PROVINCIALE ZEEUWSE COURANT
Montgomery ontsteekt
bevrijdingsfakkel
Cultureel leven
in Zeeland
BILT
„Laat ons standhouden voor
vrijheid en recht"
Van Portsmouth tot Eindhoven
KAARTEN OP TAFEL
TE MOSKOU.
Troepen van India
bezetten Haiderabad
Bonnen voor 6 mud
kolen aangewezen.
De koelhuisbrand in
Amsterdams haven
DE
VOORSPELT
191e Jaargang-No. 215
Dinsdag 14 Sept. 1948
ABONNEMENTSPRIJS: 30 ct. per
week: 3,75 per kwartaal: franco
per post 4,— per kwartaal. Losse
nummers 10 cent.
Uitgave van de Firma Provinciale
Zeeuwse Courant, Middelburg.
Drukkerij Fa. F. van de Velde Jr.
Vlissingen.
Dit blad verschijnt dagelijks 1 ADVERTENTIEPRIJS: 12 ct. per
êSS3tlkePfJS3«<S /üsemee,; WAARIN OPGENOMEN DE MIDDELBURGSE, VLISSINGSE, GOESE, BRESKENSE COURANT EN VRIJE STEMMEN
Giro nx^S^OO P.ZU.. Middelburg.
Bureaux te Vlissingen: Vlamingstr. 16-18-20 (tijd.) tel. 10 en 51 - Middelburg: Londense Kaai 29. teL 2077 en 2924 - Goes: L. Vorststr. 55. tel. 2475 (b.g.g. 2228) - Oostburg: Pr. Mauritsstr. 12. tel. 102 - Terneuzen: Brouwerijstr. 2 - Zierikzee: N. Bogerdstr. G 160.
Maandag heeft Montgomery te Portsmouth de bevrij
dingsfakkel ontstoken. Ter gelegenheid hiervan verklaar-
de de veldmaarschalk, chef van de generale staf van het
Britse imperium, dat het dragen van de fakkel van Ports
mouth naar Eindhoven een symbool was voor de eenheid
tussen België, Engeland Frankrijk en Nederland.
Op haar weg door deze gebieden zou. de fakkel de be
woners aan de donkere bezettingsjaren en de gehate vijand
herinneren, doch ook aan de komst van de bevrijdende le
gers. „Het dragen der fakkel is echter meer dan dit, het
is een symbolische daad, die het gevoel van saamhorigheid
en wederzijds begrip tussen de vier landen levendig zal
houden".
Hij verklaarde verheugd te
zyn, dat Portsmouth gekozen
was als beginpunt van de
tocht. „Wij zijn er trots op,
dat onze strijdende manschap
pen deze erkentelijkheid ver
diend hebben. Ik zal nooit
het welkom vergeten, dat onze
legers bij het oprukken na de
zware strijd in Normandië te
beurt viel. De wilde tonelen
van vreugde en geestdrift bij
ht binnenrukken van België
en later van Nederland, zullen
voor de rest van mijn leven
In mijn herinnering blijven"
Montgomery zeide een goede
reden te hebben om zich Eind
hoven te herinneren. Hij had
zijn hoofdkwartier aldaar ge
vestigd en de Engelse Koning
had hieraan een bezoek ge
bracht. Na de gevechten was
er een grote blijvende vriend
schap tussen de Britse solda
ten en de bevolking ontstaan.
De Britse soldaten werden
gastvrij in de huizen ontvan
gen en hij, Montgomery, achtte
zich gelukkig deze herinnering
te vernieuwen. In de dagen dat
de oorlog ten einde liep kon
den wij niet bevroeden, dat wij
vier jaar na de gevechten 'in
een sfeer van internationale
onzekerheid en wantrouwen
zouden leven.
Laat dit voor ons allen een
bittere teleurstelling en een
zaak van diepe bezorgdheid
zijn".
„Laat ons in deze onzekere
wereld stand houden voor vrij
heid en gerechtigheid. Nooit
wensen wij te zien, dat Euro
pa weer braak komt té liggen
door de vernielingen van een
oorlog. Wij moeten één zijn
en sterk en besloten tegen
agressie te strijden in welke
gedaante deze ook moge ver
schijnen. Door eenheid en
kracht hebben wij in het ver
leden de vijand van ons afge
schud en zo zal het ook in
de toekomst zijn indien wij
elkaar standvastig bijstaan
Op deze wijze zullen wij, vrij
heidslievende landen, een bol
werk vormen tegen agressie.
Op deze wijze zullen wij 't voor
Volgens een woordvoerder
van het Engelse ministerie van
buitenlandse zaken, hebben
Engeland, Frankrijk en de V.
S. overeenstemming bereikt
over de volgende stap, die ge
daan zal worden bij de be
sprekingen met de Sowjet-Unie
over de Berlynse crisis.
Naar men. aanneemt zijn
reeds instructies gezonden aan
de drie Westelijke afgevaar
digden te Moskou.
De drie Westelijke verte
genwoordigers zijn Maandag
morgen op de Amerikaanse
ambassade te Moskou bijeen
geweest om het rapport over
de besprekingen van de mi
litaire gouverneurs te Berlijn
te bespreken, dat Seydoux,
diplomatiek adviseur van de
Franse militaire gouverneur
Koenig, uit Berlijn heeft mee
gebracht.
Volgens welingelichte Wes
terse waarnemers zouden de
vertegenwoordigers, zo niet
Maandagavond, dan waar
schijnlijk Dinsdag een bezoek
aan het Kremlin brengen.
De drie landen zouden het
er eens over zyn geworden,
wat gedaan zou moeten wor
den in geval van het uitblij
ven van een overeenstemming
te Moskou.
Franse regering
zonder geld.
Volgens de Franse financiële
pers is de Franse schatkist
uitgeput. De staat beschikt
nog slechts over 30 40 mil
liard francs in contanten, ter
wijl de staatsuitgaven 100 mil
liard francs per maand belo
pen.
Men wil nu 100 milliard le
nen bij de Banque de France
en voor 100 millioen nog dit
jaar nieuwe belastingen hef
fen.
ons en onze kinderen mogelijk
maken ons te verheugen in de
jaren van vrede en groeiende
welvaart, die voor ons liggen".
Voor het overbrengen van
de fakkel naar het continent
is een Britse Marinesloep uit
gekozen. Het dragen van de
bevrijdingsfakkel, dat voor 't
eerst in 1946 geschiedde op
initiatief van de burgemeesters
van Eindhoven en Bajeux, is
thans een ieder jaar terugke
rende ceremonie geworden.
Van Bayeux zal de fakkei
door koeriers naar Eindhoven
worden gedragen langs dezelf
de route waarlangs de gealli
eerde legers naar Nederland
oprukten.
Nazimoeddin opvolger van
Djinnah.
Volgens kringen, die in
nauw contact staan met de re
gering van Pakistan, is Cha-
waja Nazimoeddin, minister
president van Oost-Bengalen,
aan koning George IV aanbe
volen als opvolger van Djin
nah, de Zaterdag overleden
gouverneur-generaal van Pa
kistan.
Moet dr. van Mook
aftreden
Twee toonaangevende dag
bladen in Batavia hebben cri-
tiek geleverd op de berichten,
volgens welke de Nederlandse
regering dr. van Mook mis
schien zou verzoeken af te
treden. „De Nieuwsgier"
schrijft, dat het wegzenden
van dr. van Mook thans zou
betekenen het wegwerpen van
de kans misschien de laat
ste kans dat hij zou slagen
in Indonesië.
Het „Nieuwsblad" meent,
dat het verwijderen van de ge
zagvoerder in dit uiterst cri-
tieke stadium van de reis „niet
meer dan partijpolitiek" zou
betekenen.
DE EERSTE
WERELDBURGER.
De eerste „Wereldbur-
fer" heeft zich Maan-
ag van het internatio
naal gebied van de V. N.
te Parijs aangemeld. Hy
zou gastvrijheid genieten
in het palais Chaillot,
waar hij in het restau
rant verbiyf zou hebben
gekozen.
Het gaat om de Ame
rikaan Gerry Davis, die
op spectaculaire wyze
zyn hoedanigheid van
burger der Verenigde
Staten heeft prijsgege
ven en onlangs zijn pas
poort op het Ameri
kaanse consulaat te Pa
rijs heeft afgegeven, om
zich tot „Wereldburger"
te proclameren, ten ein
de de aandacht van de
openbare opinie te vesti
gen op ae dringende
noodzakelijkheid van een
wereldregering.
Laatste vorstenstaat in Voor-Indië.
Te Delhi is Maandag officieel bekend gemaakt, dat Indi
sche troepen de staat Haiderabad om 4 uur plaatselijke tjjd
van drie kanten zijn binnengetrokken.
Haiderabad is de laatst overgebleven vorstenstaat in
Voor-Indië en telt 17 millioen Inwoners., Volgens een com
muniqué van de Indische regering is de actie ondernomen
omdat de regering van Haiderabad geweigerd heeft de Ra-
zakars te ontbinden en de terugkeer van Indische troepen
naar Sccoenderabad mogeiyk te maken voor het herstel van
orde en zich in de staat. i
De Razakakars'zyn militante Mohammedanen. Over hun op
treden in de voor 80 procent Hindoese staat en aan de gren
zen van het overwegend Hindoese India is door India her
haalde malen geklaagd.
Nog steeds te weinig
anthraciet.
Met ingang van 15 Septem
ber a.s. worden geldig ver
klaard de bonnen 03 en Q4 van
de brandstoffenkaart TA 806.
Elk dezer bonnen geeft recht
op het kopen van 3 eenheden
vaste brandstoffen. Om de
handel tijdig te kunnen be
voorraden is het noodzakelijk,
dat de aangewezen bonnen zo
spoedig mogelijk, in ieder ge
val vóór 1 October a.s., bij
een leverancier worden inge
leverd.
Er wordt op gewezen, dat
het tekort aan anthraciet nog
steeds zeer groot is, zodat de
verbruikers er genoegen me
de zullen moeten namen, dat
op de bonnen ook ditmaal ten
dele andere soorten worden
geleverd. Hieruit blijkt, dat de
in omloop zijnde geruchten
over het binnenkort vrij komen
van eierkolen en gascokeg on
gegrond zyn. Het ligt niet in
het voornemen, voor het stook-
seizoen 19481949 een verde
re bonaanwijzing te doen ge
schieden. De brandstoffen-
kaart TA 806 moet evenwel
zorgvuldig worden bewaard.
Met betrekking tot de brand-
stoffenkaarten voor kamerbe
woners volgt een nadere pu
blicatie.
Op 4 October zal de wereld
dierendag worden gehouden.
De bekende actrice Rika Hop
per .is in de ziekeninrichting aan
de Prinsengracht te Amsterdam
opgenomen om een heupbehande
ling -te ondergaan.
Nog geen overzicht van de schade.
Machinekamer gespaard.
Maandagmorgen was de situatie
..i het koelhuis Amerika aan de
Oostelijke Handelskade zo, dat de
brandweer kon beginnen orde op
de zaken te stellen. Wel zijn er nog
vuurhaarden in het gebouw, zodat
waakzaamheid geboden bleef de
drijvende motorspuit Jason en
twee twee rijdende motorspuiten
zijn nog steeds in actie maar
werkelijk gevaar was niet meer
aanwezig.
Gebleken is, dat de machineka
mer, die zich aan de Westelijke zij
de van het gebouw Amerika be
vindt, door de brand is gespaard.
Deze wonderlijke meevaller is uit
sluitend te danken aan het feit.
dat men in dit gedeelte reeds ge
reed was gekomen met het aanleg
gen van betonen vloeren en deze
vloeren hebben de zeer hoge tem
peraturen overleefd.
Het gebouw is verder echter
goeddeels uitgebrand en vermoe
delijk verloren. Zodra de, brand
weer haar blussingswerk heeft be
ëindigd. kunnen experts het ge
bouw betreden en een begin ma
ken met het onderzoek. Dit zal
vermoedelijk nog wel enkele da
gen in beslag nemen, zodat al
dus deelde de directie van de
Biaufries mede niet voor het
einde van de week een overzicht
van de schade kan worden gege
ven.
Blaauwhoedcn en Vrieseveem is
reeds sedert de bevrijding doende
in Rotterdam een nieuw groot koel
huis te bouwen. De materiaalposi
tie maakt het echter onwaarschijn
lijk. dat dit gebouw vóór 1950 in
gebruik genomen kan worden, .hoe
wel alle bestellingen al gedaan en
toegewezen zijn. Dit doet de di-
De gouverneur van Pakistan,
Moh. Djinnah, is Zondag j.l.
overleden.
De Nizam dient protesten in
De Nizam van Haiderabad
stond bekend als de rijkste
man ter wereld. Hy is 62 jaar
oud en hij leeft als een asceet.
Hoewel hij 600 auto's bezit en
375 millioen pond sterling aan
vermogen, geeft hij voor zich
zelf slechts 1 pond per week
uit. De bioscoop acht hij een
'twaad, races vindt hij geld
verspilling. 's Morgens om t
uur staat hij op en gaat aan
het werk. Zijn grootste amu
sement is wandelen in de pa
leistuin. Zijn liefhebberij-studie
is lezen van klassieke werken
in het Perzisch en het Urdu.
Tijdens de laatste wereld
oorlog schonk hij 4.5 millioen
p. sterling aan Engeland. Ook
stichtte hij een groot studie
fonds.
DE VEILIGHEIDSRAAD.
Te Londen wordt verklaard
dat de regering van Haidera
bad een protest bij de Veilig
heidsraad van de Verenigde
Naties wil indienen. Deze raad
zal dan moeten uitmaken of
Haiderabad een onafhankelijke
staat is.
Een woordvoerder van de
Verenigde Naties te Parijs
verklaarde dat Haiderabad het
COMMISSIE ZAL DIVERSE ASPECTEN
DAARVAN BESTUDEREN.
Onder leiding van
Mr. dr. A. J. J. M. Mes.
Van verschillende zijden,
waaronder de Vereniging van
Nederlandse Gemeenten, Afd.
Zeeland, en particuliere orga
nisaties werd aan de Stichting
Zeelapd voor Maatschappelijk
en Cultureel werk het verzoek
gedaan, de diverse aspecten
van het Zeeuwse leven aan een
nader onderzoek te onderwer
pen. Gedacht werd hierbij in de
eerste plaats aan het vaststel
len van de verschillen in voor
zieningen en behandeling van
Zeeland ten opzichte van de
rest van Nederland. Voorts
aan het inventariseren van
leemten op. de verschillende le
vensterreinen en het zo moge
lijk aangeven van oplossingen
om hierin te voorzien. Daar
naast zou men willen nagaan
wat er nog bestaat van een
eigen Zeeuwse cultuur en het
zo mogelijk eveneens aangeven
van oplossingen om deze te be
hoeden en te bevorderen.
SPECIALE SECTIE.
Het bestuur van de Stich
ting Zéeland heeft gemeend
hiervoor een speciale sectie in
het leven te moeten roepen,
waarvan de leden zich tot taak
zullen stellen, met medewer
king van deskundige krachten
een bepaald terrein in studie te
nemen en daarover te rappor
teren, waarna in gezamenlijke
bespreking gezocht kan wor
den naar eventueel te nemen
maatregelen.
De sectie zai staan onder
voorzitterschap ran mr. dr.
A. J. J. M. Mes, lid van het
Algemeen Bestuur der Stich
ting Zeeland voor Maat
schappelijk en Cultureel
Werk, terwijl het secretariaat
bij de Stichting Zeeland zal
berusten.
Bij het samenstellen van de
commissie heeft het bestuur er
naar gestreefd in het bijzonder
deskundige en regionaal-inge
voerde figuren aan te zoeken.
Het bestuur heeft de volgende
ingezetenen van Zeeland uitgeno
digd daarin zitting te nemen:
J. C. Corver, Vlissingen, Direc
teur Gew. Arbeidsbureau: Mr. A.
C. van Epenhuysen, Middelburg,
Voorzitter van de Raad van Arbeid;
J. S. Visscher, Goes; Ir. M. A.
Geuze, Poortvliet, Voorzitter Z.L.
M.; C. de Putter, Axel, Voorzitter
C.B.T.B.; P. V. M. Ver eau ter en.
Nieuw-Namen (Clinge), Voorzitter
N.C.B.; F. P. O. M. Koch, St. Jan
steen. Voorzitter Kamer van Koop
handel en Fabrieken voor Zeeland;
Ir. M. de Vink, Middelburg, Direc
teur Planologische Dienst; A. C.
Willemsen, Burgemeester van Yer-
seke; G. Balllntiin, Middelburg,
Hoofdredacteur Prov. Zeeuwse
Courant; A. P. Stufkens, Middel
burg. Hoofdcommies Prov. Griffie
van Zeeland: Drs. J. J. P. Boeze-
man. Hulst. Rector R.K. Lyceum;
A. Hoolhorst. Oostburg. Rector
Openbaar Lyceum; Dr. K. Huizen-
ga, Middelburg, Directeur Chr.
geschil wil voorleggen aan het
Internationaal Gerechtshof.
Als Haiderabad een beroep
op de Veiligheidsraad zou
doen, aldus de woordvoerder,
is de president, sir Alexander
Cadogan, bevoegd de raad in
speciale vergadering bjjeen te
roepen. Eigenlijk is de raad in
permanente zitting. De bijeen
komsten zijn echter onderbro
ken door het verhuizeo van
Lake Success naar Parys.
POLITIONELE ACTIE.
Luitenant-generaal Rajen-
drasinhji, de bevelhebber
de Zuidelijke legergroep van
India, heeft zich In een pro
clamatie tot de bevolking van
Haiderabad gericht, waarin hy
verklaarde dat de Indische
troepen het land zyn binnenge
rukt „om een einde te maken
aan de Razaku'r-terreur en om
orde en rust binnen de staat
en de veiligheid in het aan
grenzend gebied te herstellen.
Tegenover een correspon
dent van Reuter verklaarde de
generaal, dat tot dusver „alles
goed ging". „Wy hebben goe
de vorderingen gemaakt", zo
zei hy, „ofschoon wfl op tegen
stand zijn gestuit." Hij noem
de de operatie een „politione
le actie".
In zyn proclamatie beloofde
de generaal het volk van Hai
derabad, dat het, „zodra de
taak vervuld Is, in de gelegen
heid zal worden gesteld over
de toekomst te beslissen, zowel
wat de interne regering be
treft als aangaande de betrek
king met India".
V.N. IN CONFLICT
BETROKKEN.
Haiderabad heeft een be
roep gedaan op de Veilig
heidsraad en de Ver. Naties
tegen het binnenrukken der
Indische troepen. Het staat
nog niet vast, of en wanneer
de Raad in speciale verga
dering byeen zal komen.
In Pakistan wordt gede
monstreerd ten gunste van
Haiderabad, zodat het aller
minst is uitgesloten, dat uit
het conflict IndiaHaidera
bad een groter conflict ont
staat.
Kweekschool; Dr. J. J. Westendorp
Boerma, Zierikzee, Rector Open
baar Lyceum; C. Kuiper, Goes. In
spect. L. Onderw.; A. Leenhouts,
Middelburg, Insp. L. O.; Mr. F.
W. Adriaanse, Advocaat en Pro
cureur te Middelburg; H. Pieters,
Middelburg, Bibliothecaris Prov.
Bibliotheek; Mevr. E. J. v. d.
Broecke-de Man, Aardenburg; W.
L. M. Groffen, Vlissingen, Journa
list R. v. d. Borgh, Middelburg,
Geneeskundig InsDecteur v. d.
Volksgezondheid in Zeeland; Mej.
J. C. P. Tazelaar, Middelburg,
schoolarts; J. L. van Veeren, Vlis
singen, InsDecteur Inv. en Ace.;
A. de Roo, Goes. Belastingconsu
lent; W. Weststrate, Hansweert,
Vakbondsbestuurder (N.V.V.); A.
de Lange, Goes, Vakbondsbestuur
der (C.N.V.); P. van Himst, Goes,
Vakbondsbestuurder (K.A.B.); Jhr.
R. J. H. Q. Roëll, burgemeester van
Haamstede; Jhr. Mr. J. Schuur-
beque Boelje, Burgemeester van
Zierikzee; L. A. Verburg. Burge
meester van Stavenisse; R. Ger
ritsen. Wethouder van Zierikzee;
J. M. Mullié. Kortgene; Mr. P. H.
W. F. Tellegen. Burgemeester van
Terneuzen; A. H. M. van der Hoek,
Notaris te Groede.
De communistenleiders Maurice Thorez (links) en Jacques
Duclos (rechts) verlaten het Elysee na een bespreking met
president Auriol over de regeringscrisis, welke inmiddels
weer Is opgelost.
Communistische
opstand te Solo?
In Solo, de tweede stad
van de Djocja-Republiek, zyn
gevechten uitgebroken tussen
ae communisten en de Rege-
ringsaanhan gers
Volgens bericht van, het
persbureau Antara zouden de
gevechten onder leiding staan
v.an de jongerenbeweging Sin-
do. Deze beweging sloot zich
onlangs bij de communisten
aan.
De Republikeinse regering
is te Djoeja byeen om de
toestand onder de ogen te
zien.
Op een massa-bijeenkomst
•van de Republikeinse commu
nistische partij heeft Moeso
betoogd, dat de leiding der
Republiek in handen moet ko
men van de progressieve
krachten.
Hij zei ondermeer: „Wij
erkennen geen enkele over
eenkomst. Status-quo lynen
bestaan voor ons niet meer.
Onze strategie is er in de
eerste plaats opgericht, zo
veel mogelijk Nederlanders te
doden en hun wapenen buit
te maken. Voor de Moham
medanen "is thans het ogen
blik gekomen voor „de hei
lige oorlog."
Sowjet-commandant van
Wenen verdwenen.
Uit Wenen wordt gemeldt,
dat majoor Landa Darlew, de
plaatsvervangende Sowjet-com
mandant van Wenen, sedert
9 dagen spoorloos is verdwe
nen.
Russische observatieballon
bij Berlijn.
Een Amerikaanse hoofdoffi
cier van de luchtmacht heeft
te Berlijn verklaard, dat „te
genwoordig bijna voortdurend"
Sowjet-observatieballons wor
den waargenomen in de gealli
eerde luchtcorridors.
De hoofdofficier zei dat de
ballons, op een hoogte van
4000 voet gestationneerd, las
tig zijn voor het luchtverkeer.
Vierhonderd gedetineerden in
het interneringskamp te Stuttgart
en 77 in het-kamp te Ludwigsburg
zijn een staking begonnen uit pro
test tegen de vrijlating van
Schacht, aldus het Duitse Nieuws
bureau (Amerikaanse zóne).
Twee dames door
gasverstikklng gedood.
Zondagavond deden omwo
nenden, die reeds de gehele
dag geen levensteken hadden
waargenomen in een villa aan
de Albertus Perkstraat te Hil
versum, een droevige ontdek
king. Twee bejaarde dames, de
84-jarige weduwe A. H. Bimie
en de 69-jarige Amsterdamse
verpleegster A. Grotendorp,
bleken door gasverstikking om
het leven te zijn gekomen. De
overige familieleden, behalve
een tweeling van 7 maanden,
die in een bovenvertrek aan
getroffen werd, vertoefden
met vacantie in Zuid-Limburg.
Doordat een raam van deze
kamer open was, zijn de kinde-
rer aan de dood ontsnapt. Wel
waren zij enigszins bedwelmd.
Het woord Is aan
Nederland.
ALTHANS VOLGENS
MERDEKA.
In een publicatie van ,.Mer-
deka", welke wordt uitgege
ven door het republikeinse bu
reau te New York, wordt ge
zegd: Aangezien de republiek
het standpunt inneemt, dat
de compromis-voorstellen, die
in Juni j.l. door de heren Du
bois en Critchley werden aan
geboden, een eerlijke en ge
schikte basis voor bespreking
vormen, zijn het uiteraard de
Nederlanders, die moreel ver
plicht zijn, met nieuwe voor
stellen voor de dag te komen.
Deze verantwoordelijkheid
rust eerder op Nederland dan
op de Commissie van Goede
Diensten.
REIS OM DE WERELD.
Als gevolg van een overeen,
komst tussen de „Northwest
Airlines" en de K.L.M., is een
luchtlijn om de wereld tot
stand gekomen. De reiskosten
voor de gehele tocht bedragen
1700 dollar. De reis kan in 7
dagen worden gemaakt.
De route is compleet wan
neer op 28 September door de
K.L.M. de dienst Amsterdam-
Sjanghai wordt geopend. Met
de bestaande K.L.M.-dienst
New YorkAmsterdam en de
dienst van de „Northwest Air
lines" SjanghaiNew York is
de route rondom de wereld
volledig.
rectie ten opzichte van het herstel
van de beide door de brand uitge
schakelde koelhuizen een zeer
sceptisch standpunt innemen.
„Eerst moet de brandweer ge
reed zijn, dan kunnen de experts
hun werk doen en dan zullen wij
eens zien", is voorlopig nog haar
standpunt.
Ook wat betreft het verlies van
de inhoud der pakhuizen zijn nog
geen nauwkeurige cijfers te noe
men. Juist de laatste dagen voor
de brand is veel verladen. Dit was
nog niet alles op de werktabel ge
registreerd. Men hoopte Dinsdag
de juiste cijfers bekend te kunnen
maken.
Het verlies van het koelhuis
Amerika en het uitschakelen van
het koelhuis Australië betekont,
dat ongeveer vijftien procent van
de koelhuisruimte van ons land
verloren is.
ONDERZOEK NAAR DE
OORZAAK.
„Het politieonderzoek naar de oor
zaak van de grote koelhuisbrand in
Amsterdam heeft nog niet uitge
wezen, waardoor deze enorme
brand ontstaan is." aldus ver
klaarde de heer P. L. van Boven,
hoofdinspecteur van het brand
weerwezen en hoofd van het bu
reau brandweer van het ministerie
van binnenlandse zaken in een on
derhoud met een verslaggever van
het A.N.P. Men zoekt de oorsprong
van de brand in de nieuwe met
pek geplakte ^kurkinstallatie. die
juist was aangebracht. Ook werd
nog niet vastgesteld, waardoor de
brand zo een grote omvang heeft
aangenomen, want het is niet be
kend in welk stadium de brand
gemeld werd. Het is heel wel mo
gelijk, dat het vuur reeds uren
lang heeft liggen smeulen. Daar
om wordt ook nagegaan, welke in
structies de nachtwaker en de in
het koelhuis aanwezige machinist
ontvangen hadden met betrekking
tot de controle in het gebouw.
Hoofdinspecteur van Boven ver
klaarde voorts, dat het blussings
werk zeer belemmerd werd door
de moeilijke toegang tot het ge
bouw. Alle deuren waren voor de
isolatie en als beveiliging tegen
diefstal afgesloten en aan de bin
nenkant nog met een ijzeren staaf
gebarricadeerd. De brandweer
heeft deze deuren dan ook moeten
forceren.
LOF VOOR DE BRANDWEER.
Vol lof sprak hoofdinspecteur
van Boven over het blussingswerk
van de Amsterdamse brandweer
lieden. Door hun optreden hebben
zij de machinekamer naast het
koelhuis „Amerika" en het koelhuis
„Australië" weten te behouden,
hóewei de deuren in de brand
muur tussen beide koelhuizen, niet
zoals behoort, gesloten waren. Zij
hebben deze deuren later met le
vensgevaar gesloten.
De heer van Boven was van
mening, dat door een verdere com-
partimenterifig van het verwoeste
koelhuis de brand nooit een dus
danige omvang had kunnen ne
men. Hij noemde deze brand een
waarschuwend voorbeeld en deed
een dringend beroep op directies
van grote bedrijven om toe te
zien, dat in hun fabrieken en op
slagplaatsen preventieve maatre
gelen tegen brandgevaar genomen
werden. Plaatselijke brandweren
en de brandweerinspecties zijn be
reid de bedrijven te controleren. In
1947 leed ons land door brand een
totale schade van ruim 100 millioen
gulden. Het laat zich aanzien dat
dit bedrag over 1948 nog groter zal
zijn.
Maadaginorgen is een begin ge
maakt met het overbrengen van de
nog geredde hoeveelheden boter uit
het pand Australië. Het vlees
voor zover gered was reeds ge
borgen en ook de groenten en
fruit is er reed^. uitgehaald. Het
vraagstuk is nu de koelruimte te
vinden om deze goedei'en op te
slaan.
TROOSTELOOS BEELD.
Het beeld, dat de Oostelijke Han
delskade bood, was troosteloos.
Overal bluswater, vermengd met
gesmolten boter en gemalen kurk
van de isolatielagen. Een dikke
vieze zwarte brei omspoelt het
zwart geblakerde gebouw, waar
van het dak en de puiaan de
Noordzijde zijn ingestort. De laad-
brug naar de binnenhaven, die
meer dan 30 pur één gloeiende
vuurmassa was, is scheefgetrokken
en verkleurd. De dikke witte rook
pluim, die nog traag van de ruïne
uit opstijgt, maakt de atmospheer
om het gebouw zeer onaangenaam.
Een penetrante brandlucht, ver
mengd met de stank van de ver
brande levensmiddelen, slaat op
ogen en longen van degenen die er
werken, maar schrikt de brand
weerlieden niet Vf. Onvermoeibaar
dringen zij steeds weer opnieuw
het gebouw in om ook nog de al
lerlaatste resten vuur te vernieti
gen.
Maandagavond was het vuur
nog steeds niet gedoofd.
Radiozenders vielen uit.
De beide Nederlandse radio
zenders vielen Maandagmiddag
ongeveer een kwartier uit. De
ze technische storing, welke
om 13.39 begon, was te wijten
aan het feit, dat de netspan
ning over geheel Hilversum
plotseling was weggevallen,
zulks doordat de stroom van
de voedingskabel uit Amster
dam uitviel.
KOEL WEER.
"Geldig tot Dinsdagavond:
Zwaar bewolkt met plaat
selijk enige regen en later
opklaringen. Matige en voor
al in de kuststreken tijdelijk
krachtige wind tussen Zuid
en West. Koel weer.
