Tegenslag op tegenslag.
Nachtelijke sprong naar
transporttrein
De uien-export
Zuid-Afrika zal niet meer
neutraal blijven
Ik ontdoe mij van papieren
en revolver
Eerste ontmoeting met
Duitsers
Gestrand op Biak
TWEEDE BLAD
PROVINCIALE ZEEUWSE COURANT
DONDERDAG 30 SEPTEMBER 1948
Ik was geheim ageni in oorlogstijd (V)
In de lichte maannacht loop ik over een Belgische spoor
dijk. Ik ben nu alleen. De beide piloten zijn hun eigen weg
gegaan. Ze vonden dat veiliger met het oog op hun unifor
men. En daar was wat voor te zeggen. Ik ben ten slotte
maar een gewone burger.
Grote stukken van de spoordijk zijn met steenslag be
dekt, waardoor het heel moeilijk is om zonder geruis te
lopen, terwijl het land aan beide zijden over het algemeen
open en vlak is en weinig dekking biedt.
Ik wil niet ter.ug de velden
in, waardoor ik lange tiid
gelopen heb. eensdeels uit
vrees om de spoorlijn kwijt te
raken, anderdeels omdat het
me teveel tijd zou kosten. Na
ampele overwegingen trek ik
mijn schoenen uit, bind ze
om mijn nëk en ga op mijn
sokken voorwaartsmet
de koele greep van miin pi
stool vast in de hand geklemd.
Eindelijk doemen in de
verte de lichten van het sta
tion op. Ik zie een heg. die
haaks op de spoorlijn staat en
beslhit deze als schuilplaats
te nemen. Naderbij gekomen
ontdek ik tot mijn voldoe
ning, dat het een dubbele heg
is, aan beide zijden van een
smalle, ondiepe, droge grep
pel. De takken zijn in elkaar
gegroeid en vormen een soort
gewelf. Ik strek me op de
natte bladeren er onder uit en
voel me goed beschei-md te
gen de kouue bries, die sinds
een uur opgestoken is. Ik
steek een sigaret op. die even
heerlijk smaakt, als elke an
dere verboden
Ik ben moe. nat en koud
en ik zie er uit als een land
loper. En zo voel ik me ook.
Ik ben me vaag bewust van
een verplichting om een 'uit
gebreid plan voor mijn ont
snapping en mijn toekomst in
bezet België te ontwerpen en
het feit, dat ik niet in staat
ben een reeks plannen kant
en klaar uit mijn mouw te
schudden, birertgt me in ver
warring. Ik kom tot de slot
som, dat de hele zaak van
één enkel punt afhangt: of ik
er al dan niet in slaag door
de afzetting heen te bx-eken,
die opgesteld is of opgesteld
zal worden. Als ik slaag, zal
het betrekkelijk gemakkelijk
ziin om mijn wijkplaats in
Brussel te bereiken, daar ik
alles bezit wat ik nodig heb:
Belgische identiteitspapieren,
distributiekaarten en geld.
Wanneer het ïot me echter
slecht gezind is. zal ik hoege
naamd niets kunnen uitrich
ten dan op het einde wach
ten. Er dan uit te kernen zal
een kwestie van geluk zijn.
Ik hoor in de verte het ge
rommel van een naderende
trein. Ik kruip snel naar de
uitgang van mijn schuilplaats
en kijk om het hoekje. Lang
zaam riidt door het station
een goederentrein in mijn
richting. Ik schat de snelheid
op ongeveer dertig kilometer
en opeens besluit ik een po
ging te wagen om er op te
spi4ngen. Ik kruip zo dicht
als ik durf langs de rails en
druk me tegen de grond. Ik
zie het vuurschiinsei van de
locomotief langzaam naderen
en als het over me heen gaat
druk ik mijn hoofd in mijn
armen en zend een schietge
bedje op dat de machinist me
daar niet ziet liggen. Het vol
gende ogenblik kruip ik on-
geveer een halve meter terug,
klaar om te springen, al mijn
spieren gespannen. Als een
yzeren handgreep voorbij
komt, spring ik omhoog naai
de donkere goederenwagen.
En dan, op hetzelfde ogen
blik. verschijnt een figuur bo
ven in de wagen en tegen de
heldere lucht tekent zich een
silhouet af. dat ik onmiddel
lijk herken: een Duits soldaat
met helm en machinepistool.
Ik probeer een Duitse trans
porttrein te bespringen.
Terwijl ik de wagon raak,
duw ik mezelf met kracht te
rug. Het is of ik. mijn handen
ophef om een imaginaire slag,
die me door de vijand wordt
toegediend, af te wenden. De
handgreep slaat me tegen
miin heup, ik word de helling
afgesmeten en rol me intuï
tief op om de schok te bx-e
ken, tot ik met een pijnlijke
bons tegen een prikkeldraad
rol en stil blijf liggen. Ik durf
niet eens op te kijken hoe de
wachtpost gereageerd heeft
en blijf onbewegelijk liggen
tot dé trein voorbii is.
Dan hink ik terug naar
miin schuilplaats en begin de
Afscheid D. van Staveren.
Dinsdagmiddag nam de heer D.
yan Staveren, voorzitter der cen
trale commissie voor de filmkeu
ring in de Rolzaal in Den Haag,
afscheid, in verband met zijn aftre
den op 1 October als voorzitter van
deze commissie. Voor de receptie
begon, werd de heer Van Stave
ren toegesproken door minister mr.
J.- H. van .^laarseveen. die mee
deelde. dat liet H.M. de Koningin
behaagd had de heer Van Staveren
te benoemen tot ridder in de Orde
van de Nederlandse leeuw.
schade op te nemen. Het hart
bonst me in de keel.
Dit is de eerste van vele
lessen, die de ervaring me zal
leren: dat nachtelijk weg- en
spoorwegverkeer uitsluitend
in Duitse handen is en dat ik
me de moeite had kunnen
besparen. Mijn knie doet pijn
en mijn schouder ook, maar
ik kan ze allebei nog tame
lijk goed gebruiken. Er blijft
slechts één ding over: 's mor
gens als gewoon burger naar
het station te gaan en een
trein te nemen. Als er aan het
station controle is mag ik
niets bii me hebben.'dat me
zou kunnen compromitteren,
dus besluit ik om mijn kom
pas, veldfles. Hollandse pa
pieren, legermes en zelfs mijn
jas en noed te verstoppen.
Ik overleg wat ik met mijn
pistool zal doen. Het is een
trouw en betrouwbaar vriend
en ik vraag me af of de kans
bestaat om na een schietpar
tij te ontsnappen. Ik moet
toegeven, dat die kans niet
bestaat en besluit met tegen
zin me ook van mijn pistool
te ontdoen.
Naar links en rechts uitkij
kend of er geen getuigen ziin
van mijn nogal zondtrlinge
intrede in deze wereld, kom
ik uit mijn loofhut te voor
schijn en loop onverschillig
met mijn handen in mijn zak
ken naar het station. Op
de hoek. waar het pad en de
weg bij de spoorwegovergang
samen komen staat een boer-
dei'ii en plotseling komen van
achter het huis twee Duitse
vliegers te voox-schijn, nog
geen tien meter voor me uit.
Dat is een sensatie! Mijn
eerste echte Duitsex-s. Als ze
eens wistenDe eerste in
druk die ik krijg, is dat ik
droom, het liikt ietwat onwe
zenlijk. Ik slaag er in miin
opwinding te verbergen,
maar ik ben niet in staat mijn
ogen van hun grijsblauwe
ruggen af te wenden. Ze ver
dwijnen in het stationsge
bouw.
Ik ga op een bank in de
wachtkamer zitten met miin
ellebogen op miin knieën ge
leund. diep. een peuk uit mijn
vestjeszak op en steek die
aan.
Na een paar trekken druk
ik hem tussen mijn vingers
uit en stop het restant weer
in het zakje, maak miin neus
schoon door eens luidruchtig
op te halen en doe alsof ik
wil slapen. Achteraf bezien
is dit alles een sodrt generale
repetitie, maar ik ben bang,
dat ik geen geschikt publiek
heb. De Duitsers, naai hun
uitmonstering te oox-delen,
grondpersoneel, zitten druk
te praten, twee Belgische he
x-en de enige reizigers op
dit vroege uur kijken niet
eenmaal in mijn richting. Dat
is ook maar het beste en stel
lig de door mii gewenste re
actie op miin optreden.
Maar de vier mannen zijn
geenszins te vex-geliiken met
het troepje schoolkinderen,
dat een minuut of tien na
mijn aankomst binnenti-eedt!
De nieuwsgierigheid van
schoolkinderen ken ik maar
al te goed. Ik moet beken
nen, dat hoewel ik werkelijk
dol ben op kinderen, ik er
sommigen van dit troepje
zonder gewetensbezwaren, ja
met genoegen vermoord zou
hebben. Er is een veertien ja
rig meisje, dat me met ont
dane, onderzoekende blikken
aankijkt en dan fluisterend
een gesprek met haar vrien
dinnetjes begint. Dat ontbi-ak
er nog maar aan.
In het Nationaal Luchtvaartlaboratorium gebruikt men
deze „supersonische" windtunnel voor'speciale proeven met
miniatuur ontwerpen. De zwarte gebogen buis loopt uit in
de windtunnel, waardoor de lucht met een snelheid vah
vijfmaal het geluid wordt gezogen. Ir. S. F. Erdmann
controleert de wrijving van de lucht langs de tunnelwan-
den. Op de voorgrond de camera, waarmee men de 1 licht
golven kan fotograferen, die de tunnel passeren.
Is er dit jaar een uienpverschot?
De betekenis van de
richtprijs.
Het artikel „Zeeuwse uien-
export" in uw blad dd. 22 Sept.
trok onze aandacht, zo schrijft
ons de firma A. Weststrate
Jzn. te Krabbendijke.
De markt voor uien is inder
daad niet willig, doch dat kan
ook niet anders, omdat het be
langrijkste afzetgebied voor
de Hollandse uien Groot-
Brittannië tot uiterlijk 15
November a.s. de grenzen voor
onze uien gesloten houdt. De
reden hiervan is, dat men de
Engelse telers die in de oorlog
noodgedwongen de teelt van
uien ter hand moesten nemen,
in staat wil stellen de Engelse
uienoogst die algemeen ge-
spx-oken niet houdbaar is en
onder ongunstige weersom
standigheden binnenkomt
De kruistocht van de Cafalina P 85
KOTA BAROE, 5 Aug.
Het gaat de laatste dagen
niet zo naar wens met de
Catalina P 85. Hoe dat komt,
wat de oorzaak iser
is niet precies achter te ko
men. Misschien is het over
vermoeidheid van het mate
riaalwant waarom zou
een Catalina, na zoveel- dui
zenden mglen te hebben af
gelegd,. door regen en hagel
over de vrieskou van het
nabijgelegen sneeuwgebergte,
door de witte hitte van de
lange tropendagen en door de
compacte wolkenbanken bo
ven de baaien en de toppen
van het binnenland, tenslotte
ook niet vermoeid kunnen.ra-
lCfen. Net als een mens... net
als wg
Hoe dan ook, elk moment
is er iets niet in orde. Nu
eens laat de automatische
benzine drainklep van de
bakboordsmotor verstek gaan,
dè,n weer moet, wegens slij
tage, de rechtermagneet van
dezelfde motor verwisseld
worden. Smit, de kranige rae-
cano, vecht en worstelt met
die motor, maar z'n gezicht
staat ernstig. Het wijst on
weer aan
Het blijft er niet bij: Tot
tweemaal toe brandt de
spanningsregelaar van de
bakboordgenerator door,
waarschijnlijk als gevolg van
de eeuwige regenwater lekka
ge en de koppelspoel der
startmotor van de stuur
boordsmotor moet ook ver
wisseld worden.
Al deze grote en kleine de
fecten zijn niet plezierig.
Voor de crew van de P 85
niet, die bij aankomst ver
plicht ls öf in de regen óf
in de bx-andendc hitte van
een witgloeiende startbaan
de euvels op te zoeken en
te herstellen. En voor ons
niet, die nog een aanzienlijk
brok van Papoea-land moe
ten bevliegen. Zal de P 85
ons in de steek gaan laten,
na zoveel weken van zó trou
we dienst?
OP DE STARTBAAN.
Dan komt de dag waarin
dit beslist wordt: de Cata
lina maakt een tocht naar
de Wisselmeren, teneinde een
hoeveelheid gebruiksvoorwer
pen naar de Amerikaanse
zendingspost te brengen. Als
hij terugkomt, die dag, staan
wij op de strip, de startbaan.
Het is geen ideale startbaan,
zoals er ti'oüwens hier op
Biak niets ideaal is. Ver
waarloosd, ingevretën door
water en zon, kuilen en plooi
en. Je zou, als leek, zeggen i
dat het zelfs nogal een be
roerde startbaan is. Maar
tenslotte is de P 85 er al
zóveel malen op neergedoken,
en iedere keer is het ten
slotte goed gegaan.
Die dag niet. Wassenburg
en ik zien de dalingde
P 85 wordt gefilmd, omdat
het uitgezocht gunstig film-
weer is. Daar komt hij neer...
het machtig amphlbie-beest...
schitterend en blinkerend in
de felle middagzon... de wind
giert en fluit langs het zil
veren lijf en door dc anten-
ne's... de motoren zwijgen,
na uren ,en uren gedaverd te
hebben.
Een ntfnuut later staat de
P 85 stil. De commandant en
z'n jongens krflipen er uit
en lopen om het toestel. Ab-
ïn Londen begint
Woensdag een Afri
kaanse Conferentie.
Bijna veertig gedele
geerden kwamen per
schip te Liverpool
aan. Z\j stapten aan
land in hun kleurige
kleedü en regalia.
Velen waren door
hun vrouwen verge
zeld. Hier is Sir Tei-
bu Daku, één der
gedelegeerden, op 't
perron van het Eu-
ston Station in Lon
den, vergezeld door
rijn sleutelbewaarder
(links.)
bing, de 2e bestuurder, bukt
zich ineens bij het neuswiel
en wat hij dan zegt is niet
voor verdere publicatie ge
schikt.
Het neuswiel vertoont een
verdacht beeld. Er zit een
knaap van een bult op, die
als een opkomende zweer
zienderogen in omvang toe
neemt. En als je dicht bg
dat neuswiel staat, hoor je
in de verte, binnenin de rub
ber, iets kraken en tikken.
We staan op dat moment aan
het doodsbed» van het neus
wiel van de P 85, dat de
En dan, koers.
Hollandia!
strijd vei-loor tegen de start
baan van Biak.
NIEUW WIEL.
Er gaan die dag telegram
men naar Soerabaia om een
nieuw neuswiel. En wij, de
filmer, de fotograaf en Ik,
gaan naar de kleine mess en
zitten te wachten op wat er
nu gaat gebeuren. We zijn
met ons drieën de enigen op
Biak die van het gezelschap
overbleven en we gaan ons
zorgen maken hoe we ooit
verder zullen komen. Want
we weten nu wel zóveel, dat
het uit is met tochten naar
•het binnenland In de blister
van de P 85. De P 85 moet
naar huis. naar honk, en wel
zo snel mogelgk. Zodra een
nieuw neuswiel aankomt gaat
hg terug.
We wachten die dagen op
Biak. Het is er heet en een
zaam. We slapen in de klei
ne bamboe vertrekjes die men
„kamer" noemt en we vluch
ten voor de zon die alle uren
van de lange dag zonder er
barmen op de kalkx-ots die
men de naam Biak gaf („uit
zee omhoog gekomen") neer-
davert. Dan komt de tijding
per radio binnen: „U wordt
gehaald door een K.L.M.-Da-
kota en naar Hollandia ge
bracht als gasten van de Re
sident van Nieuw Guinea, die
ook Uw terugreis naar Bata
via zal regelen met de K. L.
M."
WACHTEN.
Nog twee 'dagen moeten
we op het eiland wachten en
2 dagen zjjn lang in deze
witte kalk-eenzaamheid. Eén
der avonden is het „open
lucht-bioscoop." We zijn ge
tuige van dit feestelgk ge
beuren. -Heel Biak is aanwe
zig om het te beleven: we
zitten tussen jonge Menado-
nezen, Ambonnese KNÏL-sol-
zonder concurrentie van bui
tenlandse uien tegen lonende
prijzen van de hand te doen.
DE RICHTPRIJS.
Outsiders zouden uit uw be
richt de conclusie kunnen trek
ken, dat juist met het oog op
de grote uienoogst 1948 voor
dit product minimum export
prijzen werden vastgesteld. Dit
is' echter niet het geval. Se
dert in 1946 de export van
groenten en fruit hervat werd,
heeft het Bedrijfschap - voor
Groenten en Fruit van week
tot week minimum exportprij
zen, gebaseerd op bepaalde
richtprijzen voor de inkoop,
vastgesteld.
Het doel hiex-van was en is
een ongebreidelde concurren
tie onder de exporteurs te
voorkomen, een zo hoog moge
lijke deviezenopbrengst te be
halen en tevens te voorkomen,
dat de importerende landen
over dumping zouden spreken.
Er dient echter aan telerszij
de wel bedacht te worden, dat
de richtprijs, die het B.G.F.
vaststelt, geen enkele garantie
inhoudt, dat men als teler
voor die prgs ook werkelijk
zal kunnen verkopen. Uiteinde
lijk toch zal de verhouding
Lussen het aanbod van en de
vraag naar uien de prgs bepa
len. Afgewacht dient dan ook
te worden of het B.G.F. de mfc
nimum exportprijs voor uien
zal kunnen handhaven.
BUITENLANDSE
VRAAG.
De vraag voor Noorwegen
bestaat daaruit, dat dit land
voor verscheping in October
1000 tons uien Kocht en voor
verlading begin December de
zer dagen nog eens 1000 tons.
De export van uien naar Bel
gië is practisch onmogelijk,
omdat in het kader van de
Benelux-afspraken de Belgi
sche feler beschermd wordt
door de speciaal voor België
en Luxemburg geldende extra
hoge minimum exportprgs van
j 15.-% kg. Indien hg zelf be
neden deze prijs B. frs 2.50
per kg. verkoopt, kan de
Belgische kweker het Holland
se product van de Belgische
markt afhouden. Het in het
handelsverdrag met Tsiecho-
Slowakije voorziene contingent
Hollandse uien is practisch ge
heel uitgevoerd. De mogelijk
heid van verdere leveranties
naar de C.S.R. hangt dan ook
af van het afsluiten van com
pensatie- of reciprociteits-
transacties. „De export van
Poolse uien is tegenwoordig
een staatsaangelcgenheid, Een
recent bericht in Economische
Vooi'lichting stelde, dat Polen
20.000 tons uien aan Engeland
zou leveren. Ook voor de oor
log behoorde Polen tot de ui-
enleveranciers van Engeland
en in 1947/1948 leverde dit
land goedkoper dan Holland.
GEEN NIEUWE
AFZETGEBIEDEN.
Op nieuwe afzetgebieden,
die kwanti van betekenis zullen
kunnen afnemen, behoeft men
niet te rekenen. De - markten,
die voor de invoer van Hol
landse uien in aanmerking ko
men, zijn bekend en zij wox-den
door de Hollandse exporteurs
steeds intensief bewex-kt. In
1947 was er door droogte en
andere oorzaken een wereldte
kort aan uien. Aangemoedigd
door de hoge prijzen, die in
1947/1948 voor uien konden
worden bedongen, is in prac
tisch alle landen de teelt in
1948 aanzienlijk uitgebi-eid.
Vei-re van een tekort belooft
Film in de kerk.
Amsterdam. Sept. In de
komende winter zal in Neder
land op grote schaal een film
in de kerken worden ver
toond. Het Nederlands Bijbel
genootschap n.l, gaat op mo
derne wijze propaganda ïna-
ken voor zijn wex'k en ziin
denkbeelden. Het heeft Poly-
goon-Profilti opdracht gege
ven een rolprent te vervaar
digen over dit onderwerp. De
zer dagen is zü gereed geko
men en ik was in de gelegen
heid de eex-ste vertoning te
Amstex'dam bij te wonen.
't Is een documentaire film
gewox-den naar een dx'aaiboek
van ds. F. Visser, secretaris
binnenland van genoemde in
stelling, die ten dele ..ge
speeld is. waarbij echter
geen gebruik is gemaakt van
acteurs. Alles is gedaan door
mensen ..uit eigen kring" met
het ï-esultaat. dat de dialogen
en handelingen niet van eni
ge stijfheid zijn vrij te plei
ten. De handeling is opzette
lijk traag gehouden, omdat
men vele toeschouwers hoopt
te trekken, die niet tot de ge
regelde bioscoopbezoekers
plegen te behoren. De (or
gel-) muziek is voortreffelijk;
zij is gereproduceei'd van een
concert in de Oude Kerk te
Amsterdam. Beeldtechniseh is
die mate van volmaaktheid
bereikt, die van een ex-varen
onderneming als P. P. ver
wacht mocht worden. De han
deling speelt zich overigens
wel wat erg veel in Neder
land af, terwijl het werk van
het genootschap zich juist
concentreert op de overzeese
gebiedsdelen met hun 150
verschillende talen. Dat is
heel goed te verklaren (en te
verontschuldigen), maar men
voelt het niettemin als een
tekortkoming.
(dreigt?) de uienoogst 1948
een wereldoverschot te zullen
opleveren.
Wij herhalen daarom, dat
niemand zich, afgaande op de
richtprijzen van het B.G.F.,
met de hoop vleie dat dit a.h.
w. garantieprijzen zijn. Het
B.G.F. garandeert ten opzichte
van de prijs, waax-voor de te
lers de uien zullen kunnen af
zetten, niets.
Goede immigranten nog steeds welkom.
Senator pleit voor betere
verstandhouding.
Senator D. T. du Plessis Vil-
joen, de parlementaire verte
genwoordiger van Zuid-Afrika,
die op het ogenblik met andere
parlementaix-e vertegenwoordi
gers van het Britse gemene
best een bezoek aan ons land
brengt, heeft tijdens een confe
rentie een en ander over de
Unie van Zuid-Afrika verteld,
teneinde daarmee bij te dra
gen tot een betere verstand
houding tussen Nederland en
Zuid-Afrika. Hij herinnerde er
daarbij aan, dat men in zijn
land twee partijen heeft, de
regeringspartij van dr. Malan
en de oppositie-partij van ge
neraal Smuts.
Als er oorlog komt, dan kan
Zuid-Afrika niet neutraal blij
ven, was zijn opvatting. Men
moet rekening houden - met
het communistische gevaar.
Zuid-Afrika zal zich één voe
len met de Westerse democra
tische landen.
IMMIGRATIE.
Met betrekking tot de immi
gratie merkte hij op, dat de
Unie van Zuid-Afrika de goe
de immigranten gaarne ver
welkomt. Voor geschoolde ar
beiders bestaan er in Zuid-
Afrika goede kansen, maar zjj
moeten werkkracht hebben,
daten en Papoea's. Er is een
journaal anno 1939 en er is
een hoofdfilm. Een Franse,
van onbekende herkomst, met
onbekende spelers en speel
sters. En oud... ontzaglijk
oud. Uit de eerste dagen van
de kraamkamer der filmindu*
strie Het trilt en bibbert en
siddert... Het breekt af en
knapt. Maar men vindt het
mooi en machtig interessant.
De Papoea's zijn in wilde ver
rukking, lachen zich krom
om de mensen die zich druk
maken over alles en nog wat,
die elkaar zoenen en schie
ten. Ze vuren de held van 't
stuk aan en geven met luide
stem hun mening weer inza
ke sommige hoogtepunten van
het geval. En ze kouwen pin
da's.
Het gaat regenen, maar
de filxn snort verder. Er ko
men wat bruikikkers, die
zich onder het doek opstel
len en hartverscheurend van
hun aanwezigheid blgk ge
ven. Het gaat harder rege
nen en we regenen tenslotte
weg. Dan de vlucht naar de
jeeps. Er staan er een 50-
tal. Geen enkele van die 50
jeeps kan wegrijden, want
geen bezit een accu. Iedere
jeep moet eerst op gang ge
duwd worden, eer hg kan
starten. Het is een dwaas
en grotesk schouwspel, die
50 in de tropenbul vluchten
de jeeps. Maar ze verdwijnen
allemaal. Op één na. Die
heeft geen aanduwer.
Als we de weg afrazen,
waarop het water aardig aan
het bandjirren is, zie ik de
bestuurder van die jeep zoe
ken naar de laatste Papoea
jongen die bereid is hem een
zet in de goede richting te
geven
Dèt is Biak!
EEN AFSCHEID.
De andere dag vliegen we
met een Dakota naar Hol
landia. Er is een afscheid ge
weest, er zijn handen ge
schud. Van de commandant,
van de jongens van de be
manning. En handen van hen,
met wie we op de kalkrots
Biak samen waren. Het is
allemaal een beetje vex-velend
en de stemming is niet je
dèt vandaag... Na 4 weken
het uit elkaar gaan. De P
85 morgen naar Soerabaia,
wij straks de andere kant
op, naar de grens van het
Hollandse en Australische
deel van Nieuw Guinea.
We zijn met ons belden
overgebleven, Pfaff, de foto
graaf, gaat met de P 85 mee.
Hg zal de voltooide filmrol
len meenemen, zodat Batavia
aan de gang kan gaan. En
hij zal in Sorong de koffers
ophalen die we daar achter
lieten. En dat afscheid van
Pfaff is nog het vervelend
ste van alles, want hg was
een trouwe maat in de 4
maanden dat ik op reis ben
en ik zal hem hard missen.
Dan stat-t de Dakota en 'n
kwartier later zitten we in
de wolken. Biak is een groe
ne en witte klip in een blauw
en machtig aquarium. Dat
aquarium heet Pacific, Gro
te of Stille Oceaan.
Koers: Hollandia.
ANTHONY VAN KAMPEN.
een behoorlijk verstand en enig
geld rvoor de eerste periode
van hun vei'blijf in het land.
Het zou minder goed zijn als
er ongeschoolde krachten naar
Zuid-Afrika kwamen, want er
zijn daar al milüoenen onge
schoolde arbeiders en het zou
voor de immigranten een te
leurstelling opleveren, welke
ook de naam van Zuid-Afrika
geen goed zou doen.
Wanneer er zich personen in
Zuid-Afrika komen vestigen,
dan zullen zij hun land vaar
wel moeten zeggen. Zij moeten
met hart en ziel Zuid-Afrikaan
worden.
BINNENLANDSE
PROBLEMEN.
Sprekende over de proble
men welke er voor Zuid-Afri
ka bestaan, herinnerde hg. er
aan, dat er 850.000 kleurlingen
zijn, een verbastering van al-
1 ex-lei rassen. Zij hebben alleen
stemrecht in de Kaapprovin
cie.
Daax-naast zijn er 8 tot 9
millioen naturellen, de kaffers,
waarmee niets denigrerends
bedoeld wordt. Zij hadden in de
Kaapprovincie een gelgk stem
recht met de blanken, maar in
1936 is er wijziging gekomen.
Zg komen nu op een aparte
kiezerslijst. Zij hebben hun ei
gen vertegenwoordigers, maar
deze moeten blanke inwoners
zijn. Dan heeft Zuid-Afrika on
geveer 2'/2 millioen blanke in
woners. Tenslotte bestaat er
het px-obleem der Indiërs. Er
zijn er ongeveer 250.000. Er
is door de vorige regering on
geveer 2 jaar geleden een wet
voor Indiërs aangenoihen. De
ze is echter nog niet tot uit
voering gebracht. De tegen
woordige regering zal die wet
echter terug nemen, zodat de
Indiërs niet in het parlement
kunnen komen.
Wat de naturellen betreft,
merkte de heer Viljoen op,
dat de regering 15 millioen
ha. land zal moeten kopen,
waar de naturellen gaan leven.
Zij zullen geen vertegenwoordi
gers in het parlement hebben.
NIEI PRO-DUITS.
Terugkomend op het beleid
van de tegenwoordige rege
ring merkte hij op, dat men
in 1914 en 1939 neutraal ge
bleven'is. Een deel van de te
genwoordige regering had toen
een enigszins anti-Britse hou
ding en men zei daarom, dat
het pro-Duits, dat het fascist
geworden was, aldus de heer
Viljoen. „Ik lean u de stellige
verzekering geven, dat zulks
niet het geval is".
De leden van de vorige re
gering wai-en in de meeste ge-
Vallen Brits sprekend, zo deel
de hij mee. De tegenwoordige
regering is meer Zui<T-Afri-
kaans sprekend, maax* er zijn
ook velen, die Brits-sprekend
zijn.
Hij merkte voorts op, dat
80 tot 90 van de tegen
woordige regering van Neder
land afstamt. Hij achtte het
ook voor Nederland een groot
belang, dat de vriendschaps
banden met Zuid-Afrika wor
den versterkt.
