PROVINCIALE ZEEUWSE COURANT
JULIANA THANS ONZE KONINGIN
Zegetocht van Koningin Juliana
Troonswisseling op het
aloude Damplein
Abdicatie-plechtigheid
in het Paleis
Eerste proclamatie van
H. M. Koningin Juliana
191e Jaargang - No.208
Dit blad verschijnt dagelijks,
chrute^yke3feestdagen? Al8emeen WAARIN OPGENOMEN DE MIDDELBURGSE, VLISSINGSE, GOESE, BRESKENSE COURANT EN VRIJE STEMMEN
Uitgave van de Firma Provinciale
Zeeuwse Courant, Middelburg.
Drukkerij Fa. F. van de Velde Jr.
Vlissingen.
Maandag 6 Sept. 1948
ABONNEMENTSPRIJS: 30 ct. per
week; 3,75 per kwartaal: franco
per post ;4.per kwartaal. Losse
nummers 10cent.
ADVERTENTIEPRIJS: 12 ct. per
mm., minimum p. advertentie 2.
Giro nr 359300 P.Z.C., Middelburg.
Bureaux te Vlissingen: Vlamingstr. 16-18-20 (tijd.) teL 10en 51 - Middelburg: Londense Kaai 29. tel. 2077 en 2924 - Goes: L. Vorststr. 55, tel. 2475 (b.g.g. 2228) - Oostburg: Pr Mauritsstr 12, tel. 102 - Temeuzen: Brouwerijstr 2 - Zierikzee: N. Bogerdstr G 160. tel. 26
Ontroering golfde door
ongetelde menigte
Hier werd geschiedenis geschreven
(Van onze speciale verslag-gever)
De ongetelde duizenden, die Zaterdag 4 September in Am
sterdam uren en uren op de Dam hebben staan wachten
om he.t ogenblik; der troonswisseling mede te maken, heb
ben historische ogenblikken beleefd, waaraan de herinne
ring tot in lengte van jaren diep in hun harten zal blijven
gegrift.
Nóg voller dan op Koninginnedag tjjdens de aubade was
het in het hart van de bevlagde hoofdstad op deze onver
getelijke Zaterdagmorgen; er was in de letterlijke zin van
het woord geen centimeter onbezet. Nóg drukker was het
voor de vensters en nog voller op de daken, waarvan er
vele naby het paleis in tribunes waren hcrsciiapen.
Maar heerste er op de dag
van het goeden jubileum een
zonnige blijdschap onder de
menigte, een drang tot jui
chen, die moeilijk te bedwin
gen, -was, ditmaal heerste er
eeh eerbiedige stilte.
Vooral toen eenmaal de to
renklok half twaalf had ge
slagen en de menigte wist,
dat achter de muren van het
grijze paleis de plechtigheid
der abdicatie een aanvang had
genomen, werd het aangrij
pend stil. En naarmate de
grote wijzer meer verstreken
miptften aangaf van dit laat
ste halfuur van het Koning
schap van Wilhelmina, werd
het stiller en stiller. Zwijgend
staarden de tienduizenden om
hoog naar het paleis, naar de
toren, naar de klok, naar de
langs de hemel jagende grau
we wolkenflarden.
Toen zette het carillon van
de paleistoren vaderlandse
wysjes in. Een ongekende
ontroering maakte zich mees
ter van de wachtende scha
ren. Een ontroering, welke
zich mededeelde van de een
aan de ander onder die ontel-
baren, die daar schouder
aan schouder stonden. Het
machtige geluid der twaalf
slagen van het middaguur
golfde over het Damplein.
De duizenden ontblootten 't
hoofd en terwijl de laatste
slag wegdreef op een vlaag
van de wind, zagen zij hoe de
balcondeurcn openzwaaiden en
Prinses Wilhelmina naar bui
ten trad.
Zij was doodsbleek en aan
grote ontroering ten prooi.
Het was alsof het zachte
blamv van kaar costuum het
marmer van haar gelaat nog
accentueerde. Maar zy stond
fier rechtop met in haar hou
ding dezelfde majesteit, waar
mede zy een halve eeuw lang
de kroon heeft gedragen.
Enkele seconden na kaar
betrad Koningin Juliana het
balcon, in het grys gekleed,
aangegrepen door de zelfde
bewogenheid. De ogen be
traand, de handen nerveus
bewegend, het hoofd licht ge
bogen. Rechts van Prinses
Wilhelmina stond zy; links
van de Prinses stond Prins
Berahard.
Seconden lang stond dit
drietal daar hoog boven de
menigte, die de adem inhield.
Op het wijde Damplein héérstê
de stilte. Zy werd hoorbaar
als in oude kathedralen.
Toén sprak de Koningin, die
enkele ogenblikken tevoren
haar troonsafstand had gete
kend. Haar stem trilde zoals
wij haar nimmer hebben horen
trillen. Haar blikken dwaal
den over de menigte en die
menigte schaamde zich haar
ontroering niet langer, zag de
kleine blauwe vrouwengestalte
op het balcon door omfloerste
ogen en voelde het uiteinde
lijk als een bevrijding toen
Prinses Wilhelmina haar
woorden besloot met een drie
werf: „Leve onze Koningin!"
Met schorre elen stemden
de duizenden in met deze
juichkreet, terwijl Prinses
Wilhelmina zich tot haar
dochter Koningin Juliana
wendde en haar ontroerd om
helsde. En nooit klonk over
dit oud" Damplein een Wil
helmus schoner dan nu het
gezongen werd spontaan door
de duizendkoppige massa ten
afscheid aan de éne, als wel
kom tot de nieuwe Koningin.
krWkn untceoa--zezeogu:ze
Koningin Juliana nam het
woord. Voor het eerst richtte
zij zich als Landsvrouwe tot
het Nederlandse volk en
weergaloos waren de ovaties,
die losbarstten toen zy ge
sproken had en besloten met
een „Leve het Vaderland!"
Het gejuich klaterde langs
de gevels, plantte zich voort
door de lucht, zwol aan en
kreeg de kracht van een or
kaan toen eensklaps ook de
in het rood geklede prinses
jes op het balcon verschenen
en Koningin Juliana haar
jongste dochtertje Maryke op
haar arm nam en omhoog
hield voor het juichende volk.
De menigte zette Juliana-lie-
deren in en werd het juichen
niet moede. Maar wonderlijk;
tegelijkertijd vormden zich
spreekkoren, die „Wilhelmina-
Wilhelmina-Wilhelmina" rie
pen.
Men had de nieuwe vorstin
een welkom bereid, maar de
weemoed om het heengaan
van Wilhelmina liet zich niet
verdringen en brak zich
baan in dit uur. waarin op het
Damplein geschiedenis des
vaderlands geschreven werd.
Drie, viermaal verscheen het
Koninklijk gezin nog op het
balcon en toen verspreidde
zich de menigte.
Prinses Wilhelmina
op de Paleiskoepel.
Vrijdagmiddag heeft Prinses
Wilhelmina een uur lang een
bezoek gebracht aan de 78-
jarige beiaardier J. Vincent,
om op de laatste dag van haar
regering, haar waardering voor
zijn spel te tonen. Zij beluis
terde zijn spel in de paleis
koepel en complimenteerde
hem na afloop. „Ik ben trots
op dit carillon" zeide zij.
Enkele uren nadat zy de regering van haar moeder had overgenomen, maakte Koningin Juliana met haar gezin een
rytoer door Amsterdam in de creme Calèche.
Om 11 uur 33 min. 20 sec. bekrachtigde
Koningin Wilhelmina de afstand.
Leve onze Koningin
Tegen kwart over elf kwa
men ter bijwoning van de
troonsafstand op het paleis op
de Dam aan de voorzitters van
de beide Kamers der Staten-
Generaal, .de ministers, met uit
zondering van minister Mans-
holt, die door ziekte niet aan
wezig kon zijn, de vice-presi
dent van de Raad van State,
prof. dr. Pareeran Ario Hoesein
Djajadiningrat, Secretaris van
Staat voor Opvoeding, Kunsten
en Wetenschappen der voorlo
pige federale regering van In
donesië, Z. Exc. Teunkoe dr.
Mansoer, staatshoofd van Oost-
Sumatra, Z. Exc. Hoessain. mi
nister van economische zaken
van Oost-Indonesië, mr. dr. R.
H. Pos, vertegenwoordiger van
Suriname en mr. dr. M. F. da
Costa Gomez, vertegenwoordi
ger van Curagao, de Commissa-
Honderdduizenden juichten
haar en haar gezin toe
I>! eerste rijtoer van H. M. Koningin Juliana na haar
aanvaarding van de regering is een zegetocht geworden,
welke niet alleen voor de jongo Koningin, maar ook voor
haar gemaal en haar drie oudsto dochtertjes, die met vader
en moeder de toer in do vermaarde crème calèche mochten
meemaken, onvergetelijk moetzyn geworden.
Maar onvergetelijk was zij óók voor de honderdduizenden,
die zich langs de 11 K.M. lang» routo hadden geschaard,
vele ryen dik, om dit wonderlyk schone schouwspel gade te
slaan en nóg meer om de nieuwe Koningin toe te juichen.
Het was, zonder enige twijfel, de meest indrukwekkende
stoet, welke Amsterdam sedert do inhuldiging van Koningin
Wilhelmina in 1898 te zien heeft gekregen.
Voorop reden vier politie
ruiters, met daarachter de rij
tuigen van de hoofdcommissa
ris in gala-uniform en de bur
gemeester van Amsterdam in
zijn byzonder fraaie ambtsuni
form. Vijf officieren van het
wapen der maréchaussee wer
den gevolgd door 20 officieren
van de veldartillerie, uiteraard
Zaterdag 4 September 1948 om 12 uur precies verschenen Wilhelmina, nu Prinses der
Nederlanden, en Juliana, de nieuwe Koningin der Nederlanden, op het balcon van het
Paleis op de Dam wn de bevolking van Nederland mededeling te doen van de troons
wisseling. Prinses Wilhelmina brengt aan het einde van haar rede een „Lang leve
Koningin Juliana" nit op denleuwe Koningin.
allen in gala-uniform. Dan een
koets, waarin de kamerheren
jhr. F. J. E. van Lennep en
jhr. M. E. Röell hadden plaats
genomen en achter dit rijtuig
vijf officieren van het corps
Gele Rijders en twintig bur-
gerruiters. burgers van de
stad Amsterdam
Dan eerst kwam de crème
kleurige calèche, waarin Ko
ningin Juliana in een bijzon
der fraai zalmkleurig gewaad,
Z.K.H. Prins Bernliard. Prins
der Nederlanden, in het gala
uniform van vice-admiraal en
de drie prinsesjes Beatrix, Ire
ne en Margriet gezeten waren.
Ireentje en Beatrix zaten
tegenover hun vader en moe
der, de kleine Margriet had
een plaatsje tussen baar
ouders. Aan de rechterzijde
van de calèche reed de heer J.
Korthals Altes, commandant
van het burgerescorte, aan de
linkerzyde kolonel J. SLx, com
mandant van het militair es
corte.
Hierna volgde wederom een
koets, waarin de adjudant
luit.-kolonel jhr. D. J. H. A.
van Lawick van Pabst, de ka
pitein J. C. Buhrmann en de
majoor C. C. Geertsma geze
ten waren. 24 officieren van
de blauwe huzaren reden ach
ter deze koets en daarachter
reed een landauer, waarin de
Grootmeesteres der Koningin,
C. M. baronesse van Tuyll van
Serooskerken en de oppercere-
moniemeestr tevens groot
meester mr. G. C. D. baron
van Hardenbroek gezeten wa
ren. Hierop volgde een lan
dauer met mevr. L. Verbrugge
van 's Gravendeel geb. barones
se Prisse, jkvr. C. E. B. Röell,
de chef van het militaire huis
Schout bij Nacht N. A. Rost
van Tonningen en de particu
lier secretaris van Koningin
Juliana, mr. J. C. baron Baud.
In de laatste landauer zaten
mej. H. A. Sneller, particulier
secretaresse van de Koningin,
de adjudant jhr. mr. C. C. De-
del, luitenant ter zee C. W. Th.
baron van Boetzelaer en de
adjudant van de Prins, luite
nant ter zee F. Steinmetz. De
stoet werd ten slotte gesloten
met een escorte van 16 officie
ren van de rode huzaren.
(Vervolg op pagina 3)
ris van Noord-Holland en de
burgemeester van Amsterdam.
Zij allen kwamen tezamen in
de Mozes- en Aaronzaal van het
Paleis, die om half twaalf pre
cies betreden werd door H. M.
Koningin Wilhelmina. H. K. H.
Prinses Juliana en Z. K. H. Prins
Bernhard. Nadat de Koningin
en het Prinselijk Paar de aan
wezigen hadden begroet, namen
allen plaats rondom een lang
werpige tafel. In het midden
was de Koningin gezeten, met
rechts Prinses Juliana en links
de Prins.
De Koningin hield een korte
toespraak en droeg vervolgens
de directeur van het kabinet,
mej. mr. M. A. Tellegen, op de
akte van aftstand voor te lezen.
Deze is zeer fraai uitgevoerd
op perkament (circa 70 x 50
cm.) door de kunstenaar van
Tricht. De akte en de doos, die
haar zal bevatten, werden ge
bonden door de Friese bindster
El. Menalda. Bij de akte behoort
een groot zegel (circa 15 cm.
middellijn), dat aan de voor
kant het Rijkszegel van Konin
gin Wilhelmina toont en aan de
achterzijde het Rijkszegel.
Om 11 uur 33 min. 20 sec.
plaatste Koningin Wilhelmina
vervolgens haar handtekening
onder deze akte, waarmede de
troonsafstand een feit was ge-
worden. De nieuwe Koningin te
kende de akte als tweède, waar
na Prins Bernhard en alle aan
wezigen het historische docu
ment van hun handtekening
voorzagen.
Nog enkele ogenblikken on
derhielden de vorstelijke perso
nen zich met de aanwezigen,
waarna Koningin Juliana en
Prinses Wilhelmina bij het weg
sterven van de laatste der 12
klokslagen van het carillon om
twaalf uur het balcon van het
paleis betraden.
Prinses Wilhelmina spreekt
de volgende redevoering uit
„Ik stel er prijs op u zelf me
de te delen, dat ik zo juist mijn
troonsafstand heb getekend, ten
behoeve van mijn dochter, Ko
ningin Juliana.
Ik dank U allen voor het ver
trouwen, dat gij mij vijftig ja
ren lang gegeven hebt. Ik dank
U voor de toegenegenheid en
Prinses Wilhelmina
kwam even langs.
Een kleine vierper-
soons-auto stopte Zon.
dagochtend voor het
Amstelhotel.
Een paar dames wa
ren de inzittenden van
de blauwe wagen. De
portier van het hotel
kwam de trappen af
en vroeg door de open
gedraaide ruit, waarme
de hij de dames van
dienst kon zijn.
„Zijn de Athlones
thuis?" vroeg een der
dames.
„De Athlones zijn uit
gereden, mevrouw/'
„Dat is erg jammer",
vond de dame.
„Kan ik misschien zeg
gen, wie er geweest is?"
vroeg de behulpzame
portier. Even weifelde
de dame, dan zei ze
glimlachend: „zegt U
maar, dat Prinses Wil
helmina even langs is
geweest."
de warmte, waarmede gij mij
steeds hebt omringd.
Met vertrouwen zie ik Uw
toekomst tegemoet onder de
zorgende leiding van mijn innig
geliefd kind. God zij met U en
de Koningin.
Ik acht mij gelukkig met U
allen te kunnen uitroepen:
Leve onze Koningin!"
Nadat het gejuich der menig
te was verstomd, sprak Konin
gin Juliana haar eerste redevoe
ring als regerend vorstin:
„Ik dank U, lieve moeder, dat
gij mij op deze wijze hebt inge
leid. Ik voel het als een groot
leed, dat we uw wijsheid en uw
ervaring en bovenal uzelf
voortaan zullen moeten missen
als onze Koningin.
Hoe moeilijk het ook zal zijn
hieraan te moeten wennen, ik
weet dat allen U van harte hun
beste wensen meegeven voor
deze levensperiode, waarin ge
als Prinses Wilhelmina onder
ons zult verkeren. Maar wij
kuimen één ding voor U doen:
de ideeën, waarvoor gij pal hebt
gestaan, blijven nastreven en
verwerkelijken.
Ik doe in het bijzonder een
beroep op de jeugd, om te
trachten zulk een toekomst voor
ons allen te vormen, dat daarin
de hoogste waarden in ére wor
den gehouden, waarvoor zo ve
len van de besten hun leven
hebben gegeven. Voorts doe ik
voor mezelf een beroep op Uw
aller vertrouwen, datzelfde ver
trouwen, waarmee gij mij in de
vijf maanden, waarin ik als re
gentes voor mijn moeder waar
nam, tegemoet gekomen zijt.
Tezamen gaan wij moedig
voorwaarts. Leve het vader
land!'
Wij Juliana, bij de gratie
Gods, Koningin der Nederlan
den, Prinses van Oranje-Nas-
sau, enz. enz. enz.
AAN LAND- EN RIJKSGE
NOTEN,
Nu ik heden het koning
schap heb aanvaard wil ik
enige woorden tot U richten.
Alleereerst een woord van
grote dankbaarheid. Van mijn
vroegste jeugd af hebt gij mij
omgeven met uw genegen
heid. Uit alle delen van het
Rijk," uit alle kringen der
maatschappy, van oud en jong,
ontving ik steeds ontroerende
blijken van gehechtheid.
Nu ik gereed sta mijn nieu
we taak te aanvaarden, ge
voel ik sterk hoe groot die
genegenheid voor mij is.
Na een regering van vijf
tig jaren, legt mijn moeder
haar taak neer. Haar rege
ringsperiode. eerst staande
in het teken van vreedzame
vooruitgang op bijna ieder
gebied, omvatte twee wereld
oorlogen met een zware, eco
nomische crisis daartussen.
Op een leeftijd, dat de meeste
mensen aan rust gaan denken,
is Koningin Wilhelmina de
bezielende leidster geeest in
de strijd tegen meedogenloze
vijanden die met grote over
macht ons land en Indonesië
hadden overweldigd.
Overeenkomstig haar eigen
wens gaat zij thans als Prin
ses Wilhelmina der Nederlan
den in ons midden haar wel
verdiende rust genieten. Wy
kunnen haar nooit genoeg
danken voor wat zij deed.
LANDGENOTEN,
Hoewel de tijd, waarin ik
regering aanvaard, vol is
van moeilijkheden en dreigen
de verwikkelingen, is er toch
reden tot vreugde, omdat ons
land, ondanks verwoesting en
verarming, innerlyk sterk ge
noeg bleek om zich met be
hulp van onze bondgenoten
spoedig te herstellen.
Deze vreugde is echter ver
mengd met diepe weemoed
om allen, die zyn heengegaan
en warm medegevoel met hen,
die achterbleven, of wier have
en goed vernietigd werd.
Het leed aan ons volk ln
oorlog en bezetting aangedaan,
zullen wij niet licht vergeten.
Begrijpelijk en gerechtvaar
digd zijn de daaruit ook tegen
bepaalde Nederlanders voort
spruitende gevoelens. Wij moe
ten er ons echter rekenschap
ger tijd weer in onze gemeen
schap moeten worden opgeno
men.
van geven dat ook zij te eni-
tya
VOLKEN VAN INDONESIË
Tot U heeft miin moeder in
donkere dagen lichtende woor
den gesproken, die voor U
en Nederland een groots
werkplan ontvouwden, opdat
gij en Nederland in vrijwillig
samengaan een gelykwaardige
en eervolle plaats zouden in
nemen in de rij der volken.
Ik vertrouw dat onder mijn
regering de nieuwe verhouding
'n harmonievorm zal vinden,
welke aansluit bij wat leeft
en groeit in uw midden.
VOLKEN VAN SURINAME
EN VAN DE NED.
ANTILLEN
Vrijheid, gelijkwaardigheid
en zelfstandigheid zullen in
het nieuwe koninkrylc uw
onvervreemdbaar erfdeel zyn.
In liet vertrouwen, dat ik
zal mogen rekenen op uw al
ler steun, op welke trap der
ambtelijke ladder en welke
maatscnappeiy ke werkkring
gU ook arbeidt, en met de be
de, dat God mij moge ster
ken, aanvaard ik de regering.
Lasten en bevelen, dat deze
proclamatie in de Staatscou
rant en het Staatsblad opgeno
men en ter plaatse, waar zulks
gebruikelijk is, aangeplakt zal
worden.
Amsterdam, 4 Sept. 1948.
JULIANA
Deze proclamatie is gecon
trasigneerd door alle leden
van het Kabinet, zij is opge
nomen in het Staatsblad van
4 September en tevens in een
'buitengewone Staatscourant,
welke op oud-Hollands papier
werd gedrukt.
Do verlichting van Amster
dam is verlengd tot en met 8
September.