Strijd achter de coulissen
in het Kremlin
De Republiek worde deelstaat
Midden-]ava
Suikerfabriek „Dinteloord
bestaat 40 jaar
Sfa//n de leider der
vredespartij"
De geschiedenis van een
millioenenbedrijf
Het aandeel van Zeeland
Gesprek met prof. dr. P. A. Hoesein
Djajadiningrat over de problemen
van Zuid-Oost Azië
TWEEDE BLAD
PROVINCIALE ZEEUWSE COURANT
DONDERDAG 7 OCTOBER 1948
De radicale oppositie van Zdanow
won terrein
De ontwerpers van de Russische buitenlandse politiek zijn
de laatste maanden in verscheidene- verwachtingen bedrogen
uitgekomen en hebben enkele zware tegenslagen moeten in
casseren. De voorbeelden liggen voor het grijpen. Italië* is
nog steeds niet een communistische staat, Frankrijk nog
minder. De vooruitzichten voor Togliatti en Thörez zijn zelfs
minder gunstig dan ooit. In de Ver. Staten beweegt de pro
ductiecurve zich in opwaartse lijn, zonder dat de voorspelde
crisis vooralsnog in zicht is. In Polen, Tsjecho-Slowakije en
Joego-Slavië heeft zich onder sommige leidende communis
ten een. openlijk nationalisme baangebroken. De rebelse Tito
leeft nog en zit vaster in het zadel dan ooit .Tenslotte, ge-
neraal Kotikow is nog steeds geen commandant van geheel
Berlijn, hoewel hij zich als zodanig uitgeeft.
Het is niet gemakkelijk een
eenvoudige verklaring te vin
den voor de misrekeningen in
Moskou. Mogelijk waren de
rapporten van de Russische
geheime dienst te gekleurd en
gaven zij een vals beeld van
de stand van zaken. Misschien
werd erin beweerd, dat Walla
ce president van de Ver. Sta
ten zal worden, dat de grote
meerderheid van de Franse en
Italiaanse bevolkingen, voor
het communisme geporteerd
zou zijn. dat de positie van
Tito zwak is en dat de inwo
ners van Berlijn zich tegen
het Westen keren.
Er zijn echter onder de Sow-
jet-leiders mannen, die, of
schoon even vastgeroest in een
starre dogmatiek als de ande
ren, genoeg werkelijkheidszin
bezitten om dc gebeurtenissen
in het buitenland op hun juis
te waarde te schatten. Een
van deze mannen is maar
schalk Stalin, door Truman
in een onbewaakt ogenblik
„good old fellow" genoemd,
„een beste kerel".
De arme Truman heeft daar
heel wat over aan moeten ho
ren, maar hij had onder de ge
geven omstandigheden wel ge
lijk. De invloed van Stalin is
op het ogenblik een invloed
ten goede!
Het schijnt, dat de maar
schalk de laatste maanden
enigszins ongerust is geweest.
Dat pleit voor hem, want er
was alle reden toe. Stalin wil
geen uitbarsting, geen breuk
en zeker geen oorlog. Hij wil
een betrekkelijk vreedzame
oplossing der huidige geschil
len, hij wil, op zijn minst voor
de eerstvolgende jaren een toe
stand, waarbij zoals hij heeft
beweerd, kapitalisme en com
munisme vreedzaam naast elk
aar leven. Ook in Duitsland en
ook in Berlijn.
Hoe echter moet de diepe
kloof overbrugd worden? Sta
lin bouwde de eerste brug toen
hij de Westelijke gezanten op
het Kremlin uitnodigde. Het
doet daarbij weinig terzake of
liet initiatief van hem uitging
dan. wel van de gezanten, of
hij Molotov tijdelijk uit Mos
kou met vacantie zond dan
wel dat deze zelf de situatie
begreep. Belangrijk is alleen,
dat Stalin tot overeenstemming
wilde komen. Nog belangrijker
is, dat overeenstemming niet
temin uitbleef.
STALIN EN HET
POLITBUREAU.
Dat, was een gevaarlijk
symptoom. De bekende journa
list Curt Riess publiceerde
hierover in „die Weltwoohe"
een belangwekkend artikel op
grond van gegevens en berich
ten, die hij volkomen betrouw
baar acht.
Toen Harry Hopkins, zc
schreef hij, in 1941 als buiten
gewoon gezant van Moskou
naar Washington terugkeerde,
rapporteerde hij aan Roosevelt:
Stalin is Rusland. Als men
hem kent, weet men wat Rus
land zal doen. Deze conceptie
van Hopkins bleek tijdens de
oorlogsjaren juist. Ook nu nog
denken en spreken velen over
Rusland als over een kompak-
te massa, een eenheid van wil
en handeling, een enkele poli
tieke idee. Rusland is Stalin
en omgekeerd. Dat is nu ech
ter niet meer zo.
Rusland is niet meer Stalin,
Rusland is het Politbureau,
het opperste orgaan van de
communistische partij, de ge
heimzinnige schaduwregermg.
Dit bureau heeft veertien
leden, waarvan er tien een
stem uitbrengen. Deze tien
leden beslissen wat er gebeurt.
Stalin lg slechts één van deze
tien. In minstens vier zittin
gen van het Politbureau, die
in de afgelopen drie maanden
gehouden werden, is Stalin
overstemd.
Stalin deed in deze zittingen
concrete voorstellen over Ber
lijn en de Balkan.
Hij wilde en wil nog steeds
overeenstemming over Berlyn.
Zjjn. voorstellen waren, niet tot
in bijzonderheden uitgewerkt.
De kern, ervan was echter, dat
de Westelijke landen als volko
men gelijkberechtigden in Ber
lijn kunnen blijven. Daartoe
wilde hij de sectoren opheffen
1 en de stad internationaliseren,
zoals met het centrum van
Wenen gebeurd is.
Ook wat betreft, de Balkan
kwestie wilde hjj een accoord.
Hij hoopte daartoe op de Do-
»nau-conferentie te Belgrado
gelegenheid te hebben en koos
Molotov om, daar zijn gema
tigde denkbeelden uiteen te
zetten.
Natuurlijk zijn de zittingen
van, het. Politbureau streng ge
heim. Wat 14 mannen weten,
weten echter in de regel ook
hun 14 privé-secretarissen, hun
14 vrouwen en de vrouwen van
de secretarissen. Zodat er af
en. toe genoeg uitlekt.
Bekend is, dat de laatste ja
ren het Bureau in drie groepen
is uiteengevallen, een radicale
anti-Westerse, wier leider Mo
lotov was, een groep internati
onalisten, die samenwerking
met het Westen wil en door
Staiin zelf wordt aangevoerd
en een middengroep dergeneli,
die geen stelling nemen, matïr
n*3 eens voor deze dan weer
voor de andere richting stem
men.
Stalin heeft blijkbaar Molo
tov kortelings aan zijn zijde
gekregen. Behalve deze heeft
hij achter zich Lawrenti Beria,
de chef van de geheime staats
politie, Lazar Kaganowitsch.
de enige Jood in het bureau en
de geniaalste ingenieur in de
Sowjet-Unie en. Anastas Mi-
koyan, de deskundige op het
gebied der buitenlandse han
del.
DE RADICALE GROEP.
De groep van Stalin werd
overstemd door de radicalen,
wier sterkste man tot zijn dood
De vierjarige Janice Palmer te Southampton heeft een
sprookje in eigen tuin: Haar vader bouwde voor haar een mi
niatuur dorp, bestaande uit 85 huizen, een bioscoop en een
gemeentehuis, terwijl een kasteel in de maak- is. Junice,
knielende, laat een vriendinnetje haar sprookjesdorp zien.
°Het
Andrei Zdanow was. Naast de
ze energieke man. de stichte
en leider der Kominform, ston
in de strijd tegen Stalin in d
voorste gelderen de 45-jarig
Georgi Malenkow, de vroeger
privé-secretaris van Stalin
een man met een angstwek
kend goed geheugen, die alge
meen als „gevaarlijk" betiteld
wprdt. Verder de jonge Nico-
lai Voznesensky, een van de
industriële leiders der Sowjet-
Unie en Nicolai Bulganin. tij-1
dens de oorlog burgemeester
van Moskou, na de oorlog
plaatsvervangend minister van
verdediging.
Van groot belang was, dat
de radicale groep van Zdanow
door een aantal mannen bui
ten het Politbureau gesteund
werd. In de eerste plaats valt
te noemen een groep hoge
militairen onder aanvoering
van de maarschalken Konjew
en Rokossovsky en de plaats
vervangend minister van bui
tenlandse zaken Wisjinsky.
Deze laatste wordt zelfs be
schouwd als de beslissende
macht achter de schermen,
hoewel hij geen lid is van het
Politbureau. In elk geval ge
lukte het hem te verhinderen,
dat Molotov naar Belgrado
zonden weid. Hij ging zelf.
resultaat is bekend.
ZDANOW.
Over de plotselinge dood van
de leider der oppositie Zdanow
zouden slechts de vijf artsen
opheldering kunnen verschaf
fen, die aan zijn kortstondig
ziekbed ontboden werden.
Dr. M. van Blankenstein
schrijft hierover in het Parool:
Bemoedigende stemmen
komen, er van achter het
ijzeren, scherm. Zdanow zou
uit.' de weg zijn geruimd om
dat hij, inderdaad het fana
tiekste lid. van het politburo,
vol vertrouwen op het rode
leger, en in de strijdbare
feest, waarmede hij de ver-
ediging van Leningrad ge
leid heeft, het op een afre
kening met bet Westen wil
de laten aankomen. Ook zou
hij, door zijn geloofsijver,
voor vele fouten verantwoor
delijk zijn. ook in zake Tito.
Het is een bekende practyk,
dat overradicale bolsjewiki
(met Trotski aan het hoofd)
het. leven verliezen.
En nu Zal de oppositie te
gen Stalin nog meer overwin
ningen, behalen? Zal zij ook
zonder Zdanow een radicale
koers inslaan?
De toekomst zal het leren.
Te hopen is het niet.
Erepromotie
Anton van der Horst.
In de aula van de Groning
se universiteit, promoveerde
Dinsdagmiddag Anton van dei-
Horst, directeur van de Neder
landse Bachvereniging, tot
doctor bonoraris causa in de
godgeleerdheid.
Promotar was oud-minister
Ërof. dr. G. van der Leeuw,
'e rector-magnificus der Gro
ningse universiteit, prof. P. J.
Enk, sprak een openingswoord,
waarin hij zeide. dat de senaat
van de Groningse universiteit
slechts zeer sporadisch een
ere-doctoraat verleent.
De zaal in het Palais de Chaillot te Parijs, WJCar de politieke commissie der Ver. Naties
dagelijks de discussies voert. De foto is genomen tijdens het debat over de even netelige
als belangryke kwestie van de controle op de atoomenergie.
Park'van Versailles
opnieuw beplant.
Een werk, dat bijna onop
gemerkt is geschied, is dat
van de herbeplanting van de
lanen van het grote park van
Versailles. Deze beplanting was
reeds lang noodzakelijk. De
iepen van de grote lanen gin
gen alle dood, aangezien ze
aangetast waren door de sco-
lytus. Onmiddellijk na de be
vrijding is de heer Japy, hoofd-
architect van het domein en
opzichter der tuinen, begon
nen al zijn krachten aan deze
taak te geven.
Hoog boven het West-Brabantse landschap torent het enorme gebou
wencomplex van de Coöperatieve Suikerfabriek en Raffinaderij „Din
teloord" te Stampersgat, als een monument van een machtig stuk
bocren-samenwerking. Groot is het aandeel dat Zeeland in de tot
standkoming en de groei van dit bedrijf heeft gehad en nog heeft.
Het waren de heren J. M. Kakebeeke en W. Kakcbecke uit Goes,
die met de heren dr. M. A. J. Geluk uit Bergen op Zoom en G. Vcr-
sluys te Fijnaart tot de oprichters behoorden. In de loop der jaren
is vooral de heer W. Kakebeeke, die van 1911 tot zijn overlijden
in 1940 als voorzitter naast de eerste directeur dr. Vlekken, de grote
stuwende kracht geweest. Hij werd als voorzitter opgevolgd door dc
heer J. M. van Bommel van Vloten uit Goes, die begin van dit jaar
zijn zilveren jubileum als bestuurslid herdacht.
Ook wat betreft het aantal leden, neemt Zeeland een zeer belang
rijke plaats in. Van het totaal aantal uitgegeven aandelen zijn cr
rond 4100 in handen van Zeeuwse boeren, tegen 2200 in West-Brabant
en 1100 van de Z.H. eilanden.
Regelmatig steeg zo in de loop der
jaren het aantal uitgegeven aan
delen en door uitbreiding van dc
capaciteit der fabriek ook de dag
capaciteit. In 1925 kwam het aantal
aandelen Op 7501. terwijl de dagea-
paciteit van de fabrik in 1935 tot
4250 ton was gestegen.
EEN EIGEN RAFFINADERIJ.
Een belangrijk besluit nam „Din
teloord" in 1916, toen zij na ophef
fing van de overheidsmaatregelen,
waarbij in de oorlogsjaren de pro
ductie van ruwe suiker was voor
geschreven om de raffinaderij-in
dustrie van grondstof te verzeke
ren. overging tot stichting van een
eigen raffinaderij-installatie. Hier
door kon de coöperatie zelf witte,
geraffineerde suiker gaan produ
ceren, waardoor zij zich onafhan
kelijk maakte van de particuliere
raffinaderij -industrie.
In de loop der jaren werd deze
coöp. raffinaderij steeds geperfec-
tionneerd. terwijl samenwerking
tot stand kwam met andere fabrie
ken voor de suikerverwerking en
de verkoop. Voorts werden en wor
den grote hoeveelheden buitenland
se ruwe suiker geraffineerd. Her
inneren wij slechts aan de rafflna-
ge-campagne van 1946. toen ..Din
teloord" tijdens de staking by de
EEN STUKJE GESCHIEDENIS
Het ontstaan van de coöperatieve
suikerindustrie dateert uit het ein
de der vorige eeuw. In 1899 werd
de Eerste Ned. Coöperatieve Beet
wortelsuikerfabriek te Sas van
Gent opgericht, wier. werkterrein
voornamelijk in Zeeuwsch-Vlaan-
deren lag.
Enige jaren later werd besloten
tot de oprichting van de Coöp. Sui
kerfabriek „Dinteloord". Tezamen
met divP. F. Vlekke, die van 1909—
1937 directeur is geweest, hebben
toen dc hierboven reeds genoemde
heren de oprichting bewerkstelligd,
waarna op 30 October 1908 de akte
werd gepasseerd.
Er werd een fabriek gebouwd
met een dagcapaciteit van 1000 ton.
waarvan de stichtingskosten ruim
f 1.556.000 bedroegen. Er waven
toen onder de telers 3000 aandelen
van f 400 geplaatst, waarop gestort
f 100. De teler was verplicht voor
ieder aandeel 15.000 kg bieten te le
veren, terwijl hij het recht had
25.000 kg per aandeel aan te voe
ren.
Reeds direct kon na de eerste
campagne in 1909 een ruime af
schrijving op de bezittingen plaats
vinden. De volgende campagnes
verliepen eveneens gunstig, zodat
■poedig kon worden uitgebreid.
Wester Suiker Raffinaderij, door
op volle kracht te draaien, zelfs
getracht heeft zo veel mogelijk in
de behoefte van het gehele Neder'
landse volk te voorzien.
„Dinteloord" heeft steeds naar 'n
nauwe samenwerking met de an
dere coöp. suikerfabrieken ge
streefd. Het resultaat van langdu
rige besprekingen was. dat in 1947
Dinteloord. Zevenbergen en Roo
sendaal zich fuseerden in de ..Ver
enigde Coöperatieve Suikerfabrie
ken". De onderhandelingen met
Sas van Gent zijn nog niet geheel
afgebroken, terwijl men de hoop
blijft koesteren dat men na jaren
toch tot volledige concentratie van
de coöp. suikerfabrieken in ons
land zal geraken.
VEELZEGGENDE CIJFERS.
Hier volgen enkele cijfers over
de ontwikkeling van de fabriek.
Terwijl in 1909, de eerste campagne
dus 62.899 ton bieten werden ver
werkt, waaruit 8.873.582 kg. ruwe
suiker werd geproduceerd, waren
deze hoeveelheden in 1939 gestegen
Zaterdag 30 October a.s. is
het 40 jaar geleden dat de
Coöp. Suikerfabriek „Din
teloord" te Stampersgat
werd opgericht.
In de statige bestuurszaal
van het monumentale kan
toorgebouw mochten wij
van de voorzitter, de heer
J. M. van Bommel van Vlo
ten uit Goes, een en ander
over de geschiedenis van de
„Dinteloord" en de finan
ciële resultaten voor haar
leden vernemen.
tot resp. 300.208 ton en 39.091.514 kg.
De totale stichtingskosten bedroe
gen in 1946 f 10.445.450.82, waarvan
f 10.195.450.82 werd afgeschreven,
zodat het enorme complex voor
slechts f 250.000 te boek staat. Bo
vendien waren er per 30 Sept. 1946
ongeveer f 1.4 millioen aan reser
ves aanwezig.
DE VOORDELEN VOOR
DE LEDEN.
Van 1909 tot 1947 heeft Dintel
oord 34 keer een hogere bieten-
prijs uitbetaald dan de vrije markt
en 5 keer een lagere prijs. Over al
deze jaren gerekend heeft zij op
deze wijze gemiddeld een meerprijs
an f h:02 per ton bieten betaald.
Door oorlogsschade liep de fa-
Verschillende leiders van de Republiek
staan op lederaal standpunt
(Van onze Haagse redacteur)
De opstand der communisten in de Republiek is geen door
gestoken kaart, maar een werkelijke greep naar de macht,
aldus luidt de mening van prof. dr. P. A. Hoesein Djajadi
ningrat, Secretaris van Staat voor Opvoeding, Kunsten en
Wetenschappen in de voorlopige federale regering van de
in opbouw zijnde Verenigde Staten van Indonesië, die op
het ogenblik in Nederland vertoeft.
Prof. Djajadiningrat zit tegenover mij in het Palace-ho
tel te Scheveningen, waar de winterse rust al Is weerge
keerd, ondanks die fraaie herfstdagen, die September ons nog
heeft geschonken. Hij vertelt onderhoudend over zijn in
drukken en maakt aardige vergelijkingen met zijn studen
tentijd te Leiden, die in 1913, nu 35 jaar geleden dus, cin-
digde.
Kan Nederland, vraag ik
de staatsman-hoogleraar, nu
het de neutraliteit vaarwel
heeft gezegd, een leidende
(rol spelen in de internationale
politiek
De machtspositie, aldus 't
antwoord, is nu eenmaal het
terrein der grote mogendheden,
maar Nederland kan zeker
leiding geven op cultureel ge
bied, en dan vooral bij de op
bouw van het steeds belang
rijker wordende internationale
recht.
Heeft samenwerking van
de ex-koloniale gebieden in
Zuid-Oost-Azië op het stra
mien van de Westelijke Unie
enige kans van slagen?
Op de duur wel. Het is
idee van Nehroe, maar het'
ligt nog op een te hoog ni
veau. De eigen binnenlandse
moeilijkheden en de materiële
en geestelijke opbouw van de
Aziatische volkerengemeen.
schap zijn zo urgent, dat zij
•ons volkomen in beslag nemen.
Welke houding zullen deze
gebieden aannemen, als het
Russisch-Amerikaanse conflict
zich zou toescherpen
Dat is niet te zeggen. In
dia zegt, meen lk, neutraal
te willen bljjven, maar elders
is de toestand labiel.
JAPAN
Welke plaats zal Japan
op de duur naar Uw mening
innemen tussen de Aziatische
volkeren
Dezelfde plaats als Duits
land in Europa. Het is een
krachtig, arbeidszaam en ge
disciplineerd volk, dat zich er
wel weer bovenop zal werken
Het zal niet te beletten zjjn!
dat het cultureel en econo
misch weer van grote beteke
nis wordt en dat is ook niet
bliek een schade op van f Ui mil
lioen. terwijl door wegvoeren van
voorraden een schade van nog rond
f "1 millioen werd geleden. Onder
leiding van de directeur, de heer L.
P. van Malland werd het bedrijf
voorlopig hersteld, zodat het in
1945 weer werkte.
DE VIERING "VAN HET
JUBILEUM.
Ter gelegenheid 'van dit jubileum
dat. gezien de hierboven slechts
vluchtig beschreven ontwikkeling
zeker feestelijk mag worden ge
vierd. zal een fraai gedenkboek
worden uitgegeven. Voorts zal op
27 October een feestelijke bijeen
komst voor de leden in de Riviera-
hal te Rotterdam worden georgani
seerd. Op de jubileumdag zelf zal
het bestuur een receptie houden te
Breda, gevolgd door een officiële
maaltijd in de bestuurszaal te
Stampersgat. Na de bietencampag
ne zal tenslotte nog een feestmid
dag- en -avond voor het personeel
worden gegeven.
nodig. Voorkomen moet alleen
worden dat het weer tot een
militaire macht uitgroeit.
Zal het economisch herstel
van Japan geen rem zijn voor
de industriële ontwikkeling
van de andere Aziatische
landen
China is daar bang voor.
Het concurrentie-elemcnt hoeft
niet als een rem te werken,
het kan ook een stimulans
zijn.
DE BESPREKINGEN.
Zullen de besprekingen
tussen de Indonesische delega
tie en de Nederlandse regering
nog lang duren? De tijd dringt
Moezo's greep naar
de macht op Java, de
stichting van zijn „Re
publiek in de Repu
bliek". de spoedige in
eenstorting daarvan en
alles wat daarmee sa
menhangt en daaruit
voortvloeit, hebben de
aandacht afgeleid van
het feit. dat in tegen
stelling tot die des
tructieve handelingen
elders constructieve po
gingen in het werk
worden gesteld om een
nieuwe aanvaardbare
staatsvorm tot stand te
brengen voor Java en
Sumatra. Over de as
pecten van dit werk
vertelt prof. dr. P. A.
Hoesein Djajadiningrat
u het een en ander in
een exclusief vraagge
sprek. dat hij onze
Haagse redacteur toe-
«v stond. -
gezien de „streefdatum" van
1 Januari 1949.
Er is een intensief overleg
gaande over de wijze, waarop
de interimregering tot stand
moet komen. Er is een Neder
lands voorontwerp, een ^ont
werp van de voorlopige fede
rale regering en een ontwerp
van de .Bandoengse conferentie.
Die mOeten nu in elkaar ge
past worden, waarna het eind
resultaat in de vorm van een
wetsontwerp naar de Staten-
Generaal gaat. Maar ik ge
loof wel, dat het mogelijk zal
zijn de interim-regering tegen
1 Januari a.s. tot stand te
brengen.
DE REPUBLIEK
Ziet U nog steeds de mo
gelijkheid, dat de Republiek
van Djocja een deelstaat
wordt
Onderscheidene leidende fi
guren in de Republiek staan
op federaal standpunt, ook
Mohammed Hatta. Zjj worden
echter door binnenlandse moei
lijkheden geremd. De Republi-
iceinse gebieden op Sumatra
zullen nu gelijke ai/onderiyke
deelstaten worden, maar daar
moet <lan tegenover staan,
dat het gehele Javaanse taal
gebied tot de deelstaat Mid-
den-Java moet gaan behoren
met een speciale plaats voor
de vorstendommen. Als er aan
weerszijden vertrouwen ont
staat en een oprechte nil tot
samenwerking zich openbaart,
zal dit zeker zo gebeuren. Op
't ogenblik is dat echter nog
niet mogei|jk.
Oefenen de deelstaten druk
op Djocja
Van druk is geen sprake.
Het Bandoengse federaal
overleg heeft een deputatie
naar Djocja gezonden, maar
zijn voorstellen zijn afgewe
zen,
Acht u het begrijpelijk,
dat Mohammed Hatta de Ne
derlandse hulp bij de onder
drukking van de opstand
heeft afgewezen?
Ja. dat had ik niet an
ders verwacht.
Zal Djocja er in slagen
de opstand te onderdrukken?
Ja, maar het zal maanden
duren.
Zal de Republiek, als zij
er in slaagt. moreel niet
sterker staan
Inderdaad, het zal haar
goed doen als zij erin slaagt
het gezag te herstellen.
Kan het verloop van in
vloed zijn op de vorming van
de Verenigde Staten van In
donesië
Er zijn twee mogelijkhe
den. De leidende figuren kun
nen nog zwaardere eisen gaan
stellen dan zij tot nu toe
doen, maar de kans ls even
min uitgesloten, dat zij zon
der vrees voor binnenlandse
moeilijkheden het federale
standpunt kunnen gaan inne
men.
Bestaat er in de deelsta
ten geen communistisch ge
vaar?
Dat is niet verontrustend.
Alleen het binnenland van
Sumatra is voor ons een
groot vraagteken.
Mocht Lunshof zwijgen
Dinsdag heeft de advocaat-gene
raal bij de Hoge Raad. prof. mr.
Langemeyer. geconcludeerd in de
zaak tegen de heer H. A. Lunshof,
hoofdredacteur van „De Nederlan
der". De heer Lunshof was in be
roep gegaan tegen het vonnis van
het Amsterdamse Gerechtshof,
waarbij hem wegens het niet noe
men van degene, die hem de ge
heime notulen van Linggadjati had
verstrekt, een boete was opgelegd
van f 10.—.
Naar de mening van de advo
caat-generaal kent ons recht niet
een onvoorwaardelijk recht van de
journalist om als getuige zich te
verschonen van het noemen van
zijn zegsman. Dat de journalisten
een zwijgplicht wel algemeen er
kennen, achtte de advocaat-gene
raal niet voldoende, omdat de
maatschappij als geheel geen blijk
geeft dat oordeel te delen en met
name de juristen nagenoeg alge
meen afwijzend oordelen. Tegen
over de voordelen, welke een der
gelijke strenge zwijgplicht zou heb
ben, zag prof. Langemeyer ook
overwegende nadelen, veel grotere
dan bij de wet door de rechter ge-
eerbiedigde geheimhoudingsplich-
tn van geestelijke, arts en advo
caat.
De advocaat-generaal W3s van
oordeel, dat in dit geval nog on
derzocht dient te worden, of van
de verdachte verlangd mag worden,
dat hij zal getuigen, zolang de
Hoge Raad niet uitdrukkelijk heeft
beslist, dat hij daartoe verplicht is.
Op die grond concludeerde prof.
Langemeyer tot verwijzing naar 'n
ander hof voor een nader onder
zoek.
Maandagmiddag werd stipt
volgens het tijdschema de K.L.M.-
Constellation, die de openingsvlucht
naar Sjanghai heeft gemaakt, door
de niloten Parmentier en van Mes-
stl t« Batavia «an de grond gezet.