Nederland heeft 300.000
poppen per jaar nodig
Waar is jane Grey?
Handelsondernem;n3>>DeRieivink"
DE VEY
Bezoek aan de fabriek te Oldenzaal
Tóch gevonden
Dakramen
Dommekrachten
Tegelsnijmachines
SLECHTE
TANDEN
Geen witter wit dan Persil wit.
De geboorte begint in een
vat plastic
(Van onze reizende redacteur).
Prof. dr. J. R. M. van den Brink, onze 33-jarige minister van
Economische Zaken, is een zeer bekwaam man, maar geeft
hij zjjn dochtertjes wel eens een pop?
Maar, zult u vragen, wat heeft dat in vredesnaam met zijn
bewind te maken? Meer dan u durft veronderstellen misschien.
Kort na de bevrijding zat er op zijn stoel in die ruime goed
gemeubileerde werkkamer aande Bezuidenhoutseweg in Den
Haag een vrijgezel als minister, die niet rookte en geheelonthou
der was, maar in die dagen had Nederland zo goed als niets te
roken en de hele natie leed dorst bovendien.
En nu hebben wij dan een mi
nister van Economische Zaken
•van wie je zou zeggen, dat
hij geen dochtertjes heeft.
En toch heeft hij er twee.
Vroeger, ja heel lang geleden,
was alles zo eenvoudig. De win
kelier stuurde een order naar
Neurenberg of daaromtrent en
hij kreeg een paar dagen later
net zoveel kisten vol speelgoed
als hij maar wenste. Sindsdien
is het leven ook in Speelgoed-
land heel wat moeilijker ge
worden. De politiek heeft er
haar intrede gedaan. Dat was
misschien de bedoeling zozeer
niet van de politiek, maar zij is
zich langzamerhand overal mee
gaan bemoeien, helaas.
Politiek, zegt het woorden
boek, is: zorg /oor het gemene
best. Heel mooi, maar de prac-
tijk heeft er wat anders van ge
maakt. Die heeft bijvoorbeeld
gewild, dat in het land van de
Neurenberger speelgoedmakers
uit de grauwe massa een onbe
kende korporaal naar voren
trad en het tot staatshoofd
bracht, maar het in die hoeda
nigheid terstond zó bont ging
male en, dat velen in alle landen
zich met ve ontwaardiging van
hem afkeerden en besloten geen
goed meer uit dat land te ko
pen, zelfs geen speelgoed. Dat
was bent u het g niet ver
geten? de Boycot anno 1933
Grote gevolgen heeft die boy
cot nooit gehad, maar dit resul
taat heeft ze toch wèl opgele
verd, dat er in Nederland speel-
goedbedrijven ontstonden. De
grootste 120 man personeel
staat aan de Parallelstraat, een
zwart slakkenweggetje, achter
het l' te Oldenzaal. Een
nuchter gebouw, gespeend van
alle schoonheid, zoals fabrieken
nu eenmaal zijn, met binnenin...;
maar daarover zo-meteen.
Aan het hoofd van dit reus
achtige speelgoed bedrijf staat
mevrouw M. L. de Jager-Brie-
ger, die voorheen een leidende
functie had in een confectiebe
drijf, doch later in het huwelijk
trad met de Oldenzaalse textiel
fabrikant 17. Kan. Om zijn
vrouw een genoegen te doen
verbond de heer Kan in het boy
cotjaar een speelgoedafdeling
aan zijn fabriek; hij wilde wel
eens proberen of daar wat in
zat Uitgangspunt was, dat zo
veel mogelijk textiel uit eigen
bedrijf zou worden toegepast
voor het aankleden van poppen
en het vervaardigen van bees
ten.
POPPENFABRIKANTE
Zo was het prille bescheiden
begin. Spoedig echter bleek, dat
men om van het bedrijf dat
levensvatbaar bleek werke
lijk iets te maken ver van het
uitgangspunt moest afdwalen.
Dat gebeurde dan ook. Sinds
lang hebben de oorspronkelijke
fariek en het speelgoedterrein
niets meer met elkaar te maken,
afgezien dan van de gemeen
schappelijke eigenaren. Mevr.
Kan, die een zakelijke en artis
tieke aanleg op gelukkige wijze
wist te ontwikkelen, was na
enige jaren fabrik ate van vele
duizenden poppen.
Haar bedrijf en enige andere,
die elders in het land ontston
den, maakten de invoer van
poppen en stoffen speelgoed
beesten overbodig, zodat die
dan ook heel sterk inschrompel-
de. Nog sterker, allengs verwierf
zij zich vele buitenlandse afne
mers, in België, Engeland, Zuid-
Afrika, de de Verenigde Staten,
terwijl ook de Overzeese Ge
biedsdelen van haar betrokken.
Gedurende de oorlogsjaren
ontstonden er uiteraard moei
lijkheden; de heer en mevrouw
Kan werden weggevoerd, de
grondstoffen werden schaars, de
export viel uit, enz. In 1945
evenwel keerden beide echtelie
den terug, maar de heer Kan
overleefde de bevrijding maar
kort. Later trad zijn weduwe in
het huwelijk met de heer J. T.
A. de Jager, een textielexpor-
teur ter plaatse. Nu leiden zij
samen beide fabrieken, maar
uiteraard is de aandacht van
mevrouw De Jager geheel ge
richt op de poppen en de bees
ten.
OP HET KANTOOR.
Als zij mij in haar witte werk
jas ontvangt op haar zakelijk-
ingericht kantoor, dat uitziet
over een kolentransportplaats
op een nog zakelijker spoorweg
emplacement men verwacht
natuurlijk, maar dat is dwaas
heid, in het geboortehuis van
zoveel duizenden sprookjesfigu
ren iets van de sfeer van het
sprookje, dat wij tenslotte allen
zoeken, maar nergens kunnen
vinden staan er modellen van
poppekoppen als pressepapiers
op tafel, slingeren er stalen van
stoffen voor poppejurkjes, van
pluche voor beestehuiden en
meer van die dingen rond, en
liggen er vele brieven en for
mulieren, aanvragen en toewij
zingen, weigeringen en vergun
ningen, orders en bestellingen
Zoals dat nu eenmaal op elk
kantoor het geval is. Achter mij
hoor ik een motor zoemen en
buiten klinken mannenstemmen
in zangerig grens-dialect; het
gesprek gaat over de verzending
van zus-en-zoveel kisten met
dit-en-dat- naar.... Maar wat
doet het er toe.
Mevrouw De Jager toont mij
de voortbrengselen van haar be
drijf, kasten vol poppen, grote
en kleine, weelderig-aangeklede
en eenvoudige, met en zonder
slaapogen, van plastic en van
textiel; en dan de speelgoed
beesten in nog bonter verschei
denheid, beren en apen, eenden
en konijnen, giraffen en olifan
ten, poezen en honden, de een
nog vreemder dan de ander, in
vele kleuren en kleurschakerin
gen.
POPPENMODE
Bestaat er een poppenmo
de? vraag ik.
Ja, zegt zijik ontwerp elk
jaar nieuwe kleertjes, soms
twee maal zelfs.
En hoe komt u aan de
ideeën?
Over het algemeen wordt
de poppenmode ontleend aan de
mode voor babies en kleine
meisjes. Ik lees internationale
tijdschriften en zo nu en dan
ga ik een week naar Parijs en
kijk dan eens rustig hoe de
Franse kindertjes gekleed gaan.
Nergens in Europa spreiden
kleine meisjes zoveel élégance
ten toon als juist daar. Het is
altijd weer een lust ernaar te
kijken.
Tot op zekere hoogte zijn
uw poppen dus Parijse kinder
tjes
Mevrouw De Jager glimlacht
en vertelt dan nog, dat menig
stoffen beest in haar collectie ge-
inspireerd is door de tekenfilms
van Walt Disney èn anderen.
Parijs en New-York ontmoe
ten elkaar te Oldenzaal
IN DE FABRIEK
Dan wandel ik met haar door
de fabriek, waar een aanzien
lijk deel van de 300.000 poppen,
jaarlijks aan de „kinder
schaar" van Neerlands jeugd
wordt toegevoegd. Sedert ja
ren spelen Nederlandse kinde
ren alleen met Nederlandse
poppen. Neurenberg komt er
niet meer aan te pas. Nog ster
ker, er is een Nederlandse ex
port van speelgoed ontstaan.
Heel bescheiden nog, maar
Ja. na dit „maar" zou een uit
gebreide litanie moeten volgen,
uitgelokt door de maatregelen
van het minsterie van Economi
sche Zaken, dat zulk een speel
goedfabriek niet veel meer dan
een aardigheidje vindt- Tal
van grote buitenlandse orders
konden niet uitgevoerd worden
bij gebrek aan voldoende grond
stoffen. in hoofdzaak textiel
voor de aankleding.
PLASTIC
De geboorte van een pop be
gint in een vat plastic, de mo
derne grondstof, waaruit behal
ve tal van andere zaken tegen
woordig ook poppekoppen, -ar
men en -benen worden vervaar
digd. Hier gaat dat aan de lo
pende band. Even later ziet men
arbeiders met manden vol kop
pen en ledematen lopen, die
naar de ververij gaan. Daar
worden zij gedoopt in potten
met huidkleurige verf. Drui
pend worden de armen en be
nen opgehangen in lange rijen
boven elkaar, hele droogkasten
vol. Wat de koppen betreft is
het daarmee niet gedaan; er
worden roze wangetjes op ge
spoten en donkerblond haar,
er worden rode lipjes en bruine
wenkbrauwen op gestift En in
sommige gevallen (de dure)
worden er „slaapogen" in ge
monteerd. Zo krijgen dan de
lelijk-grauwe lichaamsdelen
langzaam-aan hun „menselijk"
uiterlijk.
Verderop worden er dan
„lijven" aan gezet, die, vakkun
dig gestopt Van textiel en hout
wol zijn gemaakt. Dat is'min
der interessant; veel aardiger
is de naaizaal, waar meisjes, bij
tientallen tegelijk, achter snor
rende machines gezeten, de pop-
perig-kleinc kleertjes vervaar
digen volgens de meest-moderne
snit gecoupeerd. In de volgende
zaal zorgen even vaardige als
rappe handen ervoor, dat de
kleintjes in de gloednieuwe
kleren worden gestoken. Die
zaal is een kinderparadijs ge
lijk. Meermalen worden er dui
zend exemplaren per week kant
en klaar afgeleverd. Het zouden
er veel meer kunnen zijn en de
lieve stomme speelgoedkinder-
tjes zouden voor minister Lief-
tinck nog een aardig bedrag aan
deviezen kunnen verdienen.
Maar dan moest minister
van den Brink eens om z*n
dochtertjes denken
Nu geen deviezen.
Maar poppen en speelgoed
beesten voor Nederlandse kin
dertjes en nou, voor een
klein deel dan ook voor Belgi
sche, Engelse, Zuid-Afrikaanse
en Indo-Europese bovendien.
Die laatste moeten echter op
het ogenblik wat geduld hebben,
want deze week heeft de Goed
heiligman alles nodig voor zijn
vaderlandse klantjes.
Driehonderdduizend kan hij
er gelukkig maken met een pop
of een beest.
En hij kan het ook dit jaar
weer niet laten, alle moeilijkhe
den ten spijt
(Nadruk verboden).
reuiueton j T
Feuilleton
Romantisch verhaal
van H. Morgan
97
Al Brown lachte. „M'n res
pect, Walter! Je bent de rein
ste vulkaan met onuitputtelijke
energie geladen! Maar, geloof
me, ook in dit geval zal slechts
kalmte ons kunnen redden-
Come on... laten we beginnen!"
De nacht liep ten einde, een
nieuwe dag brak aan. Ruste
loos als 'n leeuw, die naar de
vrijheid smacht en .steeds weer
tegen de ijzeren tralies van
zijn kooi rent. gedroeg Robby
Walter zich. Hij kon de slaap
niet vatten en benijdde de de
tective, dié zich na gedane ar
beid, had teruggetrokken, alsof
hij zich niet meer ongerust be
hoefde te maken.
Robby*s gedachtengang was
voortdurend dezelfde: Jane
Grey in angstige onzekerheid
omtrent het lot, dat haar
daar aan boord van dat smok-
kelschip te wachten stond, ver
stoken van alle hulp, van alle
goede vrienden, die het voor
haar zouden kunnen opnemen..
opgesloten in een of andere
hut, waaruit geen ontkomen
mogelijk was. En dies choft, die
Kingston, wie kon zeggen,
welke beweegredenen hem tot
zijn laffe daad aanleiding had-
den gegeven? Was het alleen
maar de verwachting in haar
een voortreffelijke hulp bjj zijn
duistere streken te zullen vin
den, of waren er nog andere,
meer persoondijke motieven...?
Robby klemde zjjn tanden op
een en balde z\jn vuisten van
machteloze woede. De nacht
liep alweer ten einde en nog
steeds was er geen enkel be
richt ontvangen, dat hun al
thans enige opheldering kon
geven omtrent de verblijfplaats
van de „Nevermind". De tal
rijke havenstationg langs de
kust lieten niets van zich ho
ren, zodat gevoegelijk kon wor
den aangenomen, dat het jacht
van Jack Moody nog nergens
was binnen gelopen.
Hier rende hij doelloos heen
en weer, terwijl Jane Grey in
duizend angsten leefde!
Robby wist niet de hoeveelste
sigaret het was. die hij aan
stak. Radeloos liep hjj op en
neer, steeds maar op en neer.
Van tijd tot tijd bleef hij staan
en bekeek een plaat aan de
muur: Roof van een nimf door
satyren! Tot eindelijk de bete
kenis ervan tot hem door
drong en hjj zich met een ge
voel van walging afwendde
om zjjn rusteloze wandeling te
hervatten.
De zon wierp haar eerste stra
len door 't venster. Hij draaide
het electrisch licht uit en ver
liet haastig het vertrek om
zich naar het, zich in het hotel
bevindende post- en telegraaf
kantoor te begeven, waar hü,
na zich gelegitimeerd te heb
ben, onmiddellijk werd binnen
gelaten. De telegrafist, die
juist bezig was een binnenko
mend telegram te ontcijferen,
keek nauwelijks van zijn werk
op.
Toen het tikken in het appa
raat ophield, wendde hij zich
tot de journalist, die kort zjjn
naam noemde.
„Mister Walter? Prachtig!
U komt juist op tijd. Ik heb
hier een telegram, dat U on-
'Ifeld zal interesseren".
>by trok de man het for
mulier bijna uit de hand en
vloog het haastig door. „Aan
boord m_s. Colon. Gezochte
„Nevermind" gesignaleerd 74
gr. W.L., 33 gr. N.B. Koers
richting Charleston".
„Dank U!" zei Robby, een
en al emotie. Hij rende het
kantoor uit en het voleende
ogenblik stond hjj reeds in do
lift, die naar de zesentwintigste
étage scheen te kruipen. Hij
spoedde zich de gang over en
bonsde op de deur van Brown's
kamer, dat het drie vertrek
ken verder te horen was. De
detective, reeds geheel ge
kleed. liet .liet lang op zich
wachten.
„Aha. Walter, ben jjj het...?"
„Hier is een telegram, Brown
Vooruit, er moet gehandeld
wosden! Zorg, dat je over vijf
minuten klaar bent, dan zal ik
Dayton wekken".
„Wat ben je van plan?"
vroeg Brown rustig, nadat h,ij
van de inhoud van het tele
gram kennis had genomen.
„Wat ik van plan ben? Zo
snel mogelijk naar Charleston
te gaan, natuurlijk! Vandaar
kunnen we dan de achtervol
ging inzetten. Misschien gaan
ze zelfs wel in Charleston aan
land."
„Per vliegtuig zouden we
binnen zes uur in Charleston
kunnen zijn, dug op z'n vroegst
vanmiddag om 12 uur. In die
tijd kan de „Nevermind" haar
koers wel tien maal veranderd
hebben",
„Als je er zo over denkt, kun
nen we wel helemaal in New
York blijven zitten. Waarom
heb je dan draadloos naar de
positie van de „Nevermind"
geinformeerd?"
(Wordt vervolgd),
Ja, waimeer U bij ons
komt, krijgt U tóch
iets anders. Juist wat
U zoekt.
Bellamypark 58,
Telefoon 69 Vlissingen.
Een nieuwe wringer.
Een nuttig geschenk
op 5 December.
Rij'wiel Centrale
Koudekerkse weg 59
Telefoon 429, Vlissingen.
TE KOOP:
mooi dressoir, moderne
slaapkamerlamp, modern
ganglampje, beide nw., lap
herenstof, v.o., zonder pun
ten. Paspoortstraat 13, Sou
burg.
H. W. HARMS
Wijn-, likeur- en
gedistilleerdhandel
Vlissingen Spuistraat
Telefoon 92.
SPECIALE ZAAK EN Hl'!
VAN VERTROUWEN.
p* H. JÖQSSE in. GOI
lANGf - XRB 24Gc
Wilt U 't nu eens vragen';
U hebt een goede kans
van slagen
JONGEDAMES MANTEL»
van 12 t.m. 15 jaar. Vanaf
25.99 en 25 pnt.
Kanaaldijk Noord 5 N V-i 0-
EINDHOVEN
Alle Aannemersmaterialen
Telefoon K 4900 - 2535,
na 6 uur 5797, 2508
bederven Uw adem en
tasten Uw gestel aan.
Laat
vóór Kerstmis
slechte tanden vervangen
door
AMERIKAANSE
TRANSPARANT
TANDEN
Niet van de natuurlijke
tand te onderscheiden.
Desgewenst ook narcose.
Behandeling door
Artsen en Tandartsen.
CL de Vrieseiaan 21 b
Rotterdam, TeL 37519.
Openbare Leeszaal
Vlissingen.
Zaterdag 4 December wordt
om 2 uur een Sinterklaas
verhaal verteld aan lees
zaalkinderen van 59 jaar.
Opgave vooraf aan Bella
mypark 43.
Uitlening volwassenen
vanaf 3 u. i.p.v. half drie.
Gevraagd een
huishoudster,
leeftijd ongeveer 35 jaar.
Moet met kind van 4 jaar
kunnen omgaan. M. WISSE.
Domburgse Weg 8, Oostka-
pelle.
Persil komt, en zelfs spoedig
Nu de zeep vrij is zijn wij
weer in staat het niet te eve
naren zelfwerkende was
middel Persil te fabriceren.
I Danscursus
voor gehuwden begint a.s.
Vrijdagavond van 8 tot 11
uur in het Concertgebouw,
Vlissingen. Er is nog plaats
voor enige paren.
G. J. MATTHIJSSEN,
I Dansleraar.
i
■iiiMiiiniiiniiiniiiiniiiniiHiiiiniiiiiiiun
Gevraagd voor direct
MEISJE
voor halve dagen. Goed loon.
's Zondags vrij. Mevr. A. A.
v. GEMERT—MEIJER, Ka-
naalweg 14, Middelburg.
Te koop aangeboden een
chic. bruidsjapon
g (witte broc.) met sluie
g tasje, etc. Brieven No. A
mill 401, Bur. P.Z.C., Goes.
CABARET- EN TONEELVER. „GROEN-WIT"
brengt U op Zaterdag 4 December 1948 in het Schutters
hof te Middelburg, in tegenwoordigheid van St. Nico-
laas, een GEVARIEERD PROGRAMMA van
TONEEL DANS ZANG MUZIEK.
Aanvang 8 uur. Zaal open 7.30 uur.
NA AFLOOP ST. NIOOL AAS-B AL met BABY TON
BAND, o.l.v. W. M. J. MEEUSE.
Extra bus naar Vlissingen. Entrée 1.20 plus rechten.
Plaatsbespreken op de dag der uitvoering. Leden en
donateurs van 22.45 u., particulieren van 2.453.30 u.