375 jaar geleden ging Middelburg over naar Prins van Oranje Honger en ellende gingen aan de capitulatie vooraf Burgers aten honden, katten en ratten Zeeuwse Almanak Engels in discrediet in Zuid-Afrika De moeilijkheden van de huiseigenaar - verhuurders STEMMEN TWEEDE BLAD PROVINCIALE ZEEUWSE COURANT WOENSDAG 23 FEBRUARI 1949 Deze woftk ls het 375 jaar geleden, dat Middelburg na een lan lurlg beleg overging naar de Prins van Oranje en bevrijd werd van het Spaanse gezag. Het was de hoog ste tijd, want toen Prins Willem op 24 Februari 1574 zijn triomf antelij ke intocht in de stad deed, waren de sporen van honger en ontbering af te lezen van de gezichten der burgers, die zijn entrée langs de vervuilde straten gade sloegen en verkeerde Middelburg in. een desolate toe stand. De Middelburgers zijn bekaaider afgekomen dan de Vllsslngers, maar dit was wel een beetje hun eigen schuld. Vlissingen was reeds op 6 April 1572 Paaszondag door de burgerij, de Spaans gezinde overheid ten spijt, overrompeld, terwijl velen in de Zeeuwse hoofdstad trouw bleven aan de Spaanse Ko ning en zijn landvoogd. Oran je overwoog de kansen om deze „bloem van den lande" te bezeten, want zogoed als Alva begreep, dat hij mét de stad het gehele eiland zonder vrees het weer te verliezen in handen zou krijgen en daar mede de sleutel der Neder landse gewesten. De Spaans- gezinden de quislings dus wilden hun stad echter be houden zien voor Koning en landvoogd. „Middelburg is te schoon een bloeme voor zulke guiten", zeiden zij, met die guiten de Geuzen bedoelerid, maar misschien waren zij ook wel wat bevreesd voor eigen lijf en goed. Middelburg was toen nog maar een klein stadje: het Molenwater lag buiten de wallen. Maar ook in die tijd waren er al buitenwijken, die door de stadstimmerman mét staketselen van eiken plan ken tegen het gevaar van aanvallen waren „beschut". Binnen de wallen toefden de hoofden van kerkelijk en we reldlijk gezag in deze stre ken, zoals bisschop Nicolaas de Castro en Anthonie van Bourgondië, heer van Wacken en bevelhebber van Zeeland. ALS IN DE DUITSE TIJD Naarmate de belegering en blokade van de stad inten siever werd, steeg de nood en begon de situatie steeds meer en meer te gelijken op die, welke wij nog maar zo kort geleden hebben gekend. Het werd verboden Middelburg te verlaten en er werd een „spertijd" In gevoerd. Con tact met de rebellen werd ge straft met ljjfitraf, „kwade en valse klappernij" (rodde len schaadt uw volk...) met „arbitrale" straf en degenen, die aanzettentot oproer wer den zonder vorm van proces opgehangen. Er kwam ook een verbod tegen „geprente brieven, papieren en biljetten om de ingezetenen af te trek ken van de gehoorzaamheid aan de Koning'. Zilveren kunstvoorwerpen werden ver smolten om er noodmunten uit te slaan, de prijzen van voedsel en drank werden aan bepaalde grenzen gebonden. Zo werd de eerzame weduwe Marinus uit de Westmonstér- fiarochie na openbare gese- ng voor een jaar verbannen, omdat zq boter 5 stuivers te duur had verkocht: een straf, waarvoo- onze Tuchtrechter BET-OVERGROOTMOEDER Of ik ooit bet-overgrootvader zal worden, ach ik weet het niet en het is ook niet waar schijnlijk. Maar als het ooit mocht gebeuren en ik kan dan nog strompelen, dan zat de breedste straat te smal voor me zijn. Want bet-overgroot, zie, dat is iets wat aan maar heel weinig mensen beschoren is. Het vijfde geslacht nog zelf te beleven, het is welhaast een unicum. En nu dan ook deze zeldzame belevenis ten deel gevallen is aan de weduwe Geervlietde Engelsman, Lazarijstraat 6 in Middelburg, nu is dat inderdaad iets om er melding van te ma ken. Zij is 93 jaar, opoe Geer vliet en ze is daarmede een der oudste, zo niet de oudste in woonster der Zeeuwse hoofd stad! Haar dochter, mevr. ScheepersGeervliet, woont in Vlissingen in de Palingstraat en is 86 jaar. Haar kleindochter, mevr. van Wilsem—Scheepers, is 43 en woont in Rotterdam. Haar achterkleindochter, mevr. Jansenvan Wilsem, woont in Amsterdam en is 20. En op 17 Februari werd haar een zoon Sboren, André Robert, het ach- ■-achterkleinkind van Opoe Geervliet! Geluk gewenst, Opoe, geluk gewenst, omdat ge dit heugelij- Jce feit moogt beleven niet al leen, maar ook omdat die vier jongere geslachten allemaal nog in leven zijn en ge dus te gelijkertijd moeder, grootmoe der, overgrootmoeder en bet overgrootmoeder zijt! Proficiat! voor de Prijzen.wel even te rug zou deinzen. Voedsel ham steren mocht ook niet meer en zij, die nog etensvoorra den, koeien en paarden be zaten, moesten deze laten re gistreren. MONDRAGON Nu en dan kwam er nog wat voedsel de stad binnen, maar dat werd steeds minder en de honger steeds groter. Daarom werden bedelaars „en ander onnut gespuis" Middel burg uitgezet. Steeds meer sterfgevallen deden zich voor en dat betrof vaak vooraan staande burgers, zoals burge meester Zoeterman en bis schop Castro. Bevelhebber Wacken kwam eveneens op een droeve manier aan zijn eind: h\j werd in 1573 door een achtponder van een Geu- zenschip ojf de Schelde door midden geschoten. De heer van Alennes was hierna tijde lijk bevelhebber, doch korte tijd later werd de dappere be velhebber van Goes, Christo- phel de Mondragon, bewind voerder van Zeeland. In de loop van 1573kwam de Prins naar Zeeland en werden voorbereidingen ge troffen voor een stryd op le ven en dood met de Span jaarden. De nood in Middel burg was nu ten top geste gen en de honger zó groot, dat zelfs soldaten begonnen over te lonen. Lijnzaad wcj'd als voedsel gebruikt en men betwistte elkaar honden en katten, muizen en ratten, welke laatste tenslotte de hongerende stad ontzwommen. Mondragon moest op de 10e Januari 1574 aan de nieuwe landvoogd Requesens schrij ven, dat de stad hoogstens nog een week was te houden. DE AFTOCHT Men kreeg echter weer moed, toen men vernam, dat een grote Spaanse bevrijdings- vloot onder zeil was gegaan. Er werd zelfs besloten door de stadsthesauriers gouden penningen te laten slaan om' aan alle leden van wet en raad die ten tijde van het be leg trouw hurt plicht hadden vervuld, uit te reiken. Zij zouden ook hun hele leven geen belasting meer behoeven te betalen. Eind Januari werd de voor het lot van Middelburg be slissende slag bij Reimers- waal gestreden en jammerlijk door de Spanjaarden verlo ren. De 18e Februari bood Mondragon aan de stad over te geven, mits de bezeting met vliegende vaandels, ge. weer en alle bagage mocht uittrekken, evenals de bur gers, die wegwilden. De Prins wenste onvoorwaardelijke overgave, doch Mondragon zeide liever de stad op 20 plaatsen in brand te zullen steken en daarna met de zij nen een uitval doen, dan hierin te treden. Toen werd een compromis gesloten: Mondragon en zijn troepen zouden van Walcheren worden verwijderd, doch men moest de garantie geven, dat na 2 maanden Marnix van St. Al- degonde, die gevangen £eno- men was. naar Holland óf Zeeland teruggebracht zou worden. Ook de equipage meesters Lopez en Pastilla, en, zo zij dat wensten, de geestelijken, mochten weg trekken. De Prins beloofde de Middelburgers behoud van lijf en goed. wanneer zy de eed wilde afleggen, maar eiste be taling van ƒ300.000 voor de oorlogvoering. Op 20 Februari gebruikten de burgemeesters In het Min nebroedersklooster het sobere afscheidsmaal met de Augus tijnen en scheepten Mondra- gan's bevelhebber s zich in. Twee dagen later vertrok de grijze, geachte Soanjaard zelf met zwaar geteisterde troe pen. vliegende vaandel en slaande trom. maar gedoofd lont. Hij begaf zich naar Re quesens in Antwerpen, die hem welwillend ontving, over tuigd als hij was, dat Mon dragon gedaan had wat in zy'n vermogen lag. Inmiddels vervingen 300 Geuzen uit Vlissingen, Veere en Zierik- r onc'^r Karei de Boisot, Junius en Van Dorp, de Spaanse bezetting van Middel burg en namen schepen met levensmiddelen mee. zodat het leed geleden was. Een Spaan se spion deelde de Vlaamse stadhouder op 1 April mee, dat er alweer volop handel in de stad gaande was en dat men er vele talen hoorde spreken. Het was géén April mop! Prins Willem reorganiseerde van het veroverde Middelburg uit het bestunr van het ge west en gaf Zeeland toen de bestuursvorm, waardoor het in de 17e eeuw de hoogste bloei heeft kuunen bereiken. Gemeente van 20 zielen wordt opgeheven. Bij besluit van de de partementale raad van de ..Seine-et-Marne", is de kleinste gemeente van Frankrijk opgeheven, nl. de gemeente Pierrelez. gelegen in de streek van Provins ten Zuidoosten van Parijs. Deze gemeen te telde slechts 20 inwo ners en had dus niet eens genoeg kiezers om een gemeenteraad te kun nen vormen. Het gemeentetje is nu in twee delen verdeeld en elk deel bij een van bei de buren ingelijfd. Nieuw concept van .O-Indische regering De minister-president van Oost-Indonesië, Anak Agung Gde Agung zal vanavond een rede uitspreken voor radlo- Maltassar. Verwacht wordt dat de minister-president me dedeling zal doen van een nieuw concept van de rege. ring van Oost-Indonesië, dat in de B.F.O. bekend gemaakt is, maar waarover nog geen formele besprekingen zijn ge voerd. Veertien personen werden gedood in een botsing in de lucht, die Zaterdag nabij Coventry in En geland plaats had tussen een Dakota van de B.E.A. en een les-vliegtuig van de R.A.F. De foto toont óns overblijfeselen van beide vliegtuigen, die achter het Exhall-HoSpitaal, een tehuis voor ouden van dagen, op vier en een halve mijl afstand ten N.Q. van Coventry te pietter vielen. Oude molen afgebrand. Toen de leden van de gemeente lijke vrijwillige brandweer te Wormerveer in de nacht van Maandag op Dinsdag na afloop van het slot-spuitfeest van de 50ste lustrumviering van de ge meentelijke vrijwillige brandweer te Wormerveer huiswaarts keer den, ontwaarden zij aan de Noor delijke Zaan-oever een felle vuur gloed. Onmiddellijk reden zij met hun materiaal in de richting van de gloed, doch toen zij ter plaat se verschenen, was de Zaandamse brandweer reeds druk bezig met het bestrijden van een felle brand, die woedde in de molen „De Strijd", welke meer dan 270 jaar oud is en juist een week geleden was aangekocht door de vereni ging „De Zaanse Molen". Met vereende krachten trachtte men het vuur te blussen, doch deson danks brandde de historische mo len geheel af. Ezra Pound bekroond. De 63-jarige Amerikaanse dichter Ezra Pound is de Bol- lingenprijs voor poëzie toege kend een bekroning, die veel stof zal doen opwaaien. Pound, die op het ogenblik in een ze nuwinrichting verblijf houdt, wordt er namelijk van beschul digd zijn land te hebben verra den. Deze djehter, wiens poëzie grote invloed heeft gehad, o.a. op T. S. Eliot, heeft zich in de oorlogsjaren in Italië geleend voor fascistische radio-propa ganda. De jury is er zich van bewust, dat tegen die bekro ning mogelijk bezwaar zal wor den gemaakt, maar zij is van mening, dat zij uitsluitend de waarde van Pounds poëzie heeft te beoordelen. Australisch diplomaat spreekt Afrikaans in het openbaar. (Van onze correspondent) KAAPSTAD, Feb. Zuid-Afrika is merkwaardigerwijs een land met twee officiële hoofdsteden. Pretoria is de regerihgszetel van waaruit de ministers en hun departe menten hun bewind uitvoeren gedurende de ene helft van het jaar. Gedurende de andere helft vertoeven zij in Kaap stad, de Parlementszetel, om verantwoording over hun be wind af te leggen aan de volksvertegenwoordiging. Het gevolg is een omslach tige en ingewikkelde wijze van regeren. Want voor iede-- re parlementszitting moeten het regeringspersoneel en al le belangrijke archieven tus sen de tweeduizend kilometer van elkaar verwijderde zetels worden vervoerd en voor het Eersoneel moet voor dubbele uisvesting worden gezorgd, hetgeen in deze tiid van wo- ningschaarste geen eenvoudig probleem is. Het geheel wordt nog ingewikkelder gemaakt doordat alle documenten en rapporten moeten worden ge schreven en gedrukt in de twee officiële talen: Afri kaans en Engels. Ook voor buitenlandse mo gendheden, die zich hier wil len laten vertegenwoordigen, brengt deze situatie moeilijk heden met zich mee. Niet al leen moeten er tenminste twee consulaten, legaties of ambassades worden geopend, maar de betreffende consu laire vertegenwoordigers moeten, wanneer zij van op treden succes willen ver wachten. tenminste de beide talen kunnen beheersen. Doch velen kwijten zich voortref felijk van deze taak. Dei Ne derlandse zaakgelastigde in Pretoria bijvoorbeeld, jonk heer J. D. van Karnebeek. spreekt zulk een uitstekend Engels, dat vele Zuid-Afrika ners. met inbegrip van de mi nister-president dr. Malan, er een voorbeeld aan kunn'en nemen. En de Australische hoge commissaris, mr. Alfred Stirling, kon zich een dezer dagen, nauwelijks een half jaar na zijn aankomst in dit land, reeds in een toespraak in het Afrikaans uitdrukken, GEEN ENGELS. Vooral dit laatste is zeer belangrijk, nu zich geen En gels sprekende leden onder de Zuid-Afrikaanse regering bevinden. Tijdens verkie zingscampagnes op het platte land wordt het de Engels sprekende politici dikwijls onmogelijk gemaakt om een toespraak te houden. Want de Engelsman en zijn vriend wordt hier helaas nog altijd beschouwd als de verrader en vijand van de boer. En slechts enkelen komen tot betere in zichten. zoals „Ouma" Smuts toen ze zei: „Nu ik de Engel sen heb leren kennen, nu schaam ik me dat we vroeger zo tegen ze gevochten heb ben". Officieel is er echter geen verschik Afrikaans of Engels, belde groepen hebben gelijke rechten. En de belangrijke toespraken in het parlement worden in de regel in beide talen gehouden. Zoals bij voorbeeld de troonrede welke wordt uitgesproken door de gouverneur-generaal. nadat hij met troepenbegeleiding in een open koets een rondrit door Kaapstad heeft gemaakt, de kanonnen op de bergen boven de stad hebben gebul derd en het parlement ge opend is. Dit jaar werd met bijzonde re aandacht naar de troonre de uitgezien. Want Zuid-Afri ka bevindt zich op het ogen blik in een uiterst moeilijke positie met een nog nieuwe regering om de moeilijkheden op te lossen. Wat. zo vroeg men zich bijvoorbeeld af. zal deze regering in de plaats stellen voor het verworpen immigratieplan van Smuts' regering. Hoe zullen Öe drei gende economische gevaren worden bestreden? GEEN KOERSWIJZIGING. Want het is voor ingewij den nu wel duidelijk dat de invoerbeperkingen welke mi nister Havenga heeft inge steld, op geen stukken na een verlichting van de economi-. sche en financiële moeilijkhe den zullen brengen. Wat het land nodig heeft, is 'n krach tig plan met een duidelijk doel op de wijze zoals ook de Dominions Canada en Austra lië hun economische moeilijk heden hebben weten op te lossen. Maar .niets van dit alles was te vinden in de troon rede. welks voornaamste pun ten waren de afschaffing van de kleurlingenvertegenwoor diging en het verbod van ge mengde huwelijken. Geen wonder, dat Generaal Smuts, de leider van de oppositie, een motie van wantrouwen in de huidige regering indiende. Doch voor het ogenblik ziet het er niet naar uit, dat er een wijziging kan worden ge bracht in de huidige politieke koers in Zuid-Afrika. (Nadruk verboden). Prof. de Vries over de Economische Unie. In een voor het „Willemsfonds" te Brussel gehouden lezing, heeft prof. mr. C. W. de Vries gezegd, dat een zo groot mogelijke eco nomische samenwerking tussen België en Nederland noodzakelijk is, maar dat met 1 Januari 1950 ónmogelijk een Economische Unie met vrij verkeer van geld en goed kan worden ingevoerd. De voor bereiding tot het invoeren dei- Economische Unie is i\u op een punt aangeland, dat voor alles de constitutionele vragen in een con sultatieve commissie moeten wor den besproken. In welke mate willen de drie staten nu iets of feren van hun souvereiniteit? On derlinge afspraken op economisch gebied zijn onvoldoende, wanneer al het andere ongewijzigd blijft. Thans komen eerst de staatsrech telijke, bestuursrechtelijke en de politieke vraagstukken tussen de beide landen op de voorgrond. Eerst later is vrij verkeer van geld en goed mogelijk. Doodstraf geëist tegen j JapSns oorlogsmisdadiger. De auditeur-militair bij de t uporaire krijgsraad heeft d doodstraf geëist tegen de Japanse luit—generaal Noza- ki Seiji, aan wie ten laste was gelegd de verantwoordelijk heid voor gedwongen prosti tutie van vrouwen uit inter neringskampen in midden- Java in het begin van 1944, Het betreft in totaal 35 vrou wen cn meisjes, die volgens beklaagde een verklaring h kien getekend, dat zij vrij willig werk verrichtten. De auditeur-militair, mr. J. Die- pluits, voerde echter aan, daf op de getekende verklarin gen niet werd vermeld, waar. in dat werk bestond. Elke kans om uit de kampen te komen werd door de vrouwen aangegrepen, aangezien zulks een verbetering van haar lot kon betekenen. Visum voor Oostenrijk. De K.N.A.C. meldt dat de Ge allieerde Raad te Wenen aan de Oostenrijkse staat machtiging heeft verleend om aan hen. die Oosten rijk wensen te bezoeken, recht streeks visa af te geven. Het Oos tenrijkse gezantschap cn de beide Oostenrijkse consulaten-generaal te Amsterdam en Rotterdam kun nen aan ieder, die in het bezit ls van een geldig Nederlands pas poort. het Oostenrijkse visum on middellijk afgeven. De betrokkene kan, indien hij via Duitsland wil reizen, daarna de vergunning daar toe by het Permit-Office, te 's- Gravenhage aanvragen. Ook deze vergunning kan dan direct wor den ujtgereikt. Boerderij uitgebrand bij Olst Maandagmiddag brak in Olst door een ongeluk met een fornuispot brand uit in de grote met riet bedekte boer derij van de landbouwer Derks. De boerenbehuizlng ging geheel in vlammen op, evenals de totale veestapel nl. 12 stuks rundvee, een paard en enige varkens. Volkshuisvesting in verval. Spoedig ingrijpen is noodzakelijk. Het valt niet te ontkennen dat onze volkshuisvesting, één der meest primaire levensbehoeften van de mens, reeds jaren een com plex van moeilijkheden ople vert, zowel voor de Overheid, dc bewoners-huurders als voor de eigenaren-verhuurders. De moeilijkheden van Overheid cn huurders mogen geacht worden in brede kring bekend te zijn, in mindere mate is zulks het geval met de vele moeilijkheden waar mede de huiseigenaar-verhuurder reeds sedert 1932-'33 te kampen heeft. In de crisistijd was gemiddeld 10 pet. van de woningvoorraad on- verhuurd, werden vaak buitenspo rige eisen aan onderhoud gesteld, volgde huurverlaging op huurver- laging (contract of geen contract) en kwam nagenoeg iedere huis eigenaar in moeilijkheden te ver keren. De Crisishypotheek-aflos- singswet kon niet verhinderen dat duizenden eigenaren werden ge ëxecuteerd en wekelijks lange lijsten van huizen ter verkoping %-ia de huizenveilingen in de bla den konden worden opgenomen (wie realiseerde zich de ellende die daarachter schuil ging) terwijl ve le andere eigenaren dit lot slechts bespaard bleef dank zij de mede werking hunner hypothecaire-cre- diteuren; steun ontvingen zij niet. Verbetering kwam slechts zeer langzaam tot stand, de gemiddelde leegstand ad 10 pet. van de wo ningvoorraad daalde geleidelijk en was in Mei 1940 tot normale proporties teruggelopen. Velen dachten na de zeven te magere jaren iets minder magere jaren te mogen beleven. Edoch, de oorlog kwam over ons. vernielende wat in vele jaren zorgvuldig beheer was opgebouwd, woningnood ont stond. prijzen der eerste levens behoeften liepen schrikbarend op. met uitzondering der huishu ren die rigoureus gehandhaafd bleven op het peil van Mei 1940. Loonsverhogingen volgden, onder houdskosten der huizen waren uit de op het crisispeil bevroren huren niet meer te betalen, bovendien werden de belastingen verhoogd, de tijd van verval onzer volks huisvesting was ingeluid. MISVERSTAND. Ten aanzien der huiseigenaren in dc oorlogsperiode zówet ah daarna blijkt bij velen ernstig misverstand te bestaan, ook bij officiële instanties. Immers vrij algemeen gaat men van het standpunt uit dat de huiseigenaar 5 jaar of meer niets aan zijn hui zen heelt gedaan en dus over ge noeg gelden moet beschikken om het achterstallig onderhoud nu „eventjes" tegen vier- a vijfvou dige prijzen en aanzienlijk minder kwaliteitswerk te laten verrichten. Daarbij ziet men maar al te ge makkelijk over het hoofd dat de huurprijzen nog steeds niet geste gen zijn. de belastingen verhoogd en ook dc huiseigenaar bij in het gunstigste geval gelijk gebleven inkomsten de kosten van levens onderhoud die ook voor hem van 100 in 1939-'39 tot 200 in 1948 ge stegen zijn, moet trachten te dek ken. Als regel echter hebben de wel uitgevoerde, niet liit te stel len onderhoudswerken, dakrepa raties. lekkages, ernstige gebre ken. molcstverzekeringspremie enz. een groot deel der. zoal niet alle onderhoudsgelden opgeslokt: zoals dat ongetwijfeld bij de huurders die ook hun normale be hoeften aan kleding, huisraad enz. niet konden bevredigen, ook het geval is. Ten aanzien van dit punt werd mü van officiële zijde be richt: „Voorts maakt de zeer schaarse grondstoffenposilie. dat het onderhóud van huizen niet of niet volledig kan geschieden, ook niet wanneer hiervoor voldoende gelden bij de huiseigenaar zouden binnenkomen". Een officiële erkenning dus dat zulks niet het geval is. doch te vens dat uit de thans nog gelden de huren geen reserve's gevormd kunnen worden om spoedig wel tot het verrichten van die onder houdswerken over te gaan; de eigenaar moet dus gedogen dat zijn huizen nog verder in ver val geraken (ziet de verveloze huizen) en is gedwongen tot roof bouw. Hieruit volgt dal de huiseigenaar die een vooroorlogse prestatie wil blijven leveren, te weten een goed onderhouden huis, geen inkomsten zal hebben ja zelfs zal moeten bij passen. terwijl de arbeid, waarvan dc productiviteit nog steeds bene den 100 ligt. volgens indexcijfers met het dubbele beloond wordt exclusief kindertoeslagen en prestatiepremies. HUUR EN INKOMEN. Inmiddels is het deel der In komsten dat in huishuur een be stemming vindt en dat vóór 1933 één-zevende bedroeg en in de cri sistijd één-vijfde, gedaald tot écn- twaalfde gedeelte of nog minder en dus lager dan ooit te voren. De huiseigenaar echter die, zoals er vele zyn, uit gedurende een reeks van jaren verkregen besparingen op zijn inkomsten zich een be scheiden bezit verwieit teneinde zelf voor zijn oudendag te zorgen, wordt na een zevental crisisjaren gevolgd door vijf oorlogsjaren nog steeds verplicht zijn woon- cn be drijfsruimten tegen crisishuren ter beschikking van de gemeenschap te stellen, zodat in feite de rege ring uit de magere geldbuidels der ongelukkige huiseigenaren 'n subsidie aan de huurders verleent of zij het van node hebben of niet. De eigenaar die deze aderlating niet langer kon verdragen cn ten einde in zijn levensonderhoud te kunnen blijven voorzien, gedwon gen was ecu deel van zijn bezit te verkopen, was tot voor kort ge noodzaakt dit te doen tot een prijs berekend op basis ener offi cieel erkend te lage huurprijs en ontving voor zijn goede bespaarde vooroorlogse guldens, guldens te rug waarvan, het hoeft geen be toog. dc koopkracht aanzienlijk laser ligt, IN WAARDE GESTEGEN? M(j werd van officiële zijde be richt „dat huizen in waarde ge stegen zijn (ook al is deze waar devermeerdering niet direct ge heel te realiseren"). Men blijft echter in gebreke te berichten waar de gedupeerden die uit bit tere noodzaak hebben moeten verkopen de officieel erkende ho gere waarde kunnen claimen. Als argument ter rechtvaardi ging. voor zover zulks ten minste mogelijk zou zijn, van deze voor dc huiseigenaren moordende om standigheden. wordt o.a, wel aan gevoerd dat thans de eigenaren in dezelfde omstandigheden verke- en als de groepen die van een niet verhoogd pensioen of van een lijfrente dan wel uit inkomsten van obligaties moeten leven. Een vergelijking die m.i. mank gaat, immers de hulseigenaar heeft evenals bijv. de aandeelhouder (waarvan het dividend van 6 tot 9 pet. opgevoerd mag worden) niet alleen risico's gedragen dat hij ge durende korter of langer tijd geen inkomsten zou genieten, doch bo vendien en sinds 1933 in zeer ster ke mate, dat de gehele hoofdsom en zijn overige inkomsten verloren zouden gaan. de beloning daar voor kan de aandeelhouder reeds lang realiseren middels aanzien lijk hogere koersen en last but not least in zijn eventueel verhoog de dividenden en de meerdere in trinsiek waarde van zijn papieren, de huiseigenaar daarentegen moet willens en wetens zijn bezit ver waarlozen, voor hem persoonlijk zowel voor ons gehele volk een ramp waarvan de gevolgen nog niet zijn te overzien. Het is dan ook een nationaal be lang van de eerste orde dat de Overheid zich be/inne om op kor te termijn uit deze impasse te geraken, waarbij het een daad van wijs beleid zal zfjn de bestaande cn niet te loochenen moeilijkhe den voor dc huiseigenaren tot min der dreigende proporties terug te brengen zonder de andere partij, de huurders, te' zwaar te belasten, wil zij in de toekomst niet ge brandmerkt. worden als de rege ring die het verval der arbeiders woningen zoal niet inluidde dan toch wel bestendigde. Aan de vi visectie op het lichaam van de volkshuisvesting en deszclfs onge lukkige eigenaren moet „sociaal rechtvaardig" bezien een einde komen. Moge het spoedig zijn. S.O.S.-Volkhuisvesting in nood. M. O.. M. Arthur Denkin, de machtig? man van dc Britse vakbewe ging, Is thans met zyn Ame rikaan*»! collega's In voort durend overleg over de op richting van een nieuwe in ternationale organisatie, waar in de communisten geen overwegende stem hebben, zoals In de gesplitste Wereld federatie UIT DE PERS De Nieuwe Rotterdamse Cou rant wijdde een hoofdartikel aan de grenscorrecties en'het Duit se probleem en komt daarin tot de conclusie, dat Nederland weinig kans maakt op een eco nomisch belangrijke gebiedsuit breiding: ..Het reit, dat zij verdeeld zijn in kleinere correcties (die binnen kort worden uitgevoerd) cn gro tere, die op het vredesverdrag moeten wachten, gevoegd bij het feit, -dat de eerste reeds genoeg voeten in dc aard hebben gehad en met de kennelijke tegenzin van de Verenigde Staten zullen wor den uitgevoerd, bewijst wel. dat Nederland naar de tweede (en dat zyn juist de belangrijke) kan flui ten. Moet het thans, nu de kans op de economisch wél belangrüke gebiedsuitbreiding zo goed als ver keken is, zijn aanspraak op het armzalig stukje grond met zijn 10.000 Duitsers, dat ons straks dan wel gegund wordt. handhaven? Wat wint het ermee? Economisch niets. En politiek? Thans alleen maar een medelijdend spotten van de wereld. En straks misschien al leen maar last." Voor het tot deze conclusie komt, heeft het blad o.m. nog een aspect van deze kwestie be licht, aat tot dusver nog weinig de aandacht had: Een repressieve vrede houdt nooit langer stand dan dc wil van de overwinnaars om hem in stand te houden duurt. Het vredesver drag met Duitsland zal dit kan men nu al zeggen minder uit sluitend repressief zijn dan dat van Versailles. Men zal Immers de inschakeling van West-Duitsiand in het Europese herstelplan cn de aanstaande deelneming van Duit sers aan de Raad en Assemblée van Europa niet meer ongedaan kunnen maken cn dit zou met het oog op het Europese belang ook onwenselijk zyn. Deze ontwikke ling wijst z.y het nog zo aar zelend ln dc richting van een Europese federatie. In een fede ratie nu maakt dc souvereiniteit van de landen plaats voor de auto nomie van de delen. Het accent wordt verlegd van staat naar na tie. In deze nieuwe internationale gemeenschap, waarin de delen aan waarde verliezen ten opzichte %an het geheel, zijn grensverleggingen, die uit zuivere staatsmotieven zhn ingegeven, een anachronisme. Aan hel belang der onderscheidene naties ontleende motieven behoren thans in de betrekking tussen dc delen beslissend te z|jn. Z(J ver oordelen grenscorrecties, die Duit sers onder Nederlands bewind berngen."

Krantenbank Zeeland

Provinciale Zeeuwse Courant | 1949 | | pagina 5