In de cel is men alléén met zichzelf, barrevoets en naakt Asfalt voor dijkbekleding Eet mosselen! Gemaskerd en geboeid naar de cellenbarakken in Scheveningen Een proef met het havenhoofd te Harlingen TWEEDE BLAD PROVINCIALE ZEEUWSE COURANT WOENSDAG 8 DECEMBER 1948 Ik was geheim agent in oorlogstijd (XXV) HET SPEL IS UIT Om half tien 's avonds, ais Joseph Schreieder mijn volledige bekentenis na een verhoor van 76 uur in keurig Duits op pa pier heeft staan, gaat er een nieuw bedrijf beginnen. Ik word geboeid en men bindt me een lang masker over het hoofd. In liet masker zitten gaten voor mijn ogen en myn mond. Aldus uitgedost word ik uit het hoofdkwartier van de S D. geleid en onder bewaking van drie ruwe kerels in een auto gestopt. Mijn volgende pleisterplaats blijken de cellenbarakken in Scheveningen te zijn. Ook dadr weer die zenuwachtige bedrij vigheid, zodra ik binnen de poort ben. Ze beschouwen me als zeer gevaarlijk of als zeer belangrijk. Er loopt vrijwel niemand in de gangen, behalve een paar S.D.-ers; de weinige gevan genen, die er toevallig zjjn, worden snel met hun gezichten tegen de muur gegooid en ik word ijlings naar vleugel F. ge bracht. Eenzame opsluiting! Alléén in een cel! Niemand mag de deur van mijn grafkelder openen dan de wachtcommandant persoon' lijk. Het is een S.S.-onderoffi- cier, een ruw uitziende Duit ser. Hij bekijkt me nieuwsgie rig van onder tot boven, zoals men een nieuwe aanwinst van de dierentuin bekijkt. Hij zegt me, dat ik mijn gemak moet houden en dan fatsoenlijk be handeld zal worden. Daarop ne men mijn geleiders me de handboeien af. Ze waarschu wen me zoals ook Schreie der al gedaan heeft om te gen niemand de reden van mijn aanwezigheid hier te noe men Dan gaan ze de gang weer in. „We vertrouwen hem aan jou toe!" zeggen ze tot de wacht. „Gul! We zullen op hem let ten!" Er wordt even gelachen. Dan slaat de deur toe, twee grendels worden er voor ge schoven, een sleutel wordt in het slot omgedraaid. Voetstap pen weerklinken in de gang, steeds verder weg en dan stilte! het spel is uit. Ik ben duizelig en huiverig. Het is akelig, weerzinwekkend. Indrukken zijn er niet. Ik kjjk niet zoals helden plegen te doen mijn cel rond om een kUne tafel, een houten bank- je,en een houten krib met een stnmatras te zien. Eerst drie dajen later kijk ik om me heen. wanneer ik voldoende gekalmeerd ben om vatbaar te worden voor die vreselijke marteling, die het vooruitzicht op een spoedige dood veroor zaakt in de ziel van een mens, die léven wil. Ik lig op mijn krib, geheel gekleed, mijn knieën tegen mijn kin, onder een smerige deken. Ik hen niet in staat te denken of te slapen en te eten of te drinken. Precies als een zieke hond. Ik heb de instructies aan de muur niet gezien en achter af vind ik het nog steeds vreemd, dat de wacht, die zo wat ieder uur door het kijk gaatje gluurde, nooit heeft ge reageerd op mijn overtreding van het gevangeuisvoorschrift, waarbij het streng verboden is overdag op bed te liggen. De man opent op de uren der maaltijden een klein luikje in de deur en geeft me een bak eten. Zwijgend. Ik neem de bak aan en keer hem prompt in de ton om. Ik kan zelfs het gezicht van eten niet verdra gen. Op de morgen van de derde dag wordt' mijn celdeur voor de eerste maal geopend. De S. S.-wacht komt binnen en kijkt mijn cel rond, bijna vriende lijk gestemd. Ik ben uit mijn bed gekomen en kijk hem aan. „U zult hieraan moeten wen nen", zegt hij. „Kniezen heeft geen zin. Het is het beste om in gewoonten te vervallen. Op staan bij de reveille, wassen, cel reinigen, eten halen, eten en de tijd doodslaan. Overdag niet slapen. Dat is ver boden en een slapeloze dag is in ieder geval beter dan een slapeloze nacht. U moet tegen Even peultjes UTOPIA. De bemanning van de 109 ton metende „Miena", dat dezer dagen te Syd ney arriveerde, verklaar de een „Utopia" te heb ben ontdekt, waar men nog niet eens wist, dat er een tweede wereldoor log was geweest. Het was het eiland Tikoteia, on geveer 650 kilomter ten Zuid-Oosten van de Sa- lomons-eilanden. Dit eiland is vijf kilo meter lang en twee ki lometer breed. Het wordt bewoond door een ne genhonderd mensen, die, aldus de zegslieden, geen weet hebben van poli tiek, inflatie, belastingen en „ismes". De vrouwen op dit eiland dragen het haar kort, de mannen laten het lang en.bleken het. de bewakers Herr Wachtmeister zeggen", vervolgt hij. „Sommi gen letten daar speciaal op. Wilt u een boek hebben?" Ik zeg. dat ik dat wil. Hij verdwijnt, komt even later met een lijvig werk te rug en vertrekt zonder een woord te spreken. Ik ben uit mijn verdoving ontwaakt. Ik word me bewust van de dingen om me heen en van de grootte van mijn cel, de stenen muren, het hoge witte plafond en de koude tegels op de vloer. Ik begin te voelen, dat ik een ge vangene ben in een cel met een gegrendelde deur. Mijn spel is voor goed uit. Slechts door een wonder kan ik gered wor den. Ik moet de feiten onder ogen zien: de dood! Komedie? Ik denk van niet! De kogel is immers de normale straf! Als een vreselijke nachtmer rie gaat mijn verleden voorbij: elk feit ondragelijk duidelijk, meedogenloos weigerend zich door verklaring of veront schuldiging te laten verdrijven. De gewaarwording is verplet terend. Alle eigendunk, alle eigengerechtigdheid, alle even wicht en opgeblazenheid ver dwijnt in de cel, in het aange zicht van de dood. Er is im mers geen publiek, waarvoor men toneel kan spelen? Men is alleen met zichzelf, barrevoets en naakt. VERHOREN. De cel is zeven passen lang, drie passen breed. Mijn aanpas singsvermogen werkt weer nor maal en zodoende word ik door mijn boek en de enkele verho ren, die ik moet ondergaan, van het piekeren afgehouden. De verhoren vinden plaats in een aparte barak. Ze zijn niet al te pleizierig, maar schijnen toch de vaste lijn, zoals die op het S.D.-hoofdkwartier gevolgd werd, te missen. Men wil inlich tingen over mijn opleiding in Engeland en over de mensen met wie ik in de ondergrondse gewerkt heb. Het eerste weiger ik als soldaat, en ik maak hen duidelijk, dat zij volgens de conventie van Genève niet het recht hebben dergelijke vragen te stellen. Geen verontschuldi ging zou hen er van terughou den mij die inlichtingen af te persen, wanneer zü ze werkelijk nodig hadden en daarom is mijn verontschuldiging even goed als elke andere. Ik ont ken iets over de verblijfplaat sen van mijn vrienden te we ten. Bokowsky, die hier de hoofd ondervrager is, blijft vriend schappelijk en vol begrip. Hoe wel dit geen beletsel voor hem vormt om in ongelooflijke uit barstingen van woede te verval len of zijn toevlucht te nemen tot de grofste beledigingen. Toch wil hij de indruk vesti gen, dat zij niet zo kwaad zijn als ze afgeschilderd worden. Hij laat me van zijn eigen siga retten roken, laat koffie extra eten halen en is er op uit mijn vertrouwen te winnen. Dat lukt niet. Sport en internationale verhoudingen. De heer Eddie Eagan, voor zitter van de athletiek commis sie van de Staat New York, heeft te New York een plei dooi gehouden voor het orga niseren van atletiekwedstrij den tussen Amerika en Rus land als middel om de inter nationale verstandhouding te verbeteren. In een bijeenkomst van de Amerikaanse amateur athletiek unie zei hij dat hem tijdens een bezoek aan Rusland in 1934 was opgevallen hoe ver zot de Russen op sport waren. „Maar wanneer de sport dooi de regering gecontroleerd wordt", verklaarde hij verder, „dan wordt er als het ware „the kiss of death" op gedrukt. Indien wij gedaan konden krij gen dat de Russen deelnamen aan de een of andere athletiek- competitie, waarbij wij dan desnoods hun spelen zouden spelen als zij de onze niet machtig zijn, zou dit een grote stap betekenen in de richting van een betere internationale verstandhouding'. Japan en Duitsland naar de Olympische Spelen? Avery Brundage, president van het Amerikaans Olympisch Comité, heeft in een interview verklaard, dat de mogelijkheid bestaat, dat Japan zal worden uitgenodigd tot deelneming aan de Olympische Spelen, welke in 1952 te Helsinki worden gehou den. Veel hangt af, aldus Brun dage, van generaal Mc Arthur, de geallieerde militaire autori teit in Japan. Brundage werd ook gevraagd wat hij dacht van een soortge lijke stap ten aanzien van Duitsland, waarop hij antwoord de dat hij het niet wist. Verder kon hij evenmin voorspellen wat Rusland in de toekomst ten'aanzien van de internatio nale athletiek zou doen. Haags advocaat liquideerde politieke partijen. Op de grote wintertentoonstelling in Toronto (Canada) trok de Nederlandse inzending van tuinbouwproducten zeer de aandacht. De Canadese boeren wer den het meest getroffen door de uniform e kwaliteit der geëxposeerde kool, in het bijzonder van de bloemkool. Affiches rond de stand wekten de bezoekers op tot „Kopen in Holland", het enige land dat op deze tentoonstelling het buiten land vertegenwoordigde. Zinkstukken van asfalt In aansluiting op het A.N.P. verslag van de rechtzitting, waarin mr. dr. M. H. M. Frans- sen, de liquidateur van de Ne derlandse politieke partijen tij dens het Duitse bewind Werd berecht, meldt het- A.N.P. na der: Mr. H. Kolfschoten, burge meester van Eindhoven, als ge tuige gehoord, kon talrijke bij zonderheden en details over de In de loop van deze zomer naar zijn oordeel weerzinwek- dan moest begonnen worden kende houding van verdachte met de aanleg van een nieuw zijn noodlottig samenspel havenhoofd buitengaats', een met de Duitsers aan het licht 1 werkje van ongeveer twee jaar. brengen. Maar toen wij er dezer dagen (Van onze reizende redacteur) Van heinde en verre komen buitenlandse Ingenieurs naar het 10.000 zielen tellende Friese havenstadje Harlingen om er kennis te maken met de jongste uitvinding op het gebied' van het maken van dykeu, die geboren is op het kantoor van ir. A. Burge, hoofdingenieur van de Rijkswaterstaat, belast met de verbetering der Friese kanalen. Die uitvinding heet in de wandeling de ,,asfaltdeken". ZE ZIJN BIJZONDER VOEDZAAM. Enkele recepten. leppen RUIL. Advertentie in een Franse krant: „Ik bied dengeen, die voor mij een flat in Parijs kan vinden, een baan in Amerika aan". (La Bataille). LEVENSDOEL. Iedereen kan zich nuttig ma ken in het leven, al is het al leen maar om te dienen als afschrikwekkend voorbeeld. (New York Journal American). VEILIG VERKEER. Vraag op een verkeersexamen: „Wat is een oversteekplaats voor voetgangers?" Zesjarig knaapje: „Een plaats, waar een voetgan ger kan oversteken en veilig gedood worden". (Rochester Democrat and Chronicle). IN DE TREIN Je hebt rare dingen. Gis teren zat ik in een tweede klas-roken van een electri- sobe trein UtrechtDen Haag en daar stond op een asbak met grote letters „Verboden te roken." Daar kan een ge woon mens geen wijs uit worden. (Haagse Courant). Vrijheid. Het woord „vrijheid" betekent evenveel voor de naar rijst hon gerende Chinezen als een stof zuiger voor een huisvrouw zon- Verstandhouding. „Voor dc goede verstandhou ding willen ze dit jaar de elf stedentocht in Indonesië hou den". (Vrij Nederland). Het voorlichtingsbureau van de voedingsraad schrijft ons het volgende: De mosselentijd is weer aan gebroken. Liefhebbers kunnen hun hart ophalen en men behoeft niet speciaal een Zeeuw te zijn om een hart te hebben, dat voor mosselen sneller klopt. Ook degenen die de mossel nog niet kennen of er wat huiverig voor zijn kunnen liefhebbers worden. Hun raden wij aan: begin eens met ze „verstopt" te eten. Misschien wordt het een aan gename verrassing voor U! Vindt U ze lekker, bak ze dan eens. En bent U er hele maal aan gewend, richt dan een gekookte mosselen-festijn aan, zoals de echte mosselen eters dat doen. voedzaam Wij raden U het gebruik van mosselen niet alleen aan, om dat ze zo lekker smaken, maar ook, omdat ze zo voed zaam zijn. In lJ/2 ons mosse lenvlees (dat is 1 y2 kg mosse len in de schelp) komt even veel eiwit voor als in 1 ons vlees. Bovendien bevatten zij vitaminen, vooral vitamine a, hetgeen van belang is omdat juist in de winter melk en boter arm zijn aan deze on misbare voedingsstof en wei nig groenten ons dit vitamine dan kunnen leveren. Tenslotte zijn mosselen nog rijk aan kalk fosfor- en ijzer- zouten, die vooral voor het nog groeiende kinderlichaam van waarde zijn. Leer daarom Uw kinderen al jong mosselen eten het zal hun ten goede komen, ook omdat de mosselen een der goedkoopste eiwitbronnen vor men. waarover wij kunnen be schikken. uitzoeken Wat mosselenvergiftiging betreft: mits U zorgt, dat er zich in de uitgezochte schel pen geen dode dieren bevinden, de kans hierop vrijwel uit gesloten. Hoe kunnen wij we. ten, of een mossel dood is Een gezonde, levende mossel houdt zijn schelp met zijn spie ren krampachtig gesloten, als men probeert, die van elkan der te schuiven. Ook die, wel ke opengesperd, maar zich bij aanraking snel sluiten, zyn goed. Maar de exemplaren, die open blijven of zich zeer traag sluiten moeten verwijderd wor den. Ook moet men nog letten op de zogenaamde slijkmosse len, waarvan de schelp gevuld is met slijk, inplaats van met mossel. Deze zijn te herkennen aan hun gewicht. Heeft men de mosselen zo uitgezocht, dan verwijdere men de „spinsels" (door trekken of met een mesje) en borstelt de schelpen schoon. Vervolgens zet men ze weg in ruim water met zout (30 gram per liter), waarin ze zich kunnen schoon- spoelen. HET KOKEN De mosselen opzetten met zo weinig water, dat het net genoeg is om de panbodem te gen droogkoken te beschermen De mosselen laten zelf water los, zodra zij boven het vuur komen en in dat water moeten zij gekookt worden. Wanneer driemaal „overgekookt" zijn, dat is na 10 k 15 minu ten, zijn ze gaar. Men rekent 1 k iy2 kg mosselen per per soon. Aan tafel haalt men een voor een de mosselen uit de schelp en doopt ze naar ver kiezing nog in een sausje van peper, mosterd en azijn. Friederich Ebert (met de bril), de pas gekozen burgemeester van Berlijn en lid van de gemeenteraad. Ebert is een zoon van de voormalige president van Duitsland. HET BAKKEN De gekookte mosselen uit - schelp halen, ze laten uit lekken, even door bloem wen telen en dan snel in de koe- kepan in een weinig boter, olie of margarine bakken. Men kan enige gesnipperde uien mee- Jten. Dit gerecht smaakt zeer goed bij hutspot, rode kool, bietjes en andere win- tergerechten. 200 gram gekookte uit de schelp gehaalde mosselen, wat water en bloem, olie of marga rine, prikkers of witte luci fers. De mosselen bij de drie te gelijk op een prikker of afge slepen lucifer steken. Een pap. je maken van water en bloem, zo dik, dat het op de boven kant van een lepel blijft lig gen. De mosselen door het papje halen en ze vervolgens door paneermeel wentelen een klein pannetje olie of marga rine heet maken en hierin de mosselen bruin bakken. Dit gerecht kan ook dienst doen als hartig hapje op een gezellige avond. mosselex-hache 300 gram gekookte mosselen, wat boter of margarine, 1 ui, 50 gram (bgna 6 eetle pels) bloem, y. liter water, y2 bouillonblokje, 2 kruidna gels, 2 laurierbladeren, 2 eet lepels azijn, wat zout. De ui snipperen en in de boter of margarine fruiten, de bloem toevoegen en onder roeren de massa lichtbruin laten worden onder voortdu rend roeren de bouillon, de azjjn en de kruiden toevoegen, de saus laten doorkoken en de mosselen hier enige tgd in stoven. Voor het opdienen de kruiden verwijderen. Fraaie prestatie van Charité. Bij een Zaterdagavond j.l. te Tiel gehouden invitatiewed strijd. uitgeschreven door „Achilles", heeft onze Neder landse kampioen zwaargewicht Bram Charité een uitmuntende prestatie geleverd door met drukken een gewicht van 130 kg. te halen, dat is 2% kg. meer dan zijn eigen Nederlands record, gevestigd tijdens de Olympische Spelen in Londen waar hij, zoals bekend, de bron zen medaille in zijn klasse ver wierf. Alhoewel te Tiel drie kamprechters aanwezig waren is het toch twijfelachtig of Charité's jongste verrichting als record lean worden erkend: een recordpoging moet namelijk vooraf worden aangevraagd, en dit was niet geschied. een kijkje kwamen nemen was de dijk al gereed: binnen vier maanden had men het klaar fespeeld. „En het heeft niet én dollar aan deviezen ge kost", vertelde de heer Burger er welvoldaan bij. Het was ter nauwernood te geloven. Ha venhoofden zijn zeedijken van het zwaarste type; zij moeten immers volkomen zeewaardig zijn en hebben aan beide kan ten bijna evenveel te lijden. Havenhoofden maken is moei lijk, zwaar en ondankbaar werk; immers, in het beste ge val (als ze het houden) praat men er nooit meer over. de oude werkwijze I Dijken werden vroeger ge maakt van de ter plaatse voor handen zijnde grond. Pas na verloop van eeuwen ontdekte men, dat het verstandiger was voor het dijkslichaam zand te gebruiken, ook al moest men het ver weg halen. Nog beter was dat zand met Wei of zwar te aarde af te dekken en dat dek in te zaaien; zulks bleek verstuivingen te voorkomen. Pas in het midden van de ne gentiende eeuw paste men voor het eerst het zinkstuk toe een grote mat van wilgen teen, verzwaard met grote ste nen ter bescherming van de dijk voet onder water. Men t kende toen al de toepassing van bazalt ter bekleding van de buitenzijde van zeedijken. (Het in elkaar voegen van de .in regelmatige zeskantige blok ken is een moeizaam werk, j dat grote vakkennis vereist!) I Nog veel later, toen men be gon met de afsluiting van de Zuiderzee, ontdekte men bij toeval de grote bruikbaarheid j van de taaie keileem, die ter plaatse werd aangetroffen. liet hele werkplan werd ervoor ver anderd. Bij de Noordoostpol der heeft men de bruikbaar heid van betonbekleding (met goed gevolg) voor het eerst beproefd. Toen speelde men al met het denkbeeld het bazalt te ver vangen: het is duur, kost de viezen (Noorse kronen) en het steenzetten is zeer tijdrovend. Nu wegen deze argumenten nog veel zwaarder. Ir. Burger echter heeft een radicale op lossing gevonden. Kjjk, zeide hij, staande op „zijn" havenhoofd, wij hebben Terreur op Sumatra. Het huis van de Wedana van Lahat (Zuid-Sumatra) is Zater dagochtend door een bomex plosie vernield. De Wedana zelf was niet thuis, maar zijn echt genote werd ernstig gewond en zijn zoontje is aan de verwon dingen overleden. Terroristen hadden een blik vol spring- op de gebruikelijke manier een zandlichaam gemaakt en dat afgedekt met een mengsel van 95 pet. zand en 5 pet. asfalt yan de olieraffinaderij te Per- nis. Daarover is een dunne laag pure asfalt aangebracht en daarover tenslotte weer een laag schelpen om een harde huid te verkrijgen". Wij stonden op de schelpen- dijk en keken naar het geval: een merkwaardig „gladde" dijk. En onder water? vroegen wij, de gebruikelijke rotsblok ken missend. Ik zal het u laten zien, zei hij. Zo zaten wij even later over de foto's gebogen en zagen hoe in de werkplaats grote ..de kens" van zand en asfalt wer den gemaakt, hoe die door een drijvende bok werden opgetild, vervoerd en neergevlijd aan de voet van de dyk, onder water. Zij braken niet. Zo is dan het Nooderhaven- hoofd van Harlingen tot stand gekamen in een-vierde van de beraamde tijd, zonder deviezen voor bazalt en voor steenzet tersionen, zonder kosten voor zinkstukken. kortom op een veel goedkopere wijze dan men had beraamd. Er zijn nu al mensen ge weest uit Engeland, uit Frank rijk, maar ook uit de V.S., uit Pakistan en uit Paraguay. En allen zijn even geestdriftig. Dit alles, dat laat zich begrijpen, doet den Burger deugd. (Nadruk verboden). Zeeuwen in de Oost Van de Engelse voetbal- markt. Eén van de hoogste trans fer-bedragen in dc geschiede nis van de voetbalsport,, nl. 20,000, is door Sheffield Wednesday betaald voor de rechtsbuiten van Bury Ed mund, Kilshaw. Dit is slechts 50 minder dan de record- som welke Sunderland voor Ernie Schackleton aan New Catsle uitkeerde. De 27-jarige Kilshaw is geen international, maar hij heeft een grote reputatie en in de laatste jaren had Bury hoge aanbiedingen voor hem geweigerd. Anderzijds zijn de onderhan delingen voor de overdracht van Mannion tussen Middles brough en Oldham Athletic voorlopig afgebroken. Oldham ziet geen kans om zijn bod van 15.000 te verhogen, ter- - .wyi Middlesbrough 25.000 stoffen onder he thuis van de eist en weigert daar iets van Wedana geplaatst. |te laten vallen. Loos alarm. Loos alarm komt overal voor en zo ook bij de jongens in de Oost. Onlangs onder vond dat Jan Visser uit Wil- helminadorp. Hg had de wacht ergens aan de Status Quolijn en het was een pik donkere nacht. Voor de gezelligheid nog een echt tropisch onweersbuitje op de koop toe, dus alles was vol maakt. Vlak bij hem zat een ge vangen pelopper die door de jongens betrapt was toen hij de lijn stiekum wilde passeren. Uiterste waakzaamheid was dan ook gewenst, want het kon best gebeuren dat de vrienden van de gevangene, i>robercui zouden hem te ver ossen. Plots zag hij aan de kali een verdacht lichtje. Een kameraad die net terg kwam van een inspectie vond het ook verdacht. Jan riep: „Berenti" (halt) i ja hoor in de verte hoor de hii een stem iets onver staanbaars terug roepen. Hun wantrouwen was ge wekt en- in een minimum van tijd was de hele ploeg wakker gemaakt en kwamen ze uit de barak naar buiten, de een in pyama, de ander half aan gekleed, maar gereed om hun plicht te doen. Ondertussen was Jan er op uit gegaan om te zien waar het lichtje ongeveer moest zgn geweest. Plots zag hij iets bewegen en riep weer halt, de jongens die ook naderbij waren geko men beschenen toen met hun lantaarns de gestalte van een inlander. Tot hun verwondering bleek het hun eigen koelie te zgn en bg hun vraag wat hij bij de kali moest doen op zo'n ongewoon uur, vertelde de koe- li dat hij „sedikt sakit" was en daardoor naar dc kali moest, om op de Inlandse wij ze zijn behoefte te doen. Dit bracht bjj de jongens natuurlijk enige vrolijkheid te weeg, maar ook van opluch ting omdat het 'loos alarm was geweest. Jan kreeg de volle laag van de jongens. omdat zij door hem uit het land der dromen waren gehaald voor nieman- dal. Voor de zoveelste maal werd weer eens bewezen dat de Hollandse soldaat overal in Indië paraat is. Jan hoopt spoedig weer ln Holland terug te zijn en groet ouders, familie en kennissen.

Krantenbank Zeeland

Provinciale Zeeuwse Courant | 1948 | | pagina 5