PROVINCIALE ZEEUWSE COURANT Republikeinen hebben Madioen bezet Doodstraf geëist tegen Poos en Slagter Göring maande aan tot meer plundering 0E BILT „Een zaak van leven en dood" in behandeling Gemeenten krijgen hogere Rijksuitkeringen Vandaag. Besprekingen over de Interim-regering. 25 nieuwe textielpunten. Rotterdam en Antwerpen krijgen een kans. Arbeiders mogen niet de dupe worden. Poos vermomde zich als Koos Vorrink Schreieder werd kwaad 191 e Jaargang-No.230 Directie: F. van de Velde en F. B. den Boer: Adj.: W. de Pagter. Hoofdred.: G. Ballintyn, Pl.verv.: W. Leertouwer en H. A, Bosshardt. ABONNEMENTSPRIJS: 32 ct. per week; 3.90 p. kw.; fr. p. p. 4.15 per kw.. Losse nummers 10 cent. WAARIN OPGENOMEN DE MIDDELBURGSE, VLISSINGSE, GOESE, BRESKENSE COURANT EN VRIJE STEMMEN Vrijdag 1 October 1948 ADVERTENTIEPRIJS: 18 ct. per mm. Minimum p. advertentie f 2.50. Ingez. mededelingen dubbel tarief. Kleine advertenties (max. 8 regels): van 1—5 regels 1.—. iedere regel meer 20 cent. ..Brieven of adres Bureau van dit blad", 25 cent meer. Giro nr. 359300 P.Z.C., Middelburg. Bureaux te Vlissingen: Vlamingstr. 16-18-20 (tijd.J tel. 10 en 51 - Middelburg: Londense Kaai 29, tel. 2077 en 2924 - Goes: L. Vorststr. 55, tel. 2475 (b.g.g. 2228) - Oostburg: Pr. Mauritsstr. 12. teL 102 - Terneuzen: Brouw erjjstr. 2 - Zierikzee: N. Bogerdstr^C160^teL2 De controle op de atoomenergie. De politieke commissie in het Palais de Chaillot is Don derdag het debat begonnen over wat minister Schuman heeft genoemd, „een zaak van leven en dood voor de wereld", namelijk de contróle over de atoomenergie. Canada diende onverwacht een resolutie in, waarin de Sowjet-Unie de schuld wordt gegeven van de vruchteloos heid der tot nu toe gevoerde besprekingen. ...is het tien jaar gele den, dat Sudetenland bij Duitsland werd ingelijfd; ...is het vijf jaar geleden dat de Duitsers Napels ontruimden; ...is het vier jaar gele den dat Putten door de Duitsers werd uitge moord. De Canadese generaal Mac Naughton vond het tijd wor den, dat de V.N.-commissie voor de atoom-energie uit het slop gehaald wordt, waarin zij zich thans bevindt. Hij stelde daarom voor d.e aanbevelingen in het plan, zoals opgesteld door de meerderheid, zonder veel verdere discussie te aan vaarden. Het is nu eenmaal onmogelijk tot een doeltreffen de controle te komen, indien de landen niet een deel van hun souvereniteit prijsgeven. Wisjinsky had nog geen zin van repliek te dienen. Hij ver zocht uitstel teneinde zyn ant woord eerst behoorlijk te kun- Een politiemacht van de Ver. Naties. VOORSTEL VAN TRYGVE LIE. Trygve Lie, de secretaris generaal van de V. N., heeft zyn plan bekend gemaakt be treffende een politiemacht van de V. N_ ter sterkte van 800 man, die" later „met ver scheidene duizenden man schappen" kon worden uit gebreid. Het corps zou niet-mllitair zyn en bestaan uit 300 per manent gemobiliseerde leden en 500 reservisten. De laat- sten zouden in hun eigen lan den blijven, doch op korten termijn in dienst moeten kun nen treden. De bewapening zou be staan uit wapens voor per soonlijke verdediging, zoals revolvers, geweren en lichte automatische wapens. Het corps zou beschikken over vier pantserwagens, 36 jeeps en aanhangers, 36 vrachtwa gens en 20 mobiele radio-een heden. Het corps zou slechts tot taak hebben waarnemers van de V. N. te beschermen en „geneutraliseerde doelen te bewaken." Het voorstel van Lie zal worden besproken door de politieke commissie van de V.N. Berlijn Maandag voor de Veiligheidsraad. De speciale correspondent van het A. N. P. te Parijs seint, dat Maandag aanstaan de om drie uur 's middags de Veiligheidsraad bijeen zal komen voor het behandelen van de Berlijnse kwestie. Tot dusver een bevredigend verloop. De besprekingen met de Ne derlandse regering enerzijds en do leden van het B.F.O., de pre-federale regering en de deputatie der federale confe rentie van Bandoeng ander zijds, hebben een bevredigend verloop. Alle vertegenwoordigers, ook zij, die zich als aanhangers van de Republiek beschouwd willen zien, hebben uitvoerig hun meningen en verlangens naar voren gebracht. Vele van hen verklaarden, dat zij bij de Nederlandse regering volledig begrip en een grote mate van tegemoetkomendheid hebben aangetroffen. Over de verwachtingen ten aanzien van het uiteindelijk resultaat dezer besprekingen wenste men zich nog niet uit te laten, aangezien het over leg nog niet is beëindigd. Voorts deelde men mede, dat de Nederlandse regering thans het ogenblik gekomen achtte om alle groeperingen tot een gezamenlijke bespre king uit te nodigen. Aan deze „ronde tafel conferentie" zou worden deelgenomen door de Nederlandse regering, de leden van de pre-federale regering, die zich nog in Nederland be vinden, de leden van het B.F. O. (Bijzonder Federaal Over ig), de vertegenwoordigers van de verschillende minderhe den, de deputatie van de fede- raie conferentie van Bandoeng, en de leden der „Commissie van Negen". Als basis van be spreking zal hierbij dienen een nieuw voorontwerp van wet op de interim-regering, opgesteld door de Nederlandse regering. Dit voorontvverp is reeds met de „Commissie van Negen" be sproken. De ronde tafel-confe rentie zal. waarschijnlijk van daag beginnen. nen formuleren. Dat kreeg hy. De bijeenkomst werd betrekke lijk snel verdaagd. WEINIG HOOP. Het zal wel onmogelijk blij ken de standpunten enigszins nader tot elkaar te brengen. De Russen hebben voorgesteld elke aanwending van atoom energie voor bewapeningsdoel einden te verbieden. Zij voelen er echter niets voor internatio nale controleurs op hun grond gebied toe te laten, die vrijelijk moeten kunnen controleren of de gemaakte afspraken wor den nagekomen. Dat zou een aantasting zijn, beweren zij, van de souvereniteit, waarop elk onafhankelijk land kan bo gen. Het spreekt vanzelf, dat de Ver. Staten, die bovendien een grote voorsprong hebben op het gebied der atoombewape ning, niets voor de Sowjet- voorstellen voelen. Zij hebben het plan Baruch opgesteld, waarvan de kern is, dat eerst een internationaal contröle- orgaan moet zijn ingesteld, al vorens tot verbod van atoom bewapening kan worden over gegaan of tot internationaal beheer van de atoom-energie. Het Centraal Distributiekan toor deelt mede, dat wederom 25 punten van de textielkaart VA 804 worden geldig ver klaard. Met ingang van 1 October 1948 worden geldig de bonnen gemerkt: „textiel N vyf pun ten", „textiel reserve N" ter waarde van 10 punten, „tex tiel N één punt" en „textiel P één punt". De bonnen gemerkt: „P vijf punten" en „reserve P" zijn derhalve voorlopig niet aange wezen voor de aaiikoop van textielgoederen. De bonnen „L vijf punten", „M vijf punten", „reserve L" en „reserve M" zullen niet worden aangewezen en kunnen dug worden vernietigd. Merkwaardig ongeval. Een afsluithek van de juist weer dichtgedraaide Visbrug te Gorinchem sloeg, doordat de brug enigszins doorzakte toen er een vrachtauto op reed, plotseling dicht en duwde twee kinderen, die naast de vrachtauto liepen, eronder. Belde kinderen wer den op slag gedood. Opstandelingen niet in staat hun gevangenen te vervoeren. De militaire gouverneur, kolonel Gatot Soebroto, heeft, volgens Antara, medegedeeld, dat Madioen Donderdagmiddag om kwart over vier in h&nden van de Republikeinse strijd krachten is gevallen. Overeenstemming over gebruik voor de vaart op Duitsland. Naar Aneta van gezagheb bende zijde in officiële Ame rikaanse kringen verneemt is tusssen het gemeenschappe lijke export-import-bureau voor de Brits-Amerikaanse zóne Duitsland eneijzyds en Nederland en België ander zijds overeenstemming bereikt inzake groter gebruik van de havens van Rotterdam en Antwerpen voor de scheep vaart op Duitsland. De tenuitvoerlegging van de overeenkomst wordt thans be studeerd door de afdeling burgerlijke zaken van het Amerikaanse leger en de C. A. In officiële kringen in Den Haag werd deze mededeling bevestigd. Van de afschaffing van de regeringssubsidies. De algemene raad van het Nedex-lands Verbond van Vak verenigingen heeft een reso lutie aangenomen, die betrek king heeft op de voornemens der regering de subsidies op verbruiksgoederen te vermin deren, in het bijzonder zoals deze zijn aangekondigd in de begroting van het Landbouw- Egalisatiefonds. De Raad spreekt in deze resolutie als zijn mening uit, dat verlaging der onderhavi ge subsidies in geen geval tot gevolg mag hebben, dat de daaruit voortvloeiende prijs verhoging ten laste komt van de arbeidende bevolking, noch dat een dusdanige prijspoli tiek gevoerd mag worden, die ten gevolge zou hebben, dat bepaalde artikelen van bete re kwaliteit alleen binnen het bereik vallen van de koop kracht der beter gesitueer den. Tientallen personen vermoord In zijn dagorder deelde de kolonel voorts mede, dat Wo- nogiri, Ngawi en Magetan eveneens werden veroverd, ter wijl de volgende campagne zal zrjn gericht op Patjitan, Pono- rogo en Poerwodadi. „De stem van het vrije In donesië", meldt dat toen de re publikeinse troepen Goreng Gareng, 10 km. ten Westen van Madioen, Woensdag bin nenvielen, de opstandelingen niet in staat waren hun gevan genen weg te voeren. „Voor dat de opstandelingen zelf vluchtten, hebben zij daarom tientallen personen vermoord, onder wie godsdienstleraars, onderwijzers, volksleiders en bestuursambtenaren". Djocja concentreert bestuursorganen. Radio Djocja heeft bekend gemaakt, dat Soekamo als op perbevelhebber besloten heeft de gewesten Soerakarta, Se- marang, Patih en Madioen sa men te trekken tot 'n militair gebied, daar nodig gebleken is, dat alle bestuursorganen van dit gebied onder éénhoof dige leiding komen. Kolonel Gatot Soebroto is benoemd tot militair gouverneur. In andere berichten van de republikeinse radio wordt me degedeeld, dat dr. Leimena, voorzitter van de Veiligheids commissie, en militaire waar nemers van de Commissie van Goede Diensten naar Saran- gan in het gebied van Madioen zyn vertrokken. Het doel van deze reis is een onderzoek in te stellen naar de Duitse kolo nie, die daar onder de zorg van de republiek sedert de Ja panse capitulatie aldaar ver blijft. Enkele dagen geleden werd Sarangan door de repu blikeinse troepen op de com munisten heroverd. Minister Lieftlnck sprak met Hoffman. Minister Lieftinck heeft Woensdag gedurende meer dan een %uur met Hoffman, de lei der van de E.C.A.. geconfe reerd over administratieve en andere aangelegenheden, ver band houdende met de Mars hall-hulp aan Nederland. Mi nister Lieftinck was vergezeld van dr. A. H. Philipse, han- delsraad by de Nederlandse ambassade te Washington en de heer dr. L. R. W. Souten- dyk, financieel raad by de am bassade. De P.T.T. te Madioen. func- tionneert normaal De Republi keinen hebben de radiozender weer in gebruik genomen. De rust is weergekeerd, maar de zuiveringsoperaties duren voort. Volgens deze zender zouden Moeso c.s. zijn gevlucht naar Doengoes, ten Zuiden van Ma dioen en zouden de tekenen van demoralisatie onder de opstan delingen met de dag duidelij ker worden, terwijl steeds meer troepen weglopen en hun trouw aan de Republikeinse re gering betuigen. AMERIKAANSE HULP. Volgens de „Sin Po" zijn vooraanstaande politieke krin gen te Batavia van mening, dat het Amerikaanse lid van de C.G.D. tijdens zijn recente ontmoeting met de autoritei ten te Djocja hoogstwaar schijnlijk de hulp van de Ame rikaanse regering aan de Re publiek heeft aangeboden ten einde de communistische be weging in het Republikeins ge bied te elimineren. Het blad meent, dat militai re hulp zeker zal worden afge wezen. „Geen Nederlandse politie-ambtenaar, die voor de Duitsers werkte, heeft zó ztfn best gedaan als Poos en Slagter", aldus sprak Donderdagmiddag de procureur-fiscaal by het Haagse Byzonder Gerechtshof in zjjn requisitoir, aan het slot waarvan hij voor belde verdachten de zwaarste straf eiste de doodstraf. Donderdagmorgen ving de vierde en laatste zitting van de zaak tegen de S.D.-ers Poos en Slagter aan. De president begon met voorlezing te doen van de nog resterende schriftelijke verklaringen. Enige hilariteit veroorzaakte de verklaring van de V-man Breed, dat Poos bij de gefingeerde wa pendropping te Helvoirt ver momd was met snor en baard en toen sprekend geleek op Koos Vorrink. Toen Poos de in de ver klaringen voorgestelde gang van zaken bestreed, werd Schreieder naar voren geroe pen. Toen deze uitvoerig de omstreden actie beschreven had, zweeg Poos. Een enkel maal trachtte hij toch nog iets in het midden te bre^- fen maar toen werd Schreié- er kwaad: „Ik wil u graag helpen, Poos, maar er zyn grenzen. U moet logisch blij ven", snauwde hij. Er ontstond een woorden wisseling tussen de president mr. Ikman van Burch en Slagter naar aanleiding van een actie waarbij Slagter het bevel had over een „Soder- kommando." Pres.: Nu kunt u zich niet achter de Duitsers verschui len. Hier/ had U mensen kun nen helpen. Dat hebt U niet gedaan." Slagter: „Dat neem ik voor mijn verantwoording." REQUISITOIR. Mr. de Gruyter hield daarna zijn requisitoir. Hun medewerking aan de Met opgestoken duim liep Lt. Gouverneur-Generaal dr. H. J. van Mook van het vliegtuig, dat hem na zyn terugkeer uit Nederland naar Batavia bracht, r.*jjar de uitgang van het vliegveld Kemajoran. Rechts de secretaris van Staat van algemene zaken Abdoel Kadir. Algemene en bijzondere uitkeringen met 10 verhoogd. Middelburg toch nog niet uit de misère. De minister van Financiën heeft aan alle Nederlandse ge meentebesturen medegedeeld, dat de belastingen, die ten gunste komen van het Ge meentefonds, zozeer in op brengst zyn. meegevallen, dat de uitkeringen uit dit fonds veel hoger gesteld kunnen worden dan waarop bij de vaststelling van de gemeente begrotingen voor 1948 gere kend was. Het beschikbare be drag is 25.000.000 meegeval len. zodat binnenkort een sup- pletoire begroting bij de Ka mer kan worden ingediend, teneinde het uitgetrokken be drag van 240.000.000 160 millioen voor algemene en 60 millioen voor bijzondere uitke ringen) te bepalen op i 265.000.000. Dit betekent, dat voor het dienstjaar 1948 de algemene en bijzondere uitkeringen uit het Gemeentefonds met 10 ver hoogd worden! Verwacht wordt dat zij voor 1949 zelfs 20 hoger liggen dan de ra ming voor 1948, MIDDELBURG 60 000. Middelburg zal hierdoor een algemene en een bijzondere uitkering ontvangen, die teza men 60.000 hoger is dan ver wacht was. „Door deze mee valler wordt het geraamde te kort gunstig beïnvloed", aldus deelde ons de wethouder van financiën, de heer J. W. Kö- geler, mede, „maar het wil ze ker niet zeggen, dat Middel burg nu uit de misère is. De zogenaamde subjectieve bydra- ge van het Rijk, die officieus ia vastgesteld, is namelijk te laag om de begroting sluitend te ^krijgen. Deze bijdrage spruit voort uit de veranderde financiële verhouding tussen Ryk en gemeente: op grond van dc begroting 1947 is een calculatie gemaakt welk be drag Middelburg boven de uit-, keringen, waarop de gemeente recht heeft, nodig heeft om de begroting sluitend te krijgen. Wij pogen alsnog een verho ging van deze subjectieve by- drage te bewerksteligen". Hoeveel hoger de uitkerin gen in het dienstjaar 1949 zul len zijn, wilde de heer Köge- ler thans liever nog niet ra men. Het is beter, volgens zijn mening,, om ons voorlopig tot 1948 te bepalen. Blijkens de begroting 1948 van Middelburg was de alge mene uitkering geraamd op 374.736 ,de bijzondere uitke ring op 286.153 IN VLISSINGEN. De gemeente Vlissingen raamde op de begroting 1948 een bedrag van 319.1U0 aan algemene en belastinguitke ring en 530.000 aan bijzon dere uitkering, welk laatste bedrag nog niet definitief was, omdat de wijziging van lonen en salarissen nog doorgecalcu- leerd moest worden. Nadere bestudering van het ministe riële rondschrijven zal nog moeten uitwijzen in hoeverre Vlissingen verruiming van zrjn financiën krijgt door de nieu we maatregel, aldus deelde men ons ter gemeentesecreta rie mede. IN GOES. Naar wij van de gemeente secretarie te Goes vernemen zal de hogere bijdrage op rond 20.000.komen voor de ge meente Goes. ontvangst van „gedropte" agenten was daarom zo be langrijk, omdat van de uitla ting van deze agenten het wel slagen van het England-Spiel afhing, aldus merkte hij op. Op het raadsel van de ver anderde „security chech" voor het seinen naar Engeland, wil de spreker niet verder ingaan, omdat het in dit verband niet nodig was in onderzoek te tre den naar de achtergrond van het England-Spiel. De proc. fiscaal achtte aan nemelijk, dat mr. Hamer de verdachten heeft aangespoord om hun best te doen, maar was er van overtuigd, dat zij er op uit waren om zo snel mogelijk promotie te maken. Later was er geen weg meer terug. De houding van verdachten is ongunstig zij tonen geen spoor van medegevoel of be rouw.- De dodenlijst, waarbij zij betrokken zijn, telt wel 200 namen. Daarnaast komen nog al diegenen, die door hun toe doen lange trjd van hun vrij heid beroofd zijn geweest. Spr. las een telegram voor van gc- neraal-majoor de Bruyne, waarin deze mededeelde, dat de Nederlandse geheime dienst te Londen nooit de oorspron kelijke berichten onder ogen kreeg. PLEIDOOI. De raadsvrouwe, mr. Boon, vond de doodstraf te zwaar, omdat verdachten in een dwangpositie waren geraakt, door de detachering van hun Nederlandse superieur. Zij heb ben in meer dan 100 gevallen hulp verleend aan gearres teerden. De uitspraak werd bepaald op 14 October. „Wat de heren Hollanders ervan denken is mij onverschillig. Op 6 Augustus 1942 was in dc Hermann-Gocrlng-zaal van het Reichsluftfahrtministerium te Berlijn een illuster gezelschap van hoge Duitse autoriteiten verzameld. De rijksmaarschalk had de rykscommissarissèn bijeen geroe pen om er bij hen op aan te dringen een scherpere ex ploitatie in deze bezette landen uit te voeren. Van deze bijeenkomst werd 'n geheim stenografisch ver slag opgemaakt, een copie waarvan men in het bezit is gekomen door middel van het rijksinstituut voor oorlogsdo- cumentie. Dit Instituut heeft thans de tekst wereldkundig gemaakt. „Als er honger geleden wordt, dan Ijjdt niet de Duit ser honger, maar anderen", zo snauwde Goering zijn toe hoorders toe, „In ieder der bezette ge bieden zie ik de mensen vol gevreten, en ons eigen volk lydt honger. U bent er waar achtig niet naar toe gestuurd om te werken voor het wel en wee van de U toever trouwde volkeren, maar om het onderste uit de kan te halen. Dat eeuwige zorgen voor die vreemdelingen moet nu maar eens uit zijn." VOLK VAN VER RADERS. „Voor de poort van het door zware luchtaanvallen ge havende Roergebeid", zo ver volgde Goering zijn toe^ spraak, „ligt 't rijke Neder land. Dit land zou momen teel veel meer groenten naar dat geteisterde gebieden kun nen sturen dan het gedaan heeft. Wat de heren Hollanders daarvan denken, is my totaal onverschillig. Het zou mis schien helemaal niet zo gek z\jn, als het weerstandsver mogen van het Nederlandse volk goed verzwakt zou wor den, want ze z(ju toch niets anders dan ccn volk van ver raders aan onze zaak. Ik neem hun dat op zich zelf niet kwalijk, ik zou het misschien ook niet anders doen. Maar wij hebben niet de taak, om een volk, dat innerlijk afwijzend tegenover ons staat, ook mede te voe den." Uit het verdere verslag blijkt, dat de Duitse gezags dragers protesteerden tegen de verwijten, die Goering tot hen richtte. De rijksmaar schalk echter sloeg geen acht op de cijfers. „Ik ben geen statisticus" zei hij. „Getallen vergeet ik vlug. Die kunnen me niet schelen." „Moer en schroef"- verdrag Engeiand- Amerika. Engeland en Frankrijk heb ben besloten tot standaardisa tie van alle moeren en bou ten. Daarmee wordt een eind gemaakt aan een toestand, die in de laatste oorlog aan zienlijk ongemak veroorzaak te. De standaardisatie is een belangrijk onderdeel voor de Amerikaanse militaire hulp aan West-Europa. Vermoedelijk zullen ook Frankrijk en andere landen tot het „moer en schroef" verdrag toetreden. Anti-Friese demonstratie. Het monument voor de Frie se schrijver Waling Dijkstra te Leeuwarden is in de afgelopen nacht zodanig met een blauw achtige verf besmeurd, dat het ontoonbaar is geworden. De verf is gedropen over de bron zen beeltenis van Dijkstra. Aan de achterkant van het monument was een plakkaat aangebracht met het opschrift „weg met de Friesland-vnj- roepers". Extra kolen voor grote gezinnen. Zoals reeds aangekondigd, zullen grote gezinnen evenals vorig jaar een extra rantsoen van twee een heden vaste brandstoffen ontvan gen. Het Centraal Distributiekan toor deelt mede. dat voor dit extra rantsoen in aanmerking komen ge zinnen. welke op 1 October a.s. uit acht of meer personen bestaan (in wonend personeel en gezinsleden, die op het tijdstip van uitreiking in gemeenschappelijke verzorging zijn. inbegrepen). Belanghebbenden moeten zich tussen 4 en 23 October op plaatse lijk nader te bepalen dagen tot de distributiedienst wenden onder overlegging van alle stamkaarten. Bonnen voor scheerzeep worden ongeldig. Het Centraal Distributiekan toor deelt mede. dat de bon nen „reserve E tabak" der tabakskaart QA 808, welke recht geven op een rantsoen scheerzeep, na 9 October a.s. niet meer geldig zijn. Admiraal Helfrich nam afscheid van marinestaf. Luitenant-admiraal C. E. L. Hel frich heeft Donderdag afscheid ge nomen van de marnie-staf. De admiraal sprak een kort af scheidswoord en dankte in het bij zonder de heren, met wie hij recht streeks te maken heeft gehad, voor de samenwerking en goede diensten aan de marine-staf en hemzelf bewezen. Nadat de admi raal persoonlijk van enige der offi cieren afscheid had genomen, sprak de vice-admiraal E. J. van Holthe ce admiraal toe en wenste hem het beste toe in zijn verdere leven. De Amerikaanse commandant in Berlijn, heeft medegedeeld, dat de luchtbrug, die nu honderd da gen oud is. zo effectief is geweest, dat geallieerde deskundigen over wegen deze winter de rantsoenen van de West-Berlijners te verho gen. VOORSPELT PLAATSELIJK OCHTENDMIST. Veranderlijke bewolking met plaatselijk ochtendmist. In het Noorden van het land zwakke tot matige wind uit Westelijke rich tingen. In het Zuiden van het land weinig wind. Ongeveer dezelfde temperatuur.

Krantenbank Zeeland

Provinciale Zeeuwse Courant | 1948 | | pagina 1