1948 was voor Zeeland een jaar
van vooruitgang
Schouwen en Duiveland
in het jaar 1948
Verblijdende activiteit
duurt voort
Wat er op Walcheren
geschiedde
Zeeland betreurt het
overlijden van
De herbeplantidg
vorderde in 1948
OUDEJAARSBIJLAGE VAN DE PROVINCIALE ZEEUWSE COURANT VRIJDAG 31 DECEMBER 194S.
Het jaar 1948, waarvan de laatste uren ten einde spoeden,
ïs voor Zeeland een goed jaar geweest, een jaar van voor
uitgang, van verheugende activiteit en grote bedrijvigheid.
De Zeeuwse noodkreten zyn verstomd. Men heeft niet be
reikt wat men hoopte te verkrijgen. Zeker niet. En de ver
langlijst van Zeeland bevat vele onvervulde wensen. Maar
de wil om zelf aan te pakken, niet het onbereikbare, maar
het bereikbare na te streven, is versterkt. Zeeland weet, dat
de zware offers, die het in de oorlogsjaren gebracht heeft,
in overig Nederland vergeten zijn en het heeft zich kloek
moedig ingesteld op deze realiteit. De driftige wil om deze
provincie vooruit en omhoog te brengen, bezielt de gehele
bevolking. Ontelbaren, ambtenaren of particulieren, geboren
Zeeuwen of hier en daar lichtelijk gesmade import, getroos
ten zich veel meer inspanning dan hun plicht gebiedt, alleen
om Zeeland op te heffen tot een hoger plan.
Gelukkig, de resultaten blyven niet uit, maar worden
zichtbaar. Op velerlei gebied.
Neen, Vüssingen heeft zyn
marine nog niet terug, hoe
dwaas het ook schijnt na de
lessen van 1940'45 om een
hartader van Europa volko
men onbeschermd te laten. Ook
de Stoomv. Mij. Zeeland is nog
niet terug, al zal er dan in
1949 een toeristenboot gaan
varen. De wederopbouw vol
trekt zich in een naar het
Zeeuwse hart veel te traag
tempo en het bouwvolume 1943
is rondweg een bittere ontgoo
cheling. De lasten der water
keringen, drukken nog altijd
loodzwaar op een groot deel
der bevolking, de Provinciale
Stoombootdiensten snakken
naar beter materiaal om aan
de verzwaarde eisen, die mo
dem verkeer stelt, volledig te
gemoet te kunnen komen. En
de schaderegeling voor oor
logsgedupeerden laat nog al
tijd zeer veel te wensen. Zo is
er meer.
Maar er staat het een en an
der tegenover!
Hoe gunstig zette bijvoor
beeld het jaar 1948 al dade
lijk in! De Januarimaand
bracht het hi werking treden
van de Herverkaveling» wet
Walcheren en de installatie
van de Herverkavelingscom
missie, de goedkeuring van de
Sloe-inpoldering, waaraan
1.250.000 ten koste zal wor
den gelegd, de bewilliging van
de bouw der kanaalsluizen te
Vlissingen, waarvoor meer dan
een half mïllioen is gevoteerd
en het in actie komen van de
Stichting Zeeland voor Maat
schappelijk en Cultureel Werk.
Maart bracht de stichting
van een Groententeeltvak-
school te Middelburg, Juni het
hoogtepunt in een reeks van
belangrijke tentoonstellingen
Tisna, Koopvaardijtentoon-
s telling, Kerkbouwtentoon-
stelling, Nijtengo de tweede
Z.E.T.O., waarvoor niet minder
dan 22 500 bezoekers naar
Middelburg kwamen. Zo is het
voortgegaan. In elke maand
eigenlijk gebeurde er iets, dat
op vooruitgang wees. Men den.
ke onder meer aan de snellere
spoorwegverbindingen, die in
uitzicht zyn! De organisaties
op het gebied v. land- en tuin
bouw waren actief als nimmer
tevoren. Prov. bestuur en
gemeentebesturen stonden op
de bres voor de belangen van
Zeeland en de gemeenten,
kortom: er heerste een acti
viteit, verblijdende bedrijvig
heid en alles wijst er op, dat
Zeeland op de goede weg is.
Deze weg naar nieuwe wel
vaart. en bloei zal lang zijn,
ongetwijfeld. En menige hin
derpaal zal er overwonnen
moeten worden. Maar de wil is
er en die wil is goed en dan
kan succes niet uitblijven.
Ondoenlijk is het een volle
dige opsomming te geven van
wat zich in 1948 in Zeeland
aan belangrijks voordeed Een
uitzondering willen wij slechts
maken voor het feit, dat op 1
Februari Zeeland een nieuwe
Commissaris der Koningin
kreeg: jhr. mr. J. W. Quarles
van Ufford nam afscheid, jhr-
mr. A. F. C. de Casembroot
aanvaardde het bewind.
Maar een beknopt overzicht
moge hier toch volgen en dan
allereerst van wat zich op
Walcheren voordeed!
April
2 Stadhuis Middelburg weer
onder een dak.
6 Kleverskerke aangesloten op
electrisch net.
7 Grasdrogerij Coöp. Land-
bouwver. Walcheren gereed.
9 Walcherse burgemeesters
protesteren tegen bouwvolu-
13 Prov. Demobilisatieraad ge
ïnstalleerd.
21 Dierenbescherming Middel
burg 50 jaar.
24 Afd. Walcheren Ned. Mij. v.
Geneeskunst 100 jaar.
26 Z.L.M. protesteert tegen re
geling oorlogsschade.
Mei
4 Door H.M. de Koningin ge
schonken fokvee arriveert op
Walcheren.
14 Laatste zitting Tribunaal te
Middelburg.
21 C.J.M.V. Middelburg 25 jaar.
Herv. Rusthuis De Griffioen
te Middelburg geopend.
Juni
17 Tweede Z.E.T.O. Middelburg
geopend.
Minister In 't Veld voert be
sprekingen op Walcheren.
25 Besluit tot oprichting Chr.
H.B.S. Middelburg.
Zwanen in Middelburgs
grachten.
September
Begin September stortte een Amerikaans vliegend fort bo
ven de Westerschelde neef. Verschillende schepen namen
drenkelingen aan boord
Januari
1 J. Lijnzaad tot dir. Sticht.
Zeeland voor Maatsch. en
Cultureel Werk benoemd,
M. D. A. Glerum, tot hoofd-
ing.-dir. v.. Volkshuisvesting
en Wederopbouw.
11 Herverkavelingswet Walche
ren treedt in werking.
16 Dep. van Waterstaat machtigt
tot bouw van nieuwe schut
sluizen te Vlissingen.
20 Jhr. mr. A. F. C. de Casem
broot, treedt op als Commis
saris der Koningin.
Gemeentebestuur Middelburg
besluit tot scherp protest in
zake bouwvolume 1948.
28 Volksherstel Zeeland liqui
deert.
Min. Vos meldt nadere bestu
dering Bouwvolume voor
Zeeland.
30 Walcherse boeren proteste
ren tegen onvoldoende scha
de schaderegeling.
31 Jhr. Mr. J. W. Quarles van
Ufford neemt afscheid als
Commissaris der Koningin.
Februari
I Jhr. mr. A. F. C. de Casem
broot, Commissaris der Ko
ningin.
3 Kapitein A. Komijn te Vlis
singen ontvangt Militaire
Willemsorde.
9 Walcherse distributiediensten
gecombineerd.
10 Zeeuws Bataljon keert uit
Indonesië terug en wordt en
thousiast ontvangen.
14 Vlissingse Bestuurdersbond
40 jaar; Gymn. Ver. Achilles
Middelburg, 25 jaar.
Maart
4 Britse toeristenleiders bezoe
ken Zeeland.
II Minister In 't Veld deelt me
de, dat bouwvolume Zeeland
van 50 op 70 procent is ge
bracht.
15 Raad Middelburg dringt aan
op billijker schaderegeling.
19 J. de Vries, 25 jaar penning
meester Kinderzorg.
24 Prof. dr. G. Wisse 75 jaar.
25 Minister Vos deelt mede; St.
Mij. Zeeland nog niet terug
naar Vlissingen.
Jhr. mr. A. F. C de Casembroot nam afscheid van West-
kapelle en werd Commissaris der Koningin In Zeeland, maar
Westkapelle heeft nog steeds geen nieuwe burgemeester
Juli
7 Verkiezingen. Zeeland ver-,
liest twee Kamerleden.
8 Storm en-springvloed teiste
ren kust van Walcheren.
9 Afscheid A. D. Ganzeman,
distr. hoofd Landbouwherstel
Walcheren.
Rijkspolitie Zeeland ontmas
kert complot van handelaars
in valse textielpunten.
Buitenlandse studenten arri
veren op Walcheren.
Augustus
8 Nieuwe storm en springvloed
ricjjt schade op Walcheren
aan.
27 Rijwielpad Westkapelle-Zou
tclande geopend.
Drie doden bij auto-ongeval
Vlissingen.
31 Opgewekte Koninginnedag
viering in Zeeland.
3 Amerikaanse bommenwerper
- valt in de Schelde, beman
ning redt zich op één lid na
met parachutes.
4 Vlissingse sportploeg naar
Scarborough.
8 Zeeuwse Rode Kruiswerkers
onderscheiden.
13 Dr. H. B. Baruch, ambassa
deur der V.S., bezoekt Wal
cheren.
14 Minister overweegt opheffing
vrije veren Wester-Schelde;
storm van protesten uit Zee
land.
Geref. Kerk Vlissingen her
opend.
23 V.V.V.-congres te Middelburg
24 L. P. van Oorschot en E. An-
driessen 25 jaar raadslid van
Vlissingen.
October
1 Kapitein ter Zee J. Callen-
fels, wordt dir. gen. Loods
wezen.
Maatschappelijke Zorg te
Middelburg gereorganiseerd.
3 Snellere treinverbinding met
het Westen.
7 Drs. M. Verburg, directeur
E.T.I.
19 Coöp. Veilingsver. Walcheren
besluit tot bouw van nieuwe
gebouwen. Kosten 380.000.
21 D. F. P. Hoegen volgt H. A.
Weybürg op als voorzitter
Handelsbelang Middelburg.
November
1 A. Staverman 40 jaar chirurg
te Vlissingen.
N.V. Kon. Mij. De Schelde
huldigt zijn jubilarissen.
Afd. Walcheren Ned. Mij. v.
Tuinbouw en Plantkunde op
gericht.
Oorlogsmonument Domburg
onthuld.
Kapitein ter Zee F. J. E.
Krips dir. Loodswezen Vlis
singen.
6 Bevrijding van Walcheren
herdacht.
18 C.B.T.B. besluit tot stichting
Landbouwwinterschool.
19 Carillon te Veere gerestau
reerd.
23 Zeeland-personeel zal Vlis
singen verlaten.
24 In tegenwoordigheid van
25 H.K.H. Prinses Wïlhelmina
27 en talrijke andere autoritei
ten werden te Westkapelle,
Vlissingen en Koudekerke
grote plantdagen gehouden.
30 Zware mist verlamt verkeer
in Zeeland.
Enkele dagen voor Kerstmis
overleed de heer J. Slooves,
directeur van de P.Z.E.M- die
leiding gaf aan de opbouw van
de electriciteltsvoorziening van
Zeeland
4 Januari: J. J. van der Jagt, dir. Prov. Gasbedrijf Zeeland
17 Januari: Jhr. W. Z. van Teylingen, oud-burgemeester van
Oostkapelle.
18 Februari: Mr. A. J. G. C. C. Mes, leraar H.B.S., Goes.
22 Februari: Zuster A. J. Moeliker te Zierikzee, officier O.N.
en Kruis Pro Ecclesia.
23 Februari: Freule M. Boddaert, stichtster van kindertehui
zen (Amsterdam).
8 Maart: Ir. C. Wagtho, directeur waterleiding Tholen.
13 Maart: C. Hack, oud-schoolhoofd Middelburg.
22 Maart: J. J. v. d. Broeke, inspecteur Mij. Zeeland Vlis
singen.
7 April: Jhr. H. A. v. Doorn, oud-burgemeester van Veere
en O. en W.-Souburg.
17 April: Jhr. P. J. Boogaert. oud-bestuurslid polder Wal
cheren, oud-officier te Domburg.
M. Sijtema, directeur Postkantoor te Axel.
J. J. van Soelen, dirigent van muziekcorpsen op
Walcheren.
A. Hartog, vooraanstaande figuur in landbouw-
kringen te Colijnsplaat.
J. C. Paap, oud-notaris te Vlissingen, wonende te
Utrecht.
H. J. Doeleman, directeur N.V. Zeelandia te Zie
rikzee.
G. K. A. Nonhebei, oud-apotheker te Middelburg.
Ds. A. C. Visser, pred. Geref. Gem., Poortvliet.
N. J. Harte, nestor der Zeeuwse journalisten te
Terneuzen.
8 Juli: P. de ruijne, oud-onderwijzer te Aardenburg.
10 Augustus: Mevr. E. Bergsma, eerste vrouwelijk Statenlid te
Zoutelande.
o September: Ds. G. H. Kersten, oud-voorz. Staatk. Geref.
Partij te Waarde.
5 October: Overste J. F. Kervel te Arnhem, vroeger chef
staf commando Zeeland.
25 October: Ir. C. J. Droogendijk Rijkslandbouwconsulent te
Goes.
4 November: G. v. d. Putte, bekende figuur in het Zeeuwse
politieke en sociale leven te Vlissingen.
11 November: Dr. J. J. van der Harst, oud-arts te Koudekerke.
4 December: W. Honders, hoofd Ned. Herv. school te Yerseke.
10 December: Ds. Joh. van Dijke, beroepen pred. bij de Geref.
Gemeente te Tholen.
14 December: Mr. W. M. G. Jolles, oud-president rechtbank te
Middelburg.
20 December: D. de Waart, leraar Zeevaartschool te Vlissingen.
25 December: Jac. Bouman, oud-burgemeester v. Nieuwerkerk.
27 December: L. v. Vessem, oud-gem.-secr.-ontvanger 's-Heer
Arendskerke.
21 December: J. Slooves, directeur P.Z.E.M., Mi^elburg.
18 April:
3 Mei:
24 Mei:
1 Juni:
23 Juni:
30 Juni:
1 Juli:
2 Juli:
Ook Zeeland vierde opgewekt de Jubileums- en Kroningsfeesten. In Zierikzee deed men
het heel origineel: „ton-kruipen te water", georganiseerd deoor de Vissersver. „Helpt
Elkander"
December
3 Walcherse gemeentebesturen
met uitzondering van Arae-
muiden en Veere treffen ge
meenschappelijke regeling
bouw- en woningtoezicht
4 Alg. Middelburgs Ziekan-
fonds 100 jaar.
Ritthem krijgt Waterleiding.
10 Min. In 't Veld bezoekt Zee
land. Bouwvolume '49 slechts
600 woningen.
17 Landbouwers op Walcheren
stichten Ver. voor Bedrijfs
voorlichting.
21 Sanering Melkbezorging
Middelburg gaat in.
22 Stichting Nieuw Walcheren
deelt mede: Walcheren krijgt
Jeugdcentrum.
23 Ir. J. Gerber neemt afscheid
als hoofd Streekbureaq Wal
cheren.
24 Amsterdam schenkt Westka
pelle 1500.—.
Dokter A. Staverman, chirurg
te Vlissingen, herdacht zijn
veertigjarig artsjubileum
DE MOSSELVISSERIJ GAAT GOED.
Landbouw, fruitteelt en tuinbouw ondervonden dit jaar op Schou
wen en Duiveland hoegenaamd geen last meer van het zout als ge
volg van dé oorlogsinundatic. Toch zijn de resultaten van de oogst
niet meegevallen. De hogere prijzen konden de mindere fruitopbrengst
niet goedmaken, terwijl bij de landbouw de lagere prijzen van aard
appelen en uien een drukkende invloed hadden.
Voor de veeteelt is een belangrijke verbetering bereikt nu na moei
zaam overleg besloten werd een weidegebied van 250 ha in het lage
land van Schouwen te voorzien van drinkwater voor het vee.
De Waterleiding Mij. hoopt middenzomer 1940 water voor het vee
te kunnen leveren als in Maart a.s. het aanjaagstation bij Zierikzee
gereed is.
DE VISSERIJ.
De hoofdbron van bestaan te
Bruinisse, de mossel visserij, maak
te in 1948 weer een uitstekend jaar.
Al viel de verzending in de eerste
maanden van 1948 tegen. De oes
terverzending, ofschoon van veel
minder betekenis, was eveneens
bevredigend. Een feit van beteke
nis was zeker weer het ■recht
streeks naar Parijs verzenafn van
mosselen door een combinatie van
mosselkwekers.
De voorzitter van de visserij ver
eniging te Zierikzee verklaarde in
gelijke geest. Hij voegde er aan toe.
dat de tonneninhoud van de vloot
aldaar met 16 was toegenomen.
De kreeftenvisserij was eveneens
bevredigend.
Van Bruinisse zij nog vermeld,
dat de 2 machinefabrieken en de
scheepswerf het gehele jaar door
volop werk hadden.
WERKLOOSHEID.
136.
Een zeer ingrijpend besluit, door
de gemeenten in meerderheid dit
jaar aangenomen, was. dat het Zie
kenhuis Noordgouwe verplaatst zal
worden naar Zierikzee.
DE ONTWATERING.
Wat het Waterschap Schouwen
betreft, kan worden vermeld, dat
het ontwateringsplan goede vorde
ringen maakt. De werkzaamheden
voor het onderdeel Verseputsevaart
en Prunjebevang zijn bijna klaar.
Het onderdeel Nieuwerkerksevaart
zal in de maand Januari a.s. wor
den aanbesteed. De resultaten van
de ontwatering zijn reeds nu merk
baar, speciaal voor het Prunjebe
vang. dat een afzonderlijke elec-
trische bemaling kreeg. Het is een
voorbeeld' voor de toekomst van
heel Schouten. Voorbereidingen
zijn reeds getroffen voor een alge
hele electrificatie van het bestaan
de Stoomgemaal, hetgeen in Ï949
zal geschieden. Ook voor het Osse-
gemaal zijn deze voorbereidingen
getroffen, eveneens voor het te
stichten gemaal in de Schelphoek.
Aan Koudekerke en aan de Lan
ge Dijk voerde men belangrijke
zinkwerken'uit. De wegen zijn een
voortdurende zorg en eisen veel
onderhoudskosten. De Platteweg
in Kerkwerve werd van een vast
wegdek voorzien, eveneens de Tu-
relureweg en de Elkerzeeseweg. In
de toekomst zullen de wegen met
het toenemen van steeds zwaar
der autoverkeer veel financiële of
fers vragen van de Ingelanden.
WEDEROPBOUW.
In Burgh werd de fraaie toren
hersteld. Te Zierikzee kwamen be
halve belangrijke herstellingen
aan winkels en particuliere wo
ningen, 38 woningwetwoningen tot
stand. Thans zijn aan de Blokweg
7 mlddenstandswoningen in aan
bouw.
Het winsttekort te Bruinisse was
vergeleken met 1940 in totaal 328.
Dit tekort is verminderd door
nieuwbouw van 10 particuliere. 16
woningwet- en 62 stenen noodwo
ningen, due geslonken tot 240. In
het le' kwartaal- 1949 zullen nog 96
woningen gereed komen, zodat dan
Bruinisse 4/5 van het aantal vóór
oorlogse woningen zal bezitten.
Te Renesse werden 16 woningen
op dc Achterweg afgebouwd. Daar
door kunnen met het badseizoen
meer zomerhuisjes aan hun oor
spronkelijke bestemming worden
teruggegeven. De restauratie van
kerk en toren is in volle gang.
In de overige plaatsen bleek het
aantal nieuw gebouwde woningen
meestal beneden de 10 te blijven.
Te Noordgouwe werd dezer da
gen de eerste steen gelegd voor een
bloc woningen.
VERKEER.
In het afgelopen jaar werden de
volgende wegen verbeterd:
De Provinciale weg tussen Zie
rikzee en Renesse, baanvak Hoos-
jesheul-Serooskerke werd herlegd
en voorzien van een fundering.
Op de Rijksweg Zierikzee-Zijpe
werd het. vak voorbij Nieuwer
kerk vernieuwd, rechtgetrokken
en verbreed, terwijl het veer Zijpe-
Anna Jacoba-polder pontons kreeg
en met het in de vaart brengen
van de „Grevellngen" (R.T.M.)
was het snelverkeer ten zeerste
gebaat.
Het vervoer per tram bleek na
het invoeren van Diesels onbevre
digend. Ook de aansluitingen van
de verschillende verkeersmiddelen
eisen nog grote verbeteringen. Er
is enige hoop op herstel van het
vliegveld Haamstede.
PERSONALIA.
Op 23 Juni overleed de heer H. J.
Doeleman, oprichter en directeur
van de fabriek voor bakkerij
grondstoffen „Zeelandia". Een al
gemeen geacht en gezien burger
van Zierikzee.
Als burgemeester van Dreischor
werd op 1 Juli geïnstalleerd de
heer A. H. Vermeulen, vóórdien
secretaris van Brouwershaven.
De Tweede Zeto" te Middelburg werd zeer druk bezocht. Na
epn'paar dagen was de 10.000-ste er al, die uit handen van
de Z.E.T.O -voorzitter, de heer B. A. Hessellnk, een souvenir
ontving
Overal in Zeeland was het in 1948 een druk en goed bie
tenseizoen. Hier ziet men d© bieten lossen op de kade te
Middelburg
Het jaar 1948 is een goed jaar
geweest voor de herbeplanting
in de geïnundeerde gebieden
van Zeeland. Walcheren spande
uiteraard de kroon, dank zij
het werk van de Stichting
„Nieuw Walcheren", maar ook
elders pakte men de schop op
en werden plantgaten gedolven.
Met name óp Schouwen en
Duiveland werd al heel wat
gedaan.
Ter verfraaiing van het land
schap i9 de 3 km lange Provin
ciale weg op de dijk tussen
Zonnemaire en Brouwershaven
aan weerszijden met enige rij
en bomen beplant en vanwege
Staatsbosbeheer is er een be
langrijke aanplant geschied op
het voormalige landgoed „Mon
Plaisir" te Schuddebeurs.
Ook op Tholen zijn er heel
wat bomen en struiken geplant
zowel door particulieren als
door de gemeentebesturen.
