Ernst May overlaadt
mij met weldaden
Figuren naast de
grootmeesters
Brood mei worsi, koffie,
sigareüen en een boek
De winierziifing der
Provinciale Siaien
Lezers schrijven
TWEEDE BLAD
PROVINCIALE ZEEUWSE COURANT
WOENSDAG 15 DECEMBER 1948
Ik was geheim agent in oorlogstijd (XXVIII)
DE VERHOREN BEGINNEN WEER
De eerste dagen in de gevangenis in Haren duren lang. Ik
ben er gekomen met een heilige angst voor mishandeling en
ik heb me vast voorgenomen geen risico's te lopen. Ik sta
daarom direct bü de reveille op. voer de order „Kübel 'raus"
uit, was me en kleed me aan, „Kübel 'rein" en dan duurt het
een hele tijd tot het ontbot komt.
De vroege morgenuren zün het meest onplezierige gedeelte
van de dag. Het is nog te vTocg, te donker en te somber om
iets anders te kunnen doen dan zitten. Het leven schijnt nog
niet begonnen te zijn, alles is even onvriendelijk.
„Inderdaad," antwoord ik op
geruimd. „Sigaretten, een boek,
stromend koud water. Het is
hier net een hotel."
,.Ik veronderstel, dat u fol
terkamers verwacht had. Zo
denken ze allemaal in het begin.
Voor uw zaak gereed is, zult u
wel merken, dat het hier beter
is dan buiten!"
„Nu overdrijft u!" protesteer
Laat in de middag op een van
die eerste dagen krijg ik be
zoek. Ernst May, de man, die
mij van Scheveningen naar
Haren gebracht heeft, komt
binnen. Hij stelt zich vriende
lijk voor en deelt mij mee, dat
ik aan zijn zorgen ben toever
trouwd. Hij is voor mij verant
woordelijk en wanneer ik wen
sen of klachten mocht hebben,
moet ik naar hem vragen. Na
tuurlijk informeer ik onmiddel
lijk naar de rokerij. Ja, zegt
May, roken is toegestaan, maar
de gevangenen moeten zelf
voor hun sigaretten zorgen. De
meesten krijgen pakjes van
thuis en ook stuurt het Rode
Kruis nu en dan sigaretten.
Wanneer hij zich realiseert in
welke toestand ik mij bevind,
belooft hij me te zien wat hij
voor me doen kan. Heb ik nog
meer wensen? Er is een biblio
theek in de gevangenis, maar
de bibliothecaris komt niet
vóór Woensdag. Hij zal echter
proberen ook dit in orde te
brengen.
Een half uur later komt May
terug met een pakje sigaretten
en een boek. ,.De bibliothecaris
is niet te bereiken, want het is
Zaterdagmiddag. Ik heb nu
maar een Duits boek meege
bracht. U leest toch Duits, niet
waar?"
„Zeker!" antwoord ik. „Dat
wil zeggen „als het de moeite
waard is om gelezen te wor
den."
„O ja, dat is wel goed. t Is
een historische roman. het
heeft niets met nationaal-socia-
lisme te maken."
Ik bedank hem, maar vraag
tegelijk: „Is dit gebruikelijk, of
zoudt u dit omschrijven met
„tactiek" of „diplomatie"?"
„U gelooft toch niet wat ik
zeg," antwoordt May. „Dit is
heel gewoon. Elke gevangene
krijgt een eerlijke behandeling.
Indien hij zich misdraagt, moet
hij de gevolgen daarvan onder
vinden. Maar over „diplomatie"
moeten wij nog eens praten.
Volgende week zal ik u vragen
beneden te komen voor een
praatje".
,Bent u er zeker van, dat het
enkel een praatje zal zijn?"
vraag ik, niet in staat mijn
twijfel te verbergen.
„Het is mijn taak een paar
punten in uw bekentenis op te
helderen. U begrijpt natuurlijk"
(en hij glimlacht) „dat alles
wat u ginds verteld heeft niet
volledig en ook niet geheel naar
waarheid is. Niet, dat mij dit
iets aangaat; u kunt blijven lie
gen zo hard als u wilt. Ik weet,
dat ik toch de waarheid van u
te horen krijg. Maar wij moe
ten elkaar begrijpen, sehen
Sie!"
„Dat zie ik. En naar ik vrees
maar al te goed. U zult mij tot
praten dwingen."
„Niet op de manier, die u- in
sinueert. Geen haar op uw
hoofd zal gekrenkt worden. U
hoeft het niet te geloven. U
zult het zelf zien. Neen, mein
Herr" en weer tintelen zijn
ogen, „u zult uit eigen vrije wil
spreken, ook dat zult u zien.
Auf wiedersehen, alles Gute!"
EEN S.S.'ER MET EEN
LEVENSPHILOSOFIE.
Juist als ik de wenselijkheid
overweeg te kloppen en vuur
te vragen, gaat de deur open
en komt de SS-wachtcomman-
dant binnen. Ik heb hem
's morgens al gezien tijdens zijn
ronde. Hij is een jonge man
van omstreeks 35 jaar, klein,
met een bril en een ontegen
zeggelijk prettig, vriendelijk ge
zicht.
„Nou," zegt hij „,ik zie, dat
u geluk gehad hebt."
Klachten over de Britse
defensie.
In verscheidene Londense
bladen verschijnen artikelen
over de Britse lucht- en vloot-
manoeuvres die ter hoogte
van Portsmouth hebben
plaats gehad. „Uit deze oefe
ningen is gebleken, dat er
gevaarlijke zwakke punten zijn
in het Britse verdedigingsstel-
sel", schrijft de „Daily Tele
graph". „De gévechtseenhe-
den, die de R.A.F. in de strijd
kop werpen, waren niet vol
doende en het aantal vlieg
tuigen, dat niet kon opstijgen,
schijnt te wijzen op een ern
stige onbekwaamheid van 't
technisch personeel en van
degenen, die de vliegtuigen
onderhouden. In het licht van
de huidige internationale toe
stand moet een dergelijke
stand van zaken de openbare
opinie ten zeerste verontrus
ten."
ik.
„Neen, werkelijk niet. U hebt
warmte, goed eten, u hebt te
roken, geen zorgen, wat wilt u
nog meer?"
„Er bestaat nog zoiets als
vrijheid."
„Dat is betrekkelijk," zegt hij
peinzend en gaat op de rand
van de tafel zitten, terwijl ik
op het bed zit. „In dit leven
ben je nooit vrij. Of altijd. Het
hangt er alleen maar vanaf, hoe
je het bekijkt. Men heeft altijd
zijn verplichtingen tegenover
de mensheid. Aan de andere
Ik heb alles van een SS-man
verwacht, alleen geen levens-
philosophie't Is hier een
vreemde gevangenis.
VERHOOR.
In het begin van de daarop
volgende week moet ik bene
den komen voor 'n verhoor. In
een grote, gezellige kamer zit
ten Herr May en een meisje,
blijkbaar zijn secretaresse, elk
achter een tafel naast elkaar.
Het meisje heeft een zeer on
aangename trek op haar niet
al te vriéndelijke gezicht. Het
is een mager, vaal-bruin te
ringachtig vrouwtje van onge
veer 28 jaar, met geesteloze,
ontwijkende ogen. Ze heeft een
lelijke kromme rug en lange
benige handen. Deze schoon
heid is een Nederlandse in
dienst van de S.D.
Maar Ernst May is buiten
gewoon hartelijk. Ik krijg een
gemakkelijke stoel, sigaretten
en warme koffie. Al die atten
ties verbazen me. Waartoe zal
dit alles leiden? En wanneer
hij mij meedeelt, dat er brood
met worst voor mij besteld is
hij denkt dat ik wel honger
zal hebben merk ik zo arge
loos mogelijk op: „Is dit de
prijs, die u voor mijn ziel
biedt?"
„Bitte?" zegt hij onschuldig.
„Is deze schitterende ont
vangst een onderdeel van de
bediening van dit hotel, of
maakt zij deel uit van uw tac
tiek?"
„U hebt deze vraag vraag al
meer gesteld,' antwoordt hü
stoïcijns. „En ik heb u al eens
verteld, dat er geen reden is
om daarover sarcastisch te zijn.
.Wanneer u zich niet wilt laten
overtuigen, dat onze behande
ling der gevangenen fatsoenlijk
is, dan is dat mijn schuld niet.
In zekere zin spijt het me, maar
het doet mij ook genoegen." En
kant, wanneer je een goed le-
ven leidt, eerlijk en fe&oenl.jk, j Meïïïèd'"veTs^rX''elSe
dan hoef je je geen zorgen te kant van zjjn ogen een rimpel-
J.en'.„dan b0n if,..™ elk op- tje van vermaak, „omdat dit op
zicht volkomen vrij. j vrees zou kunnen wijzen."
Doodstraf geëist tegen
ex-Sipo-agent.
Voor het Haagse B\jz Ge
rechtshof werd Maandagmor
gen de doodstraf geëist tegen
de voormalige Sipo-agent en
onder-rechercheur der Staats-
recherche J. H. Veefkind, die
tal van goede Nederlanders
heeft overgeleverd aan de
Duitsers. Velen kwamen in
jevangensehap om. Tijdens zijn
verhoren maakte hij veelvul
dig1 gebruik van de vuist en
de gummiknuppel om verkla
ringen los te krijgen met be
hulp waarvan hij weer andere
slachtoffers kon maken.
Verdachte ontkende alles.
Hij kende de getuigen niet of
vond hun verhalen sterk over
dreven. Er werd wel eens ge
slagen bij „verscherpte verho-
rerv', maar die moesten altijd
eerst worden aangevraagd!
Schreieder, als getuige ge
hoord, verklaarde, dat verdach
te enige malen heeft meege
werkt aan. het England-spiel.
Uitspraak over 14 dagen.
Amsterdam breidt uit.
Met de uitvoering van het
grootste tot nu toe uitgewerk-
woongelegenheid in Amsterda
te plan tot uitbreiding van
woongelegenheid in Amster
dam is een begin gemaakt.
Het betreft hier het uitbrei-
dingsplan „Slotermeer", dat
een grote woonwijk (11000
woningen) en een ontspan-
ningsgebied omvat. De groot
ste electrische cutterzuiger
ter wereld helpt bij' het gra
ven van kanaaltjes.
Nachtelijke overval
te Enschot.
In de nacht van Vrijdag op
Zaterdag is een gemaskerde
man de woning van het bejaar
de echtpaar G., wonende aan
de Bosscheweg te Enschot bin
nengedrongen. Met een revol
ver gewapend kwam de rover
de slaapkamer binnen en onder
bedreiging eiste hij het in huis
aanwezige geld. De vrouw over
handigde daarop een bedrag
van 500, waarna de man ver
dween. Na zijn vertrek schpof
de vrouw een raam op en riep
om hulp. De rijkspolitie stelt
een onderzoek in. Door het uit
snijden van een ruit is de ge
maskerde man. die waarschijn
lijk de beschikking over een
auto had, de woning binnen
gedrongen.
Lol voor voorzichtig finoncieel beleid
van Gedeputeerde Staten
(Vervolg van pag 1)
A.R.-FRACTIELEI-
DER AAN HET WOORD
De heer W, A. den Boggen-
de (A.R.) achtte de financiële
vooruitzichten nog allesbe
halve rooskleurig en zeide
dankbaar te zijn voor het
voorzichtig beleid van Ged.
Staten. Met name de oever
verdediging zal nog veel
hoofdbrekens kosten en het
is jammer, dat het Rijk niet
meer doet.
Spr. juichte de verbetering
van de drukke weg Middel
burgVlisslngen toe en vroeg
of de overbrugging van de
watergang in het uitbreidings
plan van Middelburg reeds
jeld is.
Opheffing der vrije veren
zou economisch een ramp zijn
voor Zeeuwsch-Vlaanderen en
heel Zeeland zal juichen als
vast staat, dat het vervoer
vrij blijft. Voor de Ooster
Schelde ls ln principe vrij
vervoer nodig, maar toe te
juichen is reeds, dat Ged.
Staten zo spoedig mogelijk
de tarieven zullen verlagen.
Spr. hoopte op snelle tot
standkoming der vliegvelden,
pleitte voor de electriciteits-
voorziening der onrendabele
gebieden en noemde de kos
ten van de Planologische
Dienst onrustbarend hoog.
Spr. drong aan op inkrimping
van deze dienst.
De A.R.-fractieleider hoop
te. dat in 1949 inderdaad met
de Sloe-inpoldering zal wor
den begonnen en wenste ook
activiteit nopens de Braak
man.
Het opheffen van de limiet
voor uitzending van de bleek
neusjes achtte spr. juist. Ook
de subsidiëring van de Stich
ting Visserybelangen juichte
spr.'s fractie toe, maar scherp
keerde hp zich tegen de ver
laging van de subsidiëring
der paardenfokkerij. Tenslot
te informeerde spr. naar de
terugkeer van de Stoomv.
Mij. „Zeeland" naar Vlissin-
gen.
MOTIE VOOR
DE VRIJE VEREN.
De heer A. H. S. Stemerding
(C.H.) nam vervolgens het
woord om met name de vrij
dom van de veren over de Wes-
tersclielde nog eens te beplei
ten. Vr(je veren zijn niet slechts
een Zeeuws-Vlaams, of een
Zeeuws belang, maar een natio
naal belang. Dankbaar was spr.
dat Ged. Staten de regering
hebben ontraden, weer tarieven
in te voeren. Toch stelde bij
nog voor, naar buiten duidelijk
te laten blijken, dat de Prov.
Staten vrijdom der veren een
nat. belang achten. De vrije
veren hebben het verkeer een
geweldige uitbreiding gegeven
en alleen dit reeds bewijst dat
deze vrijdom noodzakelijk is.
Er is daardoor een hechte band
gesmeed tussen Zuid en Noord.
Een vertienvoudigd verkeer bij
Kruiningen vergeleken bij 1939,
een verdubbeld personenvervoer
te Vlissingen spreken boekdelen.
Wederinvoering der veergelden
over de Schelde zeide de heer
Stemerding ontoelaatbaar te
achten, funest en het zou een
slag zijn voor geheel Zeeland.
In het belang van geheel Ne
derland moet gehoopt worden,
dat de regering de veren vrij
laat en de tegenwoordige toe
stand handhaaft.
Ten slotte diende spr. een
motie in, waarin de Prov. Sta
ten hun ongerustheid uitspre
ken over het voornemen der re
gering om weer tarieven in
te voeren en er ten sterkste
op aandringen de vrijdom te
handhaven.
De heer C. A. Kaan (C.H.)
pleitte vervolgens voor een
betere verbinding Terneuzen-
Hoedekenskerke.
Spr. deelde voorts mede,
dat de heer v. d. Feltz ten
aanzien van het hoofdartikel
der Prov. Zeeuwse Crt. over
de Planologische Dienst na
nadere informatie gaarne te
rug nam.
REDE D. KODDE.
De heer D. Kodde (S.G.)
zeide gaarne Ged. Staten te
zullen steunen in de pogin
gen tot het verkrijgen van 'n
eigen belastinggebied. Alleen
daardoor kan de provincie fi
nancieel sterker worden. Zo
als het nu is zal het moeilijk
zijn voor 1950 een* sluitende
begroting te krijgen. De ca-
lichtpunt is, dat Zeeland geen
onrustbarende schulden heeft.
Een voorzichtig beleid zal
spr. gaarne blijven steunen.
Uitvoerig stond spr. stil bij
de taak van de provincie,
waarbij hij meende, dat Ged.
Staten wei wat te veel af
wentelen op de gemeenten.
Spr. meende, dat aan de boot
diensten gedaan wordt wat er
gedaan kan worden. Hij pleit
te evenwel voor het stilleggen
van de veerdiensten op Zon
dag en wel op grond van
godsdienstige overwegingen.
Verder vroeg hij uitbreiding
van de eiectriciteitsvoorzle-
ning voor de onrendabele ge
bieden op grond van de be
drijfsresultaten van de P.Z.E.
M. De P.Z.E.M. vormt reser
ves, terwijl de gemeenten nog
moeten pogen tekorten weg
te ruimen. Dit achtte spr.
onjuist. Voorts vroeg de heer
Kodde de toekenning van
subsidies afhankelijk te stel
len van voorwaarden.
Spr. vroeg de Prov. Plano
logische Dienst weer in goede
banen te leiden en pleitte ten
slotte voor de inpolderingen,
die de Zeeuwen in staat kan
stellen in Zeeland te blijven.
(Zie voor verslag 'zitting
pagina 2\.
Kostbare slordigheid.
.Een Haags winkelier had dezer
dagen bij het sluiten van de win
kel veel haast en om op te schie
ten borg hij zijn geldkist, waarin
zich f 4000.— en 14.000 textielpun
ten en wolcoupures bevonden, zo
lang in een kist met oud papier,
die toevallig in de winkel stond.
De volgende morgen verkocht een
winkeljuffrouw de inhoud van de
kist aan een onbekende opkoper.
Toen de winkelier zich 's middags
herinnerde, waar h(j zijn geldkist
gelaten had, moest natuurlijk de
politie in de arm genomen wor
den. Deze slaagde er in de opko
per op te sporen, die ten slotte
bekende de geldkist gevonden en
zich de Inhoud toegeëigend te heb
ben. Hij had het kistje samen met
wc v-a- twee schilders opengebroken en
lamiteuze polders vormen een deze ook wat van het geld gege-
steeds drukkender last en er °«Da„iSe!fu".ten en "S1™",-
zullen nog meer polders ca- '„et drt??5 ls voorteSg tag'So:
lamiteus worden. Het enige I ten.
Ook in het Palais de Chaillot loopt, een poesje rond, dat
graag op tafels en stoelen speelt, wanneer de V N.-gedele-
geerden afwezig zijn. Poes heet „Niet" en boze tongen bewe
ren zelf. dat ze hce| duidelijk een „nb-t" laat horen, wanneer
de gedelegeerden mo ten stemmen. ..Nietis immers het Rus
sisch voor ,,nee"i
Vorige maund heeft de staat Israël een volkstelling gehouden voor de on
der haar controle staande gebieden. Er was een uitgaansverbod van 7 uren
uitgevaardigd en in deze periode kwamen 14.000 ambtenaren huis aan huls
voor het invullen en coptróleren der vragenlijsten. De Israëlische regering
kan nu de kiezerslijsten samenstellen, identiteitsbewijzen uitreiken, bevol
kingsstatistieken maken en een permanent registratieapparaat instellen.
Een oude Jood zet zijn handtekening onder de vragenlijst, waaraan twee
foto's zijn gehecht ten gebruike bij de uitreiking van legitimatiepapieren.
De man, die Mussert
bekeurde.
Tegen de-man-die-Mussert-be-
keurde eiste de advocaat-fiscaal
bij het Amsterdams Bijzonder Ge
rechtshof een gevangenisstraf van
1 jaar met aftrek van 6 maanden
voorinternering, omdat hij tijdens
de bezetting als hoofdwachtmees
ter bij de politie te Bussum enkele
Joodse inwoners heeft gear
resteerd, die nimmer van hun de
portatie naar Duitsland zijn te
ruggekeerde. Het was de Bus-
summer J. P. J. van der Vlies,
wiens raadsman mededeelde, dat
hij nimmer lid was geweest van de
N.S.B. en dat hij bij al zijn acties
bijzonder consequent was ge
weest. Als voorbeeld daarvan ver
haalde de verdediger hoe verdach
te op een avond in 1944 een auto
had aangehouden en de bestuur
der om diens papieren gevraagd
Die bestuurder toonde zich een
opvliegend man. die hem woe
dend toesnauwde: „Ziet u niet,
dat ik Mussert ben?" Deze tover
formule had echter, volgens de
raadsman, weinig indruk gemaakt
op verdachte, die het standpunt
huldigde zonder aanziens des per-
soons bekeuringen uit te delen,
waar dat geboden was. Ondanks
diens hevige verontwaardiging
schreef hij tegen Mussert een pro
ces-verbaal uit, omdat diens rij
bewijs verlopen was.
Enkele illegale werkers, die als
getuigen werden gehoord, deelden
voorts mede. dat verdachte be
langrijk werk heeft verricht voor
ondergrondse organisaties.
Uitspraak 27 December.
Jeugdige reus.
Een leerling van het
lyceum te Albi, Pierre
Bernard, vormt wat zijn
lichaamsbouw betreft een
groot probleem.
Hij is 12 jaar oud doch
meet reeds 1.88 meter en
weegt 77 kg. Zijn snelle
groeiproces schijnt nog
niet ten einde. In de pe
riode van 7 November
tot 11 December jl. is hij
3 cm. langer geworden.
Kerst- en Nieuwjaarspost
voor Indonesië.
In verband met de beperkte laad
ruimte in de vliegtuigen kan de
omvangrijke Kerst- en Nieuwjaars-
post voor Indonesië slechts gelei
delijk worden afgevoerd. Het pu
bliek wordt daarom dringend aan
geraden de Kerst- en Nieuwjaars
correspondentie reeds thans ter
post te bezorgen.
Reizigersverkeer tussen
Zeeland en Vlaanderen.
Nu het contact tussen Zeeland
en de aangrenzende Belgische pro
vincies inniger wordt, dienen de
openbare vervoersgelegenheden
over en weer goed in orde te zijn,
niet alleen in het belang van
Zeeuwsch-Vlaanderen en de be
trokken gewesten, maar ook van
hun achterland. De provinciale
besturen, die thans bij elkaar op
bezoek gaan. zullen ongetwijfeld
aan deze aangelegenheid ruim
schoots aandacht besteden. De
meest radicale oplossing, dat de
Zuidelijke oever van de Schelde-
monding door een zijtak van het
Belgische spoorwegnet zou wor
den bereikt laat ik als zuiver theo
retisch hier maar buiten beschou
wing. Ook wil ik het niet hebben
over de reeds beslaande min of
meer directe verbindingen tussen
Breskens en Brugge (Knocke) en
die van Terneuzen met Gent en
Sint Niklaas.
Wel wil ik bijzondere aandacht
vragen voor de ongelukkige reis
route tussen de hoofdstad van O.-
Vlaanderen en die van Zeeland,
welke provincies toch over zo'n
grote afstand aan elkaar grenzen.
Nu er geen boot meer vaart tus
sen Vlissingen en Terneuzen, is
men gedwongen over Brugge te
gaan, wat een omweg van tiental
len kilometers cn dus verspilling
van kostbare francs betekent; te
Maldeghem ontbreekt meestal een
behoorlijke aansluiting.
Des te ergerlijker is dit, daar er
van Breskens naar Gent een hoofd
weg leidt van slechts 50 km lengte.
Maar op Nederlands grondgebied
komt men met een openbaar ver
voermiddel niet verder dan tot
IJzendijke, terwijl men van het
Zuiden uit vast loopt in Watervliet.
Zou het tussenliggende stuk van 4
km per as kunnen worden afgelegd
dan zou de reis BreskensGent,
die thans drie uur vergt, in de
helft van die tijd kunnen worden
volbracht
Kunnen de betrokken autoritei
ten zich met er eens over beraden,
bet zij om aan de Belgische auto
busonderneming vergunning te
verlenen haar lijn Gent-Watervliet
door te trekken naar Breskens
(reeds vóór de oorlog is er sprake
van geweest 1, hetzij enige bussen
op het traject BreskensIJzendijke
door te laten rijden tot de grens,
in aansluiting op de Belgische
dienst?
Ik meen. det hiermede meer dan
een partculier belang van onder
getekende zou zijn gediend en dat
een maatregel als voorgesteld in
het algemeen het verkeer tussen
België en Zeeland zeer ten goede
zou komen. Niet alleen is voor óns
Gent een aantrekkelijke stad. die
bovendien minder in een uithoek
ligt dan Brugge (zij biedt de beste
verbinding met Brussel cn andere
plaatsen). ook kan zij als be
langrijk bevolkingscentrum en
knooppunt van spoorwegen heel
wat touristen voor Walcheren op
leveren. zodat werkelijk wederzijd
se belangen aanwezig zijn. Moge
de Benelux ons die practische mo
gelijkheden bieden om ons meer op
„de Vlaandorens" tc oriënteren,
van welke wij in vroegere eeuwen
zozeer het voorland vormden: onze
monumenten getuigen nog steeds,
hoezeer wij eertijds in hun bloei
hebben gedeeld!
Middelburg. dr. P. HOEKSTRA.
DE MELKFEDERATIE.
De heer K. Klaasse te Vlis
singen schrijft ons, dat het niet
zonder reden in de vergadering
van de Melkfederatie op 2 Dec.
j.l. nogal heftig toeging. Wij
zijn, zo zegt hij, altijd dom ge
houden en wisten niets af van
de ophaalvergoeding voor de
melkslijters.
De B.Z. te Goes schreef aan
inzender, dat de slijters recht
hebben op een afhaalvergoe-
ding van 15 tot 20 cent per 100
L. Dan past het toch zeker niet
aan anderen om het geld, dat
aan de slijters toekomt voor
verrichte diensten, niet uit te
betalen. In de federatievergade
ring had men de directeuren,
die de melk niet franco thuis
hebben geleverd, op hun plicht
moeten wijzen.
Dat de fabrikanten op het
ogenblik te kort komen, is mo
gelijk. maar dan moeten ze bij
de overheid aankloppen en niet
bij mensen, die het geld zelf
nodig hebben voor hun dage
lijks levensonderhoud.
De haringvisserij'.
Maandagmorgen waren aan
de afslag te Scheveningen 700
kisten verse volle haring, af
komstig van het Kanaal. De
kwaliteit was zeer goed en
er werden maximum-prijzen
betaald. De meeste der bin
nengekomen haringloggers.
voorzover zij niet naar het
Kanaal gaan, eidigden de ha
ringvisserij.
Muziekfeuilleton
Vrijdag uitvoering van werken van Sgambati
en Saint Saëns.
Weinig gehoorde
composities.
Het zou maar een angstig-
volmaakte muziekwereld zijn,
als er alleen maar grootmees
ters waren, en geen kleine
meesters. Als we alleen maar
hadden de: Bachs, Beethovens,
Chopins Dat zou teveel van
het goede wezen. Men waar
deert dan immers het geniale
niet meer! Gelukkig hebben de
kleine meesters ook hun plaats
het muzikale heelal toege
wezen gekregen en hun functie
is soms belangrijker dan zo op
het eerste gezicht wordt ver
moed.
De muziek der grootmeesters
kan pas op de juiste waarde
worden geschat, wanneer men
haar .vergelijkt met het werk
van mindere goden. Men ziet
de figuren van de eerste orde
eerst scherp, als ze staan tegen
de achtergrond, die wordt ge
vormd door de componisten
van kleiner formaat. Het zijn
dikwijls de „kleine luyden". die
voor de groten onschatbaar
werk hebben gedaan. Daar is
b.v. de Italiaan Sgambati. Tach
tig jaar geleden waren Schu
mann en Brahms in Italië nog
vrij onbekende componisten.
Een jong musicus evenwel, ge
boren cn getogen in Rome, zoon
van een Italiaans advocaat,
propageerde in zijn vaderland
de beide meesters met vuur en
enthousiasme. Dat was de jon
ge Sgambati, een muzikaal
veelzijdig mens. Hij was al
vroeg bekend als een groot pia
no-virtuoos, zo bekend zelfs,
dat Liszt zich voor hem inte
resseerde. Bovendien en dat
is belangrijk was hij ook een
vruchtbaar componist, die in
zijn dagen een grote beroemd
heid bezat. Wagner, die met de
manuscripten van de jonge Ita
liaan kennis maakte, vond zy'n
werk nog helemaal niet zo gek.
Dat wilde wat zeggen in die
tijd. want Wagner was de mu
zikale dictator van Europa, de
man, die met zijn romantisch
bezielde zang de hele wereld
betoverde. Hij verschafte Sgam
bati een introductie bij de uit
gever Scott, die daarop .besloot
verscheidene composities uit te
geven. Men hoort ze zelden
meer tegenwoordig. De roem
van deze Italiaanse toondichter
is verbleekt, de tijd heeft hem
naar de achtergrond geschoven.
Toch is het wel eens goed, dat
deze muziek uit de portefeuille
wordt gehaald, zoals Vrijdag
avond a.s. door „Tot Oefening
en Uitspanning", 't „Requiem"
van Sgambati. dat zal worden
gezongen, was in de vorige
eeuw een algemeen bekend en
geacht werk, Men voerde het
zelfs meermalen uit op offici
ële plechtigheden, ter herden
king van de doden uit het Ita
liaanse koningshuis.
SAINT SAËNS.
Van een heel ander karakter
dan deze dodenmis, is het
kerst-oratorium van Saint Sa
ëns, dat Vrijdag eveneens zal
worden gezongen. Ook dit werk
klinkt niet dikwijls meer, in
tegenstelling tot andere compo
sities van Saint Sacns. Deze
Franse toondichter heeft zijn
fnuziek geschreven met een
buitengewone bekwaamheid. Hij
beheerste het compositievak
als weinigen van zijn collega's.
Zijn werken munten uit door
een heldere en klare schrijf
trant, waardoor het een genoe
gen is naar deze muziek te
luisteren. Saint Saëns echter is
geen pionier geweest, zijn werk
is niet baanbrekend. Integen
deel, hij is altijd gedoodverfd
als een conservatief cn soms
zelfs als een rcactionnair, die
niets van het nieuwe wilde
weten. Dit blijkt ook in het
Oratorio de NoëJ.
Zo komt „Tot Oefening
en Uitspanning" met twee wer_
ken, die men zelden meer hoorl.
Werken evenwel, die tientallen
jaren geleden geestdriftig rijn
ontvangen. Composities. die
hebben bügpdragen tot de grote
evolutie, welke aan het einde
der vorige en in het begin van
deze eeuw in de muziek plaats
greep. Zy hebben mede de
brug gevormd tussen het oude
en het nieuwe! de K.