Rauter over de represailles
Korenmolen „DE BRAK"
te Sluis
Zeeuwse Almanak
Middelburg krijgt
een televisiezender
Geleidelijke uitwerking van de
Haagse Benelux-conferentie
TWEEDE BLAD
PROVINCIALE ZEEUWSE COURANT
VRIJDAG 18 MAART 1949
Soms nam hij schuld op zich en soms
trachtte hij zich eruit te draaien
„Ik heb me
Op 23 September 1943, nadat kort
tevoren Nederlandse gijzelaars wa
ren doodgeschoten als represaille
voor aanslagen op Duitsers, vaar
digde Mussert een proclamatie uit.
waarin hij zich in bedekte vorm
tegen deze Duitse maatregel kant
te. Rauter schreef vier dagen later
over deze proclamatie het volgen
de commentaar aan Himmler:
„Mussert heeft kort geleden een
proclamatie uitgevaardigd, waarin
hy uiteenzette, dat hij tegen het
doodschieten van gijzelaars gekant
is. ofschoon de bezettende macht
zich meermalen te zijner beschik
king heeft gesteld naar aanleiding
SMOKKELDRAMA.
Nog maar enkele weken is
het geleden, dat vijf en twin
tig veesmokkelaars oprukten
naar Middelburg om zich daar
voor de bizondere politierech
ter te verantwoorden. Dat was
een voorval, dat zich nog wel
leende voor een almanakkig
grapje. Maar wat er ditmaal is
gebeurd, daar aan de grens bij
Eede, dat is bittere ernst en wie
van het drama hoort, dat zich
daar voltrokken heeft, is er ont
hutst van.
Grensland is gevaarlijk land
en gy en ik, die gewoon zijn 's
wonds rustig thuis een kop
thee of koffie te drinken en die
om een uur of tien slaperig onze
ogen wrijven en op de klok kij-
0i? j i7109 9een is om
naar bed te gaan, wij wrijven
onze ogen tweemaal uit als we
tezen. dat er regelmatig schiet
partijen voorkomen en dat nie
mandm grensland zich daar ei
genlijk over verwondert.
..^Sland is gevaarlijk land
en wie er wonen en de verlei
ding van een gemakkelijk ver
diende winst door smokkelen
met kunnen weerstaan, die we-
lVL?°b. 2S.2ich "rfco
Moot stellen. Zij nemen het
?™da' ,de lokt. Zelfs al
MWt^net wel eens een mensen-
Ditmaal ging er een mensen-
leven verloren. Wellicht een on-
KfttHBM,
gSgckkeldrama! Orenslandtra-
van moorden op zijn partijgenoten.
Om politieke redenen was hij er
tegen, zei hij, want' hij had de taak
om onafgebroken te trachten de
zieltjes van zijn landgenoten te
'winnen. Ik heb de Rijkscommissa
ris, Dienstleiter Ritterbusch en ook
Mussert gewaarschuwd tegen deze
proclamatie. Ik ken uit mijn eigen
activiteit in Stiermarken de ge
volgen van zulke zachtzinnige
proclamaties. De proclamatie heeft
een effect te onzen gunste omdat
de Nederlandse nationaal-socialis-
ten zeggen, dat wij wel willen,
maar dat Mussert niet wil. Hij
heeft het dan ook helemaal verkor
ven. De N.S.B.-ers in het hele land
schelden razend op hun chef, die
hen als schapen zou laten afslach
ten, en nu komen ze allemaal bij
mij. Mussert is daarom nu erg ti
mide."
In dezelfde brief stelt Rauter
Brieven aan Himmler
ontzettend over opgewonden, dat Schöngarth als
represaille voor de aanslag op mij 170 Nederlanders heeft laten fusil
leren." beweerde de voormalige Höhere S.S.- und Polizelführer Rau
ter verleden jaar tijdens de persoonlijke gesprekken, die prof. mr.
N. W. Posthumus en drs. L. de Jong van het Rijksinstituut voor
Oorlogsdocumentatie met hem in zijn cel te Arnhem voerden. „Ten
eerste leefde ik nog en ten tweede heb ik hooit een straf tegen de
bevolking gewild."
Nooit een straf tegen de bevolking gewild? Zelfs niet als de Höhere
S.S.- und Polizeiführer door ondergrondse strijders door een regen
van kogels werd neergeknald?
In een brief, die hij op 13 Januari
1944 aan Himmler verstuurde,
schreef Rauter:
„In Amersfoort resp. in Soest
ziin 50 opruiers gearresteerd, waar
bij eveneens 5 op de vlucht resp.
bii het bieden van weerstand zijn
doodgeschoten. Met de chef van de
staf van de Wehrmachtsbefehlsha-
ber General-Leutnant van Wüh-
lisch had ik de laatste twee dagen
tweemaal een uitvoerig gesprek
over de boete voor de overval op
de ledén van de Wehrmacht in
Almelo. Von Wühlisch wil niet
meedoen. Hij is slap en zwak, een
van degenen, die een schoon front-
je willen houden. Ten eerste, zei
hij was de onderofficier nog niet
dood (buikschot met 12 darmper
foraties) en ten tweede verlangt de
Wehrmachtsbefehlshaber dat onder
alle omstandigheden een nauwe
relatie met de dader tot stand moet
worden gebracht.
Ik antwoordde aem daarop, dat
het politioneel onCerzoek afgeslo
ten was en dat voorlopig geen
vooruitzicht bestond, de dader door
middel van de poLtie te grijpen.
Ik stelde voor. van de 50 ophitsers,
die ik uit Almelo en omgeving in
dezelfde nacht liet arresteren, 10
te laten doodschieten, omdat ik
bang ben dat. als er niets gebeurt,
de aanslagen op leden van de
Wehrmacht zullen toenemen.
De Rijkscommissaris is ontsteld
en geschokt door de houding van
General-Leutnant von Wühliscn,
stafchef (Luchtmacht). Hij heeft
de Führer al bij zijn laatste mon
deling rapport attent gemaakt op
von Wühlisch, die steeds maar
weer probeert de Haagse Conven
tie bij alle mogelijke kwesties er
bij te slepen, bijv. om het tewerk
stellen van Nederlanders bij spit-
en graafwerk te motiveren. Naar
aanleiding hiervan blijkt, dat Ge
neraal Christiansen, die aldoor de
geweldenaar speelt en zoeven nog,
kort na 't bezoek van de Reichs-
marschall, sterk onder de indruk
was van diens uiteenzetting, en
heel Nederland wilde „vernieti
gen", bij zulke kwesties van in
tegraal belang te kort schiet en zich
door de adviseurs van zijn staf
opzij laat drukken.
De Rijkscommissaris verzocht mij
om u, Reichsfühver, deze kwestie
mee te delen met het verzoek, over
von Wühlisch te gaan spreken. Hij
is een uitgesproken salontype zon
der innerlijke hardheid cn weer
stand. en laat de gebeurtenissen
op zich inwerken in een mate die
van weinig innerlijke hardheid,
standvastigheid en strijdbaarheid
getuigt Ik heb hem gezegd, dat ik
zelf voor genoegdoening inzake
het geval Amersfoort zal zorgen
en dat ik de S.S.-mannen niet als
hazen laat neerknallen. Ik zal het
gebeurde voorts dat deelde ik
hem mee rapporteren aan de
Reichsführer S.S. met het verzoek
te beslissen of zulke aanslagen op
leden van de Wehrmacht onge
wroken moeten en kunnen blijven,
als het niet onmiddellijk lukt, de
dader te grijpen. Hij verzocht mij
dan tenslotte om het politiebericht
met de nameri van de ophitsers,
die ik voorstel om dood te schie
ten. schriftelijk in te dienen bij de
Wehrmachtsbefehlshaber. Dat ge
beurt vandaag, maar de Wehr
machtsbefehlshaber zal zich toch
niet er toé opwerken, iets te doen."
zijn chef op de hoogte van de aan
slag, die op 25 September op de
N.S.B.-er-boer H. Oosterveen te
Ruinerwold werd gepleegd:
„Eergisteren werd een boer in
de provincie Drenthe neergescho
ten: zijn vrouw werd ernstig ge
wond. Drie weken geleden werd de
hoeve van diezelfde boer in brand
gestoken. Ik heb de kosten van die
hoeve als zoengeld aan de gemeen
te opgelegd, daarom hebben ze die
boer nu zeker doodgeschoten. Twee
van zijn zoons zijn bij de Waffen-
S.S. aan het Oostfront. Ik heb be
paald, dat aangezien de Christe
lijke verdraagzaamheid van de
heer Mussert geen represaille
maatregelen toelaat de daarvoor
aangewezen leden van de Ger
maanse S.S. in Drenthe onder aan
voering van onze mensen een te
genactie uitvoeren en drie van de
ergste opruiers koud maken als
antwoord op de gemene misdaad
tegen die boer."
Naar bekend volgde enige tijd
later inderdaad een Silbertanne-
actie. waarbij E. J. Roelfsema en
J. Dijkstra uit Meppel en A, Bol-
dewijn uit Staphorst werden ver
moord.
o—
In de cel te Arnhem gingen de
twee vertegenwoordigers van het
Rijksinstituut door op het gezegde
van Rauter. dat hij nooit straf te
gen de .bevolking had gewild als
represaille voor de aanslag. Zij
vroegen hem zijn oordeel over de
wegvoering der gehele vrouwelijke
en het doden van de gehele man
nelijke bevolking van het Tsje
chische dorpje Lidice. Hij beweer
de er nimmer van ie hebben ge
hoord. „Maar de B.B.C. heeft er
toch uitvoerig over gesproken."
Dat had hij niet beluisterd en in
het „luisterbericht", dat hij da
gelijks ontving stonden uitsluitend
feiten, die op Nederland betrek-
Experimenteel televisieonderzoek
in Zeeland begint binnenkort
Zender wordt wellicht
op Lange Jan geplaatst.
Naar wij vernemen heeft de
afdeling Walcheren van de
Vereniging voor Experimenteel
Radio-onderzoek in Nederland
vergunning gekregen om zich
voortaan ook toe te leggen op
televisie voor experimentele
doeleinden. In verband hierme
de is besloten binnenkort een
televisie-zendapparaat, dat
reeds in het bezit van de afde
ling is, in Middelburg op te
stellen. Voorlopig zal men zich
uitsluitend bezighouden met
metingen van de golfsterkte,
maar nadien hoopt men ook dit
onderdeel van de radiotechniek
met behulp van uitzendingen te
bestuderen.
De plannen van de V.E.R.O.
N. op Walcheren, die thans vas
te vorm hebben aangenomen,
maar die reeds van kort na de
bevrijding dateren, hebben een
tweeledig doel. Ten eerste ope
nen zij voor de leden de moge
lijkheid door experimenteel on
derzoek alle aspecten van de
televisie, die steeds meer ont
wikkeld wordt en een grote
toekomst wacht, te bestuderen,
ten tweede krijgen jongelui èn
vakmensen, die zich er toe
voelen aangetrokken, de kans
een practische „opleiding" te
volgen, waardoor zij later, het
zij in een functie bij de om
roep, hetzij bij verkoop en in
stallatie van toestellen, terdege
onderlegd zijn. Men ging daar
bij van de veronderstelling uit,
dat het televisieonderzoek zich
voorlopig wel tot de grotere
steden zal beperken, zodat het
voor Zeeuwen moeilijk zou
worden hieraan deel te nemen,
omdat de reikwijdte van de
directe televisiegolf slechts 45
km. is. In dit verband dient
vermeld te worden, dat de
practische oefening veel moei
lijker is dan bij de radio-omroep
daar de apparatuur aanzienlijk
ingewikkelder is. Het is zeer
noodzakelijk, dat Nederland een
korps televisie-deskundigen
krijgt, omdat de „beeldradio"
zeker ook bij ons een hoge
vlucht zal nemen. In Amerika,
waar televisie een normaal
verschijnsel is geworden, kampt
men op het ogenblik met een
ernstig tekort aan zulke des
kundigen!
METINGEN.
De Zeeuwse televisie-pioniers
beschikken over een 144 Mc
zender (144 millioen perioden
per seconde), waarmede ge
werkt mag worden onder de 2
meter band. Deze ultra-hoge
frequentie veroorzaakt vele
moeilijkheden en er moet dan
ook eerst onderzocht worden,
wat de veldsterkte is, d.w.z.
welk deel van Zeeland men er
mee kan bereiken. Daartoe zal
men met een auto en een meet
apparaat op stap gaan om in
zo kort mogelijke tijd op zoveel
mogelijk plaatsen metingen tc
verrichten.
Eerste vereiste is, dat de
zender op een hoog punt wordt
geplaatst. Het ligt in de bedoe
ling toestemming te vragen om
hem boven op de Lange Jan te
Middelburg op te stellen. Het
voordeel daarvan is, dat de om
liggende gebouwen veel lager
zijn dan de toren, zodat absorp-
tie-verschünselen niet te duch
ten zijn.
AANSCHAFFING CAMERA.
De aanschaffing van een te
levisiecamera vormt nog een
probleem. De onderdelen zijn
namelijk zeer kostbaar: de buis
met 250 lijnen, waarmede het
uit te zenden beeld wordt „af
getast", moet zelfs uit Amerika
komen. In totaal heeft men nog
een bedrag van circa 2000
nodig om volledig geïnstalleerd
te zijn en dat kan deze betrek
kelijk kleine V.E.R.O.N.-afde-
ling niet opbregen.
Wellicht is echter een oplos
sing te vinden. Het bestuur
heeft namelijk contact gezocht
met de afdeling Zeeland van
de Ned. Ver. van Radiodétail
handelaren met een verzoek
om financiële steun, in ruil
waarvoor men zijn technische
hulp ter beschikking stelt. Een
beslissing in deze is spoedig te
gemoet te zien en, waar de
radiohandelaren zich over het
algemeen zeer enthousiast over
de televisie-experimenten heb
ben getoond, is de kans groot,
dat deze gunstig zal luiden.
king hadden. Ook de officiële me
dedelingen van de Duitsers zelf
waren hem onbekend. In zijn in
drukken over dit gesprek schrijft
drs. de Jong:
„Spreekt hy de waarheid of liegt
hij?"
't Is moeiiyk te zeggen. Na het
einde van het gesprek sprak ik er
over met prof. Posthumus. Ook hy
hield het voor mogelijk dat lieden
als Rauter al deze herinneringen
verdrongen hebben. Hij wilde een
voudig de meeste wreedheden niet
meer onthouden. Maar ergerlijk is
zijn houding alsof zo „an sich"
ook niet gelooiwaardig zijn. Ik
werd naar aanleiding van Lidice
voor het eerste echt kwaad van
binnen uit kwaad, en snauwde
Rauter toe: ..Sie haben ihre Deut-
schen sehr schlecht gekannt". Hy
gaf geen antwoord.
Zijn hele verhaal over het in het
openbaar neerschieten van „To-
deskandidatcn" maakte een on
sympathieke indruk. Voor
éérst eigenlijk trachtte hij zich
ergens uit te draaien. De repre
sailles waren, zei hij., van zijn
plaatsvervanger Schöngarth uitge
gaan en die was geheel gevormd
door de oorlog in het Oosten. Tel
kens weer vroegen we hem hoe
het toch mogelijk was dat Schön
garth (die inmiddels in Duitsland
door een tribunaal is ter dood ver
oordeeld en opgehangen) een po
litiek kon doordrijven, waarmee
hij het niet eens was geweest.
Hij kon geen bevredigend ant
woord geven, maar beweerde na
énig zoeken dat hij sinds Juni '44
niets meer over de executies te
zeggen had. Ik had in mijn tas
het bewijs van het tegendeel: Zijn
brief aan Himmler over de fusil
leringen in Augustus '44. Ik had de
sterke neiging om het hem meteen
voor te leggen, maar liet het eerst
aan prof. Posthumus zien. Die be
sliste van niet. HU had gelijk:
hadden we Rauter daarmee ge
confronteerd, dan had hij stellig
zijn onbevangenheid verloren."
De Silbertannemoorden kwalifi
ceerde Rauter als „Schmutzige
Sachen", aan de uitvoering waar
van hij zich niet had kunnen ont
trekken, omdat hij Generaal was,
beëdigd Generaal. De tendenz van
zijn verhaal over de Silbertanne,
zo schrijft drs. de Jong, was een
poging om de Sicherheltspollzei te
ontlasten. Voor Mussert, Geelker
ken en Feldmeyer waren zyn ver
klaringen zeer bezwarend.
In andere gesprekken nam Rau
ter wel vaker de schuld op zich.
Zo bijv. voor de bloedige onder
drukking van de Mei-staking. Op
de vraag wie er nu wel verant
woordelijk was voor die onder
drukking. antwoordde Rauter:
„Ich. Ja. ich decke meine Man-
schaft ab". Volgens de raadsheer-
commissaris. mr. de Zaayer en de
procureur-fiscaal, mr. des Tombe,
heeft hij tijdens het vooronderzoek
in sommige gevallen meer schuld
op zich genomen dan nodig is om
ondergeschikten te dekken.
GALGENHUMOR.
Uit verschillende zinsneden van
drs. de Jongs indrukken, blijkt dat
Rauter zich ook verleden jaar
dus voor zijn proces geen illu
sies heeft gemaakt over het lot dat
hem wachtte. Drs. de Jong kreeg
de -indruk, dat hij dit gelaten af
wachtte. Toen Rauter enkele na
men niet wilde noemen van illegale
werkers, die zich naar hij ver
klaarde met hem in verbinding
hadden gesteld tijdens de bezet
ting, voegde drs. de Jong hem toe:
„U bent een belangrijke getuige
en wij vrezen, dat wij, indien u
niets zegt, binnenkort de waar
heid helemaal niet meer te weten
kunnen komen." Rauter antwoord
de daarop met een glimlach: „U
bedoelt, dat ik er dan... niet meer
zal zyn."
Hij had in de gevangenis een
voorkeur voor Engelse bladen,
voor de Times, waarvan de weekly
edition hem elite week ter lezing
werd gegeven. Glimlachend ver
telde hij in de cel zijn bezoekers,
dat hij daarvoor geen geld had:
„Ich bin ja ein armes Schwein-
chen".
En als laatste voorbeeld van Rau-
ters galgenhumor nog het volgen
de:
De raadsheer-commissaris, mr.
de Zaayer, ondervroeg Rauter in
gezelschap van enkele generaals,
o.a. von Wühlisch. De heren had
den elkaar sinds de oorlog niet
ontmoet. Rauter liep dus met uit
gestoken hand op von Wühlisch
toe. Von Wühlisch wilde hem ech
ter niet de hand schudden. Wat
was het geval? Von Wühlisch ver
moedde dat Rauter geïntrigeerd
had bij bet Fuhrerhauptquartier
na de slag by Arnhem om hem zyn
„Goldenes Krcuz zum Ritterkreuz"
afhandig te maken. Die onderschei
ding werd om de hals gedragen.
Toen de zaak later uitgezocht
werd. bleek dat Rauter ten on
rechte Verdacht was: een ander
had geïntrigeerd en Von Wühlisch
nam dat ook aan. De generaals
praatten echter nog lang door over
het geval. Rauter zat een beetje
achteraf en zei zo terzyde tegen de
Zaayer: „De heren generaals zijn
altijd bezorgd om hun hals."
De Kuiperspoort, het prachtige, zeer oude hoekje van Middelburg, zal worden gerestau
reerd. Een onderzoek heeft uitgewezen, dat de werkzaamheden zich voornamelijk kunnen
beperken tot een herstel van de kamer van het voormalige Kuipersgilde in het oude
Gildehuis. Rijk, provincie en gemeente zullen in de kosten van herstel bijdragen.
ISRAëL EN
TRAXSJORDANIë.
Het hoofdkwartier van de
Uno op Rhodos heeft officieel
bekend gemaakt, dat over
eenstemming is bereikt tus
sen Israël en Transjordanië
wat betreft de wapenstii
standslyn in dc Jcruzalemsec-
tor.
Twee rechterlijke
ambtenaren op Java
vermoord.
Bij een overval van terro
risten bij Banjasari, in de na
bijheid van Poerwokerto zijn 2
rechterlijke ambtenaren om
het. leven gekomen nl. mr. J.
B. Kan cn mr. J. G. Plat-
teeuw.
TIJDSCHRIFrEN
„DE WANDELAAR".
Dit maandschrift. eenvoudig
maar goed van typografische vorm
geving. met keurige foto-repro
ducties en tekeningen, moet het
hart van ieder natuurminnend
mens veroveren.
Het Februari-nummer bevat in
teressante artikelen, als: „Een vo
gel zingt", een aardige beschrij
ving over een boottocht naar do
Biesbosch. enz., terwijl het artikel
over de bloedhond dit dier in een
heel ander daglicht stelt, dan over
het algemeen op dat beest valt.
Restauratie een gemeentebelang.
De kosten zijn echter hoog.
Geen vreemdeling die vóór
1940 in Sluis kwam, zou ver
zuimen heel even een "kijkje
te nemen brj de molen. Ten
slotte ls een molen met zijn
vrolyk draaiende weken niet
alleen een sieraad in het land
schap, maar ook zó typisch
Nederlands, dat elke buiten
lander, die in ons land ver
toeft, een molen wil zien.
Ook de molen van Sluis
werd slachtoffer van oorlogs
geweld en thans staat hij daar
aan het begin van de weg
naar Aardenburg zonder wie
ken, zonder dak, een grote
ronde koker met deerlijk ge
havende mantel. De inventa
ris verbrandde en het mole
naarsbedrijf moest elders in
de gemeente een onderdak
vinden.
7 MOLENS.
Op het eind van de mid
deleeuwen, in de dagen toen
Sluis meetelde onder de ste
den en stadjes van het rijke
Vlaamse land stonden er 7
molens. Een oud stuk vertelt
ons, dat Sluis in 1293 het
maalrecht schonk aan Graaf
Guy van Vlaanderen. Onge
twijfeld ging het daarbij om
één der oudste molens van
Sluis, die in 1542 nog wordt
vermeld.
Al deze molens zijn verdwe
nen. Misschien door afbraak
omdat door de verzanding van
het Zwin de handel van Sluis
danig afnam, misschien door
oorlogsgeweld waar de stad
hevig onder leed. We denken
hierby aan de belegeringen
door dc Engelsen in 1405,
door de Bruggelingen in 1436,
aan de laatste fase van de
Hoekse en Kabeljauwse twis
ten, de belegering door Par
ma in 1587, door Maurits in
1604 en ten slotte door de
Fransen in 1747 en 1794.
STENEN MOLEN.
Inmiddels kreeg de stad
Sluis een nieuwe molen en
wel een stenen, de eerste ste
nen molen in Zeeuwsch Vlaan
deren. Dit staat nog te lezen
in de ingemetselde steen:
„Desen eersten steenen mo
len genaamt De Brak heeft
laaten bouwen D. H. en Johs.
van Weenegem en vrouw Ca-
tharina van Uffelen.
Anno 1739.
De eersten steengelegt door
Jacob van Weenegem den 3
July en Den eersten spijker
geslagen door Clement Pieter
van Uffelen July 22."
In 1930, dus 200 jaar na
de bouw, werd hij nog eens
gerstaureerd. Duizenden
vreemdelingen beklommen dit
nipoie bouwwerk en genoten
volop van het mooie Vlaamse
land.
Herstel van deze oude ko
renmolen zal niet gemakkelijk
zijn. De vereniging „De Hol
landse Molen" zit niet al te
goed by kas, Monumentenzorg
net zo, de gemeente Sluis
heeft wei interesse maar kan
evenmin de kosten dragen,
de uitkering voor oorlogs
schade is volkomen onvol
doende.
En toch zal het herstel van
dit bouwwerk bijdragen tot
aantrekkelijkheid van de ge
meente. Men hoopt nog steeds
een weg te vinden die herstel
mogelijk maakt. Vele moeilijk
heden zullen zich hierbij voor
doen, offers worden gevraagd,
maar het wij er bij de Slui-
zenaars niet in dat molen zal
verdwijnen.
Weldra weer textiel uit België
naar Nederland
Accijnzen op suiker, alcohol en
benzine worden gelijk gemaakt
(Van onze Haagse redacteur).
DEN HAAG, Miaart. De Benelux-conferentie op het
Chateau d'Ardenne was tot op zekere hoogte niet meer dan
een economisch luchtkasteel met een gevel, die de bewon
dering van een groot deel der wereld afdwong, die van het
Binnenhof was er één van daden, zo verklaarde achter
af één der deelnemers aan de bijeenkomst, met wie wij een
gesprek hadden over de resultaten van de jongste bijeen
komst van de heren Drees, Spaak en Dupong en al die
andere ministers, deskundigen, toegevoegden en adviseurs.
Als men evenwel die daden
tracht op te diepen uit het
slotprotocol, dan komt men
toch niet verder dan een
reeks van grote lijnen, waar
langs zich de verhouding tus
sen de drie landen zal moe
ten ontwikkelen in de komen
de 15 maanden; duidelijke lij
nen weliswaar, maar geen
uitgewerkte besluiten. Nu is
het in de practrjk niet moge
lijk op het diplomatieke ni
veau detailregelingen te tref
fen. De uitvoerende maatre
gelen moeten nog komen. En
die zullen ook* wel komen.
Maandag a.s. is er weer een
bijeenkomst van het presidium
en daar zal dan vastgesteld
worden hoe de grote lijnen
omgezet moeten worden in
concrete daden, wie dat moe
ten doen en wanneer en waar
dat zal gebeuren.
HET TEXTIEL-
PROBLEEM.
Om een voorbeeld te noe
men: wie het protocol opper
vlakkig leest, kan er uit af
leiden, dat reeds op 1 Juli
a.s. de uitvoer van textiel van
België naar Nederland vrijge
laten zal worden. Nu is het
dat België zit met een
overvloed aan textielwaren;
de productie is er zo groot,
dat er zelfs werkloosheid ls
ontstaan in deze bedrijfstak.
De Nederlandse productie is
weliswaar sterk toegenomen,
maar wordt nog steeds uit
bittere noodzaak in deviezen
omgezet. Wat ligt er nu meer
voor de hand dan dat de Bel
gische leveranciers het tekort
hier te lande aanvullen. Dan
ls iedereen tevreden
Zo eenvoudig is het echter
niet. In de eerste plaats moet
er voorkomen worden, dat er
een oneerlijke concurrentie
ontstaat. Doordat de Neder
landse textielfabrikanten hun
beste waren moeten, uitvoe
ren om het land aan devie
zen te helpen en de distribu
tie hun voorts belet om het
binnenlandse afzetgebied te
heroveren, zouden zij achter
op geraken als hun Belgische
collega's hier nu eensklaps
de binnenlandse markt zouden
overstromen. Nu zoekt men
en dat is niet het werk
van ministers, maar van amb
tenaren en vertegenwoordigers
Toen een Nederlands
schrijvend en sprekend
Belgisch journalist tij
dens de persconferen
tie, die de drie minis
ter-presidenten der Be-
nelux-landen Zaterdag
jl. in Den Haag voor
de internationale pers
gaven, een vraag stelde
aan de heer P. H. Spaak
moest de leider der Bel
gische regering zyn Ne
derlandse collega dr. W.
Drees verzoeken haar
te beantwoorden, want
hyhad er niets van
verstaan!
van het bedrijfsleven naar
een modus, waarbij de Neder
landse textielmarkt geleide
lijk wordt vrijgegeven voor
Nederlandse en Belgische le
veranciers tegelijkertijd. Voor
sommige artikelen de een
voudigste en goedkoopste
zal dat sneller kunnen dan
voor goederen van exportkwa-
litett. In elk geval ls hot de
bedoeling, dat de uit deze op
zet voortvloeiende opheffing
der textieldistributie omstreeks
1 Juli a.s. zal beginnen en
dan binnen een jaar voltooid
zal zijn. De Belgische textiel-
goederenstroom naar het
Noorden zal dus nog een jaar
lgng „geleid" worden. Wij la
ten nu maar buiten beschou
wing, dat deze vrijlating ook
de onderlinge betalingsbalans
der beide landen in voor ons
ongunstige zin zal beïnvloe
den. Ook daarin is echter
voorzien, waarbij onze Zuider
buren ter wille van de ge
meenschappelijke zaak een
breed gebaar hebben ge
maakt.
DE ACCIJNZEN.
Zo is er meer. De accijnzen
op suiker, op alcohol en op
benzine zijn nog niet aan elk
aar gelyk. Bovendien* heeft
de Belg:sche regering nog ac
cijns op lucifers en aanste
kers. hetgeen wij niet doen.
Deze laatste accijns zal in
België opgeheven worden,
maar ook daar is dan weer
een wetsontwerp voor nodig,
dat het parlement moet pas
seren. Voor de gelijkmaking
der drie andere accijnzen zijn
in alle drie landen drie wets-
ontwerpen nodig en pas als
ze alle negen als wet de hand
tekening van het staatshoofd
dragen is de gelijkmaking 'n
feit geworden. Die wetsont
werpen zyn nu alle in de maak'.
Hoe zij zullen uitvallen? He
lemaal vast staat het nog
niet, maar één der gevolgen
zal vermoedelijk zyn, dat de
benzineprijs op 30 32 ct.
Ser liter komt te liggen. Op
et ogenblik ls het nog zo.
dat de benzine in Nederland
veel goedkoper is dan over
de Zuidelijke grens, reden
waarom bijv. Antwerpenaren
gaarne in Bergen op Zoom of
Breda komen tanken (mot
zwart gekochte guldens). Zul
ke dingen zijn ongezonde ver
schijnselen: oneffenheden die
gladgestreken moeten en zul
len worden.
Een andere oneffenheid te
het oponthoud van de treinen
in Roosendaal, dat weldra
sterk bekort zal worden en
het volgend jaar geheel ver
dwijnen. Zo zijn er nog 1001
grote en kleine vraagstukken,
waarover men het in Den
Haag* in principe eens is ge
worden, maar die nog niet
vastgelegd zijn.
Dat to doen is het werk
van de komende 15 maanden.
Er te nog veel te doen,
maar het komt ln ordet