T Wat was en deed de Gestapo? Marshall-hulp brengt Nederland er boven op Een voorjaarsavond Veel hangt af van overleg tussen B.F.O. en Republiek Gruwelen, die soms te snel vergeten worden Zeeuwse Almanak ante Sabine grijpt in MARIA SAWERSKY TWEEDE BLAD PROVINCIALE ZEEUWSE COURANT DONDERDAG 10 MAART 1949 Uit de geschiedenis der Gestapo (1) Geen aangename taak (Van een bijzondere medew.) Gestapouw naam is moord, marteling:, terreur en dood. Dood in de gruwelijkste folterfcampen die deze wereld ooit gekend heeft; terreur, op de meest geraffineerde en sa distische wijze georganiseerd door een aantal half-waanzin- nige misdadigers; martelingen die schier elke beschrijving tartenmoord door het verraderlijke schot in de nek na dagenlang© verhoren Het i6 voorwaar geen aange name taak de geschiedenis van dit verdorven instituut te be schrijven. Maar wij vergeten wellicht wat al te snel, dat in het kamp Auschwitz vijf millioen zevenhonderd-duizend medemensen aan de lopende band werden afgemaakt. Dat door Himmler's soldaten, met „beispieüoze Einsatfreudig- ikeit", op één dag tachtig dui zend Joden in het ghetto te Warschau werden bijeengedre ven, waarna dit stadsgedeelte in brand werd gestoken Dat in het Lembergse ghetto Joodse kinderen door de Hit- Ier-jugend alsschietschijf werden gebruiktDat Obersturtnführer der S.S. Wfi ll aus, in het Janovskykamp ba- bies in de lucht wierp om er op te schietenomdat zjjn dochtertje „het zo'n leuk ge zicht vondDat een Gestapo-man er prat op ging ^at hij met één bijlslag een ^levend kind van tien jaar in tweeën kon hakkenDat de man van Ilse Koch alle getatoueerde mar.nen in Buchenwalde bq elkaar liet roepen en door injecties met benzine liet vermoorden, om dat zijn vrouw „zo graag een lampenkap van getatoueerde mensenhuid wilde hebben..." De Sowjet-aanklager Smir- nov verklaarde te Neurenberg: „Er was een bijzonder systeem in deze misdaden. Er was een heid in de methoden van uit moording. Dezelfde constructie van alle gaskamers, cremato ria en rijdende molens voor het malen van mensenbeende ren. Duitse physici, chemisten en architecten werkten mede aan het misbruiken der weten schap voor massamoord en menselijke dodcn-fabriekcn. Moorden en misdaad verlie pen overal streng' volgens be paalde regels, ofschoon de martelkampen duizenden kilo meters uit elkander lagen......" Dat is de geschiedenis van een Gestapo, die, nadat de eerste ploeg ex-gevangenen door het Amerikaanse Rode Kruis was weggevoerd uit het kamp Mauthausen, dus na de onvoorwaardelijke overgave van Duitsland, nog acht dui- zen Fransen. Nederlanders en Belgen lieten vermoorden, „omdat" zoals de comman dant Ziereis, verklaarde hij zjjn mensen maar liet doen waar ze zin in hadden GEHEIME STAATS POLIZEI Gestapo beduidt: „Geheime Staats Pollzei". Oorspronkelijk bestond deze geheime politie der nazi's uit twee groepen, een Pruisische en een Beierse. De eerste catagorie stond on der leiding van de pronkzuch- VOGEL VLIEG DE WERELD IN Als op een wintermiddag te- gen het vallen van de scheme ring een vlucht ganzen langs de hemel trekt, blijft ge dan ook staan op uw wandeling en tuurt ge hen na met een heel vaag heimwee? En als ze terugko men, de trekvogels, tintelt er daar van binnen ook bij u een beetje blijheid? Daar in Zaamslag, deze week, daar zag ik de reigers al rveer op hun nest en zij zijn niet de enigen, die al terugkeerden. Er heerst in het vogelwe reldje een enorme bedrijvig heid! Want ook de torenvalk en de wespendief, de kwikstaart en de zwartkop zijn al weer te rug of komen eerstdaags en de spreeuw en de leeuwerik, de houtduif en de houtsnip, de tapuit en het romantische rood borstje, de roodstaart en de ooievaar! En aan de andere kant ver laten onze wintergasten ons: de bonte kraai en het sijsje, de 'pestvogel en de rotgans, de een den en de zaagbekken. Ze zoe ken het weer Noorderlijker, zij moeten van de voorjaarszoelte, 7vaar wij zo naar verlangen, weinig hebben. En wist ge, dat patrijs en korhoenders in dit Maartsei zoen reeds paren? Dat de tril de eenden en de kievüten eieren leggen? Dat de eksters en de kwikstaarten nesten bou wen en dat de geelgors al zit te zingen in de toppen van de den nen? Ach. Be wist al die din gen metEn ge zijt daarom een arm mens. Want als ge a'. die dingen wel tuist en er mee lééf de, wat zouden er een kleine 9^n n uw teven van tige Herman Göring en zijn oppermoordenaar-toegevoegd Dièhle, en de tweede, wij schrijven het jaar 1934, onder de duivel in mensengedaante, Heinrich Himmler met zijn voornaamste medewerker Heinss, destijds hoofdcommis saris van politie te Breslau. Beide leiders hebben zich aan de executie van hun doodvon nis weten te onttrekken door zelfmoord te plegen De naam dezer twee-eenheid verschilde maar één letter van het ons zo bekende moord-re- giem, men noemde het Gesta- pa (Geheime Staats Polizei Amt. Maar op de vloekwaardige datum, 17 Juni 1936, bepaalde Adolf Hitler, bij monde van een van zijn ledepoppen, na melijk de minister van Binnen landse Zaken dr. Frick, dat het Duitse politieapparaat ge splitst moest worden in een geüniformeerde en een niet- geuniformeerde bende. Het on middellijk herkenbare deel heette „Ordnungspolizei" en het tweede deel „Sicherheits- polizei". En deze „Sicherheits- polizei" was op haar beurt weer onderverdeeld in de „Kriminalpollzei" en de „Ge heime Staats Polizei", en de „Geheime Staats Polizei". Van die datum af maakt de we reld der halve kennis rriet de naam Gestapo Tot bendeleider werd Hein rich Himmler gekozen, met als rechterhand de beruchte Heydrlch. Het macabere spel kon beginnen In 1938 beschikte Himmler's moordcentrale reeds over een leger van vijftig duizend ge heime agenten en ruim twee honderdduizend geüniformeer den, de zogenaamde „Schutz- Staffeln", of, kortweg gezegd: de S.S. Wanneer men één dezer al- dan niet-geuniformeerde be roepsmisdadigers vroeg wat hun taak was, dan dreunde hij achter elkaar af: „Ik heb te strijden tegen marxisten, communisten, verspreiders van God's woord, Joden, Vrijmetse laars en politieke Katholie ken". Dit was zo het recept voor „inwendig gébruik". Voor de buitenlandse spionnen der Gestapo heette het „bestrij der van een ieder die de hoge waarde van het nazi-regime met erkende en het in woord of geschrift durfde aan. te vallen (Wordt vervolgd) Telefoonzeekabels tussen Nederland en Denemarken. In dé loop van het volgend jaar hoopt men gereed te ko men met het leggen van twee ■telefoonzeekabels tussen Ne derland en Denemarken. Dit zal geschieden van Oostma- horn af naar Romo in Dene marken, een afstand van onge veer 140 zeemijlen. Elke kabel wordt op afstan den van ongeveer 50 mijl van twee versterkigensapparaten voorzien, die op de zeebodem rusten, waardoor over elke ka bel gelijktijdig 36 telefoonge sprekken kunnen worden ge voerd. Deze nieuwe telefoon verbinding vormt een zeer be langrijke schakel in het grote internationale telefoonverkeer. Men hoopt het gehele systeem tussen ons land en Denemar ken nog in 1950 in dienst te nemen, waarmee dan de meest belangrijke schakel in het Europese telefoonnet Ko penhagen naar Londen en Pa rijs en verder gereed is. Het lijdt geen twijfel, dat de ver meerdering van het aantal in ternationale telefoongesprek ken via ons land een welko me bron van deviezen ople vert. Benelux zal belastingen verschuiving meebrengen. Uit het vergelijkend over zicht van de in Nederland en in België geheven belastingen is gebleken, dat bij een niet sterk uiteenlopende totale be lastingdruk in de beide lan den een belangrijk verschil bestaat tussen de verbruiks belastingen en de directe be lastingen, aldus lezen wij in de memorie van antwoord op het voorlopige verslag over het wetsontwerp tot goedkeu ring en uitvoering van de op 16 December 1948 gesloten overeenkomst met België en Luxemburg tot unificatie van accijnzen. De verbruiksbelas tingen nemen in het Belgisch stelsel een veel grotere plaats in dan in het Nederlandse, speciaal wat betreft de om zetbelasting. Dat verschil wettigt de ver wachting, dat de noodzakelij ke gelijkmaking van alle ver bruiksbelastingen ten gevolge zal hebben, dat de druk daar van hier te lande enigermate versterkt zal worden. De di recte belastingen daar tegen over zullen bij een - gelijkblij vende totale belastingdruk, 'n verlichting kunnen ondergaan. De Amerikaanse Kardinaal Francis Spellman (links achter) in gesprek met de assistent directeur van de Calvary-begraafplaats, Henry Cau- ley,» terwijl studenten graven maken op de door een staking van de gravers getroffen begraafplaats. De Kardinaal heeft verklaard, dat hij zich niet zal laten dwingen door de door communisten beïnvloede vakvereniging van doodgravers, die achter de nu reeds zeven weken durende staking staat. Hij heeft de geestelijken en studenten van de seminaria verzocht graven te maken voor de 1020 lijken, die nu reeds op ter aardebestclling wachten. FEUILLETON 73 In haar loge vocht Sabine Reuder tegen tranen van vreug de over het succes van haar neef. Irene Larsen zal naast haar, elegant als steeds en ver gezeld door haar mama. Zij breidde haar armen uit, toen Reuder in de loge terugkeerde en lispelde: „Je bent een held, Felix...." Reuder boog dankend en duwde Kareltje Schuch op de voorgrond. „Mijn vriend is de grootste held", verzekerde hij, lachend. _,De gevaarlijkste opnamen per vliegtuig heeft hij gemaakt. Zij vormen het interessantste deel van de gehele film". Daarop gaf hij zijn tante een kus, terwijl Kareltje dankbaar Irene's gelukwensen en compli menten in ontvangst nam. „Dat had ik werkelijk niet van u gedacht, meneer Schuch. U bent een moedig man". „O, op onze expeditie naar Zuid-Amerika, die u me zo hebt aangeraden, hoop ik me nog veel moediger te gedragen", beloofde Kareltje gretig. Na de voorstelling werd een souper gegeven, waaraan juf frouw Reuder, als tante van de beroemde ontdekkingsreiziger, mede aanzat. Mevrouw Larsen en Irene waren eveneens aan wezig, daar men de beide da mes bezwaarlijk had kunnen passeren. Tante Sabine genoot oprecht van de eer, die Felix te beurt viel, maar desondanks vermocht zij een gevoel van onrust en gejaagdheid niet te onderdrukken. Haar hart klopte sneller dan gewoonlijk, haar wangen vertoonden een onna tuurlijke blos en telkens weer kwam de vraag bü haar op: hoe zou het met Julea Men gelberg gaan? Voor Jules Mengelberg ech ter had Sabme Reuder met al het overige aardse afgedaan. Hij lag stil op zijn bed uitge strekt. Beate had met een te der gebaar een wit zijden doek over zijn verstard gelaat ge legd. Maar daarmee was zij aan het eind van haar krach ten geweest. Dr. Kruger en zijn zustêr droegen haar naar haar kamer en de medicus zei be zorgd: „Dat is onze volgende patiën te, Laura. Het zal een moeilijk geval worden." De dood van haai- oude vriend was een zware slag voor Sabine Reuder. Toen zij thuis kwam en van zijn verscheiden hoorde was zij geheel terneer geslagen. Ze barstte in tranen uit en het duurde lang voor zij wat tot bedaren kwam. Ach ja, ze had met Jules Mengelberg dikwijls verschil van mening gehad. Ze hadcren samen gekibbeld op de koppige manier, die oude mensen eigen is, maar tenslotte hadden .zij toch steeds goed met elkaar kunnen opschieten en in de loop der jaren was er zelfs een innige vriendschapsband ge groeid. Het ging haar dan ook bijzonder aan het hart, dat de kapitein tijdens haar korte af wezigheid was overleden en toen ze het eindelijk met zich zelf eens was geworden, dat dit een speling van hfet noodlot was, waaraan nu toch niets meer te veranderen viel, dacht ze plotseling aan Beate. „Dat arme ding!" mompelde ze voor zich heen. ..Ik moet di- recht naar haar toe". (Wordt vervolgd) Geen Ronde Tafel conferentie voor einde Maart? Het E.F.O.-reces tot Don derdag houdt volgens de „Nieuwsgier" verband met 't feit dat verschillende delega ties naar haar negara's en daerahs terugkeren wegens dringende binnenlandse aan gelegenheden. Uiteraard zal 't i verblijf aldaar ook benut wor- 1 den voor een overleg met de regeringen of dacrahradcn. Donderdag wordt dan weer i te Batavia vergaderd in B. F. O.-verband. j Vrijdag zal de nieuwe con- tact-commissie van negen man j naar Bangka gaan voor. ver- der overleg met de republi- keinse prominenten. Het is te verwachten, dat het meer rechtse element van de B. F. j O. thans zijn sterii luider zal doen horen dan schijnbaar in de eerste contactcommissie, die vorige week Woensdag en Donderdag Bangka bezocht/t geval is geweest. Intussen is de resolutie, waarvan de „Merdeka" mel ding maakte en waarin de E. jF. O. zich volgens het blad zou scharen achter de condi ties die de republikeinse t pro minenten hebben gesteld,' nog steeds niet ter tafel gekomen. Blijkbaar heeft de B. F. O. de indiening van en de beslissing nog even willen aanhouden, in elk geval tot de nieuwe contactcommissie Vrijdag met de republikeinen zal hebben gesproken. De voorlopige federale re gering is gereed een delegatie naar Nederland te zenden. De Unci wacht instructies van de Veiligheidsraad af. Voor het overige hangt al les van het aangekondigde verdere overleg tussen de B. F. O. en de republikeinse nro- minenten te Bangka af. ^Zelfs indien de Nederlandse rege ring bereid te vinden is om op het stuk van terugkeer van de republikeinse leiders naar Djocja over haar bezwa ren heen te stappen, dan nog blijft de verhouding van de Unci tot de Ronde Tafel-con ferentie een belangrijke kwes tie. Vooropgesteld, dat men het daarover op een of an dere manier ook nog eens zou kunnen worden, dan zal de Ronde Tafel-conferentie zeker niet eerder Aan eind Maart kunnen aanvangen. DE POSITIE VAN MTDDEN-JAVA. De dagbladberichten, vol gens welke de Nederlandse regering een nieuwe groep van onlangs door de Neder landers bezet gebied erkend heeft als vertegenwoordiging van dat gebied naar de Ron de Tafel-conferentie, werd door dr. H. J. Friedericy, woordvoerder bij de Neder landse delegatie te Lake Suc- Ameland geïsoleerd door laag water- Voor de eerste maal deze winter kon de postboot „Wad denzee", die de postdienst West-Ameland-Hollum onder houdt, tengevolge van de lage waterstand op de Wadden niet varen, waardoor Ameland ge- isoleerd is. Op de Wadden be vindt zich reeds enig drijfijs. Doodstraf geëist tegen voortvluchtig land wachter. Da advocaat-fiscaal bij het Bijzonder Gerechtshof te As sen eiste de doodstraf tegen de 26-jarige G. A. M. Weimar uit Coevorden die hij „de grootste bruut op landwachtgebied in Drenthe" noemde. In het jaar 1944 landwachter geworden, richtte Weimar, die thans voort vluchtig is, in Coevorden een hoofdkwartier op, waar hij de arrestanten op vreselijke wijze mishandelde. Tegen de voormalige SS-er F. Merk te Coevorden werd le venslang geëist. cess, „onjuist en misleidend" genoemd. In telegrammen uit Bata via uitdrukkelijk verklaard, dat het gebied van Midden- Java, waarvoor een groep als volksvertegenwoordiging werd erkend, uitsluitend omvat het gebied, dat vóór 18 December onder Nederlandse controle stond. Negen jaar in plaats van de doodstraf. Het Brjz. Gerchtshof te Leeuwarden veroordeelde de 41-jarige voormalige „Krimi- nalsekretar" W. R.. die zich heeft schuldig gemaakt aan mishandelingen en arrestaties en 't deelnemen aan executie pelotons, waardoor vele Neder landers de dood vonden, tot 9 jaar gevangenisstraf met aftrek. Veertien dagen gele den eiste de procureur-fiscaal de doodstraf. Bergse tuinders zitten met 1 millioen k.g. peen.o Door de export naar Duits land konden vrijwel alle over schotten uit het tuinbouw-ra- yon Bergen op Zoom. via de veiling afgezet worden in het afgelopen jaar. Slechts bij een produet. de breekpeen. was dit niet mogelij]?, zodat de Bergse tuinders hiervan rond 1 millioen kilogram over heb ben, die onverkoopbaar is. Besprekingen zijn thans gaande om de betrokken tuin ders schadeloos te stellen uit het A. G. Heffingsfonds. De enorme hoeveelheid peen zal tot veevoerder moeten worden verwerkt. Water voor Curasao en Aruba. De bevolking van de Neder landse eilanden Curacao en Aru ba. die permanent van grote droogte te lijden hebben, zullen spoedig water afkomstig uit Ier land kunnen drinken. Tanksche pen van de Anglo Saxon Petro leum Company met beslemming voor de olieraffinaderijen op deze eilanden, zullen in de toekomst elk geregeld 12.000 ton water inladen te Belfast. Tot nu toe is dc be volking dezer eilanden aangewe zen geweest op regenwater of ge distilleerd zeewater. De kosten van een scheepslading water van Belfast bedragen 450 pond ster ling. Stopzetting van hulp bracht voor Indonesië echter een kink in de .kabel. Onze produciia-capaciteit belangrijk uitgebreid. (Van onze Haagse redacteur). De minister van Buitenlandse Zaken heeft Dinsdag aan de Staten-Generaal en aan de E.C.A.-Missie in Den Haag het tweede verslag, aangeboden van de Nederlandse regering over de uitwerking van de aan Ne derland en Indonesië verleen de Marshall-hulp. Daaruit blijkt, dat in het tweede, der de en vierde kwartaal van 1948 voor ongeveer 200 mil lioen dollar aan goederen er diensten onder 't Eur. Herstel Programma zijn ontvangen, ter wijl in dezelfde periode voor een bedrag van rond 130 mil lioen dollar definitief aan Ne derland is uitbetaald. De toewijzingen van de hulp aan Nederland beliepen voor het jaar 1948 330 millioen dol lar. waarvan resp. voor het tweede, derde en vierde kwar taal 105 millioen, 95 millioen en 130 millioen dollar. Voor, Indonesië bedroegen deze 'toe wijzingen resp, 10, 25 en 30 millioen .dollar» derhalve 65 millioen dollar voor de periode April tot en met December 1948. De invoer beliep hier wat Marshallgoederen'betreft tot 21 December 1948 circa 41 mil lioen dollar, terwijl de rem bourseringen voor Indonesië op dat tijdstip een bedrag van rond 19 millioen dollar aanwe zen. Het verschil tussen de toe wijzingen en de feitelijk ont vangen hulp moet, naast de aanlooptijd, welke bij een der gelijke grootscheepse onderne ming in aanmerking moet wor den genomen, worden toege schreven aan moeilijkheden ten aanzien van de procedure. INDONESIA Tot en met 1948 werd onder het E.H.P. voor een waarde van 241 millioen dollar in In donesië ingevoerd. Dit bedrag was als volgt samengesteld: consumptiegoederen 103 mil lioen. grondstoffen 82 millioen en kapitaalgoederen 56 mil lioen. Helaas kondigde op 22 De cember 1948 de E.C.A.-admi- nistrateur. Paul A. Hoffman aan, dat. in afwachting van een verduidelijking van de toe stand. welke zich in Indonc-sië had ontwikkeld na het afbre ken van de politieke onderhan delingen en de overneming van het resterende door de republi keinen gecontroleerde gebied, de E.C.A.-hulp zou moeten worden opgeschort. De verkla ring werd afgelegd, dat deze beslissing uit economische overwegingen was genbmen. Dientengevolge kwam de deel neming aan het E.H.P., wat In donesië betreft, tijdelijk tot stilstand. Door deze ontwikkeling moet worden gevreesd, dat het eco nomisch herstel minder voor spoedig zal verlopen dan aan vankelijk werd voorzien, het geen nog wordt versterkt door de tendentie tot prijsdaling, welke de Indische exportpro ducten vertonen en welke niet wordt gecompenseerd door een daling van de import-prüzen van gelijke omvang. Desondanks zijn de natuur lijke productie-mogelijkheden en rijkdommen van het land nog steeds intact en mits de noodzakelijke verdere buiten landse hulp in voldoende ma te en zonder uitstel wordt ver leend, behoort een snel en vol ledig herstel in een betrekke lijk gering aantal jaren onge twijfeld tot de mogelijkheden. Een hersteld Indonesië zal zijn natuurlijke en hoogst belang rijke rol kunnen spelen bij de verwezenlijking van het E.H. P. In de eerste plaats als le verancier van belangrijke grondstoffen en voedingsmid delen, in de tweede plaats als verdiener van dollars in het voor dc Indonesische econo mie zo typerende driehoeks- verkeer met het Westelijk Half rond enerzijds en de Europese landen anderzijds. NEDERLAND Wat Nederland betreft tonen do cijfers duidelijk aan. dat de ontwikkeling van de industri ële productie bevredigend is en dat het E.H.P. Nederland in staat heeft gesteld het sinds de bevrijding tot stand gebrachte herstel ook voor de periode, waarin de eigen deviezen-re serve daartoe niet meer toerei kend was, voort te zetten. De stjjging van het gedeelte van de invoer, dat met uit voer kan worden betaald de daling van he.t invoersaldo der halve trekt zeer de aan dacht. Kon in het eerste halfjaar van 1947 nog slechts 38 pet van de invoer door export wor den gedekt, in het tweede halfjaar van 1947 was dit per centage reeds gestegen tot 48. Voor de achtereenvolgende kwartalen van 1948 beliep het respectievelijk 46, 54, 52 en 64 pet. In absolute cijfers uitgedrukt bedroeg het invoer-saldo voor de kwartalen van 1948 achter eenvolgens 610 millioen. 564 millioen. 613 millioen 467 millioen. Ook in ab solute zin kan derhalve van... een gunstige tendenz worden gesproken. Speciaal de uitvoer naar de ponden-area bleef zich gunstig ontwikkelen.' Ook de uitvoer naar de Verenigde Sta- 'ten, hoewel belangrijk minder van omvang dan die naar bo vengenoemde gebieden, vertoont enige stijging. De 330 millioen dollar, welke Nederland voor het tweede, derde en vierde kwartaal van 1948 zijn toegewezen, zjjn door De Minister van sociale zaken j Nederlandse krachtsinspanning Bestrijding van overtredingen van de Arbeidswet. heeft aan de Stichting van de Ar beid doen toekomen een vooront werp van wet tot wijziging van de Arbeidswet. Bij het toezicht op de naleving van de Arbeidswet 1919 werd verschillende malen ge constateerd, dat met het overtre den van een of meer bepalingen dier wet werd voortgegaan, on danks het feit, dat reeds herhaal de malen tegen dezelfde overtreder proces-verbaal werd opgemaakt. (Bijv. bakkers, die te vroeg ver boord bakken en afleveren). De minister heeft thans gemeend een voorstel te moeten doeii tot het opnemen van een soort parate executie in de Arbeidswet van 1919, het recht nl. om, desnoods met be hulp van de sterke arm, arbeid te beletten, die volgens de Arbeidswet verboden is. in het productie-proces onge veer verdubbeld. In feite moet het resultaat evenwel nog veel gunstiger worden geacht. In dc eerste plaats hadden op 1 Januari 1949 nog niet alle goederen, welke binnen deze toewijzingen kunnen worden geïmporteerd, ons land bereikt, terwjjl voorts op de genoemde datum nog niet alle grond- en hulpstoffen, die onder het E. H.P. werden geïmporteerd, verwerkt waren. Bovendien zuilen dc geïmporteerde ka pitaalgoederen nog jaren lang voortgaan met een reeks pres taties ten bate van de Neder landse volkshuisvesting af te werpen. Tekenen, die aan het ontwaken der natuur voorafgaan. Als het speenkruid bloeit. Het moet ongeveer de tijd zijn, dat het speenkruid zijn eerste gele sterren ontplooit. Deze voorjaarsgebeurtenis mag niet ongemerkt voorbij gaan. Ik weet een meidoornheg, doorslingerd van braamstruiken en daaronder in de wirwar van dode blaadjes een menigte van speenkruidplanten. Als die bloeien! Maar zo ver is 't nog niet en ik mag blij wezen, als ik vandaag de eerste gouden sterren tussen de vele niervor- mige, glanzende blaadjes zal vinden. Als ik een groepje el zen passeer, waaraan de katjes nu als langerekte, gele lampion netjes hangen of een meidoorn struik, waaraan kleine knopjes botten, schetteren de merels met snelle vleugelslag, bijna on zichtbaar, langs de slootkant weg. Ze zijn al bezig voorbe reidselen te treffen voor het nestelen. DE SLOOTBERMEN. De slootbermen zien er uit als de haren van een slordige zigeunerin: of er zo „te hooi en te gras" even een kam is door gehaald. Dat is ook het werk van de merels en dc lijsters, die de warme plekjes tussen het rottend loof naspeuren op slakjes en ander ongedierte. Ik wed al met mezelf, dat ze ook mijn speenkruid-plekje zo goed cn kwaad als 't ging heb ben „schoongekamd". 't Komt uit als ik dacht. Het plekje toont een weelde van groene schijfjes, een prachtige achter grond voor de gouden bloemen. Geen enkel sterretje open? Toch wel, maar nog weinige. Drie polletjes in 't geheel staan in bloei. Maar ze zijn er dus toch weer, de voorjaarsboden. Nu ik toch op pad ben, moet ik even poolshoogte nemen bij de sleedoornstruiken, die ook tot de vroege bloeicrs be horen. Daar mag ik nog geen bloesem verwachten, maar ik overtuig me, dat de knoppen behoorlijk zijn gezwollen en dus evenals de vroege pruimen in de boomgaarden niet al te lang meer hun bloesems zullen ver bergen. VOGELKRETEN. 't Loopt nu tegen zonsonder gang. Dat is te merken in het struweel, waar de sleedoorn met zijn lange stekels de wilde ondergroei beschermt. In de ondoordringbare wildernis, zo klein als ze dan mag zijn, klin ken talloze vogelkreten. Hier ook lijsters en merels, maar bo vendien een duchtig gekrakeel van ringmussen en daartussen het brutale stemmetje van de winterkoning. In de stille avond begeleiden die vogelstemmen me overal op de weg terug. Om de takken van een vruchtboom draait snel een klein vogeltje, te klein voor een mees: als hij zich even laat bekijken blijkt het een goud haantje, een vogeltje, dat, op de trek, zich al enkele malen liet signaleren. Fazanten roepen hun krok- krok verborgen in dc die pe voren van pasgeploegd bouwland en de patrijzen ko men onwaarschijnlijk dicht bij de weg. NEVEL. De brandjes door kwajongens gesticht in de dorre bermen schijnen gloeiende ogen in het landschap, fwaarboven de rook tegen de wdt lichtere hemel als een zuil omhoog staat, waaraan een brede donkere vlag. Nu zitten de lijsters en me rels op de hoogste takjes en slingeren zangerige strophen door de voelbare stilte. Liefdes zangen, als de dichters ons ver tellen afpaling van invloeds sferen, zoals de geleerden ons verklaren. In een der boomgaarden, die ik passeer krijsen reeds de uilen, die het vallen van de nacht als hun beste jachttijd beschouwen. Duidelijk onder scheid ik de roep van een paart- tje steenuilen, die elkaar in het duister bekentenissen toever trouwen. Dat is zo hun manier. En ze zijn niet de enige nachtbrakers onder de dieren, want juist als ik het laatste landweggetje vaarwel zeg, schiet een wezeltje over mjjn pad, fel verlicht door de stralenbundol van mijn fietslantaarn. Even schijnt hij te aarzelen, dan ver snelt hij zijn gang en is met een sprong in de graskant verdwe nen. En ik moet me tevreden stellen met de idee, dat ik wel nooit te weten zal komen, wat hij daar gaat uitvoeren. BAREND ZWERFMANS.

Krantenbank Zeeland

Provinciale Zeeuwse Courant | 1949 | | pagina 5