PROVINCIALE ZEEUWSE COURANT JULIANA THANS ONZE KONINGIN Zegetocht van Koningin Juliana Troonswisseling op het aloude Damplein Abdicatie-plechtigheid in het Paleis Eerste proclamatie van H. M. Koningin Juliana 191e Jaargang - No.208 Dit blad verschijnt dagelijks, chrute^yke3feestdagen? Al8emeen WAARIN OPGENOMEN DE MIDDELBURGSE, VLISSINGSE, GOESE, BRESKENSE COURANT EN VRIJE STEMMEN Uitgave van de Firma Provinciale Zeeuwse Courant, Middelburg. Drukkerij Fa. F. van de Velde Jr. Vlissingen. Maandag 6 Sept. 1948 ABONNEMENTSPRIJS: 30 ct. per week; 3,75 per kwartaal: franco per post ;4.per kwartaal. Losse nummers 10cent. ADVERTENTIEPRIJS: 12 ct. per mm., minimum p. advertentie 2. Giro nr 359300 P.Z.C., Middelburg. Bureaux te Vlissingen: Vlamingstr. 16-18-20 (tijd.) teL 10en 51 - Middelburg: Londense Kaai 29. tel. 2077 en 2924 - Goes: L. Vorststr. 55, tel. 2475 (b.g.g. 2228) - Oostburg: Pr Mauritsstr 12, tel. 102 - Temeuzen: Brouwerijstr 2 - Zierikzee: N. Bogerdstr G 160. tel. 26 Ontroering golfde door ongetelde menigte Hier werd geschiedenis geschreven (Van onze speciale verslag-gever) De ongetelde duizenden, die Zaterdag 4 September in Am sterdam uren en uren op de Dam hebben staan wachten om he.t ogenblik; der troonswisseling mede te maken, heb ben historische ogenblikken beleefd, waaraan de herinne ring tot in lengte van jaren diep in hun harten zal blijven gegrift. Nóg voller dan op Koninginnedag tjjdens de aubade was het in het hart van de bevlagde hoofdstad op deze onver getelijke Zaterdagmorgen; er was in de letterlijke zin van het woord geen centimeter onbezet. Nóg drukker was het voor de vensters en nog voller op de daken, waarvan er vele naby het paleis in tribunes waren hcrsciiapen. Maar heerste er op de dag van het goeden jubileum een zonnige blijdschap onder de menigte, een drang tot jui chen, die moeilijk te bedwin gen, -was, ditmaal heerste er eeh eerbiedige stilte. Vooral toen eenmaal de to renklok half twaalf had ge slagen en de menigte wist, dat achter de muren van het grijze paleis de plechtigheid der abdicatie een aanvang had genomen, werd het aangrij pend stil. En naarmate de grote wijzer meer verstreken miptften aangaf van dit laat ste halfuur van het Koning schap van Wilhelmina, werd het stiller en stiller. Zwijgend staarden de tienduizenden om hoog naar het paleis, naar de toren, naar de klok, naar de langs de hemel jagende grau we wolkenflarden. Toen zette het carillon van de paleistoren vaderlandse wysjes in. Een ongekende ontroering maakte zich mees ter van de wachtende scha ren. Een ontroering, welke zich mededeelde van de een aan de ander onder die ontel- baren, die daar schouder aan schouder stonden. Het machtige geluid der twaalf slagen van het middaguur golfde over het Damplein. De duizenden ontblootten 't hoofd en terwijl de laatste slag wegdreef op een vlaag van de wind, zagen zij hoe de balcondeurcn openzwaaiden en Prinses Wilhelmina naar bui ten trad. Zij was doodsbleek en aan grote ontroering ten prooi. Het was alsof het zachte blamv van kaar costuum het marmer van haar gelaat nog accentueerde. Maar zy stond fier rechtop met in haar hou ding dezelfde majesteit, waar mede zy een halve eeuw lang de kroon heeft gedragen. Enkele seconden na kaar betrad Koningin Juliana het balcon, in het grys gekleed, aangegrepen door de zelfde bewogenheid. De ogen be traand, de handen nerveus bewegend, het hoofd licht ge bogen. Rechts van Prinses Wilhelmina stond zy; links van de Prinses stond Prins Berahard. Seconden lang stond dit drietal daar hoog boven de menigte, die de adem inhield. Op het wijde Damplein héérstê de stilte. Zy werd hoorbaar als in oude kathedralen. Toén sprak de Koningin, die enkele ogenblikken tevoren haar troonsafstand had gete kend. Haar stem trilde zoals wij haar nimmer hebben horen trillen. Haar blikken dwaal den over de menigte en die menigte schaamde zich haar ontroering niet langer, zag de kleine blauwe vrouwengestalte op het balcon door omfloerste ogen en voelde het uiteinde lijk als een bevrijding toen Prinses Wilhelmina haar woorden besloot met een drie werf: „Leve onze Koningin!" Met schorre elen stemden de duizenden in met deze juichkreet, terwijl Prinses Wilhelmina zich tot haar dochter Koningin Juliana wendde en haar ontroerd om helsde. En nooit klonk over dit oud" Damplein een Wil helmus schoner dan nu het gezongen werd spontaan door de duizendkoppige massa ten afscheid aan de éne, als wel kom tot de nieuwe Koningin. krWkn untceoa--zezeogu:ze Koningin Juliana nam het woord. Voor het eerst richtte zij zich als Landsvrouwe tot het Nederlandse volk en weergaloos waren de ovaties, die losbarstten toen zy ge sproken had en besloten met een „Leve het Vaderland!" Het gejuich klaterde langs de gevels, plantte zich voort door de lucht, zwol aan en kreeg de kracht van een or kaan toen eensklaps ook de in het rood geklede prinses jes op het balcon verschenen en Koningin Juliana haar jongste dochtertje Maryke op haar arm nam en omhoog hield voor het juichende volk. De menigte zette Juliana-lie- deren in en werd het juichen niet moede. Maar wonderlijk; tegelijkertijd vormden zich spreekkoren, die „Wilhelmina- Wilhelmina-Wilhelmina" rie pen. Men had de nieuwe vorstin een welkom bereid, maar de weemoed om het heengaan van Wilhelmina liet zich niet verdringen en brak zich baan in dit uur. waarin op het Damplein geschiedenis des vaderlands geschreven werd. Drie, viermaal verscheen het Koninklijk gezin nog op het balcon en toen verspreidde zich de menigte. Prinses Wilhelmina op de Paleiskoepel. Vrijdagmiddag heeft Prinses Wilhelmina een uur lang een bezoek gebracht aan de 78- jarige beiaardier J. Vincent, om op de laatste dag van haar regering, haar waardering voor zijn spel te tonen. Zij beluis terde zijn spel in de paleis koepel en complimenteerde hem na afloop. „Ik ben trots op dit carillon" zeide zij. Enkele uren nadat zy de regering van haar moeder had overgenomen, maakte Koningin Juliana met haar gezin een rytoer door Amsterdam in de creme Calèche. Om 11 uur 33 min. 20 sec. bekrachtigde Koningin Wilhelmina de afstand. Leve onze Koningin Tegen kwart over elf kwa men ter bijwoning van de troonsafstand op het paleis op de Dam aan de voorzitters van de beide Kamers der Staten- Generaal, .de ministers, met uit zondering van minister Mans- holt, die door ziekte niet aan wezig kon zijn, de vice-presi dent van de Raad van State, prof. dr. Pareeran Ario Hoesein Djajadiningrat, Secretaris van Staat voor Opvoeding, Kunsten en Wetenschappen der voorlo pige federale regering van In donesië, Z. Exc. Teunkoe dr. Mansoer, staatshoofd van Oost- Sumatra, Z. Exc. Hoessain. mi nister van economische zaken van Oost-Indonesië, mr. dr. R. H. Pos, vertegenwoordiger van Suriname en mr. dr. M. F. da Costa Gomez, vertegenwoordi ger van Curagao, de Commissa- Honderdduizenden juichten haar en haar gezin toe I>! eerste rijtoer van H. M. Koningin Juliana na haar aanvaarding van de regering is een zegetocht geworden, welke niet alleen voor de jongo Koningin, maar ook voor haar gemaal en haar drie oudsto dochtertjes, die met vader en moeder de toer in do vermaarde crème calèche mochten meemaken, onvergetelijk moetzyn geworden. Maar onvergetelijk was zij óók voor de honderdduizenden, die zich langs de 11 K.M. lang» routo hadden geschaard, vele ryen dik, om dit wonderlyk schone schouwspel gade te slaan en nóg meer om de nieuwe Koningin toe te juichen. Het was, zonder enige twijfel, de meest indrukwekkende stoet, welke Amsterdam sedert do inhuldiging van Koningin Wilhelmina in 1898 te zien heeft gekregen. Voorop reden vier politie ruiters, met daarachter de rij tuigen van de hoofdcommissa ris in gala-uniform en de bur gemeester van Amsterdam in zijn byzonder fraaie ambtsuni form. Vijf officieren van het wapen der maréchaussee wer den gevolgd door 20 officieren van de veldartillerie, uiteraard Zaterdag 4 September 1948 om 12 uur precies verschenen Wilhelmina, nu Prinses der Nederlanden, en Juliana, de nieuwe Koningin der Nederlanden, op het balcon van het Paleis op de Dam wn de bevolking van Nederland mededeling te doen van de troons wisseling. Prinses Wilhelmina brengt aan het einde van haar rede een „Lang leve Koningin Juliana" nit op denleuwe Koningin. allen in gala-uniform. Dan een koets, waarin de kamerheren jhr. F. J. E. van Lennep en jhr. M. E. Röell hadden plaats genomen en achter dit rijtuig vijf officieren van het corps Gele Rijders en twintig bur- gerruiters. burgers van de stad Amsterdam Dan eerst kwam de crème kleurige calèche, waarin Ko ningin Juliana in een bijzon der fraai zalmkleurig gewaad, Z.K.H. Prins Bernliard. Prins der Nederlanden, in het gala uniform van vice-admiraal en de drie prinsesjes Beatrix, Ire ne en Margriet gezeten waren. Ireentje en Beatrix zaten tegenover hun vader en moe der, de kleine Margriet had een plaatsje tussen baar ouders. Aan de rechterzijde van de calèche reed de heer J. Korthals Altes, commandant van het burgerescorte, aan de linkerzyde kolonel J. SLx, com mandant van het militair es corte. Hierna volgde wederom een koets, waarin de adjudant luit.-kolonel jhr. D. J. H. A. van Lawick van Pabst, de ka pitein J. C. Buhrmann en de majoor C. C. Geertsma geze ten waren. 24 officieren van de blauwe huzaren reden ach ter deze koets en daarachter reed een landauer, waarin de Grootmeesteres der Koningin, C. M. baronesse van Tuyll van Serooskerken en de oppercere- moniemeestr tevens groot meester mr. G. C. D. baron van Hardenbroek gezeten wa ren. Hierop volgde een lan dauer met mevr. L. Verbrugge van 's Gravendeel geb. barones se Prisse, jkvr. C. E. B. Röell, de chef van het militaire huis Schout bij Nacht N. A. Rost van Tonningen en de particu lier secretaris van Koningin Juliana, mr. J. C. baron Baud. In de laatste landauer zaten mej. H. A. Sneller, particulier secretaresse van de Koningin, de adjudant jhr. mr. C. C. De- del, luitenant ter zee C. W. Th. baron van Boetzelaer en de adjudant van de Prins, luite nant ter zee F. Steinmetz. De stoet werd ten slotte gesloten met een escorte van 16 officie ren van de rode huzaren. (Vervolg op pagina 3) ris van Noord-Holland en de burgemeester van Amsterdam. Zij allen kwamen tezamen in de Mozes- en Aaronzaal van het Paleis, die om half twaalf pre cies betreden werd door H. M. Koningin Wilhelmina. H. K. H. Prinses Juliana en Z. K. H. Prins Bernhard. Nadat de Koningin en het Prinselijk Paar de aan wezigen hadden begroet, namen allen plaats rondom een lang werpige tafel. In het midden was de Koningin gezeten, met rechts Prinses Juliana en links de Prins. De Koningin hield een korte toespraak en droeg vervolgens de directeur van het kabinet, mej. mr. M. A. Tellegen, op de akte van aftstand voor te lezen. Deze is zeer fraai uitgevoerd op perkament (circa 70 x 50 cm.) door de kunstenaar van Tricht. De akte en de doos, die haar zal bevatten, werden ge bonden door de Friese bindster El. Menalda. Bij de akte behoort een groot zegel (circa 15 cm. middellijn), dat aan de voor kant het Rijkszegel van Konin gin Wilhelmina toont en aan de achterzijde het Rijkszegel. Om 11 uur 33 min. 20 sec. plaatste Koningin Wilhelmina vervolgens haar handtekening onder deze akte, waarmede de troonsafstand een feit was ge- worden. De nieuwe Koningin te kende de akte als tweède, waar na Prins Bernhard en alle aan wezigen het historische docu ment van hun handtekening voorzagen. Nog enkele ogenblikken on derhielden de vorstelijke perso nen zich met de aanwezigen, waarna Koningin Juliana en Prinses Wilhelmina bij het weg sterven van de laatste der 12 klokslagen van het carillon om twaalf uur het balcon van het paleis betraden. Prinses Wilhelmina spreekt de volgende redevoering uit „Ik stel er prijs op u zelf me de te delen, dat ik zo juist mijn troonsafstand heb getekend, ten behoeve van mijn dochter, Ko ningin Juliana. Ik dank U allen voor het ver trouwen, dat gij mij vijftig ja ren lang gegeven hebt. Ik dank U voor de toegenegenheid en Prinses Wilhelmina kwam even langs. Een kleine vierper- soons-auto stopte Zon. dagochtend voor het Amstelhotel. Een paar dames wa ren de inzittenden van de blauwe wagen. De portier van het hotel kwam de trappen af en vroeg door de open gedraaide ruit, waarme de hij de dames van dienst kon zijn. „Zijn de Athlones thuis?" vroeg een der dames. „De Athlones zijn uit gereden, mevrouw/' „Dat is erg jammer", vond de dame. „Kan ik misschien zeg gen, wie er geweest is?" vroeg de behulpzame portier. Even weifelde de dame, dan zei ze glimlachend: „zegt U maar, dat Prinses Wil helmina even langs is geweest." de warmte, waarmede gij mij steeds hebt omringd. Met vertrouwen zie ik Uw toekomst tegemoet onder de zorgende leiding van mijn innig geliefd kind. God zij met U en de Koningin. Ik acht mij gelukkig met U allen te kunnen uitroepen: Leve onze Koningin!" Nadat het gejuich der menig te was verstomd, sprak Konin gin Juliana haar eerste redevoe ring als regerend vorstin: „Ik dank U, lieve moeder, dat gij mij op deze wijze hebt inge leid. Ik voel het als een groot leed, dat we uw wijsheid en uw ervaring en bovenal uzelf voortaan zullen moeten missen als onze Koningin. Hoe moeilijk het ook zal zijn hieraan te moeten wennen, ik weet dat allen U van harte hun beste wensen meegeven voor deze levensperiode, waarin ge als Prinses Wilhelmina onder ons zult verkeren. Maar wij kuimen één ding voor U doen: de ideeën, waarvoor gij pal hebt gestaan, blijven nastreven en verwerkelijken. Ik doe in het bijzonder een beroep op de jeugd, om te trachten zulk een toekomst voor ons allen te vormen, dat daarin de hoogste waarden in ére wor den gehouden, waarvoor zo ve len van de besten hun leven hebben gegeven. Voorts doe ik voor mezelf een beroep op Uw aller vertrouwen, datzelfde ver trouwen, waarmee gij mij in de vijf maanden, waarin ik als re gentes voor mijn moeder waar nam, tegemoet gekomen zijt. Tezamen gaan wij moedig voorwaarts. Leve het vader land!' Wij Juliana, bij de gratie Gods, Koningin der Nederlan den, Prinses van Oranje-Nas- sau, enz. enz. enz. AAN LAND- EN RIJKSGE NOTEN, Nu ik heden het koning schap heb aanvaard wil ik enige woorden tot U richten. Alleereerst een woord van grote dankbaarheid. Van mijn vroegste jeugd af hebt gij mij omgeven met uw genegen heid. Uit alle delen van het Rijk," uit alle kringen der maatschappy, van oud en jong, ontving ik steeds ontroerende blijken van gehechtheid. Nu ik gereed sta mijn nieu we taak te aanvaarden, ge voel ik sterk hoe groot die genegenheid voor mij is. Na een regering van vijf tig jaren, legt mijn moeder haar taak neer. Haar rege ringsperiode. eerst staande in het teken van vreedzame vooruitgang op bijna ieder gebied, omvatte twee wereld oorlogen met een zware, eco nomische crisis daartussen. Op een leeftijd, dat de meeste mensen aan rust gaan denken, is Koningin Wilhelmina de bezielende leidster geeest in de strijd tegen meedogenloze vijanden die met grote over macht ons land en Indonesië hadden overweldigd. Overeenkomstig haar eigen wens gaat zij thans als Prin ses Wilhelmina der Nederlan den in ons midden haar wel verdiende rust genieten. Wy kunnen haar nooit genoeg danken voor wat zij deed. LANDGENOTEN, Hoewel de tijd, waarin ik regering aanvaard, vol is van moeilijkheden en dreigen de verwikkelingen, is er toch reden tot vreugde, omdat ons land, ondanks verwoesting en verarming, innerlyk sterk ge noeg bleek om zich met be hulp van onze bondgenoten spoedig te herstellen. Deze vreugde is echter ver mengd met diepe weemoed om allen, die zyn heengegaan en warm medegevoel met hen, die achterbleven, of wier have en goed vernietigd werd. Het leed aan ons volk ln oorlog en bezetting aangedaan, zullen wij niet licht vergeten. Begrijpelijk en gerechtvaar digd zijn de daaruit ook tegen bepaalde Nederlanders voort spruitende gevoelens. Wij moe ten er ons echter rekenschap ger tijd weer in onze gemeen schap moeten worden opgeno men. van geven dat ook zij te eni- tya VOLKEN VAN INDONESIË Tot U heeft miin moeder in donkere dagen lichtende woor den gesproken, die voor U en Nederland een groots werkplan ontvouwden, opdat gij en Nederland in vrijwillig samengaan een gelykwaardige en eervolle plaats zouden in nemen in de rij der volken. Ik vertrouw dat onder mijn regering de nieuwe verhouding 'n harmonievorm zal vinden, welke aansluit bij wat leeft en groeit in uw midden. VOLKEN VAN SURINAME EN VAN DE NED. ANTILLEN Vrijheid, gelijkwaardigheid en zelfstandigheid zullen in het nieuwe koninkrylc uw onvervreemdbaar erfdeel zyn. In liet vertrouwen, dat ik zal mogen rekenen op uw al ler steun, op welke trap der ambtelijke ladder en welke maatscnappeiy ke werkkring gU ook arbeidt, en met de be de, dat God mij moge ster ken, aanvaard ik de regering. Lasten en bevelen, dat deze proclamatie in de Staatscou rant en het Staatsblad opgeno men en ter plaatse, waar zulks gebruikelijk is, aangeplakt zal worden. Amsterdam, 4 Sept. 1948. JULIANA Deze proclamatie is gecon trasigneerd door alle leden van het Kabinet, zij is opge nomen in het Staatsblad van 4 September en tevens in een 'buitengewone Staatscourant, welke op oud-Hollands papier werd gedrukt. Do verlichting van Amster dam is verlengd tot en met 8 September.

Krantenbank Zeeland

Provinciale Zeeuwse Courant | 1948 | | pagina 1