Slachtoffers vliegramp ter aarde besteld Handelsbelemmeringen op Java en Sumatra Uitbundige geestdrift... en adspirant-verstekelingen NIEUWE BOEKEN Kranslegging op de Erevelden Regen en nog eens regen Hysterie Prinsengracht Kleine boerenbedrijven in de N.O.-Polder? DE JAGERS OP AMBON Als twee grijze jachthonden, magnifiek in klelllnie varend, zfln Hr. Ms. „Van Galen" en Hr. Ms. „Tjerk Hiddesz" de baai van Ambon binnengelopen. Het was zwart van het volk op en bö de steiger en er was zon. Dat laatste is belangrijk, want ik geloof dat de regentyd hier twaalf maanden duurt... Men krijgt het gevoel een Nederlandse haven binnengelopen te zfln, hier op Ambon. Heel het eiland heeft zich al dagen voorbereid op de komst van het eskader. En dit .bezoek is het eerste grote vlagvertoon van de Koninklijke Marine in de Molukken. Het mocht dan regenen ho zen. de wolken mochten dan breken, de eerste avond hield de fanfare van het KNIL een taptoe op de steiger dat de stukken er af vlogen. 450 Of- icieren ficieren .onderofficieren, korpo raals en manschappen stonden aan de reling van belde sche pen en verbaasden er zich over dat dit orkest zo daverend goed speelde. Ondanks de re gen, die neerzeeg, de spelers doorweekte tot op hun lijf en van de steiger een smerige modderpoel maakte Het werden een paar dagen die noch Ambon, noch het es kader zal vergeten. Ze waren vol gebeurtenissen: Voetbal wedstrijden, instuiven, bezoe ken aan de omliggende nego rijen (dorpen), bezoeken aan boord van honderden en hon derden Ambonneesjes. krans- leggingen op de beide Erevel den, dansavondenen wat al niet meer. De vloot was bin nen en Ambon liet zien hoe het dit op prjjs stelde. ONTZAG. Ik zag de jongens van dit eiland over de „Van Galen" lopen. Stil van ontzag, met de vingers in de mond, zuchtend over zó iets geweldigs als 'n moderne torpedojager. En ik zag twee onderofficieren die letterlek met de „sterke arm" twee Ambonnese jongens van boord moesten werken. Ze wil den niet meer terugze moesten mee! Daarna is het consigné gegeven speciaal te letten op Ambonnese adspi- rant-stowaways Het was alles heel genoeg lijk, heel ongedwongen en ik herhaal: Het was alsof de vloot ergens in een Nederlandse thuishaven lag. Alsof de sche pen thuis waren gekomen, na jaren van afwezigheid. Zelden zag ik zoveel bewondering en sympathie voor onze schepen als in deze dagen op Ambon. De tweede dag vond een so bere plechtigheid plaat». Door de Groepscommandant de ka pitein-luitenant ter zee S. A. Cox en de Commandant van Hr. Ms. „Tjerk Hiddesz", de luitenant ter zee der eerste klasse W. A. 3ïontanus, werd zowel op het Hollandse als Ge allieerde Ereveld een krans ge legd namens de Koninklijk© Marine. Zeer sober zonder enig vertoon van militaire Sraal. Daar waren alleen bel- a commandanten, met 4 on derofficieren, 4 korporaals, 4 manschappen, benevens enkele officieren. HJn daar waren de kransen: Met de witte en gele bloemen van dit eiland, met rood-wit blauwe linten en een oranje strik. Aan de voet van de vlag, die over beide Erevelden uit woei .werden deze kransen ge legd. Daarna een saluut... een moment stilte, en in dat mo ment denkt men in flitsen aan de Japanse furie, die hier over dit goede eiland raasde. Over de Hollanders, Ambonnezen en alle andere mannen die vielen voor de zaak van Indië en Ne derland beide. Dat Nederlandse Ereveld ligt lieflijk aan de brede baai. De palmen zfln uitgedund en over die palmen suist de wind die uit zee komt. Wat krekels zitten te' blazen en dat !s het enige wat hoorbaar is. Een oord van rust, vrede en bezin- ife jongens van de schepen zien Ambon. Er wordt ge- De bestrijding van de Coloradokever. DJ OCTOBER CONFERENTIE TE GENèVE Engeland zal alle landen van Europa uitnodigen om deel te nemen aan een conferentie voor de bestrijding van de co loradokever in October te Ge- nève. Een functionaris van. het Britse ministerie van Land bouw heeft medegedeeld, dat deskundigen van de betrokken landen een reis van acht da gen gemaakt hebben als be- gin-poging om het vraagstuk op internationale basis op te lossen. Langs de Oost-grenzen van Nederland. België, Luxem burg en Frankrijk was een millioen acres aardappelland bestoven met arsenicum- en D.D T.-preparaten. In Nederland, aldus deze woordvoerder, waren meer dan 500 contróleure doende geweest om de plaag te be strijden. In Frankrijk en Bel gië wordt thans intensieve propaganda gevoerd, terwijl de houding aanvankelijk zeer i b zwommen en gepick-nickt. Er wordt gewandeld en gedanst. Ambon is 3 dagen min of meer in rep en roer en geen bestuur der, of hfl is al die dagen in touw. Dat geldt voor de Resi dent, de assistent-Resident, voor de regenten van het ei land en voor de militairen van het leger, vooraan de Troepen- commandant der Molukken, majoor Schulze van het XXIe Bataljon Infanterie KNIL. En niet te vergeten burgemeester Pieter, die met zijn sympa thieke echtgenote op iedere bijeenkomst aanwezig was. Ja, het waren drukke dagen. Druk voor de officieren, die het leeuwenaandeel van het vlagvertoon t moesten verrich ten, druk voor de jongens in de motorsloepen, die in einde loze opeenvolging steeds op nieuw voeren van schip naar steiger. Na het olie- en water bunkeren, waren de jagers na melijk op de ree gaan liggen, hetgeen betekende, ddt de ver binding met de wal per motor sloepen moest worden onder houden. FEEST De grote feestavond voor de Jannen die de tweede avond zou plaats vinden, viel letter lijk in het water; dat mocht trouwens geen regenen meer hetenhet was een bandjir, een zondvloed. Er waren 2 meisjes opgekomen, te weinig voor de de regen getrot seerd hebbende Jannen. We hebben allemaal, de of ficieren, de onderofficieren en de Jannen, geprobeerd ons wit te goed wit te houden, hetgeen by zoveel regen en zoveel mod der geen kleinigheid was. Ik heb de jongens wat bewonderd die er steeds opnieuw, als ze uit passagieren gingen, weer kraakhelder uitzagen, zo hel der, zo schoon, dat alle Am bonnese meisjes, van diverse leeftijdsgroepen, met bewon dering naar hen opzagen. En dit, met de niet te blussen geestdrift van cje jeugdige Am bonnezen, is stellig niet het minst belangrijke deel van dit maritieme vlagvertoon. Dit was dus het eerste gro te officiële bezoek van de Ko- ninkiyke Marine aan de Moluk ken. De stemming: Achttien karaat op Ambon! Nogmaals, het was, alsof het eskader, na vele omzwervingen, eindelijk was thuisgevaren. Eindelijk de thuishaven had bereikt. Regenja, die was er in aanzleniyke mate. Maar alle regen van Ambon (welks naam tenslote „nevelland" betekent... zeer terecht!) was niet in staat de hartelijkheid en spon taniteit te doven die betoond werden van de zijde van deze mannen en vrouwen, die zich mede-Nederlanders voelen. ANTHONY VAN KAMPEN. In den Helder kwam H.M.'s Van Kins bergen binnen, met aan boord van 't stoffelük overschot van de by 't vlieg ongeluk met de Mitchellbommenwerper in Schotland om gekomen bemanning. Met militaire eer begraven. Onder zeer grote belangstel- lng zijn Maandag de slachtof fers van de ramp met de „Mit chell" ter aarde besteld. Te *s- Gravenhage werden de stoffe lijke overschotten van de offi cier-vlieger D. H. Gentis, de of ficier-waarnemer F. Grimmon en de sergeant-vliegtuigtelegrafist C. L. Swens met militaire eer begraven. Officieren en onder officieren der marine-lucht vaartdienst fungeerden als slip- pendragers. Op de begraafplaats waren o.m. aanwezig luitenant admiraal C. E. L. Hellfrich en de commandant van het vlieg kamp Valkenburg, H. L. J. Swaab. Nadat het vuurpeloton boven de naast elkaar gelegen graven een laatste eresaluut gebracht had, richtte de vlootpredikant, luitent. t z. ds. Koers, woorden „Onze Spoorwegen* door K- Obdam. In samenwerking tussen de Ned. Spoorwegen en de N-V. Erven P. Noordhoff te Gro ningen, verscheen een aardig „leesboekje voor school huis" over „Onze Spoorwe gen". De schrijver K. Obdam, vertelt in dit vlot geïllustreer de boekje voor de jeugd al lerlei wetenswaardige dingen uit het spoorwegbedrijf. Voor de jeugd en ook voor me nige oudere prettige er leerzame lectuur Halbo C. Kool: Een roos In het knoopsgat. Uitg. A. W. Bruna en Zoon, Utrecht, Antwerpen. (Serie Het Boek Een eskader van de Amerikaanse luchtmacht is op het R.A-F.-vliegveld te Odiham in En geland aangekomen. De Amerikaanse „Shooting stars" op het Odiham-vliegveld. HET VAN DE FEUILLETON fjaerd Adema 106 ,Zeg aan meneer Dupois", zei hij, zich tot de kellner richtend, „dat ik er priis op stel, dat meneers oom en de knecht hier aanwezig zijn, omdat ik het noodzakelijk acht, dat er vanavond nie mand zal ontbreken. Als die oude heer niet tegen de bui tenlucht kan moeten ze hem maar extra inpakken. En vraag of meneer Dupois als jeblieft direct wil komen, want we zitten te wachten". De kellner knikte en hield de deur open om de familie Van Beveren binnen te laten. De dominé zei vriendelijk „goeien avond" en ziin vrouw keek enigszins verbaasd naar het sombere gezelschap. Ma- riétje liet haar oog vlug over de aanwezigen gaan en knik te glimlachend naar de in specteur, die ongeduldig op haar komst gewacht had. De heer De Wit liet tante Marianne binnen, die zich enigszins geagiteerd tot haar gasten wendde. „Neem me niét kwalijk", zei ze, „dat ik U nu pas kom begroeten. Ik moest noodza kelijk even in de keuken.." Zii keek om zich heen en _jg niets dan strakke ge zichten. „Zal ik een kopje thee schenken?" vroeg tante Mari anne, zich tot de heer Feen- stra wendend. „Of wilt U nog even wachten?" ,U kunt beter nog even wachten, juffrouw De Wit", zei de rechter-commissaris- .,Uw gasten ziin nog niet al len present, geloof ik". De kellner deed de deur voor meneer Van Heerde open, die enigszins verschrikt naar de autoriteiten keek, maar daarna op de gast vrouw afstevende en haar hartelijk begroette. „Ik bèn een beetje leat", zei hii, zich verontschuldigend. „M'n waegen wou niet veur- uit Ik haa vergeten benzine bii te laeden,,. Degastheer knikte begrij pend. „Zqpk maar een stoel zei hii en steek een sigaret op". „Ef staan hier ook sigaren, heren", waarschuwde de gast heer- „Hoor eens!" riep mevrouw Jaarsma- ,,'t Regent Daar moeten ze nu met die oude stakker doorheen". „Heb je die japon gezien, Sophie?" fluisterde de apo thekersvrouw. „Ze heeft ci'r oudste spullen aangetrokken. Zeker bang. dat ze d'r mee tussen 't spinrag „Ssssst", fluisterde de vrouw van de advocaat met een snelle blik naar de dominé, die naast haar zat- De hoofdinspecteur keek belangstellend de kring rond. Al deze mensen waren hier niet voor hun genoegen en voelden hun bezoek als een onaangename plicht- Ze ver moedden dat de moordenaar iemand uit hun kring zou zijn en alleen het feit dat zii al leen voor zichzelf en hun naaste verwanten de zeker heid der onschuld hadden, schiep een sfeer van achter docht en gereserveerdheid. Men was blijkbaar bereid zonder enige reserve, zelfs zondere enige verwondering de schuld van ieder ander te accepteren en de onzeker heid van wat hen wachtte hield allen in een somber zwijgen bijeen. De kellner bracht een tele gram binnen en aller ogen waren op de rechter-commis saris gevestigd, toen hii het open maakte. Hij liet geen verwondering blijken, toonde het de officier en de griffier en gaf het daar na aan de politie-autoriteiten- De commissaris gaf de hoofdinspecteur een duwtje met zijn knie. „Zie je wel", fluisterde hij tevreden. De heer Comelissen knikte. „Ik heb er geen ogenblik aan getwijfeld", zei hij- De kellner deed de deur wijd open en de knecht van meneer Dupois stond met het invalidewagentje voor de drempel- Inspecteur Beekman stond haastig op en maakte een' plaatsje vrij naast de com missaris- „Zet U 't hier maar neer", zei hii tegen de knecht. „Voorzichtigvoorzich tig". waarschuwde meneer Dupois bezorgd, toen de klei ne wielen over de drempel reden. „Ga jij maar naar de keuken, Herman. Als ik je nodig heb zal ik je wel laten roepen". Hij keek verbaasd naar al die officiële bezoekers- „Neem me niet kwalijk, mijnheer, dat we een beetje laat zijn", zei hii, zich tot de rechter - commissaris wen dend- „M'n oom voelt zich niet goed en we hebben hem extra dik moeten kleden. Ik begrijp eigenlijk niet enfin". Hii haalde berustend de schouders op en schikte zorg vol de natte plaid over de be nen van de invalide, die met het hoofd op de borst met opengezakte mond naar het tapiit staarde. Coi Commissaris Vonkenberg keek ongeduldig op ziin hor loge en wisselde een blik van verstandhouding met mr. Feenstra- De rechter - commissaris drukte het stompje van ziin sigaret in een asbakje en trok met een nerveus gebaar zijn das recht. Toen stond hij op en liep naar het midden van de ka mer, waar hij, met een hand op de vleugel steunend, de kring rond keek- HOOFDSTUK XXIX. Schuld en boete- „Dames en heren", zei de rechter-commissaris, „op mii rust de taak U allen dank te zeggen voor Uwe tegenwoor digheid en in het bijzonder een woord van dank te spre ken tot onze gastvrouw en de heer De Wit, die zo welwil lend ziin geweest hun woning voor deze bijeenkomst be schikbaar te stellen". Hij zag hoe aller gezichten naar hem waren opgeheven en bedacht tegelijkertijd, dat er van enige dank eigenlijk geen sprake kon zijn, omdat allen zich slechts naar ziin wil gevoegd hadden, maar er was onder deze apathische toehoorders niemand, die de moeite nam dit onder woor den te brengen. „Ik behoef U niet te herin neren", zo vervolgde hii, „aan de droeve gebeurtenis, welke zich nog zó kort geleden in deze woning heeft afgespeeld Onze gedachten gaan op dit ogenblik uit naar de veelbe lovende jongeman, die toen in Uw midden was en wiens af schuwelijke dood ik U niet in bijzonderheden wil beschrij ven. Naast medelijden met het slachtoffer moet er in on ze harten het verlangen naar recht zijn- Er is geen samen leving denkbaar, waar men de hoogste wet: „Gii zult niet doden", straffeloos kan over treden.-Wij hebben de .plicht samen te werken als het cr om gaat de man of de vrouw op te sporen, die zich ver grepen heeft aan het leven van anderen". .(Wordt vervolgd) van de Maand) Psalmen, op nieuw naar het Hebreeuws bewerkt op de oorspronkelij ke melodiën der Reformatie (herziening van de berij ming 1934). Aanvr. Geeste lijke Liederen, Postbus 333, Den Haag. Kapitein Marryt „Peter Simpel". Bewerking E. A. Cameron. Uitgave De Sleutel, Haarlem-Ant- werpen. In dit boek lezen wij de le vensgeschiedenis van Peter Simpel, een jongen, die door zijn ouders voor de domste van hun kinderen wordt aangezien, zodat hij naar zee wordt ge zonden. Hier beginnen de avonturen van deze jonge zee man Achteraf blijkt de hoofd figuur allerminst een onnozele dwaas te zyn. Aan het slot be. kleedt hij zelfs de rang van officier, trouwt met een doch ter van een generaal, die hij in Frankrijk tijdens zijn gevan genschap heeft leren kennen, en erft tevens het lordschap van zijn oom. Of de tegenwoordige jeugd dergelijke verhalen nog op prijs stelt, menen wij te moe ten betwijfelen. Niettemin is het vlot geschreven. Vooral de avonturen op zee zullen de jon gens gretig lezen. Jack London: Koning Alco hol, vert. Jac- v- d- Ster. Uitg. Rep. der Letteren, Amster- (Zebraserie). Harold Venninga: Het Ge heim van de granieten kust. Uitg.: Republiek der Lette ren, Amsterdam, (Zebrase- rie). Theun de Vries: De Friese Postkoets. Uitg.: Republiek der Letteren, Amscterdam. (Zebraserie). F. R. Eckman: Een linker been gezocht. Uitg.: Repu bliek der Letteren, Amster dam, (Zebraserie). Charles Morgan: Spï broke, vertaald door H. Foe- ken en M. FoekenVisser. Uitg. Mij- Contant, Amster dam. Dr. J. Verkuyl: Het raadsel van de Dood: serie Evangelie en Wereld. Uitg.: N-V. J. H- Kok, Kampen. James Fenimore Cooper, Hertendoder, Nederlands van J. Leclée. Uitgave: De Sleu tel. Antwerpen. Een oude bekende, die nog altijd vat heeft op de jeugd! Cooper schreef zijn boelcen voor de over grootvaders en de grootvaders van Je huidige jeugd, maar hij schreef ze goed en ze zijn ook nu nog zo spannend, dat Jeugdige lezers de soms wat breed uitgesponnen dialo op de koop toenemen. „De atel" zorgde voor een keurige uitgave. Bert Honsclaar, De zwarte duivels van Rotterdam. Uit gave: Wijt, Rotterdam. Er is heel wat romantiek gewe ven om de actie, die de mariniers en andere marine-mensen te Rot terdam uitvoerden in de dagen van Mei 1940. De luit. ter zee, Bert Honselaar, heeft nu een betrouwbaar en zake lijk overzicht gegeven van deze ac tie. In bepaalde opzichten werkt zo iets ontnuchterend. De gevechts handelingen nemen kleinere pro porties aan, de legende verdwijnt en de zorgen van enkelingen en van strijdende groepjes treden op de voorgrond. Toch is het goed dat Bert Hon selaar dit boek heeft geschreven. Hij toont ons de werkelijkheid en daarbij de uitzonderlijke dap perheid van kleine groepen man nen, die in de dagen van 1940 be zield waren met de strijdbare geest, weike elk volk nodig heeft, wil het blijven bestaan. Dc legende-vor ming rond deze mannen wijst er op, dat het Nederlandse vólk zich geestelijk aan hen heeft vastge klampt. Na de lezing van dit uitvoerig stuk krijgsgeschiedenis is er maar één conclusie: dat geestelijk hou vast was inderdaad aanwezig! „Ship-a-day" Helfrich schreef voor het boek een warme aanbe veling en terecht! van troost tot de nabestaanden. Na het gebed sprak de com mandant van het vliegveld Val kenburg. TE AMSTERDAM. Op de begraafplaats Zorg- vlied te Amsterdam werd het stoffelijk overschot van de kor poraal M. N. A. Brouwer, me canicien aan boord van de Mit- cellbommenwerper, ten grave gedragen. De commandant zeemacht, schout-bij-nacht J. J. L. Willin- ge, woonde persoonlijk de be grafenis bij. In de aula van de begraaf plaats voerde schout-bij-nacht Willinge het woord. Onder de tonen van het Wil helmus werd de baar naar het graf gedragen. TE DORDRECHT. Wijlen sergeant-vliegtuig-tele grafist H. A. Bolleurs werd op de algemene begraafplaats te Dordrecht met militaire eer ter aarde besteld. Pastoor L. Rinkel, emeritus voorganger van de oud Katho lieke kerk te Dordrecht, hield een toespraak, waarin hij cr op wees, dat de familie Bolleurs wel heel hard geslagen is. Im mers, nauwelijks bekomen van de verbijsterende tijding, dat de jongste zoon Jan in Indië als vermist was opgegeven en dat men geen hoop meer moest heb ben, volgde het niet te geloven bericht van het vliegongeval in Schotland. De plechtigheid werd bijge woond door een vertegenwoor diger van de ministers van ma rine en de bevelhebber der zee- strijdkrachten. Te Zwolle is het stoffelijk overschot van de sergeant vlieger J. ten Donkelaar naar zijn laatste rustplaats gedra gen. Een detachement van 50 matrozen van het marine-op leidingskamp te Loosdrecnt begeleidde het stoffelijk over schot naar de begraafplaats „De Kranenburg" te Zwolle. Er was een bloemstuk van J. P. Strjjbos, de bekende na tuurkenner die de overledene tijdens de walvisvaart met de Willem Barendsz heeft leren kennen. Aan de groeve werd proken door ds. Wyminga, veldprediker bij het marineop leidingskamp te Hilversum. Comm. v. Goede Diensten staat voor bijna hopeloze taak Rapport aan Veiligheidsraad In het rapport van de Commissie van Goede Dien sten aan de Veiligheidsraad over de handelsbeperkingen in Indië en het uitstel van de tenuitvoerleggmg van ar tikel 6 der bestandsovereen komst betreffende het her stel van de handel, wordt er op gewezen dat de toene ming van het handelsverkeer te land zich in hoofdzaak beperkt tot de bestandslijn. Wat betreft de handelsbe lemmeringen ter zee zegt 't rapport, dat de Ned. voor schriften dienaangaande lei den tot een volledige con trole op de handel, zowel tussen de Repub. gebieden onderling als tussen deze en daarbuiten gelegen gebieden. Met betreking tot de coh- tröle op de import verklaart het rapport, dat het Ned. besluit no. 22 van 28 Janu ari 1947 „de mogeiykheid schier algehele van invoer in schept tot verhindering Repub. gebieden." Het rapport geeft vervol gens een overzicht van de uitvoercontröle en de beper kingen, toegepast op de Re pub. scheepvaart. Het derde deel van het rapport houdt zich bezig met de vertraging in de uitvoe ring van artikel 6. De C. V. G. D. verklaart hierin o.m. „De Ned. Ind. regering is in het algemeen niet bereid, de vigerende bepalingen op te heffen." De „status" van de Indon. Republiek is niet te definië ren, maar in feite heeft de Republiek een autonoom ge bied met een eigen, onafhan kelijke regering. De Repu bliek riep haar onafhanke lijkheid uit op 17 Aug. 1945 en heeft deze verklaring nimmer herroepen. Met het aanvaarden van de Ned. sou- vereiniteit als één der grond- Verzet bij het departement van financiën. (Van onze Haagse redacteur) Naar wij vernemen is er bij het ministerie van Financiën verzet gerezen tegen het plan om in de Noord Oost Polder een aantal boerenbedrijven van 12 H.A. te vestigen. Men gaat hierbij op het ministerie van de overweging uit, dat de bouwkosten van een boerderij voor het kleine bedrijf per H.A. te hoog zijn en dat daar door de kansen op een renda bele bedrijfsvoering teniet go- daan worden, In landbouwkringen is men echter van mening, dat men op andere dingen en andere waarden moet letten dan al leen op de rekensom. De be langhebbende boeren zijn dan ook voornemens pogingen In het werk te stellen om toch tot de stichting van kleine bedrijven in de Noord Oost Polder te komen. slagen voor politieke onder handelingen was de Repu bliek, naar het schijnt, niet bereid haar onafhankelijkheid prijs te geven. Nederland is van mening, dat de Republiek geen rech ten kan doen gelden op een afzonderlijke status, verschil lend van die der andere deel staten. De C. V. G. D. conclu deert: „Onder deze om standigheden is het een b|jna hopeloze taak, om een gemeenschappelijk po litiek uitgangspunt te vin den met betrekking tot het vraagstuk van de Re pub. econ. betrekkingen met andere gebieden." Te Bandoeng vergaderen vertegenwoordigers van de Federale Gebieden ter voorbereiding van de Verenigde Staten van Indonesië.

Krantenbank Zeeland

Provinciale Zeeuwse Courant | 1948 | | pagina 6