IJZEREN GORDIJNTJES OM TUDDERN EN ELTEN BOEREN VAN SAEFFELEN ZIJN ONGERUST. Maar ze gaan over 14 dagen open Zeeuwse Almanak PRINCIPES VAN DE EUROPESE LANDBOUWPOLITIEK. WOENSDAG 27 APRIL 1949 PROVINCIALE ZEEUWSE COURANT 3 DORP IS DUITS GEBLEVEN, MAAR 100 h.a. LAND IS NEDERLANDS GEWORDEN. POSTBEAMBTE KON ZIJN BAAN HOUDEN. (Van onze reizende redacteur) Koniugsbos. April. Toen die ene Duitse boer uit Saeffelen, die al vroeg naar de akker was gegaan om te zien hoe zijn gewas ervoor stond, dat bij het opgaan der zon van nationaliteit was veranderd, zag hij een Brits mi litair en een Nederlandse landmeter het veld opkomen, een bundei jalons op hun nek en hij wist. dat de grens wijzigingen werkelijkheid begonnen te worden. Hij zag het tweetal grim mig na. want hij had een zwaar hoofd in de zaak. Het dorp en zijn inwoners zouden Duits blijven, maar meer dan 100 ha. van het tot. de gemeente be horende land kwam nu in Nederland le liggen. Werd dat nu met het gewas, dat zoveel beloofde, gcconfiskeerd? Was dat nu naar Nederlands recht op eens ook vijandelijk vermogen? Moest hij er nu afblijven om in het najaar een Nederlandse böer zijn grond te zien maaien? Hadden ze heel Saeffe len dan maar Nederlands gemaakt, mompelde hij. Vlak achter de landmeter met hun stalen linten en vlaggetjes en hun in strumenten kwam een opzichter van de Rijkswaterstaat cn een groep werk lieden om de palen in de grond te slaan, de wit en oranje geverfde pa len met een N aan de ene en een D aan de andere kant en verder met woord douane erop. die langs de we gen zouden komen. Het was kwart over zeven, toen net buiten de kom van Saeffelen het eerste van die vier bordjes werd geplaatst. De jeugd van 't dorp stond erbij te kijken en een paar volwassenen bespraken alle mo gelijke gevolgen van de nieuwe toe stand. de waterstaatsmensen met ae ogen volgend, die door de boomgaard trokken en dan verder het land in naar de kant van Klein Wehrhagen er. van daar langs Hactenr.ith en Gan- gelt, die Duits zullen olijven, weer naar Nederlands gebied. Het werk vo' derde ongeveer vier uren, toen wist iedereen waaraan hij toe was, geografisch althans. RAVAGE Ik was des ochtends om zes uur bij de grenspost le Tüddem het nieu we gebied binnengekomen. Drie da gen tevoren had een Duitse douane beambte mij daar nog de toegang ge weigerd. ondanks allerhande gewich tige papieren. Nu trad ik zijn veria- WISSELKOERS VOOR INGELEVERDE MARKEN VIEL DE NIEUWE NEDERLANDERS MEE. (Van onze reizende redacteur). Maandag cn Dinsdag hebben de inwoners van de beide nieuwe drostambten Tuddem en Elten In de rij gestaan om hun D-marken om te wisselen tegen guldens. Tegen deze financiële maatregel had den zij het meest opgezien. nauwelijks een jaar geleden waren zy bij de omwisseling van R-marken in D-marken tachtig procent van hun nominaal bezit kwijt geraakt! maar hij is de grootste en aan genaamste verrassing geworden. In alle dorpen werd er Zaterdag ter stond naar gevraagd en bijna niemand kon het zomaar geloven, dat hij acht dubbeltjes uitgeteld zou krijgen voor elke mark. Maar nu kan hij het in de palm van zijn eigen hand natellen. Is hij een onbemiddeld man, dan heeft hifcj zijn gehele bezit aan Duits geld reeds in guldens om gezet, want de vertegenwoordiger van de Nederlandse Bank betaald 80 gulden uit aan elk gezinshoofd en aan elke meerderjarige onge huwde en veertig gulden aan elke getrouwde vrouw cn voor elk min derjarig kind, mits de tegenwaarde daarvan was ingeleverd. Heeft hij er goed bijgezeten zonder zich bang te hebben laten maken door de ge ruchten, dat de mark op 15 cents gewaardeerd Zou worden geruch ten, die tot hamsteren op grote schaal aanleiding hebben gegeven dan kan hij volgende week nog eens 400 gulden halen, terwijl de rest van zijn vermogen voorlopig geblokkeerd blijft. Heeft hij een bedrijf met personeel in loondienst, dan heeft hij voorts 64 gulden per arbeider ontvangen,' zodat hij zijn mensen aan het einde van de week niet zonder geld naar huis hoeft te sturen. Voorts hebben alle gepension- neerden, rentetrekkers, steuntrek kers enz. vernomen, dat zij door bemiddeling van de Rijksverzeke ringsbank de tegenVaarde in gul dens van de uitkering in marken, waarop zij recht kunnen doen gel den, zullen ontvangen, mits zij door overlegging van bewijsstukken dat recht behoorlijk kunnen aanto nen. GEEN FINANCIËLE ZORGEN. Van financiële zorgen en die wegen doorgaans het zwaarst is derhalve geen sprake meer. Inte gendeel, de mensen voelen zich rij ker dan zij waren. Toen ik een week geleden een bezoek1 bracht aan het Verwaltungsamt Selfkant dat nu drostambt Tuddern heet zo genoemd naar het grootste dorp, dat met zyn nationaliteit ook de Umlaut in zijn naam is kwijt ge raakt en een maaltijd bestelde zonder marken op zak te hebben, rekende de waard, die wist, dat ik1 geen keuze had, my drie kwart jes voor een mark en hij dacht daar goed mee uit te zijn. „Ziezo", zei hy voldaan, „het begin is er." Nu weet hij zichzelf te kort te hebben gedaan. SELFKANT. Over Selfkant gesproken, de naam klinkt merkwaardig Neder lands. De ironie van het lot heeft gewild, dat in deze uithoek inder daad de zelfkant van de Duitse maatschappij aan het licht kwam een verwaarloosde boel, met nog de onopgeruimde ruïnes uit 1944, zonder een spoor van wederopbouw, afgezien dan van wat noodherstel aan daken en vensters; met scho len, waarvan het peil ver achter blijft bij de Nederlandse zeven met één en twee met twee onder wijzers met wegen, waarbij een paar honderd bordjes met '„Uithol ling overdwars" nog niet toereikend zouden zijn; met een verkeers- „net", bestaande uit één smalspoor trammetje uit de vorige eeuw, dat slechts drie van de negen dorpen bereikte; met een totale afwezig- MEESJES IN DE BRIEVENBUS Oostvoorne ligt niet in Zeeland. Maar men leest er de P.Z.C. En onze abonné P. Comelissen, die in 1935 uit Zeeland naar Oostvoorne verhuis de, las in ons blad een paar dagen geleden liet bericht over de meesjes, die ieder jaar in Bloemendaal in een brievenbus nestelen. Hij schrijft ons nu het volgende: „Ook bij mij is een verticale gleuf in de muur en de brievenbus is in de gang, met als afsluiting een deurtje. Vanaf 1935 had ook ik een nestje van een koolmees in de brievenbus. Elk jaar kwam het vogeltje terug, tot 1941 toe. Vermoedelijk is het beestje toen gestorven, want tot 1948 was de bus onbewoond. Verleden jaar echter kwam er gelukkig weer eentje eit ook thans zit het weer te broeden op zeven eitjes. Al de jaren dat we het hadden, begonnen ze te bouwen, zo omstreeks 12 April, maar dit jaar werd de eerste steen al gelegd op 22 Maart. Zijn ze uitgebroed dan verwij deren ure het nest en voor de tweede maal bouwen ze dan weer. Naar inwoning wordt over het al gemeen niet verlangd, maar wij zijn steeds blij als er weer ingehuurd wordt, want wan deze bewoners heb ben we alleen maar pleizier. Doen toe het deurtje zo eens open, dan blijft het meesje rustig zitten. We hebben o<^c wel eens jongen uit de eitjes zien Komen. Mocht de weg van Zeeuwen eens naar Oostvoorne leiden, dan komen ze onze prettige bewoners maar eens bezoeken! We kennen onze mees al aan de stem!" Zeeuwen, knoop de uitnodiging in uw oor! Vogels in een brievenbus ziet ge niet elke dag! heid van gas en waterleiding: met één enkel nlet-geautomatiseerd te lefoonkantoortje en een paar post agentschappen en met een troos teloze verveloosheid, die scherp af steekt bij het aangrenzende Neder landse 'gebied. Overigens heeft de oorsprong van de naam Selfkant niets met ons woord zelfkant te maken; hy is afgeleid van Süfel- kant, zo genoemd naar de Saeffel- bach, een beek, die hier door stroomt en ook het (Duits geble ven) dorp Saeffelen zijn naam heeft gegeven. Er hangt op het ogenblik een IJze ren gordijntje rondom de beide drost ambten, dat overigens binnen veer tien dagen opgetrokken zal worden. Manschappen van de Kon. Marechaus see en ambtenaren van de Dienst der Invoerrechten en Accijnzen hebben de opdracht, dat niemand de drost ambten binnenkomt of verlaat zonder schriftelijke toestemming van de landdrost persoonlijk. Dat is om te voorkomen, dat anderen dan inwoners van het gebied van de geldzuivering zouden profiteren, om na te gaan of er misschien hier en daar smokkel- voorraden zijn opgeslagen en om een behoorlijk bevolkingsregister te kun nen opzetten. Gesmokkeld is er altijd in deze gebieden, die immers aan drie kanten door Nederland omgeven wa ren, er zijn dorpen die de reputatie genoten er hun welvaart aan te dan ken. Met dat bevolkingsregister, waarvoor een speciale ambtenaar van de 'burgerlijke stand in de staf van de landdrost is opgenomen, zal hier en daar nog wel eens een poging worden gedaan de zaken anders voor te stellen dan zij zijn. Immers, de landdrost zal de bevoegdheid hafcben alien, die na 23 Februari 1948 hier zijn komen wonen op die datum was er een volkstelling in Westfalen uit te wijzen als hun staat-van- dienst of hun gedrag daartoe aanlei ding geeft. Woonden zij reeds eerder hier. dan kunnen zij zich op Neder landse bescherming beroepen. Overi gens kan tot 31 December van dit jaar ieder in deze gebieden verklaren Duitser te willen blijven; hij zal zich dan echter in Duisland moeten vesti gen. Landdrost Hub. Dassen heeft in het voormalige Rathaus, nu Drostambt, zijn intrek genomen met drie ambte naren en een secretaresse. Meer niet. Wel vertoeft er op het ogenblik nog een veel groter aantal Nederlandse ambtenaren in het nieuwe gebied in de beide drostambten tezamen on geveer 250 maar die zullen voor verreweg het merendeel over twee weken weer vertrokken zijn. Distri butie. bevoorrading, geldzuivering. registratie enz. brengen veel werk mee. dat echter maar één keer be hoeft te geschieden. Is het afgelopen, dan blijven er een detachement Ma- rechaussée, 'n normaal aantal dou aneambtenaren. DUITSE AMBTENAREN. Op het ogenblik zijn alle Duitse ambtenaren gestaakt; zij zijn dus niet in dienst, maar krijgen wel doorbe taald. De meesten hebben echter ge bruik gemaakt van de gelegenheid om zich bij het Nederlandse bestuur de Nederlandse overheidsdiensten le melden. Indien hun betrouwbaarheid en bruikbaarheid is vastgesteld wor den zij Nederlandse ambtenaren. Dit onderzoek is in volle gang. Zo is de P.T.T. reeds begonnen de ex-Duitse postbeambten te instrueren. Tuddern had Zaterdag reeds een telefoonlijn naar Sittard en een telexlijn naar Maastricht. Maandag is de telefoon centrale te Wehr, die drie dagen bui ten bedrijf is geweest, weer in ge bruik genomen. Er is normaal post verkeer met de buitenwereld moge lijk. Zodra de IJzeren Gordijntjes wor den opgetrokken, zullen er buslijnen worden geopend op het nieuwe ge bied. Dan zullen de nieuwe Neder landse onderdanen bun nieuwe va derland tot in de verste uithoeken kunnen gaan verkennen en heel Ne derland zal in staat zijn te gaan kij ken wat wij er bij gekregen hebben. (Nadruk verboden) Nieuwe U.L.O.-school voor meisjes te Middelburg. VAN BOUW IN OORLOGSTIJD KON NIETS KOMEN, „GAT" IN STADSKERN WORDT THANS GEDICHT De herbouw van de U.L.O.- school voor meisjes le Middel burg de oude school aan dé Span jaardst raat- Haringplaats werd in de Meidagen van 3940 verwoest is een van de vele „tragische" objecten, waarmede de/c stad in de jaren na '40 te kampen heeft gehad. De bouw werd namelijk reeds in 1042 aan besteed en gegund, doch door de „bouwstop" kon van uitvoering niets komen. Thans is een nieu we aanbesteding gehouden en kortgeleden konden «-ij melden, dat ook de gunning plaats heeft gehad. Na de bevrijding brachten gewij zigde omstandigheden met zich me de, dat een bouw, zoals men die zich had voorgesteld, niet te reali seren was: ook op dit object moest sterk bezuinigd worden. Inmiddels kwam het verbod om gymnastiek lokalen te bouwen, zodat dit lokaal voorlopig achterwege moet worden gelaten. De plaats, waar men de school had gedacht, té weten aan de Dwarskaai, eiste een architectuur, die een behoorlijk verantwoorde aan sluiting op de bebouwing aan de Dam moest geven. Een seml-perma- nente school in de letterlijke zin van het woord zou in dit stadsdeel zeer zeker niet op haar plaats zijn! Uiteindelijk is een oplossing ge vonden, waarmede men op het mi nisterie van Wederopbouw én Volkhuisvesting accoord kon gaan en waarvan wjj hier een schets van de voorgevel aan de Dwarskaai af drukken. INDELING yAN DE SCHOOL De inrichting van de meisjesschool1 is zeer practisch. Op de begane grond treft rapn een flinke hall aan, bene vens twee leslokalen cn een ldkaal voor natuurkunde en natuurlijk his torie. de werkkamer van de direc trice. de docentenkamer en voorts garderobes en. toiletten. Op de ver dieping komen nog drie leslokalen, een handtekenlokaal en eveneens garderobes en toiletten, terwijl de zolder, die over het gehele gebouwen doorloopt, als bergruimte en eventueel als reserve-lokaal dienst kan doen. Na het gereedkomen van dit plan zal weer een behoorlijk „gat" in het centrum van de stad gedicht z$n. Het behoeft geen betoog, dat dit school gebouw, waarvan de voorge vel 34 meter breed is, in een dringende behoefte voorziet, want de huisvesting der scho len is voor iedere stad en zeker onder de gegeven om standigheden voor Middel burg van groot belang. Ook in dit opzicht wordt met deze bouw weer een stap in de goede richting gezet. Architect van dit plan ls de heer P. H. N. Briët uit Hilversum, terwijl de uitvoe ring van het wer,k is opge dragen aan het Ingenieurs bureau voor de Bouwnijver heid te Oegstgeest Met de bouw hoopt men ;én dezer dagen te beginnen. Landdrosten thans officieel benoemd. Bij Koninklijk Besluit van 23 April 1949 zijn benoemd tot landdrost van; het drostambt Elten dr. A. Blaau- boer. secretaris van het openbaar li chaam ..De Noordoostelijke Polder", te Zwolle; het drostambt Tüddern H. M. J. Dassen, lid van de Tweede Ka mer der Staten Generaal, te Heerlen. Het gedeelte van de Dwarskaai, dat voor de bouw is gereserveerd. De voorgevel van de nieuwe school. REDE VAN Mr. LINTHORST HOMAN TE LONDEN. Economisch congres Europese Beweging. (Van onze correspondent). LONDEN, April. In de land bouwsectie van het vijfdaagse Eco nomische Congres der Europese Beweging te Westminster, heeft mr. J. Linthorst Homan enige 6rincipes van de Europese land- auwpolitiek bespraken. Hy deed dit als Nederlands gedelegeerde en niet 'n zijn functie van voorzitter van de Commissie van de Interna tionale Federatie van Agrarische Producenten inzake het Marshall plan; laatstgenoemde commissie was overigens wel tot het Congres uit genodigd. De heer Linthorst Homan, lid van de twaalf man sterke Neder landse delegatie, stelde voorop, dat de landbouw moest zorgdragen zich ln de Europese Beweging beter te doen gelden. Op het Congres in Den Haag in 1948 was de land bouw pas by amendement in de re soluties gebracht en ook ditmaal had pas een amendement hem een plaats kunnen geven ln het prin cipiële gedeelte van het voorberei dende rapport. In de meeste natio nale rapporten word de landbouw niet by de primaire productie ver meld, terwijl het toch een der fun damenten van de Europese econo mie ls. Terecht wezen vele na-oor- logse rapporten op de samenhang van industrie en landbouw, ook op het technische en sociale niveau. BEWUSTE POLITIEK. Dit bracht de noodzaak mede van bewuste landbouwpolitiek in elk land op zichzelf hetgeen nog lang niet het geval was en in Europa als geheel. In dit opzicht moest men de versterking toejui chen die de landbouw dezer dagen blijkens de publicaties van de Or ganisatie van Econ. Samenwerking (O.E.E.C.) te Parijs had ontvangen. Het desbetreffende bericht gaf ge zonde argumenten daarvoor, zowel van financiële als van principiële aard. Hoezeer ook het dollarprobleem heel de Europese economie thans beheerst, aldus de heer Lindhorst Homan. wij zullen goed doen het principiële beleid op agrarisch ge bied niet alleen van de dollarpoli- tiek1 afhankelijk te doen zijn. Het gaat om de toekomstige structuur van Europa, en ln die structuur ten kantoor binnen, waarvan in de haast Vrijdagavond het opschrift Zollamt was verwijderd. Maar dat niet alleen. Ook de deuren waren met ge weld uit de hengsels gelicht, de was bak meegenomen cn alle lampen wa ren van de zolder. Er stond geen ta fel meer. geen stoel. Er lagen wat oude fietsbanden en er stond een gam mele rieten stoel en een potkacheltje. Om 9 uur Vrijdagavond waren de be ambten weggetrokken, een ravage achterlatend. Hun ambtelijke ergenis had het niet goed kunnen verwerken. Om 9 uur was ook het laatste tram metje. met weemped nagestaard, weg- gesukkeld van Tüddern naar Gangelt en de enige postbeambte van het dorp had omtrent datzelfde uur de laatste Duitse postzegel verkocht. Hy echter vond het minder erg. want hij kan zijn baan houden. Vandaag ver kocht hij zegels van 6 cent en een dubbeltje. WIR BLEIBEN...,-. Op de muur van het kerkhof slaat nog met grove witte letters; "Wir blei- ben Deufsch trot/. Annexierung. Dat klopt precies met de tekst van het grenscorrectiebesluit. maar de bedoe ling van de man, die in het geheim dat opschrift heeft aangebracht, zal Wel een andere zijn geweest dan die van de minister van Binnenlandse Zaken, die de 5600 inwoners van dit gebied tot Nederlandse onderdanen heeft gemaakt zonder hen vooralsnog tot Nederlandse staatsburgers te ver heffen. Er liepen Zaterdagochtend tegen tie nen allerlei mensen wat verbaasd rond te kijken, maar er gebeurde heel wei nig. Er was wat meer drukte in de dorpen en alle grenscontrole was tij delijk opgeheven; er hing het een en ander in de lucht. De Duitse politie was verdwenen en de Nederlandse marechaussee nog niet aangekomen. Pas tegen het middaguur gebeurde er werkelijk iets. maar dat is een ander hoofdstuk van dit stukje Nederlands- Duitse geschiedenis. (Nadruk verboden). 'Dr. Bakker Schut verlaat Bureau Nationale Plan. Bij Koninklijk Besluit is met ingang van 1 Juni 1949 aan dr. ir. F. Bakker Schut, directeur van het bureau van de Rijksdienst voor het Nationale Plan. op zijn verzoek eervol ontslag verleend uit 's Rijksdienst, onder dankzegging voor de belangrijke dien sten door hem aan den lande bewe zen. wil hy gezond zijn, is onmisbaav een goede verzorging der eigen voeding en een vasthouden aan de politiek van veredelingswerk terwille van de export over heel de wereld. Het is verheugend, zei spreker, dat in hun laatste redevoeringen Hoffman, Harriman en andere vooraanstaande E.C.A.-leiders dit nadrukkelijk heb ben erkend en gewezen hebben op de noodzaak van export naar de Ver. Staten. Zouden wij ons land bouwbeleid geheel en al laten af hangen van de dollarschaarstc. dan zouden wy afzakken naar een autar kie. die voor het Europese economi sche en sociale niveau levensge vaarlijk zou zyn. EUROPESE VISIE Met nadruk wees hij erop. dat de Europese Beweging ertoe moest aan sporen. de agrarische taakverdeling in Europa groot te zien. Pas een waarlijk Europese visie zou de klei nere vraagstukken kunnen oplossen. „O.E.E.C. mag niet afzakken naar een discussieforum over agrarische handelspolitiek. Er moet een struc turele politiek zyn. De Europese Be weging moet enerzijds O.E.E.C. steeds steunen, daar er reeds prach tig werk geschiedt, doch anderzijds moet de Europese Beweging ook op landbouwgebied de moed hebben, vér te gaan". Tenslotte zcide de heer Lint horst Homan dat naar de mening der Nederlandse delegatie het 'n fout in de voorbereiding van dit Congres was, dat men als primaire producten alleen graan, suiker, vlees wjjn en verse groenten genomen had, terwijl toch ook zeer zeker melk als een primair product beschouwd had moeten worden. Hy besloot met de mededeling, dat de internationa le Zuivelbond daarover binnenkort een belangrijk Noors rapport na*r voren zou brengen. (Nadruk verboden) Een der eerste foto's gemaakt van de Republikeinse guerilla's op Java. die steeds opnieuw pogen de rust en orde in Indonesië te verstoren. Het zyn over het algemeen slecht geklede lang-harige Indonesiërs, die leven van plundering ten koste van dc inheemse bevolking en daarenboven trachten hetNederlandse en Koninklijk Ne derlands Indonesische leger zoveel mogelijk afbreuk te doen. De foto toont een van de guerilla-benden. Dc lang harige leden van de benden hebben gezworen hun haren niet te zullen afknippen voordat de Nederlander* van Java zijn verdwenen.

Krantenbank Zeeland

Provinciale Zeeuwse Courant | 1949 | | pagina 3