Duitse jeugd zocht zijn weg
In Bayeux begon de zege
Het Vlissingse badseizoen
in 1948
Ontreddering leidt tot nihilisme
en nationalisme
Tragiek van hei ontwortelde
gezinsleven
Indonesische intelligent
bij Moskou in de leer
Minder baders, minder
ongevallen, minder kwallen
enminder strand
Bijna geen Belgen
TWEEDE BLAD
PROVINCIALE ZEEUWSE COURANT
DONDERDAG 16 SEPTEMBER 1948
De drukkende last van het verleden, de herinnering aan
alles wat wij van het Duitse buurvolk hebben ondervonden
maakt voor ons Nederlanders het contact met personen en
groepen in Duitsland niet gemakkelijk. Indien men zich
echter niet wil beperken tot een beschrijving van uiterlijke
levensomstandigheden, doch wil doordringen tot de geeste
lijke nood van- degenen, die men aanvankelijk met enig wan
trouwen tegemoet treedt, moet men dit wel met de nodige
onbevangenheid doen. Uit eigen ervaring is mij bekend,
dat men daarin het best slaagt bij ontmoetingen met de
Duitse jeugd.
De bewering, dat de toe
komst van een volk wordt be
heerst door de levenshouding
van het opgroeiende geslacht,
is een gemeenplaats geworden.
Voor Duitsland feitelijk
Moor geheel Europa springt
de betekenis van het jeugd-
vraagstuk echter wel duidelijk
in het oog. Een groot rijk ging
ten gronde; er werden geduch
te bressen geschoten in de ge
neraties, die de macht van
Hitler's staat ten top wilden
voeren. Een wereld van puin
en desorganisatie, van wan
hoop en verbittering bleef
over. Door dat puin heen zoekt
een nieuw geslacht zijn weg.
De tijd gaat snel. Kinderen,
die in 1945 op het moment van
de nederlaag vijf of zes jaar
waren, zijn nu alweer acht of
negen jaar oud. De middelbare
scholen worden in de lagere
klassen bevolkt door jongens
en meisjes, die nooit enige re
latie hadden met de Hitlerju-
gend. Slechts de oudere jeugd,
leerlingen van hogere klassen
en vooral de studenten onder
gingen de invloed van het Na
zisme.
Gedurende de maanden,
waarin ik mij met onderzoek
in West-Duitsland bezig hield,
heeft geen vraag mij zo ge
boeid als het probleem van de
Duitse jeugd. Daarbij denk ik
in de eerste plaats aan de
kleuters, die, hoewel soms wat
bleek en verwaarloosd, het
voordeel hebben zich geen be
tere omstandigheden te herin
neren. Zij waren gedwongen
van jongsaf met de meest be
scheiden ruimte genoegen te
nemen. Er zijn vele lekkernijen,
die zij nooit hebben geproefd
(een stukje chocolade wordt
soms geweigerd) en ook in
hun spel stellen zij geen hoge
eisen. Trouwens, waar speelt
men prettiger dan in modder
of zand tussen de puinhopen,
waar brokstukken voor het
maken van grillige kinder
bouwwerken voor het grijpen
liggen?
GEZINSLEVEN
AAN GETAST
De tragiek van het kinder
leven begint eerst met het zich
bewust worden van de ontred
dering der samenleving. Dit
pijnigend bewustzijn komt voor
het kind het eerst in het ge
zinsleven tot uiting. En het ge
zin staat in het huidige Duits
land aan vele stormen bloot.
In enige millioenen gezinnen
keerden de mannen niet terug
en waar zij hun vroegere plaats
innamen, deden zich meestal
ernstige huwelyksconflicten
voor. Veel moeders zyn te
vermoeid en 'te ondervoed om
de nodige zorg aan de kinde
ren te besteden. De nerveuze
spanningen nemen toe, vooral
in de overbevolkte huizen utfar
het samenwonen van talrijke
gezinnen de intimiteit van het
gezinsleven aantast.
Over menig kindergezicht
ligt een zorgelijke trek. Wan
neer leerlingen van een volks
school, bijvoorbeeld in opstel
len iets over hun huiselijke
omstandigheden meedelen
en dit gebeurt soms met alle
naïviteit van elf- of twaalf-ja
rigen spreekt daaruit heel
wat leed. Op middelbare scho
len. komt het telkens voor, dat
meisjes enige dagen de school
verzuimen om bij ziekte van
de moeders het huishouden te
doen. Er zijn gezinnen waar
drie kinderen samen één paar
schoenen bezitten; ook hierin
.kan een oorzaak van school
verzuim liggen. Het gebeurt,
vooral in gezinnen van vluch
telingen uit Oost-Duitsland,
dat meisjes van zestien, zeven
tien jaar 's zomers en 's win
ters op een planken vloer sla
pen. Een meisje vertelde na
haar eindexamen, dat zij met
haar ouders en zusjes in een
kleine vrijwel ongemeubileerde
kamer woonde en dat zij maan
den lang vrijwel al haar huis
werk op haar schoot had ge
schreven!
Ik laat het lot van uit el
kander geraakte vluchtelingen
gezinnen en van de misdadige
jeugd men schat het aantal
zwervende kinderen in West-
Duitsland op 15.000 nog,
Kunstschilders in de wolken.
De Nederlandse federatie
van beeldende kunstenaars
verenigingen heeft contact
met 'de K.LM. opgenomen
om voor haar leden, die zich
in staat achten him indruk
ken van uit een vliegtuig
weer te kunnen geven, de
gelegenheid te scheppen,
vliegtochten boven ons land te
maken- De K.L.M. heeft hier
in toegestemd.
buiten beschouwing. Evenzo
het andere uiterste: de platte
landsgezinnen, die voltallig
zijn gebleven, al hun bezittin
gen Behielden en weinig van
voedselgebrek hadden te Iflden.
„NORMALE" ELLENDE.
„Normairi" is helaas een el
lende, die vooral in de steden
heeft aangenomen, dat men
zich afvraagt waar nog uitwe
gen zjjn te vinden. En dit is
juist de vraag, die velen bezig
houdt, ook waar onverschillig
heid wordt voorgewend. Hier
ligt de bron van tragische con
flicten.
Het is my uit vele gesprek
ken gebleken, dat speciaal de
oudere jeugd steeds meer de
neiging vertoont het verleden
Prof. L. J. Bouman,
thans hoogleraar in de
sociologie aan de Gro
ninger Universiteit, is
in Zeeland een bekende
figuur. Jarenlang was
hij leraar in de geschie
denis aan de R.H.B.S.
te Middelburg en vele
leerlingen zullen zich
nof zijn prettige en
leerzame lessen herin
neren. Prof. Bouman
heeft deze zomev een
studie-bezoek gebracht
aan West-Duitsland. In
het weekblad „De Stem
van Nederland" vatte
h\j in een artikel een
deel van zijn ervarin
gen samen.
te idealiseren. Ieder betoog
over de verweroelykheid van
het verdwenen régime stuit af
op de vraag wat het heden en
de toekomst dan wel hebben te
bieden. Naarmate de huidige
misère toeneemt, krijgen her
inneringen uit het verleden
meer glans. Is het zo verwon
derlijk, dat jongens en meisjes
uit de hoogste klassen van
middelbare scholen, die nog
enige tijd in de Hitlerjugend
hebben doorgebracht, met een
zekere weemoed terugdenken
aan dagen van sport en zang,
kampeertochten en wedstrij
den? „De mooiste tyd van mjjn
leven" verzuchtte een meisjes
studente, die mij hiervan ver
telde.
Antwoordt men, dat de te
genwoordige verwarring juist
moet worden toegeschreven
aan fouten uit het verleden,
dan heeft de jeugd tegenwer
pingen genoeg: „Doet men het
nu zoveel beter?" „Wie zyn
het, die ons nu de les lezen?"
„Tonen de overwinnaars in
hün machtspolitiek zoveel ze-
del jjker normen dan de mannen
van het Derde Ryk?" Met een
zekere hoon critiseert men wat
door „de democratie" in bin
nen- en buitenland wordt ge
presteerd. Tegenover de demo
cratische beginselen staat men
innerlijk vreemd, bestuursfou-
ten en corruptie neemt men
des te scherper waar. Gevoe
lens van wantrouwen doen al
le obiectivitetit verloren gaan.
Een leeraar beklaagde zich bij
mij over moeilijkheden bij het
geschiedenisonderwijs: hij ver
telde, dat bp de behandeling
van sommige onderwerpen
soms een onzichtbaar gordijn
scheen te zakken tussen hem
en zijn leerlingen.
IDEALISERING VAN
HET VERLEDEN.
Hoewel velen beseffen, dat
zij eigenlyk tegenover het in
eengestorte Derde Rjjk een
even critische houding zouden
moeten aannemen, kunnen zy
geen weerstand bieden aan de
idealisering van het verleden.
Wie echter de kracht heeft het
verleden wel van de hand te
wijzen, bewijst daarmee nog
niet, dat hij bereid is enige
verantwoordelijkheid voor de
toegkomst te dragen.
De tragiek van de Duitse
jeugd openbaart zich het dui
delijkst in de onzekerheid van
de jonge mensen, die de grens
der volwassenheid naderen,
Maar deze aanvaarden de aan
sprakelijkheid voor hun nega
tieve houding slechts gedeelte
lijk. Ik heb bittere discussies
meegemaakt tussen vertegen
woordigers van de jonge gene
ratie en volwassenen, die van
de jongeren het verwijt kregen
te horen, dat zij de jeugd in de
steek lieten. Inderdaad, de ou
deren krabbelen terug naar ge
loofsuitingen en politieke denk
beelden uit de jaren vóór 1933.
De jeugd kan hen daarin niet
volgen. En al kon zij het, dan
zou zjj het nog niet willen
want het is de natuurlijke
functie van de jeugd aan haar
toekomst te bouwen. Wie zich
echter van het verleden los
maakt zonder verantwoorde
lijkheid voor de toekomst te
aanvaarden, glijdt af naar een
noodlottig nihilisme. Dit is het
lot van velen tegenwoordig.
Men heeft hier te lande te
veel de gewoonte in Neder
landsDuitse studentenby-
eenkomsten geleidelijk komt
weer enig contact tot stand
direct de schuldvraag aan
de orde te stellen. Het is mo
gelijk, dat enkele Duitse stu
denten, onder de indruk van
hun verblijf 1" het buitenland
en uit een zekere welwillend
heid jegens hun gvistheren,
spoedig de verlangde schuld
bekentenis afleggen. Wie ech
ter in Duitsland enige tyd te
midden van studenten leeft,
behoeft niet veel psychologisch
inzicht te bezitten om te be
grijpen. waarom de schuld
vraag de Duitse jeugd niet be
zighoudt. De onweerstaanbare
neiging het verleden te ideali
seren, de afschuw van het he
den, vooral onder de indruk
van de d-Jigelijkse zorgen en de
sterk nihilistische inslag in het
denken van al deze teleurge-
stelden, leiden tot een bewust
zijnsvernauwing die schuldbe
sef buitensluit of naar het on
derbewustzijn verbant. Eerder
kan men een nieuwe uitbar
sting van politiek fanatisme
verwachten; Cile voorwaarden
voor een nationalistisch réveil
zijn aanwezig.
DE STUDENTEN.
Dit is het duidelijkst zichtbaar
bij de Duitse studenten. De
meèsten van hen hebben enige
jaren militaire dienst achter
de rug. Velen studeren van
overgespaard geld. Men ziet
aan de universiteiten een grote
verscheidenheid van typen:
oudofficeren, die hun militaire
allures hebben behouden, ande
re oud-militairen, die een toon
tje lager zingen, ijverige meis
jesstudenten, jonge idealisten,
stille werkers en luidruchtige
lieden, blinden. die door
vrienden of vriendinnen naar
de collegebanken worden ge
bracht, verminkten, o.a. jonge
mannen zonder handen, die
eveneens op hulp van anderen
zijn aangewezen, maar allen
hebben met elkander gemeen
dat zy onder de onzekerheid
van deze tijd lijden en dat zij
hun wanhoop en verbittering
als een psychische kwelling on
dergaan.
Noodlottig vooral is, dat de
jonge generatie, voor zover zij
reeds niet buitenkerkelijk was,
geheel of gedeeltelijk uit de
bindingen van het geloof is
losgeslagen. De totalitaire op
voeding heeft ook wat dit be
treft haar sporen duidelijk na
gelaten. Weliswaar trachten de
kerken het verloren terrein te
rug te winnen, doch zy troffen
nog niet de toon om de jeugd
diep te beroeren. Zo gapen
aan alle kanten afgronden van
twijfel, zelfs in het geloofsle
ven.
Buitenlanders, die het Duit
se volk voor de huidige chaos
aansprakelijk stellen, zullen
voor de jeugd een andere
maatstaf moeten aanleggen.
Misschien, dat men bij nader
inzicht zelfs tot de conclusie
komt, dat men beter doet het
oordeel op te schorten tot
men. met begrijpend medele
ven, enig inzicht neeft verwor
ven in de tragisch conflicten,
die de stemming van het op
groeiend geslacht in Duits
land tot een gevaar maken
voor Europa.
Gemeente-ambtenaren van
Berlijn ontslagen.
De waarnemend burgemees
ter van Berlijn, dr. Ferdi
nand Friedensburg. heeft
medegedeeld, dat 348 ge
meente-ambtenaren uit de
Sovjet-sector sinds begin Au
gustus op bevel van de Sov
jets zijn ontslagen. „Dit is
de laatste ontwikkeling in
de actie om pressie uit te
oefenen op de stad", zo zei-
de Friedensburg.
Deense stap te Moskou.
Het Deense ministerie van
buitenlandse zaken heeft de
Deense zaakgelastigde te
Moskou opdraent gegeven, de
aandacht van de Sovjet-auto
riteiten te vestigen op de
voorschriften betreffende het
vliegen over het Deense
eiland Bornholm.
Onlangs werd melding ge
maakt van activiteit van Rus
sische vliegtuigen boven het
eiland.
Protest in V.N.-commissie.
De Belgische. Franse en
Britse afgevaardigden hebben
de vergadering van de 16 lan-
dencommissie der V.N. voor de
gebieden zonder zelfbestuur
verlaten uit protest tegen een
redevoering van de Sowjetaf-
gevaardigde. Zy keerden terug,
toen deze zijn rede over de po
litiek van de koloniale mo
gendheden had beëindigd.
De fakkelloop van de Normandische ikust
naar Eindhoven.
Een ongehavend stadje in
een geschonden streek.
(Van onze reizende
redacteur).
Met grotere luister dan
ooit tevoren gaat deze derde
keer de plechtigheid gepaard,
waarmee de bevrijding van
Eindhoven, de grootste stad
in het Zuiden des lands, zal
worden gevierd. Dank z(j de
oorspronkelijke wjjze, waarop
de Zuiderlingen de viering
plegen aan te pakked, groeit
zij langzamerhand uit tot "n
feest, dat geacht kan wor
den de vrijmaking van ge-
De bemanning van het slagschip ..Vanguard" ziet met span
ning uit naar de reis, die het Engelse koningspaar volgend
jaar naar Australië zal maken. Het oorlogsschip, dat thans
in de haven van Weymouth ligt, maakt nog een trip paar
Gibraltar en Malta om vanduar terug te keren naar Devon-
port, w aar de grote reis begint. Het dek krijgt een goede beurt.
Praag, Djocja, de methoden zijn hetzelfde.
Een Indonesische
volksdemocratie
door BOB SCHRIJVERS.
De fusie van de vier linkse
partyen in de Republiek en de
verklaring van Sjarifoeddin,
dat hy reeds jaren communist
is. hebben nogal wat beroering
gebracht in Nederland. Voor
diegenen, die vasthouden jcan
dc rykseenheid, was het een
aardeding om te zeggen. „Zie
je welzy, die het rege
ringsbeleid inzake Indonesië
voorstaan, zyn er door veront-
rusi. Het Is overdreven de Re
publiek nu reeds als een toe
komstige olksdemocratie te
zien de meerderheid in de
Republiek is zeker niet com
munistisch maar aan de
andere kant is het gevoel van
onbehagen niet geheel ten on
rechte.
Immers, de gebeurtenissen
in de Oost-Europese staten,
die culmineerden m de „stunt"
in Praag, hebben aangetoond,
hoe de werkwyze der commu
nisten is. Het begint met een
legale oppositie, daarna wor
den de partijen van de linker
vleugel zo lang met schone
leuzen bewerkt, dat zij er toe
overgaan, zich met de com
munisten te verbinden en ten
slotte grijpen de communisten,
die zich intussen al van de
sleutelposities in de staat heb
ben meester gemaakt, naar de
macht. Uitvoering van de
volkswil heet dat. In geen van
de Oost-Europese staten is dit
spel mislukt; de heren die het
speelden waren goed geïnstru
eerd in Moskou.
OMSTANDIGHEDEN
ANDERS.
Uiteraard zijn de omstandig
heden in Indonesië anders dan
Het begint weer te winteren langs de Zeeuwse kust. In
Vlissingen is dit maar al te goed te merken. De hotelter
rassen zyn verlaten, de golvende manen van de grimmige
leeuwen by de boulevardtrappen glimmen in de najaarsre
gen en het gemeentelyk badbedryf gaat zijn matjes voor
dit jaar weer oprollen. Men is druk bezig de cabines voor
de laatste maal te reinigen, de loopplanken op het strand
worden opgeborgen, de strandstoelen zyn al weg en aan het
opruimen van de versperringen wordt gewerkt. Badseizoen
1948 is gesloten. Langzamerhand verdwynen de zwembroek
jes en badpakken weer in de linnenkast. Er wordt nog
wel gezwommen af en toe loopt er over het verlaten
strand een rillende zwementhousiast maar voor de „ge
wone man" is het te koud geworden.
Wat het Vlissingse strand
betreft, was het dit jaar in
vergelijking met 1947 met al
les minder. Het begon al met
het weer< veel mooie dagen
waren er niet en vanzelfspre
kend was <!it ook aan het be
zoekersaantal te merken. In
1947 werden 61.765 baden ge
nomen en 21.500 stoelen ver
huurd. Dit jaar waren er
slechts 40.377 baders en 11.810
„stoelenmensen".
Er waren ook minder onge
lukken dit jaar. In tegenstel
ling tot 1947 is de boot geen
enkele maal uitgeweest om
roekeloze zwemmers op te ha
len. Er moest wel eens „ge
blazen" worden er zijn im
mers altyd. zwemmers, die zich
te ver in zee wagen maar
was er eenmaal flink „getoe
terd", dan maakte de roekelo
ze dame of meneer rechtsom
keert en de badmeester was
weer gerustgesteld.
WEINIG GEVONDEN
Zelfs met de gevonden voor
werpen was het slecht
Het vorig seizoen leverde ten
minste nog een aantal kunst
gebitten op, maar 1948 be
perkte zich tot schopjes en
emmertjes, die meestal heel
spoedig door een huilende kleu
ter met bijbehorende papa of
mama werden opgeëist. Wel
verspeelden enkele baders rin
gen e.d., die niet werden te
ruggevonden.
GEEN BELGEN.
Het eigenaardige van dit
seizoen was, dat het strand
bijna niet door Belgen bezocht
werd. Men zou juist het tegen
deel verwacht hebben. Elke
dag stroomden immers auto
bussen vol Zuiderburen Vlis
singen binnen en 's Zondags
zag men niet anders dan witte
borden en rode nummers. Het
Het Vlissingse strand trok hen
blijkbaar niet aan. Voor de
oorlog was dit anders. Toen
kon het gebeuren dat er 's
morgens een leider van een
Belgisch reisgezelschap bfl het
strandbedrtjf kwam aanzetten
met de vraag of het mogelyk
was dat 's middags een paar
honderd Belgen kwamen baden.
Die tyd schynt voorbij, in ieder
geval heeft het strand dit jaar
niet van het Belgisch bezoek
aan ons land geprofiteerd.
Misschien hadden de Zuiderbu
ren het te druk met kopen
voor him „goedkope gulden".
DE KWALLEN
Er was nog een soort „gas
ten", die zich veel minder dan
vorig jaar liet zien, nl. de
kwamen. Nu was dit niet zo
heel erg, deze vieze, slijmerig
zeedieren zijn allesbehalve
graag geziene gasten. In 1947
was er bijna geen ammoniak
genoeg om de „gestraalde"
slachtoffers te behandelen, ter-
wyl er dit seizoen betrekkelijk
weinig werd gebruikt.
Dan was er nog iets min
der dan het vorige seizoen,
nameiyk het strand zelf.
Het Vlissingse strand on
dergaat nog steeds een ver
mageringskuur. Op ver
scheidene plaatsen komt de
kleilaag te voorschyn en
waar de klei voor de dag
komt is het zand verdwe
nen. Het strand wordt
smaller en smaller. Dit ge
beurt evenwel niet alleen in
Vlissingen, In geheel Zee
land valt er een versmal
ling van de stranden te
constateren.
Het is niet te zeggen of dit
nog verder zal doorgaan, of
niet. Er zyn altyd perioden
van aanwas en afname. Ver
moedelijk zal in Vlissingen de
afname wel minder worden als
het uitbaggeren van de vaar
geul vóór het strand gereed
is. De stroom schuurt dan niet
meer zo dicht langs de kust.
HET ONDERHOUD.
Het onderhoud van het
strand kon. dit jaar geregel
der gebeuren dan in 1947, het
publiek werkte ook mee: Het
maakte gebruik van de papier
manden, de cabines bleven
zindelijk, kortom het perso
neel van het badbedrijf behoef
de geen onnodig werk te doen.
Alleen de jeugd was soms een
beetje uitgelaten, er waren b.
v. kleine snuiters, die het een
buitengewoon genoegen von
den de inhoud van de papier
manden over het strand te
verspreiden. En dat was niet
de bedoeling,
in Oost-Europa. Rusland is
hier geen machtsfactor waar
mee men nolens volens uit
economische en strategische
oogpunten rekening moet hou
den. een factor die de mani
pulaties in Oost-Europa zeer
begunstigde Aan de andere
kant zijn dc sociale omstan
digheden in de Republiek zeer
slecht en de practyk (Frank
rijk, Italië) heeft geleerd, dat
de communisten dit weten te
gebruiken, Bovendien is de
macht van de regering te
Djocja niet zo erg groot.
Verschillende figuren uit de
P.K.I. zijn goed voorbereid: Zij.
kregen hun opleiding in Mos
kou en na de omwenteling
in Praag. Niet enkele, maar
tientallen lieden uit Z.O. Azië
heb ik daar ontmoet. Zij leven
daar op kosten van het minis
terie van Informatie, dat voor
de opleiding zorgt. Het ont
breekt deze mensen aan wei
nig en misschien daardoor
misschien ook door hun voor
ingenomenheid dringt hun
blik niet door tot de achter
grond van het communisme,
maar aanvaarden zij de werke
lijkheid om hen heen als de
enig juiste manier van rege
ren. Tegen ieder die het horen
wil, oefenen zy critiek uit op
de vroegere koloniale gouver
nementen. Maar zelf blijven
zij de intelligentia, die iets
voor het volk doen kunnen
werkeloos in Praag rondhan
gen, om bij hun terugkomst
de leugenachtige doctrines van
het communisme te verkondi
gen.
Dezer dagen sprak ik met
een lid van de Indonesische de
putatie bij de troonswisseling.
Het was een Soendanees,
hoofdredacteur van een Indo
nesisch. dagblad. Hij verklaar,
de, dat het weldenkende deel
der volkeren van Indonesië
heus niet op de zegeningen
van het communisme wacht.
Bij het betrekkelijk lage ont
wikkelingspeil van brede lagen
der bevolking, de sociale nood,
en de revolutionnaire sfeer, die
er thans noodzakelijk moet
heersen, kan het communisme
op een zekere steun rekenen.
Als de communistische agen
ten een handig gebruik maken
van de interne chaos, achtte
myn collega een staatsj
met als gevolg een vol
mocratisch bewind niet onmo
gelijk.
MOEILIJK
„Als Nederland daarop rea
geerde met een politieke actie,
wat zou u daarvan denken?"
vroeg ik na zyn verklaring.
„Voor de communisten zou
het een welkome gelegenheid
zijn om te bewijzen wat een
lelijke imperialisten jullie zijn,
en voor onsvoor ons zou
het moeilijk zyn, erg moeilyk",
luidde zijn antwoord.
Intussen is in de Republiek
de volksdemocratie nog niet
uitgeroepen en Hatta heeft
zij het dan voorzichtig te
kennen gegeven, dat hij er niet
zo veel voor voelt. Met grote
nauwgeletheid zal men de ont
wikkeling der interne politieke
situatie in Indonesië moeten
gade slaan, maar tevens zal
men alles moeten vermijden,
wat koren op de molen der
communisten is. Het spel van
Moskou wordt niet alleen ge
speeld in Oost-Europa en Ber-
lynl
(Nadruk verboden).
heel Neder/and bezuiden de
Moerdijk te verzinnebeelden.
Anders dan voor in
het Noorden viel de grote
dag voor Eindhoven in het
najaar van 1944, op de 18e
September. Die datum blijft
daar van grotere betekenis
dan de officiële herdenkings
datum voor het gehele land,
de 5e Mei, Men kan de ge
schiedenis nu eenmaal met
forceren. Hoe gaarne men
zich in het Zuiden met ons
verheugde over de dag. waar
op de honger-provincies uit
de kluister werden geslagen,
het begin van de eigen vry-
heid maakte een te diepe in
druk dan dat men de dag,
waarop dat gebeurde stil
zwijgend zou kunnen voorbij
gaan.
Die dag zelf, nu vier jaar
gejeden, was er alleen de
spontaan opgewelde vreugde,
de hartelijke begroeting der
bevrijders, do uitbundige
uitingen der verheugenis over
het einde der onderdrukking.
Een jaar later werd het, zij
het zonder de eigenlijke wel
doeners, nog eens overge
daan.
En in 1946. toen al het
soldatenvolk allang weer thuis
was, moest men er wat an
ders op vinden. Toen kwam
de jeugdige Eindhovenaar T.
K. Hoensveld op het denk
beeld de bevrijding te sym
boliseren door 'n toorts van
licht, een brandende fakkel,
en die te doen overbrengen
van de plaats waar de be
vrijding van Europa's vaste
land op 6 Juni 1944 was be
gonnen naar de plaats der
feestviering. Die plek was de
Noordkust van Normandië,
de vruchtbare landstreek, die
door de eigen inwoners Cal
vados wordt genoemd. Men
zocht verbinding met het be
stuur der 8000 inwoners tel
lende stad Bayeux, de eerste
die het jicht der vryheid zag
gloren.
Dat ging destijds zo snel
in zijn werk, dat er zelfs
geen vensterruit gesneuveld
is in dit oude stadje, be
roemd niet slechts vanwege
de Tapisserie de la Reine
Mathilde, maar ook om zijn
pittige appelengenever, nu
liggend als een pronkjuweel
van schoonheid temidden van
een deerjijk gehavend land
schap, dat vervuld is van
bitter na-schrijnend leed.
NIEUWE LANDING
Dinsdagochtend naderde 'n
kleine oorlogsbodem van de
Britse Marine, de M. L. 223,
wederom de Normandische
kust om tè meren in de
sluis van Riva Bella, de ha
ven van Auistreharn. Zij
bracht ons die geweldige
vloot van invasie-vaartuigen
in herinnering die vier jaar
geleden was losgestormd op
deze stranden. Nu kwam dit
scheepje dan alleen, maar ge
heel Riva Bella was uitgelo
pen om er getuige van te
zijn en er waren autoriteiten:
de burgemeester van Auistre
harn, een vertegenwoordiger
van de préfectuur, de Engel
se Marine-attaché uit Parijs
Onder de dorpelingen wa
ren er vier, die als lid van
een vrije Franse brigade het
bevrijden van Eindhoven heb
ben meegemaakt. Ook trof
ik er een Nederlands kleer
maker, die al twintig jaar te
Bayeux woont en een Franse
tandarts, gevestigd te Riva
Bella, die van Nederlandse
afstamming bleek te zyn en
de taal der vaderen nog voor
treffelijk beheerste.
Het plaatselijk harmoniege
zelschap zette het Engelse
volkslied in, toen luitenant
K. Charles, commandant van
de bodem, de brandende
toorts aan land bracht, die
de vorige dag door veldmaar
schalk lord R, Montgomery,
eens de leider der Europa
verlossende legers, te Ports
mouth was ontstoken in het
bijzijn van Eindhovens bur
gervader, mr. H. A. M. T.
Kolfschoten en van mr. H.
E. J. Botje namens het be
vrijdingscomité, welke laatste
met het vaartuig was mee
gekomen. Hij verklaarde, dat
een sergeant van de Britse
luchtlandingstroepen, die de
bevrijding van Eindhoven
hebben bewerkstelligd.de fak
kel aan boord had gebracht.
Nu nam burgemeester J.
Eloy hem in ontvangst en
hield een ontroerende toe
spraak. waarin hn de lof van
het licht der vrijheid bezong.
De harmonie speelde vervol
gens het Wilhelmus en daar
na de Marsaillaise, waarna
de heer Eloy de fakkel over
gaf aan een peloton wielren
ners, die hem overbrachten
naair Bayeux. Daar nam lo
co-burgemeester Paul Petcllc
het vuur in ontvangst, plech
tig belovend het te zullen
bewaken tot het verder ge
dragen zal worden naar Ne
derland. Er was een vertrek
van het oude raadhuis, ver
sierd met vlaggen en bloe
men, voor ingericht. Daa»r
wachtte nu de vlam oni ver
der gedragen te worden naar
ons land.
T.B.C.-BESTRIJDING.
Evenals vorig jaar houdt de
Spoorwegtnberculoscvcreniging op
17 September de herdenkingsdag
van het begin der spoorwegsta
king in 1944 haar jaarlijkse col
lecte. Die dag zal in de omgeving
van en op de stations een speldje
te koop worden aangeboden aan
de reizigers en het personeel der
N.S.