussen Van der Waals en
Schreieder.
TE LAAT VERZONNEN
Van der Waals heeft, als ieder
misdadiger, ondanks al zijn handige
leugentechniek een kolosalc fout ge
maakt. Hij heeft zün verhaal over
de dubbelganger Emiel Verhagen te
laat verzonnen. H\j is te laat op de
gedachte gekomen, na de oorlog
op te treden als agent van Enge
land".
Tijdens de oorlog Ls hij met tien
tallen vooraanstaande verzetsmen
sen in contact gekomen. Nóóit heeft
hij hen gewaarschuwd, nóóit heeft
hij gesproken over opdrachten van
„Verhagen". Leugens heeft hij ver
teld, om de mensen in de val te
lokken. Hij ging in opdracht van
Schreieder in 1943 naar Zweden,
sprak er met mensen van de Neder
landse Inlichtingen Dienst, gaf een
valse naam op, noemde zien leider
van rn sabotagegroep in Nederland,
sprak geen woord over een Engelse
opdrachtgever, vroeg om springstof
fen uit Engeland en namen van il-
ilegale werkers in het vaderland.
Maar hij kreeg niets. Hij kreeg
óók niet het bericht van Radio-
Oranje, dat hij in Zweden gevraagd
had om opnieuw weer vertrouwen
te winnen in een kring van onder
grondse werkers.
Van der Waals bereikte niets, om
dat hij eindelijk op 'n man stuitte,
die begrip had van wat de veiligheid
in oorlogstijd eist.
Het was de thans weer rustig in
Voorburg wonende Ingenieur van de
Rijkswaterstaat W. L. C. Linden-
burg, die in 1943 ais vertegenwoot-
diger van het B.I. (Bureau Inlichtin
gen) in Stockholm zetelde. Zonder
ook maar één ogenblik te vermoe
den, dat hij de beruchte Van der
Waals voor zich had. (de schurk
noemde zich toen Baron van Lyn-
den) had de heer Lindenbürg toch
het onbestemde gevoel dat er Iets
niet klopte. Daarom nodigde hij.
„Baron van Lynden" uit, naar Enge
land te vliegen en daar kennis te
maken met kolonel dr. Somer van
onze geheime dienst, teneinde door
persoonlijk overleg de gemeenschap
pelijke zaak te dienen. Het vliegtuig
stond voor Anton klaar. Hij behoef
de maar in te stappen!
Prachtiger kans om naar Enge
land te gaan (en dat wilde hy vol
gens mr. Van der Starp toch zo
zlelsgraag) had hij nooit gehad. Vrij
van Schreieder, vrij van alle Duitsers
kon hij, die zich thans „agent in
dienst van Engeland" noemt, naar
Engeland gaan. Maar Van der Waals
dóent er niet aan! Hij verzon gauw
een verhaal: hrj had teveel sabola-
Sewerk in Nederland, hij kon zijn
legale mannen niet alleen laten,
hy kwam een andere keer nog wel
eens terug in Zweden.
Toen besloot ir. Lindenbürg direct
zélf naar Londen te vliegen en in
structies te halen bij kolonel Somer.
En kolonel dr. Somer. die hoofd
van het B.I. was, gaf hem de op
dracht die vreemde kerel naar Lon
den te brengen, opdat hij daar zijn
verhaal duidelyk kon afdraaien.
Maar Van der Waals, sldwe rat
als h{j is, had lont geroken en was
hals over kop uit zweden vertrok
ken met het schip van de SD-agent
Aben. Géén woord had hij over En
gelse opdrachten gesproken; geen
lust had hij om naar Engeland te
gaan. En dat is niet te verwonde
ren!
Toen hij later aaii het eind van
de oorlog in Engelse handen was,
heeft hij openlijk toegegeven, dc
verrader Van der Waals te zijn, die
graag als spion tegen de Duitse
Weerwolforganisatie iets wilde goed
maken van alles wat hij had mis
dreven. Geen woord over de Engelse
opdrachten, geen woord over „Emiel
Verhagen". En dit ware toch wel bij
uitstek het moment geweest om te
zeggen: Ik ben een der Uwen. ik
wil myn recht, lk ben medewerker
van de Britse geheime dienst op
voordracht van Emiel Verhagen
Maar van der Waals was doodsbang,
onderdanig en beleefd en hij wilde
alles, alles doen als men hem maar
niet aan het gerecht overleverde.
Want hij behoefde tegen over de of
ficieren van de Britse geheime
dienst met zulke verhalen natuurlijk
niet aan te komen. Een figuur als
„Emiel Verhagen" heeft hij zelfs met
aangeduid in het levensverhaal, dat
hij voor de Engelsen schreef. Waar
om niet? Omdat hy die leugens eerst
later verzon, toen hij, in het nauw
gedreven door de verhoren en de
confrontaties, niets van zijn afschu
welijke daden meer kon ontkennen.
Toen kwam zijn laatste stunt:
toen werd in zijn fantasie Emiel
Verhagen geboren, de sprekend op
hem gelijkende Engelse spion, die
hem in dienst nam voor Schreieder...
En deze onhoudbare, baarlijke
nonsens, die door de feiten zo volko
men wordt weersproken als maar
ooit iets weersproken werd, dit
zeer belachelijke leugenverhaal druk
ken thans Nederlandse bladen in
alle ernst af als „de sleutel op het
England-Spiel". En er zijn zelfs
journalisten, die naar „Emiel Verha
gen" lopen te zoeken in bars en
restaurants! Zij hebben in ieder ge
val de eer. de laatsten te zijn die
door de fantastische leugenaar Van
der Waals bij de neus worden geno
men.
De echtgenote van «le Commissaris der Koningin in Zeeland, mevr. He
Casembrootbaronesse Van der Feite, tijdens het uitspreken van haar
openingsrede op «le speelgoed- en poppententoonstelling van «Ie L.t.Y.
In de HnishniKischooI te Middelburg. Links naast liaar staat mevr, A.
Batten-Paariberg, presidente van de U.V.V.
Wrijving bleef bestaan tussen de
Rooms Katholieken en Protestanten
Nederland zal nog jarenlang met het
probleem worstelen
(Van onze Haagse redacteur)
DEN HAAG, Mei Nederland heeft
een tekort van 300.000 woningen en zal
nog jaren lang met het woningpro
bleem blijven kampen. Ook Engeland
stond na de beëindiging van de oorlog
voor grote moeilijkheden, maar daar
zijn ze thans nagenoeg overwonnen.
Een vergelijking is interressant.
In 1943 kreeg ons land er 36.000 wo
ningen bij en in 1949 hoopt men een
aantal van 40.000 te bereiken.. Dat wil
dus zeggen, dat wij in Nederland het
tekort in ongeveer acht jaar kunnen
inlopen. Deze conclusie is echter al
leen juist, als ten eerste in hetzelfde
tempo wordt doorgebouwd, ten twee
de in die achtjarige periode geen en
kel van de bestaande huizen afvalt,
ten derde dc bevolking tot 1967 niet
toeneemt cn ten vierde de vraag naar
woonruimte geen wijziging ondergaat.
Stellig zullen er wel woningen af
vallen: de bevolking neemt in ons
land met verontrustende cijfers toe;
sterker dan in welk land ook cn
Het vijftiende eemvs kerkje te
Doetinchem, dat thans aan de
Evangelisch-Lutherse gemeente be
hoort, is een specimen van vroeg
Gothische architectuur, welke zeer
zeldzaam is in de Achterhoek. Een
groot deel van het kerkje werd
by de. bevrijding in Maart 1945
door bominslag verwoest. Thans is
men bezig dit Middeleeuws monu
ment oJ.v. architect F. A. Brun-
ninkweerd tc restaureren. Met be
hulp van oude afbeeldingen past
men meteen dc torenspits, die niet
in Gothische stijl was gebouwd, b(j
dc stijl van het kerkje aan.
het is geenszins denkbeeldig, dat de
vraag naar woonruimte zal toene
men. Men komt,er dan in acht jaar
niet. Misschien, 'dat er van jaar tot
jaar meer huizen gereed zullen ko
men en dat te eniger tijd dc nieuw
bouw het aantal van 36.000 a 40.000
ver zal overtreffen. Dat zou een wel
kome compensatie zijn van dc tegen
werkende factoren, maar zo veel staat
wel vast, dat we nog een heel eind
van het ideaal elk gezin in een
eigen woning verwijderd zijn.
In Engeland is men er beter aan
toe. doch daar zijn de omstapdighe-
den ook gunstiger. Vier jaar geleden,
in Maart 1945, stelde de Engelse re
gering vast, dat er 750.000 woningen
gebouwd moesten worden, wilde men
elke familie, die een woning nodig
had. behoorljjk kunnen huisvesten.
Aan het eind van 1948 had men
582.881 permanente- en noodwoningen
opgetrokken, terwijl de beschadigde
huizen alle gerepareerd waren. Alles
bij elkaar had men op dat tijdstip
aan 3.250.000 personen een woning
kunnen verschaffen. Een gedeelte
daarvan was tijdelijk ondergebracht
in gevorderde huizen en in legerba-
rakken, die voor bewoning in orde
gemaakt waren.
In Januari 1949 kwamen 16.000 hui
zen gereed en in de daarop volgende
maanden telkens een nog groter aan
tal.
Op 16 Maart kon de minister van
Gezondheid Aneurin Bevan bekend
maken, dat er ondanks de nog altijd
lange wachtlijst op dat ogenblik in
verhouding tot de bevolking meer
huizen aanwezig waren dan in 1938/
1939.
Overigens constateert men in Enge
land, dat de mensen tegenwoordig
jonger trouwen dan vóór de oorlog;
dat er meer ouden van dagen genood
zaakt zijn in hun huis te blijven wo
nen inplaats van naar rusthuizen te
gaan en dat velen, die vóór de ooi*log
niet in staat waren om huur te beta
len en dus niet om een huis vroegen,
zich nu op de wachtlijsten hebben la
ten inschrijven.
Het is niet onwaarschijnlijk, dat bij
een onderzoek hier te lande overeen
komstige verschijnselen aan het licht
zouden treden, verschijnselen, die de
opheffing van het nijpende woningte
kort nadelig beïnvloeden.
Er bestond ook politieke
argwaan.
Wij schreven reeds, dat de Rooms-
Katholieken het moeilijk konden aan
vaarden. dal de Protestanten hun ker
ken in bezit hadden genomen. Dat is
zeer begrijpelijk, maar de Hervorm
den zijn nooit streng tegen hen opge
treden. Aan de Rooms-Katholieken
was wel l\pt houden van kerkdiensten
verboden.' maar hieraan werd niet
nauwgezet dc hand gehouden, zodat
de plakkaten vaak overtreden werden.
In de steden werd het ten laatste
een gewoonte te composeren, d.wz
men kocht voor geld een vervolging
af. Daar hielden de Rooms-Katholie
ken hun conventikelen in een schuil
kerk, die er uitzag als een gewoon
woonhuis. De R. K. kerk sprak des
tijds van do Hollandse zending, die
overal in de Republiek statiën had. In
Zeeland waren er vier, n.l. te Mid
delburg. Zierikzee. Goes en 't land
van Goes. Toch hielden de Rooms-
Katholieken op Zuid Beveland zich
niet altijd rustig. Zo bestond te 's Gra
venpolder een rederijkerskamer St.
Barbara. Op de tweede Pinksterdag
werd een beeld dier heilige omgedra
gen als de patronesse van 's Graven-
j polder.
Vaak gingen de rederijkers, zo le
zen wij ergens „in een Paepsche her
berg na de tweede predicatie met
open vensters sitten drinken en quin-
queleeren" Ook hoorde men in de
classis Goes klachten over „de driest
heid en de aanmatigingen der Room
sen".
NAAR ZUID NEDERLAND
Al woonden dc meeste Rooms-
Katholieke ambachtsheren niet meer
op Zuid-Beveland zij waren naar
Zuid-Nederland vertrokken toch
bicven zij hun geloofsgenoten steu
nen, zoals b.v. de heren van Baarland,
Bakendorp en Oudelande. Bleek het
echter, dat zij aan de Spanjaarden
hulp verleenden, dan werd streng te
gen hen opgetreden. Dit ondervond
Gillis van Wissekerke. die een groot
aandeel had in de onderneming der
Spanjaarden in 1631. De vloot werd
door dc Zeeuwse admiraal Martinus
Holla re verslagen. De Staten van Zee
land beschouwden Gillis van Wisse
kerke als een landverrader en ver
kochten al zijn goederen op Zuid-Be
veland cn op Walcheren. Zij brachten
185.000 op.
Zolang de oorlog met Spanje duur-
<ie. werden de Rooms-Katholieken
nogal vlug verdacht met de vijand te
heulen.
PREDIKANT GEVANGEN
Op een zomerdag van 't jaar 1638
landde aan de Scheldedijk niet ver
van Waarde een bende Spanjaarden
en Vlamingen. Zij trokken het dorp
in cn haalden de predikant Ds. Johan
nes Happart uit de pastorie, die als
hun gevangene meegevoerd werd naar
Aalst. Eerst 't volgend jaar werd hij
vrijgekocht met dc in Zeeland verza
melde liefdegiften.
Toen in 1648 met Spanje vrede was
gesloten, verviel natuurlijk de ver
denking met de vijand te heulen. De
argwaan dook echtei> weer op toen
aan 't einde der 17e eeuw ons land
vaak in oorlog was met Frankrijk,
welks koning Lodewijk XIV 'n stren
ge vervolger was der in zijn land wo
nende Protestanten, bekend onder de
naam van Hugenoten.
Velen dezer Hugenoten vonden in
de Republiek, vooral in Zeeland, een
blijvend toevluchtsoord. Zij vertelden
aan welke bloedige vervolgingen hun
geloofsgenoten waren blootgesteld.
Deze verhalen werkten niet mede om
tegenover de Rooms-Katholieken een
welwillende houding aan te nemen.
Vooral de predikanten, gesteund
door hun kerkeraden, klaagden bij de
overheid over „de driestheid der
Rooms-Katholieken". Nieuwe plakka
ten werden uitgevaardigd of oude op
nieuw afgekondigd.
Arabieren te Tripolis hebben
Woensdag gedemonstreerd tegen het
Britse voorstel aan de V. N. om Tripoli-
tanië onder Italiaans beheer te plaatsen
Er is een algemene staking uitgebroken.
Te Groningen zal van 1 tot 4 Juni
een internationaal congres van het zie
kenhuiswezen worden gehouden.
DE MILITAIRE VOORLICHTING
OP MIDDELBARE SCHOLEN.
Het Tweede Kamerlid Wagenaar (CPN)
heeft de minister van onderwijs vragen
gesteld over de lezingen, die in diverse
plaatsen in ons land op de scholen wor
den gehouden om dienstneming in het
leger te propageren.
Hij vraagt of het de minister bekend
is, dat vele ouders tegen dergelijke le
zingen bezwaar hebben, daar zij vermili-
tairisering van de jeugd vrezen. Voorts
of de minister bereid is dergelijke lezin
gen op de middelbare scholen op staan
de voet te doen verbieden.
DE AMBACHTSHEREN
Verscheidene Rooms-Katholieke
ambachtsheren, ziende, dat zij hun
vroegere macht en invloed niet meer
konden terugkrijgen, verkochten hun
ambachten aan rijke stedelijke regen
ten.
Zo werd de burgemeester van Goes
Mr. C. van der Nisse ambachtsheer
van Heinkenszand, Ovezande en Drie
wegen. mr. J. C. Lampsin werd heer
van Baarland. De gestichte Hervorm
de gemeenten breidden zich in de
loop der jaren meer en meer uit.
(Slot volgt
R. B. J. d. M.
Het Wereldgebeuren.
Prinses in badpak
In een.ernstige zaak als de inter
nationale politiek ontbreekt nochtans
de luchtiger noot niet. Hoe anders de
deining te noemen, die het bezoek
van de elegante prinses Margaret Ro
se in een deel der Britse pers heeft
teweeggebracht.
Margaret maakt op 't ogenblik een
trip door Europa, waarbij het schone
Capri in Italië een der hoogtepunten
van het program is. De dagen die zij
daar doorbracht zijn echter geen on
verdeeld genoegen geworden. Erg
was, dat steeds honderden mensen
haar achtervolgden in dc hoop een
glimp van haar of haar kleding op te
vangen. Nog erger, dat tientallen re
porters en fotografeh niet uit haar
omgeving waren weg te slaan en over
'elke futiliteit kolommen naar hun re
dacties doorseinden. De Britse open
bare aanklager Sir Hartley Shawcross
heeft in een rede te Oxford de En
gelse kranten daarover stevig beka-
pitteld.
Eind dezer maand wordt Margaret
in Parijs verwacht. Een merkwaardig
persdelict heeft twijfelachtig gemaakt
of de Parijse pers zich van een even
slechte zijde zal laten zien. Zaterdag
is namelijk dc gehele oplaag van het
weekblad „France Dimanche" in be
slag genomen wegens het publiceren
van een van weinig smaak getuigende
foto. waarop dc prinses in badpak
stond afgebeeld. Dit was «althans de
bedoeling. Volgens de politie gaf dc
foto echter de indruk alsof Margaret
in nog minder was gekleed, hetgeen
„misleidend" en ..ongewenst" werd
genoemd en mogelijk kwetsend voor
de regering van een bevriende staat.
Het blad verontschuldigde zich met
de verklaring, dat de bewuste foto bij
het clicheren onduidelijk was gewor
den.
Het geval heeft aanleiding gegeven
tot een korte discussie in de Parijse
bladen. De gevoelige snaar daarin was
die van een trotse traditie. Parijs
heeft steeds de reputatie gehad de
enige hoofdstad in Europa te zijn.
waar bekende persoonlijkheden zich
vrij. zonder ongezonde nieuwsgierig
heid of onnodige overlast kunnen be
wegen. Wanneer de vroegere Prins
van Wales in de lichtstad vertoefde
werd zijn incognito steeds streng ge
respecteerd. Welnu, dc Parijse ver
slaggevers hebben zich voorgenomen
deze traditie te helpen handhaven,
daarmee hun Britse en Italiaanse col
lega's een voorbeeld stellend. Lichte
deining ook heeft veroorzaakt een
van de representatieve plichten van dc
prinses, de audiëntie bij de Paus. Het
was voor het eerst sinds 22 jaar, dat
een lid van dc Britse koninklijke fa
milie binnen de grenzen van het Va-
ticaan vertoefde.
De laatste keer ontving Paus Pius
XI, Koning George en Koningin Ma
ry in audiëntie. De „Protestant Truth
Society", die in Engeland duizenden
leden telt, heeft tegen het bezoek van
de prinses aan de Paus fel geprotes
teerd. een protest, waarop de pers
dienst van Buckingham Palace gewei
gerd heeft commentaar te leveren.
Men ziet, reizen van jonge prinsessen
zijn vaak delicate aangelegenhe
den. De tocht van prinses Josephine
Charlotte door België was oorzaak
van het oplaaien van de koningsstrijd.
de trip van prinses Margaret naar Ita
lië veroorzaakt een persdebat over de
normen ener behoorlijke journalistiek
en een herleving van bepaalde gevoe
lens ten opzichte van het Vaticaan.
Voor Margaret is te hopen, dat zü
de rest van haar vacantie kan door
brengen zonder steeds begluurd te
worden door lastige fotografen en zon
der overbodige bemoeienis van dc
pers.