een zweminrichting en een jachthaven te vlissingen nieuw haags stadhuis het hervormd kerkewerk in zeeland utïïinmflhhriflli Zeeuwse Almanak r" inning WILLEM VAN DER REYDEN BLIJFT MAJOR BINGHAM BESCHULDIGEN Van Vrouw ioi Vrouw ZATERDAG 7 MEI 1949 PROVINCIALE ZEEUWSE COURANT 3 Plan voor zwembad bestekklaar Wanneer de grote plannen, die men in Vlissingen heeft, ver werkelijkt worden, zal deze stadover niet al te lange t\jd een lraai zwembassin bezitten, waarin landelijke wedstrijden gehonden kannen worden. Vlak naast dat zwembassinzal een jachthaven ligplaats bieden aan de jachten en scheepjes van de watersportenthousiasten. Deze belangrijke voorzieningen hebben op het ogenblik de aandacht van >t gemeentebestuur, van de dienst gemeentewerken en van de be trokken sportverenigingen. De Vlissingse Zwemclub heeft moeilijke jaren achter de rug. Wei nig hebben de bestuursleden, die in Jan. 1925 deze club tijdens een sneeuwstormpje en hevige vrieskou stichtten, kunnen den ken, dat hun zweminrichting door oorlogsgeweld zou verdwijnen en dat men het jarenlang zou moe ten doen met een tamelijk wrak zwemschip in het kanaal door Walcheren. Direct na de oorlog heeft het bestuur plannen gemaakt om te komen tot herbouw van de zwem inrichting op de oude plek aan 't kanaal en er werden niet minder dan 4 ontwerpen gemaakt, die in prosperiteit afdaalden van 80 tot 46 cabines. DE GEKOZEN PLAATS. Toen het bestuur zover was, dat overleg met B. en W. nodig was, had dit college wel enig bezwaar tegen de gekozen plaats. Er komt daar namelijk een Industrieterrein. Ooi: was het niet onmogelijk, dat de Waterstaatsdienst een terugkeer van het zwembad op de oude plek ongewenst zou vinden. De directeur gemeentewerken, de heer C. Ouwehand, kwam toen met het voorstel een zwembassin aan te leggen op een terrein circa 600 meter van de Keersluis. Bovendien streeft de Vereniging voor Water toerisme naar de aanleg van een jachthaven en de mogelijkheid zou dan bestaan naast het zwembassin tegelijk een jachthaven te laten graven. Het bestuur van de Vlissingse Zwemclub ging in principe met dit voorstel accoord. Het heeft thans filannen uitgewerkt voor de stich- ing van een zweminrichting op de aangegeven plek. Met veel enthousiasme is aan deze uitwer king gearbeid. Thans is het ont werp voor de zweminrichting vrij wel bestekklaar. HET ONTWERP. Dat ontwerp voorziet in een zwembak van 50 meter breedte en 85 meter lengte. De bak krijgt betonnen wanden en een zandbo dem. Het front van het hoofdge bouw zal komen te staan langs de nieuwe weg, die geprojecteerd is van het wachthuisje 66 naar de Prins Hendrikweg. Het hoofdgebouw zal bevatten: een personeelskamer, een gardero be-afdeling met kledingberging voor 160 zwemmers en zwemsters. Langs het bassin komen aan elke zjjde 12 wisselcabines voor dege nen, die hun kleding afgeven in de garderobe en 44 cabines voor degenen, die gedurende 3 kwartier de beschikking willen hebben over een eigen cabine. HET BAD. Het is de bedoeling, dat het wa terniveau in het bad 30 cm. hoger komt te liggen dan het niveau van het kanaal, waaruit het water wordt opgepompt. Afvoer van wa ter en van de sceptictanks heeft plaats ln het aangrenzende jacht- haventje. Langs het bad komt aan de voorzijde een betonnen boord van 3 meter breed, voor de cabines van 2% meter breed en verder langs het gehele bad een betonnen looppad met grasgazons. Aan de achterzijde wordt het bad afgeslo ten met een groot grasgazon, dat gelegenheid biedt voor zonnebaden. In het grote bad wordt een klei ne bale geprojecteerd van 25 bij 8 meter diepte 1 m. 10 voor de leerlingen. Voorzieningen om het polospe- len te vergemakkelijken, om zeven banen van 50 meter en 5 banen van 25 meter uit te zetten, zullen met de drie springplanken de uit rusting van het bad complemen teren. DE KOSTEN. Nu het plan bestekklaar is, zal men tot een definitieve kostenbe rekening kunnen overgaan. Voor de herbouw van het bad langs het kanaal had men destijds voorkeur voor een plan, dat ongeveer 60.000 zou kosten. Met hulp van het gemeentebe stuur zou bij uitvoering van dat plan een sluitende exploitatie wel mogelijk geweest zijn. Ook nu ver wacht men, dat met steun van t gemeentebestuur de nieuwe plan nen redelijk gefinancierd kunnen worden. Daarover zal uiteraard de gemeenteraad het laatste woord moeten spreken. Voor het actieve bestuur van de Zwemclub dat zijn de heren P. Vijn, vice-voorzitter, J. v. d. Heuvel, secr., J. de Jong, penning meester (van de oprichting af) en A. D. de Wolf, commissaris zou het mooie- bekroning van hun werk zijn, indien het bad het volgend jaar, als de vereniging haar vijf- en twintig jarig bestaan viert, in gebruik genomen zou kunnen wor den met een groot landelijk zwem feest. Extra deviezen voor automobilisten en motorrijders. Blijkens een mededeling van de A.N. W.B. kunnen zij, die per motorvoertuig naar Frankrijk willen reizen een devie- zenvergunning verkrijgen. Op vertoon van deze vergunning en van hun triptiek of carnet bij de bank kunnen zij extra deviezen krijgen ter bestrijding van de kosten welke het gebruik van dit motor voertuig meebrengt. De toewijzing be draagt voor de reis door België ten hoog ste B. frs. 250.— en voor Frankrijk zelf de tegenwaarde van ten hoogste t 100. Voor het reizen per auto of motor rij-'* wiel naar Zwitserland is een soortgelijke regeling getroffen. De bedragen zijn in dat geval ten hoogste resp. B. irs. 500.— en Franse fr. 8000.—. Een toeslag in Zwit serse frs. wordt dus niet gegeven. Deze extra dveiezen worden slechts aan de houder van het grensdocument ver strekt en niet aan eventuele medereizi gers. Historische steen voor het nieuwe K.L.M.-gebouw. GESCHENK VAN KONINGIN JULIANA Op 24 Mei a.s. zal het hoofdkantoor van de K.L.M. bij de Witte Brug in Den Haag officieel in gebruik worden geno men. Bij deze plechtigheid zal Z.K.H. Prins Bcmhard een steen van historische waarde aanbrengen. Deze steen is in de 17e eeuw overgebracht naar Nieuw-Am- sterdam en werd doar Franklin D. Roo sevelt in het eerste jaar \-an zijn presi dentschap in 1933 aan het Stedelijk Mu seum van New York geschonken. Dit mu seum heeft in 1946. ter gelegenheid van de opening van de K.L.M.-luchtlijn Am sterdamNew York v.v. de steen aan geboden aan H.K.H. Prinses Juliana, met het verzoek hieraan een bestemming te willen geven. H.M. heeft de steen aan de K.L.M. ten geschenke gegeven met het doel hem in het nieuwe hoofdkantoor der maatschappij te laten aanbrengen. 200 MOEDERDAGTAARTEN. De Amsterdamse banketbakkers hebben Donderdag aan de echtgenote van Amsterdams eerste burger, mevr. d' Ailly een moederdagtaart aangebo den. Tegelijkertijd weTd aan 200 jon ge moeders, eveneens een moederdag taart geoffreerd. Deze vooroorlogse traditie is. nu öc grondstoffen-voorziening het we derom mogelijk maakt, in ere hersteld. Burgemeester legde eerste steen (Van onze Haagse redacteur) „Wij. Burgemeester en Wethouders van 's-Gravenhage. stellen hierbij vast. dat wij heden, 5 Mei 1949, op de dag, dat wij voor de vierde maal de bevrijding van de Duitse overheersing herdenken, de eerste steen leggen voor het nieuwe stadhuis onzer gemeente". Zo begint de tekst van de oorkonde, die burgemeester mr. W. A. J. Visser Donderdagmiddag onder de eerste steen van het indrukwekkende stadhuis-in-aanbouw op het Alexanderveld heeft ingemetseld. Dit was bet hoogtepunt van de feeste lijkheden in de derde stad des lands, die z.o moeilijk haar houding weet te vinden, sinds zij geen residentie meer is. Een enigszins geforceerde plech tigheid overigens, want de aanbouw van het stadhuis en de bevrijding bie den weinig corr.eeiischappelijks. Uit het feit. dat de gemeente het zo kort na de oorlog nodig heeft ge vonden te beginnen met de bouw van dit stadhuis, terwijl er zulk een nij pend tekort is aan woningen dat eer groter dan kleiner wordt en dat de regering daartoe haar toestem ming heeft verleend, kan men tot de slotsom komen, dat er hier van een noodzakelijkheid sprake is. Daarover is geen twijfel mogelijk. UIT 1564. Het tegenwoordige stadhuis dateert van1564. toen Die Haghe een knus dorp aan de duinrand was, ge leund tegen het enigszins vreemd soortige kasteel, dat een graaf van Holland, die gekozen was tot koning van het Heilige Roomse Rijk (Duits land) had laten bouwen en dat nu dienst doet cis zetel van de Staten Generaal en van een deel der rege ring. Het sierlijke gbouwtje aan de Groenmarkt werd in 1733, toen het dorp een stad van 34.000 inwoners was geworden, vergroot en in 1880, toen men 100.000 Hagenaars telde, nog eens. zodat het langzamerhand een allegaartje van bouwstijlen is gaan vertonen. Nu bedraagt het aantal in woners van de stad, die nog altijd de zetel van het parlement en regering is, al heel wat meer dan een half millioen, terwijl de gemeentelijke be moeiing bovendien sterk is toegeno men. Tal van diensten zetelen elders, STEMMEN UIT DE KERKEN Nieuwe toestand in Zeeland voorbereid GEEN GOUD ALLEEiv Toen de heer J. J. van den Bergen uit Biggekerke ons onlangs enthou siast meldde, dat hij de nachtegalen reeds half April had horen zingen, toen hebben wij hem op deze plaats een benijdenswaardig man genoemd. Wie woont er zo schoon, daar aan de duinrand, met zoveel nachtegalen- romantiek als hij? Dat vroegen wij ons af. Maar nu ligt er weer een brief uit Klem Valkenisse. En de schrijver toont aan, dat hij geen benijdenswaar dig man is. Een vlaggestok om op Koninginnedag de vlag uit te steken heeft hij niet. Het moet geschieden oan een stuk ijzeren buis met een suikerbiet in een oranje zakdoek als uiaggestokpunt. Hij is aan alle zijden van zijn huis omringd door de be faamde bordjes Verboden Toegang. Leoe Yry Nederland! roept hij uit. «i h*tSueen zwaar getroffen oorlogs- siacntofjer en van vergoeding der schade heeft hij nog steeds niets ge- "1 j s kvi u)il gaan schilderen, u»ant dc heer van den Bergen is kunstschilder, ach, dan zijn daar op- nieuw die befaamde bordjes ~.eJs 'iet viooie rijwielpad is afge stoten en de tweeduizend jaar oude duinweg naar zee en strand. Ge ziet: al hoort ge de nachtegalen zingen, het is niet alles goud, wat er olmkt. „Mijnheer, mag ik u vragen eens naar mij toe te komen, dan kan u..,et een en ander laten zien", schrijft de schilder. We komen! En tenslotte nog eenmaal de nach tegalen. Er kwam nog een reactie, zen merkwaardige. Een totaal onver wachte. En ook zij bewijst, dat het hiet alles goud is wat er blinkt. „Meneer", zo luidde de mededeling, ,,u kunt naar het. zingen van de nach tegalen verlangen, wij verwensen het. De hele zomer moeien we de ramen dicht houden van. de slaapkamers, want de nachtegalen zingen zo lang en zo luid, dat geen mens er van sla pen kan Commissie van bijstand benoemd. De grondlynen van het ontwerp kerkorde, die op het ogenblik in elke bijeenkomst van de Generale Syno de in bespreking komen, zyn: van beneden naar boven. De Gemeenten vormen het brede draagvlak van de Kerk. Door de Classicale Vergade ringen, waar alle Gemeenten verte genwoordigd zijn, wordt allereerst leiding gegeven aan het kerkelijke leven in de classis. Hier worden ook fekozen de afgevaardigden voor de 'rovinciale Kerkvergadering en de Generale Synode. Er ls nog al eens de opmerking gemaakt dat het kerkelijk leven m de Hervormde Kerk steeds meer wordt gecentraliseerd op het bureau van de Generale Synode. Dat vandaar stuwende invloed is uitgegaan in de jaren van bezetting en ook daarna, is zonder twijfel. Dat er menigeen is in de Hervormde Kerk, waar vroeger een ieder kon doen wat goed was in zijn ogen, die bezwaren heeft tegen de wijze waarop leiding gegeven wordt, is, gezien van het verleden, te verstaan. Dat na de bevrijding de bezwaren luider werden geuit dan voordien, is ook te begrypen. Maar onbillijk is het als men beweert dat het gehe le streven is om in Den Haag heel het kerkelijke leven samen te trek ken. Zekere centrale organen heeft een kerk nu eenmaal nodig. CLASSIS-WERK Het ontwerp kerkorde echter laat grote mogelijkheden voor een eigen ontwikkeling natuurlijk ln ver band met het geheel der Kerk in classis en provincie.. Er wordt verwacht dat de classicale vergade ringen geen bijeenkomsten zullen zy'n van Gemeenten die los naast el kaar staan, maar dat zij zich geza- melijk verantwoordelijk zullen weten voor alle Gemeenten dit tot de clas sis behoren. Zii zullen moeten over leggen op welke wijze het kerke- werk in hun streek het beste tot uiting kan komen als een werk van alle Gemeenten gezamenlijk. Hetzelfde kan ook worden gezegd van de Provinciale Kerkvergadering, die „leiding moet geven met na me door middel van haar breed mo- deramen en van haar organen van bijstand aan het leven en wer ken der kerkprovincie op haar ver schillende arbeidsvelden en ter hand moet nemen al wat het kerkelijk leven in de kerkprovincie kan be vorderen". Aldus art. 8 van ordinan tie 1. Dit is breed opgevat. Hier liggen vele mogelijkheden. Het is denkbaar dat het kerkewerk in de ene pro vincie een enigszins ander karakter zal krygen dan in een andere. Dit is zelfs gewenst ook, daar. door de historische ontwikkeling, iedere pro vincie van ons land een eigen ka rakter heeft. VOOR ZEELAND Dat deze verschillende mogelijk heden er zijn, is vooral voor de pro vincie Zeeland gewenst. Door haar ligging is zij een van de uiterste hoeken van ons land. Hierdoor komt gemakkelijk de gedachte op dat zij vergeten wordt. Bovendien is zij nog weer verdeeld ir. verschillende eilan den, die ieder een eigen aard hebben. Daar de landbouw nog steeds de voornaamste bron van bestaan is, gen de zaken, ook kerkelijk, hier gszins anders dan in de rest van ons laad: „Gij Zeeland zjjt ons ei gen land". Wanneer de nieuwe kerkorde van de Hervormde Kerk ingevoerd wordt, zal dit voor Zeeland zeker niet be hoeven te betekenen dat men meer van de centrale leiding afhankelijk wordt dan dit vroeger het geval was. Het is te hopen dat uit de provin cie zelf de stuwende krachten voort komen die in de toekomst leiding weten te geven. Hier zal men meer met de eigen aard van onze pro vincie rekening kunnen houden dan dit van Den Haag uit mogelijk is. Het is eveneens te hopen dat de Gemeenten in de verschillende de len van de provincie zich steeds meer voor elkaar verantwoordelijk zullen weten. SOCIAAL EN LEVEN CULTUREEL Onlangs hebben een paar kleine berichten in de krant gestaan met betrekking tot de Hei-vormde Kerk in onze provincie. Hier is reeds ge plaatst een secretearis van „Kerk en Wereld". Ziin werk zal zijn geregeld met de Wika's die Ln Zeeland wer ken contact te houden. Maar tege lijk is het de bedoeling dat hy wordt ingeschakeld in het kerkelijk werk. De Algemene Synodale Commissie heeft, op verzoek van het Provin ciaal Kerkbestuur, een bedrag toe gestaan. opdat daarmee, gedeeltelijk althans voor de eerste jaren, de kosten worden bestreden. Wat is de bedoeling van dit al les? Het Provinciaal Kerkbestuur heeft de mogelijkheid gezien, dat in ons gewest, reeds eer de nieuwe kerkorde wordt ingevoerd, te gaan werken naar haar bedoelingen. Behalve het directe kerkewerk, dat voorop staat cn moet blijven staan, is er een breed terrein van sociaal en cultureel leven, waarmee iedere Kerk in aanraking komt. Dit terrein is, naar de gegevens door de Stichting Zeeland gepubliceerd, in onze provincie in veel opzichten ver waarloosd. Het diaconale werk van de Kerk hangt hiermee samen. No dig zal zijn een centrum, waar alle kerkelijke gegevens samenvloeien. COMMISSIE VAN BIJSTAND In het ontwerp-kerkorde is er sprake van een Provinciale Commis sie van Bh'stand, die aan de Prov. Kerkvergadering advies zal moeien geven. Door het Prov. Kerkbestuur is reeds zulk een commissie be noemd, die binnenkort met haar werkzaamheden zal beginnen. Moge lijk is {lat deze commissie zich in kleinere zal splitsen voor bepaalde onderdelen van het kerkebezoek. Moge er op verschillende terrei nen in onze provincie een ach terstand zyn, in dit alles ligt een vooruit grijpen op de toestand die komen zal en hier mogen we zeggen dat we de andere dele-n van ons land een stap vooruit zUn. Het initiatief is genomen door het Prov. Kerkbestuur en het begin is cr. Maar nu is nodig dat dit gedra gen wordt door het brede vlak van de Gemeenten. Indien het mogelijk Ls de verschillende delen van onze provincie kerkelyk meer tot een een heid samen te smeden, zal Zeeland aan de andere delen van de Her vormde Kerk een richting hebben aangewezen, die kan worden inge slagen, onafhankelijk van het invoe ren van een nieuwe kerkorde. H. De raad van Bergen op Zoom be sloot subsidie te verlenen in een eventu eel tekort van de Bihato-tentoonstelling, die van 4 tot 13 Juni gehouden wordl. Voor het eerst na 10 jaar krijgen de mu ziekverenigingen weer subsidie voor het geven van openbare concerten. het stadhuis, rondom in het drukke binnenstadsverkeer gelegen, kan niet groter gemaakt worden, zodat een andere oplossing nodig was. Tot dat inzicht kwamen B. en W. dan ook in1910. Sedertdien zijn tientallen jaren verstreken met plannen maken, die ik maar niet zal opdiepen. Op 6 November 1929 besloot de ge meenteraad tot de bouw van een nieuw stadhuis op het Alexanderveld, een voormalig excrcitieterrein, gele gen achter dc tuinen van een gedeel te der herenhuizen aan de Javastraat cn het Nassauplein. Een vreemde plaats, bijna ontoegankelijk voor het verkeer, onvindbaar vóór een vreem deling. een heel eind buiten de grach ten, die de oude stadskern omsluiten. Dc gehele omgeving zal door middel van een doorbraak en een passende bebouwing „aangekleed" moeten wor den, wil men straks anders dan via een tuinpad over een grasveld ter plaatse kunnen geraken. Er kwam een prijsvraag en op 5 Augustus 1935 kon de raad tenslotte het ontwerp van de architect J. Luthmann goed keuren. Voor 468,3 miilloen dollar aan MarshalLhulp. De speciale missie in Nederland van de E.C.A. heeft bekend gemaakt, dat Neder land in Maart van de E.C.A. aankoopver gunningen voor herstelgoederen heeft ontvangen tot een bedrag van 29 millioen dollar. Dit cijfer is het meest recente maandcijfer, dat te Parijs gepubliceerd is door het bureau van de Amerikaanse spe ciale vertegenwoordiger in Europa. Dit bureau deelde ook mede, dat in do afge lopen 12 maanden Nederland in totaal aankoopvergunningen heeft ontvangen tot een bedrag van 468.3 millioen dollars. Nederland noemt aldus de vijfde plaats in op de lijst van landen, die in het ka der van het Europese herstelprogramma dollarhulp ontvangen, liet totaalbedrag aan aankoopvergunningen over de 12 maanden ls voor alle E.R.P.-landen 4.770.000.000 dollar. De aankoopvergunningen voor Neder land ln Maart hadden voor 8.8 millioen dollar betrekking op non-ferrometalcn. voor 5.4 millioen dollar op Ijzer- en «taal producten en voor 4 6 millioen dollar op voertuigen en uitrusting. merendeels vliegtuigen en onderdelen. Helderziende wist broche te bemachtigen. Het Gerechtshof te Amsterdam veroor deelde dc 34-jarige Amsterdamse kellner A. \V. V.. in hoger beroep conform de eis tot zes maanden gevangenisstraf, V.. die onder de naam .Pierre Toecal" een helderziende-piactijk uitoefende, was ln December 1947 op Texel. Hij hield daar consulten cn bewoog een van zijn cliën ten tot het afgeven van een gouden broche, die haar ongeluk zou brengen. Toen de vrouw baar broche enige uren later terug wilde hebbel), was de helder ziende met de broche verdwenen. voor de duur van bijna 7 jaar. Op 31 Maart 1947 stak burgemeester mr. S. J. R. de Monchy. kort voor zijn aftre den. de eerste spade in de grond, waarna de bouw van fundering en betonskelet een aanvang kon nemen. Daar is men nu nog mee doende. Het De eerste aanbesteding zou geschic- zal zeker 12 k 15 jaar duren alvorens den inMei 1940. de fatale maand voor heel Nederland. De inval bete kende natuurlijk uitstel, in dit geval burgemeester Visser met zijn staf de verhuiswagens moot laten voorkomen. Nadruk verboden. llRWIIIRligmiRIIIHIff. i1 "ir'nimrriirtiftft Sa&laljtfi Het ontwerp van architect Luthnian Waarom werd hij niet als getuige opgeroepen? Onderhoud met de voormalig geheim agent In Norwich. Onze Londensc correspondente had" dezer dagen een interview in zijn woning in het Engelse kustplaatsje Norwich met de voormalige Ne derlandse geheime agent Willem van der Reyden, wiens naam reeds enige malen is genoemd in verband met het England-Spiel. Zoals be kend. heeft de Raad van het voor malig Verzet hem onlangs beschul digd van verraad, waarop van der Reyden gereageerd heeft met de mededeling, dat hy het Alg. Ned. Persbureau en de kranten, die dit bericht publiceerden, een proces zal aandoen. De brief ligt al een tijdje op antwoord te wachten, cn de schrijver heeft mis schien gedacht, dat Sas- kia hem niet ontvangen had. Toch welk: huisva der van een groot gezin, die zo eerlijk en te goe der trouw opkomt tegen stellingen die Saskia nooit heeft neergeschre ven. Het lange epistel kwam binnen, naar aan- leiding van de Vrouwen- praat: Zij zijn ons eigen dom niet. U weet wel: die beruchte moeder uit Boston was de aanleiding. (Ondertus sen is er wéér een ma ma, ditmaal uit Brooklyn bijgekomen, die een zoon- met-baard achter een dichtgemetselde kamer deur jarenlang gevangen heeft gehouden. Ameri kaanse vaders beginnen mij meer en meer als een soort uiterst tamme huis dieren voor tc komen). Goed: Saskia had enige relatie ontdekt tussen deze moeder-cipierse en enige moeders van haar kennis, die ook naar wil lekeur over het lot van haar kinderen beschikten. Daartegen komt de brief schrijver in verzet. „Wanneer nu een goede vrouw en moeder, die zich voor haar kinderen uitslooft, een verlangen naar hulp uit, kan daar iets misdadigs uit spre ken? Neen. die beide vrouwen zijn niet met elkaar te vergelijken. U zoekt in de goede moe der iets van het sterke egoïsme dat de andere moeder tot haar verkeer de handelingen heeft ge bracht". Zo komen nu de mis verstanden, de hete hoof den, de ruzies, de fami lieveten en zelfs de oor logen in de wereld. Het is merkwaardig, op hoe eigenaardige wijze wij allen de kust van lezen verstaan. Saskia maakt daarop voor zichzelf heus geen uitzondering, cl doet zij eerlijk haar uiterste best om alle geschrift, dat zij in handen krijgt, zo eerlijk en objectief mogelijk te lezen. Maar een mens is maar een mens, en objectiviteit een héél moeilijk aan te le ren eigenschap. Getuige de vele driftige, geprik kelde en dikwijls onheu se commentaren die wij in allerlei vorm in de wereld van onze dag te genkomen heus niet alleen in de krant. La ten we eerlijk zijn: Als ren politieke of gods dienstige tegenstander iets beweert, beginnen wij al met een zekere wrevel te lezen, ervan overtuigd zijnde dat wij het na de laatste zin tóch roerend óneens met hem zullen zijn. En als de Nederland se gedelegeerde in de Veiligheidsraad ook maar zijn mond opendoet staat Jiet al bij verscheidene leden vast, dat hij bij voorbaat en onherroepe lijk ongelijk heeft Dit is een hele omweg om tot het punt in kwes tie te komen, namelijk dit: Dat mijn geachte briefschrijver mij iets verwijt, dat ik niet ge zegd heb. Dc jonge boe renvrouw, die zich inder- 1 daad voor haar kleine tweelingen uitsloofde, uitte niet een volkomen begrijpelijk verlangen naar hulp nee, zij ré kend e daar vanzelfspre kend op. Het was een rekensom metje: Nu sloof ik me uit, goed. Dat kan kwa lijk anders. Maar over zegge twintig jaar, kom ik aan bod. Dan zeg ik op mijn beurt: Ziezo da mes: Aanpakken. Voor wat hoort watNee. zij zei dat niet met zo veel woorden. Maar haar toon, zelfs de manier waarop zij opstond en de deur uitging, waren wel sprekend genoeg. En de ze redenering noem ik door en door egoïstisch. Deze vrouw beschouwde haar kinderen als haar eigendom, dat zij goed verzorgde, zeker, maar waarvan zy te zijner tijd profijt wou trekken. Antwoord aan een huisvader En in dat heerszuchtig bezittende egoïsme was zij, zij het in veel zwak kere mate. de collega van die Amerikaanse moeder, die alleen tot de uiterste consequentie ging. Mijn briefschrijver haalt als voorbeeld van zo'n alleszins geoorloofd reke- nen-op-hulp het geval aan van een groot gezin, ivaarvan de moeder de taak werkelijk niet lan ger alleen aan kan, en nu haar oudste meisje thuis neemt als hulp. Dat is toch geen egoïsme, zegt hij. Indien dit werkelijk niet anders kan, en de veer tienjarige heeft geen an dere verlangens dan de hele dag gezellig samen met moeder kamers te doen, af te wassen, te naaien en te strijken, dan ziet zelfs een argwanen de Saskia daar geen been in. Maar weet u: ik houd altijd zo mijn hart vast voor die oudste-meisjes- thuis. Wanneer zon' pas afgestudeerd schoolkind in een winkel of op een atelier komt, dan is daar een strenge Arbeidswet, eventueel mét sterke arm, die ervoor waakt dat zij niet meer dan de toege stane uren per dag werkt, dat zij behoorlijk lijd voor eten en zelfs re creatie krijgt en haar vaste vrije dagen. Maar het-oudste-meisjc- thuis, dat al zo handig isIk zou uit rijke en vaak bittere ervaring de moeders op het hart wil len binden: Behandel zo'n kind toch als een volsla gen vreemde, zodra het op werktijd aankomt. Stuur haar toch op tijd naar buiten, geef haar échte vacantie-dagen en gun haar óók eens een avond, waarop zij zomaar zit te lezen, ook al lig gen er stapels kapotte kousen. En vooral, voor al: Laat haar toch, des noods met dwang, een beroep leren, en dat zo grondig mogelijk, opdat zij altijd niet alle meisjes trouwen in haar later leven zélf haar kost zal kunnen verdie nen. SASKIA. F In een artikel van de England- Spiel-serie heeft onze speciale me dewerker daarna het een en ander over de rol van Willem van der Reyden verteld en veel van wat daarin medegedeeld wordt, vond bevestiging ln het relaas, dat van der Reyden zelf aan onze Londen sc correspondente deed. Van der Reyden verzekerde nog maals mul mkkelyli, dat' hy het standpunt; van majoor <le Graaf, die de schuld voor liet slagen van het England-Spiel schuift op het verraad van de Engelse majoor Seymour Bingham, deelt. Ik onderschrijf Kas de Graaf volkomen. Bingham was de verra der van liet. England-Spiel. Ik hoefde de Duitserft neus niets meer te vertellen; ze wisten alles. Zelfs Eredes met welke meisjes ik in onden op stap ging in 1941. Allo bijzonderheden waren haarfijn be kend. Van der Reyden vertelde ook hoeveel moeite hij in Nederland, en in Engeland heeft gehad om zich na de oorlog tc identificeren. Maior Bingham, onder wiens di recte leiding hij als geheim agent gewerkt heeft, was in Londen niet te bereiken en op het War Office waren geen papieren over hem van der Reyden aanwezig. Die had Bingham natuurlijk vernietigd, zegt van dor Keyden, die bovendien meent, dat deze ook zyn persoonlykc eigendommen, die hem werden afgenomen voor hy naar Nederland werd gezonden, moet hebben laten verdwijnen. Later kreeg hy. toen hij er ein- delyk in geslaagu was zien te doen identificeren, nog 1000 pond sala ris als geheim agent uitbetaald, maar nas nadat nij een eed van geheimhouding had afgelegd. WAAROM MET OPGEROEPEN? Tenslotte vertelde van der Rey den ln het onderhoud met onze correspondente, dat hij met ziin Engelse vrouw, met wie hij in November 1945 getrouwd is. tot 8 Juli 1948 in Nederland heeft ge woond. Ze zijn toen naar Engeland teruggegaan, omdat mevrouw van der. Reyden het verschrikkelijk vond in Nederland. Bijzonder vreemd vond de heer van der Rey den het, dat dc Nederlandse justi tie hem in die tyd nooit heeft op geroepen om te getuigen in dc pro cessen tegen Poos, Slagter en Schreieder. Hy was toch. behalve Lauwqrs, de enige overlevende agent, die bij deze zaken betrok ken was. Ik woon hier openlijk in Nor wich en dat weet ae Nederlandse justitie ook. Zo eindigde het onderhoud mei de man, die in het nog steeds niet volledig opgehelderde England- Spiel in elk geval toch een rol heeft gespeeld. Dat zijn verhaal op menig onderdeel niet „klopt",heelt onze speciale medewerker reeds aangetoond in zijn achtste artikel over het Englana-Spiel, dat wij op 23 April publiceerden.

Krantenbank Zeeland

Provinciale Zeeuwse Courant | 1949 | | pagina 3