PROVINCIALE ZEEUWSE COURANT
Hulp aan Engelandvaarders leed
door gebrek aan harmonie
Berlijn in feeststemming
Anton van der Waals staat weer
voor zijn rechters
D£ BILT
Maar van boos opzet was geen sprake
rN
Verbinding met het Westen
om middernacht hersteld
's-HEER-ARENDSKERKE HEEFT
HONDERD WONINGEN NODIG
Opheffing Zondags rijverbod
gevraagd
VOORSPELT:
192e Jaargang-No. 110
Dagblad, uitgave van de firma
Provinciale Zeeuwse Courant.
Directie: F. van de Velde en F. B.
den Boer. Adj. W. de Pagter.
Hoofdred.: G. Ballintijn, Pl.verv.:
W. Leertouwer en H. A. Bosshardt.
ABONNEMENTSPRIJS 32 ct. per
week; f 3.90 p. kw.; fr. p. p. f 4.15
aer kw. Losse nummers 10 cent.
WAARIN OPGENOMEN OE MIDDELBURGSE, VLISSINGSE, GOESE, BRESKENSE COURANT EN VRIJE STEMMEN
Donderdag 12 Mei 1949
Ingez. mededelingen dubbel tarief.
Kleine advertenties (max. 8 regels i
van 15 regels f Liedere regel
meer 20 cent. ..Brieven of adres
Bureau van dit blad" 25 cent meer.
Giro nr. 359300 P.Z.C.. Middelburg.
Bureaux Vlissingen VValstr. 58—60. tel. 2355. 3 lijnen (b.g.g. 2357) - Middelburg: Londense Kaai 29. tel. 2077 - Goes: L. Vorststr. 55 tel. 2475 (b.g.g. 2228); Oostburg: Pr. Mauritsstr. 12. tel. 102 - Terneuzcn: Brouwerijstr. 2 - Zievikzee: N. Bogardstr. C 160. tel. 26
Rapport van Commissie-Cleveringa over onze
diplomaten in Spanje en Portugal.
Verschenen is het derde rapport van de comraissie-Clevcringa, welke
commissie belast is met het onderzoek naar de houding van Neder
landse diplomaten en consulaire ambtenaren tegenover Nederlandse uit
gewekenen. Het ging hier om de oud_-gezant te Madrid (thans te Bogota)
mr. C. H. J. Scholier tot Peursum, de oud-gezantschapsraad aldaar, jht.
mr. W. E. van Panhuys, de oud-zaakgelastigde in Lissabon, mr. R.
FLacs, de vice-consul te Barcelona, de heer A. L. A. Kriens, en de
consul te Bilbao, de heer S. A. Blitz.
In haar samenvatting constateert de commissie, dat vele klachten
ongegrond of schromelijk overdreven zijn, sommige 7.elfs als kwaad
willige insinuaties zeer te betreuren.
Bepaalde klachten daarentegen wijzen op tekortkomingen van het
gezantschap te Madrid, tekortkomingen, die evenwel niet wijzen op
boos opzet, maar veeleer op tekort in gezindheid en aan vermogen om
zich in oorlogstijd aan nieuwe en zware eisen in de dienst van het
vaderland aan te passen en aan administratieve bekwaamheid. Hiernaast
mogen verschillende goede dingen echter niet worden vergeten, zoals
de verzorging te Madrid, die ook volgens zeer bittere critici in orde
is geweest.
De gezant miste waarschijnlijk elk
overwicht als chef en de commissie
betwijfelt daarom of men kan zeg
gen, dat hij destijds op zijn moeilij
ke post in Madrid wel op zijn plaats
is geweest. Of de klachten van En-
felandvaarders zoveel minder zou-
en zijn geweest, Indien de gezant
wel overwicht over de gezantschaps-
raad had gehad, staat intussen te
bezien. Immers ook de gezant stond
Nieuwe crisis
Het aftreden van dr. Beel als hoge
vertegenwoordiger van de Kroon in
Indonesië, blijk gevend van ernstige
meningsverschillen tussen dr. Beel
en de regering, maakt in Nederland
diepe 'indruk, maar heeft in Indone
sië zelf ontsteltenis verwekt. De een
zijdige Nederlandse concessie, waar
slechts vage republikeinse toezeggin
gen tegenover stonden, hebben dr.
Beel er toe gebracht zijn functie neer
te leggen, omdat wij al diegenen, die
op samenwerking met Nederland
prijs stelden, hulp en bescherming
hebben toegezegd en thans eenvoudig
doen alsof deze belofte nimmer werd
gedaan.
Deze gang van zaken heeft dr. Beel
kennelijk niet in overeenstemming
met zijn geweten kunnen brengen en
hij heeft daaruit de consequentie ge
trokken.
Bijna was ook generaal Spoor heen
gegaan. Het is begrijpelijk. Het is
ongelooflijk zuur voor een legeraan
voerder, als hij dezelfde figuren, die
hij enkele maanden geleden buiten
gevecht stelde, omdat zij belofte na
belofte schonden en geen gezag had
den over de krachten,' die zij ont
ketend hadden, weer in eer en rang
herstellen moet, zonder enige waar
borg, dat het in de toekomst beter
zal gaan. Spoor heeft zich echter van
ontslagaanvrage laten weerhouden en
dat is ongetwijfeld juist gezien, om
dat een legeraanvoerder zich door de
politiek niet moet laten beïnvloeden.
Met dat al komt de Nederlandse
regering in een moeilijk parket. En
de situatie in Indonesië is er zeker
niet gunstiger op geworden, alle
vriendelijke complimentjes van En
geland en Amerika, die volledig hun
zin krijgen en méér dan dat, ten
spijt.
Bitter is het commentaar van de
federalisten op de situatie van dit
ogenblik. Zonder terughouding con
stateert het federale blad „Warta In
donesia". dat het Nederlandse presti
ge een nieuwe klap hee/t gekregen.
„Na alle beloften en voorspiegelingen,
die ons in de afgelopen jaren zijn
gedaan, is eens te meer gebleken,
dat de Nederlandse regering geen
vaste koers volgt, die uitsluitend ge
richt is op de belangen van Indone
sië. Het is weer dezelfde kwestie:
Nederland biedt steeds samenwerking
aan. doch als het er op aan komt,
belangrijke beslissingen te nemen,
permitteert het zich de met haar sa
menwerkende partijen te passeren
zonder hun advies te vragen. De
jongste overeenstemming met de re
publiek doet ernstig afbreuk aan de
plechtig afgelegde belofte voor de
garantie van veiligheid en zelfbe
schikkingsrecht voor geheel Indone
sië"
Wat is dus hèt resultaat var. het
accoord van Royen—Rum?
De republikeinen zijn niet tevre
den. Zij zullen niet tevreden zijn voor
de laatste Nederlander en de laatste
Nederlandse invloed uit Indonesië
verdwenen zijn. Zij zijn zelfs bereid,
getuige het Fox-contract, om him be
volking als prijs voor dit doel uit te
leveren aan het Amerikaanse groot
kapitalisme. dat heel wat harder en
brutaler zal blijken, dan de Neder
landse leiding.
Degenen, die in Nederland hun ver
trouwen stelden zijn ontgoocheld. Zij j
zullen zich tweemaal bedenken, eer zij
nogmaals hun belangen aan ons toe-
vertrouwen.
En ons prestige heeft wederom ge
leden, de tweede politionele actie is
vergeefs geweest.
Wij zijn zeer benieuwd naar het
verloop van de Kamerzitting van
Donderdag. De regering zal het moei
lijk hebben, als zij haar politiek ac
ceptabel wil maken.
in beginsel op het standpunt van le
gale evacuatie en had door zijn doof
heid nu eenmaal weinig contact met
de mensen.
Wat de gezantschapsraad de heer
van Panhuys betreft, zijn ruiterlijke
erkentenissen en de punten, waar
op hij voornamelijk he.eft gefaald,
hebben de commissie een sympathiek
beeld gegeven van de hoofdtrekken
van zijn persoonlijkheid. Zij tonen
bovendien een zelfkennis, die in za
ken als deze een der hoofdvoor
waarden is voor een mogelijke ver
betering. Mocht ooit de heer van
Panhuys onverhoopt weer worden
geplaatst voor bijzondere toestan
den, dan valt deswege niet reden te
verwachten, dat hij de opgedane er
varingen met vrucht als een goede
les ter harte zal weten te nemen.
Hiernaast mag niet worden ver
geten, dat er op de rekening van de
heer van Panhuys vele posten in
zijn tegoed staan. Uit allerlei
uitlatingen van vreemde diplomaten
valt af te leiden, dat hij over goede
diplomatieke hoedanigheden be
schikt.
De klachten tegen de heer A. L.
A. Kriens zijn wel in hoofdzaak te
herleiden tot een zekere vaak voor
gekomen stemmingsafstand tussen
aangekomenen en consul, doch dat
dan zou moeten worden aangenomen,
dat deze laatste aan het ontstaan
daarvan bij voortduring onschuldig
zou zijn geweest, kost ae commissie
toch wel moeite aan te nemen.
Wat de vice-consul te Bilbao, de
heer S. A. Blitz, betreft, deelt de
commissie mede, dat zij slechts twee
onbelangrijke klachten is tegengeko
men, die echter als ongegrond moe
ten worden aangemerkt.
De slotsom der commissie moet
zijn, dat het tussen de ambtenaren,
wier roeping het was, in vriend
schappelijke samenwerking voor Ne
derland en Nederlanders het beste
te bereiken, aan harmonie heeft ont
broken. Zij acht zeker niet in de
eerste plaats dr. Flaes de oorzaak
van de wrijvingen. Uit de verkla
ringen van getuigen mag worden
geconcludeerd tot de mogelijkheid
van een behoorlijke samenwerking
met de heer Flaes. Verklaard is. dat
zijn werk ,.goed" is geweest.
OORDEEL VAN DE MINISTER
Het rapport, waarvan men elders
in dit nummer nog een uitvoerig
uittreksel aantreft, is thans aan de
Staten-Generaal aangeboden.
De minister van Buitenlandse Za
ken heeft de aanbieding van het
rapport aan de Kamers vergezeld
doen gaan van enige opmerkingen:
Het onderzoek heeft in de eerste
plaats een aantal tekortkomingen
bij mr. C. H. J. Schuller tot Peur
sum naar voren gebracht, aldus de
minister. De diplomatieke gaven,
waarvan deze gezant anderzijds
blijk.heeft gegeven en die er onder
meer toe hebben geleid, dat hij in
uiterst moeilijke omstandigheden en
in tegenstelling tot andere diploma
tieke vertegenwoordigers van door
Duitsland bezette landen in Madrid
in functie is kunnen blijven en het
gezantschap aldaar in stand heeft
kunnen houden, geven reden hem
op zijn huidige post (Bogota, Co
lumbia) te handhaven.
Wat jhr. mr. W. N. van Panhuys,
betreft, is de minister van oordeel,
dat ook hij, ondanks zijn tekortko
mingen voornamelijk op administra
tief terrein, gedurende zijn loopbaan
blijk heeft gegeven van goeae di
plomatieke hoedanigeden. De mi
nister is van oordeel, dat de heer
van Panhuys in de buitenlandse
dienst kan worden gehandhaafd,
hoewel aan een honorair consu
lair ambtenaar uiteraard niet de
zelfde eisen gesteld mogen worden
als aan een beroeps-consulair.
De minister meent, dat er ernstige
Muzikale illustratie bij
het Kamerdebat.
Bij de behandeling van de be
groting van 't departement
van oorlog in de Eerste Kamer
heeft dhr Algra Dinsdag ge
pleit voor een regiment met
de naam ..Friesland". Ten be
wijze, dat zulks ook historisch
verantwoord is, voerde hij o.a.
aan, dat in het verleden een
regiment de naam „Oranje
Friesland" heeft gedragen. Er
bestaat zelfs een mars, die
aan dat regiment is opgedra
gen. De heer Algra bood de
minister van oorlog exempla
ren daarvan aan.
Minister Schokking heeft
zich daarop in verbinding ge
steld met de Koninklijke Mi
litaire Kapel, die een der mar
sen in de bibliotheek bleek
te hebben.
Woensdagmiddag tijdens de
pauze der vergadering van de
Eerste Kamer heeft de kapel
onder leiding van kapitein Ho
cus van Yperen beide marsen
voor het Eerste Kamergebouw
op het Binnenhof uitgevoerd.
bezwaren bestaan legen het beleid
van de heer Kriens. vice-consul te
Barcelona. Hij is doende te overwe
gen welke maatregelen tegen deze
ambtenaar getroffen dienen te wor
den. Met de conclusie van het rap
port over de heer Blitz, kan de mi
nister zich geheel verenigen. Voor
het nemen van enigerlei maatregel
bestaat geen reden.
Wat tenslotte dr. R. Flaes be
treft, is er geen enkele aanleiding
om zijn beleid tijdens de oorlog af
te keuren.
Donderdag om één minuut/ na middernacht is de blokkade van Ber
lijn opgeheven. Onmiddellijk vertrok als eerste een Amerikaanse trein
van Berlijn naar de Westelijke zönes. Eveneens om één minuut na
middernacht begon de straat- en hulsverlichting te Berlijn te bran
den, daar de grote electrlsclie centrale in de Sovjet-sector de stroom-
1 eve ring had hervat.
De politic-patrouille^ die aan de grens tusen de Westelijke en
de Sovjet sectoren alle voetgangers en voertuigen controleerden, wer
den te middernacht teruggetrokken. De meeste versperringen op de
sectorgrenzen waren reeds in de loop van Woensdag weggebroken.
Zes minuten na middernacht rolde een Brits convooi bij Helmstedt
over de grens van de Sovjet-zóne.
Naar Aneta verneemt, zal de
K.L.M. een nieuwe luchtverbinding
openen van Batavia naar Kanton,
waarop het eerste toestel op 19 Mei
vertrekt via Bangkok en Singapore.
De A.N.P.-correspondent seinde
Woensdagavond: De barrières in de
stad Berlijn, opgetrokken als ge
volg van dc blokkade, vallen thans
een voor oen. De Berlijners, gewoon
aan slecht nieuws en nieuwe moei
lijkheden sedert Juni van het vorig
jaar de poorten der stad gesloten
werden, beleven thans de ene ver
rassing na de andere. In sommige
wijken hebben zij reeds weer aan
sluiting gekregen aan het lichtnet.
de tarieven der verkeersdiensten
zijn plotseling op het oude niveau
teruggebracht, men kan weer de
kranten kopen. Ofschoon aan liet
uiterlijk beeld van de stad weinig
is veranderd, is een gevoel van
ontspanning overal merkbaar. De
stad bereidde zich Woensdag voor
op de feestdag, die vandaag met
grote massabetogingen zal worden
gevierd.
In de Sovjet-sector ziet men een
overvloed van rode en zwartrood-
gouden vlaggen. Overal is in rode
letters de eis tot eenheid van
Volgens Mr. Haga zal het England-
Spiel nauwkeurig onderzocht worden
De geheimzinnige John Verhagen.
Woensdag diende In het gebouw van de Hoge Raad te 's-Gravenhagc
de cassatie-behandeling van dc zaak Anton van der Waals. Ruim een
jaar geleden werd dat verweer door de Rotterdamse Kamer van het
Haagse Bijzondere Hof verworpen. Men geloofde niet, dat hij steeds
agent van de Intelligence-Service was geweest en hij werd op 7 Mei
1948 tot de doodstraf veroordeeld.
Van der Waals heeft thans een an
dere raadsman dan destijds voor het
Bijzondere Hof. Mr. J. E. van der
Starp, die hem toen verdedigde, is in
verband met deze verdediging ge
schorst. Mr. van der Starp had na
melijk gezegd, dat van der Waals
zelf hem „geen steek kon schelen",
doch dat hij de verdediging alleen
op zich had genomen om zo moge
lijk de sleutel tot het England-spiel
te vinden.
In de plaats van mr. van der Starp
treedt thans mr. G. Jonker uit Am
sterdam als raadsman op.
De raad van cassatie was als volgt
samengesteld: president mr. H. Haga,
rechtsgeleerde raadsheren: prof. mr.
dr. S. van Brakel, prof. mr. W. Th.
J. Pompe en mr. F..M. Westerouen
Meest uitgestrekte gemeente van
Zuid-Beveland
Bijna 4700 ha rijke gronden, gefigureerd door pittoreske landwegen en lange
polderdijken, die leiden langs mooie, kapitale boerderijen en prachtige boomgaar
den en met vier dorpskernen als wooncentra, dat is het beeld van 's-Heer Arends-
kerke, een van Bevelands welvarendste gemeenten.
Terecht is burgemeester A. A. Elenbaas.
met wie wij een tocht door zijn uitge
strekte gemeente mochten maken, dan
ook trots op 's-Heer Arendskerke, dat
zijn naam ontleent aan een zekere Heer
„Arent" bijgenaamd „met de buik"
die in de 11de eeuw de aan St. Pieter
gewijde kerk stichtte.
Met zijn vier dorpskernen 's-Heer
Arendskerke, 's-Heer I-Iendrikskinderen,
Nieuwdorp en Lewedorp is deze ge
meente in oppervlakte de grootste van
Zuid-Beveland. Economisch staat zij er
niet slecht voor. De landbouw en de zich
nog steeds uitbreidende tuinbouw er
zijn thans 220 ha boomgaarden vor
men de hoofdbronnen van bestaan van
haar nijvere bevolking. Ook in de ge
meentehuishouding is er over het alge
meen nooit slecht „geboerd", althans
de gemeente is nooit noodlijdend ge
weest. De bijzondere bijdrage bedraagt
thans slechts f 15.600.
Of er dan geen moeilijkheden zijn?
vragen we burgemeester Elenbaas.
„Dat loopt wel los en bovendien zijn
de moeilijkheden er om overwonnen te
worden", is het resolute antwoord.
GROOT WONINGGEBREK.
En hoe is het dan gesteld met de
woonruimte?
..Inderdaad, dat is een groot probleem.
Wij kunnen nog 100 woningen gebrui
ken. De laatste jaren werden er 66 door
de gemeente gebouwd en 17 door parti
culieren. doch nog altijd zijn er hier een
80-tal samenwoningen, terwijl, in vele
te kleine huizen buiten en ook wel in
de dorpskernen onhoudbare toestanden
heersen. Vele particulieren zouden wil
len bouwen, doch we krijgen te weinig
toewijzing. Dit jaar kregen wij vier wo
ningen. En nu denken we nog maar
alleen aan onze eigen mensen. Er zijn
vele aanvragen van buiten af. doch daar
beginnen we nog niet aan".
Onderwijl voert ons de wagen door
het polderland langs de groenwordende
velden naar „de Piet". Daar strekt zich
het grote schorrengebied van het Noord-
Sloe uit met in de verte de in 1906 ver
dronken Bastiaan de Langepolder. Een
deel van deze schorren behoort ook tot
het grondgebied van 's-Heer Arendsker
ke. Vorig jaar zijn er reeds uitgebreide
opmetingen verricht en de grond is van
prima kwaliteit. Groote stukken schor-
rengrond waarvan een zestal jaren gele
den nog niets te zien was. zyn thans
dichtbegroeid. Verschillende boeren zou
den hier hun landhonger kunnen stillen.
Zal het Noord-Sloe na het Zuid-Sloe en
de Braakman voor inpoldering in aan-
i erking komen?
We rijden verder naar het in 1928 ge
stichte Lewedorp. langs het nog nieuwe
stationsgebouw dat evenals dat te
's-Heer Arendskerke. waar het gras in
de dakgoot groeit, voor het personen
verkeer gesloten is.
IN LEWEDORP.
In Lewedorp is in twintig jaren heel
wat gebouwd. Behalve goede woonhui
zen treffen we daar het fraaie R.K. kerk
gebouw. een R.K. school, en een Chr.
school, terwijl er plannen bestaan om
ook een Herv. en een Geref. kerkge
bouw te stichten. Deze zullen een plaats
krijgen langs de nieuwe straat die van
de .rijksweg over 't huidige sportveld naar
Nieuwdorp zijn op particuliere grond
gelegen. In een gemeente met vier dorps
kernen is het nu eenmaal zo. dat wan
neer men iets opzet, voor ieder dorp
moet worden gezorgd. „Wij streven er
naar dat ieder zijn deel krijgt en zeker,
we zullen misschien wel eens een fout
maken, doch het loopt goed", merkt de
burgemeester op. Van de woningtoewij
zing kreeg elk dorp naar behoefte ook
haar deel. 's-Heer Hendrikskinderen
ontving er 10, 's-Heer Arendskerke 20.
Nieuwdorp 22 en Lewedorp 14.
GEZONDE GROEI.
De groei van de gemeente mag behoor
lijk genoemd worden. Bij de volkstelling
in 1930 bedroeg het inwonertal 3969 en
thans 4809. En wie weet komt er in de
naaste toekomst nog flink wat bij, want
ongeveer de helft van de nieuwe Sloe-
polder waaraan druk gewerkt wordt, be
hoort tot het grondgebied van 's-Heer
Arendskerke.
Terwijl de tocht ons verder door de
Zuid-Kraayertpolder voert, waar de in-
laagdijk practisch geheel is afgegraven
voor ophoging van de gronden in de
omgeving en langs het keurig verzorgde
Nieuwdorp, waar de door de Duitse gra
naten verwoeste openbare school werd
vervangen door een noodschoot, mogen
we nog enkele plannen en wensen nole
ren, waaruit blijkt dal het gemeentebe
stuur actief is en doet wat het kan.
PLANNEN EN WENSEN.
Juist dezer dagen is in 's-Heer
Arendskerke de bouw van een Groene
Kruisgebouw aanbesteed, waarin ook 6
douchecellen worden geplaatst. Ook
Nieuwdorp heeft dringend een dergelijk
gebouw nodig. Het gemeentebestuur zal
zeker niet nalaten ook daar de zaak te
stimuleren en voor zover mogelijk, steun
verlenen. In Nieuwdorp is tevens veel
behoefte aan een verenigingsgebouw. Te
's-Heer Arendskerke is hierin destijds
keurig voorzien door de openbare school
na een grondige verbouwing hiertoe te
bestemmen.
Plannen voor gezinszorg in de ver
schillende dorpskernen zijn in een zeer
vergevorderd stadium.
De scholen verkeren in een goede staat,
alleen zal dc noodschool te Nieuwdorp
zo spoedig mogelijk moeten worden ver
vangen door een semï-permanente school,
waarvoor de plannen reeds klaar zijn.
Tenslotte; De restauratic van de uit
1450 daterende toren te 's-Heer Arends
kerke. waarmee een ton gemoeid zal zijn.
is goedgekeurd en gehoopt wordt dat
de Chr. school komt te lopen en voor I hiermee een volgend jaar begonnen zal
welke straat de plannen bijna gereed kunnen worden. De fraaie toren die het
zijn. gehele landschap accentueert, zal dus
We noemden zo juist het sportveld. I behouden blijven. En wat met een des-
Evenals dat te 's-Heer Arendskerke is I kundige restauratie te bereiken is. daar
het gemeente-eigendom. De sportterrei- is de toren van 's-Heer Hcndrikskindc-
nen te 's-Heer Hendrikskindèren en ren een sprekend voorbeeld van
Duitsland en een spoedig vredes
verdrag aan de muren geschreven.
Daarentegen was in het stadsbeeld
van VVest-Berlyn Woensdag nog
weinig verandering te bemerken.
JOURNALISTENFUIFJE.
Volgens A.D.N. (Sowjet-zóne)
trachtten dc Amerikaanse en Engel
se journalisten., die met nun auto's
te Helmstedt klaar stonden om de
race naar Berlijn te beginnen, op
alle mogelijke manieren eikaars start
te belemmeren, b.v. door suiker in de
benzinetank te strooien of de wagen
dwars over de weg te zetten.
Een Amerikaanse journalist, die in
beschonken toestand verkeerde, reed
met zijn wagen in een greppel.
Het Britse convooi bij Helmstedt
had ongeveer 20 minuten oponthoud
aan de Sowjetrussische controlepost,
doch een Russische kapitein lachte
de chauffeurs vriendelijk toe en liet
hem na een lichte inspectie verder
gaan.
De Sowjetrussische commandant
van de post nam de menigte journa
listen in ogenschouw en zei: „In mijn
hele leven heb ik nooit zulke zenuw
achtige mensen gezien".
Kolonel Boris Kalinin, chef-staf
van de Sowjet-kommandatura te
Berlijn, weigerde een glas wodka, dat
de journalisten hem aanboden., met
de woorden: „Nee. dank je. Ik heb
vannacht nog een bende-werk te
doen". Hij beloofde echter morgen
met de journalisten te drinken.
In volmaakt Engels zei Kalinin, dat
hij altijd blij was journalisten te ont
moeten. omdat het zulke aardige
mensen waren.
Anton van der Waals en zijn
bewaker.
Het bestuur van de Koninklijke
Nederlandsche Automobielclub heeft
zich opnieuw met, pen. adres gericht
tot de ministers van Verkeer, Econo
mische Zaken en Financiën, waarin
om opheffing van het Zondagsrijver
bod wordt gevraagd.
Bij de opsomming van de verschil
lende motieven, die aanleiding waren
tot vroegere verzoeken tot opheffing
van hel verbod wordt thans ook ver
meld de schade, welke vele bedrijven
zouden ondervinden, die op Zondags
bezoek zijn aangewezen.
van Meeteren; vice-admiraal F. J.
Heeris was militair raadsheer en mr.
H. van Oordt griffier, prof. mr. D. E.
Langemeye trad op als procureur
fiscaal.
De publieke belangstelling voor de
ze zaak was zeer groot. Velen moes
ten zich met een staanplaats tevre
den stellen.
HET VERHOOR.
Mr. Haga ondervroeg van der
Waals over verschillende zaken
waarin deze als V-man was opgetre
den. Daarbij kwam ook de mysteri
euze „John Verhagen" ter sprake, een
agent van de Intelligence-Service, die
van der Waals volgens zijn zeggen,
had aangeraden om voor Schreieder
te werken. Deze „John" is nooit door
iemand anders dan van der Waals
gezien. Requirant wilde over het. be
staan van deze persoon nog verder
uitwijden, doch mr. Haga besloot, dat
dit later zou gebeuren.
De president las een groot aantal
verklaringen voor van getuigen, om
van de heer Vorrink, die beweerden,
dat van der Waals steeds geprobeerd
heeft om illegalen, die gearresteerd
zouden worden, belastende papieren
en voorwerpen op te dringen. Van
der Waals ontkende dit. Hij kwam
pas goed op dreef toen de president
hem in de gelegenheid stelde zijn le
zing te geven over de arresCatie van
de groep-Vorrink. Hij vertelde, hoe
hij in deze groep was binnengedron
gen. niet echter als enige V-man. De
ze groep was reeds geheel door de
S.D. gepenetreerd, zei hij, zodat Vor
rink elk ogenblik gearresteerd kon
worden.
„Dat maakt uw verraad toch niet
beter", aldus de president.
Bij een ander verraad van illegale
werkers stelde van der Waals het
voor alsof hij door hen te arresteren
hun levens had willen redden. Deze
verklaring ontlokte een honend ge
lach aan het publiek in de zaal.
De penetratie van van der Waals
in de Dienst Wim bracht de S.D. een
groot aantal arrestanten. Van hen
werden er 44 ter dood veroordeeld.
Weer trachtte requirant zich achter
zijn vroegere chef Schreieder te ver
bergen.
Van der Waals toonde in het geheel
geen aandoening wanneer hem een
van z(jn noodlottige verraadzaken
werd voorgehouden. Met vlakke
zachte stem gaf hij zyn lezing van
het gebeurde. Deze was meestal in
strijd met vorige verklaringen zodat
de president op een gegeven moment ren.
boos uitriep: „Schei toch eens uit met
die stomme ontkenningen. U heeft
deze dingen reeds toegegeven".
„Och", zei van der Waals, „het was
niet moeilijk een bekentenis van me
los te krijgen toen ik dertig maal met
een stoel was geslagen".
„U bent niet mishandeld", aldus de
president.
„Dat is wel gebeurd, clat kan ik be
wijzen", zei van der Waals.
WEER JOHN.
De dood van zijn voormalige huis
knecht en secretaris Mossinkhoff was
volgens 'requirant het werk van de
mysterieuze „John".
Van der Waals beweerde deze
„John" reeds voor de oorlog te heb
ben gekend. Hij was na Mei '40 door
deze man aangenomen als Engels
agent.
(vervolg op pagina 2)
Fotolamp ontplofte
Voordat van der Waals werd
binnengeleid, deed de raad nog
uitspraak in een aantal andere
zaken. Daarbij deed zich oen
incident voor. Toen een der fo
tografen een foto van de raad-
wilde maken, explodeerde met
een luide knal zijn blitzlamp.
De stukken glas vlogen in hel
rond en de schrik was alge
meen. Mr. Haga liet alle foto
grafen onmiddellijk uit de ge
rechtszaal verwijderen. Toen
kwam van der Waals binnen.
Hij was gekleed in een ver
schoten grijs colbertcostuum.
Hij had een omvangrijke acte-
tas met documenten bij zich.
bleek doch beheerst luisterde
hij naar de voorlezing van de
sententie van het Bijzonder
Hof, waarbij hij ter dood was
veroordeeld.
IETS ZACHTER.
Weersverwachting tot Donderdag
avond.
Meest zwaar bewolkt en in de ochtend
plaatselijk mist. doch overwegend droog
weer Weinig wind. Overdag vooral in
het binnenland iets hogere temperatu-
