PROVINCIALE ZEEUWSE COURANT
KONINGINNEDAG ALS NOOIT TEVOREN...
De kroningsstad huWigt de
jubilerende Vprstm
Massale zanghulde op de Dam
Honderdduizenden in de straten
De BILT
Onafzienbare menigte/
in Amsterdam
if scheidswoord van
oningin Wilhelmina
De Abdicatie
plechtigheid.
van negentienduizend zangers
en zangeressen
„OM NOOIT TE VERGETEN"
Triomftocht en Stadionspel
Treffende Jubileummanifestatie
VOORSPELT:
191e Jaargang-No.204
Uitgave van de Firma Provinciale
Zeeuwse Courant, Middelburg.
Drukkerij Fa. F. van de Velde Jr.
Vlissingen.
Dit blad verschijnt dagelijks,
behalve op Zon- en Algemeen
Christelijke feestdagen.
Woensdag 1 Sept. 1948
WAARIN OPGENOMEN DE
MIDDELBURGSE, VLISSINGSE, GOESE, BRESKENSE COURANT EN VRIJE STEMMEN
Bureaux te Vlissingen: Vlamingstr. 16-18-20 (tijd.) teL 10 en 51 - Middelburg: Londense Kaai 29. tel. 2077 er» 2924
- Goes: L Vorststr. 55. tel 2475 (b.g.g. 2228) - Oostburg: Pr Mauritsstr 12. teL 102 Terneuzen
ABONNEMENTSPRIJS: 30 ct. per
week: 3,75 per kwartaal; franco
per post 4.— per kwartaal. Losso
nummers 10 cent.
ADVERTENTIEPRIJS: 12 ct per
mm., minimum p.^vertraUe Z.
Giro nr 359300 P.Z.C., Middelburg.
Brouwerljstr 2 - Zierikze.: N Bogerdstr G 160. lel. 26
(Van onze speciale verslaggever).
Koninginnedag als nooit te voren! Ja, 'dat was "het met na
me in Amsterdam, de Kroningstad, die toch waarlijk wei
weet, wat Koninginnedag vieren is. Duizendo.4:i en nog eens
duizenden verdrongen elkander in de straten van de binnen
stad, onafzienbare menigten stroomden doomr de grote ver
keersaders en ieder individu, dat èen atou.mklein onderdeel
was van deze ongetelde schare, droeg hejrt blijde Oranje en
het rood, wit en blauw. Kanonschoten SVerdon bij het krie
ken van de ochtend en daarna rukten er muziekkorpsen door
de straten, traden op hoeken en plf-'mcn standwerkers en
boeienkoningen op, stonden overal tewTgs de trottoirs wagens
en kraampjes, die ijs, zoute en zure ng, augurken en gerook
te paling, luchtballonnen en bordpawijneren trompetten en niet
te vergeten steken en mutsen en >*jerpen en «-impels en vlag
gen in alle mogelijke formaten Ten kleuren verkochten. En
dat alles in een Amsterdam, zo /schoon versierd, dat een be
schrijving altijd te kort zal s'/ehieten in het uitbeelden van
de werkelijkheid. Geen huis of;- gebouw zonder vlag, geen ge
vel zonder groen en guirloud.'/cs, geen straat zonder erebogen
is alsof de bewoners elkaar de
j'üén en al. is Amsterdam bij avond
een sprookjesstad ook bij dag
een feestkledy, die alle verwacht
en Andere versieringen. Het
loef af hebben willen stek -!
het schoonst met rectij
toont Neerlands hoofdsti
tingen overtreft.
Maandagmiddag h<^Kft de Kroningsstad de jubilerende
vorstin een ontvangdifst bereid zo hartelijk en zo enthousiast,
als men in Xederla- Spd nauwelijks voor mogelijk had gehou
den. DinsdagmoraÉfen brachten twintigduizend schoolkinderen
H.M. de KoulngimJi een aubade, die iedér, die er getuige van
was. tot in lenafte van dagen in herinnering zal bleven. De
tocht naar 't de laatste plaats gevulde stadion werd een
zegetocht, zoaj het Koninklijk gezin er zelden een gemaakt
heeft. Een soyhone symbolische hulde aan de scheidende
vorstin was .-^ftiet Stadionspel „In Neerlands Tuin" en een
nieuwe triomftocht de rit terug naar het Paleis op de Dam.
De dag vJ|ferd bekroond met een vuurwerk, dat door niet
minder d<*|.&n tien muziekkorpsen werd opgeluisterd en door
tienduize^AvR(icn gade geslagen. Maar toen was Amsterdam
reeds ^■geïllumineerd: Millioenen lichtjes straalden in alle
denkbs»?;^ kleuren, maar toch het meest in Oranje en het
roo:'' n <dt en blauw. De ongeëvenaarde grachten van Neder-
^nclsjfrxTschoonste stad weerspiegelden de stralen duizendvou-
■^en groots afscheid van een groot vorstin!
Zaterdagmorgen, half twaalf
Op Zaterdag 4 September
a.s., te 11.30 uur op het Ko
ninklijk Paleis te Amster
dam zal H. M. de Koningin,
in het bijzijn van H. K. H.
Prinses Juliana en Prins
Bemhard, afstand doen van
de Kroon.
De enige aanwezigen bij
deze plechtigheid zullen zijn
de voorzitters van de beide
Kamers der Staten-Generaal,
de ministers, de vice-president
van den Raad van State, de
leiders en leden van de depu
taties uit Indonesië, Suriname
en de Nederlandse Antillen, de
Commissaris der Koningin in de
provincie Noord-Holland, de
burgemeester van Amster
dam en de directeur van 't
kabinet der Koningin, die de
acte van afstand mede zul
len ondertekenen.
Klokslag 12 uur verschij
nen Koningin Wilhelminac
nen Koningin Juliana en H.
K. H Prinses Wilhelmina
met den prins der Neder
landen op net balkon van 't
Paleis, waar Prinses Wilhel
mina en Koningin Juliana
eenige woorden zullen spre
ken.
Gelukwensen stromen
het Paleis binnen.
Niet te tellen, zelfs niet
te schatten, is het aantal
gelukwensen, dat Dinsdag
alleen reeds op het Koninklijk
Paleis te Amsterdam van
wat elders nog werd be-
zrogd kreeg het secretariaat
van Hare Majesteit nog geen
kennis voor de jubileren
de Vorstin is bi nnenge-
stroomd. Telegrammen, brie
ven, kaarten, zelfs felicita
ties, die door postduiven
werden overgebracht, zijn uit
de gehele wereld in massale
hoeveelheden aangekomen.
De Koninklijke Familie op het balcon van
het Koninklijk Paleis op de Dam te Amsterdam tijdens de aubade van Dinsdagmorgen
J°H. de Koningin heeft Dins- I
tu°ddag in het Olympisch
D te Amsterdam de vol-
■>ujf ?de tot het Nederlandse
:«proken.
j A-njc alle aanwezigen voor
tpacfXPOordigheid alhier op
1 nen*ifc- Mei vreugde be-
dit °P i-yde vertegenwoordigers
gT°e; jiesië, Suriname en de
aijt jjtidse Atïllen, die hier-
Nedc n gekomen om mijn ju-
lieciite herdenken en de in-
bilfiig van mijn dochter bij
te ik mij, vanwege mijn
d, tot enkele uren feest
in heb moeten beperken,
mij leed, maar ik geef al-
die ik niet kan ontmoeten
verzekering dat ik met hun
denking meeleef en met wa-
belayigstelling volg al het-
,in zij hebben ondernomen om
\jn jubileum te vieren.
Jln het bijzonder waardeer ik
irbij het streven om niet al-
.n een feest te vieren zonder i
..ieer, maar om dingen tot stand
\e brengen van blijvende waar- I
le voor onze toekomst. Een
:leine vergoeding voor hetgeen
lij ontgaat, is, dat ik thans door
e microfoon tot u kan spreken
x zo in persoonlijke aanraking
u kan zijn.
zal u niet vermoeien met
opsomming van al wat ge-
liedde in deze vijftig jaren,
zchts wil ik een enkel woord
ggen over het alles-beheer-
xde gebeuren van de jongste
i: Het verzet hier en in In-
lesië, onze vrijheidsstrijd.
In het bijzonder richt ik een
—oord tot allen, die in die strijd,
wélke wijze ook, hebben
eegestreden. Ik wend mij tot
.en, die nog dagelijks offers
orengen in het leed, dat zij heb
ben te dragen. Ik gedenk de dui
zenden die hun leven hebben
gegeven. En allen, de levenden
en hen, die zijn heengegaan,
dank ik voor hun vaderlands
liefde en voor wat zij mij gege
ven hebben in hun samenwer
king.
Het is voor mij een vreugde
te weten, dat ook mijn beide
kinderen, ieder op verschillende
wijze, hun uiterste krachten
hebben gegeven in de grote
strijd voor de bevrijding van
het vaderland en met u allen
mijn actieve medewerkers zijn
geweest. Zij kennen als gij het
jongste verleden, als ikzelf heb
ben zij met u medegeleefd en
begrijpen zij u.
Thans loopt dit tijdperk voor
mij ten einde. De strijdende
taak, die wij allen tezamen ge
had hebben, die wij zovele ja
ren tezamen hebben vervuld, ga
ik neerleggen. Veel is er in de
oorlogsjaren gedroomd en ver
wacht van de toekomst. Voor
velen is de werkelijkheid na de
bevrijding een teleurstelling ge
worden. Ik vertrouw dat gij
sterk zult zijn en veel zult ver
wezenlijken van wat toen als
toekomstdromen in ons allen
leefde en thans nog leeft.
Aan de vooravond van mijn
troonsafstand bind ik u dit op
het hart. Met erkentelijkheid
denk ik voorts aan velen, hetzij
hoog of laag geplaatst, die ge
durende deze lange jaren mij bij
het vervullen van mijn taak
hebben bijgestaan. -
En thans gaan mijn gedach
ten terug naar het verre verle
den, naar mijn kinderjaren en
de liefde van mijn onvergete
lijke grijze vader.
Ik denk aan mijn moeder, aan
wie ik zo onuitsprekelijk veel
verschuldigd ben. Aan haar, de
de en met haar moederlijke lief
de en zorg omringde, aan haar,
wier hart steeds uitging naar de
lijdenden in ons volk.
Ik denk aan mijn innig be
treurde man, die mij bij het ver
vullen van mijn taak tot grote
steun is geweest en wiens nage
dachtenis bij ons volk steeds in
het teken zal staan van dienen
de liefde.
Nu wend ik mijn blik naar de
naaste toekomst, naar de troons
bestijging van mijn dochter. Het
is voor mij als moeder een aan
grijpend ogenblik, nu mijn kind
een stap zet als deze. Zij aan
vaardt haar taak in een moei
lijke en ingewikkelde tijd, een
tijd die vraagt om sterke men
sen. Als vanzelfsprekend rijst
nu voor mij op het beeld van
onze stammoeder, wier naam zij
draagt.
Ik kan mijn dochter geen be
tere wens medegeven, dan dat
zij, geheel als kind van haar ei
gen tijd, bezieling moge putten
uit deze lichtende gestalte, voor
wie als voor vele Nederlan
ders van vroegere en latere tijd
geldt:
„Ik heb de goede strijd ge
streden
ik heb de loop geëindigd
(Van onze speciale verslaggever).
Negentienduizend Amsterdamse schoolkinderen en zan
gers en zangeressen stonden op de Amsterdamse D.am
opgesteld, toen precies om elf uur do balkondeuren open
zwaaiden en H. M. Koningin Wilhelmina naar buiten trad,
een grijze vorstin, in grys gekleed. Op haar volgden
Prinses Juliana, gekleed in een bloemlge zomerjapon met
rode hoed, op haar rechterarm liet jongste Prinsesje
dragend en omringd door haar drie andere dochters.
Op het zelfde ogenblik hief dirigent Fred. J. Roecke
de dirigeerstok en zette het enorme koor het Wilhelmus
in, waarvan twee coupletten d oor de duizenden en duizen
den toeschouwers ademloos en diep bewogen werden aan
gehoord.
Het was een ogenblik om
nimmer te vergeten, een ge
beurtenis, die ieder, die er
getuig© van was,, een brok
m de keel deed krijgen.
wijze regentes, die mij opvoed- ik heb het geloof behouden."
slag en vijf muziekkorpsen
brachten de muziek ten ge
hore. En geen ogenblik wer
den de jubilerende vorstin,
Prinses Juliana en de kleine
Prinsesjes het moede, dit
schouwspel gade te slaan.
Stormachtige toejuichingen
barstten telkens weer los. De
jonge Prinsesjes vonden het
prachtig, zelfs de jeugdige
Prinses Marijke, op moeders
arm, danste mee en zwaaide
met haar armpjes.
Omstreeks kwart over 12
waren de laatste deelnemers
aan de aubade afgemar
cheerd en nu drong'het pu
bliek onweerstaanbaar naar
voren. Wederom werd de Dam
herschapen in een deinende
mensenzee en wederom ver
scheen de Vorstin op het
balkon. Aan de ovaties kwam
wffi vït...'.6? Sl0tte in het I tóen6 dcge?alkÓnI'deur4n voor
Bijna 20.000 zangeressen, zangers en kinderen brachten H.M.
Koningin Wilhelmina een aubade in de ochtend van Haar 68e
verjaardag voor het Koninklijk Paleis op de Dam. Een over
zicht van het plein tijdens de aubade.
En nauwelijks was de laat
st© klank van het Prinsen
lied weggestorven, of die
prachtige Dam, dit schoonste
Slein van Nederland, veran-
erde in een deinende zee
van oranje. Peilloos-biauw
koepeldo de wijde hemel bo
ven dit alles en van de Pa
leistoren wapperde fier de
Koninklijke standaard. En op
de daken van alle huizen za
ten de toeschouwers en voor
de vensters van alle gebou
wen en eindeloos, eindeloos
deinde en golfde die zee
van oranjeom eerst tot
rust te komen, toen het
tweede lied werd Ingezet.
Dat was het begin van de
aubade, die Dinsdagmorgen
de Amsterdamse jeugd en
vele zangkoren de jubileren
de Vorstin brachten.
Wat was er niet aan voor
afgegaan! Stuwende menig
ten, die zich een plaats zoch
ten. Opmarcherende kinder
stoeten. Muziekkorpsen, die
zich naar hun plaats van
opstelling begaven. Militaire
kapellen, die feestmarsen ten
gehore brachten. Erewachten
in kleurige uiformen. En af
en toe een flits van de klei
ne Prinsesjes, die kennelijk
genoten van de aanblik van
zó veel duizenden reeds bij
voorbaat jubelende kinderen.
Na het Wilhelmus werden
gezongen Dankt allen God de
Heer, bewerkt door Roeske
uit Valerius' Gedenkklank, 'n
Lied aan de Koningin, ge
toonzet door Roeske, een Va
derlands Lied, Wij willen
Holland houden en tot be
sluit de majestueuze zang:
Dat 's Heren zegen op u
daal. Na ieder lied een her
haling van het wuiven der
duizenden vlaggetjes!
De gezichten der jeugdige
zangers en zangeressen
straalden. Het was voor hen
één van de hoogtepunten
van hun leven: dit brengen
van een zanghulde aan de
jubilerende vorstin.
NIET ALLES
GOUD
Maar helaashet was
niet alles goud wat er blonk
Precies honderd en een jeug:
dige deelnemers waren niet
bestand tegen het lange
wachten in de brandende zon
in dit ongekend gedrang en
moesten worden weggedragen
of weggeleid.
Meestal ging dat met snik-
EINDELOZE
OVATIES.
Na de zanghulde volgde 'n
weergaloze ovatie en ten
slotte ving het défilé aan
van allen, die aan de aubade
hadden deelgenomen.
Drie kwartier nam dit in be-
;oed gesloten werden, moet
„e Dam vanuit de lucht een
wriemelende mierenhoop heb
ben geschenen. De mensen
tingen niet weg, zjj schaar-
en zich voor het Paleis om
de warme zonneschijn ten
spijt te wachten tot net ver
trek der Koninklijke familie
naar het Stadion.
Prinselijk gezin bij het
vuurwerk.
Onopvallend begaf het
Prinselijk gezin zich Dinsdag
avond naar het grootste
vuurwerk, dat Nederland ooit
gezien heeft, op het Zand-
terrein aan de Stadionkade.
En terwijl de tienduizenden
daar aan de rand van de
hoofdstad onbewust van de
aanwezigheid der Koninklijke
gasten met bewondering het
schitterende schouwspel ga
de sloegen, -uitten de drie
Prinsesjes kreten van be
wondering bij de hoog op
stijgende vuurpijlen.
De Kroon-draglng.
De Kroon, welke tijdens 't
jtibileumspel in het centrum
van het Stadion was opge
steld, werd na de beëindiging
van het spel door deputaties
van de geestelijkheid, ver
pleegsters, wetenschap, leger,
vloot en luchtmacht, kunste
naars, ambtenaren, koopvaar
dij, arbeid en illegaliteit stad
waarts gedragen. De ver
schillende deputaties wissel
den elkaar af en tenslotte
droegen de mannen en vrou
wen van de illegaliteit de
kostbare en zware kroon de
Dam op, waar zij op een
podium voor het Nationale
Monument een rustplaats
kreeg.
(Van onze speciale verslaggever).
De zegetocht, die de Koninklijke familie Dinsdagmiddag
gemaakt heeft van het Paleis op de Dam naar het Stadion,
heeft alles wat Amsterdam op dit gebied Vroeger heeft mee
gemaakt in de schaduw gesteld. Onafzienbare menigten
stonden langs de wegen geschaard en zij hebben kunnen ge
nieten van een zeldzaam mooi schouwspel.
zwak en wemelde van herha-
Voorop reed de Amster
damse motorpolitie en bere-
den politie. Daarop volgde 'n
groep van 55 landelijke rui
ters, vijf van iedere provin
cie, op hun beurt gevolgd
door de in rood geklede stal
meesters van H. M. de Ko
ningin
Hierna kwamen twee sta-
tiecaleches, in de eerste waar
van gezeten waren H. M.
de Koningin, Prinses Juliana,
Prins Bemhard en Prinses
Margriet, in de tweede de
beide oudste Prinsesjes met
hun verzorgster.
De stoet werd gesloten
door een fraaie groep bur-
gerruiters.
Donderende toejuichingen
weerklonken overal waar de
stoet passeerde en toen om
zeven minuten voor drieën 't
tjokvolle Stadion werd be
reikt, barste daar een ge
juich los, dat alle beschrij
ving tart.
HET STADIONSPEL.
Onmiddellijk nadat de Ko
ninklijke familie in de Ko
ninklijke loge had plaats ge
nomen, hield H. M. de Konin
gin haar elders vermelde
redevoering ter opening van
de jubileum-manifestatie, die
vervolgens een aanvang nam.
In alle opzichten geslaagd
mag het spel van B. Stro
man en C. Briels, met mu
ziek van Max Vredenburgh,
ken gepaard." En inderdaad: uitgevoerd door het Radio
het is ook wel sneu, als een Philh. Orkest, niet genoemd
dag, waar je je zo op. yer- worden. Vooral de tekst was
lingen. Maar wat er in „Neer
lands Tuin" (het Stadionveld
was in een grasmat met aan
weerszijden een Oranjetuin
herschapen) te aanschouwen
werd gegeven, was 'n bewe
ging, kleurig en zeker ook
boelend.
Drie taferelen waren buiten
gewoon indrukwekkend. Daar
was allereerst de inzet: 't enor
me stadionveld bezaaid met
vendelzwaaiers uit Brabant en
Limburg, een weergaloos ge
zicht al die wapperende, talrijke
figuren beschrijvende vlaggen!
Op de vendelzwaaiers volgden
deputaties uit alle provincies,
voorafgegaan door de Voeren-
daalse schutterij.
Acht Zeeuwse paren in
Zeeuwse dracht met een origi
nele huifkar representeerden
Zeeland hier en waar de
Zeeuwse groep passeerde, steeg
van de eivolle tribunes een kla
terend applaus op.
Het tweede aangrijpende mo
ment was er, toen honderden
weeskinderen hun zorgeloze
kinderspelen speelden en ten
slotte hun eenvoudige hulde
brachten aan de jubilerende
Vorstin. Zij werden gevolgd
door deputaties van arbeiders
uit Nederlands grote bedrijven
en toen deze arbeiders afmar
cheerden, namen zij spontaan de
jeugd op hun schouders. Of dit
gebaar tot het spel behoorde, of
spontaan geïmproviseerd werd,
wij weten het niet, maar het be
hoorde tot het schoonste van de-
ze middag.
Tenslotte was er het défilé van
meer dan 1000 ruiters van de
Kon. Ned. Fed. van Landelijke
Rijverenigingen. H.M. de Ko
ningin sloeg staande dit voor
bijtrekken der uit alle provin
cies afkomstige, hun vlaggen en
vaandels meevorende ruiters
gade en beloonde hen met een
hartelijk applaus.
In het middelpunt van de ge
beurtenissen, die zich in het
stadion afspeelden, stond een
enorme kroon, die later door de
straten der hoofdstad naar de
Dam werd gedragen.
DE TERUGTOCHT.
De terugtocht uit het stadion
naar de Dam was een herhaling
van de eerste rit van deze mid
dag. Binnen en buiten het sta
dion geestdriftige ovaties van
de menigte. Op de Dam defileer
den wederom de ruiters en de
eindeloze mensenmassa juichte
en zong zo lang telkens opnieuw
het Wilhelmus, tot de Vorstin
en de leden van het Prinselijk
Gezin wederom op het balkon
verschenen. Pas toen de Konink
lijke Familie voor goed naar
binnen ging, verspreidde zich dc
menigte.
Maar toen had de Amsterdam- -
se politic het reeds lang opge-*
geven, het verkeer en de me
nigte te leiden. Goedmoedig be n
paalde zij zich er toe, excesseL
te voorkomen. <t
Amsterdam vierde feest ten
diep in de nacht. Het was ee>-
Koninginnedag als nooit tevt
ren.
TOENEMENDE BEWOLKING
Geldig tot Woensdagavond
Meer bewolking dan vandaag,
maar op de meeste plaatsen
droog weer. Zwakke, later ma
tige wind uit richtingen tussen
Zuid en West. Morgen overdag
iets lagere temperatuur.