Het nieuwe plan voor Schiphol
De jeep-melkerij
te IJzendijke
Zeeuwse Almanak
Bij de „Corroboree"
gaat het wiid toe
TWEEDE BLAD PROVINCIALE ZEEUWSE COURANT WOENSDAG 9 FEBRUARI 1949
7wee starts en twee landingen
steeds tegelijk mogelijk
Luchthaven van wereldrepufatie
(Van onze speciale verslaggever.)
Schiphol wordt Nederlands grootste luchtvaarthaven! Het
primitieve vliegveldje van 160 ha groot, dat in 1917 als
start- en landingsplaats diende, het weilandtje met zijn en
kele houten gebouwtjes er omheen zal ovep enige jaren uit
gebreid en herschapen zijn tot een van de grootste en mo
dernste luchthavens van de wereld.
Met voldoening kan worden geconstateerd, dat het ten
aanzien van Schiphol mogelijk is geweest een plan van
uitbreiding te ontwerpen, waarbij op hetgeen reeds aan
wezig is, kan worden aangesloten en waarbij het nieuwe
Schiphol op logische wijze kan groeien uit het reeds be
staande.
Een rapport, dat samenge
steld is door de Amsterdamse
gemeentelijke diensten der
Handelsinrichtingen, waaronder
de luchthaven ressorteert en
van Publieke Werken, is Zater
dag aangeboden aan H.M. de
Koningin, aan Z.K.H. Prins
Bemhard, aan Prinses Wilhel-
mina, aan de ministers en
aan de leden van de Amster
damse gemeenteraad. Dit uit
voerig rapport waarvan wij
reeds melding maakten, geeft
een volledig beeld van de be
ginselen van het- plan, dat is
opgesteld in nauw overleg
met de Rijksluchtvaartdienst
en in overeenstemming Is met
de door de Rijkscommissie
Luchtvaartterreinen getrokken
richtlijnen.
Uit studie, practijk en strijd
gedurende een lange reeks
van jaren, heeft zich een plan
ontwikkeld volgens het raak
lijnen-systeem. het tangentiele
plan, ontsproten aan 't ver
nuftige brein van een Frans
architect, vex-beterd en aange
past aan de situatie op Schip
hol. De zes start- en landings
banen vormen als het ware
raaklijnen aan het centraal
gelegen stationseiland, waar
de gebouwen en verdere voor
zieningen voor de afhande
ling van reizigers en vracht
komen.
De banen zullen 'n lengte krij
gen van 18U0 a 2550 rn. en 'n
breedte van 60 m. Zij worden
aangelegd op vlakke terrein
stroken, omgeven door sloten.
Het gebied buiten deze baan-
stroken kan In gebruik blij
ven voor landbouwdoeleinden.
Dc baanstroken zelf worden
van een deugdelijke grasmat
voorzien, die jaarlijks grote
hoeveelheden gras van eerste
kwaliteit zal opbrengen.
De start- en landingsbanen
worden bij het naar binnen
gerichte einde door enkele zo
genaamde rijbanen of taxiba-
nen verbonden met een -dubbe
le ring van rijbanen om het
eivormige stationseiland. De
rijbanen krijgen een breedte
van 30 meter en worden even
als de start- en landingsbanen
uitgevoerd in een constructie,
die de zwaarste vliegtuigen,
die in cle toekomst worden
verwacht, zal kunnen dragen.
HET BINNENKOMEN.
Een aankomend vliegtuig
vliegt om de luchthaven tot
het gekomen is voor het naar
buiten wiizende uiteinde van
PROVINCIALE BOOT (I).
Zo'n provinciale boot, over
de Westerschelde of over de
Oosterschelde, dat komt er zo
nauw niet op aan, dat is een
wereldje in het klein en ge kunt
er mensenkennis opdoen, als ge
u niet al te veel af laat leiden
door de onvergelijkelijke
schoonheid der Zeeuwse wate
ren.
Ge kunt er ontdekken, welk
een fantastische haast de men
sen krijgen, zodra de oever in
zicht komt. Zolang de wal nog
onbereikbaar is, zitten ze vreed
zaam naast elkaar en babbelen
over de duizend en één dingen,
waarvan een mensenleven aan
elkaar hangt. Ze zijn genoege-
lijk in hun bedaarde spreken
en ze hebben een zee van tijd,
want, nietwaar, als ge opgeslo
ten zit op een boot en er tóch
niet af kunt, voor de oever be
reikt is, waarom dan haast? Er
zit niets anders op, dan u te la
ten drijven en geduld te oefe
nen.
Maar op een gegeven ogen
blik, als er iemand al wel ze
ven of acht maal uit het ka
juitsraampje gekeken heeft,
staat hij op en grijpt naar zijn
tas of zijn koffer. En dan bre
ken ze los, de wolven in het
bos. Dan schudden zij hun lam-
merenvellen af en worden beze
ten door nog maar een enkele
gedachte: Hoe kom ik bin
nen de kortst mogelijke tijd van
die boot af!
Ze zijn niet bedaard meer en
ook niet vreedzaam en de zee
van tijd, die ze hadden' óp an
derhalve kilometer afstand van
de wal is eensklaps tot een
schimmetje geworden en ach,
het gaat dan op zo'n provin
ciale boot als in de grote we
reld: er wordt gedrongen, er
wordt geduwd, er wordt ge
stompt en er xoordt gesnauwd
en er beginnen kleintjes te hui
len en de groten denken:
Waarom zou ik me door zo'n
kleintje in de iveg laten zitten?
En ge vraagt u af, waarom,
dat nodig is en waartoe het
dient. En ge ziet, als de loop
plank wordt uitgelegd dat ook
op zo'n provinciale boot de
sterksten en de grootsten het al
tijd winnen. Zij zijn er het eer
ste af. De kleintjes de vreed
zame pacifisten die huppelen
(Uhteraan.
de baan, die ongeveer ligt in
de richting van de op dat
ogenblik waaiende wind. Tegen
de wind in landt nu het vlieg
tuig op deze baan. Wanneer
het in aanraking met de baan
is gekomen en de snelheid is
afgenomen tot de normale rij
snelheid op de grond, rijdt
het langs een der aftakkende
rijbanen naar de ring en be
geeft zich langs een der beide
ringbanen naar die plaats van
het eiland, waai- zich het plat
form en het stationsgebouw
bevinden, waarheen de reizi-
geis of de vracht moeten wor
den gebracht.
Een vertrekkend vliegtuig
rijdt van het platform langs
de ringbaan en de aftakkende
rijbaan naar het begin van de
startbaan, die juist aan de
andere zijde van het stations
eiland ligt als de baan, waar
op wordt geland. Langs deze
startbaan stijgt het op en
verwijdert zich hierbij dus
van het stationseiland.
v
DE START
Op deze wijze zijn dus twee
tegenover elkaar gelegen ba
nen tegelijk in gebruik; op de
ene baan wordt geland naar
het stationseiland toe, op de
andere baan wordt gestart
van het stationseiland af.
Draait nu de wind, dan komt
er een ogenblik, waarop een
ander stei van twee banen in
gebruik wordt genomen, om
dat de vliegtuigen ongeveer
in de richting van de wind
moeten landen en onstijgen.
Toch behoeven de moderne
vliegtuigen niet meer zoals
de vroegere vliegtuigen, zui
ver met hun neus in de wind
te landen en te starten. Ook
als de wind schuin op de baan
staat, kunnen zij hiervan ge
bruik maken.
Van deze omstandigheid kan
bij een tangentiëie luchthaven
op gelukkige wijze profy ge
trokken worden. Ket zal nl.
in de meeste gevallen mogelijk
zijn, twee op elkaar volgende
banen tegelijkertijd voor de
landing te gebruiken, terwijl
daarby tevens op de twee te
genovergesteld gelegen banen
tegelijkertyd gestart wordt.
Dit speciale voordeel bezit al
leen een luchtliaven volgens
het tangentiëie systeem, waar
bij de banen geheel vry van
elkaar liggen en elkaar dus
niet snijden. De capaciteit van
een tangentiëie luchthaven
kan daardoor tweemaal zo
groot gesteld worden a!s die
van een luchthaven met even
veel banen, die elkaar wel
snijden.
De toekomstige luchthaven.
Schiphol zal van de landzijde
bereikt kunnen worden langs
de Rijksweg Amsterdam-Den
Haag, die door het stations-
eiland wordt geleid. De be
staande weg zal plaatselyk
iets moeten worden omgelegd.
Hij wordt door middel van
viaducten op twee plaatsen
ondar de ringbaan voor de
vliegtuigen doorgevoerd. Hal
verwege het stationseiland ko
men ruime aftakkingen, zodat
het verkeer voor de luchtha
ven het doorgaande verkeer
Amsterdam-Den Haag niet
hindert. Het middengedeelte
van Het stationseiland zal
worden ingenomen door wegen,
plantsoenen en ruime parkeer-
gelegenheden voor auto's.
Daaromheen komen de sta
tionsgebouwen. Aan de buiten
zijde, bereikbaar van de ring
banen, komen de platforms,
waar de vliegtuigen kunnen
worden opgesteld.
SPOORWEG
Bij 't opstellen van 't plan is
er rekening mede gehouden,
dat de nieuwe spoorweg Am
sterdam-Den Haag, die de N.
S. in de toekomst hopen aan
te leggen, via Schiphol kan
worden gevoei*d. Ter plaatse
van de luchthaven zal deze
spoonveg ondergronds moeten
woorden. Men denkt hierbij aan
oen station in het centrale
eiland, dat onder het stations
gebouw voor de luchtreizigers
zal worden gemaakt.
LICHT EN SCHADUW
De gehele toekomstige
luchthaven zal een oppervlakte
beslaan van 1200 a 1300 ha.
Het verlies van landbouwgron
den is een schaduwzijde van
de luchthavenaanleg. Er is
evenwel ook een lichtzijde. Zo
dient te worden bedacht, dat,
ongeacht het personeel van
Gemeente en aannemers,
werkzaam bij de wederopbouw
en uitbreiding van de lucht
haven, thans op Schiphol rond
7500 personen werken. Ver
wacht wordt, .dat dit aantal
zich in de eerste 5 10 jaren
nog zal verdubbelen.
(Nadruk verboden)
Achtjarig jongetje
overreden.
ONGELUKKEN IN DE
HOOFDSTAD
Maandag stak een achtjarig
jongetje op de Haarlemmerweg
te Amsterdam plotseling over,
hij werd aangereden door een
passerende personenauto en op
slag gedood.
Een dame, die Zaterdagavond
vergat richting aan te geven,
toen zij linksaf sloeg, en daar
door op de Weteringschans
door een personenauto werd
aangereden, is in het ziekenhuis
aan de gevolgen van dit onge
luk overleden.
Maandag om kwart voor twee
is een auto op de Haarlemmer
weg. tegen een lichtmast gere
den. Het bleek, dat de bestuur
der onder invloed van sterke
drank was. De vier inzittenden
werden allen min of meer ern
stig gewond.
Maandag is de „Slamat", een
der nieuwe schepen van de Kon.
Rotterdamse Lloyd van zijn eer
ste reis naar Indonesië terugge
keerd.
De „Slamat" heeft een recordla
ding rubber. nL bijna vier mil-
lioen kg. meegebracht, alsmede de
eerste 920 balen Delitabak.
EEN VOORBEELD VOOR ZEELAND?
Er zijn te weinig melkers-
in het Orgaan van de
Zeeuwse m-"-federatles pu
bliceerde Ir. W. L. Harmsen
een artikel over het me
chanisch melken in coöpe
ratief verband, waarbij h.y
als uitgangspunt nam de
resultaten welke te LJzen-
dijke zyn bereikt door de
Coöperatieve Melkerij te
IJzendijke.
Er zijn daar 6 melkveehou
ders-aandeelhouders, die voor
gezamenlijke rekening een
melkmachine met jeep en toe
behoren exploiteren. Drie van
de bedrijven liggen in IJzen
dijke, twee in Schoondijke en
een in Hoofdplaat.
Daarnaast is er nog een
aangeslotene, die contractueel
voor een jaar heeft verbonden
voor een aantal koeien.
Begonnen is met ongeveer
45 koeien, maar men stelt zich
voor dit aantal binnen enige
maariden uit te breiden tot 6"
WERKINDELING
De jeep-melker vertrekt des
morgens te half vijf en des
Do jeep van de Eerste Zeeuwse Coöperatieve Machine-melkcry te IJzendijke.
H. K. H. Prinses Irene was Zaterdagmiddag bruidsmeisje bij het huwelijk van Mej. Violet
Charlie del Court van Krimpen met Jhr. H. W. C. M.' de Jonge van Ellemeel. De bruid fs
de jongste zuster van Mevrouw Feaver, die de huisgenote was van H. M. de Koningin In
Canada.
Tegenvoeters I
Krijgsdansen van Australische inboorlingen
eindigen jn een hevige kloppartij.
Uniek' schouwspel rond
laaiende houtvuren.
middags te drie uur van de
melkfabriek naar het eerste
bedrijf en keert ongeveer 3
uur later terug van zijn rond
gang langs de bedrijven. Het
melken geschiedt in. de stal,
waarbij de jeep tot voor de
staldeur rijdt.
In de uren tussen de melk
tijden wordt de melkmachine
met alle onderdelen gereinigd
en gesteriliseerd in de melk
fabriek.
Het melken duurt per koe
ongeveer 2 a 3 minuten en er
wordt onmiddellijk nagemol-
ken,
DE KOSTEN
De aanschaffingskosten te
IJzendijke waren ^rond 6500
met inbegrip van de aanleg
van een stalleiding op 6 bedrij
ven. De exploitatiekosten wor
den op ruim 4000.per jaar
getaxeerd. De installatie wordt
in 5 jaar afgeschreven.
Bij een deelname met circa
60 koeien zouden de vaste kos
ten per koe op ongeveer f 70
komen. Bij stijging van het
aantal koeien, gunstige ligging
van de aangesloten bedrijven
enz. dalen dez: kosten. Bij 80
koeien reken4 men op ruim
50 per koe.
De zijn bij e bere
kening niet inbegrepen. Men
moet rekenen op 2 man per
soneel met een hulpkracht, die
tijdens de vacantie invalt. In
Groningen, waar het coönera-
tief melken met de jeep reeds
2 jaar wordt toegepast neemt
men als personeel vakmelkers,
die circa 50 per week ver
die .en.
De V -.ven te IJzendij-
dijke worden berekend cp
7000 per jaar. De totale bru-
to-kosten komen bij 60 koeien
te IJzendijke op f 185 per
koe, maar voor de aanvoer
naar de fabriek wordt 1
per kg. melk vergoed, zodat
de jaarlijkse kosten per koe
zakken tot circa 145.
Stijgt het aantal koeien tot
80, dan zijn de kosten circa
100.—.
IN ZEELAND
In Zeeland, aldus ir. Harm
sen, staan we voor het feit,
dat er gebrek is aan melkers.
Dit heeft tot gevolg, dat vee.
Padvinders kennen de be
tekenis van het woord „Jam
boree": feestelijke bijeenkomst
van Indianen in Amerika.
Doch weinigen in Nederland
zullen een „Corroboree" of
oorlogsdans der Australische
inboorlingen hebben gehoord,
ïn wezen is er weinig verschil
tussen de vreugdevolle bijeen
komsten der oorspronkelijke
bewoners van Amerika en
Australië, maar de wilde
krijgsdans van de „Aussies"
ontaardt soms in een stevige
kloppartij.
Ten einde een „Corroboree"
bij te wonen ben ik eens diep
de binnenlanden ingeti-okken.
Hoogst zelden zijn blanken in
de gelegenheid zulke geheime
feesten mee te maken. Een
inboorling diende mij als gids
in net bos, waar ik de prach
tigste houtsoorten zag. Het
werd al donker en dus werden
de stormlantaarns aangesto
ken. Het heldere licht wierp
schaduwen over de grillige
wijnstokken om ons heen en
nu en dan werden bloeiende
orchideeën, die in rijke kleur
schakering van de toppen der
gevalTen woudreuzen hingen,
in het licht gevangen. Na een
inbooi-lingenpad te 'zijn afge
lopen kwamen wij op een
open Dlek, die tussen kleine
heuvels verbox'gen lag. Van
verre rook ik de geuren van
de oplaaiende houtvuren,
maar toen wij naderbij kwa
men, werd deze verdrongen
door de scherpe, rookachtige
stank, die onafscheidelijk met
de inboorling verbonden
schijnt te zijn. Een dozijn
magere, schurftige honden, ge
volgd door een schreeuwende
vrouw met een stok, kwam
ons begroeten. Wij stonden od
historische corroboreegrond.
waar gedurende hor.dex-den
iaren stamfeesten zijn ge
houden.
DE STRIJD VAN
DE JAGERS.
De mannen waven gereed
voor de dans: besmeurd met
klei en uitgedost met de don
zige veren van jonge papa
gaaien, met viigensap op de
lichamen vastgekleefd. Som
mige hadden ook de wenk
brauwen met veren versierd.
Bij het vuur was een familie
aan het eten; wortels van de
broodboom en slangenvlees
was het menu. Uit een zwart
gerookt en gedeukt benzine-
blik stak een kangeroepoot. Ik
nam plaats op een boom
stronk, de theaterfauteuil van
deze openluchtschouwburg.
Een vreemdsoortig uitge
doste oude man ging in de
kring staan. In zijn handen
hield hij verweerde stokken,
die dienen om dë geesten dei-
afgestorvenen op te roepen.
Verscheidene uit pijpen ro
kende „gins" (vrouwen) gin
gen eveneens op de stronken
zitten en toen traden uit dc
bosjes twee mannen, gewa
pend met speer en boemerang,
te voorschijn Elk droeg een
bosje bladeren om enkels en
pols. Stampend en knorrend
zwaaiden zij heen en weer en
gluurden door de opgeheven
handen. Zij stelden jagers
voor, op het spoor van de ca-
suaris, de Australische struis
vogel, uitgebeeld door een ge
bukte man met bladeren om
de heupen. Na het dier te
hebben „overwonnen" ver
dwenen zij weer in het struik
gewas. waarna de oude man
begon te zingen. In het schijn
sel van het houtvuur glom hij
als fluweel, een gevolg van
talloze inwrijvingen met olie
over zijn nooit gewassen huid.
De hele stam luisterde in
vervoering naar de schrille,
hoge stem: zelfs de kinderen
en cle honden werdén dood
stil. De meeste der aanwe
zigen hadden deze melodie,
die een -oude sage voorstelt
het tweegesprek tussen een
kangeroe en een platypus
(klein buideldier) al hon
derden malen gehoord, maar
zij werden er nog steeds door
geboeid.
OP TIJD VERTROKKEN!
Het was inmiddels zo laat
geworden, dat wij moesten
vertrekken. De dansen om de
casuaris waren vol natuurlijke
gratie en boden een uniek
schouwspel; ik betaalde er
graag voor met stukken ge
draaide tabak.
Nauwelijks waren wij ech
ter weer op pad, of wij hoor
den een luid geschreeuw uit
de grote menigte opklinken.
Van alle kanten drong gehuil,
gejammer en geblaf tot ons
door. Iemand had een wilde
met een stok geranseld en dit
was het sein: een woest re
frein werd aangeheven, in
boorlingen draaiden als be
zetenen in het rond en de
vrouwen sloegpn op de heu
pen, wiegelden en dansten. Ik
was juist op tijd vertrokken
D. MEULENBELT.
houders dikwijls tegen hun
wil de melkveestapel inkrim
pen. 'Ir. Harmsen wijst in zijn
beschouwing ook op het voor
deel van de reinheid bij de
melkwirming en op het ver
krijgen van maximale hoeveel
heden melk.
Een der deelnemers aan de
jeep-melkerij te IJzendijke
verklaarde, dat reeds in de
eerste week machinaal melken
belangrijk meer melk werd
gewonnen dan daarvoor bij
(uiteraard slecht!) handmel-
ken. 't Moet mogelijk' zyn ge
schikte machinemelkers (met
2 a 3 per 100 koeien kan men
volstaan) te vinden en hen
op te leiden tot vakmensen,
die zowel technisch als hy
giënisch prima werk leveren
en die toegerust zijn niet een
noodzakelijke liefde voor een
goedbeleond werk.
Meer moeilijkheden aan
de grens.
k.n.a.c. dringt op
VERZACHTING AAN.
Bij hc'. snel naderen van het
oorspronkelijk vastgestelde tijdstip
voor het in werking treden van
cle eerste phase van de beoogde
tol- en douane unie tussen Neder
land en België, zou men mogen
verwachten, dat deze belangrijke
gebeurtenis reeds thans een gun
stige ontwikkeling zou uitoefenen
op het onderling verkeer tussen
beide nabuurvolken. Het bestuur
van de K.N.A.C. constateert ech
ter in een adres aan dc ministers
van Financiën en Economische
Zaken het tegendeel.
De K.NA.C. ziet dan ook met
vreze het zomerseizoen tegenmoel.
wanneer lange wachttijden onver
mijdelijk zullen zijn en mede daar
door Nederland veel moeizaam op
gebouwde goodwill zal verspelen.
De K.N.A.C. verzocht het daar
heen te leiden: lc. dat ten spoe
digste een regeling wordt getrof
fen. dat Nederlanders ook voor
niet zakelijke doeleinden België
kunnen bezoeken; 2e. dat ook ove
rigens als de omstandigheden
enigszins veroorloven beperkin
gen aan het onderling verkeer van
beide volken worden in de weg
gelegd: 3e. dat Sn elk geval de
vereiste formaliteiten desnoods
met opoffering van de grootste
perfectie tot het minimum worden
teruggebracht.
Aan de minister van Oorlog
heeft de K.NA.C. tenslotte ver
zocht. naar aanleiding van het
feit, dat sinds enkele weken de
politie-maatregelen aanmerkelijk
zijn verscherpt en de persoons-
contröle to thet minimum wordt
teruggebracht.
Yoego Slavisch adviseur van
generaal Markos ontslagen.
De radio der Griekse gueril-
lastrijders zou medegedeeld
hebben, dat de Griekse commu
nistische partij „generaal Popo-
vitsj", die aangeduid werd als
Jóegoslavisch militair adviseur
van „generaal Markos" (van
wie reeds vorige week is be
richt. dat hij ontslagen is),
heeft ontslagen. Volgens waar
nemers te Athene, zou dit in
dien het waar is, het einde
hunnen betekenen van de Joe
goslavische militaire hulp aan
de guerillastrijders.