T
Waarom werd Van der Waals in
1945 naar Duitsland gebracht?
i:
LEZERS SCHRIJVEN
SLOTVOOGD VERTELT OVER
ZIJN „FANMAIL"
Zeeuwse Almanak
ante Sabine
grijpt in
WOENSDAG 11 MEI 1949
PROVINCIALE ZEEUWSE COURANT
Geheimen rond hei England-Spiel (11)
Een wonderlijk avontuur als een
doodgewoon gevalletje beschouwd
Eén der vreemdste dingen uit het toch al zo vreemde leven van
Anthonius van der Waals heeft zich afgespeeld in het allerlaatste
deel van de oorlog. Om juister te zyn: in April 1945. Toen werd hij
door de Engelse officier Pidcock en de Nederlandse kapitein Sieden-
burg, die beiden behoorden tot een Engelse speciale unit voor contm-
splonnage onder de Duitsers, weggehaald uit het gevangenkamp Oxer-
hof en via Utrecht naar Duitsland gebracht. Het spreekt vanzelf, dat
de publicisten, die naar sensatie zoeken, zich op dit voorval hebben
geworpen. Hier had men „het bewijs, dat „de Engelse geheime
dienst'' Van der Waals uit de handen van het gerecht wilde houden;
Van der Waals moest verdwijnen en het England-Spïel moest in
de doofpotl" Wel, sensationeel was dit gebeuren zeker, maar er stak,
gezien van het standpunt der spioimageleiders, op dat ogenblik toch
waarljjks niets bijzonders in. In de sfeer van spionnage en contra-
spionnage was dit inzetten van Anton de Verrader contra de Duit
se ondergrondse beweging heel normaal.
BRON VAN FANTASTI
SCHE LEUGENVERHALEN
Wij begrijpen volkomen, dat ieder,
die leeft naar de maatstaven van
de gewone, burgerlijke moraal, dit
moeilijk verwerken kan. Het zou
ook wat moois worden, als de rot
te. door-en-door immorele sfeer
van het spionnagewerk in het
maatschappelijk verkeer „gewoon"
zou worden. Er zou eenvoudig
geen samenleving meer mogelijk'
zijn. Want in dc spionnage is ieder
middel, dat in het belang van het
la.nd nodig mocht zijn, geoorloofd.
En dat was natuurlijk met name
in het laatste, beslissende deel van
de oorlog tegen Duitsland het ge
val.
Op het gebied van het gebruiken
van eikaars agenten hebben zich
tussen de Duitse en de Engelse
diensten de ongelooflijkste dingen
afgespeeld. Een sterk voorbeeld is
dat van de Nederlandse illegale
werker X., dio in Duitse handen
viel en toen voor de Duitsers ging
werken. Hij voldeed in het werk
en werd in Italië ingezet. Daar
viel hü in handen der geallieerden,
die óók wat in hem zagen. Hij
werd „teruggespeeld" naar de
Duitsers en deed toen prachtig
werk voor de geallieerde oorlog
voering. En zó groot waren zijn
verdiensten in dc strijd tegen nazi-
Duitsland, dat deze man die
dan toch maar in Duitse spionnage-
dienst heeft gewerkt alweer ge
ruime tijd op vrije voeten is.
Een tweede, niet minder sterk
sprekend voorbeeld is dat van de
Belgische spion Pierre Sweerts, die
in deze oorlog als tweemaal bij
verstek ter dood veroordeelde
de Duitesers grote diensten be
wees. Na de oorlog zat hij in Ne
derland gevangen; meermalen
heeft men er officieel Brussel van
op de hoogte gesteld, dat Sweerts
ter beschikking was. Maar Bel
gië vroeg, hoewel de man een dub
bel doodvonnis op zyn naam had
staan, geen uitlevering en derhal
ve heeft de Nederlandse vreemde
lingendienst hem ongeveer een jaar
fteleden als ongewenste vreemde-
ing over de grens gezet. Vamvaar
die bijzondere clementie? Waarom
vroeg België geen uitlevering, ten
einde het doodvonnis te voltrek
ken aan deze Duitse spion? Om
de eenvoudige reden dat Sweerts,
terwijl hij voor de Duitsers werkte,
óók enorm grote diensten bewees
aan de geallieerden. Dat is de op
lossing van het geheim-Sweerts,
waarover zelfs de Rotterdamse
verdediger van Van der Waals, mr.
J. E. van der Starp, zulke wonder
lijke dingen schreef.
De oplossing van zulke kwesties
Is meestal veel eenvoudiger en veel
„gewoner" dan romantisch aange
legde zielen in hun boeken, bro
chures en kranten schrijven. Alleen
moet men zich steeds voor ogen
houden, dat de moraal van de spi-
onnagewereld volkomen anders ls
dan die van de burgerlijke, fat
soenlijke maatschappij.
CONTRA DE WEERWOLF.
Toen de zegevierende legers dei-
geallieerden, na de geslaagde in
vasie, door Frankrijk en België en
door Zuidelijk Nederland op Duits
land aanrukten, leefde men in de
vaste verwachting, dat in Duits
land een wijd-vertakte ondergrond
se nazi-beweging was georgani
seerd. Men kende zelfs de naam:
de Weerwolf! En men kende liet
doelsabotage, spionnage en
moord op geallieerde soldaten met
DE IJSHEIL1GEN
Daar zijn ze dan weerde IJsheili
gen: Sint Mamertius, Sint Pancratius,
Sint Servalius en Sint Bonifacius
als ze zich tenminste niet vergist
hebben. Want de 11de, 12de, 12de en
14de Mei moeten volgens oeroude
overlevering koude, gure dagen zijn
en het is nu al dagen lang guur.
In de vóór-Christelijke tijd ivas er
de een of andere Germaanse Godin,
Holda, die de koude veroorzaakte.
Later zijn er de R. Katholieke hei
ligen voor in de plaats gekomen, maar
niemand weet precies, of er nu drie
of vier IJsheiligen zijn. Sommigen
menen, dat Bonifacius er niet bij
hoort, anderen dat Mamertius er bij
vergissing bijgehaald is. Wel een be
wijshoe oud het volksgeloof is. Geen
geschiedschrijver noteerde de juiste
namen.
Tegenwoordig rekent men daarom
gemakshalve maar met vier IJsheili
gen. Wij hebben er vrede mee.
En hopen alleen, dat als de IJsheili
gen vertrokken zijn, er wat warmte
zal komen.
Tussen haakjes: de boeren, die graag
een koele Meimaand hebbendie krij
gen dit jaar hun zin
alle ten dienste staande middelen.
Het spreekt vanzelf, dat de ge
allieerde legerleiding maatregelen
daartegen beraamde. Daartoe was
nodig, dat men leerde kennen dc
leiding, de sterkte der groepen en
de plannen van de Weerwolf. Aan
die wetenschap kon men alleen
komen door spionnage. En voor die
bijzondere spionnage had men no
dig geroutineerde lieden, die met
de Duitse methoden op de hoogte
waren, die zo mogelijI.* kennissen
en vrienden onder cle Duitsers had
den en die er wat voor over had
den om de geallieerde legers grote
diensten te bewijzen.
Zulke figuren uit de onderwe
reld had men reeds in Frankrijk
en België aangeworven Met de
oprukkende geallieerden kwamen
b.v. verschillende Vlaamse spionnen
naar Nederland, die tot dan toe
voor de Duitsers hadden gewerkt
en die nu (als z.g. „omgezette
agenten") de opdracht hadden bij
do Duitsers te spionnoren. Vuil?
Natuurlijk! Maar spionnage is
geen zendingswerk en oorlog is
oorlog. En voor het verkrijgen van
waarlijk geheime dingen (die langs
de weg van de gewone inlichtingen
diensten niet tc krijgen zijn) ge
bruikt men nu eenmaal overal ter
wereld louche figuren, die in fei
te te gemeen zijn om met een tang
aan te pakken.
Uit dxc overwegingen en tut
die overwegingen alleen hebben
de heren Pidcock en Siedenburg
Van der Waals uit het gevangen
kamp te Oxerliof gehaald, waar de
Canadezen hem hadden opgesloten
als verdacht persoon, zonder dat
zij wisten met Van der Waals tc
maken te hebben. Hij had zich
toen trouwens de naam van de
door hem vermoorde huisknecht
Van der Meer aangemeten.
Aanvankelijk gebruikte hij de
naam Van der Meer ook tegenover
Pidcock en Siedenburg, toen die in
het kamp kwamen kijken of er
voor hen geschikt „materiaal" aan
wezig was. Maar toen hij ging op
snijden over zijn internationaal
werk en daarbij vertelde, dat hij
ook in Zweden was geweest, zei
Pidcock (die over een compleet
dossier van alle verraders beschik
te!) plotseling tegen hem: Dan
ben jij zeker Van der Waals?
EEN GOED GETUIG
SCHRIFT!
En Anton viel door cle mand en
zat te zweten van angst en werd
met de minuut onderdaniger en
welwillender en beleefder. Hij Wilde
alles doen wat dc heren wensten,
als hij maar niet in handen van de
Nederlandse ondergrondse viel. Hij
wilde alles doen om de zware
schuld, die hij tegenover zijn eigen
volk gemaakt had, weer enigszins
goed te maken. Kortom: hij was
een man van het type, dat de he
ren Pidcock en Siedenburg voor 't
spionnagewerk in Duitsland zoch
ten. Prompt werd Anton tot „fro
zen" gevangene verklaard. Niemand
mocht bij hem, niemand mocht iets
met hem beginnen. Hij was afge
zonderd voor de speciale unit, die
schoften van formaat nodig had
om dc Weerwolf-organisatie in
Dui.|sland tc bestrijden. Pidcock en
Siedenburg gingen om informaties
naar Schrcleder, die in Rotterdam
gevangen zat. En het getuigschrift
dat deze gladde vogel over Anton
taf, was precies wat de heren no-
ig hadden. „Van der Waals", zo
zei Schreieder. „is mijn beste pene
tratie-agent geweest."
Men neeft toen Van der Waals
naar Utrecht gehaald en hem on
dergebracht in één door de geal
lieerden in beslag genomen woning,
waarin tot voor kort de S.D. ge
huisvest was geweest. Daar bleef
hij, zolang- het War Office in Lon
den nog geen toestemming had
gegeven hem in te zetten in Duits
land. En toen die toestemming los
kwam. werd Anton, in gezelschap
van zijn vierde vrouw, naar Duits
land gebracht, waar al spoedig
bleek, dat de Weerwolf slechts be
staan had op het papier van Göb-
bel's propaganda-ministerie. De
Duitsers waren de oorlog beu en
ze dachten er niet aan, onder
gronds verzet te plegen.
De Engelsen zaten feitelijk met
Anton in hun maag, tot hij naai
de Russen overliep, om daar zijn
geluk te beproeven. Het beviel hem
echter niet tussen dc Ivvans en hij
keerde naar de Engelsen terug,
die hem toen maar opsloten en
vervolgens aan de Nederlandse jus
titie uitleverden.
B. N. V. WIST ALLES
Het staat inmiddels vast. dat cle
leiding van ons bureau Nationale
In liet kader der nauwe samenwerking tussen de gewapende machten
van de by de West Europese Unie aangesloten landen, brengt een
compagnie zwaar luchtdoelgeschut van
of Artillery" een bezoek aan ons land. Vier stukken luchtdoelgeschut
liet Engelse. „Royal Regiment
v.. Vier stukken Incntdoe"-'
welke met een coaster naar Rotterdam werden vervoerd,
Maandagmorgen in de Merwehaven uitgeladen. Eén der stukken hangt
in de takels. Rechts op de voorgrond de bedieningsmanschappen.
Veiligheid van don beginne aan
geweten heeft, welk spel de Engel
sen met Van der Waals speelden.
Dc heer Siedenburg- heeft namelijk
(naar wij stellig aannemen met
medeweten van net hoofd van B.
N. V.. kolonel Einthoven) op het
stadhuis te Rotterdam twee blanco
persoonsbewijzen gehaald en die op
valse namen ingevuld voor Van
der Waals en Corrle den Held. het
Voorburgse meisje waarmede hij in
1944 onder de valse naam van dr.
ir. Henk van Veen in het huwelijk
trad. Van der Waals ging naar
Duitsland als 'n Duitser, die vele
jaren in de Maasstad had gewoond
en dus nog slechts gebrekkig Duits
sprak. Zijn naam, volgens het door
Siedenburg ingevulde persoonsbe
wijs, was toen: Wilhelm Eduard
Hoffmann, geboren op 1 November
1912 te Dresden. En Corrie den
Held werd: Johanna Smit, echtge
note van W. E. Hoffmann, gebo
ren op 10 December 1923 tc Vlis-
singen.
Kapitein H. Siedenburg gaf voor
do blanco persoonsbewijzen een be
wijs van ontvangst af aan het bu
reau bevolking der gemeente Rot
terdam. Hij tekende het met zijn
naam. En zette er achter: B. N.
V. (Bureau Nationale Veiligheid).
Onder die schutse ging Van der
Waals, die onze nationale veilig
heid zozeer in gevaar had ge
bracht, na de bevrijding naar
Duitsland. Is het een wonder, dat
publicisten, die cle feiten slechts
ten dele kennen en die vreemd
staan tegenover dc sfeer, waarin
spionnage en contra-spionnage zich
afspelen, uit dit vreemd gebeuren
cle zotste conclusie trekken? En
valt het te verwonderen, dat de
pientere rat, die Van der Waals
stellig is. van dit avontuur ge
bruik maakt om het rookgordijn,
dat hij om zijn afschuwelijke daden
poogt te leggen, nog wat aan tc
dikken
Het Wereldgebeuren.
Spanje uit de ban
Grote belangstelling voor het Muiderslot.
(Van onze reizende redacteur)
Ton Koot. de slotvoogd van het Muiderslot, zit danig omhoog met zijn
„fanmail". Gelukkig heeft hij in zijn andere hoedanigheid, die van secreta
ris van het Rijksmuseum, de beschikking over een eigen staf; anders zou
hij er nooit doorkomen. Dezer dagen heeft hij ons daar het een en ander
over verteld ter gelegenheid van de opening van de taveerne Nederlands
enige rijkstaveerne! in de voormalige wijnkelders van P. C. Hooft.
Deze inrichting was langzamerhand noodzakelijk geworden, gezien al het
simpele feit, dat er jaarlijks gemiddeld 60.000 bezoekers plegen tc komen,
voor het merendeel uit het Oosten en het Noorden. Alleen met dc beide
Paasdagen waren er al 1200. En daar zijn er bij met dorstige kelen.
Wie wil tin of rood koper
ter beschikking stellen
Zij zullen die nu kunnen lessen, het
geen ook weer niet betekent, dat zij
er bacchanalen in de stijl der Gou
den Eeuw zullen kunnen aanrichten.
Een wilde boel v wil dc slotvoogd er
niet hebben, wèl een levendig ver
keer van Nederlanders, die belang
stellen in dc roemrijkste eeuw onzer
geschiedenis.
Over die belangstelling sprekend
nu maakte hij gewag van de vele hon
derden brieven, die hij had ontvan
gen. Het aantal was zó ontstellend
groot, dat hij ze in categorieën had
moeten indelen om ze dienovereen
komstig af te handelen. In de eerste
plaats hadden zich talloze personen
Nu al vergeten
Tot onze verwondering hebben we ge
constateerd, dat het nog niet tot alle
Zeeuwen schijnt te zijn doorgedrongen,
dat de vierde Mei een dag is, niet van
viering, maar van herdenking van allen,
die in deze wereldoorlog hun leven lie
ten voor ons alter vrijheid. Het heet toch
de helden-gedenkdag en wij eren dus alle
gevallenen, hetzij burger, militair of ver
zetsman, waar deze ook het offer van
zijn leven bracht ter land, ter zee of
in dc lucht cn waar ook ter wereld. Niet
alleen onze eigen doden, maar ook zij,
die ons hielpen in onze vrijheidsstrijd.
Om nu maar dicht bij huis te blijven
we zijn toch nog niet de Engelse, Franse
en Canadese jongens vergeten, die hier
vóór en od Walcheren bij duizenden zijn
gesneuveld? Als dan van regeringswege
het verzoek komt „Klokluiden en vlag
half-stok". doen we dan niet mee? Den
ken we dan niet aan al die duizenden,
die ver van huis vielen? Ook al was cr
toevallig niemand uit onze gemeente bij?
Het is toch een cre-saluut, wat ieder
jaar opnieuw, niet alleen van regerings
wege, maar door ons allen spontaan aan
de doden gebracht behoort te worden.
Dus volgend jaar beter?
Veere. S. VAARZON MOREL—ERIKO
WESTKAPELLE EN HET
DRANKMISBRUIK.
De redactie van het blad „Dc Blau
we Zeeuw" zendt ons een antwoord
op de brief, welke de burgemeester
van Westkapelle, de heer W. Gabriëlsc
niet alleen richtte aan de redactie
van dat blad maar ook ter publicatie
zond aan de Prov. Z. Crt.
De redactie wijst er de burgemees
ter op, dat we het gevaar van het
drankmisbruik toch vooral niet moe
ten onderschatten. In 1948 is voor
geheel Nederland het gebruik van
jenever gestegen tot 3 liter per hoofd.
Het alcoholvraagstuk is meer en
meer tot een jenevervraagstuk ge
worden.
Ook merkt de redactie op, dat bij
de dansavonden in Westkapelle vrou
wen en meisjes in de café's komen.
Totzover deze brief. Een tweede
brief ontvingen wij van de heer L.
Meyers, schrijver van het door dc
heer Gabriëlse gewraakte artikeltje.
Hij merkt op. dat hij niet geschreven
heeft over dc stomdronken jeugd,
maar volstaan heeft met de opmer
king. dat de mannelijke jeugd flink
meedoet aan het zinloze vermaak.
Over het cafébezoek van vrouwen en
meisjes schreef hij. dat dit na de
oorlog volstrekt geen zeldzaamheid
meer is. „Het gaat er voor ons om",
aldus dc heer Meijer, „de mensen te
overtuigen van het absoluut verwer
pelijke van de drinkgewoonte.
Het zij verre van mij, als Zeeuw,
het karakteristieke van Westkapelle
tekort te willen doen. Maar op het
in de ogen van ons, drankbestrij
ders kwade meen ik te moeten
wijzen. Van de juistheid der feiten
ben ik overtuigd, omdat zij mij voor
het overgrote deel door persoonlijke
waarneming bekend zijn".
aangemeld om, bescheidenlij k. als la
kei in dienst te treden bij de slot
voogd; maar, aldus de heer Koot, ik
ben te veel democraat om mij door
knechtcn-in-livrci te omringen. In de
tweede plaats schreven ettelijke Ne
derlanders, dat ze zulke voortreffelij
ke kweeperen konden kweken en dat
de grond rondom het slot daar zo ge
schikt voor was; ze wilden zo gaar
ne die taak op zich nemen. Ik hoop,
zeide hij. dat ze daartoe elders de ge
legenheid vinden, maar dan gaat ons
land een hausse in kweeperen tege
moet.
In dc derde plaats waren er brie
ven van ex-politieke delinquenten en
zo, die niet pretenderen iets bijzon
ders te kunnen of te kennen maar
gaarne bereid waren de slotvoogd bij
te staan om hém vele zorgen uit de
handen te nemen. In de vierde plaats
meldden zich vele romantische echt
paren-zonder-woning, die het jammer
zouden vinden, dat er ook maar één
torenkamer leeg zou blijven slaan.
In de vijfde plaats boden zich tallo
ze musici en ook wel muzikanten aan
om af en toe eens op te treden; voor
een bedrag van 1500 gld of daarom
trent zou het dan ook werkelijk af
zijn. In de zesde plaats waren er de
studenten, die 't slot zo geschikt von
den voor lustrum-, dies- en andere
vieringen. Nu, dat is dan een paar
keer gebeurd, maar de slotvoogd is
tot de slotsom gekomen, dat hij deze
feesten toch maar beter over een an
dere boeg kan gooien. In de zevende
.plaats schreven cr rijke papa's in
deze trant: m'n dochter gaat trou
wen, nu wou ik een prachtig feest ge
ven, wat moet dat slot me kosten voor
één dag. Die laatsten begrijpen er
nog het minst van als ze nul op het
request krijgen
KOPER EN TIN
En dat allemaal, zuchtte de heden
daagse drager van een eeuwenoude
traditie er was hier al een slot
voogd in de dertiende eeuw naar
aanleiding van een kort bericht in de
dagbladen. Die journalisten beseffen
ook nooit wat ze doen. Hij zei het
schertsend, want tegelijkertijd deed
hij een beroep op diezelfde journalis
ten om een achtste categorie Neder
landers te bewegen in de pen te klim
men teneinde een nieuwe stroom van
brieven te ontketenen. Dc slotvoogd
zit nl. dringend verlegen omtin
en roodkoper. Niet zo uit dc smel-
rij, maar in de vorm van zeventien
de eeuws huisraad. Wie kan hem
daaraan helpen? Zowel de heer Koot
als de commissie voor de inwendige
restauratie van het Muiderslot zullen
allen dankbaar zijn, die ertoe willen
bijdragen de oude glorie van het slot,
eens het bloeiende culturele centrum
van de grote dichter P. C. Hooft en
zijn Muiderkring, te herstellen! In
genoemde commissie hebben vele na
zaten van Hooft zitting.
Het prachtige oude slot, trotse hoek
steen van Muidens vestingwerken, op
getrokken door een strijdlustige bis
schop van Utrecht om zich een land-
hongerige graaf van Holland van het
lijf tc houden, gaat een nieuwe bloei
tijd tegemoet, aansluitend niet zoz??r
op de tijd der Middeleeuwse minia-
tuurpotentaten, dan wel op de periode
der zeventiende eeuwse cultuurdra
gers.
Het interieur zal weer worden inge
richt zoals het was, toen Hooft er
woonde als baljuw van Gooiland en
er zijn Amsterdamse vrienden ont
ving. Daarom zullen meubilair en
huisraad van vóór 1647 moeten zijn;
daar wordt nu hard aan gewerkt. Alle
museumstukken van na die tijd gaan
er uit. behalve enige curiosa met be
trekking tot Hooft zelf. die in de
kapel worden ondergebracht.
(Nadruk verboden)
Iets voor Nederland?
Een Franse ingenieur heeft in Gre
noble een huis gedemonstreerd, dat
in twintig minuten dooreen paar man
in elkaar gezet kan worden.
Dit type huis bestaat uit twee de
len, liet bevat een overdekte ingang,
een hal. een woonkamer van 17 vier
kante meter, twee slaapkamers, een
keuken, badkamer mei douche en
vaste wastafel cn een W.C.
Deze woning komt kant en klaar op
800.000 Franse francs, dat is circa
ƒ8500.
In September 1946 besloot dc alge
mene vergadering van de Ver. Naties
liet Spaanse Franco-regiem diploma
tiek in de ban te doen. De stemming
in het kamp der V.N. was toentertijd,
betrekkelijk kort na de capitulatie
van Hitler-Duitsland. zeer ongunstig
voor dc caudillo, die als de laatste
discipel van de verslagen dictatoren
werd beschouwd. De openbare me
ning in de wereld uitgezonderd de
Katholieke landen was fel anti-
Franco en daarmee dienden de diplo
maten rekening te houden. De Spaan
se Republikeinen in ballingschap za
gen hun papieren in waarde stijgen en
de dageraad van een glorierijke te
rugkeer in het vaderland gloren.
Toch was er weinig reden voor op
timisme van hun kant. De uitgespro
ken ban was weinig meer dan een
symbolische veroordeling, waaraan
elke kracht ontbrak. Dc led?n-staten
van de V.N. werd aanbevolen hun am
bassadeurs uit Madrid terug te trek
ken. een gebaar, dat hoogstens de
trots van Franco kon krenken, maar
in geen geval zijn positie, in gevaar
brengen. Van een en bloc verbreken
der betrekkingen, van een doorsnijden
der economische banden, van een al
gehele isolatie van Spanje w.\s geen
sprake. Het was in 1946 reeds duide
lijk. dat Londen en Washington niet
te vinden waren, voor een aclie. die
meer inhield dan het vullen \an de
kinderhand, die de man in de straat,
het symbool van de openbare mening,
ophield. De Franse regering, dio veel
verder wilde gaan en op eigen initia
tief ook ging.' werd in de steek ge
laten. Met de aanbeveling der V.N.
werd bovendien danig dc hand gelicht.
Verscheidene Zuid-Amerikaanse Sta
ten trokken cr zich niets van aaa en
lieten hun ambassadeurs rustig in
Madrid. De Westerse landen, die wel
hun ambassadeurs terugtrokken, ble
ven via iets minder hoog in rang zijn
de vertegenwoordigers het diplomatie
ke contact ten volle handvaven. Han
delsverdragen werden met de vleet
gesloten.
De verscherpte tegenstellingen tus
sen Oost en West hebben sindsdien
het internationaal prestige van Fran
co met de dag doen verbeteren. In
de ogen van vele Amerikanen is dc
Spaanse Führer niet meer in de eer
ste plaats de voormalige bondgenoot
van de as-mogendheden. doch de eer
ste en consequentste bestrijder van
het communisme. Reeds is sprake ge
weest van de opneming van Spanje
in het Atlantisch Pact. Dat is voorlo
pig gestuit op heftig verzet, doch geen
Spaanse balling zal nog enige hoop
koesteren op steun uit het Westen.
Franco wordt gezien als mogelijk
bondgenoot, die koel. maar uiterst
correct behandeld dient te worden.
Onder deze omstandigheden is het
begrijpelijk, dat de Ver. Naties Za
terdag officieel de ban op Spanje
hebben opgeheven, ondanks heftig
verzet van de Oosteuropese groep.
Het wordt verder aan elk land af
zonderlijk overgelaten of het een am
bassadeur wil zenden naar Madrid of
niet. De V.N. als organisatie houdt
zich er buiten. Dit besluit is tic er
kenning, dat Franco-Span je weer-3ls
vrijwel volwaardige, zij het minder
sympathiek geregeerde staat, in de
gemeenschap is opgenomen. De regc-
ring-in-ballingschap is weggezonken
in het duister der vergetelheid. Profi
terend van het na de oorlog sterk
aangewakkerde anti-eommunisme en
van de koude oorlog, gesteud door
militaire groepen en industriële con
cerns in de Ver. Staten heeft gene
raal Franco de aanval op zijn positie
glansrijk doorstaan.
FEUILLETON
Roman van
MARIA SAWERSKY
94
„Ik denk, dat die twee het heel goed
met elkaar zullen kunnen vinden".
„Lieve help. dan moet ze toch wel
geweldig veranderd zijn", zei Emma
uit de grond van haar hart.,. Hier heeft
ze hem als een schoenpoetser behan
deld. Ik heb me er altijd over ver
wonderd. dat hij zich dat alles maar
liet welgevallen".
„Hij heeft er zich hardnekkig tegen
verzet, beste Emma cn dat is beiden
tenslotte ten goede gekomen".
„Nou, dat zullen we dan maar ho
pen. En waar zit die bruine kcvel ei
genlijk, die Mabu?"
„Die is met meneer Schuch mee,
bij wie hij. na diens huwelijk, in
dienst zal treden. En vraag nu voorlo
pig niets meer, want anders kom ik
nog te laat bij Beate. Leg mijn beste
japon maar vast klaar, wil je?"
Juffrouw Sabine werd in de vroe
gere woning van de kapitein ontvan
gen door Peter, die een keurig nieuw
pak aan had, waarop hij kennelijk
trots was.
„Nou, jij bent gewoon niet meer te
herkennen, waarde heer", zei Sabinc
Reuder, met haar gewone openhartig
heid, maar daar trok Peter zich niets
van aan.
,,'t Huis evenmin!" zei hij grinne-
kend.
En dat klopte, want de door Felix
geëngageerde binnenhuisarchitect had
zijn werk wel grondig verricht. De
meubels waren grotendeels dezelfde
gebleven, maar door een andere op
stelling, het scheppen van gezellige
hoekjes, nieuw behang en indirect
licht maakte alles nu een veel gezel
liger indruk. Juffrouw Reuder stond
werkelijk paf van hetgeen met be
trekkelijk eenvoudige middelen be
reikt was en Beate lachte verge
noegd.
,Het is allemaal het werk van
uw neef, tante Sabine."
In de eetkamer stond een keurig
redektc tafel gereed en oen helder
leukenmelsje diende op. Tante Sabi
nc kon geen woorden genoeg vinden
om aan haar tevredenheid uiting te
geven.
„Ja, my bevalt het ook uitste
kend", zei Beate, maar er gleed toch
even een schaduw over haar blij ge
zichtje. „Ik vind het alleen zo j'ani-
mer, dat oom Jules deze verande
ring niet meer heeft mogen beloven.
Hij "was de laatste tijd zo goed voor
me
Op een der eerstvolgende dagen
'bezochten juffrouw Render en Beate
het graf van de kapitein. Zij zetten
er wat bloemen neer en tante Sabine
sprak over de bijzondere karakter
eigenschappen van de overledene.
Zij vertelde Beate, hoe zij hem als
vriend miste en hoe goed zij het
steeds, alle kleine meningsverschil
len ten spijt. met elkaar hadden
kunnen vindon. De herinnering stem
de haar zichtbaar weemoedig. „Nu
is hy" van ons heengegaan", besloot
ze, „en ik vrees, dat ik hem wel
spoedig .zal volgen. Ik ben ook al
een oude vrouw
„Onzin, tante Sabine!" trachtte
Beate haar op te beuren. ,.U bent
immers door en door gezond. We
zullen nog jarenlang buren blijven!"
„Ach kind. voor ieder van ons
komt tenslotte eens dc tijd van gaan
en ik zou daar ook graag in berus
ten, als tenminste vóór die tijd nog
een. hartewens van me in vervulling
zou mogen gaan!"
De heldere ogen van de oude
vrouw keken het meisje doordrin
gend aan en het viel Beate niet
moeilijk deze wens te raden. Ze
bloosde en tante Sabine was wel zo
tactisch het onderwerp verder te
laten rusten.
Bij haar thuiskomst vond juffrouw
Reuder twee brieven. In de ene kon
digdon Kareltje Schuch en Irene
Larsen hun voorgenomen huwelijk
aan. waarvoor ook tante Sabinc
werd uitgenodigd. De andere was
van Felix, die mededeelde, dat hjj
de volgende dag in Hasselfeurde
hoopte aan te komen. Sabine Reu-
der nam haar mantel on liep met
de beide brieven naar haar jeugdi
ge buurvrouw.
„Kareis uurtic heeft geslagen.
Beate!" zei ze lachend. „De dag van
zyn huwelijk is bepaald en ik ben
ook uitgenodigd."
„Ik ook en nog wel als getui
ge", antwoordde het meisje. „Hier
is mijn brief."
„Nou, daar zullen we ons dan
wei niet aan kunnen onttrekken.
Maar gelukkig hebben we een man.
die ons b\j zal staan, want Felix
komt morgen/' (Wordt vervolg®
