PROVIKCIALE ZEEUWSE COURAHT Hl li Nogmaals de veren over de Westerschelde DE BILT Marianne gastvrouw der Verenigde Naties Generaal Spoor over^ communistische infiltratie Minister Stikker ziet algemeen plan van Moskou De landbouwpensioenen. Vandaag Admiraal Helfrich gaat heen. Soekarno kreeg volmacht tot bestrijding van t communisme Stemmen voor en tegen VOORSPELT: 191e Jaargang-No.221 Uitgave van de Firma Provinciale Zeeuwse Courant. Middelburg. Drukkerij Fa. F. van de Velde Jr. Vlissingen. Dit blad verschijnt behalve op Zon- en Christelijke feestdagen. Dinsdag 21 Sept. 1948 WAARIN OPGENOMEN DE MIDDELBURGSE, VLISSINGSE, GOESE, BRESKENSE COURANT EN VRIJE STEMMEN Giro' nr1359300* RZ-G^Mlddefburg! ABONNEMENTSPRIJS30 et. per week: 3,75 per kwartaal: franco per post i 4.— per kwartaal. Losse nummers 10 cent. ADVERTENTIEPRIJS: 12 ct per Bureaux te Vlissingen: Vlamlngstr. 16-18-20 (tijd.) tel. 10 en 51 - Middelburg: Londense Kaai 29. tel. 2077 en 2924 - Goes: L. Vorststr. 55. tel. 2475 (b.g.g. 22281 - Oostburg: Pr. Maurltsstr. 12. tel. 102 - Terneuzen: Brou» erllslr. 2 - Zlorlkzeo: N. Bogerdstr. G 160. lel. 28 Het Wereldgebeuren Debating.club in Paleis de Chaillot. Uitgebreide agenda. Voor de derde maal in de jonge geschiedenis der Ver. Naties, komt vandaag de al gemene vergadering bijeen ter bespreking van een aan tal kwesties, die alle leden raken. Voor het eerst op 'n stukje' neutraal gebied „Üno- sia" waarover tijdelijk geen enkele staat gezag uitoefent. In alle rust en in een fraaie omgeving kunnen de omvang rijke delegaties zich bezinnen op de problemen, die het af gelopen jaar zijn opgeworpen on op de besluiten, die voor het komende jaar genomen moeten worden, 'n Lange agen da ligt gereed ter afwerking; zodra Tr gve Lie het sein zal hebben gegeven tot ope ning van de sluizen der wel sprekendheid, zullen stromen woorden gaan vloeien in de microfoons. Gemeenplaatsen en phrasen ongetwijfeld, maar ook heldere uiteenzettingen en constructieve voorstellen, juridisch geflonker over pro cedure kwesties, harde woor den en beschuldigingen. Over het uiteindelijk resultaat van het te verwachten kaatsfepel van argumenten en meningen kan niet zo bijster veel op timisme bestaan. In de eerste plaats staan de Ver. Naties meer dan ooit in de schaduw van de grote tegenstelling Oost en West. De beslissin gen in het paleis de Chaillot hebben maar een geringe in. •vloed op die in de andere grote hoofdsteden. Daarenbo ven ls nog steeds geen re medie te vinden tegen het grote euvel, waaraan de V.N. mank gaan: het ont breken van enig machtsmid- dol om besluiten af te dwin gen. Dat brengt meteen op het eerste belangrijke punt van de agenda: het voorstel van Trygve Lie tot vaststelling van een beperkte politie macht van de V.N. ter ver sterking van het gezag op die plaatsen, waar - uiterlijk vertoon nodig is. De moord op Bernadotte heeft wel overtuigend aange toond, dat een V.N. legertje van enige duizenden man schappen geen overbodige luxe is. De lafhartige aanslag zal ook zijn stempel drukken op de voortgezette beraad slagingen over Palestina. Ber- nadotte's rapport met het relaas over zijn pogingen tot bemiddeling is nog op tijd gereed gekomen en zal als uitgangspunt dienen voor de discussies. Het hoeft geen betoog, dat de dood van de bemiddelaar de sympathie voor de Joodse zaak niet ten goede is gekomen. Een ander netelig punt ls de kwestie van de Italiaanse koloniën. De kortstondige conferentie van de Grote Vier, die op het nippertje bijeen kwam, heeft zoals verwacht, geen enkel resultaat opgele verd. De zaak komt dus nu voor de algemene vergade ring, voor zover deze er weg mee weet. Natuurlijk zal ook het veel besproken veto-recht weer ter sprake komen, de door de Sovjet-Unie geboycotte „kleine assemblee", de over val van India op Haidera- bad, misschien ook de blok kade van Berlijn. Veel zal afhangen van de koers, die het Sovjet-blok zal Inslaan. Indien opnieuwals de vorige vergaderingen dit blok een starre, afwijzen de houding zal aannemen en van de vergaderzalen een fo rum zal maken voor politie ke propaganda, is 'n vrucht bare discussie onmogelijk. Weliswaar worden besluiten genomen met twee-derde meerderheid, zonder mogelijk heid van veto, maar wat is zulk een besluit waard, in dien de betrokken partijen er zich niet aan houden? Dr. van Mook terug naar Batavia. Dr. van Mook zou Dinsdag ochtend te 5.45 uur van Schip hol naar Batavia vertrekken. Zoals men weet is er sprake van geweest, dat dr. van Mook niet zou terugkeren. Premiebetaling begint 1 Mei 1949. De hoofdafdeling sociale zaken van de Stichting voor de Landbouw, voerde een be langrijke bespreking met de ministers van sociale zaken en van landbouw over de vraagstukken inzake het be drijfspensioenfonds. Aan de orde kwamen het vraagstuk van de zelfstandigen, de kwestie van de premiehoog te. het tijdstip van inwer king treden en de moeilijk heden. die de Stichting lang zamerhand gaat ondervinden bij het financieren van de overgangstijd. Reeds thans kan worden 'medegedeeld, dat het in verband met de stand van het wetsontwerp niet meer mogelijk zal zijn. dat op 1 November a.s. met de premieheffing wordt begon nen. Men zal moeten rekenen met een later tijdstip, ver moedelijk 1 Mei 1949. Op de nieuwe bon maar 500 gram suiker. Volgens het distributiesche ma zou de nieuwe suikerbon van deze week recht geven op 750 gram per persoon en die van 14 dagen later op 500 gram. Om technische redenen moeten deze bonnen verwis seld worden, zodat deze week voor alle leeftijdsgroepen 500 gram en over twee weken 750 gram suiker per persoon beschikbaar wordt gesteld. Tot dusver heeft de luchtbrug naar Berlijn de Britse regering 2.500.000 pond sterling gekost, zo schrijft de „Daily Express". opent H. M. Koningin Ju liana de zitting der Sta- ten-Generaal; wordt de algemene ver gadering der Verenigde Na ties geopend: is hel 100 jaar geleden, dat dc Engelse staatsman lord George Benlinck over leed. Afscheid op 1 Oct. a.s. O*» zijn verzoek en op voor dracht van de minister van Marine a.i. is It. adm. C. E. L. Helfrich, bij Kon besluit d.d. 16 Augustus, met ingang van 1 October eervol onthe ven van de functie van bevel hebber der zeestrydkrachten, en is hem met ingang van Januari 1949 eervol ontslag uit de zeedienst verleend, we gens langdurige dienst on der dankbetuiging voor de vele uitstekende, gewichtige en langdurige diensten door hem aan den lande bewezen. In tegenwoordigheid van deputaties van onderdelen, schepen en inrichtingen van de Koninklijke Marine, zal de aftredende lt.-admiraal op 1 October officieel afscheid ne men van de vloot aan boord van de luchtverdedigingskrui ser Jacob van Heemskerk te Rotterdam. Het afscheid op het mini sterie van Marine is bepaald op 30 September. H.M. Koningin Juliana, Z.K.H. Prins Bernhard en de drie oudste Prinsesjes, hebben Za terdagmiddag van het balcon Van het Paleis .Noordeinde een uur lang een stoet Hagenaars met vlaggen, vaandels, bloemen en muziek aan zich voorbij zien trekken. Terwijl de laatste groep voorbijtrok, vormdé zich een groep in het wit geklede danseresjes, die beurtelings een zonnebloem aan de voet van hefc toen welhaast voltooide mozaïek van bloemen neerlegden. MASSA-ARRESTATIES IN DJOCJA In een uiteenzetting voor de pers zeide generaal Spoor met betrekking tot de communistische opstand te Ma- dioen: „Wjj slaan de situatie nauwkeurig gade". Hy achtte het niet onmogelijk, dat de communistische vloed zou overslaan naar onder Nederlandse controle s'iaande ge bieden en dit is iets, zeide hy, wat wij onder geen om standigheid wensen. „Wy weten, zeide de generaal, dat er in de T.N.I. ster ke communistische invloeden aanwezig zijn. Het is de politiek der Republikeinen, om Republikeinse strijdkrach ten wederom te infiltreren in de onder Nederlands gezag staande gebieden en zy zullen trachten, ook communis tische strijders te infiltreren." Desgevraagd zeide generaal Spoor: „Wy zullen infiltrerende troepen terugwerken ach ter de status-quo lijn." ARRESTATIE'S IN DJOCJA. Te Djokjakarta hebben Zon dagmorgen massa-arrestaties plaats gehad, hoofdzakelijk onder aanhangers van de lin kervleugel. aangesloten bij de communistische party. De be langrijkste straten staan on der strenge militaire bewa king, maar de dagelijkse be zigheden der bevolking gaan gewoon door. Wel ziet men vele politie-auto's met arres tanten. Volgens onbevestigde berichten werden ongeveer 200 personen gearresteerd. VOLMACHT VOOR SOEKARNO. Het werkcomité van het voorlopig republikeins parle ment te Djocja heeft met 25 tegen 1 stem een wet aange nomen, waarbij Soekarno ter bestrijding van het communis me gedurende drie maanden met bj'zondere volmacht wordt bekleed. PRESIDENT MOESO. Hatta deelde te' Djocja me de, dat naar geruchten wil len, de communistenleider Moeso president zou wordep van de te stichten communisti sche republiek en dat Sjari- foeddin minister-president zou worden. Soetan Sjahrir verklaarde te Batavia: „Binnen enkele dagen zal 't duidelijk zijn hoe de situatie zich ontwikkelt. Indien in Oost-Java het re publikeinse leger niet commu nistisch is geïnfecteerd, kan de situatie wel spoedig wor den beheerst Kunner de leger eenheden niet meer voor de republiek optreden, dan is er kans op een complete burger oorlog." GEHEIMZINNIG VLIEGTUIG. Reeds zeven malen is des Grote Drie confereren in Parijs. MOSKOUSE BESPREKIN GEN IN IMPASSE. De ministers van buiten landse zaken van Engeland en de Ver. Staten, Bevin Marshall, zijn in Parijs gearri veerd ter bijwoning van de al gemene vergadering der Ver. Naties. Maandagmiddag hebben Be- vin en Marshall met hun Franse collega Schuman. ge confereerd over de Berlijnse crisis. Politieke waarnemers in Londen menen, dat de onder handelingen te Moskou thans een kritiek pimt hebben be reikt. De drie Westelyke mo gendheden overwegen ernstig of het raadzaam is ze onmid dellijk te beëindigen. De bijeenkomst van de drie Westelijke ministers van bui tenlandse zaken, duurde iets langer dan een uur. Bevin en Marshall „keken grimmig", toen zij voor de fotografen poseerden. Zij weigerden com mentaar te geven. Men gelooft, dat deze situa tie is ontstaan omdat Molotof tijdens zijn laatste onderhoud met de Westelijke afgezanten op Zaterdag, niet volmondig kon instemmen met het ver zoek aan de Sowjet-regering om nieuwe instructies aan maarschalk Sokolofsky in Ber lijn te zenden, waardoor het mogelijk zou zijn, dat de vier militaire gouverneurs hun be sprekingen over de blokkade van Berlijn en de Berlijnse va luta hervatten. Dinsdagavond zal de minister van finanein prof. dr. P. Lieftlnck per vliegtuig naar New York ver trekken: Tollen en veren zijn uit de tijd! Mr. J. F. van Deinse te Middelburg schrijft ons: Nu de vraag van al of niet gratis vervoer over de Westerschelde de gemoederen in beweging brengt, zou ik gaarne over dit onderwerp enige opmerkingen willen ma ken. Ik heb dit kosteloos ver voer van den beginne af een dwaasheid gevonden en ben in die mening hoe langer hoe meer versterkt. Als geboren Zeeuws-Vlaming gevoel ik al les voor uitstekende verbin dingen tussen de Schelde- oevers, waardoor aan het iso lement van Zeeland bezuiden de Westerschelde wordt tege moet gekomen, maar met de kosten van de overtocht heeft dit m.i. weinig te maken. BETALEN. Gegeven eenmaal het feit, dat de Provincie een steeds frequenter en steeds beteT feoutilleerd wordende boot- ienst onderhoudt, komt het mij niet meer dan natuurlijk voor, dat degeen, die van de ze dienst en zijn' gemakken gebruik maakt, daarvoor een redelijke vrachtprijs betaalt. Er zijn andere streken in ons land, die evenzeer over isolement door hun natuurlij ke ligging te klagen hebben, zo bijvoorbeeld de Wadden eilanden, de Zuid-Hollandse eilanden, Schouwen en Duive- land. Is de overtocht naar deze gebieden ook kosteloos? Worden, om een buitenlands voorbeeld te noemen, de boot- diensten van de Normandi- sche eilanden, van het eiland Man, van de Hebriden naar het vasteland van Engeland en Schotland ook soms Koste loos ter beschikking van 't publiek gesteld? DE BRUGGEN. Men zegt: de bruggen over onze grote rivieren staan ook wel gratis voor het vervoer open en wanneer er een brug over de Westerschelde lag, zou men daar ook kosteloos gebruik van kunnen maken; dit neemt niet weg, dat ook in dat geval, indien men van publieke vervoermiddelen als spoorweg of busdiensten ge bruik zou maken, men voor dit traject tussen de Schelde- oevers, volkomen terecht, zou moeten betalen, dat men voor vervoer per eigen auto zijn benzine zou moeten offeren en zijn slijtage lijden. Men zou met evenveel recht kun nen beweren, dat de geïso leerde ligging van Walcheren ten opzichte van het centrum des lands zou medebrengen, dat de spoorlijn van Bergen op Zoom af kosteloos ver voor moest geven! Heeft ooit iemand daar naar getaald of de redelijkheid daarvan be pleit? Als men nu ziet, wie en wat van dit kosteloos vervoer gebruik maakt, dan vraagt men zich af of de Nederland se belastingbetaler daarvan deze kosten van outillage en onderhoud dezer veren te dra gen heeft! Degenen, die uit hoofde van hun dagelijks werk of om onderwijsredenen of ambtsuitoefening de Schel de over moeten, zou men met goedkope abonnementen kun nen gerieven, maar waarom binnen- en buitenlandse ple- zierreizlgers in drommen gra tis moeten worden overgezet, daarvan ontgaat mij de nood zaak en het nut. Het lijkt my van een eng provincialisme cn streek- chauvinisme te getuigen, wan neer men meent, dat de ge volgen van natuurlijke ligging moeten worden opgeheven op kosten van de gemeenschap. Het is een kwalijk teken van deze tijd, dat men steeds meer lasten wil afwentelen op die gemeenschap en men schijnt niet te begrijpen, dat, waar die kosten onvermijde- lijk gemaakt moeten worden, men deze alleen maar op an dermans schouders laadt en dan veelal op lieden, die er geen profijt van hebben! Naschrift. Mr. J. F. van Deinse staat in zijn opvatting niet alleen. Wij hebben reeds melding gemaakt van de in Zeeuwsch Vlaanderen veelvuldig gehul digde opvatting, dat er geen ernstig bezwaar zou bestaan tegen een redelijk veergeld, mits daartegenover zou staan, dat de veerverbinding zelf frequenter zou worden. Uit vele brieven, die ons ook uit Zeeuwsch Vlaanderen berei ken, blijkt dat men vooral ook op veerverbinding gedu rende de nacht prijs stelt en voorts een vijf kwartiers- dienst als onvoldoende be schouwt. Het wachten kost ook geld. zo redeneert men. Het tarief zou volgens deze groep van bewoners van Zeeuwsch Vlaanderen overeen moeten komen met de wer kelijke vervoerprys, die voor de per veerboot afgelegde af standen moet worden bere kend. Als voorbeeld noemt men ons, dat per ton-kilo- meter voor een zware vracht auto 0.25 per kilometer zou kunnen gelden. Een 10- tons auto zou dan tussen Vlissingen en Breskens 5 6 kilometer moeten betalen, dus 12.50 A f 15 en tussen KruiningenPerkpolder 10 h 12.50. Voor kleine auto's en per sonen zou het veergeld by deze regeling laag zijn: men denkt voor personen aan nor maal spoorwegtarief. Er is voor het standpunt van deze bewoners van Zw.- Vlaanderen natuurlijk iets te zeggen en evenmin kan men de logica bestrijden van het betoog van mr. J. F. van Deinse. Toch vragen wij ons af. of de hierboven genoemde tarie ven niet tot nadenken stem men. Betaalt men voor de Amsterdamse ponten veergeld, of bij Velsen? En hoe men de zaak ook bekijkt de brug gen zyn vrijIs het dan eng provincialisme of streek- chauvinisme, als men voor vrye veren pleit, nu zij er eenmaal zyn Want dit laatste mag niet buiten beschouwing worden gelaten. De regering heeft destijds niet zonder reden het vrije vervoer over de Westerschelde ingesteld. Zij deed dat. omdat Zeeland uit zonderlijk zwaar getroffen werd tijdens de oorlog en le verde op deze wijze een aan zienlijke bijdrage tot de mo gelijkheid van herstel. Is er een reden om deze bijdrage thans in te houden? Bovendien herhalen wy onze reeds eerder gestelde vraag: Wie garandeert, dat de veertarieven laag zul len blijven? En wie, dat als er een tarief ls, de veerdienst beter zal worden Ten slotte: tollen en veren zyn uit de tijd. Ons argu ment, dat zij een rem zijn voor de ontwikkeling, is door niemand bestreden. Laat Zee land zich daarom bedenken, eer het zich neerlegt bij de afschaffing van de vrije ve ren! Redactie P.Z.C. nachts boven Batavia een ge- heimzinig vliegtuig gesigna leerd. Men had echter geen nachtjagers om het te achter volgen. Gedacht wordt aan wapensmokkel arij. OVERLEG TE BATAVIA. Do hoogste bestuursauto- riteiten te Batavia, o.a. de plaatsvervangende luit. gou verneur-generaal, de heer Abdoel Kadir en generaal Spoor, zijn Maandagmorgen byeengekomen voor een be spreking van de jongste ontwikkelingen in de repu bliek. SOERIPNO VOOR I)E RADIO TE MADIOEN Soeripno, de voormalige repu blikeinse vertegenwoordiger te Praag, die de overeenkomst met de Sowjet-Unie tot stand bracht, heeft voor de zender der opstandelingen, een rede voering gehouden. Soeripno zeide o.a. dat de regering Soekarno-Hatta een anti-communistische houding heeft aangenomen, hetgeen, naar hij zeide, gelijk staat afin een anti-democratische hou ding. Blijkens dezelfde zender heeft Moeso Zondagnacht de radiorede van Soekarno be antwoord Moeso stelde de vraag of het volk nog langer accoord kan gaan met de politiek van Soekarno en Hatta, die ,,ln feite tegenover Nederlanders en Engelsen ,een capitulatie- politiek voeren en het vader land willen verkopen aan de Amerikaanse kapitalisten." De twee grootste anti-com munistische partijen in de re publiek, de Masjoemi en de P.N.I., hebben volgens Antara te Djocja een „nationaal on afhankelijkheidsfront" opge richt. TE SOLO. Over de gevechten tc Solo vin 18 September meldt An tara nog, dat ze tot de avond voortduurden en dat de aan vallers zich 's nachts hebben teruggetrokken aan de Zuide lijke oever van de Solo-rivier. Kolonel Gatot trachtte een order „staakt het vuren" door te voeren op 20 Sept. te 12 uur. Nederlandse regering blijft bereid Djocja tegemoet te treden. Maar de oplossing moet gezond en blijvend zijn. De Nederlandse minister van buitenlandse zaken, mr. D. U. Stikker, heeft te Washington op een persconferentie ver klaard „De huidige communistische stoot i-'-'ar Zuidoost Azië kan slechts verklaard worden als onderdeel van een algemeen plan, dat door Moskou gedic teerd is." Men neemt aan, dat minis ter Stikker, die tegen het ein de van deze week naar Parijs vertrekt, in laatstgenoemde stad met de Britse minister van buitenlandse zaken, Er- nest Bevin, het communistische probleem in het algemeen in Birma, Malakka en elders zal bespreken. De heer Stikker verzekerde, dat er behalve Moeso vele an deren in Indonesië zijn, die hun opleiding in Europa heb ben genoten en die thans in Indonesië opereerden. De kort geleden te Bangkok gestichte Sowjet-legatie verleent waar schijnlijk onmiddellijk mede werking aan gecoördineerde, door de communisten aange wakkerde pogingen om in die streek zo veel mogelijk moei lijkheden te veroorzaken zowel voor de regeringen der afhan kelijke als voor die der onaf hankelijke gebieden. Indien de republikeinse pre mier Mohammed Hatta, stap pen zou ondernemen tot een practische regeling voor een overeenkomst met de repu bliek Indonesia is de Neder landse regering bereid hem tegemoet te treden. De rege ring zal geen medewerking verlenen aan een overeen- Afkondiging Grond- wetsherziening. Maandagmiddag te half drie zijn de wetten van 3 Septem ber 1.1., houdende verandering in de Grondwet, plechtig af gekondigd. In Nederland is dit geschied in een plechtige openbare zit ting van de Hoge Raad der Nederlanden, van elk der ge rechtshoven en der arrondisse mentsrechtbanken. Op het zelfde tijdstip zijn de wetten tevens voorgelezen in elke ge meente in Nederland vóór of in het huis der gemeente. In Nederlands-Indië, Surina me en Curasao is op hetzelf de uur de afkondiging ge schied. Van het ogenblik der plechtige afkondiging af vor men de bij voormelde wetten vastgestelde bepalingen met de onveranderd gebleven hoofdstukken en artikelen de Grondwet van het Koninkrijk der ^Nederlanden, komst, die „de communisti sche beweging zou versterken". Minister Stikker wilde geen bijzonderheden geven over zijn besprekingen met Amerikaan se autoriteiten. Slechts ver klaarde hij, dat de kwestie van economische of militaire bij stand niet ter sprake is ge komen, evenmin als het vraag stuk van een nieuwe „politie actie" van de zrjde der Neder landse regering in discussie is gebracht, aangezien het de politiek der Nederlandse rege ring is alles te doen om bloed vergieten te voorkomen. De heer Stikker sprak de hoop uit, dat de republikeinse regering van Soekarno en Hatta sterk genoeg zal zyn 'om te voorkomen, dat de com munisten de Republiek in hun geheel overnemen. De Nederlandse regering wenst tot een overeenkomst te geraken met de nationalis tische republikeinse regering maar kan het zich niet veroor loven door concessies in be langrijke aangelegenheden zijn tegenstander te kopen. Op de vraag, of Nederland wapens nodig had om de op stand in Madioen neer te slaan, antwoordde minister Stikker, dat Hatta en Soekar no de eersten zijn, die de zaak van de opstand moeten behan delen. Er is nog geen verzoek om hulp by de Nederlandse regering binnengekomen van de zijde van Hatta. Een gmeenschappelijk optre den met de Britse regering is op het ogenblik niet in over weging. Ook zal Nederland het probleem van het commu nisme in het Verre Oosten niet voor de V. N. brengen, aange zien dit op het ogenblik niet bijzonder gewenst zou zijn. De minister kon niet zeg gen, welke stappen er genomen zouden worden, indien de communistische actie in de gehele republiek succes zou hebben, want hierover zou de Nederlandse regering te beslis sen hebben. Dank zij de hulp van Mars hall, aldus minister Stikker, zullen we in staat zyn ons land weer op te bouwen, maar die wederopbouw is slechts mogelijk, indien wc het Indo nesische probleem kunnen op lossen. Het is daarom begrij pelijk, dat wy naar een oplos sing zoeken, maar het moet een gezonde en blijvende zjjn. WISSELEND BEWOLKT. Geldig tot Dinsdagavond. Wisselende bewolking met enkele verspreide regenbuien. Langs de Wadden-eilanden tij delijk harde, overigens matige tot krachtige Noord-westelijke wind. Iets kouder.

Krantenbank Zeeland

Provinciale Zeeuwse Courant | 1948 | | pagina 1