Als Oranje kwam, vierde Zeeland feest 1924: Vier dagen in Zeeland Veertienjarig Koninginnetje kwam in 1894 naar Zeeland Prinses Juliana droeg de Bevelandse dracht Het Kroningsfeest in Middelburg Zeeuwsch-Vlaanderen wilde Nederlands blij ven Koninklijke Majesteit Koninklijke familie leefde mee met rouwende vissersgezinnen TWEEDE BLAD PROVINCIALE ZEEUWSE COURANT ZATERDAG 28 AUGUSTUS 1948 Zeeland is een provincie, waarin de aanhankelijkheid je gens het Huis van Oranje steeds op bijzonder duidelijke wijze aan de dag is getreden. Dat weten wij allen uit het grote enthousiasme, Qat ook na de bevrijding weer aan de dag werd gelegd, wanneer H.M. de Koningin of H.K.H. Prinses Juliana en haar gemaal deze gewesten bezochten. En dat is sinds H.M. de Koningin in Zeeuwsch-Vlaanderen na bijna vijf jaren van ballingschap weer voor het eerst voet op Ne derlandse bodem mocht zetten, reeds vele malen geweest. Helaas hebben de Zeeuwen >nog nooit de Prinsesjes in hun midden mogen ontvangen. Maar zij blijven hopen met mevrouw Sanders uit Sluis, die bij het jongste bezoek van H.M. de Koningin met haar spontane uitroep zeker de wens van tienduizenden Zeeuwen vertolkte dat ook de doch tertjes van ons Prinselijk paar weldra eens naar Zeeland zullen komen. EERSTE BEZOEK IN 1894. Bladerende in oude jaargan gen van de Middelburgsche, de Vlissingsche, de Goesche en de Breskensche Courant vonden wij, dat het eerste bezoek van de Koningin aan Zeeland reeds in 1894 plaats vond. In gezelschap van haar Ko ninklijke moeder, wijlen Ko ningin Emma, bezocht het toen nog dertienjarige vor- stinnetje van 21 tot 25 Augus tus Walcheren. De eerste dag werd speciaal Middelburg be zocht en op de 22ste maakten beide vorstinnen een rondrit over het eiland. De route leid de over St. Laurens, Seroos- kerke, Gapinge, Veere, Vrou wenpolder, Oostkapelle Dom burg, Westkapelle Zoutelande, Biggekerlce en Koudekerke. Donderdag 24 Augustus werd een bezoek gebracht aan Vlis- singen, waar de heronthulling plaats vond van het stand beeld van Michiel de Ruyter, dat toen zijn tegenwoordige plaats kreeg op de Rotonde van de Boulevard. Het regende die dag, dat het goot, maar zelfs d&t vermocht de feest vreugde van de Vlissingers niet te verminderen. Vrjjdags was Middelburg weer aan de beurt, nu bij zeer mooi zomerweer; er werden verschillende bezoeken aan of ficiële gebouwen gebracht en de dag werd besloten met een gondelvaart en een schitterend vuurwerk. Zaterdagsmorgens verlieten de Koninginnen Zeeland. De Koninklijke trein stopte ook nog enkele minuten in Goes, van welke gelegenheid de Goe- senaren gebruik maakten om beiden een spontane hulde te brengen. Het is natuurlijk niet wel doenlijk alle bezoeken, welke leden van de Koninklijke fa milie in Zeeland hebben ge bracht, hier op te sommen. Zeeland prijst zich in elk ge val gelukkig, dat het er vele zyn geweest. OFFICIEEL IN 1907. BEZOEK Datzelfde jaar kwam het Koninklijk echtpaar nog drie dagen naar Zeeland voor 'n officieel bezoek, dat op 12, 13 en 14 September vrijwel alle delen van de provincie omvatte. De eerste dag werd gedejeuneerd in het „Gouver nementspaleis", zoals de thans helaas verwoeste ambtswoning van de Commissaris der Ko ningin werd genoemd. Daar vond-ook een huldiging dooi de schooljeugd plaats. 's Middags werd een rijtoer ge maakt over Koudekerke naar Vlissingen, waar het bedrijf van „De Schelde" en het Stadhuis werden bezocht. Op de terugweg stopte de Ko ninklijke stoet nog een ogen blik in Souburg. In de nu eveneens verwoeste Staten zaal te Middelburg werd de vorstelijke gasten 's avonds een diner aangeboden, terwijl „Oefening en Ontspanning" in de Concert- en Gehoorzaal een uitvoering gaf welke ook werd bijgewoond. De volgende dag een Vrijdag werd per rijtuig naar Veere gereden en na een ontvangst op het Stad huis, gingen de vorstelijke personen bij de Campveerse toren aa.- boord van de toen juist nieuwe „Wester Schel de" van de Provinciale Stoombootdienst. Een vloot revue werd ernstig gehandi- caDt door de dichte mist. De boottocht eindigde te Zijpe van waaruit men met 'n tram van de Rotterdamse Tram weg Mij. een tocht maakte over Bruinisse en Nieuwer- kerk naar Zierikzee. De boot bracht het vorstelijk gezel schap naar Katse Veer en vandaar werd naar £Joes ge- ön* mina, Prins Hendrik en Prin ses Juliana bezochten toen in September de op het vlieg veld bij Vlissingen ingerichte grote Landbouwtentoonstel ling van de Z. L. M. Grote waardering toonde H. M. bij deze gelegenheid voor het geen toen reeds door de Zeeuwse landbouw werd ge presteerd en ook toonde zij grote belangstelling voor de traditionele ringrjjderij, waar voor zij reeds eerder de wls- selbeker ter beschikking stel de, welke nog steeds de trots van de Walcherse ringrijders In Vlissingen ging de Ko ninklijke familie aan boord van de „Hydograaf", welke haar naar Breskens bracht voor 't bezoek aan Zeeuwsch Vlaanderen op Vrijdag 16 September. Dit bezoek werd te meer gewaardeerd omdat in dit gewest juist de grote strijd was gestreden tegen het „spook der annexatie", dat na de eerste wereldoorlog Zeeuwsch-Vlaanderen had be dreigd. De enthousiaste ont vangst door de Zeeuws-Vla mingen leverde toen wel een overduidelijk bewijs, dat de bevolking van de overkant Nederlands wil zijn en blij ven onder leiding van het Huis van Oranje. Ontvangst reden, waar de allerhartelijkst was, 's Avonds bood het ge meentebestuur van Middel burg een diner aan in de raadszaal. De laatste dag was voor Zeeuwsch-Vlaanderen bestemd: eerst West via Breskens, Groede, Cadzand naar Oost burg, waar een grootse hul diging plaats vona. De „Wes ter Schelde" bracht de ko ninklijke familie van Bres kens naar Terneuzen, waar nieuwe kanaalwerken in ge bruik gesteld werden. Ook de tocht naar Hulst werd 'n ware triomftocht, maar het aardigst was toch het mo ment waarop vissers van Phi lippine met hun schuitjes midden op de Westerschelde H. M. tijdens de terugtocht openbaar hulde brachten. ZEEUWSCH- VLAANDEREN EN- DE ANNEXATIE. Wel moet hier nog herin nerd worden aan het bezoek van 1921. Koningin Wilhel- Tijdens haar eerste bezoek aan Zeeland verrichtte Koningin Wilhelmina in 1894 de plechtige her-onthuliing van het stand beeld van Michiel de Ruyter op zjjn nieuwe tegenwoordige standplaats te Vlissingen. Op de achtergrond het tegenwoordige Bellamypaxk. dat toen nog „Spui" was. Korte predikatie i Kron. 29 zy God gaf onze Koningin koninklijke majes teit. Zo zullen we steeds aan Haar terug denken, wij, die onder haar regering hebben geleefd. Dit mogen we zeggen, nu haar rege ringsjaren ten einde lopen en wij voor de laat ste keer als regerende vorstin haar verjaardag vieren. Zij heeft zich in de jaren van haar regering een vast gezag verworven. De eerbied waar mee wij aan Haar denken, kan, dunkt mij, niet beter worden uitgedrukt dan in die sim pele woorden uit 1 Kronieken 29 koninklijke majesteit. Gezag kan verworven worden, maar met majesteit is dit niet het geval. Deze moet ont vangen worden. Het woord „majesteit" wordt in de Bijbel •eigenlijk alleen voor God gebruikt. Hij is be kleed met majesteit en heerlijkheid. Zijn ma jesteit is groot in hemel en op aarde. Een enkele maal wordt dit woord ook ge bezigd voor koningen, maar dan niet om aan te duiden een gezag dat zij zich zelf hebben verworven. Het is iets dat hen van den Here God geschonken is. Zo heeft onze Koningin het verstaan. Zij heeft geweten wat het betekende: Wij Wilhel mina, bij de gratie Gods Koningin der Neder landen. De Bijbel wil ons tenslotte niet heen wijzen naar koningen, maar koningen zijn met majes teit bekleedopdat zij in hun ambt van re gering zouden heenwijzen naar Hem, die de Koning der Koningen is. Wanneer wij dank baar gedenken datgene, wat ons vijftig jaar lang in onze vorstin geschonken is, dan dan ken wij God dat Hij Haar met koninklijke majesteit heeft bekleed. Maar tegelijk zien we verder en denken aan Christus Jezus, voor Wie alle knie, ook die der aardse vorsten, zich buigen moet. H. Zeeuwen stroomden naar hun hoofdstad Historische optocht en bloemencorso in 1898 1898 Kroningsjaar. Overal in het land heerste uitbundige feestvreugde en Zeeland bleef daarbij natuur lijk niet achter. Middelburg was hier het middelpunt van de feestviering, welke reeds op de 31ste Augustus, de verjaar dag van de jonge Koningin, begonreveille, kerkdiensten, parade, een feestmaaltijd en een concert op de Markt. Dit alles vormde nog maar de in leiding tot het feest. Donderdag 1 September werd een dag vol afwisseling in Middelburg. Oudere Middel burgers zullen zich ongetwij feld het prachtige bloemen corso herinneren en het sport- feest op het Molenwater, 's Avonds waren er op de Markt en op het Molenwater concerten en brandde voor het eerst in Middelburg een elec- trische feestverlichting Was het weer op de beide eerste dagen reeds goed ge weest, op Vrijdag 2 Septem ber werd het nog fraaier en dat kwam zeker ten goede aan het bezoek van duizenden Zeeuwen uit alle delen van de provincie aan him hoofdstad om de grote historische op tocht te bewonderen. Men had er alle werk van gemaakt en de uitbreiding der taferelen Middelburg in de Middeleeu wen, de onafhankelijkheids strijd, de tijd van Prins Willem III en een allegorische voor stelling van de inhuldiging van de jonge vorstin -— was voor die tijd uitstekend verzorgd. Een vuurwerk op Vrijdagavond en 's Zaterdags kinderspelen, besloten de feestviering in Middelburg. Zoals reeds gezegd, concen treerde de feestviering zich voor Zeeland in de hoofdstad van de provincie, maar ook in Vlissingen waar eveneens optochten rondgingen Goes en in de overige steden en dorpen werd op waardige wij ze uiting gegeven aan de al gemene vreugde bij de kroning van Koningin Wilhelmina. HET HUWELIJK VAN DE KONIN GIN. Bij het huwelijk van de Koningin en Prins Hendrik op 7 Februari 1901 was de feestvreugde ook in Zeeland algemeen. Er waren feesten, welke in deze tijd van het Koningin Emma en Koningin Wilhelmina werden aan het einde van hun bezoek aan Zeeland in 1894 op het Goese station toegezongen door de schoolkinderen o.l.v. de lieer v. d. Berge, hoofd van de Armen- en Wezenschool. De belangstelling van de Koninklijke familie voor Zeeland is eigenlyk steeds verheugend groot geweest, maar op wel zeer bijzondere wijze, is zjj aan de dag getreden tijdens het bezoek van het gehele Koninklijk gezin in 1924 aan Zeeland. Een bezoek, dat. niet minder dan vier dagen in beslag nam en tijdens hetwelk de vorstelijke personen geen deel van de provincie oversloegen. Op 5 Augustus werd voet aan wal gezet op het eiland Tholen. Eerst werd de stad bezocht en daarna een belang rijk deel van het eiland. Van Stavenisse werd overgestoken naar Schouwen, waar Zierik zee de Koninklijke gasten een feestelijke ontvangst bereidde. GROOT HULDEBETOON IN MIDDELBURG. Die Woensdag was voor Mid delburg gereserveerd. De dag begon met een grootse demon stratie op het Molenwater. Het werd een défilé, waaraan niet minder dan 7000 Zeeuwen, vertegenwoordigende vereni gingen uit alle delen van de provincie, deelnamen, en dal op H.M. de Koningin diepe in druk moet. hebben gemaakt. Toen zjj 's middags in de Sta tenzaal een rede uitsprak, bracht z\j althans een veran dering in de oorspronkelijke tekst aan om haar grote dank baarheid voor deze betoging jegens Zeeland tot uiting te brengen. Aan dit officiële bezoek aan de Statenzaal en dat aan het Stadhuis, ging vooraf een „gebarenspel", dat onze grote dichter P. C. Boutens, zelf Zeeuw van geboorte, had sa mengesteld. Het stelde de overgang van de stad van de Spaanse zijde naar Prins Wil lem van Oranje, juist 350 jaar geleden voor. OP DE BEVELANDEN. 's Donderdags waren de bei de Bevelanden aan de beurt. Voor Noord-Beveland was het de eerste maal, dat dit eiland in een officieel bezoek werd opgenomen en de bevolking had de dorpen dan ook in feesttooi gestoken en was overal uitgelopen om de vor stelijke gasten toe te juichen. De middag was voor Zuid- Beveland bestemd. Nadat inde Koninklijke trein, die bij het stationnetje van 's Heer Arendskcrke stond, de lunch was gebruikt, werd de toen 1 <5-jarige Prinses Juliana in Zuid-Bevelands boerinnecos- tuum gekleed, waarbij zij door H.K.H. Prinses Juliana temidden van enige Bevelandse boerin netjes tijdens het vierdaagse bezoek van de Koninklijke familie aan Zeeland in 1924. jaar natuurlijk meestal in 'n zaal moesten worden gehou den, maar desondanks trok toch ook hier en daar nog een optocht rond. EEN PRINSESJE GEBOREN. Groot was de vreugde in alle 2Jeeuwse steden en dor pen toen op 30 April 1909 herauten den volke kond kon den doen, dat er een Prin sesje was geboren: Prinses Juliana, welke nu de kroon van haar Koninklijke moeder overneemt. In Middelburg werd op 21 Mei d.a.v. het geboortefeest gevierd met een vaandelstoet, de uitvoering van een canta te, een lichtstoet en een gran dioos vuurwerk. Ook in de latere jaren zijn in Zeeland de Oranjefeesten steeds met groot enthousiasme gevierd: de regeringsjubilea m 1923 en 1938, het huwelijk van Prinses Juliana en Prins Bemhard in 1937, de geboorte van hun dochtertjes en vooral ook na de bevrijding. Maar dat alles ligt bij het grootste deel van het thans levende geefecht nog vers in het geheugen. vier boerendochters met raad en daad ter zijde gestaan werd. Ook deze meisjes kregen een plaats in een auto in de stoet, welke vervolgens een tocht „door de zak" maakte met Goes als einddoel. Hier werd de Koninklijke familie op het stadhuis wederom officieel ontvangen, waarna op de Markt een waarlijk grootse huldiging plaats vond. DE OVERKANT. De laatste dag was bestemd voor de „overkant", waar zo wel in Oost als in .West dui zenden het Koninklijk gezin kwamen toejuichen. Dat zich daarbij ook honderden Belgen bevonden, gaf aan de tocht door Zeeuwsch-Vlaanderen een eigen karakter. In verschil lende gemeenten verlieten de vorstelijke personen de auto en kreeg het gemeentebestuur gelegenheid hen officieel te ontvangen. Via Breskens werd ten slotte Vlissingen bereikt. TROOST VOOR ROUWENDEN. Diepe indruk maakte de avond van deze laatste dag. Het was nog slechts kort ge leden, dat de Walcherse vis sersvloot een zwaar verlies had geleden: een plotseling opkomende storm had niet al leen enkele schepen, maar ook mensenlevens verloren doen gaan. In Vlissingen èn in Ar- nemuiden waren enige gezin nen in rouw gedompeld. De Koningin en Prins Hendrik begaven zich naar de wonin gen van de getroffenen, eerst in Vlissingen en later ook in Arnemuiden, waartoe de Ko-» ninklyke trein speciaal aan het Arnemuidense station stopte, en brachten enige troost. De Koningin dook onder in Vlissingens haven Tijdens de eerste we reldoorlog heeft H. M. de Koningin meermalen persoonlijk de gemobili seerde troepen en mari ne-eenheden bezocht en deze geïnspecteerd. Zo kwam zij eenmaal ook naar Walcheren en in specteerde te paard de op Walcheren liggende infanterie en artillerie, die daarvoor naar het Molenwater te Middel burg waren opgetrokken. Later op de middag bezocht H.M. de haven van Vlissingen en begaf z\j zich op een toen nog zo veel minder bekende onderzeer, waarmede z|j in de buitenhaven „on derdook". Zij, die daar van getuigen waren, slaakten een zucht van verlichting, toen de on derzeeër weer boven water kwam.

Krantenbank Zeeland

Provinciale Zeeuwse Courant | 1948 | | pagina 3