In de balzaal van Prins Willem V
„Annetje-Liesjedag"
op Walcheren
Volksvertegenwoordiging vergadert
in Stadhouderlijke residentie
ZENDING IN INDONESIË MOET
ZICH OPNIEUW 0RIENTEREN
Zeeuwse Almanak
EEN BEZOEK AAN WASHINGTON
Een potje tulpen voor acht gulden
Onze circulatiebank legde
verantwoording af
WOENSDAG 4 MEI 1949
PROVINCIALE ZEEUWSE COURANT
Het parlementvan een andere kant (X)
(Van onze parlementaire redacteur).
Waar nu honderd vroede heren, de vertegenwoordigers van het
Nederlandse volk, tezamen met de ministers diepzinnige besprekingen
voeren soms amusante, meestal buitengewoon zakelijke, maar vaak
oervervelende over het bestuur van ons lieve vaderlandje, bewoog
zich eertijds een select gezelscliap gracieus geklede dames en statigo
heren op de maat van ingetogen dansmuziek sierlijk door een im
posante zaal.
De romantiek van de achttiende eeuw is in 'n grijs verleden wegge
gleden i een efficiënte twintigste eeuw eist haar rechten op. Waar
weleer «waar gepoederde, zacht waaierende dames en styf-deftige
hofdignltarissen over Napoleons opkomst en zyn amoureuze esc&pa-
des en over de schandaaltjes in eigen omgeving fluisterende ge
sprekken voerden, zitten nu gewichtige mannen veel met kale
schedels opeengedrongen over hun droge paperassen gebogen of
luisteren naar ingewikkelde betogen over fiscale en monetaire kwes
ties, over moeilijke Indonesische problemen, over JMarshalIlhuIp, on
derwijzerssalarissen, vlootbouw, demobilisatie-schema's, aardappel-
moeheid, gratiebeleid, radiobes tel, grenscorrecties en bevaarhaarmn-
king van de Gelderse IJssel
De glorie vai het hof van Prins
Willem V en zijn weelderige, spil
zieke gemalin, prinses Wilhelmina,
zuster van de Pruisische koning
Frederik Willem II, is verbleekt.
Alleen de vergaderzaal van onze
Tweede Kamer toont nog de spo
ren van haar vroegere, frivole
bestemming.
Toen Willem V in het schone
Den Haag, achter Hollands blonde
duinenrij, dicht b\j de in eindeloze
deining voortklotsende Noordzee
zich zelf en zyn hofhouding een
waardig, vorstelijk onderdak wens
te, liet hij aan de toen bestaande
gebouwen op het historische Bin
nenhof een vleugel .bouwen op de
plaats, waar zich nu het com
plex van de Tweede Kamer uit
strekt.
Op 4 Juli 1777 werd het werk
aanbesteed. In het langzame tempo
van die tyd heeft men jarenlang
gebouwd voor het werk voltooid
was. Bovendien vertraagden de
woelingen in dit tijdsbestek niet
weinig de afbouw. Aan aansporin
gen tot opschieten ontbrak het
niet, want Willem V en vooral zijn
gemalin wensten de nieuwe vleu
gel in gebruik te nemen ter gele-
fenheld van het huwelijk van hun
ochter, prinses Louise met Karei
George August, Erfprins van
Bnmswijk-Wolfenbüttel.
BALZAAL.
Dan diende ook de balzaal zover
gereed te zijn, dat daarin de hoog
waardige bruiloftsgasten zich ver
maken konden. Het moest een
mooie danszaal worden. Er moes
ten komen gecanneleerde pilasters
en kapitelen en kroonlijsten naai
de Korinthische orde. De basemen
ten en plinten moesten van mar
mer zijn; in de nissen zouden
standbeelden geplaatst worden.
Allengs luisterden de lijsten met
zinnebeelden en tropheeën, médail
lons, i-ozen en consoles, evenals de
kapitelen der pilasters de zaal op.
Ook de balkons voor de orkesten
dienden in orde gebracht; de «no
dige porseleinen kachels moesten
worden geplaatst.
De architect Gunkcl besteedde
er al zijn kunde en zijn kennis,
zijn ijver en zijn werkkracht aan.
Een bedrag van meer dan een half
millloen namelijk 550.000
grote som voor het einde van de
grote som voar het einde van dc
achttiende eeuw. Men bouwde aan
de zaal van 1780 tot 1795. doch
inderdaad kon zij reeds bij het hu
welijk van prinses Louise met de
Erfprins worden Ingewijd. Op 12
October 1790 werd er het eerste
galabal gegeven.
Veelkleurige heren met witgepoe-
derde hoofden bewogen zich lang
zaam in de deftige menuets en ga.
vottes, in dé allemandes en colon
nes. De hoog en breedgetooide da
mes, insgelijks gekapt en gepoe
derd, met lange, wit satijnen slo
pen achter zich aan en hoge witte
pluimen op het hoofd werden door
hen ten dans geleid
Prins Willem V heeft niet lang
plezier beleefd van zijn rijke apar-
tementen; de feestelijkheden heb
ben er niet eeuwig geduurd. Even
als in 1933 sombere gebeurtenis
sen in Europa hun trieste schadu
wen vooruit begonnen te werpen,
verschenen bijna anderhalve eeuw
daarvoor in het Zuiden zwarte
wolken aan de einder. Uit het
Frankrijk van de heerszuchtige
Napoleon drongen onheilspellende
geruchten als een donkere dreiging
tot het hof van de Prins door. In
Nederland zelf stonden in die da
gen de Prinsgezinden en de Pa
triotten scherp tegenover elkaar.
Op 18 Januari 1795 verzamelde
Wilfem V in dc tegenwoordige ver
gaderzaal van onze Tweede Kamer
zijn getrouwen om zich heen
nadat de Fransen ons land binnen
gevallen waren en de Franse ge
neraal Pichegru verklaard had niet
met de Prins in onderhandeling t.e
willen treden en deed er de
ontstelde schare mededeling van
zijn besluit naar Engeland te ver
trekken. Voor de eerste keer zocht
een Oranjevorst een asyl bij de
vrienden aan de overkant van de
Noordzee. Het was een betreurd
intermezzo in het langdurige be
wind der Oranjes over Nederland.
De lage landen zouden echter do
vrijheid herwinnen, zoals zij dat
ook gedaan hebben, nadat Koningin
Wilhelmina van 1940 tot 1945 in
Engeland gastvrijheid had genoten.
Maar de gebouwen op het Bin
nenhof zou Willem V niet meer als
zijn residenetie betrekken, evenmin
als zyn opvolger.
NATIONALE VERG ADKRl N G.
Op 1 Maart 1796 was dc balzaal
getuige van 'n merkwaardige plech
tigheid. De Nationale Vergadering,
vertegenwoordigende het volk van
Nederland, kwam er voor de eerste
maal by een. De voorlopige repre
sentanten van het volk van Hol
land deden -voor de nieuwe souve-
reinen van de ganse Republiek dc
zaal inrichten, die vroeger als dans
zaal had gediend.
Er werden met groen laken be
klede banken geplaatst in de 80
voet lange, 33 voet brede en 44
voet hoge ruimte, waarin in het
vervolg 's lands zaken besproken
zouden worden. Zij is haar bestem
ming van haar 'vergaderzaal niet
meer kwijt geraakt.
Wie nu nog eens in dc Tweede
Kamer een kijkje komt nemen en
niet alleen oog heeft voor de le
zende, confererende, schrijvende en
sprekende Heren Honderd, maar
ook de omgeving, waarin hij ver
toeft, in zich opneemt, kan zich
met een beetje verbeeldingskracht
nog wel voorstellen, dat hier eens
de dansende paren, op de melodi
euze muziek van dc orkestjes op
de balkons, ronddraaiden. Er is
veel .veranderd sindsdien, men zit
er nu opgepropt, zowel in de zaal
als op de gereserveerde en dc pu
blieke tribune: naar links en naar
rechts loopt de vloer trapsgewijs
op, zodat de Kamerleden niet té
gen de ruggen van hun collega's
voor hen behoeven aan te kijken;
alle ruimte in de veel te kleine
zaal is dienstbaar gemaakt aan
haar huidige doel, maar de bouw
stijl is gehandhaafd, al zijn vele
versierselen in de loop van de tijd
verdwenen. Het parlement is aan
deze zaal gehecht geraakt en men
zou er node afstand van doen,
ook als het; eens over een Huis
vesting, die meer met de standing
en de betekenis van onze volks
vertegenwoordiging in overeenstem
ming ls. de beschikking zou krij
gen.
Nadruk verboden
Koningin Rhamhtii Barni van
Siam is uil Southampton vertrok
ken aan boord van dc .Willem
Roys", het vlaggeschip van dr
Kon. Rotterdamse I.ioyd, dat haar
naar Singapore, zal brengén.
De Koningin inspecteert de ore-
compagnie alvorens voet aan boord
van do „Willem Ruys" (links) te
zetten.
Van 10 tut 13 Mei zendingscongres op „Woudschoten".
Door het voorbereidings-comité van
het Zendingscongres, dat door dc Ne
derlandse Zendings Raad van 10—13
Mei te Woudschoten bijeengeroepen
wordt, is een beschrijvingsbrief ver
zonden aan circa 16 personen, die als
vertegenwoordigers van 22 verschil
lende Zendingsinstanties tot deelne
ming werden uitgenodigd.
in dc crisis, waarin hot zendings
werk in dc achter ons liggende jaren
kwam te verkeren, zo lezen wij in
deze brief, werd het zo sterk in de
gehele Indonesië-problematiek betrok
ken. dat hot door allerlei politieke
sentimenten omringd werd. In Indo
nesië bleek de concrete nood menig
maal zo nijpend, dat dc inspanning
van alle krachten gevraagd werd om
het bestaande werk voor verval te
bewaren. Alle aandacht werd opgeëist
voor de normale voortgang van het
bestaande werk, zodat voor een rusti
ge en geconcentreerde bezinning op
Boerenzoons
III
NATUURSCHOON
Koolzaad is een simpele plantmaar
al dagen lang staat het op de Zeeuw
se velden te blinken, dat uw ogen er
pijn van doen. Zo Jel is hel juichen
de geel, dat het land er door in vlam
schijnt te staan en velen hebben in
Tif2? dagen op een duintop gestaan (op
Walcheren! of op de kruin van een
dijk (op Beveland) om het koolzaad
te zien bloeien tot aan de horizon toe.
Het klinkt misschien wat chauvi
nistisch <*n spruit misschien voort vit
een al te sterk regionalisme, maar die
koolzaadvelden van laaiend geel, zij
deden voor de bloembollenvelden niet
onder. Ze waren zelfs mooier. Want
de bloembollen, die kon je alleen
maar zienals er ergens eens een
open plekje was in de eindeloze files
van auto s en motoren. En de kool
zaadvelden, die lagen er breed uit, in
de zonnige namiddag, voor ieder die
Zien wilde.
Maar het is met het natuurschoon
met alles m Zeeland. Daar ligt al
weer een briefje voor de Almanak op
mijn schrijfbureau. En de schrijver
klaagt.
Heeft de polder Walcheren een voor
liefde voor prikkeldraad, zo schrijft
de schrijver, omdat zelfs op de duin
toppen prikkeldraad wordt aange
bracht? .Kilometers ver wordt het sil
houet er door verknoeidEn was
het nodig, zo vraagt de schrijver, om
in Westkapelle, op de dijk, die nood-
dijk aan te leggen, die alle uitzicht
wegneemt?
Wij kunnen de vragen niet beant
woorden. Maar als Walcheren weer
Tuin van Zeeland en juweel wil wor
den, dan zal het niet alleen van het
koolzaad moeten komen. Want dat is
over een korte tijd uitgebloeid. En dc
duinen, die liggen er eeuwig, evenals
dc stoere dijken.
liet is eerste Paasdag in Washington. Zo heel veel bemerkt men daarvan
niet, wanneer men als Nederlander voor het eerst deze stad bezoekt. Mis
schien zijn dc ryen auto's wat dichter dan anders en wat langer. Onge
twijfeld is de dag tc voren drukker gewinkeld dan anders, want liet dag
blad dc „Washington Post" vond het dc moeite waard cr een berichtje
van te maken.
En dan zyn cr nog dc vele winkels, die door Paas-etalage's met veel
paasknikens en eieren, aan de winkelstraten ccn bijzondere aanblik ge
ven.
kaartse Den Haag, dat wil zeggen, hier
zetelt de federale regering en onge
twijfeld drukken de imposante rege
ringsgebouwen en monumenten hun
stempel op dc stad. Daar is in de eer
ste plaats het Capitol, te vergelijken
met ons Binnenhof, waar Congres cn
Senaat vergaderen; schitterend ver
licht bij avond. Voorts zijn cr de ver
schillende departementen, met aan
het hoofd van ieder een „Secretary",
te vergelijken met een minister bij
ons. En in deze departementen wer
ken duizenden en duizenden! In het
hoofdgebouw van het departement
van landbouw alleen al G000 man om
In de bloemenwinkels, die de aan
dacht van ons land- en tuinbouwend
gezelschap hebben, staan voor onze
begrippen doodgewone Hollandse tul
pen, die hier blijkbaar een attractie
van de eerste rang zijn. Een potje
met een stuk of ^even er in, kost on
geveer drie dollar of te wel acht gul
den.
Toch is alles niet 30 duur in deze
stad met zijn circa 1 millioen inwo
ners.
Zo kun je voor drie dollar per dag
een vorstelijk ontbijt, twaalfuurtje en
een avondmaal krijgen. Alleen is het
een beetje anders dan bij ons. Aardap
pels komen er vrijwel niet bij te pas,
want die worden hier als groenten be
schouwd. Eet ze maar liever niet
tenzij ze gebakken zijn want ze
zijn naar onze smaak oneetbaar van
kleffigheid. De porties zijn meestal
niet groot, maar alles is verbazend
goed van hoedanigheid en daardoor
voedzaam.
BEDIEN JE ZELF!
Trouwens wanneer je zuinig met
je geld moet zijn, zoals ons reisgezel
schap, dan eet je niet in gelegenhe
den, die met onze restaurants zijn te
vergelijken. Je gaat 's morgens uit je
hotel naar een cafetaria en ontbijt
daar. want het ontbijten in een hotel
is onmogelijk duur. Zo'n cafetaria is
een sensatie op zich zelf. In een lan
ge rij gaan de bezoekers stap voor
stap vooruit. Op een gegeven moment
kom je langs een stapel borden en
je neemt er een.... vervolgens neem
je een mes, lepel en vork, dan defi
leer je langs alle mogelijke spijzen en
je neemt wat van je gading is. Voor
al in het begin is het uitkijken want
de mensenslang kruipt onverbiddelijk
voort en je kunt niet terugkeren.
Meestal neem je de eerste keer te
veel en de tweede keer te weinig
totdat je de juiste maat te pakken
hebt. Aan het eind van het spijzen-
defilé stelt een juffrouw vast wat je
genomen hebt en ze geeft je een bon
netje met de afrekening. Dan ga je
aan een tafeltje zitten eten.
Na de maaltijd passeer je bij de
uitgang een tweede juffrouw, die het
geld in ontvangst neemt. Ontlopen
van deze dames is gegarandeerd on
mogelijk!
DE KRANT.
Daar straks had ik het over een
courant. Heeft U wel eens een Ameri
kaans dagblad gezien? Nu, leg alle
Provinciale kranten van één week op
elkaar, vergroot het formaat niet on
aanzienlijk en U heeft de New York
Times om een voorbeeld te noemen.
Prijs 5 c., dat komt neer op 12% ct.
Wat er allemaal in staat? Nu naar
mijn smaak betrekkelijk weinig. Eer
stens enorme koppen, dan pagina's
advertenties, lang uitgesponnen ver
keersongevallen. vele kolommen over
sport en tenslotte pagina's met mop
pen. waarvan alleen een Amerikaan
de humor waardeert. Maar ik zou U
NAAR DE BOERDERIJ.
Na bezichtiging van het Capitol
stoven wij -nog dezelfde dag uiteen.
- -naar onze boerderijen; in 12 Staten,
iets over de stad Washington vertel- j duizenden kilometer:: uit elkander,
len. Washington D.C. is het Ameri- 'Terwijl het hier al lekker warm kan
Overheidstekorten worden met nieuw geld en met
nieuwe belastingen gedekt.
Het gezelschap Nederlandse boerenzoons,
dat thans voor 6 maanden in Noord-Ame-
rika vertoeft, op de trappen van het Ca
pitol te Washington.
een voorbeeld te noemen. „Wat voe
ren ze allemaal uit", vroeg een van
de gebroeders Bas, een Groninger
boerenzoon uit Usquert, ...Ja, dat weet
ik ook niet precies", antwoordde met
een fijn lachje de Amerikaanse amb
tenaar, zelf daar werkzaam.
Tenslotte vindt men in Washington
D.C. de indrukwekkende gedenkte
kens, die de stad een apart cachet ver
lenen als het Washington monument,
een 165 m. hoge granieten zuil, het
Lincoln memorial en Jefferson memo-
lal. Deze monumenten en sommige
departementen bezochten wij, maar in
Amerikaans tempo, even rondkijken,
dan weer verder!
Verslag dat klonk als een klok-
(Van onze economische medewerker)
Sedert 1 Augustus 1948 is De Ne
derlandse Bank Staatsbank; ais
aandeelhouder treedt dus alleen
nog de staat op. Wie mocht «leuken
dat 1111 ook dc directie alleen maar
als staatsambtenaar spreekt, vergist
zich wel schromelijk. Het deze week
verschenen jaarverslag over 1948
zal hen leren, dat deze directie, geen
blad voor de mond neemt, zelfs niet
tegenover dc regering. Dat is goed,
want we weten nu dat de heren in
het gryzc en sombere gebouw aan
de Amsterdamse turfmarkt, ondanks
hun aan de minister van Financiën
ondergeschikte positie, toch vry
en frank hun mening over Neder
lands economische en financiële po
sitie kunnen uiten. Dit maakt ook
hun verslag, dat op zich zelf al zo'n
glashelder beeld van onze econo
misch huishouding geeft, nog eens
zo waardevol.
Veel van wat thans door dit ver
slag op één schotel wordt geser
veerd, hebben wy in de loop der
weken reeds opgediend. Wc willen
echter een der conclusies onze le
zers niet onthouden en wel,dat de
economische ontwikkeling in 1948
de dlrcetie van de bank in vele op
zichten tot tevredenheid stemt.
BEDENKINGEN
Toch zijn er bedenkingen. In de
eerste plaats de behartenswaardigc
opmerking, dat de handelsmocilijk-
heden met Belg'ë niet zó gemakke
lijk en automatisch opgelost kun
nen worden, als velen thans, nu de
Economische Unie voor de deur
staat, wel eens menen. Wij voeren
W'.«l meer in uit België dan wij uit
voeren naar onze Zuiderburen. Wij
hebben dus permanent een schuld,
die zeer moeilyk te delgen is. Een
veel gehoord voorstel om uit dit
slop te geraken is om onze pryzen
te verlagen of de Belgische te ver
hogen, waardoor wij minder invoer
te duchten hebben en gemakkelijker
kunnen uitvoeren. Dit echter roepen
lntem te veel spanningen voor de
inkomens op en is daarom nooit een
afdoend middel. Wat dan wel ge
daan moet worden, zegt dc directie
jammer genoeg niet.
Wij hebben al zo dikwijls gezegd,
dat wij op zo betrekkelijk grote voet
kunnen leven, d.w.z. zoveel kunnen
invoeren terwijl onze uitvoer nog zo
klein is. doordat wij onze buiten
landse bezittingen verkopen en cre-
dieten kragen. Welnu, de bank geeft
prachtig ey'fermateriaal ter bevesti
ging: wy verkochten in 1948 347
millioen aan effecten, 180 millioen
aan goud en deviezen, wij kregen
voor 186 millioen aan eremeten en
bovendien nog 3-13 millioen (gra
tis)' Marshalhulp.
OVERHEID KOMT TE KORT
Het interessants wordt echter het
verslag, als de directie de overheids
financiën onder de loupe legt. We
leren dat de overheid in 1948 voor
haar uitgaven 900 millioen te kort
kwam, welk gat werd gestopt door
gelden uit bet buitenland ad 500
millloen en door een geldschepplng
van 400 millioen. Dit laatste wil
zeggen, dat de banken credieten ge
ven en de circulatiebank bankbiljet
ten uitgeeft zonder dat dit gepaard
gaat met een overeenkomstige uit
breiding' van goederenhoeveefheid.
Voor .1949 ziet het er nog donker
der uit. de bank verwacht voor de
overheid een tekort van f 1200 mill.
Gedeeltelijk zullen hogere belasting
ontvangsten dc reddende band bie
den, doch voor belangrijke bedragen
zal er wel nieuw geld moeten wor
den geschapen. Teveel van dit nieu
we geld zonder dat er meer goede
ren komen, kan leiden tot Inflatie..
Dit hoelt niet. want. als tegenwicht
fungeert de Marshallhulp.
Wij krijgen de Amerikaanse goe
deren om niet, wij behoeven dus
geen dollar te betalen. De Neder
lands-: regering ontvangt evenwel
van de kopers guldens die ze op spe
ciale rekening bij dc Ned. Bank
stort, dc z.g. „local currency". Het
is dus zo. dat wy uit Amerika nieu
we goederen krijgen, die geen nieu
we geldmiddelen eisen, Integendeel,
die zelfs tijdelijk uit het verkeer ha
len en bij dn Ned. Bank blokkeren.
De geldstroom, die door de uitga
ven politiek der regering dus gevhar-
lyk zou kunnen worden, wordt door
de Marshalldollars dus gedeeltelijk
gekanaliseerd.
Deze hulp is evenwel over 4 jaar
afgelopen; wy moeten dus bijtijds
overstag gaan. En door te leren
minder in Amerika en meer elders
kopen (waardoor wij minder dol
lars nodig hebben) én door meer te
produceren, oen deel daarvan te
sparen cn nieuwe fabrieken te bou
wen. Doch dan moet ook de over
heid geleerd hebben de tering naar
dc nering te zetten, opdat geldschep-
ping en. inflatiespanningen deze fi
nanciële wederopbouw niet doorkrui
sen.
(Nadruk verboden)
een aanpassing aan de nieuwe ver
houdingen nauwelijks gelegenheid
overbleef.
KIER-OKIttXTERING IN
INDONESIA.
In Indonesië werden plannen voor
de toekomst ontworpen voor een ra
dicale heroriëntering van het gehele
zendingswerk der Nederlandse Chris
tenheid in Indonesië. Op de Zendings-
conferenties te Batavia «Augustus
1946) werden nieuwe projecten be
sproken. Aan Indonesische zijde wer
den beslissende stappen gedaan.
Do conferentie te Makassar (April
1947) en de instituering van de Mad-
jelis Kristen voor Oost-Indoncsië, de
besprekingen te Batavia (Kwitang-
resoluties, Mei 1947); de reorganisatie
van dc Protestantse Kerk in Indo
nesië «Synode van Buitenzorg, Juni
1948) en het vormen van een Comi
té ter voorbereiding van de Christen
Raad (die men. in Juli 1949 hoopt te
vormbn) zijn beslissende stappen ge
weest oj) de weg naar „de Ene Kerk
van Christus in Indonesië".
Er is onder de Christenen in Indo
nesië na dc oorlog een sterk bewust
zijn gegroeid deel uit te maken van
de Wereldkerk. Indonesiërs namen
deel aan dc jeugdconferentie in Oslo
1947. de conferentie van de Interna
tionale Zendingsraad te Whitby, de
Oost Azië-confcrentie te Manilla, (Fe
bruari 1948) cn de Assemblee van de
Wereldraad te Amsterdam (Aug.-—
Sept. 1948). Uit India. China en na
mens de Wcreldi-aad werden bezoeken
in Indonesië ontvangen. Ook kwam
men in aanraking met gedelegeerden
van de Hervormde Kerk in Honga
rije.
Al deze internationale contacten
maakten diepe indruk in Indonesië.
Men weet, behalve met de Nederland
se nu ook met nog ontelbaar vele an
dere kerken in de gehele wereld ver
bonden te zijn. De Oslo-groep, die
eind 1948 een Jeugdconferentie in
Batavia belegde, blijkt deze gedachte
nu krachtig te propageren. De wens
werd geuit om in meer effectief con
tact te treden met de kerken in het
gehele Pacificgebied. De Oost Azië-
conferentie,*dic in December 1949 in
Bangkok «Thailand) gehouden zal
worden, zal zich bezig houden met de
vraag hoe de banden tussen de kerken
in Azië worden versterkt.
OVERLEG.
Het congres wordt belegd om met
al degenen, die verantwoordelijkheid
dragen voor het zendingswerk in In
donesië te overleggen op welke wij
ze in deze nieuwe verhoudingen door
het werk der afzonderlijke kerken de
beste bijdrage geleverd lean worden
aan de Indonesische Christenheid in
haar geheel.
De plannen om van hel Carltonhotel
1c Amsterdamh een flatgebouw te maken
zijn thans definitief.
zijn, is het Ijs in de Staat Maine, te
gen Canada aan, waar Geerligs, Wai-
boer, Van der Meer eu Lagendijk
naar toe zijn, nauwelijks gesmolten.
F. C. Bos, Hartog, Jager en Pieter
Wiarda gaan naar de Staat New
York; J. W. Bos en Wop Schat naar
Iowa; Nienhuis en Jaarsma naar Il
linois; Nobel gaat naar Wisconsin;
Lokhorst, Van der Borch en Wolles-
winkèl verrijken hun kennis in Vir
ginia; Bookmaker, Glas en Gerke
Schuiringa, drie Groningers beproeven
hun geluk in Missouri; Smit, Jacob
Schuiringa en Heeres, drie andere
Groningers, in Ohio; Balkenende, de
Haan en Kater vertrokken naar Mi
chigan; Torringa, Van der Veen en de
Boer naar Indiana, Buzeman, onze
dikke man, Plaisier, Anema en Koe
koek vertrokken het laatst van al
naar Pennsylvania en onze pluimvee
enthousiast Arij de Bloois eiste een
Staat voor zich alleen op met veel
kippen en ging daarom naar Delaware.
Alleen ..Daddy" is nu nog in de stad.
in afwachting op zijn reisplan, dat
thans wordt voorbereid.
Ir. C. W. C. VAN BEEKOM.
Eerste Mei-week in Middelburg
Oud gebruik raakte
overbodig.
Deze gehele week (27 Mei) is het
op Walcheren Annetjc-Liesjc, al is
Donderdag de voornaamste dag. Op
deze marktdag was het vroeger bij
zonder druk in Middelburg. Niet a|-
lecn dat dan de knechten en de mei
den naar dc stad kwamen, maar ook
dc boerenzoons en dochters gingen cr
heen om de dag in vreugde door te
brengen.
Wij gebruiken dc verleden tijd, om
dat het Annetje-Liesjc houden veel
verminderd is. Dc jongelui hebben te
genwoordig zoveel gelegenheid om
elkaar tc ontmoeten, dat zij daarvoor
niet meer naar Middelburg moeten
komen. Vroeger leefden z" meer af
gezonderd.
De Annctje-Licsjeweek is dc eerste
weck van Mei cn van October. In die
•twee weken verwisselden op Walche
ren dc boerenknechts cn meidc van
dienst. In de 17e, 18c eeuw gingen
ook in de steden op Liesjesdag de
dienstboden naar haar nieuwe be
trekking.
Dc Mei-Donderdag is het drukst.
Vele dienstbaren traden in 't huwe
lijk. 's Maandags wordt de dienst ver
laten om des Donderdags tegen de
avond in dc nieuwe betrekking tc
gaan. Wie niet van dienst verwissel
de, ging op Liesjc-Donderdag toch
naar dc stad. Allen hadden, hun
„huur" ontvangen. Vooral de meiden
deden dan haar inkopen.
Een oud liedje begint dan ook aldus:
Annetje en Liesje gaan naar de stad.
Knechten en meiden hun hum-loon
Igehad.
HET HOSSEN.
Gehele rijen jongens en meisjes trok
ken gearmcl door do stad, zingende
hun oude hoerenliedjes of de gewone
straatdeunen. Zij kwamen in bepaal
de herbergen bijeen, waar de drank
hun feestvreugde moest vergroten.
Op Liesjesdag „deden veel meisjes
hun jongen op", zoals men dat in de
boerenstand zegt.
Is de knecht of meid ccn paar we
ken in de nieuwe dienst, dan wordt
gevraagd of zij willen blijven, d.w.z.
of ze de volgende Liesjesdag niet van
dienst zullen verwisselen. Het is geen
eer. als zij niet „gevraagd" worden.
Nu zal liet a.s. Donderdag wellicht
een weinig drukker zijn dan op an
dere marktdagen, maar geen rijen
knechts en meiden zullen door de
straten hossen, zoals voorheen.
DE NAAM.
Nu de vraag: Hoe komt men aan
dc naam Annetje Liesje?
Velen hebben getracht hierop een
antwoord te geven. Daar alleen op
Walcheren van Annetje-Liesje sprake
is, brengen sommigen deze naam in
verband met de godin Nehalennia,
eertijds op Walcheren, vereerd.
Dat is we-l wat,ver gezocht. Ande
ren menen, dat liesjesdag een verbas
tering is van leasedag. Het woord
lease (spreek uit liese) is een Engels
woord en betekent huurdag. Weer
anderen zien verband tussen liesjes
dag en het Franse „jour de liesse".
dat vreugdedag betekent. Zo legt de
een de nadruk op de huurdag. de an
dere op de vreugdedag, maar 't woord
Annetje blijft onverklaard.
HANNES EN LIJS.
De volgende verklaring is wellicht
dichter bij de waarheid. Annetje en
Liesje zijn op Walcheren geen per
soonsnamen, zoals wellicht wordt ge
dacht. Oorspronkelijk werd met de
namen Hannetje en Lijsjc, op Wal
cheren verbasterd tot Annetje en
Liesje, een vrijend paartje aangeduid.
In een oud vers uit de 17c eeuw
staat o.a.:
Dies loope Hannes met Lijsje.
Op schaatsen ten ijse.
Daar door dc Zeeuwen de h aan 't
begin van een woord niet wordt uit
gesproken werd Hanne eerst Anne,
in sommige streken nog een voor
naam van ccn man. Bekend is de
schrijver Anne de Vries.
Mot Annc(tje) en Lijsje werd dus
bedoeld een vrijer cn een vrijster.
Nu zyn ook duidelijk de aangehaal
de versregels.
Annetje-Liesjedag was dus de uit
verkoren dag voor jonge paartjes.
B. J .DE MEIJ.
Koninginnedag op de
Ned. Antillen.
Koninginnedag is in Willemstad
(Curasao) op geanimeerde wyze
fevierd met volkspelen. vuurwerk,
e gebruikelijke .kinderaubade en't
openbaar gehoor; voorts met re
cepties in de sociëteit „De Gezel
ligheid" en dc „Club Curasao". De
wnd. voorzitter van de Staten, do
heer W. R. Plants, gaf in oen rede
uiting aan zHn grote waardering
voor de bereidheid van. H.M.'s re
gering op de meest korte termyn
een aanvang te maken met de
nieuwe rechtsorde.
In de middag hield de gouver
neur openbaar gehoor op Aruba.
Ter gelegenheid van het tachtigjarig
bestaan van het marinlersgamizoen »e
Rotterdam, heeft de commandant, de lui
tenant-kolonel der mariniers P. .T. van
Gtln. in dc Willem Joseph Baron vwn
Ghent kazerne, gerecipieerd.