In Oostenrijk is weer
alles te krijgen
Reële mogelijkheden in Canada
Misdaad en wetenschap
Een zomerreis door het
Zeeland van 1823
Nederlandse landbouw-emigranten
kunnen hier beslist slagen
Afbetalingstermijnen niet hoger
dan onze pachtprijzen
1
Maar de mensen hebben
geen geld
Alles is peperduur
TWEEDE BLAD
PROVINCIALE ZEEUWSE COURANT
WOENSDAG 8 SEPTEMBER 1948
(Van een speciale corespondent).
Is Canada nu werkelijk een land van belofte? Kan men
In dit land, eens het onbewoonde werelddeel genoemd, nu
werkelyk slagen als men in Nederland niet vooruitkomt?
Deze vragen wil men, zeer begrypeiyk, wel eens beantwoord
zien.
Feit is, dat de mogelijkheden in landbouw en industrie tal
rijk en best zijn, dat wat daar kan, hier in het algemeen
onmogelijk is, dat tal van arme emigranten van vroeger
nu een bepaalde mate van welstand hebben bereikt. Feit is
ook, dat sommige mensen wat voedsel en kleding aangaat
royaler leven maar practisch nog arm zftn.
stromend water in huis, ook
Waar bestaan die goede mo
gelijkheden uit?
Èen voorbeeld ter illustratie.
Wie in Nederland een boerde
rij van 40 ha. gejnengd be
drijf wil kopen, inclusief le
vende en dode inventaris, zal
ongetwijfeld 125.000 tot
150.000 gulden moeten neer
tellen. Wie in Canada 'n farm
van dezelfde afmetingen én
goede kwaliteit koopt kan vol
staan met maximaal 10.000
dollar In tal van streken met
minder. Om de vergelijking
voor Nederland zo gunstig mo-
gelgk te maken, stellen wij de
koopsom in Canada eveneens
in guldens, dus 26.500 gulden.
De prijzen van de stapelpro
ducten zijn in guldens omge
zet ongeveer dezelfde, de op
brengst is in Canada dooreen-
genomen niet hoger dan de
helft van die in Nederland,
de prijs van de melk naarge
lang van de streek en het ge
bruik ervan (5-12 dollarcent,
d.i. 13-30 cent in Nederlands
geld).
Zeer globaal genomen zou
dus gezegd kunnen worden dat
bij gelijke opbrengst een Cana
dese farm te verkrijgen is
tegen 1/3 2/5 van de aan
schaffingsprijs in Nederland.
Dit beeld wordt echter gunsti
ger en zelfs aanmerkelijk gun
stiger indien men de exploi
tatiekosten in aanmerking
neemt. Deze liggen in Canada
veel lager, Sociale lasten en
belastingen zijn in verhouding
tot wat in Nederland betaald
moet worden een fractie, het
levensonderhoud is zeker niet
duurder, in vele opzichten be
langrijk goedkoper.
Het is niet moeilijk om de
bovenstaande vergelijking aan
critiek te onderwerpen. Cana
da is zó groot en de toestan
den zijn zó uiteenlopend, dat
het 'n koud kunstje is om een
andere becijfering op te stel
len, naargelang men wil gun
stiger of ongunstiger. Er zijn
streken, waarin de opbrengst
der granen en van aardappelen
niet meer bedraagt dan een
derde van het gemiddelde in
ons land, doch daarmede cor
respondeert ook een lagere
prijs van het land en er zijn
streken, waar de vruchtbaar
heid, b.v. suikerbieten, niet
noemenswaard met Nederland
verschilt, zonder dat de grond
prijzen meer dan een vjjfde
van die in ons land bereiken.
In vele streken in Ontario
mydt men de klei, omdat ze
niet of moeilijk te bewerken
is, rondom Winnepeg is de
zwarte aarde even vruchtbaar
als de rode in de Ukraine, in
het Westen is de klei niet min
der welkom dan in ons land.
MEN KAN SLAGEN.
Ervaring, goede raad, ver
standige overweging wijzen
hier de weg. Wie daaraan
paart werklust, vakkennis, in
zicht in Canadese toestanden,
zuinigheid en goed beleid,
slaagt ongetwijfeld, omdat de
voorwaarden, die daarvoor no
dig zijn, ten volle aanwezig
zijn. Zelfs is het betrekkelijk
gemakkelijk.
Van overmatige arbeid is
geen sprake. Alleen wordt de
arbeidsduur over de 300 dagen
van het jaar iets anders ver
deeld. Er is nog geen preciese
wettelijke trjdindeling, al Heeft
ook de melkknecht in de Ver
enigde Staten reeds zijn vrije
aag per week.
Als men eerst een grond-
kapitaaltje heeft (2 a 3000
dollar) kan men een farm ko
pen. Geen modelboerderij, doch
°°k allerminst een waardeloos
spul. Soms met electriciteit en
dikwijls zonder deze. Een farm
aan de highway (hoofdver-
keersweg) kost meestal enige
duizenden dollars meer dan 'n
boerderij 10 mijl in the coun
try aan een grint- of modder
weg. Er is geen enkele reden
waarom een Nederlandse emi
grant direct aan de hoofdweg
moet zitten. Belangrijker is,
of zijn land niet uitgemergeld,
gemakkelijk te bewerken, en
voor hem gunstig gelegen is.
Het prettige in het Canadese
systeem is, dat de jaarlijkse
afbetalingen zeker niet hoger
liggen dan de pachtbedragen,
die een Nederlandse boer be
taalt. Het verschil is, dat men
in Canada geleidelijk aan ei
genaar wordt, in Nederland
pachter blijft.
VERSCHILLEN MET
20 JAAR GELEDEN.
Nu is er nog een bedenking.
Wie twintig jaar geleden in
Canada reisde weet, dat tal
van Nederlanders toen straat-
arm waren. Zij hadden een
moeitevolle tijd en konden on
danks alle pogingen geen voet
aan de grond krijgen. In Neer-
landia, een nederzetting 150
km. N.W. van Edmonton in
de provincie Alberta, beston
den destijds enkel blokhutten
en de werkelijk in cultuur zijn
de farms waren nog klein,
hoewel men reeds langer dan
tien jaar bezig was.
Kom er nu eens! Keurige,
helder geverfde (en dat zegt
wat in Canada!) woonhuizen,
flinke schuren, geheel bebouw
de boerderijen van soms een
sectie (264 ha.) groot. Nu heb
ik het aantal personen- en
vx-achtauto's niet geteld, doch
de aanwezigheid van een eigen
garage wijst reeds op een be
langrijk getal. Precies zo in
andere streken.
In de Holland Maash, nabij
Toronto, zitten landgenoten,
die in '29 en de daarop volgende
crisisjaren geen veer van hun
mond konden blazen. Thans
zijn ze zelfstandig en welva
rend. Nu reist de vraag: biedt
Canada enkel goede kansen
bij de hoge prijzen van de oor-
logs- en na-oorlogse jaren, on
danks de zo zeer gunstige ba
sis? Het spreekt vanzelf, dat
de betere en vooral stabielere
prijzen der producten aan de
positie der boeren en tuinders
ten goede zijn gekomen. Daar
door is de algemene welvaart
verhoogd, daardoor heeft het:
gros en niet enkel de uitge
slapen farmer goede zaken ge
maakt. Doch die prijzen zyn
toch niet de hoge wereld
marktprijzen als in de Verenig
de Staten.
Door het accoord van Cana-
1 de Canadese boer een prijs, die
zeer aan merkel yk beneden de
werkeljjk geldende ligt. Dit
moge thans zijn ten ongenoege
van die boeren, het wijst uit,
dat de wereldmarktprijs aan
merkelijk kan dalen, zonder
dat de huidige bedrijfsresulta
ten reëel worden aangetast.
De resultaten waarborgen een
uitstekend levensbestaan aan
de Canadese boer en doen zien
derogen de welvaart op het
platteland toenemen.
Temeer een reden voor Ne
derland om haast te maken
met de emigratie, te zorgen,
dat onze landgenoten er nu
komen om na voldoende ver
kregen ervaring, op die gunsti
ge bqsis te kunnen starten.
Daarom dienden in en buiten
Nederland alle handen ineen te
worden geslagen, alle krachten
gecoördineerd te worden, in-
plaats dat beuzelige preten-
tievragen en ambtelijke voor
schriften een goede en vlotte
gang tegenhouden, zoals thans
dikwijls het geval is.
-v'.v.v.-'.; f ...J - -
■y - 4 x' Aj» oae/x q w-<■"»!' -v"-
<~-*v ,J.S-.s>rW.wl»t ■.■f-u P
huSm* r
tti few»
Zaterdag 4 September 1948 om half twaalf tekende H. M.
Koningin Wilhelmina de acte van Troonsafstand op welk
moment Haar dochter Juliana Koningin der Nederlanden werd.
door Bob Schrijvers.
Wenen, Aug. Wie enige maanden geleden in Oostenrijk
was en er nu terugkeert, krijgt bjj het zien van de winkels
de indruk, dat het er aanmerkelijk beter is geworden. Er is
geen overdaad aan goederen, maar langzamerhand is toch
weer ongeveer alles te krijgen. Sommige artikelen, bijvoor
beeld textiel, zijn zelfs vrij. Maar bij de geëtaleerde goede
ren staan prijskaartjes en de getallen, die daarop vermeld
worden, zijn om van te schrikken. De prijzen van de meeste
artikelen zijn enige, zo niet vele malen hoger dan in Ne
derland, terwijl de lonen zeker de helft zijn van de gemid
delde inkomens in Nederland.
Hulsvrouwen, winkeliers,
personeel in café's en restau
rants weten het beste, hoe er
geleefd, wox-dt. Hier komen zij
aan het woord.
Mevrouw Schuhmacher uit
Wenens zevende district (ar
beiders- en middenstandswijk);
de man is huisschilder, er zijn
drie kinderen.
Myn man verdient ruim
vierhonderd schillingen per
maand (ongeveer 100,
we hebben het nauwelijks be
ter dan in de oorlog. Wekelijks
geef ik vijfendertig schillingen
aan aardappelen uit, als ik
voldoende groente zou willen
kopen was ik dagelijks acht
tien schillingen daaraan kwijt.
Vlees is er te.weinig, vet is er
evenmin genoeg, het brood
rantsoen is voldoende. Vorige
week heb ik een paar schoenen
gekocht voor 250 schillingen.
(Niet zo lang geleden was de
prijs 600 schillingen, maar zes
tig gulden voor een paar
schoenen bij een inkomen van
100 gulden per maand is wel
wat gortig).
De man van een stalletje
met vruchten en snoepeiïjen
biedt me chocolade aan, een
miezerig reepje van ongeveer
25 gram.
Vier schillingen, meneer,
prima Hollandse chocolade.
Inderdaad, op de omslag
staat de naam van een fabri-
de met Engeland, ontvangt ook kant in Nijkerk. Ik zeg:
Dat is wel wat duur, zo
veel kost dat in Nederland
niet.
Dat zal wel meneer, alles
is hier duur, we Verkopen
haast niets.
Nee, druk is het aan dit stal
letje niet; de voorbijgangers
kijken nauwelijks naar de uit
gestalde vruchten, die per
kwart kilo geprijsd zijn.
SIGARETTEN.
In een café aan het Schwar-
zenbergplein vraag ik de kell-
ner om sigaretten.
Hoeveel wilt u?
Eén, dat is genoeg. Ik
bedoel één pakje, de kellner
geeft me. alsof dat vanzelf
spreekt, één sigaret! Hg heeft
wel tijd voor een praatje.
Er is geen geld, de men
sen gaan niet uit, komen niet
veel meer in café's. En ais ze
er komen, dan zitten ze een
hele middag of avond op een
kopje koffie of een glas limo
nade. Een „Viertel Wein" i£
al een luxe. U had hier vroe-
fer eens op een Zaterdag of
ondag moeten komen, dan
zat het vol. Nu trekt iedereen
naar het park, waar je ook op
een stoeltje kunt zitten en
waar je tenminste geen con
sumptie hoeft te betalen. Of
men gaat met de hele familie
naar het Donaukanaal om te
bruinen tussen stenen, conser-
venblikjes en kranten in de
vunze stank, die uit het kanaal
komt.
Gebrek aan geld, hoge prij
zen. Dat is het onderwerp van
de gesprekken van alle dag.
Zelfs voor de vreemdeling, die
„eventueel" dollars zwart zou
kunnen verkopen, is het leven
hier duur.
De oorzaak? De geldsane-
ring van December jj. die
overigens hoogst noodzakelijk
was en deze sympathieke zijde
heeft, dat zij allen gelijk maak
te. Verder de „grauwe markt",
zoals die ook in Polen en Hon
garije bestaat. Deze zwarte
markt, door de regering inge
steld, maakt het mogelijk om
zaken, die gedistribueerd en/of
schaars zijn, vx^j te kopen te
gen hogere prijzen. Zo kan
men, als men het geld er voor
over heeft, in ieder restaurant
opgediend krijgen wat men
wil, kan men voor vijftig
schillingen een kilo boter ko
pen of voor drie tot vierhon
derd schilingen in New Look
gaan.
(Nadruk verboden)
VRAAGGESPREK MET TWEE LONDENSE
POLITIE-EXPERTS.
Belangrijkste politiewerk
gebeurt in laboratoria.
Jacob van Lennep en Dink van Hogendorp
samen op stap.
Vol „poëzy".
Golda Meyerson, de eerste ge
kante van Israël in Moskou.
In de zomer van 3823 maak
ten Dirk van Hogendorp, zoon
van de befaamde Gysbert Ka-
rel, en Jacob van Lennep,
zoon van de Amsterdamse
hoogleraar David van Lennep,
een tocht door Nederland. Zij
reisden te voet, per trekschuit
en met de diligence. De laatste
provincie, die zy bezochten,
was Zeeland. Op een regen
achtige dag staken zij van de
Brabantse wal naar Tholen
over. Een heleboel dingen za
gen en ervoeren zij net als wij:
de groenkoepels boven de
voormalige zeedijken, die land.
wegen waren geworden; dc
schorren; de rijkdom op het
land. Hennepvelden vindt men
daarentegen niet meer en
evenmin meekrap, het meerja-
ïig gewas, waaruit na veelvul
dige bewerking verfstof werd
bereid.
IN GOES.
Een paar dagen later toef
den de wandelaars in Goes.
Hun eigen relaties met stu
denten uit heel het land en die
van hun beroemde vaders, bo
den Dirk en Ko volop gelegen
heid overal van de gastvrij
heid en de hulpvaardigheid der
welgestelden te profiteren. Zo
kwamen zg ook haast vanzelf
sprekend in de Goese sociëteit
terecht. By de goudviskom
tussen hoge populieren en
treurwilgen dronken zg Rijn
wijn. Een van de leden bracht
een charmante jongedame
mee, die op van Lennep grote
indruk maakte; zijn reisjour
naal gewaagt tenminste van
een zeer schoon meisje, van
aangename muzyk en de scho
ne maneschijn. Toen de jonge
mannen het tweede uur van de
nieuwe dag in hun hotel bin
nentraden, vonden zij de
knecht voor de deur en de
meid binnenshuis in een bloe
menmand slapende. Het be
zoek aan Goes was dus wel
vol poëzy
DOOR Z.-BEVELANDSE
DORPEN.
De volgende dag leverde het
zwervend tweetal een opmer
kelijke sportieve prestatie: ze
wandelden over Kloetinge naar
Kapelle, vandaar naar Bieze-
linge, vervolgens naar *s Gra
venpolder, langs de rudimen
ten van het verzande Zwake
over Kwadendamme naar Nis-
se, van hier naar Heinkens-
zand, om tenslotte aan het
Sloe Zuid-Beveland te verla
ten. Over deze fikse wandel
tocht deden zij zeven uur.
Om de veerboot te bereiken,
moesten de reizigers een drie
honderd schreden door het:
water waden. Aan de Wal-
cherse oever stond een voer
man met goede paarden ge-
reed om hen naar Middelburg
te brengen, maar niet verder
dan de poort: die dag werd
namelijk 's konings verjaar
dag gevierd met muziek en
voetzoekers. In het logement
van Oranje beklaagde van Ho
gendorp zich over de kamer,
die stonk van de nog niet ge
droogde vloermat. Hij kreeg
een beter vertrek, maar de
bescheidener van Lennep
moest de lucht van de biezen
maar weerstaan.
MIDDELBURG.
De jonge patriciërs bekeken
Middelburg met critische ogen:
van het museum van het
Zeeuws Genootschap roemden
zij het planetarium, maar ver
der vonden zg er niets bijzon
ders. Zij bewonderden de
Oostkerk en waren opgetogen
ove- het uitzicht van de Lange
Jan. De vertrekken in het
stadhuis zijn noch groot, noch
fraai, aldus van Lennepalleen
de rechtszaal is dertig ge
bouwd met rood fluwelen
kussens en saaien gordijnen
behangen. De toeristen zouden
geen kinderen van hun tijd ge
weest zgn, wanneer zij het be.
delaarshuis voorbijgegaan wa
ren. Naar de oorzaken van de
armoede en naar de middelen
om die op te heffen, zochten
slechts zeer weinigen In 1823,
maar de lapmiddelen der phi-
lantropie hadden de belang
stelling van allen, die maat
schappelijk boven het eigen
lijke volk verheven waren. En
dus richtten van Hogendorp
en zijn vriend, na een bezoek
aan de komedie („een aartig
zaaltje") hun schreden naar 't
armhuis, waar de gedetineer
den in een staat van halve ge
vangenschap sponnen en weef
den voor de kost.
Ook bezochten zij het oude
mannen- en vrouwenhuis,
waar op stadskosten zestigers
en ouderen voor 135.per
jaar kost en inwoning hadden.
De Zeeuwse mensen stonden
hun slechts matig aan. In zijn
dagboek spreekt van. Lennep
van domme Zeeuwen, van ar-
chiefpersoneel waar geen
woord uit te halen is en van
onzin, die op de sociëteit opge
dist werd.
VLISSINGEN.
Met 'n calèche reden de he
ren naar Vlissingen. Comman
dant Gobius gaf hun verlof de
scheepstimmerwerf te bezich
tigen. Hier zagen zij een linie
schip in aanbouw, een waar
zeekasteel, dat een millioen
ging kosten.
Van Lennep geraakte onder
de indruk van de Vlissingse
bedryvigheid, toen hij aan het
eind van de dag wel driehon
derd man van de werven zag
stromen.
Andere indrukken deed hij
in het vervallen Veere op,
waar 250 mensen in het bede
laarshuis een gedeelte van
de kerk waren onderge
bracht.
Van Lennep was over dit te
huis zeer te spreken, want het
godsdienstonderwijs was goed
verzorgd en er waren geen
zieken, behalve dan zij, die
aan schurft laboreerden.
Van Veere staken de vrien
den over naar Noord-Beveland.
Zij wandelden naar Colijnsplaat
en lieten zich door een schip
per overzetten naar Schouwen.
Van Zierikzee vernemen we
weinig meer, dan dat ze er
goed soupeei-den en heerlijk
sliepen. Waarschijnlijk ver
langden de reizigers naar Am
sterdam, dat zij reeds drie
maanden te voren verlaten
hadden. Over de thuisreis rept
Van Lennep met geen woord.
Veel is veranderd in de één
en een kwart eeuw, die verliep
sinds deze reis door Neder
land. We hebben sinds lang
geen bedelaarshuizen meer;
oorlogsschepen kosten tienvou
den van een miljoen; de sprong
van Zuid-Beveland naar Wal
cheren duurt nu weinig meer
dan een minuut; van de Vlis
singse scheepstimmerwerf ke
ren eerder drieduizend dan
driehonderd mannen van hun
werk; van domme Zeeuwen
spreken alleen nog domme
mensen.
DE BEKORING.
Maar eender is gebleven de
bekoring van het Zeeuwse
land, de schoonheid van wa
ter, lucht en schorren] and, die
Van Lennep roemde. Het sta
tisch kaï-akter van Zeeland
blijkt misschien uit geen ver
gelijking zo aardig als uit die
van een reisje van Tholen naar
Zuid-Beveland ln 1823 en in
1948. Van Lennep schrijft, dat
hg langs een smalle dijk van
Scherpenisse naar Gorishoek
was gewandeld. Daar wachtte
hij twee uur op de boot. Tus
sen talloze kleine paaltjes ba
lanceerde hg over puntige,
Een gesprek tussen Dr. Hol
den., chef van het Londense po-
litielaboratorium en Dr. Simp
son. medisch expert van Schot
land-Yard.
Het belangrijkste deel van de
moderne politietaak speelt zich
niet af op het toneel der mis
daad. maar in de nuchtere at
mosfeer van een laboratorium.
Het hier volgende interview,
dat wy in de Weltwoche von
den, tussen twee specialisten
heeft betrekking op de proble
men en resultaten van dit labo
ratoriumwerk.
SIMPSON: Uw specialiteit is
de wetenschappelijke zijde van
de misdaad. Kan men in Uw
vak van nieuwe methoden spre
ken?
HOLDEN: Inderdaad, in de
laatste 10 tot 12 jaar is er veel
veranderd. Het principe echter
bleef hetzelfde. Bij onderzoek
van alle soorten misdaden ligt
de verantwoording uiteindelijk
bij de recherche, in het bijzon
der bij de rechercheur. Het is,
en blijft zijn „geval", zijn ver
antwoordelijkheid.
SIMPSON: Dat beduidt dus,
dat de wetenschappelijke poli
tie op zichzelf bestaat. Vroeger
verrichtte de rechercheur, wan
neer hij er bekwaam voor was,
dikwijls succesvol werk, zonder
dat van wetenschappelijke
hulp sprake was. Tegenwoordig
behoort voor de man van
Scotland-Yard het laboratorium
mede tot de middelen waarover
hij beschikken kan. En daarbij
weet hij natuurlijk, dat de po-
litieradio het opsoringsappa-
raat vlug in beweging zet.
HOLDEN: Ja, het snerpende
politiefluitje van de politieman,
die in zijn jachtgebied een mis-
daat ontdekt, behoort tot het
verleden. In vele grote steden
heeft de politiebeambte de ge
ruststellende zekerheid, dat de
gebouwen in zijn wijk door al
arminstallaties direct met de
politiecentrale zijn verbonden.
Hier bewaakt een enkele be
ambte aan zijn alarmtafel een
uitgestrekt gebied en kan in
weinige minuten een hele wijk
laten omsingelen.
SIMPSON: Tegenwoordig
wordt bovendien iedere jonge
politiereci-uut reeds bij zijn op
leiding ingehamerd, dat het
kleinste spoor op de plaats van
het misdrijf, zorgvuldjg bevei
ligd moet worden, bijvoorbeeld
een vingerafdruk, een haar, enz.
EEN BLOEDVLEK BRENGT
VEEL WERK MEE.
HOLDEN: Juist het laborato
riumonderzoek van materiaal,
dat van de plaats der misdaad
komt, of van de kleding van de
verdachte, of van zijn auto, le
vert soms de laatste schakel in
de keten der bewijzen. Vroeger
was bloed nu eenmaal bloed,
en stof was stof. Tegenwoordig
zijn er echter een hele reeks
van laboratoriumproeven, met
behulp waarvan wij uit een
bloedvlek veel bizonderheden
kunnen vaststellen. Ik denk bo
venal aan het bloedgroepenon-
derzoek. Ik herinner mij een
geval, waarin een jong meisje
in een korenveld vermoord werd
gevonden. De man van Scot
land-Yard, die het geval in han
den nam. liet een ganse com
pagnie soldaten aantreden, die
in de buurt ingekwartierd la
gen. Op de broek van een sol
daat zat een korenaar van de
graansoort die op de plaats van
de misdaad groeide. En aan de
ze kox-enaar kleefde een nietig
vlekje bloed. De vlek werd on
derzocht en men stelde vast
dat het bloed van dezelfde
bloedgroep was als die van het
vermoorde meisje en niet van
de bloedgroep van de verdachte
soldaat. Daarmee werd het ver
band tussen de man en het
meisje vastgesteld. Maar voor
men tot zo'n slotsom komt moet
er heel wat werk verricht wor
den. Allereerst moeten we on
derzoeken of de verdachte
bloedvlek wel degelijk bloed is.
Daarvoor gebruiken we een
micro-chemisch procédé en de
spectroscoop. Men weet hoe
misleidend zo'n vlek kan zijn.
Een spoor van donkerrode
boenwas of een velletje van ro
de bessen zijn op het eerste ge-
hoekige stenen naar de steiger.
De overtocht naar Iersekedam
duurde een uur. Aan de ande
re zyde was de opgang even
slecht. Zijn mijn lezers de
Oosterschelde al eens overge
stoken tussen Gorishoek en
Iersekedam? Er vaart nu
eenvoudige motorboot, die er
wat korter over doet. De
dienstregeling, ingaande 3
April van dit jaar, vermeldt
vier vaarten; op Zondag is er
geen dienst. In 1823 liet de
schipper, die de reizigers aan
land hielp, Van Hogendorps
ransel in het water vallen. Uw
fiets is veilig in handen van
de schipper van 1948. Er is
dus wel degelyk verschil. Maar
wanneer U wilt weten, hoe
Van Lennep en zgn vriend
Zeeland er voeren, behoort U
in Gorishoek van wal te ste
ken: de paaltjes en destenen,
de. mossels en de wieren, het
wijde water, de eilanden, de
boomdgken en de torens ln de
verte hebben 125 jaar gewacht
om de reis van Ko en Dirk te
verifiëren.
i) Berustend in het Revell-
archief te Amsterdam.
L. W. d. B.
zicht net bloed.
Als we zover zgn dat we po
sitief weten dat we met bloed
te doen hebben stellen we de
volgende vraag: „Is het mense
lijk bloed?" Om dat te onder
zoeken hebben we een ander
systeem, waarbij een konijnen-
serum wordt aangewend, dat
voor menselijk eiwit gevoelig
gemaakt is en daarop reageert.
De laatste stap is de plaatsing
van het bloed in de juiste
bloedgroep. Het moderne bloed-
groeponderzoek ontdekte steeds
nieuwe groepen en ondergroe
pen, zodat het steeds vaker mo
gelijk is, een bloedvlek tot een
bepaalde persoon terug te voe
ren. Behalve bloed zijn er nog
vele andere aanknopingspun
ten, zoals haar, stofvezels, stof
enz.
HAAR- EN 8TOF-
BIBLIOTHEKEN.
SIMPSON: Dit herinnert raU
aan een geval, waarbij Scotland-
Yard mij verzocht te helpen.
Een verkoopster met rood
bruin haar werd geworgd ge
vonden. Op haar lichaam vond
men zes zwarte glanzende ha
ren. Mensenharen zijn veel ge
makkelijker te onderscheiden
van dierenharen, dan menser.
bloed van dierenbloed. De
vondst wees op lustmoord. In
Londen werd toen een jonge
man aangehouden met zwart
haar, dat overeen kwam met de
haren, die op het lijk werden
gevonden; een gewichtige aan
wijzing voor de moordaan-
klacht.
HOLDEN: De microscopische
onderzoeking van haren en ve
zels opent een groot gebied
voor het onderzoek, zo groot
zelfs, dat er een soort van ha
ren- en vezelbibliotheek nodig
is, een verzameling van alle
mogelijke soorten van mensen
en dierenharen, natuurlijke en
kunstvezels. Daaraan moet een
nauwkeurige kennis van syn
thetische verwerking en kleur-
methoden gepaard gaan. Ik
zelf heb zo'n haar- en vezelbi
bliotheek, en ook één voor
plantenzaad en plantenstoffen,
houtsoorten en een massa an
dere dingen.
STOFDEELTJE BEWIJST
MISDAAD.
HOLDEN: 'T onderzoeken van
stofdeeltjes vind ik bijna nog
interessanter. Wij hebben een
bijzonder procédé ontdekt om
de stof uit kledingstukken te
halen. Het is gewoonweg ver
bluffend wat zo'n stofdeeltje al
verraden kan. Bij eep kleerma
ker werd ingebroken. De inbre
ker had een nieuw pak ter
plaatse aangetrokken en zijn
oud costuum daar gelaten. U
kunt -zich voorstellen hoe ver
baasd ik was, in het stof uit het
oude pak een massa van gistcel-
len te vinden. De politie volgde
nu de theorie dat de inbreker
in een brouwerij werkzaairf
was. Alle districten waar een
brouwerij gevestigd was wer
den gemobiliseerd en kort daar
op werd inderdaad een brouwe
rijarbeider gesnapt, die het ge
stolen pak droeg.
In een ander geval bracht
Scotland-Yard zaagsel, dat zich
op de bodem van een gestolen
wagen bevond in verband met
een winkel van koloniale wa
ren in hetzelfde district, waar
een brandkast was opengebro
ken. De beambte herinnerde
zich dat zulk zaagsel ook op de
vloer van de winkel lag. waar
werd ingebroken. Toen dan
twee verdachten voorgeleid
werden, vond men sporen van
zaagsel aan hun schoenen en
het laboratorium bewees on
weerlegbaar dat beide zaagsel-
monsters hetzelfde waren. Bo
vendien ontdekten wij in dat
zaagsel van de schoenen een
nietig deel van bruine planten-
stof, die van een schil van
nieuwe aardappelen bleek te
komen. Inderdaad stond naast
de opengebroken brandkast een
zak met nieuwe aardappelen.
WAAR IS HIJ VER
DRONKEN?
SIMPSON: Als lijken uit het
water opgehaald worden, vraagt
men ons niet alleen of de per
soon verdronken is of reeds
dood was toen hij te water ge
raakte dat is niet moeilijk
vast te stellen maar ook
wanneer de dood intrad en
zelfs waar, bijv. op welke
plaats van de rivier. En dez«
vraag is niet altijd zo gemakke
lijk te beantwoorden. Daar
helpt alleen het laboratorium
onderzoek naar modder en in
geademde dierlijke en plantaar
dige stoffen, die zich diep in de
luchtpijp bevinden.
HOLDEN: Voor het onderzoe
ken van minerale stoffen ge
bruiken we de methode: biolo
gisch materiaal brengen we
onder de microscoop, waarbij
we een beetje zoet- of zout
water doen.
Op deze wijze kunnen we
vaak nauwkeurig vaststellen
op welke plaats het lichaam in
het water kwam. Ik herinner
me zo'n geval, waarbij we kon
den bewijzen dat de verdron
ken persoon, die bij de rivier
monding gevonden werd, vijf
kilometer stroomopwaarts ver
dronken was,
SIMPSON: Als besluit kun
nen we het volgende vaststel
len: De wetenschap drijft de
misdadiger meer en meer in het
nauw. De misdadiger zet te
genwoordig zijn beetje kunnen
in tegen de gezamenlijke
machtsmiddelen van een hoog
ontwikkeld politieapparaat, d£
ook wetenschappelijk op
hoogte is.