T
De galeien van Sluis
We veroveren de Bierhalle
van Hannover
De Coöp. Veiling
te Terneuzen
Zeeuwse Almanak
Namen deel aan hevige
gevechten
Geliquideerd door Prins Maurits
ante Sabine
grijpt in MARIA SAWERSKY
TWEEDE BLAD
PROVINCIALE ZEEUWSE COURANT
WOENSDAG 2 FEBRUARI 1949
Ik was geheim agent in oorlogstijd XXXVIII)
En horen hoe de ziekenbarak van
kamp Lahde werd uitgemoord
Het is ongelofelijk
Als in trance loop ik langzaam weg van de gevangenis. Ik
kan niet geloven, dat ik vrü ben. t Zal wel een val zijn. Ik
wacht op iets, dat weer plotseling een eind aan mgn vrijheid
zal maken. Dan hoor ik van de overkant van de straat een
fluitje. Ik kijk op en zie mijn vriend Wim rustig en beza
digd in de bleke lentezon op een laag muurtje zitten. Hij be
duidt me, dat ik naar hem toe moet komen. „De heb op je
zitten wachten", zegt hij, alsof er geen oorlog en geen Duits
land is en alsof er nooit een gevangenis geweest is. „Kom
naast me zitten, dan wachten we op Hoeben. Hij zal over
een minuut of tien wel komen". Ik voel me wezenloos. Gebeurt
dit allemaal werkelijk? „Waar zijn de anderen?" vraag ik en
ga op de grond zitten met mijn rug tegen de muur.
„Ze wachten op ons in de Bierhalle. We zijn ongeveer een
uur geleden uit de gevangenis gegooid. De Bierhalle is onze
ontmoetingsplaats. Maar ik wou hier op jou wachten."
Ik weet niet of het zijn on
verstoorbare stem is of de
vreemde blik van een voorbij
ganger, die me tot bezinning
roept.
„Wat denk jij er van?" zeg ik
en sta op.
„Waarvan?" vraagt Wim met
een klank van verbazing in zijn
stem.
„Van die invrijheidsstelling!"
„Niets! Wat moet ik er van
denken? Het werd hoog tijd,
dat is alles. Ik heb het nooit
erg leuk gevonden". Hij zwijgt
een ogenblik „Waarom vraag
je dat? Wat bedoel je daar
mee?"
„Ik kan het nog niet goed
geloven. Ik ben bang, dat ze er
een beroerde bedoeling mee
hebben. Maar ik kan die gevan
genis niet meer zien! Laten we
een stuk verderop gaan. En la
ten we proberen er gewoon uit
te zien. We vallen zo te veel
op".
Ik heb zo'n idee. dat het niet
raadzaam is, dat men in ons
een Auslander of een gevange
ne herkent. Ons voorkomen
broek in onze sokken gestopt,
oude vuile kapotte overjassen,
ons boord vastgemaakt met een
stuk touw, onze kale koppen
dat alles is nogal opvallend. We
doen wat mogelijk is. al blijft
dit beperkt tot het ophalen van
onze broeken en het neerslaan
van onze boordjes.
Kort daarop komt Hoeben
met een troepje gevangenen de
straat door marcheren. Zijn ge
zicht is goud waard, wanneer
hij ons daar op een bank in het
plantsoen ziet zitten. Hij is zó
verbaasd, dat hij vergeet bij
zijn troep te blijven en achter
op raakt. Met open mond gaapt
hij dit onbegrijpelijke wonder
aan. Dan zoeken zijn ogen het
plantsoen af naar een begelei
der en wanneer hij die niet
ontdekken kan, vraagt hij met
wilde gebaren om een verkla
ring. We steken als enig ant
woord onze duimen omhoog' en
laten hem koelbloedig voorbij
gaan en door de gevangenis
poort verdwijnen.
Tien minuten later wordt ook
Hoeben uit de gevangenis ge
gooid. Men zou verwachten, dat
hij in de grootste opwinding
naar buiten zou komen rennen.
Maar nee, hij strompelt op ons
toe, even verdwaasd als ik was
en. zijn gezicht drukt de hoogste
verbazing uit.
VKIJ.
En dan gaan we met z'n drie-
en op weg naar Bierhalle. Drie
vrije mensen!.
Sinds deze dag heb ik Han
nover tamelijk goed leren ken
nen, doch de straten en pleinen
hebben er nooit zo uitgezien als
op deze eerste wandeling na
onze invrijheidsstelling. We
kunnen hoeken omslaan, stra
ten oversteken en gaan en staan
waar we willen. De kleur der
huizen is anders dan anders, de
HAAN EN KIPPEN.
Het bericht in de krant van
Dinsdag over het hoen van de
heer A. de Visser uit Wisse-
kerke op Noord-Beveland, welk
hoen reeds eieren heeft uitge
broed en kuikens heeft gekre
gen, heeft een herinnering wak
ker geroepen.
Mijn vader was een achtens
waardig man en hij hield kip
pen met een haan. Op een mor
gen maakte hij zijn dagelijkse
tocht nagx het hok en wie
schetst zijn ontsteltenis, toen
hij noch de kippen, noch de
haan ontdekte! Hy snelde naai
de politie en een dienaar van de
Heilige Hermandad ging mee
om zich ter plaatse te overtui
gen van de diefstal. Het hok
was leeg.... De veldwachter
evenwel had vele detectivero
mans gelezen en zei: Er is geen
misdaad zonder fouten. Dus
kro'p hij, de verontreiniging
niet tellendin het hok om naar
sporen te zoeken. En ziet: nau
welijks zat hij er in, of er ont
stond een afschuwelijk spekta
kel. Er werd gegild en gekraaid,
één voor één stoven de kippen
te voorschijn, het laatst de haan
en na de haan de veldwachter:
onder de veren en de vlekken.
Wat was het geval? De haan
had zich verslapen en niet ge
kraaid en de kippen waren blij
ven slapen.
En nu is het wat dat hoen van
de heer de Visser aangaat maar
de vraag, of het gebroed heeft
omdat het zo vroeg lente schijnt,
of omdat de haan ditmaal mis
schien te vroeg gekraaid heeft.
lucht, de hemel, de étalages, al
les is vreemd en bedwelmend
nieuw.
Bij de ingang van de Bier-
balie wordt ons de weg ver
sperd door een dikke Duitser,
blijkbaar de eigenaar. Hij treedt
ons met uitgebreide armen te
gemoet.
„Geen buitenlanders!" schreeuwt
hij. „Verboten für Auslander".
Ik ken nu langzamerhand de
mentaliteit van het super-ras,
loop recht op de kerel af en zeg
met een stalen, soldateske stem:
„Hoe komt U er bij om mij op
die manier de weg te versper
ren. was!?"
Zijn armen vallen slap langs
zijn lichaam, zijn gezicht wordt
lang cn zijn stem sterft weg tot
een niet overtuigend gefluister.
„Geen buitenlanders, mein
Herr!"
„Natuurlijk niet, maar
en ik richt me zo groot moge
lijk op, „houdt U mij voor een
buitenlander!? Dat is een bele
diging, mein Herr. Dat is wel
summum!"
„Nee. nee. natuurlijk niet,
mein Herr. Verzeihung!"
.Dan is het goed!" snuif ik en
met een wenk naar Wim en
Hoeben: „Kom mee, let niet op
hem!"
DROEF RELAAS.
We lopen rakelings langs de
overdonderde eigenaar het res
taurant binnen, waar we de an
deren vinden, elk met een glas
bier voor zich! Ze zijn in een
opgewonden gesprek gewikkeld
met twee mannen, die we vroe
ger in het moordkamp van Lah
de ontmoet hebben.
Hun verhaal is verschrikke
lijk. Een paar dagen geleden
hadden de autoriteiten besloten
liet kamp te liquideren. De ge-
interneerden zouden naar Han
nover marcheren en daar in
vrijheid gesteld worden. De
mensen in het hospitaal en de
ziekenhut waren op rapport ge
roepen voor medisch onderzoek.
Hun was gevraagd of zij kon
den lopen. Was dit niet moge
lijk, dan zouden ze met wagens
gaan. De meeste ongelukkigen
gaven aan de wagens de voor
keur en werden in afwachting
van verdere orders weer naar
bed gestuurd. Toen het onder
zoek geëindigd was, werden de
deuren van het hospitaal geslo
ten en was de Peitschman, de
jonge Poolse beul, met zijn ma
chine-pistool de verschillende
kamers rondgegaan en had van
de deuropening uit dc zieken
ir hun bed doodgeschoten. Daar
na was de hut in brand gesto
ken. Er waren ongeveer negen
tig mannen in het hospitaal ge
weest toen dit gebeurde. De an
dere gevangenen werden in co-
lonne's ingedeeld en marcheer
den het kamp uit. Zodra de
laatste man het hek door was,
ging het hele kamp in vlammen
op. Ieder, die de marcherende
colonne niet bij kon houden,
werd er uit gehaald en moest
langs de weg een kuil graven.
Staande aan de rand van zijn
eigen graf kreeg hij een nek
schot, waarna de aarde weer in
de kuil geschept werd en de
mars verder ging
We vragen ons af, waaraan
wij het geluk danken, dat we
juist op tijd uit die hel ontsla
gen zijn. De neerslachtige stem
ming duurt niet lang. We zijn
te zeer in beslag genomen door
de moeilijkheden van het ogen
blik om eten en een slaapplaats
te vinden.
Het blijkt, dat „Stammtisch"
het enige is, dat we zonder
Marken kunnen krijgen. Het is
een gerecht bestaande uit knol
raap, een paar worteltjes, af en
toe een aardappel en verder
water. Maar het vult de maag
en dat is al heel wat. Gelukkig
krijgen we even later van een
paar hulpvaardige landgenoten
wat geld en twee Hollandse
meisjes doen er wat vetbonnen
en een broodbon bij. Het is na
tuurlijk zeer edelmoedig, maar
er zijn zeven uitgehongerde
mannen, die moeten eten en
dan betekent twintig gram vet
en honderd gram brood niet
veeL Dit is een probleem, dat
om een onmiddellijke oplossing
vraagt. We tracteren onszelf op
een glas bier en beginnen een
breedvoerige discussie. Paters
en ik spelen een enigszins dic
tatoriale rol en verordenen, dat
elk lid van de groep moet pro
beren zoveel mogelijk eten te
bemachtigen, dat allemaal bij
eengebracht en op de etensuren
eerlijk verdeeld zal worden. De
ontmoetingsplaats is de Bierhal
le, tenzij we intussen iets be
ters vinden.
VERDER OP ZOEK.
Dan moeten we verder een
plaats zoeken, waar we kunnen
slapen. We ontdekken weldra,
dat de Bunker onder het grote
station de enige mogelijkheid
biedt. We vertrekken in optocht
om de plaats in ogenschouw te
nemen. Het blijkt, dat er zes
grote schuilkelders zijn, diep
onder het station, elk voor on
geveer vierhonderd man. Bun
ker nummer zes is voor de Aus-
lander, wie het ten strengste
verboden is hun gezicht in één
van de andere kelders te laten
zien. Maar bunker nummer zes
stinkt zo ontzettend en is zo
onbeschrijfelijk smerig, dat we
besluiten ieder in een van de
andere keldei-s te kruipen en
de volgende ochtend bij elkaar
te komen in bunker nummer
drie, waar de hoofdingang is.
Daar Wim en ik ons zeer tot
elkaar aangetrokken voelen, be
sluiten we bij elkaar te blijven
en na tevergeefs naar een zit
plaats gezocht te hebben (de
kelder is stampvol Duitsers),
nemen we onze toevlucht tot de
enig overblijvende mogelijk
heid: de vloer. Daar mijn jas
de dikste is, spreidden we deze
op het beton uit, gebruiken on
ze jasjes als hoofdkussen en
Wims regenjas als deken en
leggen ons ter ruste.
Het orgel van de St. Janskerk in Roosendaal, één der grootste van Noord-Brabant, da
teert uit het einde van de vorige eeuw en beschikt nfet over voldoende middelen om
bijv. werken van Bach te vertolken. Het kerkbestuur heeft het orgel dusdanig doen
verbouwen, dat het geschikt is alle werk en uit de bestaande orgelliteratuur te ver
klanken. De Mechelse organist Flor Peetcrs heeft voor de verbouwing de technische
richtlijnen aangegeven. Het instrument wordt voorzien van een electro-pueumatisclie
installatie en krijgt een nieuwe electrische speeltafel met drie manualen, terwijl het
aantal registers is uitgebreid van 22 tot 47, het aantal pijpen van 1400 tot 3600. Begin
volgende maand zal het orgel weer in gebruik kunnen worden genomen.
Galeien waren grote roeischepen, die tamelijk lang wa
ren. Ze hadden weinig diepgang. Daar voor elke roei
riem zes mannen nodig waren, die naast elkaar op een
bank zaten, waren de boten nogal breed. De schepen
waren geheel open. De galeien werden in de zeestrijd ge
bruikt, vooral aan de Afrikaanse kusten der Middellandse
zee, waar z\j het langst dienst hebben gedaan. Met hun
ooruitstekende snavel ramden zij de vijandelijke schepen.
De roeiers waren slaven of
veroordeelden. Zij kregen elk
een nummer op de blote
schouder ingebrand, hun hoofd
was kaai geschoren en ze
waren tot aan het middel
naakt. Met één der voeten
waren zij door een ketting
Groeiende belangstelling in
West Zeeuwscb Vlaanderen
Komende fruitexport
Het bestuur van de
Coöp. Veiling te Ternen-
zen is er in het ach er-
liggende jaar in geslaagd
de belangstelling voor deze
veiling ook bjj de West-
Zeeuwsch-VIaamse fruit
kwekers op een aanmer
kelijk hoger peil te bren
gen.
De samenwerking tussen de
Oost- en de West-Zeeuwsch-
Vlaamse kwekers heeft in 't
verleden wel eens gehaperd.
Een kentering kwam toen de
veiling een ophaaldienst in
W. Z. Vlaanderen organiseer
de ten behoeve van hen, die
hun product wilden veilen in
Terneuzen.
In het afgelopen jaar steeg
het aantal fruitkwekers, dat
uit W. Zeeuwsch Vlaanderen
liet veilen te Terneuzen tot
25. Zij werden lid van de
coöperatie en hebben nu een
zelfde stem ln het kapittel
bij het behartigen van be
langen.
Het is duidelijk, waarom
de finitkwekers in Zeeuwsch
Vlaanderen zo sterk bedacht
zijn op uitbreiding van hun
veiling-omzet: alleen wanneer
er flinke aanvoer is van
kwaliteitsproduct hebben de
kopers doorlopend belangstel
ling voor de veiling en wordt
er een goede prijs gemaakt
voor het product.
Het veilingsbestuur legt er
in de laatste tyd bij de leden
vooral de nadruk op, dat pro
duct van hoge kwaliteit aan
)e Vereniging van I&e-
classeringsinstellingen
Nationale Reclasserings-
lag" heeft een open
rüsvraag uitgeschreven
oor een affiche ten be
hoeve van de reclasse-
ingscollecte, welke op 18
'uni zal worden gehou-
len. Dc kunstschilder
Ienlc Meijer uit Wasse-
•aar won met zUn inzen-
'ing onder het motto „Die
laat. ziet toe, dat hij niet
•alle" nit 117 inzendingen
ie 1ste prijs.
de veiling de goede naam
kan bezorgen, waarop de
kwekers zoveel prijs stellen.
Ook de bezitters van de zo
genaamde boerenboomgaarden
in W. Zeeuwsch-Vlaanderen
zullen daarvan doordrongen
moeten raken.
Het stemt daarom tot te
vredenheid, dat de kwaliteit
in de laatste jaren voortdu
rend is gestegen.
DE PLANNEN.
Dit brengt ook de plannen
van het Terneuzense veilings
bestuur om te komen tot
nieuwbouw en tot stichting
van een koelhuis, in een ac
tueel stadium.
Wat de ophaaldienst be
treft, werden in het afgelo
pen jaar uit Sluis, Aarden
burg, Bresk'ens, Oostburg enz.
niet minder dan 9000 kisten
of wel 200.000 kg. hard fruit
afgehaald, waarbp dan nog
komen belangrijke partijen
zwarte en rode bessen. Er
waren weken van 500 a 600
kisten.
Hoofddoel van de veiling is
het verkregen van de gelden
de marktprijs voor het pro
duct. Hoewel de prijzen nooit
stabiel zijn, moeten ze niet
teveel verschillen van de prij
zen, welke in andere fruit-
centra worden gemaakt.
DE AFZET.
De Terneuzense veiling vond
haar afzet behalve in de
eigen streek ook voor ver-
zeiding naar de steden van
Holland en door export (pe
ren). De verwachting bestaat,
dat bij doorwerking van de
Benelux-samenwerking de
veiling van Terneuzen goede
mogelijkheden biedt en dat
een gezond optimisme gewet
tigd is. Daarbij zal er alles
op gezet moeten worden om
te zorgen, dat het fruit van
de veiling een goede naam
krijgt in de Benelux-landen
door goede sortering en ver
zorging, deskundige behande
ling, verpakking en verzen
ding. Dan zullen grote ex
porteurs en buitenlandse af
nemers naar de Terneuzense
veiling komen en kan het vei-
l'ngbedrtjf betekenisvolle re
sultaten afwei*pen voor de sa
menwerkende telers.
De Groninger kamer van het
Bijzonder Gerechtshof te Leeuwar
den behandelde wederom de zaak
tegen de beruchte landwachter en
S.D.-handlanger Pier Nobach uit
Doezup. De advocaat-fiscaal eiste
na een uitvoerig pleidooi, de dood
straf.
aan de banken gekluisterd,
waarop zij zes aan zes naast
elkaar zaten om de vijftig
voet (ruim 4 m.) lange zwa
re roeiriem in beweging te
brengen, wat van de zes
mannen een buitengewone in
spanning vorderde.
Een galei was verdeeld in
afdelingen, die elk een op
zichter hadden. De opzich
ters, nissen, de rijen doorlo
pende. kenden geen erbarmen.
Als de riemen niet vlug ge
noeg werden gehanteerd, sloe
gen zij de slaven meedogen
loos met lange stokken of
zwepen op dc blote ruggen.
EERST DUINKER
KEN, LATER OOK
SLUIS.
In de 80-jarige oorlog heb
ben de landvoogden der
Zuidelijke Nederlanden de ga
leien van Antwerpen naar
Duinkerken verplaatst. Als
de Duinkerker kapers de be
manning der veroverde sche
pen niet over boord wierpen,
werd zij meegenomen om op
de galeien dienst te doen. Zo
hebben Piet Hein en zijn va
der vier lange jaren hét har
de leven op de galeien mee
gemaakt, tot zij tot de ge
lukkigen behoorden, die uit
gewisseld werden tegen de
admiraal Van Aragon.
Was er gebrek aan galei
slaven dan werden in Hon
garije Turken gekocht. Men
beschikte daar altyd over
krijgsgevangen soldaten.
Toen de Spaanse landvoogd
Parma door verraad de ste
den Gent en Brugge had we
ten te bemachtigen, sloeg ,hy
het belep voor Sluis, dat zich
dapper verdedigde. Daar de
Staten niet voldoende hulp
zonden, moest de stad zich
overgeven.
Van hun nalatigheid hebben
de Staten wrange vruchten
geplukt, want naast het be
ruchte Duinkerken werd ook
het nabij gelegen Sluis een
roversnest.
Frederik Spinola. een Ge-
nuees in Spaanse dienst, bood
de koning aan om op zijn
kosten te Sluis zes galeien
te stationneren ten einde van
hieruit de vijand te besto
ken. Alles wat hij bemach
tigde. zou hem worden toege
wezen.
Van uit Spanje kwamen de
galeien langs de Franse kust
in Het Kanaal. Zij hadden
aan de aandacht der Engel
sen, onze bondgenoten, weten
te ontsnappen. Ook de Hol
landse schepen onder admi
raal Justus van Nassau, die
voor de Vlaamse kust kruis
te. kon het binnenlopen der
galeien in het Zwin niet ge
heel beletten. Van een galei
werd de mast afgeschoten,
een paar andere schepen wa
ren aan de grond vastgelo
pen, doch konden weer vlot
komen.
SCHADE .AAN DE
SCHEEPVAART.
Van uit het Sluisse Gat,
waarin het Zwin uitmondde,
lagen zij op de loer naar de
Hollandse en Zeeuwse sche.
pen, die naar het dichtbij
gelegen Vlissingen koersten.
Voortdurend moesten de Sta
ten voor genoemd gat oor-
oorlogsschepen doen kruisen
om de galeien het uitlopen
te beletten. Bij windstilte of
zwakke wind kwamen zij
toch naar buiten en namen
in het gezicht der Hollandse
Zeeuwse schepen -wat zij
verkozen. Door de windstilte
konden de schepen zich niet
bewegen.» zodatde galeien
ongehinderd met hun buit
naar de haven van Sluis te-
ï-ug konden roeien. De kanon
nen droegen vroeger niet ver.
De galei-commandanten
FEUILLETON
42
Het noodhulpje was reeds
vertrokken en ze trof haar ge
dienstige bij het opbergen van
het servies.
.,Ik geloof, dat onze theevisi
te een daverend succes is ge
worden", leidde juffrouw Sa
bine het gesprek in. ..J-e hebt
er ook wel je best voor gedaan,
Emma".
„Om de kapitein tevreden te
stellen, is ook geen kunst",
weerde Emma bescheiden af.
„Als je heel de dag bent over
geleverd aan die ouwe Peter,
die alleen maar bruine bonen
met spek kan koken
„Dat wel, ja, maar de dokter
is toch een critische gast en die
heeft 't ook goed gesmaakt Hoe
bevallen je overigens de nich
ten van de kapitein?"
Emma draaide zich om en
plantte haar rode werkhanden
op haar heupen.
„Mag ik u eerlijk zeggen, hoe
ik daarover denk, juffrouw?
„Natuurlijk, meisje. Daarom
vraag ik het je toch!"
„Nou, wat die knappe betreft,
die Irene, dat is er eentje, die
met de worst naar het spek
gooit en haar schaapjes zo gauw
mogelijk op het droge wil bren
gen. Die probeert de kapitein
in te palmen en., cn ook alle
andere manspersonen, waar ze
voordeel van verwacht. Voor
die moeten we op onze hoede
zijn. En de heren., uw neef en
z'n vriend ook, als ze straks hier
komen. Dat is mijn eerlijke me
ning, juffrouw".
„Maar die andere, die Beata,
die er zo bleek en onooglijk uit
ziet, die heeft een goed hart. Die
zou ik meneer Felix of meneer
Schuch best durven toevertrou
wen.
„Emma, Emma, je praat als
een geboren koppelaarster!"
lachte juffrouw Sabine. „Wie
zegt je nu. dat die jonge men
sen zich met zulke gedachten
bezig houden?"
Emma had haar bril opgezet
om de aardappelen, welke zij
reeds voor de volgende dag be
gon te schillen, beter te kun
nen onderscheiden. Nu keek ze
haar meesteres over de stalen
randen aan.
„Dat heeft niemand me ge
zegd. juffrouw", zei ze wijs.
..maar 't is nu eenmaal een wet
der natuur, dat de poppen aan
dansen gaan, als jong volk huis
aan huis woont. U zult eens
zien. wat een spul we gaan be
leven, als onze jongens., ik be
doel de jonge heren eenmaal
hier zijn. Wanneer komen ze nu
eigenlijk?"
„Ik weet het niet. M'n neef
kon nog geen bepaalde dag op
geven".
„Dat is nu weer zo'n echte
nieuwerwetse manier van doen,
vindt u ook niet, juffrouw?
Daarbij zit een mens voortdu
rend op hete kolen. Dan kunnen
ze dus vanavond aankomen of
morgen vroeg of over vier we
ken. nietwaar?"
Juffrouw Reuder verliet, zon
der antwoord te geven, de keu
ken. In werkelijkheid mocht ze
die „nieuwerwetse manier van
waren zelfs zo vermetel oor
logsschepen aan te vallen.
Dit ondervond op 16 October
1599 kapitein Legier Pietersz.
De galeien probeerden zün
schip te harpoeneren en het
naar Sluis te slepen. Hij ver
dedigde zich manmoedig en
wist zijn schip hoewel zwaar
lek in Vlissingen te (brengen.
Er waren 12 doden en 21
gewonden, onder de laatste
ook de kapitein.
DE ZWARTE GALEI.
De Staten meenden tegen
over Spinola een macht te
moeten stellen om de Sluisse
galeien met kans op succes
te bekampen. Daarom werd
te Dordrecht een grote galei
gebouwd, gewapend met 15
metalen stukken en bemand
met een groot aantal krijgs
lieden en roeiers. De laatste
zaten schotvry. Het schip
droeg de naam van de zwar
te galei van Dordrecht.
Het eerste wapenfeit van
dit vaartuig was het herne
men van een schip, dat door
een galei van Sluis was buit
gemaakt. Dit succes werd
toegeschreven aan het beleid
van de kapitein Jacob Mi-
chielse van Kruiningen.
GEVECHTEN MET
DE GALEIEN.
Niettemin bleven de Sluis
se galeien loeren op buit en
vaak met succes. Zo werd
een geheel convooi bestemd
voor Engeland door Duinker
kers in samenwerking met
de Sluisse galeien buit ge
maakt. Het Staatse oorlogs
schip dat het convooi bege
leidde, verdedigde zich dap
per, doch een ongelukkig
schot deed de „convooier" in
de lucht vliegen. Zo konden
al de schepen naar Sluis wor
den opgebracht.
Wellicht aangemoedigd door
dit succes wilde Spinola het
aantal galeien van Sluis uit
breiden. Met niet minder dan
acht gewapende galeien ver
liet hij de Spaanse havens.
Nauwelijks in zee of de En
gelsen wisten er twee te ver
meesteren. De overige zes,
die behalve 1500 roeislaven
nog 900 man Spaans krijgs
volk aan boord hadden, wer
den in Het Kanaal door En
gelse en Hollandse schepen
opgewacht. Eén der galeien,
waar Spinola aan boord was.
wist met moeite Duinkerken
binnen te lopen. De andere
werden reddeloos geschoten
en strandden op de Vlaamse
kust.
DE ZEELANDSE
GALEI.
De Staten achtten het no
dig, dat naast de zwarte
galei een zustei*schip werd
gebouwd, dat de Zeelandse
galei werd genoemd. Beide
kwamen goed te pas.
Op 20 Mei 1603 besloot
Spinola zich een uitweg te
banen door de schepen, die
de haven van Sluis afsloten,
te verjagen. Met een achttal
goed bemande galeien viel
hij de Staatse schepen aan.
waarby ook de zwarte galei
en de Zeelandse galei waren.
Na een hevige strijd moesten
de Spanjaarden naar Sluis
terugwijken. Hun dappere en
bekwame admiraal Spinola
sneuvelde evenals de Zeeuw
se kapitein Jacob Michielse
van Kruiningen. Zwaar ge
wond werden ook de kapi
teins Joost de Moor en Le
gier Pieterse, die echter van
hun wonden herstelden. De
overwinnaars zongen Psalm
134. De Staten van Zeeland
lieten gedenkpenningen in zil
ver en koper slaan.
EINDE DER SLUISSE
GALEIEN.
Toen Prins Maurits op 19
Aug. 1604 Sluis had ver
overd. kwam er natuurlek
aan de roveryen der galeien
een einde. Aan de Moorse ga
leislaven werd zonder rant
soen (afkoping) de vrijheid
gegeven. Dit maakte in de
Mohammedaanse wereld een
zeer gunstige indruk. De gro
te Heer van Constantinopel
gelastte aan de vlag der Sta
ten alle eer, gunst en vriend
schap te bewijzen.
Later kreeg menig gevan
gen Sluizenaar van de Turken
de vrgheid. omdat hij uit
Sluis kwam b..v. Pleter Don-
citers in 1716.
De Zwarte en Zeelandse
galei hadden geen reden van
bestaan meer en werden op-.,
geruimd. Vergeleken met de
galeislaven in andere landen,
hadden de Hollandse galei
slaven een herenleven.
Ritthem. B. J. de Me}j.
doen" evenmin, maar tegenover
Emma wilde ze dat toch niet
toegeven. Ze wenste alleen nog
maar, dat haar logé's zo gauw
mogelijk kwamen hoe eer
der. hoe liever.
Sabine's wens zou in vervul
ling gaan, want op hetzelfde
tijdstip, waarop dit gesprek tus
sen haar en Emma plaats vond,
waren Felix Reuder en Kareltje
Schuch bezig hun koffers te
pakken, daarbij geassisteerd
door Mabu, die natuurlijk even
eens mee naar Hasselfeurde zou
trekken.
„Hoe laat gaat de trein?"
vroeg dr. Reuder 2ijn vriend,
die voor dè kaartjes had ge
zorgd,
„Om vijf uur zeventien".
„Mooi. dan komen we nog
met licht bij tante Sabine aan.
Eigenlijk had ik een telegram
moeten sturen, maar daar was
geen tijd meer voor".
„En je tante zal het een zorg
zijn, wanneer we komen, al
was het midden in de nacht",
meende Kareltje, opgewekt. Om
je de waarheid te zeggen, vind
ik 't toch wel gezellig een poosje
naar Hasselfeurde te gaan
alleen al vanwege die caramel-
puddtngf'
(Wordt vervolgd)
