Truman in zijn pantserwagon
Rapport naar Londen:
„Groet Betty"
Handel van Indonesië
Geheimschrift in de
tachtig-jarige oorlog
Handjes drukken en speeches
Verkiezingscampagne in volle gang
TWEEDE BLAD
PROVINCIALE ZEEUWSE COURANT
VRIJDAG 15 OCTOBER 1948
Ik was geheim agent in oorlogstijd (X)
George van Triest geeft college
over de rotzooivan
de illegaliteit
Ik wil naar Holland
George van Triest vraagt me of ik niet via zijn marconist
een rapportje naar Londen moet seinen. Ze zullen daar
toch wel wat willen weten, is het niet? Ik beken hem, geen
code te hebben. Ik zal het dus in open taal moeten schrij
ven, maar hij zegt, dat het niet hindert. Zijn marconist
zegt het wel in code.
„Hier is een stuk papier en een pen. Schrijf maar op wat
je geseind wil hebben." Het feit, dat ik zo volkomen af
hankelijk ben van deze man, die ondanks zijn ontegenzeg
gelijk grote beroepskennis niet mijn genre is, hindert me
onbeschrijflijk. Maar wat wil ik? Ik heb geen papieren,
geen geld, geen piano, geen code, geen kleren, niets. Ik
schrijf
In miin bericht rapporteer 1
ik 'het ongeluk met het vlieg
tuig en het feit, dat we allen
nog in leven waren. Ik ver
zoek Londen mij per omgaan
de 'n volledige zender, geld
en nieuwe instructies te zen
den. In afwachting daarvan
zal ik handelen volgens de
oude. Maar wanneer ik de
laatste regels schrijf-, wil ik
me toch niet volkomen aan
George ,ovex%geven. Ik kan me
niet zonder een enkel voor
behoud aan zijn hoede toever
trouwen. Dus schriif ik nog
„Groet Betty". Betty is mijn
vrouw. Ik heb het plan aan
ieder bericht iets van zuiver
persoonlijke en intieme strek
king toe te voegen, iets, dat
slechts mii® vrouw of één der
mensen van de sèctie bekend
kan zijn. Zü kunnen dan met
zekerheid vaststellen, dat ik
het ben. die 't bericht ver
zonden heeft. Ik hoop van
harte, dat zii deze surrogaat
code zullen begrijpen en zelf
iets dergelijks zullen gebrui
ken, zodat ik kan vaststellen
of de via Geoi-ge ontvangen
antwoorden echt zijn.
„Wie is Betty?" vraagt Van
Triest nieuwsgierig, zodra ik
hem het papier gegeven heb.
„Is dat je vrouw?"
„Zie ik er naar uit, dat ik
een vrouw heb? Mij niet ge
zien. Ik vind, dat iemand, die
dit soort werk doet, niet ge
trouwd mag zijn. Ben jii ge
trouwd?"
„Ja," antwoordt mijn met
gezel, „maar voor mij is het
een andere kwestie. Voor mij
is het een soort bescherming.
Maar wat moet die Betty hier
dan? Dat zullen we maar
doorstrepen."
„Ik zou je dat ten sterkste
afraden, George." zeg ik koel
en met nadruk. De dikke man
kijkt me aarzelen en min of
meer verbaasd aan.
„Heb je wel eens gehoord
van noodcodes?" vraag ik.
„Natuurlijk!" pocht hij. Dat
is sterk, want zélf heb ik cr
nooit van gehoord. Maar ik
laat niets merken en ik zeg
rustig: „Dan zal jé ook wel
weten, dat ik eigenlijk nooit
zonder code zit. Je gelooft
toch zeker niet, dat Londen
een bericht uit mijn naam zou
aannemen zonder één of meer
controle-tekens? Zo stom ziin
ze heus niet."
„Dan is het dus een soort
handtekening?" vraagt hij
scherp.
„Niet helemaal," plaag ik
verder. „Je snapt wel, dat ik
je niet alles kan vertellen,
maar je kent de algemene
principes van de onderteke
ning als een bevestiging van
de juistheid van een bericht
om te voorkomen, dat een be
richt vervalst wordt."
„O, bedoel je dat? Dan is
het goed. We laten het dan
natuurlijk staan. Maar, wat
ben jii scherp! Zo één heb ik
er nog nooit meegemaakt.
Maar het doet me genoegen,
omdat we jouw soort in Hol
land hard nodig hebben."
Deze nogal opvallende vlei
erij maakt geen indruk op
me. George's uitgebreide ken
nis van „nood-codes" welker
bestaan ik voor deze gelegen
heid verzonnen heb! over
tuigt me ervan, dat opschep
pen geenszins tot zijn minst
ontwikkelde talenten behoort.
„Hoe staan de zaken er in
Holland voor?" Ik stel deze
vraag opzettelijk om van on
derwerp te veranderen.
„Dat hangt er helemaal van
af hoe je de zaak bekijkt."
Hii gaat verzitten, buigt zich
half over de tafel en schuift
zijn glas opzij met een ge
zicht. dat mij zegt. dat hii op
het punt staat me iets te le
ren.
„Wat ons werk betreft, is
het er slecht. Veel erger dan
hier in België. Hier in Brus
sel ben je tamelijk veilig,
maar in Holland moet je uit
kijken bij elke stap, die ie
doet. Het zit er vol van pro
vocateurs en N.S.B.-ers. die
proberen een wit voetje te
halen. Voor het minste of ge
ringste zit je er in en vaak
zelfs zonder enige reden. De
gewone N.S.B.-er draagt ge
woonlijk zijn insigne, dus dat
is niet zo erg. maar de „pro
vocateurs". dat zijn de echte
zwijnen. Het krioelt er van.
Ik geloof niet. dat er een land
is, dat zoveel verraders telt
als Nederland. Hollanders
zijn altijd zakenlui geweest
en op het ogenblik verkopen
zü hun eigen landgenoten aan
de S.D. Het is doodgewoon
hoogverraad en God moge die
lui bijstaan als de oorlog
voorbij is. De hele troep zal
als honden worden neerge
knald." Zijn gezicht kleurt
purperrood, nu hii hartstoch
telijk wordt. „Ik weet. dat er
in Londen mensen zijn, die
het hiermee niet eens zijn en
nu reeds verontschuldigingen
voor die lui bedenken, maar
ik zeg je hier op dit ogenblik,
dat sommige organisaties
reeds voorbereidingen treffen
om het recht in eigen handen
te nemen, wanneer tegen die
zwijnen niets wordt onderno
men. En ik neem het ze niet
kwalijk! Je kunt in Neder
land geen mens meer ver
trouwen. Hun meest geliefde
tactiek is. zich in een onder
grondse beweging in te drin
gen. Ze zijn dan een poosje
heel actief en doen werkelijk
wat er gevraagd wordt. Én
dan wordt opeens de hele
groep opgerold, met inbegrip
van de provocateur. Zij wor
den verhoord, hii ook, maar
wanneer ae anderen tegen de
muur gezet worden, wordt hij
vrijgelaten en begint het spel
letje in een ander deel van
't land opnieuw. Het „zwijn!"
Opgewonden strijkt hij zijn
haar achterover en wrijft
langs zijn neus. „Natuurlijk
is dat voor een deel onze ei
gen schuld.
De ondergrondse is één
grote rotzooi. De Belgen heb
ben ervaring uit de laatste
wereldoorlog, maar wij moe
ten alles nog leren. Je zult
merken, dat er een vervloek
te concurrentiestrijd heerst.
Jan. Piet en Klaas richten
ieder een organisatie op voor
sabotage, spionnage. overval
len enzovoorts, samen met
drie of vier vriendjes. Ze zijn
allemaal „officieel" of „er
kend". ze staan allemaal in
verbinding met Londen en
wanneer je geloven moet wat
ze je vertellen, dan heeft el
ke groep een paar duizend
aanhangers. Rotzooi! Ze wil
len niet samenwerken, om
dat iedereen de baas wil ziin,
de man, die de orders uit
geeft. Er zijn ook goede men
sen. fijne kerels met lef en
gezond verstand, die een hoop
gped werk verrichten, maar
die schreeuwen niet en
sch'eppen niet op: je hoort
nooit van hen. Het wordt
hoog tijd. dat al die kleine
onafhankelijke groepjes in
één grote nationale organi
satie worden samengebracht.
Omdat ik zoveel verbindin1-
gen heb, probeer ik te doen,
wat ik kan, maar het heeft
Te dure mantels.
De heren van de prijzencon-
tröle gaan in de komende we
ken in het bijzonder hun aan
dacht schenken aan de dames
mantels. Het is nl. gebleken, dat
sommige fabrieken een veel gro
ter aantal dure mantels maken
dan werd toegestaan. Ook wordt
veelal bont in de mantels ver
werkt met de bedoeling de kos
ten hiervan in de prijzen door te
berekenen, hetgeen in strijd is
met de voorschriften. Belangrij
ke prüsoverschrijdingen werden
dan ook reeds geconstateerd, al
dus meldt „Trouw".
In de suikerfabrieken is de campagne in volle gang. Na
wassen en sneden wordt de melassestroop uitgekookt en
komt in grote ketels (links), waarna zjj wordt geraffi
neerd. De pulp verlaat na dc bewerking de ketel om vla
een spoelgoot naar de schepen to worden afgevoerd.
weinig nut. Eerst moet drie
kwart van het hele volk op-
lepikt worden. Dan trekt de
.jelft van de rest aan hun
been en de enkelen, die over
blijven vinden dan eindelijk
de juiste houding. Het zou
geen slecht idee zijn, als jii
hiervoor een uitvoerig ver
slag aan Londen schreef. Mis
schien kunnen ze helpen door
een man te zenden, die de
hele boel kan organiseren."
„Maar dat weten ze daar
toch wel?" zeg ik verbaasd.
„O, zeker. Een paar weken
geleden vertrok een goede
vriend van me naar Engeland
om de toestand uiteen te zet
ten. Maar ze zullen meer ge
ven om een rapport Van één
van hun eigen mensen dan
van een vreemde.'
„Maar ik dacht, dat Londen
toch al een heleboel hulp had
gegeven," zeg ik.
„Dat weet ik wel," ant
woordde George. ..rnaar dat is
niet voldoende. Ze moeten 't
op grote schaal deen. Wan
neer ik zeg. dat ik geld nodig
heb. dan heb ik niets aan een
paar duizend gulden. Dan
moet ik een half millioen
hebben. En we hebben wa
pens nodig en munitie en ont
plofbare stoffen en mensen
met piano's. Maar goed, dat
zal je zelf wel merken. Ik
zeg je alleen: let op wat je
doet. Ik wil je niet bang ma
ken, maar het zal niet gemak
kelijk zijn."
Ik leg hem uit. dat ik heus
geen vacantietochtje ver
wacht en dat ik bereid ben
om het risico van mijn werk
te aanvaarden.
„Wat gaat er nu gebeu
ren?" vraag ik. „Dit hotel
hangt me de keel uit. Je kunt
zeggen wat ie wilt, maar als
er hier controle van een
Duitse stationspatrouille
komt. zit ik er in. Ik wil hier
zo gauw mogelijk vandaan."
„Dat ga je ook." Geruststel
lend klopt hijme op mijn
arm. „Windt je niet op. Ik
zal contact zoeken met de
Brigade Blanche en hen naar
het vliegtuig sturen om eens
te kijken, wat daar gebeurd
is. Dan weten we wat de
Hunnen over jou te weten
zijn gekomen. Vervolgens
breng ik jou naar een plaats
hier in de buurt. Ook een
hotel, maar de eigenaar is
een beste. Heeft zelf drie jaar
in de nor gezeten."
„Maar wanneer breng je
me over de grens?" houd ik
aan.
„Weet ik nog niet precies.
Ik moet dat even uitstellen.
En in ieder geval moet je een
Hollands P.B. hebben vóór :e
kunt gaan".
Gedurende de uitstekende
lunch vertelt George me. dat
hii al zes-en-vijftig Engelse
piloten heeft geholpen. „Voor
jou heb ik een prachtige uit-
wijkpost. -Heerlijk!" babbelt
hij met ziin mond vol, .„een
dorpje midden in het land. 't
Kan niet beter. Ik zou je
aanraden daar minstens een
paar weken te blijven en aan
alles te wennen, vóór je met
je werk begint. Karei zal je
zoveel mogelijk helpen."
„Wie is Karei?'.' vroeg ik
geïnteresseerd.
„Die zalm je smaak vallen:
is doctor in de natuurkunde
aan een gymnasium. Karei
heeft 't juiste inzicht. Reist 't
hele land rond en probeert
contact op te nemen met an
dere groepen om tot één gro
te nationale organisatie te
komen."
Ik praat nog een paai' uur
met George van Triest. De
man is niet mijn genre. Maar
ik ga hem waarderen als
vakman. Listigheid, vriende
lijkheid, hartelijkheid, uitge
slapenheid. energie, onafhan
kelijkheid, lef, bluf. dit alles
in grote hoeveelheid bij elk
aar geeft een. eigenlijk nog
vaag en zeer ontoereikend
beeld van George van Triest,
de passeur, zoals hü tegen
over mij zit in het café. waar
wij ten slotte zwijgend onze
cognac drinken.
Vier maanden geleden reisde een Jonge Eng'else vrouw naar de Sow jet-zone van Duitsland om ziel» !>ij
haar man te voegen. De Russen verdachten haar van spionnage en pakten Jiaar op. Ze wist echter te
ontvluchten en leefde enkele maanden in Berlijn. Een zwager zocht haar op en arrangeerde haar te
rugkeer naar Engeland. Bij aankomst in Londen werd zij met haar twee kinderen op hartelijke wijzo
door familie en belangstellenden ontvangen.
Er is reeds een export-overschot.
Handelsbeweging blijft
nog klein.
(Van onze Haagse redacteur).
In het internationale handels
verkeer neemt Indonesië nog
steeds een bescheiden plaats in.
Het heei't zich van de zware sla
gen, die het in de oorlog zijn
toegebracht, nog lang niet her
steld. Doch in één opzicht on
derscheidt het zich gunstig van
Nederland: het voert meer uit
dan het importeert, al weerspie
gelt zich dit niet in de bedragen
van de in- en uitvoer.
Het maandgemiddelde van de
import over het eerste halfjaar
van 1948 bedroeg 161.000 ton en
de export 372.000 ton. De waarde
van deze invoer was echter
f 87.100.000.en die van de uit
voer f 71.200.000.—. In Juli 1948
voerde Indonesië 156.000 ton
goederen in voor een waarde
van f 82.800.000.en 559.000 ton
uit. met een waarde van
f 110.000.000.—.
Dat lijkt wel mooi. doch deze
gunstige handelsbalans is niet
het gevolg van de grote uitvoer,
doch van een geringe import.
Inmiddels wordt getracht de
buitenlandse handel van Indone
sië zo goed mogelijk te organi
seren.
Ons land heeft met een groot
aantal landen (België, Luxem
burg, Denemarken, Bizonic,
Noorwegen, Finland. Frankrijk,
Hongarije, Italië. Joego-Slavië,
Oostenrijk, Polen, Portugal,
Sowjet-Unie. Spanje. Tsjecho-
Slowakije, Argentinië, Zweden
en Zwitserland) een bilateraal
handelsverdrag afgesloten,
waarbij rekening is gehouden
met de behoeften van Neder
land en van,Indonesië en voor
beide gebieden bepaalde contin
genten zijn vastgesteld.
TWEE SFEREN.
Men zou kunnen spreken van
twee sferen, een Nederlandse en
een Indonesische. In de Indone
sische sfeer, die het Midden- en
Verre Oosten, alsmede Austra
lië omvat, worden de onderhan
delingen over bilaterale verdra
gen geleid door de Ned.-Indische
regering, terwijl een vertegen
woordiger van Nederland hier
bij tdfeenwoordig is. In de Ne
derlandse sfeer, die de overige
landen met uitzondering van de
Ver. Staten omvat, volgt men
uiteraard een tegenovergestelde
gedragslijn. Het enige land in dc
Indonesische sfeer, waarmede
tot nu toe onderhandelingen zijn
gevoerd, is Japan.
ENKELE CIJFERS.
In het eerste halfaar van 1948
importeerde Indonesië om de
voornaamste landen te noemen
gemiddeld per maand uit
Nederland voor f 17.000.000, uit
de Ver. Staten voor f 20.000.000,
uit Japan voor f 13.000.000 en
uit Groot-Brittannië voor
f 5.800.000.
Het voerde in deze periode
gemiddeld per maand uit naar
Nederland voor f 27,900.000,
naar de Ver. Staten voor
f 12.300.000, naar Singapore voor
f 12.600.000 en naar Japan voor
f 2.500.000. De voornaamste im
portartikelen waren textiel (ge
middeld f 20.400.000 per maand
over het eerste halfjaar van
1948), machines (f 7.400.000) en
rjjst (f 6.100.000). De voornaam
ste export-artikelen waren aard
olieproducten (f 16.700.000 ge
middeld per maand over het
eerste halfjaar van 1948), tin
erts (f 12.900.000). copra
(f 10.900.000) en rubber voor
f 17.100 000.
(Nadruk verboden).
Een onderschepte brief redde
Middelburg in 1573.
Vlissingen leende f 14.000.
Ten allen tijde hebben rege
ringen en legeraanvoerders er
groot belang bij gehad, dat be
richten. die moeten worden
overgebracht, zodanig zijn op
gesteld of gecodeerd, dat deze.
als ze in verkeerde handen
vallen, niet kunnen worden
gelezen.
In het begin van de opstand
tegen Spanje was deze code
ringskunst nog niet tot grote
ontwikkeling gekomen en men
maakte nog veel gebruik van
verbloemde namen, om steden
en personen aan te duiden.
Zo noemde men Holland-Koper,
Gelderland-Staal. Delft-Apollo,
de Prins-Maarten Willemse,
Alva.Paulus van Alblas, enz.
Van lieverlede werden deze
gebrekkige middelen echter te
zwak bevonden cn men ging
over op het geheimschrift.
Aanvankelijk meende men,
dat ontcijfering hiervan onmo
gelijk was, maar erg lang leef
de men niet in die waan. Aan-
beide zijden werden personen
gevonden, die al heel spoedig
methodes tot ontcijfering ont
dekten! Aan onze zijde hebben
vooral de bekende Marmix van
St. Aldegonde en een zekere
Charles Beaulieu bekendheid
op dit gebied verworven.
(Van onze correspondent).
New York, Oct. Voor een land van onbegrensde wonde
ren als de V.S. is het met rechtverwonderlijk, dat hier
treinen zijn en hoeveel die met aanzienlijke vertragin
gen hun plaats van bestemming bereiken; dat er niet één
doorgaande trein tussen New York en de Westkust (San
Francisco en Los Angelos) rijdt; dat reizigers op dit traject
acht uur duimendraaiend in Chicago moeten doorbrengen
De oorzaak <&arvan is het feit, dat het Amerikaanse spoor
wegnet in handen ig van een reeks onafhankelijke maat
schappijen, die elk haar rails even angstvallig bewaken als
een Oosters sultan zjjn harem. Slecbfp in uitzonderlijke ge
vallen en na langdurige onderhandelingen slaagt men er in
voor één speciale trein de poorten van deze serails to doen
ontsluiten.
Die uitzondering heeft men
uiteraard gemaakt voor de 17
wagons lange treinen waarmee
Eresident Truman en de Repu-
liikeinse candidaat Thomas E.
Dewey het land in alle richtin
gen doorkruisen. Voor hen zijn
de maatschappijen bereid Se-
sam-open-u te spelen. En het
is nog nooit in de woelige ge
schiedenis van het Amerikaan
se spoorwezen voorgekomen,
dat een. officieel candidaat
hoe onpopulair ook dit pri
vilege geweigerd is.
IN DE PANTSERWAGON.
Na een korte rustpoos in
resp. Washington en Albany
zijn dc tegenstanders, weer op
man. in zijn 250.000 kostende
gepantserde wagon, die de
bouwers voor'$ 10 aan de re
gering' verkochten Dewey
m een. 20 jaar oude, maar net
jes opgeschilderde pullman
wagon.
Wat de levende have van de
„verkiezings-expres" betreft is
er betrekkelijk weinig verschil
of men met de Democraten
danwel Republikeinen reist.
Dewey is vergezeld van me
vrouw Dewey, een glimlachend-
zwijgende figuur, die Amerika
nog weinig anders heeft horen
zeggen, aan een charmant
„dank u voor de praohtige
bloemen". Als Truman's gast-
vrouw treedt zijn dochter Mar-
liet pad gegaan. President Tru- garet op, die op eigen kracht
zich naam heeft gemaakt als
een niet onverdienstelijk zan
geres. In de trein blyft haar
rol beperkt tot het bezig hou
den van antichambrerende po
litici, die in de tussenstations
aan boord zijn gekomen en en
kele halten meerijden om een
paar minuten met de „baas"
te kunnen spreken.
TRUMAN'S REISPROGRAM.
Het opstellen van het reis
programma kost veel hoofd
brekens. Met- allerlei factoren
moet rekening worden gehou
den. Men moet voorkomen,
dat de candidaten in een stad
arriveren op een dag. dat de
publieke aandacht door een
plaatselijke gebeurtenis in be
slag wordt genomen; dat men
het pad doorkruist, dat door
de partijgenoot voor het vioe-
presidentschap bereden wordt;
dat plaatselijke gezagsdragers
die uitgenodigd worden een
eindje te komen meerijden,
wel- de juiste lieden-op-de-
juiste-plaats zijn en er geen
aanleiding toe geven dat an
deren zien gepasseerd voelen.
Daarnaast zijn de meest gede
tailleerde voorzorgsmaatrege
len getroffen voor de ont
vangst in iedere stad, elk dorp,
elk station. .Het aantal au
to's, dat aan het station ge
reed moet staan voor de „ge
neral e staf" is van te voren
vastgesteld; zo ook het aan
tal bussen voor de pers en
vooral open auto's voor de fo
tografen. Hotelkamers moeten
gereserveerd zijn en een paar
keer onderweg moet iedereen
in de gelegenheid zijn blik-
semsvlug zijn vuile was af te
geven en dezelfde dag nog te
rug te krijgen. Dit zijn slechts
de meest elementaire proble
men. Daarbij komt dan nog
de verplichting te zorgen over
al prompt op tijd te zijn.
(De maximum vertraging
van Dewey's trein gedurende
de afgelopen weken was 20
minuten). Bij het tempo va.n
tien toespraken per dag ln
verschillende plaatsen moet
tot alle prijs voorkomen, dat
het gehoor te lang moet
wachten. Dat zou de plaatse
lijke pers onmiddellijk de re
gels in de pen geven „dat de
ze candidaat niet eens in staat
is zijn eigen trein te organi
seren en moeten we er
aan meewerken zo'n man op
het Witte Huis los te laten?"
DE STAF VAN DEWEY
De staf aan boord is vrij
groot, ondanks de scherpe se
lectie, die er gemaakt ls, De
wey is vergezeld door" drie
doktoren, een huisarts, osthe-
opaat cn een oorarts, die ge
zamenlijk de verantwoording
dragen dat de candidaat zich
fit voelt, ondanks het feit,
dat hij weken achtereen 16 a
18 uur per dag in touw is.
Dewey heeft zijn politieke ad
viseurs tot 6 beperkt; daarbij
is de persverbindingsman in
begrepen. Een volledige radio
dienst onderhoudt dag en
nacht het contact met Daweys
hoofdkwartier in. Albany en
de Republikeinse politici in
Washington. Secretaressen en
typisten konden -evenmin ge
mist worden, Zij moeten dc
uitgereikt lang voordat ze
uitgesproken worden. Dan zijn
er enige detectives en een
volledige keukenploeg aan
boord. En tenslotte is er een
telegraafkantoor, waar de
pers alleen al 100.000 woorden
per dag verseint.
Verreweg de meeste ruimte
wordt opgeslokt door de Ko
ningin der Aarde en haar
twee jongere Prinsessen, ra
dio en filmjournaal. Een spe
ciale wagen dient als type
zaal en heeft een maximaal
aantal schrijfmachines- en bu
reautjes neergezet en volop as
bakken en prullenmanden. De
dagelijkse persconferentie ge
schiedt in een pullmanwagon
waarin, naar gebleken is, heel
wat makke pers-schapen ge
perst kunnen worden.
TELEGRAMMEN
Truman heeft in zijn trein
een soortgelijke staf; muur
hier gaan nog een aantal jo-
de-experts mee om de tele
grammen van de verschillende
departementen naar de presi
dent onmiddellijk te kunnen
ontcijferen.- Deze telegrammen
komen in een onafgebroken
stroom binnen en er is geen
belangrijke ontwikkeling bin
nen of buiten de V.S., waar
van de president niet onmid
dellijk op de hoogte ordt ge
steld. H\j heeft zijn hoofdkwar
tier evenals Dewey ln zijn
trein in de achterste wagon
opgeslagen. Daar zijn niet al
leen -hokjes afgeschut om het
hem mogelijk te maken zo
wel in intieme kring te ont
vangen, als rustige besprekin
gen te houden met tien
twintig vooraanstaande bezoe
kers. Maar het achterbalcon
Een frappant staaltje van
wat de ontcijfering van een
dergelijke brief, tengevolge kon
hebben, geeft ons het beleg
van Middelburg in 1573. Deze
stad hield het in dat jaar nog
met Spanje, maar werd door
Prins Willem belegerd en ver
dedigd door Mondragon. Op
een gegeven moment was de
toestand der belegeraars blijk
baar hopeloos, want de ge
schiedschrijver Reydt weet
hierover te verhalen, dat „de
Prins in uiterste perlexiteit
zijnde, en geen middel meer
wetende, om het beleg van
Middelburg te continueren,
daar al het geld en crediet zo
weg was. dat de schepelingen
al in geen vier dagen proviand
gehad hadden en op roof leven
moesten!"
UITKOMST.
Op een goede dag echter
kwam er uitkomst, want: ,.op
het oogenblik, waarop het be
leg stond te worden opgebro
ken. werd op Gods voorzienig
heid een brief van Mondragon
onderschept, waarin hij rond
uit verklaarde, dat hij hon-
gorshalven na acht dagen de
stad zoude overgeven, welcken
brief ontcijfert en gelesen
sijnde, den Prins gelevert wert,
die daarover bovenmaten ver
blijd was, want hij stond in
geen minder angst of zorge,
dan de vijand zelve. Op desen
brief, die den borghers te
Vlissingen getoond werd, vond
men zooveel crediet, dat zij
14.000 leenden op de buit
van Middelburg, onder belof
te van dubbel geld. Na acht
dagen, te weten 22 Februari
1574, gaf Mondragon werkelijk
de stad over daer men in tvond
zeer vele waren en koopmans
goederen van Antwerpen, die
verkocht werden voor 500.000
en daarmede de soldaten en
bootsgesellen ten vollen be
taald."
Behalve in dit geval, heeft
Beualieu nog verscheidene ma
len gewichtige brieven ontcij
ferd en de Spaanse aanslag op
Ierland mede door zijn hulp
verijdeld.
speeches tikken én mlmeogra- j is wellicht hot belangrijkste
feren die aan de pers worden deel van wagon nr. 17. Van
daar spreekt hij de bevolking
op de stations toe en daar
wordt de grondslag gelegd
voor het doel van de grote
reis: stemmen.
Een probleem, vooral voor
de permensen, is het tijdsver
schil in de resp. districten
van het land. Dat loopt aan
zienlijk uiteen, met drie uur
verschil tussen New York-tyd
en Westkust-tijd. Een verslag-
gever loste het probleem op,
door twee horloges om zijn
pols te binden, één afgesteld
op New Yorkse t\jd (zodat hü
precies wist hoe laat de 7
edities van zijn blad ter per
se gaan) en één, dat hij steeds
op trein-4ijd verzette. Wanneer
hü met zijn twee horloges niet
in de war komt en bovendien
het tijdsverschil correct omre
kent "behoeft hü zich niet be
zorgd te maken, dat de
700 aan spoorkaartjes, die
zijn blad voor .de reportages
over heeft gehad, weggegooid
geld geweest ds.
(Nadruk verboden)
