De ruitersport in Zeeland
Het luciferdoosje met instructies
voor het geval de invasie komt
Bij de illegale werkers in
Amsterdam
Het grote spel gaat nu beginnen
Bewaren van granen
MIDDELBURGSCHE COURANT
TWEEDE BLAD
PROVINCIALE ZEEUWSE COURANT
DONDERDAG 28 OCTOBER 1948
Er Is een week verlopen, sinds ik by Brain van Oord in
Doom gekomen ben en het is een vreemde week geweest.
Ik word behandeld en gedraag me waarschijnlijk
als een herstellende zieke, die op krachten probeert te
komen. „Hou je rustig, «Ja, je maakt het best, maar je
moet je niet inspannen. Iedere dag een heel klein beetje."
Voor een physiek gezond man is dat net genoeg om
stapel te worden.
Ik probeer dit mijn gastheer
duidelijk te maken. Volgens
hem moet ik alle tijd nemen
om aan de nieuwe toestanden
te wennen, aan het leven in
bezet Nederland, vóór ik zelf
standig aan het werk ga.
Zo gaan deze dagen voorbij.
Bram vertelt me verhalen,
dat die of die „opgerold" is
en wat die of die gedaan heeft.
Hij vertelt me, dat ik er aan
moet denken, dat het eten in
de restaurants gerantsoeneerd
is en alleen op bonnen ver
krijgbaar-. Breedsprakig pro
testeert hij, wanneer ik zon
der persoonsbewijs in de
buurt van een trein kom. Na
verschillende vergeefse reizen
naar Amsterdam komt hij met
een stukje rose papier thuis,
waarop gedrukt staat: „Voor
lopig persoonsbewijs". Een
écht bewijs komt later wel
Zodra ik het rose papiertje
heb, wil ik niet langer in huis
blijven. Ik maak korte wan
delingen door het dorp en aan
het eind van die eerste week
spreek ik er over om naar
Amsterdam te gaan teneinde
contact te zoeken met de men
sen, met wie ik moet samen
werken. Maar Bram heeft
duizend bezwaren. In de eer
ste plaats omdat ik nog geen
ervaring in het „bezette"
leven heb en in een trein of
een tram of een restaurant
fouten zou kunnen maken. En
in de tweede plaats omdat het
Amsterdamse adres natuurlijk
oud is. Ik kan er nooit van op
aan, dat de mensen, die daar
moeten wonen, intussen geen
bezoek van de S.D. ontvangen
hebben. En dan kunnen er in
dat huis S.D.-ers zitten om me
op te Wachten
Maar na een paar weken is
het dan zover, dat ik op de
Tuyll van Serooskerkenweg in
Amsterdam loop en mijn adres
zoek. Ik druk op de bel naast
een naambordje: „Janny Re
bel, lerares Engels" en wacht.
De deur wordt opengetrokken
en ik zie boven aan de trap
een goed geklede jonge vrouw
van even in de dertig staan.
„Juffrouw Rebel?"
„Ja!"
„Mag ik binnen komen? U
verwacht me waarschijnlijk!"
Zii aarzelt een ogenblik en
nodigt mij dan boven te ko
men. Ik beduid Bram, die me
vergezelt, me te volgen en ais
hij in het gedempte licht van
de hall stapt, herkent zij hem
en zegt: „O, jij bent dus ook
gekomen."
Ik zeg haar, dat Bram haar
de avond te voren heeft op
gezocht om na te gaan of de
kust nog vrij was. Onder het
praten neemt ze onze jassen
en hoeden aan en laat ons
binnen gaan.
„Indien ik door uw vriend
Hans Warendorf in Londen
goed ben ingelicht," merk ik
op en blijf op de drempel van
haar studeerkamer staan,
„hangt er een portret van
Shaw achter deze deur en een
van uw moeder rechts aan de
muur, dat ik nu niet zien
kan!"
..Dat is waar," zegt ze.
„Kom binnen, anders gaat de
warmte er uit." Ik merk. dat
wat ik bij haar eerst als voor
zichtigheid heb gequalificeerd,
haar gewone manier van
spreken is. koel en exact en
met juist voldoende klank om
haar stem niet vijandig te
doen klinken.
Ik loop naar een hoek van
de kamer, waar een prachtige
Is er geen geheim vakje
in uw auto?
Hebt u uw automobiel wel
eens onderzocht op een geheime
bergplaats, aldus vraagt de
K.N.A.C. Die vraag geldt de
koper van een tweedehands
wagen, want nieuwe auto's
hebben geen geheime berg
plaatsen. Over het algemeen
ook oudere wagens niet. Maar
men kan nooit weten of .een
auto van een oudere jaar
gang, die al in verschillende
handen is geweest, niet ergens
een verborgen hoekje heeft,
dat kennelijk een bestemming
heeft gehad, waartegen onze
douanebeambten ernstige be
zwaren hebben.
De aanwezigheid van zulk
een geheime "bergplaats kan
nJ. op zichzelf al aanleiding
zyn voor de Nederlandse
douane de auto in beslag te
nemen, ook al bevindt zich er
geen smokkelwaar in. Vandaar
de waarschuwing, dat men
goed doet zijn auto eens op
een of andere niet geoorloofde
smokkelruimte te onderzoeken.
oude kist staat. „In deze kist
zeg ik langs m;jn neus weg
moet de radio zitten, die dé
Amerikaanse ambassadeur aar.
Warendorf gegeven heeft vóór
hij in '40 vertrok. Hans heeft
het apparaat bij zijn vertrek
naar Engeland hier Achter
gelaten."
Het gezicht van Bram ver
toont een trek van verbazing,
dat van juffrouw Rebel ge-
noegelijke nieuwsgierigheid.
„Dan moet er hier ergens
een boek zijn," ga ik verder
en loop naar de grote boeken
kast aan de andere kant van
de kamer. „De naam is me
op het ogenblik ontschoten,
maar er staat een parodie van
Thakeray in op één van de
gedichten van Goethe. Is dat
juist?"
„Ja, dat is juist." Juffrouw
Rebel begint wat toeschiete
lijker te worden. „Weet u nog
meer?"
„Wel, Hans zei. dat er ten
slotte nog het verhaal van
Leopold in Spanje was, maar
ik ben bang. dat ik dat niet
goed weet. Hij zei, dat ik het
wel niet nodig zou hebben."
„Ik geloof, dat het voldoen
de is." zegt juffrouw Rebel en
zij glimlacht vriendelijk.
Onsportieve cowboys.
Een cowboytroep uit
Texas, die in Geneve
voorstellingen gaf, liad
1000 franken uitgeloofd
voor de toeschouwer, die
een wild paard, dat aan
do troep behoorde, kon
bestijgen.
Een toeschouwer ver
richtte het kunststuk,
doch toen hij zyn belo
ning verwachtte, kreeg
hij een pak slaag. De
politie, die ingreep,
raakte eveneens slaags
met de 30 cowboys en
cowgirls en verschillende
politiemannen werden ge
wond.
De hele troep is gear
resteerd en zal uit Zwit
serland worden uitgewe
zen.
Later op de avond ontmoet
ik in haar woning Joop Stal-
linga, een van de leidende
figuren van de illegale pers
in bezet Nederland. We spre
ken lang en breed over mijn
werk, dat voornamelijk ver
band houdt met het werk ven
de volksvoorlichting in ietv/at
andere zin dan Max Blokzijl
het opvat. Ik ben naar Neder
land gekomen om het werk
van de illegale pers te bevor
deren, te stimuleren en waar
mogelijk te coördineren. Dat
is een van mijn vqprnaamste
taken.
Terwijl we er over praten,
haal ik mijn lucifersdoosje te
voorschijn en scheur het uit
elkaar. De gezichten van juf
frouw Rebel: van Bram en
Joop zijn kostelijk van ver
bazing als ze de twee micro
foto's zien, die uit de dubbele
bodem rollen!
„Dit is een oproep aan de
Nederlandse bevolking met in
structies over wat zij wél en
wat zij niet moeten doen in
geval van een invasie! Jullie
kunnen zien, dat het twee
dicht in elkaar getypte folio's
zijn."
Joop Stallinga springt op
het horen van het woord „in
vasie" met een ruk overeind
en zegt opgewonden: „Dan
kan het niet lang meer duren.
Dat is het beste nieuws, dat
we kunnen krijgen. Wat een
sensatie voor de illegale kran
ten."
„Rustig, rustig" kalmeer ik
hem. „Dat is nu juist wat je
de redacteuren duidelijk moet
maken. Dit ding wil nog niets
'zeggen over de datum van de
invasie. Het is volkomen alge
méén."
Het is bijna aandoenlijk de
teleurstelling oo him gezich
ten te zien. Eerst maanden
later zal ik hun gevoelens
kunnen begrijpen: de demo
raliserende invloed van de
steeds weer vervliegende
hooD. de altoos nieuwe teleur
stelling Het duurt reeds
zo lang!
„Ruimzicht" bestaat
tachtig jaar.
Het internaat van de Chr. Phil,
inrichtingen te Doetinchem. waar
de vooropleiding plaats vindt van
predikanten voor de Ned. Herv.
kerk, bestaat op 26 November 80
jaar. „Ruimzicht" is een geestes
kind van ds. J. van Dijk Mzn., die
de Chr. Phil. Inrichtingen te
Doetinchem stichtte in het jaar
1867. Ds. van Dijk was verder de
bezielende kracht bij het totstand
komen van verschillende Chr. scho
len in de omgeving van Doetin
chem. Het jubileum zal niet fees
telijk worden herdacht, in verband
met het feit. dat vorig jaar het 80-
jarig bestaan der Chr. Phil. Inrich
tingen werd gevierd, bij welke ge
legenheid een reünie van oud-kwe
kelingen werd gehouden. 1 No
vember 18781 werd te Doetinchem
de Groen van Prinstererkweek-
school voor opleiding van Chr. on
derwijzers geopend. Dit zeventig
jarig bestaan zal op 29 en 30 Oc
tober worden herdacht.
De slachtoffers van Prestwick opgebaard. De stoffelijke resten van de leden van de
bemanning v.an de verongelukte „Nijmegen" en die van de Nederlandse en buitenland
se passagiers zijn gisteravond naar Amsterdam overgebracht. Zy werden geplaatst in
de Nieuwe Kerk op de Dam, die daarvoor als Chapelle Ardente is ingericht.
Nederland fabriceert nu ook
telefoon-automaten.
In de fabriek van de Nederland
se Standard Electrlc-Mij N.V. te
Den Haag werd de eerste in Neder
land vervaardigde automatische te-
lef oon-schakelapparaluur aan de
P.T.T. overgedragen. Voor deze
apparatuur was o.m. ongeveer 3Vz
km. draad nodig van 30 verschil
lende kleuren. 38.000 verschillen
de contacten worden door. vrou
welijke arbeidskrachten gesol
deerd. Het geheel wordt ongeveer
in 1000 werkuren vervaardigd.
De kolom, welke thans gereed ge
komen is. is bestemd voor dc cen
trale te Voorschoten, die daardoor
met 200 abonné's kan uitbreiden.
In de fabriek werken thans 450
arbeiders doch binnen enkele ja
ren hoopt men hier 1400 arbeids
krachten aan werk tc kunnen hel
pen. Dan zal ook de productie van
deze kolommen uitgebreid worden,
men o.m. in Indonesië
Weinig geestdrift voor
de Toto.
Het wetsontwerp tot wederinvoe
ring van de totalisator is blijkens
het voorlopig verslag door de com
missie van rapporteurs uit de Eer
ste Kamer zonder veel tegenstand,
maar ook met weinig enthousias
me ontvangen. Over het algemeen
begreep men, dat het hier een vrij
onschuldige vorm van wedden be
treft. die bepaalde voordelen met
zich brengt. Sommige leden waar-
schuwden echter tegen de „voet
bal-pools" en vroegen een even
tueel verbod van „wilde rennen".
Andere leden principieel tegen
het wedden gekant zagen geen
enkele reden om de toto weer in
te stellen.
Hij kan nu puzzelen
De Haagse politie heeft een
ontwerper van kruiswoord-
puzzles die een juwelier had
opgelicht voor een armband
ter waarde van 11.000 gear-
resteed. Hij had de kostbaar
heid nog op zalc.
Tevens arresteerde zij een
Delftse vertegenwoordiger, ge
trouwd en we], die door valse
huwelijksbeloften aan een
meisje 100 had ontfutseld,
terwyl hy by bezoeken aan
haar huis nog 50 meenam.
Logger strandde tweemaal.
Dinsdagavond liep een Sche-
veningse logger uit het roer
en strandde tegen een van de
pieren tc Scheveningen. Een
reddingsboot sleepte de logger
vlot, doch daar zij een stuk
manilla-tros in dc schroef
kreeg, strandde de schuit op
nieuw. Getracht zal worden
haar los te trekken.
Veel partijen met te hoog
vochtpercentage
Goede ontspanning voor de
plattelands jeugd
De plaatselijke rijverenigingen
Het is voor 't Vaderland
Al sch\jnt het, dat Mij spelen.
Wapenspreuk van de
Engelse Jockeyclub.
De betekenisvolle bijdrage,
die de rijverenigingen keverden
bij het grootse huldebetoon,
dat te Amsterdam aan de
scheidende Landsvrouwe werd
gebracht, heeft enkele maan
den geleden weer eens de aan
dacht gevestigd op de lande
lijke ruitersport.
Hoewel het rijden te paard
door de eeuwen heen werd be
oefend en de geschiedenis van
het paard nauw samengeweven
is met de geschiedenis der vol
keren, zijn wat Nederland be
treft eerst in het laatst van de
vorige eeuw landelijke rijver
enigingen ontstaan in Noord
Brabant en pas 25 jaar later
ontstonden zulke verenigingen
benoordén de Moerdijk..
Ook Zeeland kwam vrij Iaat
met de organisatie van de lan
delijke ruitersport. Wel werden
hier van ouda ringryderijen ge
houden en waren er wat boe
renzoons. die paardreden, maar
de rijkunst in de ware zin van
het woord werd op het platte
land -weinig beoefend.
De belangstelling leefde pas
op toen in het midden van het
land enkele prominente figu
ren de gelegenheid aangrepen
om propaganda te maken voor
het rijden te paard als „de
sport van Neerland's platte
lands jeugd" en nadat door
hen in 1926 de Ned. federatie
van landelijke rijverenigingen
was opgericht. De federatie
wil de ruitersport op het boe-
renbedrijfspaard ten plattelan
ds bevorderen. Daarnaast ziet
de federatie in deze sport niet
alleen een goede ontspanning
voor lichaam en geest, maar
meent zij ook, dat de boeren
zoons en dochters, door de
juiste omgang met liet paard
en door het volgen van rij- en
men-onderricht nuttige kennis
voor het boerenbedrijf opdoen.
In 1936 werden de verdien
sten van de Federatie erkend
door toekenning van het pre-
dicaat „Koninklijke".
IN ZEELAND.
Op het ogenblik beweegt de
belangstelling voor de landelij
ke ruitersport zich in dc stij
gende lijn.
De federatie wordt in Zee
land vertegenwoordigd door de
Gewestelyke bond voor Zee
land, die thans 12 aangesloten
ryverenigingen telt, namelijk:
„Oranjeruiters", Axel: Schouw-
scheruiters, Dreischor; Wes
telijk Schouwen", Haamstede;
„Julianaruiters", Z aamslag:
„Schelderuiters", Terneuzen;
„De Paardebloem", Goes; „De
Polderruiters", 's-Heerenhoek;
Noord-Beveland", Wisseker-
ke; „Walcheren", Nieuw- en
St. Joosland; „St. Hubertus",
Bergen op Zoom; „Eendracht-
ruiters", Oud-Vossemeer;
„Prinses Maria Christina", St.
Maartensdijk.
Voorzitter van het Gewest
Zeeland is ir. J. D. Dorst en
secretaresse mej. P. T. Panny
te Goes. Het ledenaantal be
weegt zich om de 190.
WEINIG PAARDEN.
De volijverige secretaresse,
mej. Panny, vertelde ons iets
van de ruitersport in Zeeland.
„We zitten hier, zegt ze,
met overwegend koudbloed-
paarden en voor de sport is
het warmblocdpaard nodig. Na
de oorlog kwam er een kleine
verandering in de Zeeuwse
paardenstapel. Toen verscheen
er wat meer warmbloed. De
ruitersport staat overigens in
Zeeland nog in de kinderschoe
nen omdat er nog tc weinig
ruiters en amazones zijn".
Als ze op haar vingers de
Een Zeeuwse ruiter neemt een hindernis.
In de oorlog en ook thans
nog. zyn er vele plattelan
ders die granen, hetzij voor
eigen consumptie of voor
dierlijk gebruik, in huis heb
ben.
Door de vele regenval in
Augustus is de oogst echter
dit jaar onder ongunstige om
standigheden binnengehaald
moeten worden, waarom het
zaak is dat vooral de hou
ders van kleine partijen graan
goed opletten om teleurstel
lingen by het bewaren te
voorkomen. Er is nl. veel
graan waarvan het vochtper
centage te hoog is, waardoor
men veel kans loopt dat liet
muf. wordt, ook al wordt het
nog op een droge plaats be
waard. Veel partijen zijn
„stijf", d w.z. de korrels voe
len vochtig aan. Meestal
komt dit voor bij partijen,
welke direct van het veld ge-
'.orst zyn. By granen die in
de schuur of in de klamp
hebben gezeten is het risico
j minder, omdat deze meestal
:Uit gezweet: zijn.
I Landbouwers, die over gro
te partyen beschikken, wijden
hieraan wel voldoende aan-
dacht en roepen ln zo'n ge-
val snol de hulp in van een
I drogerij. Hetzelfde kan na
tuurlijk ook geschieden met
kleine hoeveelheden, doch zo
nodig kan men hiervoor ook
volstaan met het graan byv.
op een zolder uit te strooien
en dan het graan bij droog
weer door het openzetten van
de ramen, in de wind te
drogen.
Comité-Welter en de
raadsverkiezingen.
Mej. P. T. Panny te Goes,
secretaresse der gewestelyke
organisatie der Zeeuwse
rijverenigingen.
amazones van Zeeland aftelt
komt ze nog niet tot 25.
DE TOEKOMST.
„Feitelijk, zo verzucht ze, is
alleen Westelijk Schouwen
voortreffelijk geschikt voor de
ruitersport en zijn alle andere
streken van Zeeland daarvoor
minder aantrekkelijk.
Ook is het. moeilijk om in
Zeeland concourses te houden,
want we komen niet meer uit
met de kosten. In '46 werd het
gewestelijk concours gehouden
in Zierikzee. in '47 en '48 te
Goes. De „Paardenbloem" te
Goes won vorig jaar en dit
jaar. Het achttal van deze club
vertegenwoordigde Zeeland op
het landelijk concours, maar
daarbij bleek, dat de ruiter
sport in Zeeland nog „jong"
is.
Na deze wat dorre opsom
ming, wordt mej. Panny en
thousiast. Ze verzekert ons,
dat de ruitersport een pracht-
sport is, die ook in Zeeland
stellig vooruit zal gaan.
Hoofdzaak is, dat er meer
belangstelling komt en dat kan
omdat in Zeeland nog zoveel
interesse voor het paard be
staat, meent mej. Panny.
Is de belangstelling er een
maal dan kan door concourses
en ruiteravonden getoond wor
den hoeveel ook in Zeeland
bereikt kan worden.
Dan kan Zeeland ook op de
landelijke concourses naar de
ere-palm dingen en wie weet
verovert dan een van de
Zeeuwse achttallen nog eens
het kampioenschap van Neder
land!
Voorwaardelijke
in vrijheidstelling.
POLITIEKE
DELINQUENTEN
In het Nederlands Juristen-
i blad van 16 October heeft mr.
F. van Voorts tot Voorts te
j Vught zich bezig gehouden
j met de kwestie van vervroeg
de straf-beëindiging bij poli
tieke delinquenten. Daar tot
nu toe slechts op geringe
schaal gratie werd verleend,
is dit vraagstuk zeer urgent.
De auteur meent, dat dé
ijzeren vuist der gemeenschap
in fluwelen handschoenen dient
te zijn gehuld, wil het doel
der straf naast vergelding
en preventie zeker ook verbete
ring, heroriëntering en weder
aanpassing van dc delinquenet
niet worden voorbijgescho
ten. Hij verwerpt de amnestie
en ziet tegen gratieverlening
pf-actische bezwaren bestaan,
maar zou willen voorstaan
toepassing van het instituut
der voorwaardelijke invrijheids-
stelltng na verruiming door
wetswijziging van de mogelijk
heden daartoe. Het element
„vergeven en vergeten" doet
zich hier niet voor.
Voor degenen, die in Duitse
dienst traden, maar wie bui
ten dat niets kan worden ver
weten. zou schrijver de voor
waardelijke invryheidsstelllng
willen doen volgen nadat 1/3
der straftijd uitgezeten is.
Voor dezelfde regeling zouden
in aanmerking kunnen worden
gebracht de schuldigen in die
verraadzaken, waarin geen
persoonlijk leed werd toege
bracht, voor de beoordeling
waarvan het tijdstip van ver
raad van gewicht is en in de
„hulpverlening"-zaken onder
dezelfde beperkingen. Met de
aard van oe diverse delicten
moet rekening warden gehou
den. Zou eenvoudige maat-
(Van onze parlementaire
redacteur).
In de kring van het Katholiek*
Comité van Actie, het zogenaamde
Comité-Welterr is men nog niet tot
overeenstemming gekomen over de
vraag, of men in 1949 aan de ge-
meneteraadsverkiezingen zal deel
nemen. Het gerucht ging. dat het
Comité met enige lijsten zou uit
komen.
Wij hebben de heer Ch. J. I. M.
Welter, oud-minister van Koloniën,
gevraagd, of het gerucht enige
grond had, doch hij deelde ors
mede. dat de kwestie nog in over
weging is: de beslissing moet nog
vallen.
Er schijnen in het Katholieke
Comité van Actie twee stromin
gen te zyn: een. die wel wil deel-
nemen aan de volgend jaar te hou-
I den gemeenteraadsverkiezingen en
I een. die daar niet voor voelt.
I De vertegenwoordigers van de
j laatste greep staan op het stand-
i punt. dat het Comité het als haar
i enige taak ziet een eigen geluid te
laten horen, wat de Indonesische
taak betreft, weshalve het een
man in dc Kamer heeft gebracht,
die tegen het beleid van de rege
ring zijn waarschuwende stem kan
laten horen. Op gemeentelijk ter
rein komt de Indonesië-politick
niet aan de orde. Daarom heeft
het volgens deze leden van het Co
mité geen zin te trachten een
plaats %in de gemeenteraden te
staf noodzakelijk zyn, dan ver
dient een combinatie de voor
keur, waarbij op de aard van
het feit en op net aantal ja
ren de klemtoon moet vallen.
Het Eerste Kamerlid de
heer Brongersma heeft naar
aanleiding van deze suggesties
schriftelijk aan de minister
van justitie gevraagd, of hy
voornemens is een dergelijke
regeling in overweging te wil
len nemen.
Hiertegenover stellen de voor
standers van deelneming aan de
raadsverkiezingen, dat vooral in
het Zuiden des lands herhaalde
lijk door Katholieke groepen eigen
lijsten worden ingediend. Aangezien
de groep-Welter een apaite stro
ming onder de Rooms-katholieken
vertegenwoordigt, achten zij het
gewenst en verantwoord, dat het
Comité zijn politieke actie voort
zet.
Uit de gevangenis
ontsnapt.
In de nacht van Dinsdag op
Woensdag zijn twee Japanse
oorlogsmisdadigers ontvlucht
uit de Tjipinang-gevangenis
in Meester Cornel is (bij Bata
via). Twee nachten geleden
zijn 'een heler uit de beruchte
opium-affaire, een valse mun
ter en nog een derde gevange
ne uitgebroken.
UIT DE
VAN 50JAAR
28 October.
„Te 's Heer Arendskerke
deed Vrijdag een landbouwer
aangifte van de geboorte van
zijn 21ste kind; al zijn kinde
ren zijn nog in leven."
„Door de krachtige houding
der directies en redacties der
Antwerpse bladen, die zeiven
aan de zetmachine gingen
staan, is de werkstaking ver
loren.
Terwyl overal elders deze
machines slechts zeer lang
zaam ingang vinden, hebben
zij te Antwerpen met één
sleg tie poorte veroverd."
Ik was geheim agent in oorlogstijd (XIII)
