IJZEREN GORDIJNTJES OM
TUDDERN EN ELTEN
BOEREN VAN SAEFFELEN ZIJN
ONGERUST.
Maar ze gaan over 14 dagen open
Zeeuwse Almanak
PRINCIPES VAN DE EUROPESE
LANDBOUWPOLITIEK.
WOENSDAG 27 APRIL 1949
PROVINCIALE ZEEUWSE COURANT
3
DORP IS DUITS GEBLEVEN, MAAR 100 h.a. LAND
IS NEDERLANDS GEWORDEN.
POSTBEAMBTE KON ZIJN
BAAN HOUDEN.
(Van onze reizende redacteur)
Koniugsbos. April. Toen die ene
Duitse boer uit Saeffelen, die al vroeg
naar de akker was gegaan om te zien
hoe zijn gewas ervoor stond, dat bij
het opgaan der zon van nationaliteit
was veranderd, zag hij een Brits mi
litair en een Nederlandse landmeter
het veld opkomen, een bundei jalons
op hun nek en hij wist. dat de grens
wijzigingen werkelijkheid begonnen
te worden. Hij zag het tweetal grim
mig na. want hij had een zwaar hoofd
in de zaak. Het dorp en zijn inwoners
zouden Duits blijven, maar meer dan
100 ha. van het tot. de gemeente be
horende land kwam nu in Nederland
le liggen. Werd dat nu met het gewas,
dat zoveel beloofde, gcconfiskeerd?
Was dat nu naar Nederlands recht op
eens ook vijandelijk vermogen? Moest
hij er nu afblijven om in het najaar
een Nederlandse böer zijn grond te
zien maaien? Hadden ze heel Saeffe
len dan maar Nederlands gemaakt,
mompelde hij.
Vlak achter de landmeter met hun
stalen linten en vlaggetjes en hun in
strumenten kwam een opzichter van
de Rijkswaterstaat cn een groep werk
lieden om de palen in de grond te
slaan, de wit en oranje geverfde pa
len met een N aan de ene en een D
aan de andere kant en verder met
woord douane erop. die langs de we
gen zouden komen. Het was kwart
over zeven, toen net buiten de kom
van Saeffelen het eerste van die vier
bordjes werd geplaatst. De jeugd van
't dorp stond erbij te kijken en een
paar volwassenen bespraken alle mo
gelijke gevolgen van de nieuwe toe
stand. de waterstaatsmensen met ae
ogen volgend, die door de boomgaard
trokken en dan verder het land in
naar de kant van Klein Wehrhagen
er. van daar langs Hactenr.ith en Gan-
gelt, die Duits zullen olijven, weer
naar Nederlands gebied. Het werk
vo' derde ongeveer vier uren, toen
wist iedereen waaraan hij toe was,
geografisch althans.
RAVAGE
Ik was des ochtends om zes uur
bij de grenspost le Tüddem het nieu
we gebied binnengekomen. Drie da
gen tevoren had een Duitse douane
beambte mij daar nog de toegang ge
weigerd. ondanks allerhande gewich
tige papieren. Nu trad ik zijn veria-
WISSELKOERS VOOR INGELEVERDE MARKEN
VIEL DE NIEUWE NEDERLANDERS MEE.
(Van onze reizende redacteur).
Maandag cn Dinsdag hebben de inwoners van de beide nieuwe
drostambten Tuddem en Elten In de rij gestaan om hun D-marken
om te wisselen tegen guldens. Tegen deze financiële maatregel had
den zij het meest opgezien. nauwelijks een jaar geleden waren zy
bij de omwisseling van R-marken in D-marken tachtig procent van
hun nominaal bezit kwijt geraakt! maar hij is de grootste en aan
genaamste verrassing geworden. In alle dorpen werd er Zaterdag ter
stond naar gevraagd en bijna niemand kon het zomaar geloven, dat
hij acht dubbeltjes uitgeteld zou krijgen voor elke mark.
Maar nu kan hij het in de palm
van zijn eigen hand natellen.
Is hij een onbemiddeld man, dan
heeft hifcj zijn gehele bezit aan
Duits geld reeds in guldens om
gezet, want de vertegenwoordiger
van de Nederlandse Bank betaald
80 gulden uit aan elk gezinshoofd
en aan elke meerderjarige onge
huwde en veertig gulden aan elke
getrouwde vrouw cn voor elk min
derjarig kind, mits de tegenwaarde
daarvan was ingeleverd. Heeft hij
er goed bijgezeten zonder zich bang
te hebben laten maken door de ge
ruchten, dat de mark op 15 cents
gewaardeerd Zou worden geruch
ten, die tot hamsteren op grote
schaal aanleiding hebben gegeven
dan kan hij volgende week nog
eens 400 gulden halen, terwijl de
rest van zijn vermogen voorlopig
geblokkeerd blijft. Heeft hij een
bedrijf met personeel in loondienst,
dan heeft hij voorts 64 gulden per
arbeider ontvangen,' zodat hij zijn
mensen aan het einde van de week
niet zonder geld naar huis hoeft
te sturen.
Voorts hebben alle gepension-
neerden, rentetrekkers, steuntrek
kers enz. vernomen, dat zij door
bemiddeling van de Rijksverzeke
ringsbank de tegenVaarde in gul
dens van de uitkering in marken,
waarop zij recht kunnen doen gel
den, zullen ontvangen, mits zij
door overlegging van bewijsstukken
dat recht behoorlijk kunnen aanto
nen.
GEEN FINANCIËLE
ZORGEN.
Van financiële zorgen en die
wegen doorgaans het zwaarst is
derhalve geen sprake meer. Inte
gendeel, de mensen voelen zich rij
ker dan zij waren. Toen ik een
week geleden een bezoek1 bracht
aan het Verwaltungsamt Selfkant
dat nu drostambt Tuddern heet
zo genoemd naar het grootste dorp,
dat met zyn nationaliteit ook de
Umlaut in zijn naam is kwijt ge
raakt en een maaltijd bestelde
zonder marken op zak te hebben,
rekende de waard, die wist, dat
ik1 geen keuze had, my drie kwart
jes voor een mark en hij dacht
daar goed mee uit te zijn. „Ziezo",
zei hy voldaan, „het begin is er."
Nu weet hij zichzelf te kort te
hebben gedaan.
SELFKANT.
Over Selfkant gesproken, de
naam klinkt merkwaardig Neder
lands. De ironie van het lot heeft
gewild, dat in deze uithoek inder
daad de zelfkant van de Duitse
maatschappij aan het licht kwam
een verwaarloosde boel, met nog
de onopgeruimde ruïnes uit 1944,
zonder een spoor van wederopbouw,
afgezien dan van wat noodherstel
aan daken en vensters; met scho
len, waarvan het peil ver achter
blijft bij de Nederlandse zeven
met één en twee met twee onder
wijzers met wegen, waarbij een
paar honderd bordjes met '„Uithol
ling overdwars" nog niet toereikend
zouden zijn; met een verkeers-
„net", bestaande uit één smalspoor
trammetje uit de vorige eeuw, dat
slechts drie van de negen dorpen
bereikte; met een totale afwezig-
MEESJES
IN DE BRIEVENBUS
Oostvoorne ligt niet in Zeeland.
Maar men leest er de P.Z.C. En onze
abonné P. Comelissen, die in 1935
uit Zeeland naar Oostvoorne verhuis
de, las in ons blad een paar dagen
geleden liet bericht over de meesjes,
die ieder jaar in Bloemendaal in een
brievenbus nestelen. Hij schrijft ons
nu het volgende:
„Ook bij mij is een verticale gleuf
in de muur en de brievenbus is in de
gang, met als afsluiting een deurtje.
Vanaf 1935 had ook ik een nestje
van een koolmees in de brievenbus.
Elk jaar kwam het vogeltje terug, tot
1941 toe. Vermoedelijk is het beestje
toen gestorven, want tot 1948 was de
bus onbewoond. Verleden jaar echter
kwam er gelukkig weer eentje eit
ook thans zit het weer te broeden op
zeven eitjes. Al de jaren dat we het
hadden, begonnen ze te bouwen, zo
omstreeks 12 April, maar dit jaar
werd de eerste steen al gelegd op 22
Maart. Zijn ze uitgebroed dan verwij
deren ure het nest en voor de tweede
maal bouwen ze dan weer.
Naar inwoning wordt over het al
gemeen niet verlangd, maar wij zijn
steeds blij als er weer ingehuurd
wordt, want wan deze bewoners heb
ben we alleen maar pleizier.
Doen toe het deurtje zo eens open,
dan blijft het meesje rustig zitten.
We hebben o<^c wel eens jongen uit
de eitjes zien Komen.
Mocht de weg van Zeeuwen eens
naar Oostvoorne leiden, dan komen
ze onze prettige bewoners maar eens
bezoeken! We kennen onze mees al
aan de stem!"
Zeeuwen, knoop de uitnodiging in
uw oor! Vogels in een brievenbus ziet
ge niet elke dag!
heid van gas en waterleiding: met
één enkel nlet-geautomatiseerd te
lefoonkantoortje en een paar post
agentschappen en met een troos
teloze verveloosheid, die scherp af
steekt bij het aangrenzende Neder
landse 'gebied. Overigens heeft de
oorsprong van de naam Selfkant
niets met ons woord zelfkant te
maken; hy is afgeleid van Süfel-
kant, zo genoemd naar de Saeffel-
bach, een beek, die hier door
stroomt en ook het (Duits geble
ven) dorp Saeffelen zijn naam
heeft gegeven.
Er hangt op het ogenblik een IJze
ren gordijntje rondom de beide drost
ambten, dat overigens binnen veer
tien dagen opgetrokken zal worden.
Manschappen van de Kon. Marechaus
see en ambtenaren van de Dienst der
Invoerrechten en Accijnzen hebben
de opdracht, dat niemand de drost
ambten binnenkomt of verlaat zonder
schriftelijke toestemming van de
landdrost persoonlijk. Dat is om te
voorkomen, dat anderen dan inwoners
van het gebied van de geldzuivering
zouden profiteren, om na te gaan of
er misschien hier en daar smokkel-
voorraden zijn opgeslagen en om een
behoorlijk bevolkingsregister te kun
nen opzetten. Gesmokkeld is er altijd
in deze gebieden, die immers aan drie
kanten door Nederland omgeven wa
ren, er zijn dorpen die de reputatie
genoten er hun welvaart aan te dan
ken. Met dat bevolkingsregister,
waarvoor een speciale ambtenaar
van de 'burgerlijke stand in de staf
van de landdrost is opgenomen, zal
hier en daar nog wel eens een poging
worden gedaan de zaken anders voor
te stellen dan zij zijn. Immers, de
landdrost zal de bevoegdheid hafcben
alien, die na 23 Februari 1948 hier
zijn komen wonen op die datum
was er een volkstelling in Westfalen
uit te wijzen als hun staat-van-
dienst of hun gedrag daartoe aanlei
ding geeft. Woonden zij reeds eerder
hier. dan kunnen zij zich op Neder
landse bescherming beroepen. Overi
gens kan tot 31 December van dit
jaar ieder in deze gebieden verklaren
Duitser te willen blijven; hij zal zich
dan echter in Duisland moeten vesti
gen.
Landdrost Hub. Dassen heeft in het
voormalige Rathaus, nu Drostambt,
zijn intrek genomen met drie ambte
naren en een secretaresse. Meer niet.
Wel vertoeft er op het ogenblik nog
een veel groter aantal Nederlandse
ambtenaren in het nieuwe gebied
in de beide drostambten tezamen on
geveer 250 maar die zullen voor
verreweg het merendeel over twee
weken weer vertrokken zijn. Distri
butie. bevoorrading, geldzuivering.
registratie enz. brengen veel werk
mee. dat echter maar één keer be
hoeft te geschieden. Is het afgelopen,
dan blijven er een detachement Ma-
rechaussée, 'n normaal aantal dou
aneambtenaren.
DUITSE AMBTENAREN.
Op het ogenblik zijn alle Duitse
ambtenaren gestaakt; zij zijn dus niet
in dienst, maar krijgen wel doorbe
taald. De meesten hebben echter ge
bruik gemaakt van de gelegenheid om
zich bij het Nederlandse bestuur
de Nederlandse overheidsdiensten le
melden. Indien hun betrouwbaarheid
en bruikbaarheid is vastgesteld wor
den zij Nederlandse ambtenaren. Dit
onderzoek is in volle gang. Zo is de
P.T.T. reeds begonnen de ex-Duitse
postbeambten te instrueren. Tuddern
had Zaterdag reeds een telefoonlijn
naar Sittard en een telexlijn naar
Maastricht. Maandag is de telefoon
centrale te Wehr, die drie dagen bui
ten bedrijf is geweest, weer in ge
bruik genomen. Er is normaal post
verkeer met de buitenwereld moge
lijk.
Zodra de IJzeren Gordijntjes wor
den opgetrokken, zullen er buslijnen
worden geopend op het nieuwe ge
bied. Dan zullen de nieuwe Neder
landse onderdanen bun nieuwe va
derland tot in de verste uithoeken
kunnen gaan verkennen en heel Ne
derland zal in staat zijn te gaan kij
ken wat wij er bij gekregen hebben.
(Nadruk verboden)
Nieuwe U.L.O.-school voor meisjes
te Middelburg.
VAN BOUW IN OORLOGSTIJD KON NIETS KOMEN,
„GAT" IN STADSKERN
WORDT THANS GEDICHT
De herbouw van de U.L.O.-
school voor meisjes le Middel
burg de oude school aan dé
Span jaardst raat- Haringplaats
werd in de Meidagen van 3940
verwoest is een van de vele
„tragische" objecten, waarmede
de/c stad in de jaren na '40 te
kampen heeft gehad. De bouw
werd namelijk reeds in 1042 aan
besteed en gegund, doch door de
„bouwstop" kon van uitvoering
niets komen. Thans is een nieu
we aanbesteding gehouden en
kortgeleden konden «-ij melden,
dat ook de gunning plaats heeft
gehad.
Na de bevrijding brachten gewij
zigde omstandigheden met zich me
de, dat een bouw, zoals men die
zich had voorgesteld, niet te reali
seren was: ook op dit object moest
sterk bezuinigd worden. Inmiddels
kwam het verbod om gymnastiek
lokalen te bouwen, zodat dit lokaal
voorlopig achterwege moet worden
gelaten.
De plaats, waar men de school
had gedacht, té weten aan de
Dwarskaai, eiste een architectuur,
die een behoorlijk verantwoorde aan
sluiting op de bebouwing aan de
Dam moest geven. Een seml-perma-
nente school in de letterlijke zin
van het woord zou in dit stadsdeel
zeer zeker niet op haar plaats zijn!
Uiteindelijk is een oplossing ge
vonden, waarmede men op het mi
nisterie van Wederopbouw én
Volkhuisvesting accoord kon gaan
en waarvan wjj hier een schets van
de voorgevel aan de Dwarskaai af
drukken.
INDELING yAN DE SCHOOL
De inrichting van de meisjesschool1
is zeer practisch. Op de begane grond
treft rapn een flinke hall aan, bene
vens twee leslokalen cn een ldkaal
voor natuurkunde en natuurlijk his
torie. de werkkamer van de direc
trice. de docentenkamer en voorts
garderobes en. toiletten. Op de ver
dieping komen nog drie leslokalen,
een handtekenlokaal en eveneens
garderobes en toiletten, terwijl de
zolder, die over het gehele gebouwen
doorloopt, als bergruimte en
eventueel als reserve-lokaal
dienst kan doen.
Na het gereedkomen van dit
plan zal weer een behoorlijk
„gat" in het centrum van de
stad gedicht z$n. Het behoeft
geen betoog, dat dit school
gebouw, waarvan de voorge
vel 34 meter breed is, in een
dringende behoefte voorziet,
want de huisvesting der scho
len is voor iedere stad en
zeker onder de gegeven om
standigheden voor Middel
burg van groot belang. Ook
in dit opzicht wordt met
deze bouw weer een stap in
de goede richting gezet.
Architect van dit plan ls
de heer P. H. N. Briët uit
Hilversum, terwijl de uitvoe
ring van het wer,k is opge
dragen aan het Ingenieurs
bureau voor de Bouwnijver
heid te Oegstgeest
Met de bouw hoopt men
;én dezer dagen te beginnen.
Landdrosten thans officieel
benoemd.
Bij Koninklijk Besluit van 23 April
1949 zijn benoemd tot landdrost van;
het drostambt Elten dr. A. Blaau-
boer. secretaris van het openbaar li
chaam ..De Noordoostelijke Polder",
te Zwolle; het drostambt Tüddern H.
M. J. Dassen, lid van de Tweede Ka
mer der Staten Generaal, te Heerlen.
Het gedeelte van de Dwarskaai, dat voor de bouw is gereserveerd.
De voorgevel van de nieuwe school.
REDE VAN Mr. LINTHORST HOMAN TE LONDEN.
Economisch congres
Europese Beweging.
(Van onze correspondent).
LONDEN, April. In de land
bouwsectie van het vijfdaagse Eco
nomische Congres der Europese
Beweging te Westminster, heeft
mr. J. Linthorst Homan enige
6rincipes van de Europese land-
auwpolitiek bespraken. Hy deed
dit als Nederlands gedelegeerde en
niet 'n zijn functie van voorzitter
van de Commissie van de Interna
tionale Federatie van Agrarische
Producenten inzake het Marshall
plan; laatstgenoemde commissie was
overigens wel tot het Congres uit
genodigd.
De heer Linthorst Homan, lid
van de twaalf man sterke Neder
landse delegatie, stelde voorop, dat
de landbouw moest zorgdragen zich
ln de Europese Beweging beter te
doen gelden. Op het Congres in
Den Haag in 1948 was de land
bouw pas by amendement in de re
soluties gebracht en ook ditmaal
had pas een amendement hem een
plaats kunnen geven ln het prin
cipiële gedeelte van het voorberei
dende rapport. In de meeste natio
nale rapporten word de landbouw
niet by de primaire productie ver
meld, terwijl het toch een der fun
damenten van de Europese econo
mie ls. Terecht wezen vele na-oor-
logse rapporten op de samenhang
van industrie en landbouw, ook op
het technische en sociale niveau.
BEWUSTE POLITIEK.
Dit bracht de noodzaak mede van
bewuste landbouwpolitiek in elk
land op zichzelf hetgeen nog
lang niet het geval was en in
Europa als geheel. In dit opzicht
moest men de versterking toejui
chen die de landbouw dezer dagen
blijkens de publicaties van de Or
ganisatie van Econ. Samenwerking
(O.E.E.C.) te Parijs had ontvangen.
Het desbetreffende bericht gaf ge
zonde argumenten daarvoor, zowel
van financiële als van principiële
aard.
Hoezeer ook het dollarprobleem
heel de Europese economie thans
beheerst, aldus de heer Lindhorst
Homan. wij zullen goed doen het
principiële beleid op agrarisch ge
bied niet alleen van de dollarpoli-
tiek1 afhankelijk te doen zijn. Het
gaat om de toekomstige structuur
van Europa, en ln die structuur
ten kantoor binnen, waarvan in de
haast Vrijdagavond het opschrift
Zollamt was verwijderd. Maar dat niet
alleen. Ook de deuren waren met ge
weld uit de hengsels gelicht, de was
bak meegenomen cn alle lampen wa
ren van de zolder. Er stond geen ta
fel meer. geen stoel. Er lagen wat
oude fietsbanden en er stond een gam
mele rieten stoel en een potkacheltje.
Om 9 uur Vrijdagavond waren de be
ambten weggetrokken, een ravage
achterlatend. Hun ambtelijke ergenis
had het niet goed kunnen verwerken.
Om 9 uur was ook het laatste tram
metje. met weemped nagestaard, weg-
gesukkeld van Tüddern naar Gangelt
en de enige postbeambte van het
dorp had omtrent datzelfde uur de
laatste Duitse postzegel verkocht. Hy
echter vond het minder erg. want hij
kan zijn baan houden. Vandaag ver
kocht hij zegels van 6 cent en een
dubbeltje.
WIR BLEIBEN...,-.
Op de muur van het kerkhof slaat
nog met grove witte letters; "Wir blei-
ben Deufsch trot/. Annexierung. Dat
klopt precies met de tekst van het
grenscorrectiebesluit. maar de bedoe
ling van de man, die in het geheim
dat opschrift heeft aangebracht, zal
Wel een andere zijn geweest dan die
van de minister van Binnenlandse
Zaken, die de 5600 inwoners van dit
gebied tot Nederlandse onderdanen
heeft gemaakt zonder hen vooralsnog
tot Nederlandse staatsburgers te ver
heffen.
Er liepen Zaterdagochtend tegen tie
nen allerlei mensen wat verbaasd rond
te kijken, maar er gebeurde heel wei
nig. Er was wat meer drukte in de
dorpen en alle grenscontrole was tij
delijk opgeheven; er hing het een en
ander in de lucht. De Duitse politie
was verdwenen en de Nederlandse
marechaussee nog niet aangekomen.
Pas tegen het middaguur gebeurde er
werkelijk iets. maar dat is een ander
hoofdstuk van dit stukje Nederlands-
Duitse geschiedenis.
(Nadruk verboden).
'Dr. Bakker Schut verlaat
Bureau Nationale Plan.
Bij Koninklijk Besluit is met ingang
van 1 Juni 1949 aan dr. ir. F. Bakker
Schut, directeur van het bureau van
de Rijksdienst voor het Nationale
Plan. op zijn verzoek eervol ontslag
verleend uit 's Rijksdienst, onder
dankzegging voor de belangrijke dien
sten door hem aan den lande bewe
zen.
wil hy gezond zijn, is onmisbaav een
goede verzorging der eigen voeding
en een vasthouden aan de politiek
van veredelingswerk terwille van de
export over heel de wereld. Het
is verheugend, zei spreker, dat in
hun laatste redevoeringen Hoffman,
Harriman en andere vooraanstaande
E.C.A.-leiders dit nadrukkelijk heb
ben erkend en gewezen hebben op
de noodzaak van export naar de
Ver. Staten. Zouden wij ons land
bouwbeleid geheel en al laten af
hangen van de dollarschaarstc. dan
zouden wy afzakken naar een autar
kie. die voor het Europese economi
sche en sociale niveau levensge
vaarlijk zou zyn.
EUROPESE VISIE
Met nadruk wees hij erop. dat de
Europese Beweging ertoe moest aan
sporen. de agrarische taakverdeling
in Europa groot te zien. Pas een
waarlijk Europese visie zou de klei
nere vraagstukken kunnen oplossen.
„O.E.E.C. mag niet afzakken naar
een discussieforum over agrarische
handelspolitiek. Er moet een struc
turele politiek zyn. De Europese Be
weging moet enerzijds O.E.E.C.
steeds steunen, daar er reeds prach
tig werk geschiedt, doch anderzijds
moet de Europese Beweging ook op
landbouwgebied de moed hebben,
vér te gaan".
Tenslotte zcide de heer Lint
horst Homan dat naar de mening
der Nederlandse delegatie het 'n
fout in de voorbereiding van dit
Congres was, dat men als primaire
producten alleen graan, suiker, vlees
wjjn en verse groenten genomen had,
terwijl toch ook zeer zeker melk
als een primair product beschouwd
had moeten worden. Hy besloot met
de mededeling, dat de internationa
le Zuivelbond daarover binnenkort
een belangrijk Noors rapport na*r
voren zou brengen.
(Nadruk verboden)
Een der eerste foto's gemaakt van de Republikeinse guerilla's op Java. die steeds opnieuw pogen de rust en orde
in Indonesië te verstoren. Het zyn over het algemeen slecht geklede lang-harige Indonesiërs, die leven van
plundering ten koste van dc inheemse bevolking en daarenboven trachten hetNederlandse en Koninklijk Ne
derlands Indonesische leger zoveel mogelijk afbreuk te doen. De foto toont een van de guerilla-benden. Dc lang
harige leden van de benden hebben gezworen hun haren niet te zullen afknippen voordat de Nederlander*
van Java zijn verdwenen.