Bedrijvig jaar voor de
beide Bevelanden
Onzichtbare banden van
vriendschap
De man, die
Kid Chicago arresteerde
Geen „grote" gebeurtenissen
Welvarend Tholen
Nieuwe vertegenwoordiger
van Antillen in Nederland
aangekomen
Land- en Tuinbouw stonden in
het centrum van de
belangstelling
Bedrijvigheid! Dat was het kenmerk van 1948 op de Beve
landen. Geen schokkende gebeurtenissen, maar wel allerwege
een bedrijvigheid en druk leven, waarby de land- en tuin
bouw zoals steeds een voorname rol speelden. Wie
Dinsdags over de Goeso weekmarkt loopt, ziet byna nog
meer stalletjes dan vóór de oorlog. Talloze landbouwers
staan voor do graanbeurs, doen er zaken en bespreken de
dingen vuu de dag. Op de Beestenmarkt klinkt het ge
schreeuw van varkens en op het Parkeerterrein rijden bus
sen af en aan met mensen, dio nuar de stad gaan. Alleen ont
breken by deze drukte nog de tinkelende klanken van het
carillon, dat vroege* op de Dinsdagen zijn wijsje deed horen.
Maar ook dat zal weldra terugkomen. Op zo'n doodgewone
„door-de-weekse-Dlnsdag" In Goes, voelt men dat de Beve
landers zich weer in hun oude kracht ontplooien.
Neen, schokkende gebeurte
nissen deden zich op de beide
eilanden niet voor. Of het
moest zijn dat een Noord-Be-
velanda meisje op overtuigen
de wijze de Nederlandse kleu
ren tijdens de Olympische spe
len ln Londen verdedigde
Nel Karclse weerde zich daar
kranig! Of was het soms de
coloradokever-invasie Langs
de Zeeuwse dyken en wegen
klonk het alarmsein. De
schoolkinderen werden gemo
biliseerd. De bureaux van de
Plantenzlektenkundige Dienst
in Goes veranderden plotseling
in een hoofdkwartier van. de
Generale Staf. De invasie con
centreerde zich voornamelijk
op Noord-Beveland. In het bij
zonder by Kamperland was het
aantal kevers enorm. Op som
mige plaatsen was er een laag
van 78 cm.
OP HET LAND
De Bevelenden waren in 1948
•zoals vroeger het centrum van
land- en tuinbouw, ja ook van
veeteelt. Provinciale betekenis
voor deze laatste talc van het
agrarische leven had de ope
ning van het laboratorium van
de Provinciale Gezondheids
dienst voor Dieren te Goes in
April, waardoor de T.B.C.-
bestryding onder het vee in
tensiever kon worden aange
pakt.
De Zeeuwse landbouw ont
viel een harde werker door het
overlijden van ir. C. J. Droo-
gendyk, directeur Rijksland-
bouwwinterschool, in Novem
ber. Er werd afscheid geno
men van iemand, die belang-
ryk werk heeft verricht voor
het herstel van het agrarisch-?
leven ln ons gewest, nl. van
ir. P. C. D. Toxopeus, inspec
teur van do, Rijksdienst voor
Landbouwherstél, die in Mei
naar Canada vertrok. De grote
landbouworganisatie^ ont
plooiden een levendige activi
teit in 1948.
De tuinbouwers zagen in Ja
nuari ir. G. de Bakker, de
rykstuinbouwconsulent, ver
trekken. Hy werd benoemd tot
inspecteur van de tuinbouw,
belast met het wetenschappc-
ïyk onderzoek op tuinbouw
kundig gebied. Zijn opvolger,
ir. W. van Soest, heeft in het
afgelopen jaur het vertrouwen
van do fruittelers weten te
verwerven. Van belang voor de
fruitteelt wag verder het ge
reedkomen van het nieuwe
koelhuis van de vei'ingsver-
eniglng „Kapelle-Btezelinge" in
September-October. De koel
huiscapaciteit te Kapelle werd
hierdoor op 900 ton gebracht.
WONINGBOUW
De woningbouw op de Beve
landen ging gestadig verder.
Overal verrezen woningwet
woningen. terwyi ook particu
lieren begonnen. Door de wo
ningbouw werd de ergste wo
ningnood enigszins gelenigd.
In Januari besloot de ge
meenteraad van Goes mede te
werken aan de opheffing van
de gemeenschapppeiyke rege
ling voor Bouw- en woning
toezicht. De buitengemeenten
besloten een nieuwe gemeen-
schappeiyke regeling aan te
gaan, waarby 's Heer Arends-
kerke het centrale punt werd.
Deze nieuwe Dienst Openbare
Werken is onlangs door Ged.
Staten goedgekeurd.
Na ruim 8 jaar in de Gere
formeerde Kerk dienst te heb-
men sedert jaren bezig te
trachten in deze leemte te
voorzien. Dank zy de mede
werking van velen, kon In Sep.
tember burgemeester mr. W.
C. ten Kate de nieuwe leeszaal
openen. Een volgende stap op
dit terrein is de lectuurvoor
ziening van het platteland.
In 1948 begonnen ook de
plannen voor een Protestants
Streekziekenhuis vastere vorm
aan te nemen. Verwacht kan
worden, dat 1949 deze ziekon-
hulsvoorstellen weer dichter
by de verwezeniyking zal
brengen.
JUBILEA
Er waren tal van jubilea ln
het afgelopen jaar. De Ned.
Herv. Kerk te Krabbendijko
bestond ln Mei 300 jaar als
zelfstandige gemeente. In
April bestond de vakschool
voor meisjes te Goes 25 jaar.
Tal van Bevelandse meisjes
hebben in deze periode, dank
zij deze school, huishoudonder-
wijs kunnen ontvangen. De
toneelvereniging „Onderling
Kunstgenot'^ te Goes vierde in
Maart haar 45-Jarlg bestaan.
Verder was er een jubileum
op het gebied van de volks
gezondheid: in Mei bestond de
vereniging voor 2iekenhuis-
verpleging op Zuid- en Noord-
Beveland twintig jaar.
Van de persoonlijke jubilea
noemen wy het 30-jarig ambts
jubileum van de Goese ge
meentesecretaris, de heer J. I.
van Ballegoyen' de Jong in
Juni en het zilveren burge-
meestersfeest van de heer C.
Overal in Zeeland wordt gebouwd. Hier ziet men een vogel
vlucht opname van nieuwe woningen in 's Gravenpolder.
ben gehouden, kon de Ned.
Herv. Gemeente van Yerseke
in December weer haar eigen
gebouw betrekken. De restau
ratie hiervan was toen groten
deels voltooid.
NIJTENGO VI
Twaalf duizend bezoekers
passeerden de loketten van de
„Nijtengo VI". de tentoonstel
ling voor Handel, Nyverheid
en Industrie, die begin Augus
tus in Goes werd gehouden.
De Zeeuwse zakenmensen wa
ren h!vr op hun best. Met
grote energie bouwden zy
deze tentoonstelling ^op en het
succes was byzonder groot.
In 1948 verscheen het indu-
strialisatierapport-Kruiningen
van het Economisch-Technolo-
gisch Instituut, dat allerwege
met belangstelling werd ont
vangen en dat ook ver buiten
de provincie de aandacht trok-
Van groot belang voor het
culturele leven op de Bevelan
den wag de opening van de
Openbare Leeszaal en biblio
theek te Goes. Reeds lang
werd op beide eilanden het ge
mis van een dergeiyke instel
ling gevoeid en daarom was
F. A. M. van Horsigh uit.
's Heerenhoek.
VREUGDE
Zoals overal in ons land is er
ook op de beide Bevelanden
feest gevierd. Er was vreugde,
onidat orize Landsvrouwe vyf-
tig jaar over de lage landen
mocht regeren. Een vreugde,
die ook hier gemengd wag met
droefheid, omdat de vorstin af
stand deed van haar regering.
Met vertrouwen is ook de
Bevelandse bevolking Haar
Dochter, Koningin Juliana, te
gemoet getreden.
Er was ook biy'dschap over
de terugkeer van het Zeeuwse
bataljon uit Indonesië. Vele
oorlogsvrywilligers namen hun
plaats in de burgermaatschap
pij weer in.
Zonder grote gebeurtenissen
is 1948 opp Zuid- en Noord
Beveland vergleden, maar niet
temin heeft men niet stilgeze
ten- De bevolking heeft de
hand aan de ploeg geslagen en
met Över €n energie heeft zij
het werk gedaan, wat te doen
viel.
De grote Zweedse toneelschrij
ver Strlndberg werd 22 Januari
1849 geboren. Naar aanleiding
van zijn 100ste geboortedag
zullen in vele plaatsen der we
reld zijn werken worden
opgevoerd.
In 1948 goede resultaten
Voortgaand herstel
Voor de bewoners van het
eiland Tholen geeft het jaar
1948 reden tot dankbaarheid
Bijzondere rampen deden zich
over het algemeen terug op
niet voor. De landbouwers zien
een redeiyk jaar en er was in
vele dingen een geleidelijke
vooruitgang dank zij gestadige
activiteit.
Zowel op Sint Phlllpsland als
op Tholen kwamen aantallen
nieuwe woningen gereed, waar
door in de allera-gste woning
nood voorzien kon worden.
Op 11 Februari begroette
Tholen zyn terugkerende oor
logsvrywilligers, die met de Jo-
han van Oldenbarneveld repa
trieerden.
Twee vormen van activiteit
hebben op Tholen dit jaar de
bijzondere belangstelling ge
had. In de eerste plaats die
van de doimsgemcenschappen,
waardoor Sint Maactensdyk
een fraai sportterrein en Sta-,
venisse een schooltandartsen
dienst kreeg. In de tweede
plaats de vooruitstrevendheid
van de Vereniging van Burge
meesters enz., die de urgente
Thoolse problemen scherp be
studeerde en naar een oplos
sing zocht.
Onder leiding van deze ver
eniging bezocht medio van dit
jaar een groep journalisten het
eiland Tholen om kennis te
nemen van het herstel en van
de toekomstplannen.
Het probleem van de indu
strialisatie is daarbij aan de
orde gesteld in verband met
Berlynse kinderen werden in 1948 via de luchtbrug uit de Duitse hoofdstad geëvacueerd.
Amateur-zenders deden prachtig werk in
oorlogstijd.
De ramp van Texas-City.
(Van onze spec, verslaggever)
Om tien minuten voor elf
was Texas City in Amerika
een pracht van een havenstad:
lachte rig, rokerig, lawaaierig,
levend! Drie minuten later
vloog in Texas City Harbour
'n schip vol explosieven ln de
lucht en slingerde zyn dood en
verderf zaaiende inhoud over
d& stad... Nog twee minuten
daarna was de stad één ver
schrikkelijke, brandende puin
hoop met vele doden en nog
veel meer gewonden. Brand
weer, politie en ambulances,
voor zover nog intact, waren
machteloos: alle telefoon- en
telegraaf verbindingen waren
vernietigd.
Toch reden 'n half uur na de
ramp uit alle omliggende ste
den ononderbroken rijen van
hulpbrigades van brandweer,
politie, ambulances en militaire
colonnes de vernielde stad
binnen; zo enorm was him
aantal, dat door dit schier
fantastische hulpwerk een wa
ai December: tegen het
middernachtelijk uur wor
den ln de huiskamers de
Ïevulde glazen geheven,
lan klinken zwaar en al
tijd weer plechtig de
twaalf slagen van de Lon-
dense Big Ben door luid
sprekers van de radiotoe
stellen en na het versterven
wordt het doodstil in de
aether.
Zou het heus?
wie dan de moeite neemt
op de korte-golf-banden te
luisteren zal horen en zien
vergaan, want over de ge
hele wereld fluiten de
morseseinen van de radio
amateurzenders. Jan Jans
sen uit Den Haag zet zich
dan achter de seinsleutel
voor zijn zender en tikt
naar Jerry Brown in Mel
bourne en naar Tlno Cal-
venni in Buenos Aires:
„Happy New Year, Jerry!",
„Happy New Year, Tino!".
Wat doen zij toch. die
radio-amateurzenders. en
wat heeft hun hobby voor
zin?
Daarover schreef onze
verslaggever nevenstaande
reportage.
moesten er soms jaren over
doen, alvorens de installatie
in de hoek van de kast ge
reed was.
Inmiddels leerden zij seinen
en wetskennis, want de ama
teurzenders moeten, alvorens
zy mogen gaan werken in de
lucht, een exsrmen afleggen,
dat door P.T.T.-amb ten aren
wordt afgenomen. Heu3 geen
licht examen: kennis van de
voorschriften, nationaal en
internationaal, seinen met een
snelheid van acht woorden per
minuut en opnemen met de
zelfde snelheid, uitgebreide
kennis van radiotechniek, enz.
Slagen candidaten voor een
examen, dan krijgen zy een
zendmachtiging van de minis
ter, waaronder de dienst deir
P.T.T. ressorteert, alsmede
roepssletters, 't visitekaartje-
in-de-lucht van de amateur
zender. In een speciale gids,
die internationaal is, wordt
elke nieuweling vermeldt:
naam, adres, woonplaats, land,
werelddeel en roepletters. En
dan kan men contact gaan
maken: met collega's in de
zelfde woonplaats, in 't land,
in het werelddeel en ten slot
te zelfs daarbuiten.
GEEN BABBELTJES
Eén van de voorschriften is,
dat slechts technische gege
vens mogen worden uitgewis
seld: boodschappen en familie
praatjes zyn taboe. Zuiver ex
perimenteel dus, waarby de
eén werkt door middel van
zyn seinsleutel en een ander
de duurdere telefonie
februikt. Door do P.T.T. wordt
ag en nacht gecontroleerd of
de Internationale spelregels
niet worden overschreden.
Heeft een Nederlandse ama
teurzender contact gehad met
b.v. iemand in Australië, dan
zenden zij elkaar een kaart,
waarop allerlei technische ge
gevens worden uitgewisseld
over de graad van de ont
vangst, type toestel dat over
en weer werd gebruikt, enz.
Een succes is dan het behalen
van het W.A.C.-certificaat,
„Working All Continents".
VOSSENJACHT
Een prachtige training is
de z.g. Vossenjacht. Een ama
teurzender verbergt zich met
zijn transportabel toestel ln
een bepaald gebied en gaat
seinen: dat is de vos. De ja
gers zijn de amateurs, die in
een wijde kring zich om de
zender opstellen en aan de
sterkte van de zendtoon kun
nen constateren, of zij dichter
bij de zender komen. Wie de
zender het eerst heeft ontdekt
óp deze wijze, is dan winnaar.
In de jaren 1940-1945 werd
dit spel ook gespeeld, maar
toen was het een spel van le
ven en dood. Daarmee komen
wy dan op het terrein der
prestaties van de Nederlandse
amateurs. Immers, zodra de
Duitsers ons land hadden be
zet, zochten vele Nederlandse
■amateurzenders contact te
hun vrienden in Engeland en
met het verstrijken der oor
logsjaren nam dit contact too;
onnodig te zeggen, dat van
Nederland uit militaire en an
dere voor de geallieerden be
langrijke gegevens werden
doorgegeven.
De Duitsers zaten niet stil
en zodra een nu geheime zen-
dor „in de lucht" kwam, vorm
den zy met radio-ontvangstau
to's een kring om dc zender
en de „vossenjacht" begon.
Wat er met de amateurzender
gebeurde, die gesnapt werd
behoeft evenmin betoog. Het
offer, dat in de kring der
amateurzenders voor de goede
zaak werd gebracht is dan
ook niet gering.
By de vele huldebetuigingen
aan de verschillende groepen
der illegaliteit zijn de ama
teurzenders er meestal mager
afgekomen.
BANDEN VAN
VRIENDSCHAP
Ten slotte Is er nog een
belangrijk werk, dat door dc
Internationale Vereniging van
Amateurzenders wordt ge
daan: zy leggen nl. hechte
banden van vriendschap over
de gehele wereld. Na het uit
wisselen van technische gege
vens tussen een Nederlandse
en een Zuid-Amerikaanse
amateurzender volgt vaak 'n
briefwisseling, later met foto's
en over en weer worden dan
opvattingen en levenswyzen
uitgewisselden dè.n begre
pen en gerespecteerd. Zelfs
bezoeken over en weer zyn
al vaak het gevolg geweest
van het simpele begin, ge
vormd door het in de lucht
zenden in morsesc-hrlft van dc
roepletters.
(Nadruk verboden)
Gesprek met Michel P. Gorsira
(Van onze Haagse redacteur)
„Curagao leeft reeds volkomen in een verkiezingskoorts"
vertelt mij de heer Michel P. Gorsira, die, geiyk wy reeds
meldden, zojuist in Nederland is aahgekomen om mr. dr. Mol-
sis F. da Costa Gomez op te volgen als officieel vertegenwoor
diger van de Nederlandse Antillen bij de regering in Den
Haag. Het is een slanke jongeman, van 35 jaar, met grijze
ogen en zwart haar, telg van een eeuwenoud Curagaos ge
slacht, dat van oorsprong waarschynlyk Fries is; in alle op
zichten vormt hij een schril contrast met zijn kleine donkere
baardige voorganger
de dreigende werkloosheid on
der de landarbeiders nu de
mechanisatie toeneemt.
Getracht zal worden een in-
dustrialisatieplan voor het
eiland op te stellen.
De vissery en de mosselhan-
del op Tholen kunnen ook nu
weer op een bevredigend jaar
terugzien, terwijl reeds aan
dacht werd geschonken aan
het klemmende vraakstuk van
de kwaliteitshandhaving der
Zeeuwse mosselen op de bui
tenlandse markten.
De stad Tholen zelve maakte
plannen gereed voor de bouw
van een tehuis voor ouden van
dagen. De nodige besluiten
voor het omleggen van de gro
te verkeersweg over de Thool
se brug werden genomen. Ook
een ander probleem nameiyk
dat van de weg Oud-Vosse-
meerSint Annaland kwam ln
het eind-stadium.
Op velerlei ander gebied kon
vooruitgang worden geconsta
teerd. Er was levendige be
langstelling voor het onder
wijs. Het kerkeiyk leven was
intensief en ook voor vele vor
men van sociale arbeid en wel
dadigheid kon het nodieg ver
richt worden. In December
van dit jaar trad als nieuwe
burgemeester van Sint Maar-
tensdyk en Scherpenisse op de
heer D. C. Bouwense.' die har
telijk werd begroet.
Voor 1949 verwacht men een
verder herstel van de oorlogs-
gevolgen opdat weer een stuk
je van Tholen's oude luister
Izal terugkeren.
re nationale catastrophe kor*
worden voorkomen.
Het waren de radio-ama
teurzenders Uit Texas "City,
die direct na de ramp vla
seinsleutels en microfoons
heel Amerika in rep en roer
brachten en het mogeiyk
maakten draadloos alle omlig
gende steden te alarmeren.
Duizenden amateurs in geheel
Amerika en zelfs ver daar
buiten luisterden naar het
S.O.S. uit Texas City en ga
ven de noodsignalen door aan
de officiële Instanties.
Deze simpele historie die
in 1947 de voorpagina's van de
dagbladen vulde bewees op
nieuw het grote nut van de
radio-amateurzenders.
Opnieuw, want na de verra-
deriyke overval door Japan op
Pearl Harbour kon Amerika
in een maand een technisch
byna volmaakt legeronderdeel
mobiliseren, nadat een beroep
was gedaan op de radio-ama-
teurzenders in Amerika.
700 IN NEDERLAND
In Nederland zijn ver
spreid over het gehele land
ruim zevenhonderd radio-ama
teurzenders. Een kleine goed
georganiseerde gemeenschap,
gevormd door vertegenwoordi-
fers uit alle beroepen en stan-
en: doktoren, technici, kan
toorbedienden en scholieren.
De meeste van hen, die het
amateuTzenden als hobby heb
ben gekozen, hebben zelf hun
ontvangst- en zendtoestellen
gebouwd. Wie over veel geld
kon beschikken bouwde in een
sped aal vertrek een radio
kamer, waarop beroepstelegra
fisten jaloers zouden kunnen
zyn, en anderen, met een
smalle beurs, kochten deeltje
voor deeltje in tweedehands
winkels him gullen bijeen en
De heer Gorsira, die pas enige
dagen hier is en nog niet ver
der is gekomen dan de eerste
oriënterende besprekingen op
het ministerie van Overzeese
Gebiedsdelen, drukt zich voox-
zichtig uit als lk bij hem infor
meer naar de te verwachten
resultaten van de in Maart
1949 te houden verkiezingen.
,Er zyn geen voorspellingen te
doen", zegt hij, „gezien de on
zekere factoren. Het aantal
kiezers is veel groter en voor
het eerst doen de vrouwen mee.
Vast staat, dat er zes partij
en in het strijdperk treden, te
weten op Curagao de Nationale
Volksparty, de Democratische
Party, de Onafhankelijke Par
tij en de Katholieke Volkspar
ty en op Aruba de Arubaanse
Jantje: Ik denk moeder, dat een
leuker is.
gewoon stokpaardje toch
Nationale Unie (Una) en de
Volkspartij-Eman. De bevol
king van de vier andere eilan
den heeft geen partyen gefor
meerd. Van politieke activiteit
is daar ternauwernood sprake".
Het vertrek van de heer Go
mez en de komst van de heer
Gorsira zyn een uitvloeisel van
het b^luit het lidmaatschap
van de Staten der Antillen on
verenigbaar te verklaren met
de functie van vertegenwoor
diger in Nederland.
„IN DE OLIE"
De heer Gorsira begon zijn
loopbaan in 1929 als bankbe
dlende, kwam daarna „in de
olie"' (zoals men het daar
pleegt uit te drukken) en ver
volgens bij de politie. Hy
volgde middelbaar onderwijs,
deed examen voor inspecteur
en werd", toen hij die rang had
bereikt, chef van de Vreem
delingendienst en van de In
lichtingendienst. In die hoe
danigheid heeft hij met zyn
werk de aandacht getrokken
van niemand minder dan J. Ed
gar Hoover, chef van het Fe
deral Bureau of Investigation
der Verenigde Staten, een
lichaam dat wij Ryksrecherche
zouden noemen.
Dit gebeurd» in 1945, toen hy
kans zag de beruchte gangster
Kid Chicago, ook genaamd
Kid Tiger, een vriend van Al
Capone, te arresteren, naar
wie de mannen van de F.B.Ï.
al zeven jaar zochten. Deze
misdadiger kwam op een
Spaans paspoort onder de
naam Antonl? Navarro per
vliegtuig uit Caracas op Hato
aanHy kreeg een tijdelijke
verblijfsvergunning, trok de
aandacht door de grote bedra
gen, die hy by zich had en uit
gaf en werd geschaduwd. Op
grond van inlichtingen van de
twee F.B.I.-rechercneurs ver
bonden aan het Amerikaans
gezantschap te Caracas con
cludeerde men, dat Navarro
Kid Chicago wel eens zou kun
nen zyn. Daar er tussen de
V.S en Curagao geen uitlevc-
ringsplicht bestaat kon men
hem niet aan de F.B.I. over
dragen. Gezien zijn paspoort,
dat geldig bleek, kon hy als
zynde gevaarlyk voor de open
bare orde, uitgewezen worden
naar Spanje. Maar tussen dit
land en Curagao bestaat geen
rechtstreekse verbinding, zo
dat de uitgewezene via de V.S.
vertrok naar zyn „vaderland".
Te Miami echter, legde een
F.B.I.-man een hand op zijn
schouder, met het gevolg, dat
hy nu achter de tralies zit. De
heer Gorsira ontving daarop
een uitnodiging van Hoover
vier maanden lang het werk
van de F-B.I. in de V.S. te
I komen bestuderen, hetgeen hij
gaarne accepteerde.
(Nadruk verboden),
