Strijd om tol werd door
landjonker verloren
Kravchenko heeft nog een
boek op stapel staan
De Hervormde gemeenten
op Zuid Beveland
Amerikaans Neger-piloot
over Indonesië
Nederlandse gymnasiast
op zoek naar de Arke Noachs
Kolonel Julian bezocht Djocja
STEMMEN
Republikeinen niet in staot slechte
toestanden te verbeteren
„Ik weet niet, wat er met uw regering aan de hand ls, maar zij
schijnt weinig belang te hechten aan het torpederen van de commu-
nljtisch-republlkelnse propaganda, die ln Amerika over Indonesië
wordt gemaakt", zo zeide de 52-jarige kolonel Hubert F. Julian, de
bekendste Amerikaanse neger-piloot, die ln de loop van zijn avon
tuurlijke carrière de bijnaam verkreeg van „The Black Eagle", de
zwarte adelaar.
Deze kolonel, geboren in Trinidad, leerde ln 1916 vliegen, trachtte
in 1924 de Atlantische Oceaan in een Boeing over te vliegen, viel
daarbij in zee cn werd opgepikt door een vrachtboot, werd later
commandant van do uit 18 toestellen bestaande luchtmacht van Haile
Selassie's Abessinië in de oorlog tegen de Italianen, streed als vrij
willig piloot mede aan de zijde der Finnen in 1939 tegen de Russen en
daagde, verontwaardigd over de beledigingen van Hitler aan het adres
van de negers, ln 1910 Goering uit voor een persoonlijk duel in de
lucht boven het kanaal.
Thans vertoeft hU voor een
vacantie-verbiijf van enkele dagen
in Amsterdam.
,Jk heb een lang verhaal te
vertellen", zo vertelde hij de
journalisten die hem opzochten.
..een verhaal, dat ik in Amerika
al heb verteld en dat voor Neder
land van het grootste belang is.
omdat het geheel over Indonesië
gaat." en toen kwam dan dat
verhaal:
In Juli 1948 was hij en passant
enkele dagen in Nederland ge
weest en bij die gelegenheid had
het Nederlandse volk zijn hart ge
wonnen. Gèen spoor van rassen
discriminatie. Elk hotel. elk
restaurant. iedere schouwburg
stond hier in tegenstelling tot
Amerika voor hem open. Dit
maakte zoveel indruk op hem. dat
hij geen geloof meer kon hechten
aan de republikeinse propaganda
in Amerika, dat de Nederlanders
het Indonesische volk onderdruk
ken.
HU reisde opnieuw naar Den
Haag met de opdracht voor het
maandblad der Amerikaanse ne
gerbevolking ..Our World" een se
rie artikelen te schrUven over In
donesië na de tweede politionele
actie. In de Residentie sprak hjj
met de toenmalige minister Sas
sen. nadat hij bij lagere ambtena
ren op tegenstand was gestuit.
..Als u iets te verbergen hebt in
Indonesië, geef mij dan geen vi
sum" zo had hij gezegd. ..Als u
niets te verbergen hebt. geef het
mij dan wel".
NAAR DJOCJA.
HU kreeg het visum en landde
op 18 Januari j.l. op het vliegveld
Kamajoran. nabU Batavia. Reeds
de volgende ochtend was hij in
Djokjakarta en 21 dagen achter
een heeft hU mensen gesproken en
toestanden in ogenschouw geno
men in het gehele uitgestrekte
eilandenrijk, zichzelf niet sparend
en zijn tolk evenmin. Hij sprak
met vele republikeinse leiders, za
kenlieden en met „men in the
street."
„Wat ik zag deed mijn hart
bloeden. Te denken, dat wij in
Amerika ons een rad voor de ogen
laten draaien door de communis
tische voorlichting en dikke tra
nen huilen over het gedrag van
die schandelijke Nederlanders,
terwijl ik met mijn eigen ogen zag.
dat de republikeinse regering niet
in staat en niet van zins was iets
te doen aan de jammerlijke om
standigheden. waaronder de be
volking in de republikeinse ge
bieden leefde".
HIJ had onder meer een gesprek
met de republikeinse minister van
gezondheid, dr. Lemeina. Dat ge
sprek was als volgt verlopen:
Kol. Julian: ..Kunt u mij zeg
gen. wie verantwoordelijk is voor
dc ondervoede, ziekelijke creatu
ren. die u op deze foto ziet en die
genomen is in onder uw jurisdictie
vallend gebied?"
Minister Lemeina: „De republi
keinse regering."
Kol. Julan: „Kunt u mij ook
zeggen, waarom deze mensen er
zo beroerd aan toe zijn?"
Min. Lemeina: „Wij hebben niet
voldoende medicamenten en voed
sel."
UIT DE PERS
WU lazen in het Alg. Dagblad:
„Er is in het plaatsje Eist in de
provincie Utrecht nogal wat ru
moer ontstaan over een eigenaar
dige en wel wat erg bureaucrati
sche beslissing van Wederopbouw.
Door deze beslissing is aan het be
drijf van een autosloper schade
toegebracht en is een aantal werk
krachten op straat komen te staan
Even buiten Eist. aan de weg
RhencnAmerongen. had de auto
sloper in 1945 een stuk grond ge
kocht, dat hU uitstekend voor zijn
bedrijf geschikt achtte. HU liet
er ccn schutting om bouwen en
kreeg vergunning om aan de ach-
terzUde het terrein door een muur
tje te laten afscheiden. De hou
ding van het gemeentebestuur was
welwillend en zo liet de man door
de gemeente-architect een aantal
hallen en werkplaatsen bouwen.
waarbU het betreffende muurtje
als achterwand dienst deed.
Nadat het werk klaar was en
Eist daarmee een behoorlijk ge
outilleerd bedrijf was rijker ge
worden. verschenen ambtenaren
van Wederopbouw en vroegen de
bouwvergunning ter inzage. De
autosloper had weliswaar alle mo
gelijke papieren, maar het stempel
van Wederopbouw ontbrak. We
gens deze overtreding werd de
autosloper veroordeeld tot een
geldboete van 500 gulden.
Op advies van zUn advocaat be
taalde hU die en meende nu van
alles af te zUn. Maar enige weken
geleden verscheen er na herhaal
de aanmaningen, een andere slo
per. vergezeld van enige politie
ambtenaren. bU de autosloper om
het dak van de circa honderd me
ter lange werkplaatsen af te bre
ken. Protesten hielpen niet. de
dakbedekking werd verwijderd.
Ais bijzondere gunst mocht de
rest blijven staan. Maar de man
is door deze maatregel zeer gedu
peerd. doordat zijn magazijnen in
een chaos zUn ver^pderd en kost
baar gereedschap en onderdelen
aan weer en wind staan blootge
steld. Het materiaal, dat voor de
bouw werd gebruikt, namelijk vrij
verkrijgbaar rondhout derde soort,
voor huizenbouw ongeschikte dak
pannen en oude spoorrails, werd
op een hoop gegooid en daarna
verdween Wederopbouw".
Kol. Julian: „Wilt u dan vertel
len. waarom u het aanbod van het
Nederlandse Rode Kruis u deze
goederen te sturen, van de hand
hebt gewezen?"
Min. Lemeina: „Dat geschiedde
in opdracht van de republikeinse
regering. Die opdracht heb ik uit
gevoerd. WU wilden vermUden
propaganda te maken voor onze
vüand door onze eigen mensen
met Nederlandse goederen te hel
pen".
Kol. Julian: „En u wilt mij ver
tellen. dat uw regering in staat is
de mililoenen bevolking van Indo
nesië een menswaardig bestaan te
verschaffen".
GESPREKKEN MET
INDONESIËRS.
„Ik heb met honderden mensen
in het republikeinse gebied gespro
ken. Ik heb allen de vraag ge
steld: wilt u de republiek terug?
Elkeen antwoordde ontkennend",
zo vervolgde onze Amerikaanse
vlieger-kolonel zyn verhaal. Hij
toonde een foto van een Indo
nesisch meisje een pakstertje
in een sigarenfabriek dat hem
had verteld, hoe zij onder het re
publikeinse regiem voor haar werk
betaald werd met één cent per
dag. Nu, na de tweede politionele
actie, verdiende zij een rijksdaal
der per dag en zij had hem ge
zegd: liever pleeg ik zelfmoord,
dan dat ik de republiek terug zou
willen hebben.
Ik schreef hierover een artikel
en stuurde dit van Parijs uit naar
New York en toen ik daar met de
Queen Elisabeth arriveerde, bleek
het zo'n indruk te hebben ge-
maakt, dat niet minder dan 37 ver- I
slaggevers en fotografen, radlore-
porters en televisie-operateurs mU I
opwachtten en mij interviewden.
Overigens kreeg ik een zelfde anti- I
demonstratie te verduren als Be- i
vin en Churchill bij hun aankomst
enkele dagen geleden."
En nu Amerika. Waarom heeft.
in de Ver. Staten zo'n aanzienlijk
deel van het publiek de zUde ge
kozen van de republikeinen togen
de Nederlanders?
„Omdat", zegt Julian, ,.De Ne
derlandse regering practisch niets
gesteld heeft tegenóver de geraf
fineerde propaganda van de repu
blikeinen, een propaganda, die ge
schoeid is op communistische leest
en die financieel steunt op het
enorme kapitaal van de Fox Maat
schappij en een rubberfirma. Die
twee firma's hebben belang bij
een republikeinse heerschannii in
Indonesië, omdat ze zakelijke
contracten met de republikeinse
regering hebb^i afgesloten. Te
genover de stortvloed, van kost
baar propagandamateriaal, die de
ze firma's over Amerika uitgieten,
stelt dc Nederlandse regering
harerzijds niets dan een minimum
aan voorlichting".
Met grote heftigheid vervolgde
Julian: „Zegt u het Nederlandse
volk, dat Indonesische leiders mij
als neger dikwijls eerst ais een
der hunnen beschouwden, dat ik
me feiteiUk als een der hunnen
gevoel, maar dat ik tot de over
tuiging ben eekomen. dat de repu
blikeinse leiders niets anders heb
ben gedaan en nog doen, dan hun
eigen volk uitbuiten en beroven.
Het Nederlandse publiek moet
achter haar regering staan in de
kwestie Indonesië en het moet
niet langer werkeloos toezien hoe
de republikeinse leiders het Indo
nesische volle, dat door Nederland
zelf is opgevoed tot een beschaafd
volk. thans terugwerpen In de
modder".
Spaans temperament contra Hollandse
koppigheid.
In de bossen van de
Lage Vuursche,
Met 25 boete, subsidiair vijf
dagen hechtenis en met de
clausule, dat het „in beslag ger
nomene" moet worden vernie
tigd, is de geschiedenis van de
tolboom van de Lage Vuursche
afgesloten.
Uit bovenstaande valt al di
rect te hegrijpen, dat het hier
niet gaat om 25 harde guldens
of vüf dagen cachot zonder
eer.
Het verhaal aldus Het Pa
rool begint eeuwen terug.
Toen, in de Middeleeuwen, be
zat een Jonkheer Bosch van
Drakestein het recht, bij ,,'t
Rechthuys van de Vuursche"
tol te heffen. Koning Willem II
verlengde in 1855 deze conces
sie die ook in de Franse tijd
bekrachtigd was en sinds
jaar en dag betaalden koetsen
en karren bij de Vuursche haar
tol.
Later werd de boom ver
plaatst tot bij de kruising van
de weg Baarn-Maartensdijk en
De Bilt-Lage Vuursche. Van ds
baten werd de weg onderhou
den. Dat was maar zo zo, maar
wat waar is, is waar hij
werd er van onderhouden.
Toen kwam 1939. In Europa
dreunde het kanon, maar de
auto's die kende de tol toen
al en paarden betaalden
nog steeds trouw hun centen
aan de tolbaas.
Mobilisatie in Nederland. Ne
derlandse soldaten bij de Lage
Vuursche. Defensie maakte ge
bruik van de weg Lage Vuur-
sche-De Bilt en vond de weg
terecht slecht. De tol ging
tijdelijk omhoog. Defensie re-
prtT-eerde de weg.
De Duitsers kwamen. Het
woord tol bestond in het nazi-
vocabulaire niet en zij negeer
den het instrument. Drie jaar
stond de boom dus open. Tot 5
November 1943.
LAATSTE AANVRAGE.
Die datum is belangrijk.
Want ieder jaar moest de con
cessie worden verlengd. Die
vijfde November was de laat
ste keer, dat jhr. Bosch van
Drakenstein de concessie,
recht is recht prompt ver
leend werd. Het volgende jaar
in 1944 dus liep de concessie
al af. En daarmee de tolrech-
ren.
5 Mei 1945. Nederland vierde
de bevrijding. Jhr. Bosch van
Drakestein en mevrouw Bosch
van Drakestein. oftewel Maria
de la Conception Fernanda Ti-
mothea Antonia Sorela werden
als "ilitieke delinquenten gear
resteerd.
Een klein jaar later kwamen
zij weer op vrije voeten. En
herinnerden ^ich het bestaan
van hun tol. Dicht die tol!
„Nee", zei de politie van De
Bilt, „de concessie is verlopen.
Open die tol".
„Dicht de tol", zei mevrouw
Bosch van Drakestein met
Spaanse vurigheid. Zij plaatste
een bord. De hele geschiedenis
was er op geschilderd: van Mid
deleeuwen tot Koninklijk Be
sluit Anno 1855. Het tarief stel-
inwoners van de Vuursche wa
ren vrijgesteld.
..Niets mee te maken", zei de
pilitie-inspecteur van De Bilt,
mr, Brink, wiens koppige Hol
landse bloed zich niet verloo
chende. Het bord nam hij on
der de arm. De tol werd ver
zegeld.
Maar mevrouw Bosch van
Drakestein, ofte wel Maria de
la Conception enz. enz. gaf
bossen van de Vuursche. Een
geen kamp. Hout genoeg in de
nieuwe tol getimmerd, én weer
inde de tolbaas zijn centen. In
specteur Brink bleek weer har
der. Hij rukte de hele installa
tie uit de grond en stookte er
zijn kachel mee.
De rest is gauw verteld. Een
ontmoeting tussen inspecteur
Brink ofte wel Maria de la
Conception enz. enz. leidde tot
een vinnig onderhoud vol Spaans
temperament. Teyens leidde
het tot een proces-verbaal we
gens belediging van een amb
tenaar in functie.
En nog gaf mevrouw Bosch
van Drakestein geen kamp. Te
legrammen vlogen door Neder
land. Naar de rechterlijke
macht, naar de Commissaris
van de Koningin in de provin
cie Utrecht. Naar iedreeen, die
ook maar iets met de oude tol-
kwestie te maken kon hebben.
De uil een groot aantal Franse
films bekende, jonge filmster Si-
mone Slgnoret is door de Zwit
serse filmmaatschappij „Prasens"
geëngageerd voor de hoofdrol in
,.Swies Tour B XV". Deze rol
prent heeft tot onderwerp het le
ven van Amerikaanse verlofgan
gers in Zwitserland en is de eer
ste Zwitserse film, waarin Franse,
Amerikaanse en West-Zwitserse
elementen van taal, handeling en
sfeer zUn verenigd.
Simonse Signoret tijdens een
draaipauze van de buitenopnamen
in de buurt van Zermatt.'
Stengims voor Israël.
Voor de politierechter te Haar
lem stond terecht de 28-jarige A.
L. uit Amsterdam, onderdaan van
de staat Israël, die op 17 Maart j.l.
op de weg van Amsterdam naar
Haarlem werd aangehouden met
zijn auto. waarin zich bij onder
zoek vijf gedemonteerde stenguns
bevonden. L. werd wegens ver
boden wapenbezit, waarop een
maximumstraf van vier jaar staat,
in voorlopige hechtenis gesteld.
Ter zitting vertelde hij, dat hU de
kist. waarin zich de wapens be
vonden, had overgenomen van een
Zionist, zonder te weten wat er
in zat. Wel was hem gezegd dat
de inhoud van groot belang was
voor zijn vaderland Iraël. Hij
moest de kist verzenden naar een
adres in Zandvoort. wanneer zij
niet voor een bepaalde dag bij
hem was afgehaald. Hij hoorde
verder niets meer en besloot op 17
Maart de kist per auto naar Zand
voort te brengen.
De officier van justtie nam aan
dat het de bedoeling was geweest
de kist met wapenen naar Israël
te sturen en dat er geen sprake
was van gebruik in Nederland.
Verdachte had daarbij echter meer
op de belangen van Israël dan op
zijn verplichtingen tegenover de
Nederlandse wet gelet. De officier
eiste een lichte straf, namelijk
twee maanden met aftrek.
De politierechter maakte er 3
weken hechtenis met aftrek van.
Frankrijk. Groot Brittannië
erbde Verenigde Staten zouden be.
sloten hebben in hun overeen
komst betreffende de West-Duitse
industrie een bepaling op te ne
men. waarbij het de Duitsers zou
worden verboden synthetische rub
ber en benzine te vervaardigen.
„Het is onze grond, het is
onze tol", zei zij.
TOL BLIJFT OPEN.
Nu heeft de kantonrechter
uitspraak gedaan. De tol blijft
open. Tot vreugde van de Lage
Vuursche, waar men met angst
vanwege het tolgeld maar
ook met vermaak het geheel
heeft gevolgd.
Alleen blijft de vraag wie de
weg van De Vuursche naar De
Bilt moet onderhouden. Ge
meente Baarn. gemeente De
Bilt of provincie Utrecht? De
bevolking van de Vuursche
hoopt, dat men dat gauw weet,
want de gaten in de weg wor
den dagelijks groter.
Ook rechter Durkheim acht hem een
weinig sympa thieke figuur.
Een drie man sterke wacht stond Maandagavond voor de
hotelkamer van Kravchenko to ParQs, waar hü met een re
volver naast zich een stapel brieven en telegrammen zat door
te lezen. „Felicitaties", zo zeihü, „zyn erg aardig, maar ik
heb rust nodig. En dan weer aan het werk".
Kravchenko had de nacht
voor de uitspraak niet gesla
pen en begaf zich „slap van de
zenuwen" naar de rechtszaal.
„De uitspraak bewijst dat vrij
heid heerst in Frankrijk" zei
Kravchenko. Ik wed, dat men
zich in het Kremlin niet zo
prettig voelt.
„Ik heb een nieuw boek op
stapel staan", zo ging de schrij
ver voort. „Ik heb plannen
voor series lezingen, voor een
film etc.".
Toen het vonnis bekend werd,
waren Morgan en Wurmser,
de voornaamste aangeklaagden,
te Ostende aan het zonnebaden.
GEEN VERRADER.
Aan de motivering van het
vonnis, zoals doorgeseind door
A.F.P., ontlenen wij nog het
volgende:
Rechter Durkheim meende,
dat de verdedigers het recht
hebben ernstig critiek te leve
ren op het feit; dat Kravchenko
zijn post tijdens de oorlog ver
laten heeft, doch dat de verde
digers niet gerechtigd waren
hem een verrader te noemen.
Evenmin achtte de rechter een
rechtvaardiging aanwezig voor
woorden als leugenaar", „ver
achtelijk schepsel", „marionet",
„pion", zolas „Les Lettres
Frangaises" Kravchenko in een
artikel genoemd had.
De bewering, dat Kravchenko
gehandeld had voor de Ameri
kaanse geheime dienst achtte
Durkheim gebaseerd op „ge
waagde veronderstellingen".
HET HOF OORDEELT NIET.
Durkheim wilde veronderstel
len, dat alle getuigen oprecht
geweest waren in hun beves
tiging of tegenspraak van Kray-
chenko's verklaringen over in
de Sowjet-Unie gepleegde gru
welen. Hy achtte het niet de
taaie van de rechtbank om de
tegenstrijdige verklaringen der
getuigen in beschouwing te ne
men.
De rechter meende, dat Krav
chenko zonder twijfel zich bij
het schrijvéh van zijn boe}c
heeft laten meeslepen en vele
goede dingen in de Sowjet-Unie
verzwegen heeft. De verdedi
gers hebben echter niet kun
nen bewijzen, dat Kravchenko
heeft gelogen.
Het testament van
Paderewski.
De Poolse ambassade te Pa
rijs heeft medegedeeld, dat
Ignace Paderewski de befaam
de musicus en eerste minis
ter-president van de Poolse
republiek, ongeveer 162.500
pond sterling heeft nagelaten
aan vijf Poolse Universiteiten,
namelijk die van Krakow. Ja_
getomme, Wroclaw, Poznan en
het conservatorium van War
schau, voor het verstrekken
van beurzen. Het testament,
dat in 1930 werd opgesteld, is
vorige week te Parijs geopend.
57 wegenwachten krijgen deze week jaarsterren uitgereikt als bekroning van een nieuw jaar
trouwe dienst. Een groep van deze bekende trouwe wachters op onze wegen ontvangen de
onderscheidingen uit handen van de heer H. Rienstra, directeur van de Ledenvoorlichting
van de A.N.W.B., in het gebouw aan de Marktstraat te Den Haag.
Vacantie Yoor oorlogswezen.
De vertegenwoordiger van
de Nederlandse Antillen in
Nederland, de heer M. P.Gor-
sira, overhandigde op het
hoofdkwartier van het Rode
Kruis aan de voorzitter van
de Stichting „Het vierde Prin
senkind", de heer J. van Rin
gen, een chèque voor een be
drag van 30.000 Curagaose-
guldens (42.000 Nederlandse
guldens), ten behoeve van de
stichting die aan kinderen
van oorlogsslachtoffers ieder
jaar een week vacantie be
zorgt.
Brillianten bruiloft.
Het echtpaar F. Lambrechts-
Montre, wonende te Nieuw Borg-
vliet (gemeente Bergen op Zoom),
viert op 23 April zijn 65-jarig hu
welijksfeest. De 10 gehuwde kin
deren, 63 kleinkinderen en 85
achterkleinkinderen zijn allen op
het feest genodigd. Het gehele
dorp zal worden versierd en alle
dorpsbewoners zullen op Brabant
se wijze aan de feestviering deel
nemen. De bruidegom is 88 jaar
oud en nog goed gezond, zijn
bruid is de 84 reeds gepasseerd.
Hoe zij gesticht werden.
Anders dan op Walcheren.
Het baanbreken van de kerk
hervorming in Zeeland en het
stichten van Herv. gemeen
ten heeft zich in verschillen
de streken op een geheel eigen
wijze voltrokken.
Zo is het opmerkelijk, hoe
geheel anders dié hervorming
op Zuid-Beveland verliep dan
op Walcheren.
De stichting van de Hervorm
de gemeenten op Zuid-Beve
land heeft heel wat voeten in
de aarde gehad en wanneer
we de geschiedkundige bijzon
derheden daarover nalezen, dan
wordt het ons duidelijk, waar
om op Zuid-Beveland zoveel
meer Rooms-Katholieken wo
nen dan op Walcheren. Toen
.Vlissingen en Veere in 1572 de
zijde van de Prins kozen, waar
na Middelburg in 1574 gedwon
gen werd hetzelfde te doen,
was voor geheel Walcheren de
mogelijkheid voor een snelle
uitbreiding van de kerkhervor
ming geschapen. Wel bleef er
nog een enkele Roomskatholie-
ke geestelijke, die het gezag
van de Prins van Oranje had
gesteund, maar de meesten za
gen op Walcheren, dat er voor
hen geen plaats meer was.
MOEILIJKER.
Op Zuid-Beveland verliep de
ontwikkeling heel anders en
voor de kerkhervormers heel
wat moeilijker.
De aanvallen, die de Geuzen
de zij op 2 cent per fietser. De van Walcheren uit deden op
Goes in October 1572, werden
afgeslagen. De stad kreeg een
zware Spaanse bezetting, waar
onder deze stad en ook 't plat
teland zwaar te lijden had.
Toen in' 1577 door de tijdsom
standigheden wij denken bij
voorbeeld aan de Spaanse fu
rie van 1576 de bezetting zo
goed als vertrokken was, durfde
Goes en ook het platteland on
derhandelingen te openen met
Oranje om zich onder zijn ge
zag te stellen.
TOEZEGGINGEN.
Men verlangde evenwel op
bepaalde punten bindende toe
zeggingen of voldoening. Die
voldoening werd gegeven op
22 Maart 1577.
Van de punten noemen wij
alleen de belangrijkste: hand
having van de Rooms-Katholie-
ke eredienst.
Overeengekomen werd. dat
die handhaving was toegestaan,
maar dat de Hervormden niet
meer vervolgd zouden worden.
Wie tevoren om het geloof stad
of land had verlaten, zou mo
gen terugkeren.
Wij zullen de oorzaken noe
men, waarom in tegenstelling
met Walcheren de Rooms-Kat
holieken op Zuid-Beveland
stand hebben gehouden.
Wij zagen reeds, dat bij de
overgang hun godsdienst zou
gehandhaafd worden. Dit is
niet geschied, integendeel, het
werd na twee jaren door de
Staten van Zeeland verboden.
Velen wilden niet tot de Her
vormde godsdienst overgaan
en hielden later geheime kerk
diensten.
Zij werden hierbij gesteund
door de Zuidbevelandse edelen,
waarvan de meesten trouwe
aanhangers der Rooms-Katho-
lieke kerk waren, zoals de he
ren van Kruiningen, vanSchen
ge. van Baarsdorp, van Waarde,
van Baarland.
DE VERSCHILLEN.
Er bleek dus verschil in men
taliteit te bestaan tussen de
bevolking van Walcheren, en
Zuid-Beveland. Het is daarom
opmerkelijk, dat op Walcheren
alleen in de steden, maar ook
op 't platteland, tientallen van
martelaren waren, die hun le
ven gegeven hebben voor hun
geloof. Op 't platteland van
Zuid-Beveland zijn er, voor zo
ver wij weten, geen martelaren
geweest. In de stad Goes is
Jan Grendel op de markt om 't
geloof ter dood gebracht. Een
paar andere ketters werden de
stad uitgebannen.
Geen der kerken op Zuid-
Beveland had, zoals op Wal
cheren, door oorlogsgeweld ge
leden. De Rooms-Kathoüeke
kerkdiensten werden in 't eerst
nog gehouden. Wel zijn in vele
kerken door een troep onver
laten de beelden gebroken. Be
grijpelijk gaf dit bij de stren
ge Rooms-Katholieken meer
verbittering dan toenadering
tot de Hervorming.
Het is nu duidelijk waarom
op Zuid-Beveland zoveel
Rooms-Katholieken zijn en op
Walcheren niet.
REIMERSWAAL.
Die eerste ontoegankelijk
heid voor de Hervorming was
in nog sterkere mate in het na
burige Reimerswaal. Toen een
Hervormde prediker uit Scher-
penisse, denkelijk Jan Ver-
steegh, de vroegere pastoor, die
later de eerste predikant te
Waartoe een bezoek aan de boekenmarkt ikan
leiden.
Op expeditie met een
Amerikaan en een
Engelsman.
In een Reuterbericht werd
melding gemaakt, dat Egerton
Sykes, een gepensionneerde
Britse ambtenaar uit de diplo
matieke dienst, in Juni naar
Turkije zal vertrekken om op
de berg Ararat naar overblijf
selen van Noachs ark te speu
ren. Volgens dit bericht hoopt
de heer Sykes daar een Ame
rikaan en een Nederlander, ge
naamd Roozen. aan te treffen,
die ditzelfde doel nastreven.
In verband met dit bericht
nam een A.N.P.-redacteur con
tact op met de door Reuter ge
noemde landgenoot.
Dit bleek de 17-jarige gym
nasiast Hans Roozen te zijn, die
bij dit onderhoud het volgende
vertelde: Toen hij ongeveer
twee jaar geleden op een boe
kenmarkt aan het rondsnuffelen
was, viel zijn oog op een m
1681 verschenen boekje van Jan
Struys, getiteld: „Reizen door
Moscivië, Tartarije en Indië".
Nadat hij het werkje gekocht
had, werd bij het doorlezen
zijn aandacht geboeid door het
verhaal, hoe de schrijver, die
in 1670 in de buurt van de
Ararat een monnik een been
breuk had helpen genezen, van
zijn dankbare patiënt een kruis
kreeg, gemaakt van het hout
van de ark. Bovendien ontving
Jan Struys een certificaat van
de monnik, waarin deze ver
klaarde, dat hij in de ark was
geweest, benevens een stuk
van de rots, waarop de ark lag.
WAT BEKEND IS.
Van dit ogenblik af interes
seerde deze kwestie onze jeug
dige landgenoot zo zeer, dat hij
systematisch de literatuur be
gon te verzamelen, die over dit
onderwerp verschenen was.
Hierbij wees hij de redacteur
Tholen werd, aan de vroedschap
aldaar vroeg er eens te mogen
prediken, werd. hem geant
woord, dat zijn komst afge
wacht zou worden en dat zijn
kerk, nl. de galg, reeds gereed
stond. Eindelijk, nl. in 1582,
kwam ook te Reimerswaal de
Hervorming.
Dat er op Noord-Beveland in
't geheel geen Rooms-Katholie
ken zijn, komt omdat van 1532
tot 1598, dus in de jaren van
overgang, 't gehele eiland met
de zee gemeen lag. In de loop
der volgende jaren is polder na
polder weer ingedijkt.
R. B. J. d. M.
(Wordt vervolgd)
onder meer op de passages over
de ark voorkomende bij Fla-
vius Josefus en in de Sybillijn-
se boeken. Voorts herinnerde
deze jonge archeoloog aan de
Turkse expeditie van 1883, die
daar de resten van een heel oud
schip ontdekte en aan de aarts
deken Nouri. Deze geestelijke,
die van de Turkse expeditie ge
hoord had, trachtte de berg
Ararat te beklimmen. Na twee
mislukte pogingen, bereikte bij
het schip en bevond dat de
omvang klopte met de gegevens
in Genesis. Er werden toen
plannen gemaakt om het schip
te demonteren en het te expo
seren op de wereldtentoonstel
ling te Chicago in 1893.
Tenslotte vestigde Roozen de
aandacht op de verkennings
vlucht, die twee Russische pi
loten in 1917 over de Ararat
maakten. Zij zagen daarbij een
schip liggen cn maakten daar
melding van. Vóór het uitbre
ken der revolutie zond de
Czaar een expeditie naar de
Ararat, die daar een maand
verbleef. Vele bijzonderheden
werden daarbij bekend, zodat
men er niet aan twijfelde, dat
het gevonden schip de originele
ark was. Na dc revolutie bleek
het verslag verloren te zijn ge
gaan, doch dank zij een der pi
loten, Wladimir Roskavitsky
genaamd, die naar de Ver. St.
emigreerde, werd deze geschie
denis bekend.
Ook vond de Turkse boer
Resjit, in dienst van de land
eigenaar Saroeka Asena, in
1948 overblijfselen van een
zeer oud vaartuig.
CONTACT MET
AMERIKAAN.
Inmiddels had Roozen vernomen
dat dr. A. J. Smith uit Greens
boro (Ver. St.) „dean of peoples
bible school" en „President of
the oriental archaeological re
search expedition", zich leven
dig interesseerde voor de lot
gevallen van Noachs ark en
het plan had, een expeditie
naar de berg Ararat te onder
nemen. Onmiddellijk stelde hij
zich met deze Amerikaan in
verbinding en tvssen beiden
ontstond een drukke corres
pondentie en een uitwisseling
van gegevens. Dr. Smith stelde
het enthousiasme en de belang
stelling van deze 17-jarige Ne
derlander dermate op prijs, dat
hij hem voorstelde als lid van
zijn expeditie op reis te gaan,
teneinde dezelfde faciliteiten te
genieten. Hans Roozen hoopt
einde Juni af te reizen.
Een Brits regiment, dat te
Akaba is gestationneerd. ontving
een uitnodiging om een voetbal
wedstrijd te komen spelen tegen
een Israëlisch team te Akaba.
