In de balzaal van Prins Willem V „Annetje-Liesjedag" op Walcheren Volksvertegenwoordiging vergadert in Stadhouderlijke residentie ZENDING IN INDONESIË MOET ZICH OPNIEUW 0RIENTEREN Zeeuwse Almanak EEN BEZOEK AAN WASHINGTON Een potje tulpen voor acht gulden Onze circulatiebank legde verantwoording af WOENSDAG 4 MEI 1949 PROVINCIALE ZEEUWSE COURANT Het parlementvan een andere kant (X) (Van onze parlementaire redacteur). Waar nu honderd vroede heren, de vertegenwoordigers van het Nederlandse volk, tezamen met de ministers diepzinnige besprekingen voeren soms amusante, meestal buitengewoon zakelijke, maar vaak oervervelende over het bestuur van ons lieve vaderlandje, bewoog zich eertijds een select gezelscliap gracieus geklede dames en statigo heren op de maat van ingetogen dansmuziek sierlijk door een im posante zaal. De romantiek van de achttiende eeuw is in 'n grijs verleden wegge gleden i een efficiënte twintigste eeuw eist haar rechten op. Waar weleer «waar gepoederde, zacht waaierende dames en styf-deftige hofdignltarissen over Napoleons opkomst en zyn amoureuze esc&pa- des en over de schandaaltjes in eigen omgeving fluisterende ge sprekken voerden, zitten nu gewichtige mannen veel met kale schedels opeengedrongen over hun droge paperassen gebogen of luisteren naar ingewikkelde betogen over fiscale en monetaire kwes ties, over moeilijke Indonesische problemen, over JMarshalIlhuIp, on derwijzerssalarissen, vlootbouw, demobilisatie-schema's, aardappel- moeheid, gratiebeleid, radiobes tel, grenscorrecties en bevaarhaarmn- king van de Gelderse IJssel De glorie vai het hof van Prins Willem V en zijn weelderige, spil zieke gemalin, prinses Wilhelmina, zuster van de Pruisische koning Frederik Willem II, is verbleekt. Alleen de vergaderzaal van onze Tweede Kamer toont nog de spo ren van haar vroegere, frivole bestemming. Toen Willem V in het schone Den Haag, achter Hollands blonde duinenrij, dicht b\j de in eindeloze deining voortklotsende Noordzee zich zelf en zyn hofhouding een waardig, vorstelijk onderdak wens te, liet hij aan de toen bestaande gebouwen op het historische Bin nenhof een vleugel .bouwen op de plaats, waar zich nu het com plex van de Tweede Kamer uit strekt. Op 4 Juli 1777 werd het werk aanbesteed. In het langzame tempo van die tyd heeft men jarenlang gebouwd voor het werk voltooid was. Bovendien vertraagden de woelingen in dit tijdsbestek niet weinig de afbouw. Aan aansporin gen tot opschieten ontbrak het niet, want Willem V en vooral zijn gemalin wensten de nieuwe vleu gel in gebruik te nemen ter gele- fenheld van het huwelijk van hun ochter, prinses Louise met Karei George August, Erfprins van Bnmswijk-Wolfenbüttel. BALZAAL. Dan diende ook de balzaal zover gereed te zijn, dat daarin de hoog waardige bruiloftsgasten zich ver maken konden. Het moest een mooie danszaal worden. Er moes ten komen gecanneleerde pilasters en kapitelen en kroonlijsten naai de Korinthische orde. De basemen ten en plinten moesten van mar mer zijn; in de nissen zouden standbeelden geplaatst worden. Allengs luisterden de lijsten met zinnebeelden en tropheeën, médail lons, i-ozen en consoles, evenals de kapitelen der pilasters de zaal op. Ook de balkons voor de orkesten dienden in orde gebracht; de «no dige porseleinen kachels moesten worden geplaatst. De architect Gunkcl besteedde er al zijn kunde en zijn kennis, zijn ijver en zijn werkkracht aan. Een bedrag van meer dan een half millloen namelijk 550.000 grote som voor het einde van de grote som voar het einde van dc achttiende eeuw. Men bouwde aan de zaal van 1780 tot 1795. doch inderdaad kon zij reeds bij het hu welijk van prinses Louise met de Erfprins worden Ingewijd. Op 12 October 1790 werd er het eerste galabal gegeven. Veelkleurige heren met witgepoe- derde hoofden bewogen zich lang zaam in de deftige menuets en ga. vottes, in dé allemandes en colon nes. De hoog en breedgetooide da mes, insgelijks gekapt en gepoe derd, met lange, wit satijnen slo pen achter zich aan en hoge witte pluimen op het hoofd werden door hen ten dans geleid Prins Willem V heeft niet lang plezier beleefd van zijn rijke apar- tementen; de feestelijkheden heb ben er niet eeuwig geduurd. Even als in 1933 sombere gebeurtenis sen in Europa hun trieste schadu wen vooruit begonnen te werpen, verschenen bijna anderhalve eeuw daarvoor in het Zuiden zwarte wolken aan de einder. Uit het Frankrijk van de heerszuchtige Napoleon drongen onheilspellende geruchten als een donkere dreiging tot het hof van de Prins door. In Nederland zelf stonden in die da gen de Prinsgezinden en de Pa triotten scherp tegenover elkaar. Op 18 Januari 1795 verzamelde Wilfem V in dc tegenwoordige ver gaderzaal van onze Tweede Kamer zijn getrouwen om zich heen nadat de Fransen ons land binnen gevallen waren en de Franse ge neraal Pichegru verklaard had niet met de Prins in onderhandeling t.e willen treden en deed er de ontstelde schare mededeling van zijn besluit naar Engeland te ver trekken. Voor de eerste keer zocht een Oranjevorst een asyl bij de vrienden aan de overkant van de Noordzee. Het was een betreurd intermezzo in het langdurige be wind der Oranjes over Nederland. De lage landen zouden echter do vrijheid herwinnen, zoals zij dat ook gedaan hebben, nadat Koningin Wilhelmina van 1940 tot 1945 in Engeland gastvrijheid had genoten. Maar de gebouwen op het Bin nenhof zou Willem V niet meer als zijn residenetie betrekken, evenmin als zyn opvolger. NATIONALE VERG ADKRl N G. Op 1 Maart 1796 was dc balzaal getuige van 'n merkwaardige plech tigheid. De Nationale Vergadering, vertegenwoordigende het volk van Nederland, kwam er voor de eerste maal by een. De voorlopige repre sentanten van het volk van Hol land deden -voor de nieuwe souve- reinen van de ganse Republiek dc zaal inrichten, die vroeger als dans zaal had gediend. Er werden met groen laken be klede banken geplaatst in de 80 voet lange, 33 voet brede en 44 voet hoge ruimte, waarin in het vervolg 's lands zaken besproken zouden worden. Zij is haar bestem ming van haar 'vergaderzaal niet meer kwijt geraakt. Wie nu nog eens in dc Tweede Kamer een kijkje komt nemen en niet alleen oog heeft voor de le zende, confererende, schrijvende en sprekende Heren Honderd, maar ook de omgeving, waarin hij ver toeft, in zich opneemt, kan zich met een beetje verbeeldingskracht nog wel voorstellen, dat hier eens de dansende paren, op de melodi euze muziek van dc orkestjes op de balkons, ronddraaiden. Er is veel .veranderd sindsdien, men zit er nu opgepropt, zowel in de zaal als op de gereserveerde en dc pu blieke tribune: naar links en naar rechts loopt de vloer trapsgewijs op, zodat de Kamerleden niet té gen de ruggen van hun collega's voor hen behoeven aan te kijken; alle ruimte in de veel te kleine zaal is dienstbaar gemaakt aan haar huidige doel, maar de bouw stijl is gehandhaafd, al zijn vele versierselen in de loop van de tijd verdwenen. Het parlement is aan deze zaal gehecht geraakt en men zou er node afstand van doen, ook als het; eens over een Huis vesting, die meer met de standing en de betekenis van onze volks vertegenwoordiging in overeenstem ming ls. de beschikking zou krij gen. Nadruk verboden Koningin Rhamhtii Barni van Siam is uil Southampton vertrok ken aan boord van dc .Willem Roys", het vlaggeschip van dr Kon. Rotterdamse I.ioyd, dat haar naar Singapore, zal brengén. De Koningin inspecteert de ore- compagnie alvorens voet aan boord van do „Willem Ruys" (links) te zetten. Van 10 tut 13 Mei zendingscongres op „Woudschoten". Door het voorbereidings-comité van het Zendingscongres, dat door dc Ne derlandse Zendings Raad van 10—13 Mei te Woudschoten bijeengeroepen wordt, is een beschrijvingsbrief ver zonden aan circa 16 personen, die als vertegenwoordigers van 22 verschil lende Zendingsinstanties tot deelne ming werden uitgenodigd. in dc crisis, waarin hot zendings werk in dc achter ons liggende jaren kwam te verkeren, zo lezen wij in deze brief, werd het zo sterk in de gehele Indonesië-problematiek betrok ken. dat hot door allerlei politieke sentimenten omringd werd. In Indo nesië bleek de concrete nood menig maal zo nijpend, dat dc inspanning van alle krachten gevraagd werd om het bestaande werk voor verval te bewaren. Alle aandacht werd opgeëist voor de normale voortgang van het bestaande werk, zodat voor een rusti ge en geconcentreerde bezinning op Boerenzoons III NATUURSCHOON Koolzaad is een simpele plantmaar al dagen lang staat het op de Zeeuw se velden te blinken, dat uw ogen er pijn van doen. Zo Jel is hel juichen de geel, dat het land er door in vlam schijnt te staan en velen hebben in Tif2? dagen op een duintop gestaan (op Walcheren! of op de kruin van een dijk (op Beveland) om het koolzaad te zien bloeien tot aan de horizon toe. Het klinkt misschien wat chauvi nistisch <*n spruit misschien voort vit een al te sterk regionalisme, maar die koolzaadvelden van laaiend geel, zij deden voor de bloembollenvelden niet onder. Ze waren zelfs mooier. Want de bloembollen, die kon je alleen maar zienals er ergens eens een open plekje was in de eindeloze files van auto s en motoren. En de kool zaadvelden, die lagen er breed uit, in de zonnige namiddag, voor ieder die Zien wilde. Maar het is met het natuurschoon met alles m Zeeland. Daar ligt al weer een briefje voor de Almanak op mijn schrijfbureau. En de schrijver klaagt. Heeft de polder Walcheren een voor liefde voor prikkeldraad, zo schrijft de schrijver, omdat zelfs op de duin toppen prikkeldraad wordt aange bracht? .Kilometers ver wordt het sil houet er door verknoeidEn was het nodig, zo vraagt de schrijver, om in Westkapelle, op de dijk, die nood- dijk aan te leggen, die alle uitzicht wegneemt? Wij kunnen de vragen niet beant woorden. Maar als Walcheren weer Tuin van Zeeland en juweel wil wor den, dan zal het niet alleen van het koolzaad moeten komen. Want dat is over een korte tijd uitgebloeid. En dc duinen, die liggen er eeuwig, evenals dc stoere dijken. liet is eerste Paasdag in Washington. Zo heel veel bemerkt men daarvan niet, wanneer men als Nederlander voor het eerst deze stad bezoekt. Mis schien zijn dc ryen auto's wat dichter dan anders en wat langer. Onge twijfeld is de dag tc voren drukker gewinkeld dan anders, want liet dag blad dc „Washington Post" vond het dc moeite waard cr een berichtje van te maken. En dan zyn cr nog dc vele winkels, die door Paas-etalage's met veel paasknikens en eieren, aan de winkelstraten ccn bijzondere aanblik ge ven. kaartse Den Haag, dat wil zeggen, hier zetelt de federale regering en onge twijfeld drukken de imposante rege ringsgebouwen en monumenten hun stempel op dc stad. Daar is in de eer ste plaats het Capitol, te vergelijken met ons Binnenhof, waar Congres cn Senaat vergaderen; schitterend ver licht bij avond. Voorts zijn cr de ver schillende departementen, met aan het hoofd van ieder een „Secretary", te vergelijken met een minister bij ons. En in deze departementen wer ken duizenden en duizenden! In het hoofdgebouw van het departement van landbouw alleen al G000 man om In de bloemenwinkels, die de aan dacht van ons land- en tuinbouwend gezelschap hebben, staan voor onze begrippen doodgewone Hollandse tul pen, die hier blijkbaar een attractie van de eerste rang zijn. Een potje met een stuk of ^even er in, kost on geveer drie dollar of te wel acht gul den. Toch is alles niet 30 duur in deze stad met zijn circa 1 millioen inwo ners. Zo kun je voor drie dollar per dag een vorstelijk ontbijt, twaalfuurtje en een avondmaal krijgen. Alleen is het een beetje anders dan bij ons. Aardap pels komen er vrijwel niet bij te pas, want die worden hier als groenten be schouwd. Eet ze maar liever niet tenzij ze gebakken zijn want ze zijn naar onze smaak oneetbaar van kleffigheid. De porties zijn meestal niet groot, maar alles is verbazend goed van hoedanigheid en daardoor voedzaam. BEDIEN JE ZELF! Trouwens wanneer je zuinig met je geld moet zijn, zoals ons reisgezel schap, dan eet je niet in gelegenhe den, die met onze restaurants zijn te vergelijken. Je gaat 's morgens uit je hotel naar een cafetaria en ontbijt daar. want het ontbijten in een hotel is onmogelijk duur. Zo'n cafetaria is een sensatie op zich zelf. In een lan ge rij gaan de bezoekers stap voor stap vooruit. Op een gegeven moment kom je langs een stapel borden en je neemt er een.... vervolgens neem je een mes, lepel en vork, dan defi leer je langs alle mogelijke spijzen en je neemt wat van je gading is. Voor al in het begin is het uitkijken want de mensenslang kruipt onverbiddelijk voort en je kunt niet terugkeren. Meestal neem je de eerste keer te veel en de tweede keer te weinig totdat je de juiste maat te pakken hebt. Aan het eind van het spijzen- defilé stelt een juffrouw vast wat je genomen hebt en ze geeft je een bon netje met de afrekening. Dan ga je aan een tafeltje zitten eten. Na de maaltijd passeer je bij de uitgang een tweede juffrouw, die het geld in ontvangst neemt. Ontlopen van deze dames is gegarandeerd on mogelijk! DE KRANT. Daar straks had ik het over een courant. Heeft U wel eens een Ameri kaans dagblad gezien? Nu, leg alle Provinciale kranten van één week op elkaar, vergroot het formaat niet on aanzienlijk en U heeft de New York Times om een voorbeeld te noemen. Prijs 5 c., dat komt neer op 12% ct. Wat er allemaal in staat? Nu naar mijn smaak betrekkelijk weinig. Eer stens enorme koppen, dan pagina's advertenties, lang uitgesponnen ver keersongevallen. vele kolommen over sport en tenslotte pagina's met mop pen. waarvan alleen een Amerikaan de humor waardeert. Maar ik zou U NAAR DE BOERDERIJ. Na bezichtiging van het Capitol stoven wij -nog dezelfde dag uiteen. - -naar onze boerderijen; in 12 Staten, iets over de stad Washington vertel- j duizenden kilometer:: uit elkander, len. Washington D.C. is het Ameri- 'Terwijl het hier al lekker warm kan Overheidstekorten worden met nieuw geld en met nieuwe belastingen gedekt. Het gezelschap Nederlandse boerenzoons, dat thans voor 6 maanden in Noord-Ame- rika vertoeft, op de trappen van het Ca pitol te Washington. een voorbeeld te noemen. „Wat voe ren ze allemaal uit", vroeg een van de gebroeders Bas, een Groninger boerenzoon uit Usquert, ...Ja, dat weet ik ook niet precies", antwoordde met een fijn lachje de Amerikaanse amb tenaar, zelf daar werkzaam. Tenslotte vindt men in Washington D.C. de indrukwekkende gedenkte kens, die de stad een apart cachet ver lenen als het Washington monument, een 165 m. hoge granieten zuil, het Lincoln memorial en Jefferson memo- lal. Deze monumenten en sommige departementen bezochten wij, maar in Amerikaans tempo, even rondkijken, dan weer verder! Verslag dat klonk als een klok- (Van onze economische medewerker) Sedert 1 Augustus 1948 is De Ne derlandse Bank Staatsbank; ais aandeelhouder treedt dus alleen nog de staat op. Wie mocht «leuken dat 1111 ook dc directie alleen maar als staatsambtenaar spreekt, vergist zich wel schromelijk. Het deze week verschenen jaarverslag over 1948 zal hen leren, dat deze directie, geen blad voor de mond neemt, zelfs niet tegenover dc regering. Dat is goed, want we weten nu dat de heren in het gryzc en sombere gebouw aan de Amsterdamse turfmarkt, ondanks hun aan de minister van Financiën ondergeschikte positie, toch vry en frank hun mening over Neder lands economische en financiële po sitie kunnen uiten. Dit maakt ook hun verslag, dat op zich zelf al zo'n glashelder beeld van onze econo misch huishouding geeft, nog eens zo waardevol. Veel van wat thans door dit ver slag op één schotel wordt geser veerd, hebben wy in de loop der weken reeds opgediend. Wc willen echter een der conclusies onze le zers niet onthouden en wel,dat de economische ontwikkeling in 1948 de dlrcetie van de bank in vele op zichten tot tevredenheid stemt. BEDENKINGEN Toch zijn er bedenkingen. In de eerste plaats de behartenswaardigc opmerking, dat de handelsmocilijk- heden met Belg'ë niet zó gemakke lijk en automatisch opgelost kun nen worden, als velen thans, nu de Economische Unie voor de deur staat, wel eens menen. Wij voeren W'.«l meer in uit België dan wij uit voeren naar onze Zuiderburen. Wij hebben dus permanent een schuld, die zeer moeilyk te delgen is. Een veel gehoord voorstel om uit dit slop te geraken is om onze pryzen te verlagen of de Belgische te ver hogen, waardoor wij minder invoer te duchten hebben en gemakkelijker kunnen uitvoeren. Dit echter roepen lntem te veel spanningen voor de inkomens op en is daarom nooit een afdoend middel. Wat dan wel ge daan moet worden, zegt dc directie jammer genoeg niet. Wij hebben al zo dikwijls gezegd, dat wij op zo betrekkelijk grote voet kunnen leven, d.w.z. zoveel kunnen invoeren terwijl onze uitvoer nog zo klein is. doordat wij onze buiten landse bezittingen verkopen en cre- dieten kragen. Welnu, de bank geeft prachtig ey'fermateriaal ter bevesti ging: wy verkochten in 1948 347 millioen aan effecten, 180 millioen aan goud en deviezen, wij kregen voor 186 millioen aan eremeten en bovendien nog 3-13 millioen (gra tis)' Marshalhulp. OVERHEID KOMT TE KORT Het interessants wordt echter het verslag, als de directie de overheids financiën onder de loupe legt. We leren dat de overheid in 1948 voor haar uitgaven 900 millioen te kort kwam, welk gat werd gestopt door gelden uit bet buitenland ad 500 millloen en door een geldschepplng van 400 millioen. Dit laatste wil zeggen, dat de banken credieten ge ven en de circulatiebank bankbiljet ten uitgeeft zonder dat dit gepaard gaat met een overeenkomstige uit breiding' van goederenhoeveefheid. Voor .1949 ziet het er nog donker der uit. de bank verwacht voor de overheid een tekort van f 1200 mill. Gedeeltelijk zullen hogere belasting ontvangsten dc reddende band bie den, doch voor belangrijke bedragen zal er wel nieuw geld moeten wor den geschapen. Teveel van dit nieu we geld zonder dat er meer goede ren komen, kan leiden tot Inflatie.. Dit hoelt niet. want. als tegenwicht fungeert de Marshallhulp. Wij krijgen de Amerikaanse goe deren om niet, wij behoeven dus geen dollar te betalen. De Neder lands-: regering ontvangt evenwel van de kopers guldens die ze op spe ciale rekening bij dc Ned. Bank stort, dc z.g. „local currency". Het is dus zo. dat wy uit Amerika nieu we goederen krijgen, die geen nieu we geldmiddelen eisen, Integendeel, die zelfs tijdelijk uit het verkeer ha len en bij dn Ned. Bank blokkeren. De geldstroom, die door de uitga ven politiek der regering dus gevhar- lyk zou kunnen worden, wordt door de Marshalldollars dus gedeeltelijk gekanaliseerd. Deze hulp is evenwel over 4 jaar afgelopen; wy moeten dus bijtijds overstag gaan. En door te leren minder in Amerika en meer elders kopen (waardoor wij minder dol lars nodig hebben) én door meer te produceren, oen deel daarvan te sparen cn nieuwe fabrieken te bou wen. Doch dan moet ook de over heid geleerd hebben de tering naar dc nering te zetten, opdat geldschep- ping en. inflatiespanningen deze fi nanciële wederopbouw niet doorkrui sen. (Nadruk verboden) een aanpassing aan de nieuwe ver houdingen nauwelijks gelegenheid overbleef. KIER-OKIttXTERING IN INDONESIA. In Indonesië werden plannen voor de toekomst ontworpen voor een ra dicale heroriëntering van het gehele zendingswerk der Nederlandse Chris tenheid in Indonesië. Op de Zendings- conferenties te Batavia «Augustus 1946) werden nieuwe projecten be sproken. Aan Indonesische zijde wer den beslissende stappen gedaan. Do conferentie te Makassar (April 1947) en de instituering van de Mad- jelis Kristen voor Oost-Indoncsië, de besprekingen te Batavia (Kwitang- resoluties, Mei 1947); de reorganisatie van dc Protestantse Kerk in Indo nesië «Synode van Buitenzorg, Juni 1948) en het vormen van een Comi té ter voorbereiding van de Christen Raad (die men. in Juli 1949 hoopt te vormbn) zijn beslissende stappen ge weest oj) de weg naar „de Ene Kerk van Christus in Indonesië". Er is onder de Christenen in Indo nesië na dc oorlog een sterk bewust zijn gegroeid deel uit te maken van de Wereldkerk. Indonesiërs namen deel aan dc jeugdconferentie in Oslo 1947. de conferentie van de Interna tionale Zendingsraad te Whitby, de Oost Azië-confcrentie te Manilla, (Fe bruari 1948) cn de Assemblee van de Wereldraad te Amsterdam (Aug.-— Sept. 1948). Uit India. China en na mens de Wcreldi-aad werden bezoeken in Indonesië ontvangen. Ook kwam men in aanraking met gedelegeerden van de Hervormde Kerk in Honga rije. Al deze internationale contacten maakten diepe indruk in Indonesië. Men weet, behalve met de Nederland se nu ook met nog ontelbaar vele an dere kerken in de gehele wereld ver bonden te zijn. De Oslo-groep, die eind 1948 een Jeugdconferentie in Batavia belegde, blijkt deze gedachte nu krachtig te propageren. De wens werd geuit om in meer effectief con tact te treden met de kerken in het gehele Pacificgebied. De Oost Azië- conferentie,*dic in December 1949 in Bangkok «Thailand) gehouden zal worden, zal zich bezig houden met de vraag hoe de banden tussen de kerken in Azië worden versterkt. OVERLEG. Het congres wordt belegd om met al degenen, die verantwoordelijkheid dragen voor het zendingswerk in In donesië te overleggen op welke wij ze in deze nieuwe verhoudingen door het werk der afzonderlijke kerken de beste bijdrage geleverd lean worden aan de Indonesische Christenheid in haar geheel. De plannen om van hel Carltonhotel 1c Amsterdamh een flatgebouw te maken zijn thans definitief. zijn, is het Ijs in de Staat Maine, te gen Canada aan, waar Geerligs, Wai- boer, Van der Meer eu Lagendijk naar toe zijn, nauwelijks gesmolten. F. C. Bos, Hartog, Jager en Pieter Wiarda gaan naar de Staat New York; J. W. Bos en Wop Schat naar Iowa; Nienhuis en Jaarsma naar Il linois; Nobel gaat naar Wisconsin; Lokhorst, Van der Borch en Wolles- winkèl verrijken hun kennis in Vir ginia; Bookmaker, Glas en Gerke Schuiringa, drie Groningers beproeven hun geluk in Missouri; Smit, Jacob Schuiringa en Heeres, drie andere Groningers, in Ohio; Balkenende, de Haan en Kater vertrokken naar Mi chigan; Torringa, Van der Veen en de Boer naar Indiana, Buzeman, onze dikke man, Plaisier, Anema en Koe koek vertrokken het laatst van al naar Pennsylvania en onze pluimvee enthousiast Arij de Bloois eiste een Staat voor zich alleen op met veel kippen en ging daarom naar Delaware. Alleen ..Daddy" is nu nog in de stad. in afwachting op zijn reisplan, dat thans wordt voorbereid. Ir. C. W. C. VAN BEEKOM. Eerste Mei-week in Middelburg Oud gebruik raakte overbodig. Deze gehele week (27 Mei) is het op Walcheren Annetjc-Liesjc, al is Donderdag de voornaamste dag. Op deze marktdag was het vroeger bij zonder druk in Middelburg. Niet a|- lecn dat dan de knechten en de mei den naar dc stad kwamen, maar ook dc boerenzoons en dochters gingen cr heen om de dag in vreugde door te brengen. Wij gebruiken dc verleden tijd, om dat het Annetje-Liesjc houden veel verminderd is. Dc jongelui hebben te genwoordig zoveel gelegenheid om elkaar tc ontmoeten, dat zij daarvoor niet meer naar Middelburg moeten komen. Vroeger leefden z" meer af gezonderd. De Annctje-Licsjeweek is dc eerste weck van Mei cn van October. In die •twee weken verwisselden op Walche ren dc boerenknechts cn meidc van dienst. In de 17e, 18c eeuw gingen ook in de steden op Liesjesdag de dienstboden naar haar nieuwe be trekking. Dc Mei-Donderdag is het drukst. Vele dienstbaren traden in 't huwe lijk. 's Maandags wordt de dienst ver laten om des Donderdags tegen de avond in dc nieuwe betrekking tc gaan. Wie niet van dienst verwissel de, ging op Liesjc-Donderdag toch naar dc stad. Allen hadden, hun „huur" ontvangen. Vooral de meiden deden dan haar inkopen. Een oud liedje begint dan ook aldus: Annetje en Liesje gaan naar de stad. Knechten en meiden hun hum-loon Igehad. HET HOSSEN. Gehele rijen jongens en meisjes trok ken gearmcl door do stad, zingende hun oude hoerenliedjes of de gewone straatdeunen. Zij kwamen in bepaal de herbergen bijeen, waar de drank hun feestvreugde moest vergroten. Op Liesjesdag „deden veel meisjes hun jongen op", zoals men dat in de boerenstand zegt. Is de knecht of meid ccn paar we ken in de nieuwe dienst, dan wordt gevraagd of zij willen blijven, d.w.z. of ze de volgende Liesjesdag niet van dienst zullen verwisselen. Het is geen eer. als zij niet „gevraagd" worden. Nu zal liet a.s. Donderdag wellicht een weinig drukker zijn dan op an dere marktdagen, maar geen rijen knechts en meiden zullen door de straten hossen, zoals voorheen. DE NAAM. Nu de vraag: Hoe komt men aan dc naam Annetje Liesje? Velen hebben getracht hierop een antwoord te geven. Daar alleen op Walcheren van Annetje-Liesje sprake is, brengen sommigen deze naam in verband met de godin Nehalennia, eertijds op Walcheren, vereerd. Dat is we-l wat,ver gezocht. Ande ren menen, dat liesjesdag een verbas tering is van leasedag. Het woord lease (spreek uit liese) is een Engels woord en betekent huurdag. Weer anderen zien verband tussen liesjes dag en het Franse „jour de liesse". dat vreugdedag betekent. Zo legt de een de nadruk op de huurdag. de an dere op de vreugdedag, maar 't woord Annetje blijft onverklaard. HANNES EN LIJS. De volgende verklaring is wellicht dichter bij de waarheid. Annetje en Liesje zijn op Walcheren geen per soonsnamen, zoals wellicht wordt ge dacht. Oorspronkelijk werd met de namen Hannetje en Lijsjc, op Wal cheren verbasterd tot Annetje en Liesje, een vrijend paartje aangeduid. In een oud vers uit de 17c eeuw staat o.a.: Dies loope Hannes met Lijsje. Op schaatsen ten ijse. Daar door dc Zeeuwen de h aan 't begin van een woord niet wordt uit gesproken werd Hanne eerst Anne, in sommige streken nog een voor naam van ccn man. Bekend is de schrijver Anne de Vries. Mot Annc(tje) en Lijsje werd dus bedoeld een vrijer cn een vrijster. Nu zyn ook duidelijk de aangehaal de versregels. Annetje-Liesjedag was dus de uit verkoren dag voor jonge paartjes. B. J .DE MEIJ. Koninginnedag op de Ned. Antillen. Koninginnedag is in Willemstad (Curasao) op geanimeerde wyze fevierd met volkspelen. vuurwerk, e gebruikelijke .kinderaubade en't openbaar gehoor; voorts met re cepties in de sociëteit „De Gezel ligheid" en dc „Club Curasao". De wnd. voorzitter van de Staten, do heer W. R. Plants, gaf in oen rede uiting aan zHn grote waardering voor de bereidheid van. H.M.'s re gering op de meest korte termyn een aanvang te maken met de nieuwe rechtsorde. In de middag hield de gouver neur openbaar gehoor op Aruba. Ter gelegenheid van het tachtigjarig bestaan van het marinlersgamizoen »e Rotterdam, heeft de commandant, de lui tenant-kolonel der mariniers P. .T. van Gtln. in dc Willem Joseph Baron vwn Ghent kazerne, gerecipieerd.

Krantenbank Zeeland

Provinciale Zeeuwse Courant | 1949 | | pagina 3