Tsjechische inquisitie aan het werk
Scheveningen en Zandvoort
wensen spee1zafen
De nood der bevolking op
republikeins Java
Communisten zuiveren elkaar
Vrienden uit het Westen zijn taboe
Even peultjes
Snelle hulp van Batavia!
Van Vrouw tot Vrouw
(Van onze correspondent).
Praag. Dec. Mirek Sjara, dertigjarige bedrijfseconoom,
is er door; goddank hij is gezuiverd en kan zijn baantje
houden en te zijner tijd promotie maken tenminste als
de Tsjëchoslowaakse communistische partij niet weer eens
aan 't zuiveren gaat. Het was op 't kantje af, zijn kamera
den hebben hem het vuur na aan de schenen gelegd.
Het was op een bijeenkomst
van zijn blok, waar hij verant-
woord.ng moest afleggen van
zijn politiek verleden en van
zijn gedragingen na de Februa
ridagen. Hij moest vertellen
wie en wat zyn ouders waren',
hoe de omstandigheden waren,
waarin hij werd opgevoed,
welke de politieke partij was,
waarbij hy was aangesloten
voordat hij na Februari van
dit jaar als lid tot de commu
nistische partij toetrad. Nu,
dat was vrij gunstig; hij was
lid van de sociaal-democrati
sche partij. Toen vroeg men
hem om welke redenen hij
naar de communisten was
overgegaan. „Het was mij dui-
dellk dat de toenmalige leiding
van de sociaal-democratische
partij met de reactionnairen
van ons land de planeconomie
saboteerde." Mirek weet wat
hij vertellen moet, daarvoor
hoefde hij slechts het orgaan
van de patrij „Rudé Pravo" te
lezen. Dan komen de vragen
over de Marxistisch-Lenisti-
sche doctrines. Ook daarop is
Mirek geprepareerd.
POST UIT HET WESTEN
Maar dan informeert een
kameraad, waarom Sjara niet
de vlag heeft uitgestoken bij
de verschillende hoogtijdagen,
waarom Sjara zoveel post uit
't Westen heeft ontvangen,
waarom zijn vrouw, toen zij
in de rij moest staan bij het
distributielokaal, heeft ge
mopperd de vrouw van de
huisporteir die ook in de rij
deppen
GOED BETAALD.
Het gemiddelde inkomen
per persoon in de Ver. Staten
bedroeg vorig jaar 1323 dol
lar. Dat Is 110 dollar meer
dan in 1946. Het hoogste ge
middelde van de 20 staten
had Nevada: 1842 dollar.
Daarop volgde New York met
1781 dollar. Mississipi had het
laagste gemiddelde met 659
dollar.
COCTAÏL SHAKER.
Eigenaren van bars in Cali-
fornië rapporteerden na de
aardbeving aldaar grote schade
aan het glaswerk.
MUSICI ONGESCHIKT?
„Een Amerikaans week
blad vertelt het volgende: 'n
Fabriek, in het Midden-Wes
ten past voor het aannemen
van nieuw personeel een
twaalftal tests toe. Een er
van loopt over het appreci
ëren en kennen van muziek.
Hoe beter iemand symfonie-
en of sonaten kent, des te
geringer worden zijn kansen
op aanstelling. Er wordt be
weerd, dat bij onderzoek van
het aanwezige personeel is
gebleken, dat muziekliefheb
bers dikwijls malcontenten en
slechte werkers zijn. De fir
ma beweert na die tests
slechts geringe last te heb
ben van personeelwisseling,
vooral bij de nieuwe aldus ge
test*» mensen.
(Haagse Post).
TRICHINEN -VRIJ
BRUID SPA-AR.
In een klein dorpje aan de
Belgisch-Nederlandse grens
meldde zich een bruidspaar
bij de dorpsgeestelijke. Wie
schetst 's mans verbazing
toen hij vaststelde dat op de
huwelijkspapieren stond ge
stempeld dat het paar goed
gezond en trichinenvrij was...
De ambtenaar ten stadhuize,
die tegelijkertijd de functie
van vleeskeurder uitoefende,
had de verkeerde stempel ge
bruikt.
RECLAME.
Engelse schoenen die mo
menteel in de New-Yorkse
winkel-étalages te koop wor
den aangeboden, worden door
de Amerikaanse couranten
als volgt aangeprezen: „Ste
vig als een oude Overste uit
de koloniën, buigzaam als
een Bengaalse tijger en
eeuwigdurend, zoals de Brit
se TVoon
stond, kan het getuigen. En
had hij er niet enige
malen blijk van gegeven,
dat hij het niet eens was
met sommige punten van
het beleid van de regering.
Het wordt benauwd voor Ki-
rek, maar hij weet van zich
af te praten. Hij is wat intelli
genter dan zijn ondervragers
en van de ideologie weet hij
eigenlijk meer af. De conclusie
is, dat hij kan blijven wat hij
sinds enige tijd is: candidaat-
lld. En nu heeft hij nog geluk:
leden, van na Februari is hij
gedegradeerd tot candldaat-
lid. En nu heeft hij nog geluk
de uitspraak had ook kunnen
luiden, dat hij over drie. zes
of twaalf maanden nog eens
tff.ug mocht komen om nader
aan de tand gevoeld te worden.
Om er nog maar niet van te
spreken, hoe zijn positie was
geweest als hem het lidmaat
schap ontzegd zou zijn gewor
den.
Het bovenstaande is geen
pasage uit Kravchenko's
..I choose freedom"; op deze
wijze worden de leden van de
communistische partij in Tsje-
cho-Slowakye, die na de Fe
bruaridagen binnen enkele
maanden een millioen leden
telde, gezuiverd. Het nut van
zo'n geestelijke ontkleding in
het openbaar? In het begin
schaamden velen zich voor i
hun lidmaatschap, na de zuive
ring is alle schaamte geweken
en tracht men de positie in
partij en maatschappij zo
veilig mogelijk te stellen. Men
zit nu eenmaal in de boot.
ZUIVERE LIJN.
De wijze, waarop de partij
georganiseerd is, waarborgt
een „zuivere" politieke lijn.
Immers, de leden van een
paar blokken huizen of een
gedeelte van een straat zijn
in een afdeling .van een veer
tig tot vijftig mensen, die el
kaar uiteraard kennen en die
van elkaar weten wat ze in
het dagelijks leven doen. Bo
vendien heeft de portier van
het huis waar men woont een
goede indruk van het aantal
en de aard van de bezoekers,
die men ontvangt. De angst
om gecompromitteerd tfe wor
den is zo groot, dat men vrien
den uit het Westen soms
maar verzoekt niet meer te
komen.
Ook blijkt men uitstekend
op de hoogte te zijn, of men
veel post uit het buitenland
ontvangt. Er zit voor de men
sen hier dan ook niets anders
op dan het Westen maar te
vergeten of het land te ver
laten, wat velen dan ook doen.
(Nadruk verboden)
De drie laatsfe tollen in Overijssel zullen in het nieuwe
jaar verdwijnen, n.l. die te Almelo, Diepenheim en Heino.
De tol in het Westerflier te Diepenheim, hier afgebeeld,
dateert uit het jaar 1688, en is eigendom van de Erven
R. J. E. Sehimmelpenninck te Diepenheim.
Ook de Staat kan er aan verdienen.
Nog voor de zomer 1949?
(Van onze Haagse
redacteur).
In Den Haag is gelijk wij
reeds meldden, in oprichting
een Maatschappij tot Exploi
tatie van Roulette. Tien be
langhebbende financiers heb
ben tezamen een kapitaal ge
stort van een milhoen gul
den. Tevens hebben zij bij de
ministers van Justitie, van
Financiën en van Economi
sche Zaken een verzoek inge
diend om een wetswijziging
aanhangig te maken tot wij
ziging van de wet in dier
voege, .dat hazardspel zou
kunnen worden toegelaten.
Mocht zulk een wijziging tot
stand komen, dan zullen zij
concessie aanvragen voor
Scheveningen en Zandvoort.
TWEE OVERWE
GINGEN.
Twee overwegingen hebben
dp initiatiefnemers ertoe ge
bracht deze stappen te ne
men. In de eerste plaatsheeft
de aanneming van de Totali-
satorwet door de beide Ka
mers der Staten Generaal,
nu kort geleden, by hen de
overtuiging doen postvatten,
dat de meerderheid der volks
vertegenwoordiging geen be
zwaar maakt tegen hazard
spel in het algemeen.
In de tweede plaats menen
zij, dat Nederland in het ka
der van dc Economische Unie
met de Zuiderburen niet bij
België mag achterbleven. Als
de grenzen opengaan en Bel
gië kan de vreemdelingen ca
sino's bieden en Nederland
niet, dan zal een groot deel
van het toerisme kunstmatig
worden weggezogen naar de
Belgische badplaatsen.
DEVIEZEN EN-
WINST.
Een niet te verwaarlozen
bijkomstigheid is, dat de ex
ploitatie van een roulette zo
wel deviezen brengende vreem
delingen (rekt als belastingen
opbrengt.
Uit een onderzoek in het
buitenland is gebleken, dat
één enkele roulettezaal 4 a
5 millioen gulden per jaar
voor de schatkist kan op
brengen als de staat 60 pet.
van de winst opstrykt. En
de Maatschappij i.o. is bereid
dat deel af te staan. Het
schijnt, dat men op het mi
nisterie van Financiën dan
ook wel voelt voor tocLating,
Dezer dagen heeft de di
recteur-generaal van de Be
lastingen dan ook namens de
minister van Financiën ter
zake een advies gezonden aan
de minister van Justitie. Het
overleg in regeringskringen
is nu gaande.
CLANDESTIENE
SPEELHOLEN
Hoe het zal uitpakken?
De gemeentelijke overheid
zowel tc 's-Gravenhage (Sche
veningen) als te Zandvoort
staat niet afwijzend tegenover
toelating van de roulette. Im
mers, in feite ls het zo, dat
die er al is.
Alleen in de residentie vindt
men zeker een twintig roulet
teclubs in gesloten huizen.
Men betaalt er een rijksdaal
der „lidmaatschapsgeld"
krijgt er kosteloos alle moge
lijke dranken aangeboden
kosteloos, omdat de clubs geen
drankvergunning hebben
en speelt er tot middernacht
roulette en daarna tot vier
uur 's ochtends bacarat. Hoe
goed die zaken gaan blijkt wel
uit het feit, dat de exploitant
van een dier clubs heeft aan
geboden voor 3 a 4 ton- deel
te nemen aan de oprichting
van de genoemde Maatschap
pij, op welk aanbod -men
overigens niet is ingegaan.
Van het bestaan dezer rou
letteclubs, die met een roman
tisch woord speelholen worden
genoemd, ls de politie zeer
goed op dc hoogte. Soms is
er een inval, af en toe wordt
de inzet in beslag genomen,
maar uitgeroeid worden zij
niet.
De Maatschappij tot Exploi
tatie van Roulette i.o. heeft
zich ook tot de Kamerfracties
gewend. Zij zou gaarne zien,
dat vóór het a.s. zomerseizoen
een Roulettewet werd aangeno
men in de zin van de Totali-
sa.torwet. Mocht dat gebeuren
dan kan er in 1949 te Sche
veningen en Zandvoort ge
speeld worden, want appara
tuur en zalen zijn voorhanden.
In West-Europa is hazard
spel verboden in Nederland,
Zweden, Noorwegeft, Denemar
ken en Spanje.
(Nadruk verboden)
Het uit 1672 daterende bedevaartkerkje Mar ia-licht btf Truno (Zwitserland) is
't slachtoffer geworden van 'n brand, die het inwendige totaal verwoestte De
brandweer stond zo goed als machteloos, daar het water uit een ver afgele
gen beek moest worden aangevoerd. Uiterlijk is aan het gebouw weinig te zien,
wel valt de merkwaardige .vorm van het dak op.
Er is weer waardevast geld
(Van onze Haagse redacteur)
In de thans bevrijde gebieden van de Republiek wordt
met man en macht gewerkt om de noodlijdende bevolking
te voorzien van de goederen, waaraan z(j dringend behoefte
heeft, zo verklaarde 28 December een woordvoerder van
het ministerie van Overzeese Gebiedsdelen in Den Haag.
Reeds de dag daarvoor was medegedeeld, dat 8000 ton
r(jst en 20 millioen meter textiel naar mldden-Java was-
gevoerd.
Men is op het ogenblik bezig om voor een waarde van
dertig millioen gulden aan rijst, textiel en medicynen
naar de Republiek over te brengen. In de onder Neder.»
landse con'röle staande havens Soerabaja, Seniarang en
Medan worden nieuwe voorraden aangelegd, doch enige
vertraging ondervindt men hierbij door gebrek aan
transportmateriaal. Met behulp van het plaatselijk spoor
wegpersoneel, dat uitstekend met do Nederlanders samen
werkt, tracht men de verbroken verbindingen te herstellen.
De aangevoerde medicynen
zyn met spoed verdeeld. Re
publikeinse dokters en ver
plegend personeel werken lo
yaal met de Nederlandse au
toriteiten mee om overal hulp
te verlenen, waar 'deze nodig
Door al deze maatregelen
neemt het vertrouwen van de
bevolking in de goede bedoe
lingen van de Nederlanders
toe. De passars lopen weer
vol en er is geen gebrek aan
werkkrachten.
ARBEHJERS IN DIENST
De naar de tabaks- en sui
kerondernemingen terugge
keerde eigenaren hebben a!
weer honderden arbeiders in
dienst genomen. De onderne
mingen zijn hier erf daar wel
beschadigd, doch over het al
gemeen valt dat nog al mee.
In de verschillende bevrijde
;ebieden begint zich het nor
male economische leven te
herstellen. Een beletsel vormt"
nog het oi'i-geld, waarin de
bevolking geen enkel vertrou
wen meer heeft. In de afge
lopen maanden wilde de
bevolking alleen goederen
ruilen, maar thans neemt zij
weer gaarne het Indische geld
aan. Daarbij aanvaardt men
dezelfde prijzen, die ook in
federale gebieden gelden. Op
verzoek mede van de arbeiders
wordt het loon niet meer in
goederen uitbetaald, doch in
Nederlands-Indisch geld.
Varschillonde Indonesische
bladen hebben hun aanvanke
lijke opvattingen gewijzigd.
Waren zij eerst tegen de mi
litaire actie van de Neder
landers gekant, nu zijn zij
tot het inzicht gekomen, dat
deze actie nodig was om de I
rust en de orde te herstellen.
Men keurt daarom de in de 1
Vjeiligheidsraad aangenomen
Ze schyuen zich
best te amuseren
op het eerso
Kerstfeest van
haar jonge leven.
De vierling Good
uit Bristol zit
onder de mistle
toe de kussen af
te wachten, die
liefhebbende fa
milieleden zullen
komen brengen.
VJ.n.r.: Jennifer,
Francis, Eliza-
>eth en Bridget.
Al van kind af aan heb ik
een weerzin tegen Oude
jaarsavond gehad. Och nee,
niet tegen de goede avond
zelf. Die doet alleen maar
braaf zijn plicht door vroeg
in te vallen, liefst met wai
druilige mist, en na twaalf
klokslagen niet vlugger,
niet langzamer dan anders
zich te laten aflossen door
de eerste van het nieuwe
jaar. Maar de ménsen, die
hebben voor mij van jongsaf
aan de Sylvesteravond be
dorven. 's Middags was alles
nog prettig en goed. Moeder
balcte appelbeignets; je
mocht helpen de goudreinet-
ten te boren, en de misbak-
seltjes, zo uit de pan en dik
onder de suikersneeuw, wa
ren voor jou. Maar met het
vallen van de avond begon
de beklemming te groeien.
Er moest vroeg gegeten wor
den, want de avondkerk be
gon om zeven uur. Dat was
anders wel iets feestelijks,
zo'n kerkgang bij avond, als
in de geweldige ruimte van
de oude kathedraal het mid
denschip helder verlicht
werd door de grote kaarsen
kronen, en alle pijpen en ba-
zuinende engelen van het
orgel nog ontzaglijker en ge
heimzinniger leken door het
schemerige gewelf daarbo
ven. Maar o, die Oudejaars-
preek, met dye sombere
woorden, die alleen maar
wisten van „nooit meer". Je
kreeg, als klein meisje in
zo'n geweldige kerk, een af
schuwelijk eenzaam gevoel,
alsof de Oudejaarsavond een
heel wrak vlondertje was
boven de grote, duistere zee
van de eeuwigheid. En als
dan het orgel met dat kla
gende register, dat zo ang
stig veel op een menselijke
stem geleek, die treurige me
lodie inzette, dan kroop dat
als een kou in je op, van het
onschuldige uren naar het
dreigende jaren en je was
zielsdankbaar als je weer
veilig buiten stond. De ap
pelbeignets thuis konden dat
maar matig goed maken, en
je was blij dat je eindelijk
de dekens over je hoofd kon
trekken om in slaap te zijn,
voordat het helse rumoer
van schieten en vuurwerk
losbrak. Want dat, zo voelde
het je kindertrouw, y:as léf.
Het oude jaar had zijn best
gedaan, het zou óók wel blij
zijn, dat het mocht opstap
pen. Dan behoefde je het
toch geen lawaai en knallen
achterna te gooien? Ja en
dat andere, dat sombere en
plechtige van al die mensen
die nooit naar de kerk gin
gen maar op Oudejaarsavond
vlak vooraan zaten:: dat was
óók laf. En lafheid, dat ver
geeft een kind een volwas
sene niet.
Wat was het een opluch
ting toen ik, ouder gewor
den, opeens de ware Oude-
Opdat
wij een wijs hart
bekomen
jaarsavondstemming ont
dekte.' Zomaar, terloops,
zonder angst, met een ster
ke, mannelijke ernst. Het
was bij Mozart, die m\j nooit
zo groot toescheen als op dat
ogenblik, toen ik zijn rustige
woorden las: dat hij zich el
ke avond te slapen legde
met de gedachte, dat hij de
volgende morgen wel eens
niet meer zou kunnen ont
waken. Dat is de moed, die
elke avond tot Oudejaars
avond maakt. Maar er is 'n
krachtige geest nodig om
dat te bereiken.
Waarom zullen wij, vol
wassenen, aan kinderen die
krachtproef opleggen? Waar
om 77weten zij met alle ge
weld in ónze wereld leven,
onze ernst ondergaan, ónze
beduchtheid meevoelen?
Moeten wij onze lasten, die
wij zelf dikwijls nauwelijks
kunnen dragen, op hun jo?i-
ge schouders leggenHun
jeugd, die toch al zo kort is,
komt hun ongeschonden toe.
Later, als zij zelf volwassen
zijn, zullen zij genoeg te ver
werken krijgen meer dan
wij wellicht. Want met elk
jaar, dat de wereld ouder
wordt, wordt zij ook moei
lijker bewoonbaar.
Oudejaarsavond 1948. Een
zware nevel van somberheid
hangt over de aarde. Als een
dunne levensdraad spant de
luchtbrug over venvoest
Duitsland. In duizenden Ne
derlandse gezinnen wordt
met beduchtheid geluisterd
naar de stap van de postbo
de. Om een Jan op Java, om
een Kees op Sumatra. In
China spoelt een schuimrand
van radeloze vluchtelingen
voor de machtige rode vloed
golf uit
Het is minder dan ooit tijd
om met luidruchtige Oude-
jdarsavondfuiven, met
oesters en champagne en een
rumoerige band de klokslag
van twaalven te verdoven.
Maar laten wij in de huis
kamer de schaal met appel
beignets met een glimlach op
tafel zetten, en in de kring
van glanzende kinderogen 't
oude jaar met staatsie uitge
leide doen. Het heeft ons
toch veel goede en lieve din
gen gebracht. Schafte het
niet een hele rij bonnen af,
en gaf het ons niet een kro
ningsfeest cadeau? Voor ohs
de ernst van de jaren, die
als schaduwen heenvlieden
voor de jeugd het onbe
kommerd vertrouwen van de
Avondzang SASKIA.
resoluties, die de beëindiging
van het politionele optreden
verlangt, af. De bevolking be
groet de bezetting merendeels
als een bevrijding.
ONDER DE CHINEZEN
Blijkens het Dagblad in Ba
tavia heerst er onder de Chi
nezen in Indonesië ontstem
ming over de houding, die de
Chinese afgevaardigde in de
Veiligheidsraad heeft aange
nomen. Zij zijn overtuigd, dat
hij niet voldoende kennis van
zaken bezat om een juist
oordeel te kunnen vellen. Als
Nederland zou moeten terug
trekken tot achter de demar
catielijn, zouden daarvan gro
te slachtingen het gevolg
zijn. Door de T.N.I. waren
reeds Chinese vrouwen en
meisjes gevangen genomen
met de bedoeling ze te execu
teren, omdat zij getracht had
den met medeneming van wat
goederen naar veiliger plaat
sen te vluchten.
SABOTAGE
Direct na het inzetten van
de militaire actie verminder
de in de federale gebieden 't
aantal aanslagen, sabotage-
vallen en moorden door geïn
filtreerde Republikeinse sol
daten en eenheden. Thans valt
weer een lichte toeneming te
constateren. De terreurdaden
waren systematisch voorbe
reid.
Op 19 December ls gebleken
dat majoor Roekman, de com
mandant van geïnfiltreerde
T.N.I.-eenheden, order had
gegeven in Januari stakingen
én sabotages te beginnen. Op
24 December gaf een terreur
organisatie aan het spoorweg
personeel in Soerakarta bevel
om op 27 December in sta
king te gaan, daarbij bedrei
gingen uitende aan het adres
van familieleden als aan het
bevel geen gevolg werd gege
ven.
tyfen had in zoverre succes,
dat op sommige plaatsen een
deel van het spoorwegperso
neel inderdaad in staking is
gegaan. Er worden systema
tisch aanslagen op politiepos
ten gemeld, waarbij het
klaarblijkelijk te doen is om
uniformen, wapens en muni
tie. Van gewelddadige acties
op grote schaal zijn echter
geen sporen aanwezig.
Madioen werd zo snel en
onverwachts bezet, dat de
T.N.I. geen gelegenheid had
de grote gebouwen, waaronder
de werkplaatsen van de
Spoorwegen op te blazen, hoe
wel zy, evenals de bruggen,
geheel ondermijnd waren.
Uit Serang (Bantam) komt
het bericht, dat de Republi
keinse bestuurs-ambtenaren
zich dadelijk bereid verklaar
den weer aan de slag te gaan.
mits de militairen maatregelen
treffen, opdat de plaats zelf.
de bestuurs-ambtenaren en
hun fam'lieleden goed bevei
ligd worden tegen de gevrees
de represailles van gewapende
groepen.
In Assahan heeft men gro
te bereidheid van de bevolking
aangetroffen zich aan te slui
ten by de Negara Sumatra
Tlmoer.
Wij vernemen voorts, dat
het in de bedoeling ligt Za
terdag de censuur in Batavia
op te heffen.
(Nadruk varboden)
TEKORT AAN PRIESTERS.
Volgens radio Vaticana is er in
verschillende landen een catastro-
phaal gebrek aan priesters. Op vele
plaatse is dit gebrek zo groot, dat
het gemeentewerk niet kan worden
gedaan. De Katholieke seminaries
hebben zo weinig leerlingen, dat in
afzienbare tijd dit tekort niet zal
verholpen warden.
In Frankrijk heelt men bijv. njet
minder dan 13.000 priesters voor
de parochiewerkzaamheid te kort.
Binnen het aartsbisdom Parijs heb
ben dit jaar slechts 16 priesterwij
dingen plaats gchdd en er zijn
Franse bisdommen, waar dit jaar
slechts twee of drie nieuwe pries
ters zijn gewijd. De Katholieken in
Nederland zijn een grote campagne
begonnen om „Noodpriesters" te
verschaffen voor die Katholieke
gemeenten in Frankrijk, die geheel
en al. zonder priester leven.
In Polen, waar voor het ogen
blik ongeveer 10.000 Katholieke
geestelijken aan het werk zijn.
heeft men nog 6000 nieuwe pries
ters nodig. Haar de seminaries
van het hele land hebben nauwe
lijks duizend leerlingen.