Tsjechische inquisitie aan het werk Scheveningen en Zandvoort wensen spee1zafen De nood der bevolking op republikeins Java Communisten zuiveren elkaar Vrienden uit het Westen zijn taboe Even peultjes Snelle hulp van Batavia! Van Vrouw tot Vrouw (Van onze correspondent). Praag. Dec. Mirek Sjara, dertigjarige bedrijfseconoom, is er door; goddank hij is gezuiverd en kan zijn baantje houden en te zijner tijd promotie maken tenminste als de Tsjëchoslowaakse communistische partij niet weer eens aan 't zuiveren gaat. Het was op 't kantje af, zijn kamera den hebben hem het vuur na aan de schenen gelegd. Het was op een bijeenkomst van zijn blok, waar hij verant- woord.ng moest afleggen van zijn politiek verleden en van zijn gedragingen na de Februa ridagen. Hij moest vertellen wie en wat zyn ouders waren', hoe de omstandigheden waren, waarin hij werd opgevoed, welke de politieke partij was, waarbij hy was aangesloten voordat hij na Februari van dit jaar als lid tot de commu nistische partij toetrad. Nu, dat was vrij gunstig; hij was lid van de sociaal-democrati sche partij. Toen vroeg men hem om welke redenen hij naar de communisten was overgegaan. „Het was mij dui- dellk dat de toenmalige leiding van de sociaal-democratische partij met de reactionnairen van ons land de planeconomie saboteerde." Mirek weet wat hij vertellen moet, daarvoor hoefde hij slechts het orgaan van de patrij „Rudé Pravo" te lezen. Dan komen de vragen over de Marxistisch-Lenisti- sche doctrines. Ook daarop is Mirek geprepareerd. POST UIT HET WESTEN Maar dan informeert een kameraad, waarom Sjara niet de vlag heeft uitgestoken bij de verschillende hoogtijdagen, waarom Sjara zoveel post uit 't Westen heeft ontvangen, waarom zijn vrouw, toen zij in de rij moest staan bij het distributielokaal, heeft ge mopperd de vrouw van de huisporteir die ook in de rij deppen GOED BETAALD. Het gemiddelde inkomen per persoon in de Ver. Staten bedroeg vorig jaar 1323 dol lar. Dat Is 110 dollar meer dan in 1946. Het hoogste ge middelde van de 20 staten had Nevada: 1842 dollar. Daarop volgde New York met 1781 dollar. Mississipi had het laagste gemiddelde met 659 dollar. COCTAÏL SHAKER. Eigenaren van bars in Cali- fornië rapporteerden na de aardbeving aldaar grote schade aan het glaswerk. MUSICI ONGESCHIKT? „Een Amerikaans week blad vertelt het volgende: 'n Fabriek, in het Midden-Wes ten past voor het aannemen van nieuw personeel een twaalftal tests toe. Een er van loopt over het appreci ëren en kennen van muziek. Hoe beter iemand symfonie- en of sonaten kent, des te geringer worden zijn kansen op aanstelling. Er wordt be weerd, dat bij onderzoek van het aanwezige personeel is gebleken, dat muziekliefheb bers dikwijls malcontenten en slechte werkers zijn. De fir ma beweert na die tests slechts geringe last te heb ben van personeelwisseling, vooral bij de nieuwe aldus ge test*» mensen. (Haagse Post). TRICHINEN -VRIJ BRUID SPA-AR. In een klein dorpje aan de Belgisch-Nederlandse grens meldde zich een bruidspaar bij de dorpsgeestelijke. Wie schetst 's mans verbazing toen hij vaststelde dat op de huwelijkspapieren stond ge stempeld dat het paar goed gezond en trichinenvrij was... De ambtenaar ten stadhuize, die tegelijkertijd de functie van vleeskeurder uitoefende, had de verkeerde stempel ge bruikt. RECLAME. Engelse schoenen die mo menteel in de New-Yorkse winkel-étalages te koop wor den aangeboden, worden door de Amerikaanse couranten als volgt aangeprezen: „Ste vig als een oude Overste uit de koloniën, buigzaam als een Bengaalse tijger en eeuwigdurend, zoals de Brit se TVoon stond, kan het getuigen. En had hij er niet enige malen blijk van gegeven, dat hij het niet eens was met sommige punten van het beleid van de regering. Het wordt benauwd voor Ki- rek, maar hij weet van zich af te praten. Hij is wat intelli genter dan zijn ondervragers en van de ideologie weet hij eigenlijk meer af. De conclusie is, dat hij kan blijven wat hij sinds enige tijd is: candidaat- lld. En nu heeft hij nog geluk: leden, van na Februari is hij gedegradeerd tot candldaat- lid. En nu heeft hij nog geluk de uitspraak had ook kunnen luiden, dat hij over drie. zes of twaalf maanden nog eens tff.ug mocht komen om nader aan de tand gevoeld te worden. Om er nog maar niet van te spreken, hoe zijn positie was geweest als hem het lidmaat schap ontzegd zou zijn gewor den. Het bovenstaande is geen pasage uit Kravchenko's ..I choose freedom"; op deze wijze worden de leden van de communistische partij in Tsje- cho-Slowakye, die na de Fe bruaridagen binnen enkele maanden een millioen leden telde, gezuiverd. Het nut van zo'n geestelijke ontkleding in het openbaar? In het begin schaamden velen zich voor i hun lidmaatschap, na de zuive ring is alle schaamte geweken en tracht men de positie in partij en maatschappij zo veilig mogelijk te stellen. Men zit nu eenmaal in de boot. ZUIVERE LIJN. De wijze, waarop de partij georganiseerd is, waarborgt een „zuivere" politieke lijn. Immers, de leden van een paar blokken huizen of een gedeelte van een straat zijn in een afdeling .van een veer tig tot vijftig mensen, die el kaar uiteraard kennen en die van elkaar weten wat ze in het dagelijks leven doen. Bo vendien heeft de portier van het huis waar men woont een goede indruk van het aantal en de aard van de bezoekers, die men ontvangt. De angst om gecompromitteerd tfe wor den is zo groot, dat men vrien den uit het Westen soms maar verzoekt niet meer te komen. Ook blijkt men uitstekend op de hoogte te zijn, of men veel post uit het buitenland ontvangt. Er zit voor de men sen hier dan ook niets anders op dan het Westen maar te vergeten of het land te ver laten, wat velen dan ook doen. (Nadruk verboden) De drie laatsfe tollen in Overijssel zullen in het nieuwe jaar verdwijnen, n.l. die te Almelo, Diepenheim en Heino. De tol in het Westerflier te Diepenheim, hier afgebeeld, dateert uit het jaar 1688, en is eigendom van de Erven R. J. E. Sehimmelpenninck te Diepenheim. Ook de Staat kan er aan verdienen. Nog voor de zomer 1949? (Van onze Haagse redacteur). In Den Haag is gelijk wij reeds meldden, in oprichting een Maatschappij tot Exploi tatie van Roulette. Tien be langhebbende financiers heb ben tezamen een kapitaal ge stort van een milhoen gul den. Tevens hebben zij bij de ministers van Justitie, van Financiën en van Economi sche Zaken een verzoek inge diend om een wetswijziging aanhangig te maken tot wij ziging van de wet in dier voege, .dat hazardspel zou kunnen worden toegelaten. Mocht zulk een wijziging tot stand komen, dan zullen zij concessie aanvragen voor Scheveningen en Zandvoort. TWEE OVERWE GINGEN. Twee overwegingen hebben dp initiatiefnemers ertoe ge bracht deze stappen te ne men. In de eerste plaatsheeft de aanneming van de Totali- satorwet door de beide Ka mers der Staten Generaal, nu kort geleden, by hen de overtuiging doen postvatten, dat de meerderheid der volks vertegenwoordiging geen be zwaar maakt tegen hazard spel in het algemeen. In de tweede plaats menen zij, dat Nederland in het ka der van dc Economische Unie met de Zuiderburen niet bij België mag achterbleven. Als de grenzen opengaan en Bel gië kan de vreemdelingen ca sino's bieden en Nederland niet, dan zal een groot deel van het toerisme kunstmatig worden weggezogen naar de Belgische badplaatsen. DEVIEZEN EN- WINST. Een niet te verwaarlozen bijkomstigheid is, dat de ex ploitatie van een roulette zo wel deviezen brengende vreem delingen (rekt als belastingen opbrengt. Uit een onderzoek in het buitenland is gebleken, dat één enkele roulettezaal 4 a 5 millioen gulden per jaar voor de schatkist kan op brengen als de staat 60 pet. van de winst opstrykt. En de Maatschappij i.o. is bereid dat deel af te staan. Het schijnt, dat men op het mi nisterie van Financiën dan ook wel voelt voor tocLating, Dezer dagen heeft de di recteur-generaal van de Be lastingen dan ook namens de minister van Financiën ter zake een advies gezonden aan de minister van Justitie. Het overleg in regeringskringen is nu gaande. CLANDESTIENE SPEELHOLEN Hoe het zal uitpakken? De gemeentelijke overheid zowel tc 's-Gravenhage (Sche veningen) als te Zandvoort staat niet afwijzend tegenover toelating van de roulette. Im mers, in feite ls het zo, dat die er al is. Alleen in de residentie vindt men zeker een twintig roulet teclubs in gesloten huizen. Men betaalt er een rijksdaal der „lidmaatschapsgeld" krijgt er kosteloos alle moge lijke dranken aangeboden kosteloos, omdat de clubs geen drankvergunning hebben en speelt er tot middernacht roulette en daarna tot vier uur 's ochtends bacarat. Hoe goed die zaken gaan blijkt wel uit het feit, dat de exploitant van een dier clubs heeft aan geboden voor 3 a 4 ton- deel te nemen aan de oprichting van de genoemde Maatschap pij, op welk aanbod -men overigens niet is ingegaan. Van het bestaan dezer rou letteclubs, die met een roman tisch woord speelholen worden genoemd, ls de politie zeer goed op dc hoogte. Soms is er een inval, af en toe wordt de inzet in beslag genomen, maar uitgeroeid worden zij niet. De Maatschappij tot Exploi tatie van Roulette i.o. heeft zich ook tot de Kamerfracties gewend. Zij zou gaarne zien, dat vóór het a.s. zomerseizoen een Roulettewet werd aangeno men in de zin van de Totali- sa.torwet. Mocht dat gebeuren dan kan er in 1949 te Sche veningen en Zandvoort ge speeld worden, want appara tuur en zalen zijn voorhanden. In West-Europa is hazard spel verboden in Nederland, Zweden, Noorwegeft, Denemar ken en Spanje. (Nadruk verboden) Het uit 1672 daterende bedevaartkerkje Mar ia-licht btf Truno (Zwitserland) is 't slachtoffer geworden van 'n brand, die het inwendige totaal verwoestte De brandweer stond zo goed als machteloos, daar het water uit een ver afgele gen beek moest worden aangevoerd. Uiterlijk is aan het gebouw weinig te zien, wel valt de merkwaardige .vorm van het dak op. Er is weer waardevast geld (Van onze Haagse redacteur) In de thans bevrijde gebieden van de Republiek wordt met man en macht gewerkt om de noodlijdende bevolking te voorzien van de goederen, waaraan z(j dringend behoefte heeft, zo verklaarde 28 December een woordvoerder van het ministerie van Overzeese Gebiedsdelen in Den Haag. Reeds de dag daarvoor was medegedeeld, dat 8000 ton r(jst en 20 millioen meter textiel naar mldden-Java was- gevoerd. Men is op het ogenblik bezig om voor een waarde van dertig millioen gulden aan rijst, textiel en medicynen naar de Republiek over te brengen. In de onder Neder.» landse con'röle staande havens Soerabaja, Seniarang en Medan worden nieuwe voorraden aangelegd, doch enige vertraging ondervindt men hierbij door gebrek aan transportmateriaal. Met behulp van het plaatselijk spoor wegpersoneel, dat uitstekend met do Nederlanders samen werkt, tracht men de verbroken verbindingen te herstellen. De aangevoerde medicynen zyn met spoed verdeeld. Re publikeinse dokters en ver plegend personeel werken lo yaal met de Nederlandse au toriteiten mee om overal hulp te verlenen, waar 'deze nodig Door al deze maatregelen neemt het vertrouwen van de bevolking in de goede bedoe lingen van de Nederlanders toe. De passars lopen weer vol en er is geen gebrek aan werkkrachten. ARBEHJERS IN DIENST De naar de tabaks- en sui kerondernemingen terugge keerde eigenaren hebben a! weer honderden arbeiders in dienst genomen. De onderne mingen zijn hier erf daar wel beschadigd, doch over het al gemeen valt dat nog al mee. In de verschillende bevrijde ;ebieden begint zich het nor male economische leven te herstellen. Een beletsel vormt" nog het oi'i-geld, waarin de bevolking geen enkel vertrou wen meer heeft. In de afge lopen maanden wilde de bevolking alleen goederen ruilen, maar thans neemt zij weer gaarne het Indische geld aan. Daarbij aanvaardt men dezelfde prijzen, die ook in federale gebieden gelden. Op verzoek mede van de arbeiders wordt het loon niet meer in goederen uitbetaald, doch in Nederlands-Indisch geld. Varschillonde Indonesische bladen hebben hun aanvanke lijke opvattingen gewijzigd. Waren zij eerst tegen de mi litaire actie van de Neder landers gekant, nu zijn zij tot het inzicht gekomen, dat deze actie nodig was om de I rust en de orde te herstellen. Men keurt daarom de in de 1 Vjeiligheidsraad aangenomen Ze schyuen zich best te amuseren op het eerso Kerstfeest van haar jonge leven. De vierling Good uit Bristol zit onder de mistle toe de kussen af te wachten, die liefhebbende fa milieleden zullen komen brengen. VJ.n.r.: Jennifer, Francis, Eliza- >eth en Bridget. Al van kind af aan heb ik een weerzin tegen Oude jaarsavond gehad. Och nee, niet tegen de goede avond zelf. Die doet alleen maar braaf zijn plicht door vroeg in te vallen, liefst met wai druilige mist, en na twaalf klokslagen niet vlugger, niet langzamer dan anders zich te laten aflossen door de eerste van het nieuwe jaar. Maar de ménsen, die hebben voor mij van jongsaf aan de Sylvesteravond be dorven. 's Middags was alles nog prettig en goed. Moeder balcte appelbeignets; je mocht helpen de goudreinet- ten te boren, en de misbak- seltjes, zo uit de pan en dik onder de suikersneeuw, wa ren voor jou. Maar met het vallen van de avond begon de beklemming te groeien. Er moest vroeg gegeten wor den, want de avondkerk be gon om zeven uur. Dat was anders wel iets feestelijks, zo'n kerkgang bij avond, als in de geweldige ruimte van de oude kathedraal het mid denschip helder verlicht werd door de grote kaarsen kronen, en alle pijpen en ba- zuinende engelen van het orgel nog ontzaglijker en ge heimzinniger leken door het schemerige gewelf daarbo ven. Maar o, die Oudejaars- preek, met dye sombere woorden, die alleen maar wisten van „nooit meer". Je kreeg, als klein meisje in zo'n geweldige kerk, een af schuwelijk eenzaam gevoel, alsof de Oudejaarsavond een heel wrak vlondertje was boven de grote, duistere zee van de eeuwigheid. En als dan het orgel met dat kla gende register, dat zo ang stig veel op een menselijke stem geleek, die treurige me lodie inzette, dan kroop dat als een kou in je op, van het onschuldige uren naar het dreigende jaren en je was zielsdankbaar als je weer veilig buiten stond. De ap pelbeignets thuis konden dat maar matig goed maken, en je was blij dat je eindelijk de dekens over je hoofd kon trekken om in slaap te zijn, voordat het helse rumoer van schieten en vuurwerk losbrak. Want dat, zo voelde het je kindertrouw, y:as léf. Het oude jaar had zijn best gedaan, het zou óók wel blij zijn, dat het mocht opstap pen. Dan behoefde je het toch geen lawaai en knallen achterna te gooien? Ja en dat andere, dat sombere en plechtige van al die mensen die nooit naar de kerk gin gen maar op Oudejaarsavond vlak vooraan zaten:: dat was óók laf. En lafheid, dat ver geeft een kind een volwas sene niet. Wat was het een opluch ting toen ik, ouder gewor den, opeens de ware Oude- Opdat wij een wijs hart bekomen jaarsavondstemming ont dekte.' Zomaar, terloops, zonder angst, met een ster ke, mannelijke ernst. Het was bij Mozart, die m\j nooit zo groot toescheen als op dat ogenblik, toen ik zijn rustige woorden las: dat hij zich el ke avond te slapen legde met de gedachte, dat hij de volgende morgen wel eens niet meer zou kunnen ont waken. Dat is de moed, die elke avond tot Oudejaars avond maakt. Maar er is 'n krachtige geest nodig om dat te bereiken. Waarom zullen wij, vol wassenen, aan kinderen die krachtproef opleggen? Waar om 77weten zij met alle ge weld in ónze wereld leven, onze ernst ondergaan, ónze beduchtheid meevoelen? Moeten wij onze lasten, die wij zelf dikwijls nauwelijks kunnen dragen, op hun jo?i- ge schouders leggenHun jeugd, die toch al zo kort is, komt hun ongeschonden toe. Later, als zij zelf volwassen zijn, zullen zij genoeg te ver werken krijgen meer dan wij wellicht. Want met elk jaar, dat de wereld ouder wordt, wordt zij ook moei lijker bewoonbaar. Oudejaarsavond 1948. Een zware nevel van somberheid hangt over de aarde. Als een dunne levensdraad spant de luchtbrug over venvoest Duitsland. In duizenden Ne derlandse gezinnen wordt met beduchtheid geluisterd naar de stap van de postbo de. Om een Jan op Java, om een Kees op Sumatra. In China spoelt een schuimrand van radeloze vluchtelingen voor de machtige rode vloed golf uit Het is minder dan ooit tijd om met luidruchtige Oude- jdarsavondfuiven, met oesters en champagne en een rumoerige band de klokslag van twaalven te verdoven. Maar laten wij in de huis kamer de schaal met appel beignets met een glimlach op tafel zetten, en in de kring van glanzende kinderogen 't oude jaar met staatsie uitge leide doen. Het heeft ons toch veel goede en lieve din gen gebracht. Schafte het niet een hele rij bonnen af, en gaf het ons niet een kro ningsfeest cadeau? Voor ohs de ernst van de jaren, die als schaduwen heenvlieden voor de jeugd het onbe kommerd vertrouwen van de Avondzang SASKIA. resoluties, die de beëindiging van het politionele optreden verlangt, af. De bevolking be groet de bezetting merendeels als een bevrijding. ONDER DE CHINEZEN Blijkens het Dagblad in Ba tavia heerst er onder de Chi nezen in Indonesië ontstem ming over de houding, die de Chinese afgevaardigde in de Veiligheidsraad heeft aange nomen. Zij zijn overtuigd, dat hij niet voldoende kennis van zaken bezat om een juist oordeel te kunnen vellen. Als Nederland zou moeten terug trekken tot achter de demar catielijn, zouden daarvan gro te slachtingen het gevolg zijn. Door de T.N.I. waren reeds Chinese vrouwen en meisjes gevangen genomen met de bedoeling ze te execu teren, omdat zij getracht had den met medeneming van wat goederen naar veiliger plaat sen te vluchten. SABOTAGE Direct na het inzetten van de militaire actie verminder de in de federale gebieden 't aantal aanslagen, sabotage- vallen en moorden door geïn filtreerde Republikeinse sol daten en eenheden. Thans valt weer een lichte toeneming te constateren. De terreurdaden waren systematisch voorbe reid. Op 19 December ls gebleken dat majoor Roekman, de com mandant van geïnfiltreerde T.N.I.-eenheden, order had gegeven in Januari stakingen én sabotages te beginnen. Op 24 December gaf een terreur organisatie aan het spoorweg personeel in Soerakarta bevel om op 27 December in sta king te gaan, daarbij bedrei gingen uitende aan het adres van familieleden als aan het bevel geen gevolg werd gege ven. tyfen had in zoverre succes, dat op sommige plaatsen een deel van het spoorwegperso neel inderdaad in staking is gegaan. Er worden systema tisch aanslagen op politiepos ten gemeld, waarbij het klaarblijkelijk te doen is om uniformen, wapens en muni tie. Van gewelddadige acties op grote schaal zijn echter geen sporen aanwezig. Madioen werd zo snel en onverwachts bezet, dat de T.N.I. geen gelegenheid had de grote gebouwen, waaronder de werkplaatsen van de Spoorwegen op te blazen, hoe wel zy, evenals de bruggen, geheel ondermijnd waren. Uit Serang (Bantam) komt het bericht, dat de Republi keinse bestuurs-ambtenaren zich dadelijk bereid verklaar den weer aan de slag te gaan. mits de militairen maatregelen treffen, opdat de plaats zelf. de bestuurs-ambtenaren en hun fam'lieleden goed bevei ligd worden tegen de gevrees de represailles van gewapende groepen. In Assahan heeft men gro te bereidheid van de bevolking aangetroffen zich aan te slui ten by de Negara Sumatra Tlmoer. Wij vernemen voorts, dat het in de bedoeling ligt Za terdag de censuur in Batavia op te heffen. (Nadruk varboden) TEKORT AAN PRIESTERS. Volgens radio Vaticana is er in verschillende landen een catastro- phaal gebrek aan priesters. Op vele plaatse is dit gebrek zo groot, dat het gemeentewerk niet kan worden gedaan. De Katholieke seminaries hebben zo weinig leerlingen, dat in afzienbare tijd dit tekort niet zal verholpen warden. In Frankrijk heelt men bijv. njet minder dan 13.000 priesters voor de parochiewerkzaamheid te kort. Binnen het aartsbisdom Parijs heb ben dit jaar slechts 16 priesterwij dingen plaats gchdd en er zijn Franse bisdommen, waar dit jaar slechts twee of drie nieuwe pries ters zijn gewijd. De Katholieken in Nederland zijn een grote campagne begonnen om „Noodpriesters" te verschaffen voor die Katholieke gemeenten in Frankrijk, die geheel en al. zonder priester leven. In Polen, waar voor het ogen blik ongeveer 10.000 Katholieke geestelijken aan het werk zijn. heeft men nog 6000 nieuwe pries ters nodig. Haar de seminaries van het hele land hebben nauwe lijks duizend leerlingen.

Krantenbank Zeeland

Provinciale Zeeuwse Courant | 1948 | | pagina 5