Ernst May overlaadt mij met weldaden Figuren naast de grootmeesters Brood mei worsi, koffie, sigareüen en een boek De winierziifing der Provinciale Siaien Lezers schrijven TWEEDE BLAD PROVINCIALE ZEEUWSE COURANT WOENSDAG 15 DECEMBER 1948 Ik was geheim agent in oorlogstijd (XXVIII) DE VERHOREN BEGINNEN WEER De eerste dagen in de gevangenis in Haren duren lang. Ik ben er gekomen met een heilige angst voor mishandeling en ik heb me vast voorgenomen geen risico's te lopen. Ik sta daarom direct bü de reveille op. voer de order „Kübel 'raus" uit, was me en kleed me aan, „Kübel 'rein" en dan duurt het een hele tijd tot het ontbot komt. De vroege morgenuren zün het meest onplezierige gedeelte van de dag. Het is nog te vTocg, te donker en te somber om iets anders te kunnen doen dan zitten. Het leven schijnt nog niet begonnen te zijn, alles is even onvriendelijk. „Inderdaad," antwoord ik op geruimd. „Sigaretten, een boek, stromend koud water. Het is hier net een hotel." ,.Ik veronderstel, dat u fol terkamers verwacht had. Zo denken ze allemaal in het begin. Voor uw zaak gereed is, zult u wel merken, dat het hier beter is dan buiten!" „Nu overdrijft u!" protesteer Laat in de middag op een van die eerste dagen krijg ik be zoek. Ernst May, de man, die mij van Scheveningen naar Haren gebracht heeft, komt binnen. Hij stelt zich vriende lijk voor en deelt mij mee, dat ik aan zijn zorgen ben toever trouwd. Hij is voor mij verant woordelijk en wanneer ik wen sen of klachten mocht hebben, moet ik naar hem vragen. Na tuurlijk informeer ik onmiddel lijk naar de rokerij. Ja, zegt May, roken is toegestaan, maar de gevangenen moeten zelf voor hun sigaretten zorgen. De meesten krijgen pakjes van thuis en ook stuurt het Rode Kruis nu en dan sigaretten. Wanneer hij zich realiseert in welke toestand ik mij bevind, belooft hij me te zien wat hij voor me doen kan. Heb ik nog meer wensen? Er is een biblio theek in de gevangenis, maar de bibliothecaris komt niet vóór Woensdag. Hij zal echter proberen ook dit in orde te brengen. Een half uur later komt May terug met een pakje sigaretten en een boek. ,.De bibliothecaris is niet te bereiken, want het is Zaterdagmiddag. Ik heb nu maar een Duits boek meege bracht. U leest toch Duits, niet waar?" „Zeker!" antwoord ik. „Dat wil zeggen „als het de moeite waard is om gelezen te wor den." „O ja, dat is wel goed. t Is een historische roman. het heeft niets met nationaal-socia- lisme te maken." Ik bedank hem, maar vraag tegelijk: „Is dit gebruikelijk, of zoudt u dit omschrijven met „tactiek" of „diplomatie"?" „U gelooft toch niet wat ik zeg," antwoordt May. „Dit is heel gewoon. Elke gevangene krijgt een eerlijke behandeling. Indien hij zich misdraagt, moet hij de gevolgen daarvan onder vinden. Maar over „diplomatie" moeten wij nog eens praten. Volgende week zal ik u vragen beneden te komen voor een praatje". ,Bent u er zeker van, dat het enkel een praatje zal zijn?" vraag ik, niet in staat mijn twijfel te verbergen. „Het is mijn taak een paar punten in uw bekentenis op te helderen. U begrijpt natuurlijk" (en hij glimlacht) „dat alles wat u ginds verteld heeft niet volledig en ook niet geheel naar waarheid is. Niet, dat mij dit iets aangaat; u kunt blijven lie gen zo hard als u wilt. Ik weet, dat ik toch de waarheid van u te horen krijg. Maar wij moe ten elkaar begrijpen, sehen Sie!" „Dat zie ik. En naar ik vrees maar al te goed. U zult mij tot praten dwingen." „Niet op de manier, die u- in sinueert. Geen haar op uw hoofd zal gekrenkt worden. U hoeft het niet te geloven. U zult het zelf zien. Neen, mein Herr" en weer tintelen zijn ogen, „u zult uit eigen vrije wil spreken, ook dat zult u zien. Auf wiedersehen, alles Gute!" EEN S.S.'ER MET EEN LEVENSPHILOSOFIE. Juist als ik de wenselijkheid overweeg te kloppen en vuur te vragen, gaat de deur open en komt de SS-wachtcomman- dant binnen. Ik heb hem 's morgens al gezien tijdens zijn ronde. Hij is een jonge man van omstreeks 35 jaar, klein, met een bril en een ontegen zeggelijk prettig, vriendelijk ge zicht. „Nou," zegt hij „,ik zie, dat u geluk gehad hebt." Klachten over de Britse defensie. In verscheidene Londense bladen verschijnen artikelen over de Britse lucht- en vloot- manoeuvres die ter hoogte van Portsmouth hebben plaats gehad. „Uit deze oefe ningen is gebleken, dat er gevaarlijke zwakke punten zijn in het Britse verdedigingsstel- sel", schrijft de „Daily Tele graph". „De gévechtseenhe- den, die de R.A.F. in de strijd kop werpen, waren niet vol doende en het aantal vlieg tuigen, dat niet kon opstijgen, schijnt te wijzen op een ern stige onbekwaamheid van 't technisch personeel en van degenen, die de vliegtuigen onderhouden. In het licht van de huidige internationale toe stand moet een dergelijke stand van zaken de openbare opinie ten zeerste verontrus ten." ik. „Neen, werkelijk niet. U hebt warmte, goed eten, u hebt te roken, geen zorgen, wat wilt u nog meer?" „Er bestaat nog zoiets als vrijheid." „Dat is betrekkelijk," zegt hij peinzend en gaat op de rand van de tafel zitten, terwijl ik op het bed zit. „In dit leven ben je nooit vrij. Of altijd. Het hangt er alleen maar vanaf, hoe je het bekijkt. Men heeft altijd zijn verplichtingen tegenover de mensheid. Aan de andere Ik heb alles van een SS-man verwacht, alleen geen levens- philosophie't Is hier een vreemde gevangenis. VERHOOR. In het begin van de daarop volgende week moet ik bene den komen voor 'n verhoor. In een grote, gezellige kamer zit ten Herr May en een meisje, blijkbaar zijn secretaresse, elk achter een tafel naast elkaar. Het meisje heeft een zeer on aangename trek op haar niet al te vriéndelijke gezicht. Het is een mager, vaal-bruin te ringachtig vrouwtje van onge veer 28 jaar, met geesteloze, ontwijkende ogen. Ze heeft een lelijke kromme rug en lange benige handen. Deze schoon heid is een Nederlandse in dienst van de S.D. Maar Ernst May is buiten gewoon hartelijk. Ik krijg een gemakkelijke stoel, sigaretten en warme koffie. Al die atten ties verbazen me. Waartoe zal dit alles leiden? En wanneer hij mij meedeelt, dat er brood met worst voor mij besteld is hij denkt dat ik wel honger zal hebben merk ik zo arge loos mogelijk op: „Is dit de prijs, die u voor mijn ziel biedt?" „Bitte?" zegt hij onschuldig. „Is deze schitterende ont vangst een onderdeel van de bediening van dit hotel, of maakt zij deel uit van uw tac tiek?" „U hebt deze vraag vraag al meer gesteld,' antwoordt hü stoïcijns. „En ik heb u al eens verteld, dat er geen reden is om daarover sarcastisch te zijn. .Wanneer u zich niet wilt laten overtuigen, dat onze behande ling der gevangenen fatsoenlijk is, dan is dat mijn schuld niet. In zekere zin spijt het me, maar het doet mij ook genoegen." En kant, wanneer je een goed le- ven leidt, eerlijk en fe&oenl.jk, j Meïïïèd'"veTs^rX''elSe dan hoef je je geen zorgen te kant van zjjn ogen een rimpel- J.en'.„dan b0n if,..™ elk op- tje van vermaak, „omdat dit op zicht volkomen vrij. j vrees zou kunnen wijzen." Doodstraf geëist tegen ex-Sipo-agent. Voor het Haagse B\jz Ge rechtshof werd Maandagmor gen de doodstraf geëist tegen de voormalige Sipo-agent en onder-rechercheur der Staats- recherche J. H. Veefkind, die tal van goede Nederlanders heeft overgeleverd aan de Duitsers. Velen kwamen in jevangensehap om. Tijdens zijn verhoren maakte hij veelvul dig1 gebruik van de vuist en de gummiknuppel om verkla ringen los te krijgen met be hulp waarvan hij weer andere slachtoffers kon maken. Verdachte ontkende alles. Hij kende de getuigen niet of vond hun verhalen sterk over dreven. Er werd wel eens ge slagen bij „verscherpte verho- rerv', maar die moesten altijd eerst worden aangevraagd! Schreieder, als getuige ge hoord, verklaarde, dat verdach te enige malen heeft meege werkt aan. het England-spiel. Uitspraak over 14 dagen. Amsterdam breidt uit. Met de uitvoering van het grootste tot nu toe uitgewerk- woongelegenheid in Amsterda te plan tot uitbreiding van woongelegenheid in Amster dam is een begin gemaakt. Het betreft hier het uitbrei- dingsplan „Slotermeer", dat een grote woonwijk (11000 woningen) en een ontspan- ningsgebied omvat. De groot ste electrische cutterzuiger ter wereld helpt bij' het gra ven van kanaaltjes. Nachtelijke overval te Enschot. In de nacht van Vrijdag op Zaterdag is een gemaskerde man de woning van het bejaar de echtpaar G., wonende aan de Bosscheweg te Enschot bin nengedrongen. Met een revol ver gewapend kwam de rover de slaapkamer binnen en onder bedreiging eiste hij het in huis aanwezige geld. De vrouw over handigde daarop een bedrag van 500, waarna de man ver dween. Na zijn vertrek schpof de vrouw een raam op en riep om hulp. De rijkspolitie stelt een onderzoek in. Door het uit snijden van een ruit is de ge maskerde man. die waarschijn lijk de beschikking over een auto had, de woning binnen gedrongen. Lol voor voorzichtig finoncieel beleid van Gedeputeerde Staten (Vervolg van pag 1) A.R.-FRACTIELEI- DER AAN HET WOORD De heer W, A. den Boggen- de (A.R.) achtte de financiële vooruitzichten nog allesbe halve rooskleurig en zeide dankbaar te zijn voor het voorzichtig beleid van Ged. Staten. Met name de oever verdediging zal nog veel hoofdbrekens kosten en het is jammer, dat het Rijk niet meer doet. Spr. juichte de verbetering van de drukke weg Middel burgVlisslngen toe en vroeg of de overbrugging van de watergang in het uitbreidings plan van Middelburg reeds jeld is. Opheffing der vrije veren zou economisch een ramp zijn voor Zeeuwsch-Vlaanderen en heel Zeeland zal juichen als vast staat, dat het vervoer vrij blijft. Voor de Ooster Schelde ls ln principe vrij vervoer nodig, maar toe te juichen is reeds, dat Ged. Staten zo spoedig mogelijk de tarieven zullen verlagen. Spr. hoopte op snelle tot standkoming der vliegvelden, pleitte voor de electriciteits- voorziening der onrendabele gebieden en noemde de kos ten van de Planologische Dienst onrustbarend hoog. Spr. drong aan op inkrimping van deze dienst. De A.R.-fractieleider hoop te. dat in 1949 inderdaad met de Sloe-inpoldering zal wor den begonnen en wenste ook activiteit nopens de Braak man. Het opheffen van de limiet voor uitzending van de bleek neusjes achtte spr. juist. Ook de subsidiëring van de Stich ting Visserybelangen juichte spr.'s fractie toe, maar scherp keerde hp zich tegen de ver laging van de subsidiëring der paardenfokkerij. Tenslot te informeerde spr. naar de terugkeer van de Stoomv. Mij. „Zeeland" naar Vlissin- gen. MOTIE VOOR DE VRIJE VEREN. De heer A. H. S. Stemerding (C.H.) nam vervolgens het woord om met name de vrij dom van de veren over de Wes- tersclielde nog eens te beplei ten. Vr(je veren zijn niet slechts een Zeeuws-Vlaams, of een Zeeuws belang, maar een natio naal belang. Dankbaar was spr. dat Ged. Staten de regering hebben ontraden, weer tarieven in te voeren. Toch stelde bij nog voor, naar buiten duidelijk te laten blijken, dat de Prov. Staten vrijdom der veren een nat. belang achten. De vrije veren hebben het verkeer een geweldige uitbreiding gegeven en alleen dit reeds bewijst dat deze vrijdom noodzakelijk is. Er is daardoor een hechte band gesmeed tussen Zuid en Noord. Een vertienvoudigd verkeer bij Kruiningen vergeleken bij 1939, een verdubbeld personenvervoer te Vlissingen spreken boekdelen. Wederinvoering der veergelden over de Schelde zeide de heer Stemerding ontoelaatbaar te achten, funest en het zou een slag zijn voor geheel Zeeland. In het belang van geheel Ne derland moet gehoopt worden, dat de regering de veren vrij laat en de tegenwoordige toe stand handhaaft. Ten slotte diende spr. een motie in, waarin de Prov. Sta ten hun ongerustheid uitspre ken over het voornemen der re gering om weer tarieven in te voeren en er ten sterkste op aandringen de vrijdom te handhaven. De heer C. A. Kaan (C.H.) pleitte vervolgens voor een betere verbinding Terneuzen- Hoedekenskerke. Spr. deelde voorts mede, dat de heer v. d. Feltz ten aanzien van het hoofdartikel der Prov. Zeeuwse Crt. over de Planologische Dienst na nadere informatie gaarne te rug nam. REDE D. KODDE. De heer D. Kodde (S.G.) zeide gaarne Ged. Staten te zullen steunen in de pogin gen tot het verkrijgen van 'n eigen belastinggebied. Alleen daardoor kan de provincie fi nancieel sterker worden. Zo als het nu is zal het moeilijk zijn voor 1950 een* sluitende begroting te krijgen. De ca- lichtpunt is, dat Zeeland geen onrustbarende schulden heeft. Een voorzichtig beleid zal spr. gaarne blijven steunen. Uitvoerig stond spr. stil bij de taak van de provincie, waarbij hij meende, dat Ged. Staten wei wat te veel af wentelen op de gemeenten. Spr. meende, dat aan de boot diensten gedaan wordt wat er gedaan kan worden. Hij pleit te evenwel voor het stilleggen van de veerdiensten op Zon dag en wel op grond van godsdienstige overwegingen. Verder vroeg hij uitbreiding van de eiectriciteitsvoorzle- ning voor de onrendabele ge bieden op grond van de be drijfsresultaten van de P.Z.E. M. De P.Z.E.M. vormt reser ves, terwijl de gemeenten nog moeten pogen tekorten weg te ruimen. Dit achtte spr. onjuist. Voorts vroeg de heer Kodde de toekenning van subsidies afhankelijk te stel len van voorwaarden. Spr. vroeg de Prov. Plano logische Dienst weer in goede banen te leiden en pleitte ten slotte voor de inpolderingen, die de Zeeuwen in staat kan stellen in Zeeland te blijven. (Zie voor verslag 'zitting pagina 2\. Kostbare slordigheid. .Een Haags winkelier had dezer dagen bij het sluiten van de win kel veel haast en om op te schie ten borg hij zijn geldkist, waarin zich f 4000.— en 14.000 textielpun ten en wolcoupures bevonden, zo lang in een kist met oud papier, die toevallig in de winkel stond. De volgende morgen verkocht een winkeljuffrouw de inhoud van de kist aan een onbekende opkoper. Toen de winkelier zich 's middags herinnerde, waar h(j zijn geldkist gelaten had, moest natuurlijk de politie in de arm genomen wor den. Deze slaagde er in de opko per op te sporen, die ten slotte bekende de geldkist gevonden en zich de Inhoud toegeëigend te heb ben. Hij had het kistje samen met wc v-a- twee schilders opengebroken en lamiteuze polders vormen een deze ook wat van het geld gege- steeds drukkender last en er °«Da„iSe!fu".ten en "S1™",- zullen nog meer polders ca- '„et drt??5 ls voorteSg tag'So: lamiteus worden. Het enige I ten. Ook in het Palais de Chaillot loopt, een poesje rond, dat graag op tafels en stoelen speelt, wanneer de V N.-gedele- geerden afwezig zijn. Poes heet „Niet" en boze tongen bewe ren zelf. dat ze hce| duidelijk een „nb-t" laat horen, wanneer de gedelegeerden mo ten stemmen. ..Nietis immers het Rus sisch voor ,,nee"i Vorige maund heeft de staat Israël een volkstelling gehouden voor de on der haar controle staande gebieden. Er was een uitgaansverbod van 7 uren uitgevaardigd en in deze periode kwamen 14.000 ambtenaren huis aan huls voor het invullen en coptróleren der vragenlijsten. De Israëlische regering kan nu de kiezerslijsten samenstellen, identiteitsbewijzen uitreiken, bevol kingsstatistieken maken en een permanent registratieapparaat instellen. Een oude Jood zet zijn handtekening onder de vragenlijst, waaraan twee foto's zijn gehecht ten gebruike bij de uitreiking van legitimatiepapieren. De man, die Mussert bekeurde. Tegen de-man-die-Mussert-be- keurde eiste de advocaat-fiscaal bij het Amsterdams Bijzonder Ge rechtshof een gevangenisstraf van 1 jaar met aftrek van 6 maanden voorinternering, omdat hij tijdens de bezetting als hoofdwachtmees ter bij de politie te Bussum enkele Joodse inwoners heeft gear resteerd, die nimmer van hun de portatie naar Duitsland zijn te ruggekeerde. Het was de Bus- summer J. P. J. van der Vlies, wiens raadsman mededeelde, dat hij nimmer lid was geweest van de N.S.B. en dat hij bij al zijn acties bijzonder consequent was ge weest. Als voorbeeld daarvan ver haalde de verdediger hoe verdach te op een avond in 1944 een auto had aangehouden en de bestuur der om diens papieren gevraagd Die bestuurder toonde zich een opvliegend man. die hem woe dend toesnauwde: „Ziet u niet, dat ik Mussert ben?" Deze tover formule had echter, volgens de raadsman, weinig indruk gemaakt op verdachte, die het standpunt huldigde zonder aanziens des per- soons bekeuringen uit te delen, waar dat geboden was. Ondanks diens hevige verontwaardiging schreef hij tegen Mussert een pro ces-verbaal uit, omdat diens rij bewijs verlopen was. Enkele illegale werkers, die als getuigen werden gehoord, deelden voorts mede. dat verdachte be langrijk werk heeft verricht voor ondergrondse organisaties. Uitspraak 27 December. Jeugdige reus. Een leerling van het lyceum te Albi, Pierre Bernard, vormt wat zijn lichaamsbouw betreft een groot probleem. Hij is 12 jaar oud doch meet reeds 1.88 meter en weegt 77 kg. Zijn snelle groeiproces schijnt nog niet ten einde. In de pe riode van 7 November tot 11 December jl. is hij 3 cm. langer geworden. Kerst- en Nieuwjaarspost voor Indonesië. In verband met de beperkte laad ruimte in de vliegtuigen kan de omvangrijke Kerst- en Nieuwjaars- post voor Indonesië slechts gelei delijk worden afgevoerd. Het pu bliek wordt daarom dringend aan geraden de Kerst- en Nieuwjaars correspondentie reeds thans ter post te bezorgen. Reizigersverkeer tussen Zeeland en Vlaanderen. Nu het contact tussen Zeeland en de aangrenzende Belgische pro vincies inniger wordt, dienen de openbare vervoersgelegenheden over en weer goed in orde te zijn, niet alleen in het belang van Zeeuwsch-Vlaanderen en de be trokken gewesten, maar ook van hun achterland. De provinciale besturen, die thans bij elkaar op bezoek gaan. zullen ongetwijfeld aan deze aangelegenheid ruim schoots aandacht besteden. De meest radicale oplossing, dat de Zuidelijke oever van de Schelde- monding door een zijtak van het Belgische spoorwegnet zou wor den bereikt laat ik als zuiver theo retisch hier maar buiten beschou wing. Ook wil ik het niet hebben over de reeds beslaande min of meer directe verbindingen tussen Breskens en Brugge (Knocke) en die van Terneuzen met Gent en Sint Niklaas. Wel wil ik bijzondere aandacht vragen voor de ongelukkige reis route tussen de hoofdstad van O.- Vlaanderen en die van Zeeland, welke provincies toch over zo'n grote afstand aan elkaar grenzen. Nu er geen boot meer vaart tus sen Vlissingen en Terneuzen, is men gedwongen over Brugge te gaan, wat een omweg van tiental len kilometers cn dus verspilling van kostbare francs betekent; te Maldeghem ontbreekt meestal een behoorlijke aansluiting. Des te ergerlijker is dit, daar er van Breskens naar Gent een hoofd weg leidt van slechts 50 km lengte. Maar op Nederlands grondgebied komt men met een openbaar ver voermiddel niet verder dan tot IJzendijke, terwijl men van het Zuiden uit vast loopt in Watervliet. Zou het tussenliggende stuk van 4 km per as kunnen worden afgelegd dan zou de reis BreskensGent, die thans drie uur vergt, in de helft van die tijd kunnen worden volbracht Kunnen de betrokken autoritei ten zich met er eens over beraden, bet zij om aan de Belgische auto busonderneming vergunning te verlenen haar lijn Gent-Watervliet door te trekken naar Breskens (reeds vóór de oorlog is er sprake van geweest 1, hetzij enige bussen op het traject BreskensIJzendijke door te laten rijden tot de grens, in aansluiting op de Belgische dienst? Ik meen. det hiermede meer dan een partculier belang van onder getekende zou zijn gediend en dat een maatregel als voorgesteld in het algemeen het verkeer tussen België en Zeeland zeer ten goede zou komen. Niet alleen is voor óns Gent een aantrekkelijke stad. die bovendien minder in een uithoek ligt dan Brugge (zij biedt de beste verbinding met Brussel cn andere plaatsen). ook kan zij als be langrijk bevolkingscentrum en knooppunt van spoorwegen heel wat touristen voor Walcheren op leveren. zodat werkelijk wederzijd se belangen aanwezig zijn. Moge de Benelux ons die practische mo gelijkheden bieden om ons meer op „de Vlaandorens" tc oriënteren, van welke wij in vroegere eeuwen zozeer het voorland vormden: onze monumenten getuigen nog steeds, hoezeer wij eertijds in hun bloei hebben gedeeld! Middelburg. dr. P. HOEKSTRA. DE MELKFEDERATIE. De heer K. Klaasse te Vlis singen schrijft ons, dat het niet zonder reden in de vergadering van de Melkfederatie op 2 Dec. j.l. nogal heftig toeging. Wij zijn, zo zegt hij, altijd dom ge houden en wisten niets af van de ophaalvergoeding voor de melkslijters. De B.Z. te Goes schreef aan inzender, dat de slijters recht hebben op een afhaalvergoe- ding van 15 tot 20 cent per 100 L. Dan past het toch zeker niet aan anderen om het geld, dat aan de slijters toekomt voor verrichte diensten, niet uit te betalen. In de federatievergade ring had men de directeuren, die de melk niet franco thuis hebben geleverd, op hun plicht moeten wijzen. Dat de fabrikanten op het ogenblik te kort komen, is mo gelijk. maar dan moeten ze bij de overheid aankloppen en niet bij mensen, die het geld zelf nodig hebben voor hun dage lijks levensonderhoud. De haringvisserij'. Maandagmorgen waren aan de afslag te Scheveningen 700 kisten verse volle haring, af komstig van het Kanaal. De kwaliteit was zeer goed en er werden maximum-prijzen betaald. De meeste der bin nengekomen haringloggers. voorzover zij niet naar het Kanaal gaan, eidigden de ha ringvisserij. Muziekfeuilleton Vrijdag uitvoering van werken van Sgambati en Saint Saëns. Weinig gehoorde composities. Het zou maar een angstig- volmaakte muziekwereld zijn, als er alleen maar grootmees ters waren, en geen kleine meesters. Als we alleen maar hadden de: Bachs, Beethovens, Chopins Dat zou teveel van het goede wezen. Men waar deert dan immers het geniale niet meer! Gelukkig hebben de kleine meesters ook hun plaats het muzikale heelal toege wezen gekregen en hun functie is soms belangrijker dan zo op het eerste gezicht wordt ver moed. De muziek der grootmeesters kan pas op de juiste waarde worden geschat, wanneer men haar .vergelijkt met het werk van mindere goden. Men ziet de figuren van de eerste orde eerst scherp, als ze staan tegen de achtergrond, die wordt ge vormd door de componisten van kleiner formaat. Het zijn dikwijls de „kleine luyden". die voor de groten onschatbaar werk hebben gedaan. Daar is b.v. de Italiaan Sgambati. Tach tig jaar geleden waren Schu mann en Brahms in Italië nog vrij onbekende componisten. Een jong musicus evenwel, ge boren cn getogen in Rome, zoon van een Italiaans advocaat, propageerde in zijn vaderland de beide meesters met vuur en enthousiasme. Dat was de jon ge Sgambati, een muzikaal veelzijdig mens. Hij was al vroeg bekend als een groot pia no-virtuoos, zo bekend zelfs, dat Liszt zich voor hem inte resseerde. Bovendien en dat is belangrijk was hij ook een vruchtbaar componist, die in zijn dagen een grote beroemd heid bezat. Wagner, die met de manuscripten van de jonge Ita liaan kennis maakte, vond zy'n werk nog helemaal niet zo gek. Dat wilde wat zeggen in die tijd. want Wagner was de mu zikale dictator van Europa, de man, die met zijn romantisch bezielde zang de hele wereld betoverde. Hij verschafte Sgam bati een introductie bij de uit gever Scott, die daarop .besloot verscheidene composities uit te geven. Men hoort ze zelden meer tegenwoordig. De roem van deze Italiaanse toondichter is verbleekt, de tijd heeft hem naar de achtergrond geschoven. Toch is het wel eens goed, dat deze muziek uit de portefeuille wordt gehaald, zoals Vrijdag avond a.s. door „Tot Oefening en Uitspanning", 't „Requiem" van Sgambati. dat zal worden gezongen, was in de vorige eeuw een algemeen bekend en geacht werk, Men voerde het zelfs meermalen uit op offici ële plechtigheden, ter herden king van de doden uit het Ita liaanse koningshuis. SAINT SAËNS. Van een heel ander karakter dan deze dodenmis, is het kerst-oratorium van Saint Sa ëns, dat Vrijdag eveneens zal worden gezongen. Ook dit werk klinkt niet dikwijls meer, in tegenstelling tot andere compo sities van Saint Sacns. Deze Franse toondichter heeft zijn fnuziek geschreven met een buitengewone bekwaamheid. Hij beheerste het compositievak als weinigen van zijn collega's. Zijn werken munten uit door een heldere en klare schrijf trant, waardoor het een genoe gen is naar deze muziek te luisteren. Saint Saëns echter is geen pionier geweest, zijn werk is niet baanbrekend. Integen deel, hij is altijd gedoodverfd als een conservatief cn soms zelfs als een rcactionnair, die niets van het nieuwe wilde weten. Dit blijkt ook in het Oratorio de NoëJ. Zo komt „Tot Oefening en Uitspanning" met twee wer_ ken, die men zelden meer hoorl. Werken evenwel, die tientallen jaren geleden geestdriftig rijn ontvangen. Composities. die hebben bügpdragen tot de grote evolutie, welke aan het einde der vorige en in het begin van deze eeuw in de muziek plaats greep. Zy hebben mede de brug gevormd tussen het oude en het nieuwe! de K.

Krantenbank Zeeland

Provinciale Zeeuwse Courant | 1948 | | pagina 5