Kerstklanken uit New-York
„Huize Offem sluit haar poorten
De situatie op midden-Java
en Sumatra
TWEEDE BLAD
PROVINCIALE ZEEUWSE COURANT
WOENSDAG 29 DECEMBER 194#
Talrijke jonge delinquenten
vonden de „weg terug"
Nog 1800 in verpleging
(Van een speciale verslaggever)
Op 31 December zal Huize Of fem, 't heropvoedingsgeaiicht
voor jeugdige politieke delinquenten in Noordwijk zijn taak
beëindigen. De meeste van de nu nog daar ondergebrachte
jongeren zullen dan vervroegd in vrijheid worden gesteld en
slechts enkele van hen zullen worden overgeplaatst naar ;,De
Schakel" in Katwijk, dat voorlopig nog als heropvoedingsge
sticht gehandhaafd blijft.
Van het oorspronkelijke aantal jeugdzorgtehuizen, dat eind
1947 nog 25 bedroeg, zal op 1 Januari nog slechts een achttal
in gebruik zijn, terwijl het aantal daar verblijf houdende jeug
dige politieke delinquenten (hiertoe worden allen gerekend,
die na 31 December 1922 zijn geboren) niet meer dan 300 zal
bedragen .Hierbij opgeteld de ruim 1500 „zwaardere" geval
len die tot vrijheidsstraffen van 8, 10, 15 en meer jaren zijn
veroordeeld (landwachters, S.D.-helpers leden van executiepe
lotons e.d.) komt men tot de slotsom, dat van de meer dan
10.000 jeugdige gedetineerden die het eerste jaar na de be
vrijding de interneringskampen bevolkten, er ca. 1800 nog niet
op vrije voeten zijn gesteld.
HUIZE OFFEM.
„Zonderlinge toestanden in
Huize Offem", schreven wij en
kele weken geleden enwij
meenden het! We vonden het
zonderling, dat daar van tijd
tot tijd nog dingen gebeurden,
die aan de Duitse bezettingstijd
herinnerden.
Nu Huize Offem echter
als een van de laatst overge
bleven tehuizen voor jeugdige
delinquenten op 31 Decem
ber zal worden opgeheven, lijkt
't ons niet billijk bij onze le
zers de indruk achter le laten
als zou in Huize Offem niets
goeds tot stand zijn gekomen.
Het tegendeel is eerder waai
en de toestanden, beschreven in
ons vorige artikel, hebben
allen slechts betrekking op de
situatie, zoals die was nadat
enige minderwaardige elemen
ten van andere tehuizen in
Huize Offem werden onderge
bracht.
„Van begin af aan", zo ver
telde ons de heer W. J. Huys-
mans, directeur van bovenge
noemd tehuis, „trachtten deze
knapen onrust en wanorde te
zaaien, onder de overige Offem-
bewon'ers en zij deden dit op
een dergelijke achterbakse ma
nier, dat men hen nagenoeg
niets bewijzen kon. Het betrof
slechts een betrekkelijk klein
groepje in hoofdzaak de
meer intellectuelen maar
door hun slinkse handelwijze
bedierven ze veel van hetgeen
de beide jeugdleiders en ik
zelf in moeizame arbeid had
den opgebouwd."
„Het is steeds ons streven ge
weest", aldus de heer Huys-
mans, „om de jongens in de
eerste plaats een huiselijke
sfeer te scheppen en dat we
daarbij wel eens afgeweken
zijn van het gebruikelijke sys
teem, dat doorgaans in soortge
lijke tehuizen wordt toegepast,
spreekt van zelf. Natuurlijk
zijn er altijd knapen, die voor
geen rede vatbaar zijn en het
nationaal-socialisme als een
soort geloof zien. Die zijn per
tinent ongeneeslijk.
Dat het grootste deel van on
ze jongens bü het verlaten van
ons Huis echter nog de nazi
idee zou zijn toegedaan, moet
ik beslist tegenspreken. Van de
300 jongens, die ik in totaal on
der mijn hoede heb gehad, zijn
er zeker 250 tot andere gedach
ten gekomen.-
Niet te ontkennen valt, dat
het gehalte van de nog in
Huize Offem verblijf houdende
knapen in het afgelopen jaar
steeds minder werd, maar dit
is uitsluitend te wijten'aan de
omstandigheid, dat wij van an
dere tehuizen jongens moesten
overnemen. En het waren nu
juist niet de beste elementen,
die daar vandaan kwamen
ONDER TOEZICHT.
En wat gebeurt er nu met de
jongeren, die, of wel voorwaar
delijk buiten vervolging zijn
gesteld of wel voorwaardelijk
zijn ontslagen? Deze worden
onder toezicht gesteld van de
Stichting Toezicht Politieke
Delinquenten. Dit toezicht, dat
uitgeoefend wordt door vrij
willigers uit alle lagen en stro
mingen van ons volk, heeft ten
doel om de in vrijheid gestel
den terug te brengen in het
normale maatschappelijke le
ven. Overigens lang niet altijd
een eenvoudige taak, blijkens
hetgeen de heer G. W. F. de
Man. hoofd van de afdeling
jeugdzaken voor Den Haag en
Rotterdam, ons hierover ver
telde.
Vooral in het begin beschou
wen vele van de aan onze hoe
de toevertrouwde jeugdige po
litieke delinquenten hun toe
zichthouder als een soort ver
kapte bewaker iemand die
aleen maar is aangesteld om al
hun gangen en handelingen na
te gaan en te bespionneren.
Een eerste vereiste is dan
ook dat men deze groten
deels buiten hun schuld politiek
ontspoorde jongeren als nor
male en volwaardige leden der
huidige maatschappij tegemoet
treedt en hun alle steun biedt,
'die zij vooral in de eerste peri
ode na hun invrijneidsstelling
zeer zeker behoeven. Voor ve
len toch beginnen de moeilijk
heden eerst met recht als zij
hun straftijd achter de rug
hebben.
Vroegere vrienden willen
niets meer met hen te maken
hebben, in hun oude vereniging
is geen plaats meer voor hen
en door hun buurtgenoten wor
den zij met de nodige reserve
behandeld. Een dergelijke hou
ding van de zogenaamde „goe
de" Nedei'landex's is echter ra
dicaal verkeerd, daar men op
deze wijze niet alleen de terug
keer van de ex-politieke delin
quent in het normale leven
Het komend Holland
Festival groots opgezet.
Van 15 Juni tot 15 Juli '49
zal te Amsterdam en Scheve-
ningen eeix Holland-festival
worden gehouden, waarvoor
de voorbereidingen reeds in
volle gang zijn.
Voor de artistieke leiding
zijn commissies van advies
gevormd, onder andere voor
muziek en opera, toneel, dans
enz. In deze commissies heb
ben op cultureel gebied be
kende personen zitting.
Het komende festival zal 'n
behoorlijk toneelplan kennen.
Ook de film zal er een plaats
hebben en men hoopt twee
West-Europese premieres te
kunnen geven. Aan het festi
val zullen meewerken het
Concertgebouworkest en het
Residentieorkest.
Als solisten zullen met dit
orkest optreden: Robert Ca-
sedesus, Kathleen Ferrier. Pe
ter Pears en Artur Schnabel.
Voorts zal het Concertge
bouw-orkest de wereldpremière
uitvoeren van 't laatste werk
van Benjamin Britten. „Spring
Symphonie".
"De Weense staatsopera zal
Mozart's „Don Giovanni" en
Strauss' ..Salome" ten tonele
brongen en de Nederlandse
opera onder meer: „Orfeo"
van Von Gluck en „Manon"
van Massenet.
Verder wordt het optreden
van een buitenlands ballet
tegemoet gezien, waarschijn
lijk dat van Sadlex-'s Wells.
vrijwel onmogelijk maakt, maar i
bovendien bewerkstelligt, dat 1
deze zijn toevlucht moet zoe- j
ken tot zijn oude kameraden en
lotgenoten. En dit laatste moet
uiteraard juist worden voorko-
men.
In al deze gevallen treedt de
Stichting bemiddelend op, doch
helaas is het aantal toezicht
houders. waarover de Stichting
momenteel beschikt (in het be- j
gig van dit jaar bedroeg het
aantal onder toezicht gestelde
jongemannen reeds 5665 en dat
der jonge vrouwen 2956! nog i
niet zo groot, dat aan iedere
ontslagen delinquent een indi
viduele voogd kan worden toe-
gewezen. En juist dit laatste is
zo essentieel, omdat alleen op
deze wijze het contact van I
mens tot mens de kloof
overbrugd kan worden, die tij- l
dens de bezettingsjaren in ons i
volk ontstond. De afdeling I
Jeugdzaken der Stichting doet
dan ook een dringend beroep
op allen, die dit belangrijke j
werk willen steunen en die
böreid zijn het toezicht op één
der jeugdige politiek ontspoor
den op zich te nemen.
(Nadruk' verboden).
Nieuwe kabinetsformateur
voor de Pasoendan.
Raden Djoemhana Wiraat-
madja, directeur van het ka
binet van de wali-negara Pa
soendan, is aangezocht een
nieuw kabinet samen te stel
len, hetgeen door Djoemha
na. die tot geen enkele po
litieke partij behoort, is aan
vaard. De wali-negara van
Pasoendan heeft thans ook
de ter beschikking stelling
van de portefeuilles van h:t
kabinet-Poeradiredja aan
vaard.
Theodora Versteegh nam
afscheid.
In een volle Diligenlia-zaal
in Den Haag, heeft de altzange
res Théódora Versteegh afscheid
van het concertpodium geno
men. Na het concert voerden
vele sprekers het woord.
De zangeres werd onderschei
den met het ridderkruis in de
orde van de Kroon van België.
De E.V.C. roert'zich.
De hoofdbesturen van de bij
de E.V.C. aangesloten bonden
en de districtspropagandisten
hebben op een in Amsterdam
gehouden vergadering hun
goedkeuring gehecht aan de
stappen, die het hoofdbestuur
heeft ondernomen teneinde een
snelle beëindiging van de „ko
loniale oorlog" in Indonesië te
bevorderen.
Zij roepen voorts de arbei
dende bevolking op, zonder
enig voorbehoud standvastig
haar looneisen te stellen, deze
met alle ten dienste staande
middelen af te dwingen, en met
dezelfde standvastigheid elke
aantasting van het levenspeil
af te wijzen.
Maandagmorgen heeft Prinses
Wilhelmina een onverwacht be
zoek gebracht aan de Zuid-Afri
kaanse kunsttentoonstelling in het
Stedelijk Mueum te Amsterdam.
Deze foto werd genomen enkele minuten na de landing van de eerste transportvliegtuigen uit Semarang op het, vliegveld
Magoewo, 8 K.M. ten Oosten van Djokjakarta. Reeds staan acht Dakota's uit te laden- Rechts op dc startbaan staan twee
andere toestellen, van welke het voorste start en het achterste'andt. Een derde Dakota staat gereed om een minuut later
op te stijgen. Link* onderaan de republikeinse D.H. „SuperDragon", een viermotorig verkeersvliegtuig. Aan belde zijden
van de startbaan liggen nog de valschermen van de para-troepen.
Heeft Negara Kalinanten
geen levensvatbaarheid
In een kort gesprek dat de
correspondent van Aneta te
Pontianak had met de kepala
daerah Sultan Hamid II
de wakil kepala daerah mr. W.
M. Nieuwenhuysen, verklaarde
eerstgenoemde op een desbe
treffende vraag, persoonlijk van
mening te zijn dat de gepro
jecteerde Negara Kalimantan
geen levensvatbaarheid heeft,
mede gezien de houding welke
de dewan kalimantan timoer
heeft aangenomen t.o.v. de con
structie en de ontwerpstaatsre-
geling.
Tot onderdirecteuren van de
K.LM. zijn benoemd de heren H.
Fuchs en ir J Luymes.
Communistische spoorwegmannen
zorgden voor de bewapening van Moeso
Besturen in de vorsten
dommen wordt hersteld
Een bijzondere correspon
dent van Aneta meldt uit
Djocja, dat de koers van de
Republikeinse gulden thans
zo is, dat men 500 Republi
keinse guldens tegen 1 Neder
landse gulden krijgt.
De werkplaats van de
Staatsspoorwegen bleek tevens
als wapenfabriek te zijn ge
bruikt. Er werden o.m. sten-
guns gemaakt met assenstaai
dat volgens deskundigen daar
voor ongeschikt was. Van in
Even nadat de Nederlandse parachutisten het vliegveld b\j Djokjakarta had
den bezet, landde er een republikeinse Ca tal i na. Het vliegtuig kwam uit Sin
gapore en had zeven T-N.I. officieren aan boord, die gevangen werden geno
men. zy hadden veel textiel en juwelen by zich.
deze werkplaats te Djocja
gemaakte wapens werd regel
matig een deel afgezonderd,
in schuilkelders verborgen en
daarna naar de communisti
sche gToep van Moeso ge
smokkeld. Onder het spoor
wegpersoneel bevond zich nl.
een groep communisten van
ongeveer 200 man. die voor
de bewapening vaix Moeso c.
zorgde. Tijdens de opstand
Madioen is dit uitgelekt,
waarop de politie de commu
nistische spoorweglieden ar
resteerde. De latere gebeurte
nissen brachten hen echter
weer de vrijheid, doch ettelg-
ken zijn door collega's her
kend en thans opnieuw ge
arresteerd.
De Soesoehoenan van Soera-
ka rta en de Mangkoenegara
hebben het bestuur over het
Soesoenaat en de Mangkoene
gara weer op zich genoemen
in nauwe samenwerking met
de sedert kort te Solo gev
tigde militaire autoriteiten en
de civile autoriteiten van de
voorlopige federale regering.
Mede hierdoor zal het moge
lijk zijn, aldus verneemt Ane
ta, om spoedig een aanvang
te maken met de distributie
van textiel, terwyl ook op
anderen wijzen voorziening
getroffen kunnen worden ter
leniging van de nood. die
onder dc bevolking van deze
vorstendommen heerst.
OP SUMATRA
Uit Zuid-Assahan (Suma-
tra) wordt vernomen, dat ve
le voormalige Republikeinse
bestuursambtenaren hun dieru
sten aanbieden en dat tiental
len volksscholen heropend zyn.
Er zyn regelmatig telefoon-
en treinverbindingen met Me-
dan en andere steden. Alle
fabrieken en ondernemigen
waren ondermijnd, doch in
de meeste gevallen werd na
genoeg geen schade aange
richt.
Journalisten in hun hemd
Onchristelijke Kerstboomleveranciers
(Van onze correspoh'dënt
NEW-YORK, Dec. Uit een oogpunt van de huidige politieke toe
stand moet onze Sinterklaas het tegen Amerlka's Kerstman afleggen.
Gelukkig heeft het geen afbreuk aan de feestvreugde gedaan, dat
onze kindervriend uit Spanje afkomstig is. Maar het is niet te ont
kennen. dat de Noordpool,, waar de Kerstman de rest van het jaar
overwintert, een neutraler oord is. Het valt echter alleszins te betwij
felen of wel een neutrale positie inneemt ten aanzien van de bit
tere kerstbomenstrijd, die thans in de straten van New-York gestre
den wordt. De kerstboomoorlog is ontketend door één van wijlen pre
sident Roosevelt's 2oons. Elliot, berucht om zijn voorliefde om aan
de weg te timmeren.
Enkele jaren geleden bezocht
Elliot in gezelschap van zijn vrouw,
die een bekend actrice is, Stalin in
het Kremlin. Door de verklaringen,
die Elliot daarna aflegde, veroor
zaakte hij een sensatie. Nu is hij
er op uit om, zoals hij dat zelf uit
drukt. „Christenen te maken van
Kerstbomenleveranciers". Een
enigszins behoorlijke kerstboom
van ongeveer 2 meter kost hier in
de winkel tussen de tien en vijf-
en-twintig dollar, naar gelang de
kwaliteit Elliot noemt dit. met alle
middelen der publiciteit, „een on
christelijk schandaal". Op zijn
grote landgoed kweekt hij kerst
bomen. die hij nu oo straat aan de
goe-gemeente voor één-vijfenze
ventig verkoopt. Vanzelfsprekend,
dat de handelaren alles in 't werk
werk stellen om zijn bomen van
ondeugdelijkheid te beschuldigen.
Binnen twee dagen vallen de
naalden ervan at", verzekerde écn
van Elliot's tegenstanders. Maat
hei publiek is daarvan allerminst
overtuigd. Dc afgelopen da
gen verkocht Elliot tienduizend
bomen en iedere zes uren voeren
vrachtauto's van zijn landgoed
nieuwe voorraden aan
Ook in de politiek deed zich het
kerstseizoen gelden. Prominente
politici gever er de voorkeur een
zich deze maand te laten fotogra
feren naast een paar vette kerst-
kalkoenen. of tegen een achter
grond van speelgoed, dat aan de
minder bedeelden zal worden uit
gereikt. dan in het heetst, van een
politieke vergadering. Alleen de
na-vorsers, die de geruchtmakende 1
spionnage-affaire aan het rollen
hebben gebracht (en op het ogen
blik tegen de klok in trachten dc
overtuigende bewijzen te leveren,
hebben het te druk voor slingers
en groen-en-rood ingepakte kerst-
geschenken. Zij hebben geen oog
voor het groen en siaren zich
blind op het rood; dat van dc
communisten. Nog steeds is het
niet geheel duidelijk of zij jury en
publiek van hun zienswijzen over
tuigen of dat zij het uiteindelijk
zelf zullen zijn, die een tikje rood
in het gezicht uit de affaire tc
voorschijn zullen komen.
VACAN'TIE IN DE POLITIEK
Elders in dc politiek heerst een
soort vacantiestémming. In de
mensen een welbehagen, vóór dc
volgende maand het politieke sei- j
zoen weer begintIn zo'n ge- j
moedsgesteldheid gedragen de
topfiguren zich hier heel wat ge-
moedelijker dan hun collega's aan j
uw zijde van de oceaan. Kunt ge
xi voorstellen, dat de leiders der j
grote politieke partijen om nog
niet eens te spreken van de kabi- 1
netsraad van onze West-Euro
pese landen een uitnodiging van
100 persmuskieten zouden aanvaar- j
den om zich een avond lang op de
hak te laten nemen?
President Truman zag er geen I
been in. Met zijn Republikeinse
tegenstander Thomas E. Dewev en
de leider der afvallige Zuidelijke
Democraten. Strom Thurmond, zat
hij dezer dagen genoegelijk en ge
moedelijk aan een en dezelfde ta
fel en hoorde in gezelschap van
500 vooraanstaande gasten grollen
aan, die de politieke correspon
denten van Washington ten beste
gaven. Het diner van de „Gridi
ron Club", de vereniging van de
ze journalisten, is een jaarlijkse
traditie geworden. Ditmaal was 't
zonneklaar, dat de gebeurtenis ln
het teken van de verkiezingen zou
staan.
.JOURNALISTEN IN HUN
HEMD.
Eerlijkheidshalve moét gezegd
worden, dat de correspondenten
ook zichzelf allerminst spaarden.
De openingsrede van de voorzitter
één van de meest conservatief-
Republikeinse correspondenten
was toonaangevend voor de stem
ming: „In deze dagen", zo begon
hij, „schrijven alle kinderen een
verlanglijstje aan het Kerstman
netje aan de Noordpool. Demo
craten schrijven natuurlijk regel
recht naar Washington" In deze
trant volgden nog meer opmerkin
gen, waarin de draak werd'gesto
ken met Republikeinen en Demo
craten. Hierna gleed een toneel
gordijn weg voor een podium,
waarop een koor van prominente
journalisten stond opgesteldin
hun hemd de straf voor hun
foutieve verkiezingsvoorspellin-
gen! Strom Thurmond kwam ten
tonele om het lied te zingen van
de verdoolde jongedochter, die het
verkeerde (politieke) pad was in
geslagen George Gallup gal ^eze
(vrij vertaalde) brok galgenhumor
weg op de bekende melodie van
„Ah sweet mysterie of Life":
O, mysterie, dat wij niet om
vatten konden
O. geheim, dat wij faalden te
doorgronden
Ondanks al ons vorsen naar het
percentage-lal
En al ons nijver turen in de
glazen bal.
Het antwoord heeft ons aan dc
kaak gesteld
Toen op verkiezingsdag de
stembus was geteld.
Aan het slot van de avond spra
ken Dewey en Trumnn. Wat zij
precies zeiden mag niet vermeld
worden. De politici waren echt een
avondje uit cn dc regels van de
club verbieden ook maar enige ge
detailleerde weergave van hun toe
spraken. Beiden namen zichzelf cn
hun tegenstander er tussen, hoe
wel zij ook sportief elkaar in rui
me mate lof toezwaaiden. Op een
avond als deze stelt zelfs de presi
dent van de Verenigde Staten geen
prijs op protocol en is ook hij van
ganser harte bereid zichzelf niet
au serieuz te nemen.
Dit is een van de aardigste fa
cetten van het leven in de V.S. cn
deze prettig aan doende menselijk
heid treedt niet alleen naar voren
in de Kerstmaand. Maar de warm
te van deze Kerstweken maakt ons
er meer bevattelijk voor.
(Nadruk verboden).
Republikeinse journalisten
weer vrij.
Aan drie republikeinse
journalisten te Batavia, die
op 15 December met de Com
missie voor Goede Diensten
naar Kalioerang reisden en
aan wie na de bezetting: van
Kalioerang door de Neder
landse troepen beperkte be
wegingsvrijheid word opge
legcl, is weer volledige bewe
gingsvrijheid gegeven. Men
kan verwachten, dat zy dezer
dagen naar Batavia terugke
ren.
Slechte hier en daar wordt door de Nederlandse troepen ruig*
georganiseerde tegenstand van do republikeinse Mrydkracb-
ten ondervonden. Vijandelijk mnr wordt met Inch-roortWoa
lot zwijgen gebracht.