Tweede ZETO overtreft
de verwachtingen
Schoolstrijd in Hongarije
De boer zoekt naar
nieuwe markten
Toch uitvoering openbare
werken in Middelburg?
Beste tentoonstelling sedert
jaren in Zeeland
TWEEDE BLAD
PROVINCIALE ZEEUWSE COURANT
VRIJDAG 18 JUNI 1948
Onderhoud met de Kardinaal-primaat
Aan bepaalde voorwaarden dient te
worden voldaan
(Van onze reizende redacteur)
Woensdag kwam in 't Ors-
zaghaz, aan de oever van de
Donau te Boedapest, het in
drukwekkende parlement van
de Hongaarse Republiek, het
wetsontwerp aan de orde tot
Rationalisatie van de scholen
in Hongarije. Over de aan
vaarding bestaat geen twijfel,
In de Oost-Europese landen
levert het samenspel tussen
regering en volksvertegen
woordiging nu eenmaal geen
verrassingen meer op.
Tijdens de Hamburgse dub
belmonarchie werd Hongarije,
door de Oostenrijkers be
schouwd en behandeld als een
kolonie-naast-de-deuD, op het
gebied van het schoolwezen
verwaarloosd, zodat de Rooms-
Katholieke en de Gerefor
meerde Kerken het initiatief
moesten nemen. De gelden
voor de bouw van scholen zijn
dan ook door de bevolking
met de grdotste moeite bij
een gebracht, terwijl de jaar*
wedden der onderwijzers be
taald plachten te worden door
de opbrengst van gronden, die
de kerken of de scholen zelf
in haar bezit hadden. Deze
eigendommen zijn reeds voor
een groot deel aan de staat
vervallen, evenals de land
goederen der aristocraten. Nu
etaat men op het punt tegen
l-.Juli a.s. de volgende stap
te nemen. De resterende gron
den, de gebouwen, de leer
middelen zullen in handen van
de staat overgaan en de on
derwijzers zullen ambtenaars
salarissen uit de staatskas
ontvangen.
EEN DRAMA
Kortgeleden had ik over
deze aangelegenheid, die veel
beroering heeft gewekt, een
gesprek met de heer Gyula
Ortutay, de minister van On
derwijs en Eredienst, een nog
jongeman uit de kring der
kleine boeren. Het Was net op
de dag, toen in het kleine
dorp Pocspetri, een eenzaam
oora met lage boerenhuisjes
langs onbestrate modderwe
gen, waar vrouwen en kinde
ren barrevoets gaan te mid
den van wroetende pikzwarte
varkens, tijdens 'n opgewonnde
demonstratie tegen de natio
nalisatie een politieman werd
doodgeschoten door een gede
mobiliseerde vaandrig van het
vroegere Hongaarse leger. De
man werd gearresteerd, even
als de pastoor van het dorp
en 27 andere demonstranten.
Twee dagen later veroordeel
de de standsrechtbank de da
der en de priester ter dood;
de eerste werd opgehangen,
de tweede begenadigd met le
venslange gevangenisstraf.
IN ROUW
Pocspetri zal dan ook wel
in rouw zijn om hetgeen er
in. het parlement gebeurt. En
Pocspetri niet alleen, want
tijdens mijn verblijf in Honga
rije werden mij tien verschil
lende opstandjes medegedeeld.
En na mjjn vertrek kwamen
er zelfs berichten over demon
straties in de hoofdstad.
Er is wanbegrip over de
bedoeling van de regering,
verklaarde minister Ortutay.
Wat wil de regering dan?
--Verbetering van het onder
was, dat nog op zeer laag
peil staat.
Kan het verzet voortsprui
ten uit vrees voor uitbanning
van het godsdienstonderwijs
Het godsdienstonderwijs
blijft verplicht voor alle leer
lingen.
Kan- het zijn, dat het ver
zet voortspruit uit weerstand
tegen invoering van de marx
istische Ideologie op de scho
len
Fraude bij
vleesdestructiebedrijf.
Bij de vee- en vleeskeu
ringsdienst kring Barsinger-
horn, waarvan de destructor
op het abattoir even buiten
Schagen ligt, hebben rijkspo
litie en C.C-D. een omvang
rijke fraude ontdekt De di
recteur, een rijks veearts, be
vindt zich reeds in arrest-
De fraude omvat de clan
destiene verkoop van ^et en
vlees, clandestiene .slachtin-
3en op het abattoir van paar-
en en ander vee. Ook werd
vlees, dat voor de consump-.
tie ongeschikt was verklaard,
aan de Schagerse slagers ver
kocht voor de worstfabrica-
gë. Bii een vishandelaar werd
vet gevonden, dat gesmolten
was uit spek, dat over de
vrij bank verkocht moest wor
den. Het onderzoek duurt
nog voort
Uitbetaling van ingeleverde
Rijksmarken ondervindt
stagnatie.
De minister van financiën
deelt in de nota over de be
grotingswijziging mede, dat de
oorzaak van het feit, dat de
rijksmarken,welke door repa-
trlërenden op doorreis in
Frankrijk werden ingeleverd,'
nog niet konden worden afge
wikkeld, zün oorzaak hierin
vindt, dat de contröle van de
overgelegde ontvangstbewijzen
door de Franse administratie
worden verricht. Ondanks her
haald aandringen dezerzijds,
ondervindt deze contröle veel
stagnatie.
Dat is niet de bedoeling. De
politieke partijen hebben voor
dat doel immers hun kader-
scholen.
Bent U over deze zaken in
overleg getreden met het
Episcopaat en de Gereformeer
de kerkelijke overheid
Wij hebben hen uitgenodigd,
maar de kardinaal is er niet
op ingegaan.
DE KARDINAAL
Die zelfde dag nog had ik
een gesprek met Hongarije's
kerkvorst, de grijze kardinaal
primaat Joszef Mindszenty,
die' een hevige strijd voert
tegen de secularisatie der
kerkelijke goederen en de na
tionalisatie der Rooms-Katho-
lieke scholen. (Ik kom daar
Seen afzonderlijk artikel op
rug.)
Wat' is het standpunt .van
Uwe Eminentie ten opzichte
van het schoolvraagstuk, was
een der brandende vragen,
die ik mij veroorloofde te
stellen.
De kerk, aldus de kardinaal,
verdedigt de natuurrechten
der ouders, de Goddelijke
rechten der kerk en de his
torische rechten van 't volk.
Tot 1750 waren hier alleen
kerkelijke scholen. Daarna
begon de staat pas enige be
langstelling te tonen. De R.K.
kerk heeft veel geld voor de
scholen uitgegeven, die zeer
geliefd zijn by de meerder
heid van liet volk. De kerke
lijke landgoederen en die der
scholen zijn verloren gegaan
en de betalingen uit de staats
kas, die daar tegenover staan,
zijn veel geringer dan de
vroegere inkomsten.
Waarom bent U niet inge
gaan op de uitnodiging van
minister Ortutay om in over
leg te treden met de rege
ring?
VOORWAARDEN
Wij hebben hem reeds op
29 Mei geantwoord. Op be
paalde voorwaarden zijn wij
bereid te onderhandelen. De
correspondentie duurt voort
Op grond waarvan maakt
U bezwaren als toch het
godsdienstonderwijs vérplicht
ï)at is niet voldoende. Ik
verwjjs U naar de wetten van
de Republiek, die ons meer
rechten toekennen dan dat
alleen.
Hebt U vrees voor ontker
stening als volgende stap in
een richting, die V onwelge
vallig is?
Er zijn al georganiseerde
demonstraties geweest tegen
het verplichte godsdienston
derwijs. Wie garandeert mij,
dat men daaraan niet zal
gaan tomen?
DE LEERBOEKEN
Men heeftons gezegd, dat
de kerk niet voor behoorlijke
leerboeken zorgt. Is dat juist?
-Wij hebben nieuwe boeken
laten schrijven, maar de cen-
suurafdeling van minister
Ortutay heeft ze zolang vast
gehouden, dat er inderdaad
gebrek aan boeken is ont
staan. Maar dat is geen on-
voortvarendheid van onze
kant.
-Zijn Uw boeken afgekeurd?
Neen, op onbetekenende
kleinigheden na. Maar er is
geen vlotte medewerking. De
Marxisten willen een grote
invloed op de scholen. En de
essentie van hun leer is het
materialisme, dat tegen God
en de onsterfelijke ziel is.
DE BROODVRAAG
Hoe komt 't, dat niette
min vele R.K. onderwijzers
zich voor de nationalisatie
hebben verklaard?
Het zijn arme mensen, die
moeten kiezen tussen hun
overtuiging en hun brood. Ik
kan U verzekeren, dat 80 pet.
van de bevolking confessionele
scholen wil.
Deze laatste opmerking is
voor mij oncontroleerbaar.
Ertegenover staat, dat daar
toe opgerichte comité's de
huizen langs gaan om hand
tekeningen te verzamelen
vóór de nationalisatie. Zij heb
ben veel succes. Maar tekent
men uit overtuiging of uit
vrees
Explosie op het strand.
Woensdagmorgen omstreeks
elf uur waren daartoe be
voegde personen, zoals ge
regeld geschiedt, bezig mij
nen op te ruimen te 's Gra-
venzande. Dit schijnt te ge
beuren door de mijnen, na
dat de ontsteking is verwij
derd, „uit te branden."
Het strand was, zoals'ge
bruikelijk, afgezet en de
mensen, die de springstof in
de mijn hadden aangestoken,
verwijderden zich juist, toen
zich een hevige explosie
voordeed. Enkele mannen
werden licht gewond. Aan de
in de nabijheid staande wo
ningen werd schade aange
richt, terwijl eveneens de
tuinderijen schade opliepen.
Voor zover men thans deze
schade kan overzien, schijnt
zij niet onaanzienlijk.
Ned. Bijbelgenootschap.
Uit het jaarverslag van het
Nederlandsch bijbelgenootschap
dat Woensdag werd uitge
bracht tijdens de algemene
vergadering van dit genoot
schap te Amsterdam, bleek
dat in het vorig jaar 180.064
bijbels en bijbelgedeelten in
Nederland zjjn uitgegeven.
De beëindiging van de nieu
we vertaling kan ln het voor
jaar van 1949 worden ver
wacht. De verschijning van de
ze vertaling zal eerst in 1950
tegemoet kunnen worden ge
zien.
Tot leden van het hoofdbe
stuur werden gekozen, resp.
herkozen: ds. G. J. Koolhaas,
mr. P. J. Barth, prof. dr. P.
Boendermaker en dr. G. Wie-
lenga.
Minister in 't Veld zal verzoeken opnieuw in
overweging nemen.
In 1949 vorderingen met
herbouw van binnenstad
De minister van Wederop
bouw en Volkshuisvesting, mr.
dr. J. in 't Veld, heeft van de
omstandigheid, dat h\j in de
Zeeuwse hoofdstad vertoefde
ter opening van de Tweede
ZETO, gebruik gemaakt om
Donderdagmiddag met het
college van B. en W. van Mid
delburg en ir. -I. Gerber, hoofd
van het Streekbureau Walche
ren, een bespreking te hebben
over het voor Middelburg zo
brandende probleem van de
uitvoering der Openbare Wer
ken en andere wederopbouw-
kwesties- Ook de directeur-
generaal van het departement
van Wederopbouw, dr. Ir. Z. Y.
van der Meer, nam aan deze
vergadering deel.
Het feit, dat Middelburg
geen toestemming krijgt voor
het doen uitvoeren van drin-
Een keur van kostbare
inzendingen in Schuttershof
en Stadhuis
De Tweede Z.ET.O., die gisteren te Middelburg haar poor
ten opende, zal de verwachtingen van iedere onbevooroor
deelde bezoeker met stukken slaan. De zes en negentig
stands vormen samen pen z kleurig en fleurig geheel, zjjn
met zoveel artistieke smaak ingericht en bieden zoveel at
tractiefs en belangwekkends* dat men rustig mag zeggen,
reeds na de eerste dag der openstelling, dat deze Zeeuwse
Tentoonstelling van Handel en Industrie de belangstelling
dubbel en dwars waard is en eigenljjk door iedere Zeeuw be
zocht zou moeten worden. Het is een overzichtelijke Zeeuwse
Jaarbeurs in het klein.
Hier immers demonstreert Zeeland zjjn energie en zjjn pres
tatievermogen, hier wordt, mede ter gelegenheid van het re
geringsjubileum van H.M. de Koningin getoond, waartoe
Zeeland, nog allerminst hersteld van de zware oorlogssla
gen, toch reeds weer in staat is.
Minister In 't Veld sprak de hoop uit, dat behalve de niet-
Zeeuw toch vooral ook de Zeenwen de tentoonstelling zouden
bezoeken. Inderdaad: het zal iedere Zeeuw goed doen te
zien, wat „zjjn" handel en „zjjn" industrie aan Nederland en
dus ook aan Zeeland kunnen geven.
In het kader van de Tweede
Z.E.T.O. en eveneens ter inlei
ding van de viering van het
regeringsjubileum van H.M.
de Koningin heeft de Ver.'Han
delsbelang te Middelburg een
grote winkelweek met étalage
wedstrijd georganiseerd, het
geen natuurlijk aan deze ten
toonstelling bizondere luister
bijzet.
De Vlasmarkt is geheel ver
sierd en vormt een fraaie ver
binding tussen het Stadhuis en
het Schuttershof, de beide za
len, waarin de Tweede Z.E.T.O.
wordt gehouden. Van de Mid
delburgse torens wappert de
driekleur! Het is een vaardig
begin van de grootse jubileum
viering in Zeeland.
Het is ondoanljjk om In het
korte bestek van een kranten
artikel alle stands uitvoerig te
vermelden. Wjj moeten vol
staan met een korte opsom
ming. waarbjj wij op de meest
geslaagde stands in het bizon
der het licht laten vallen.
GROTE ZAAL
SCHUTTERSHOF.
Betreedt men het Schutters
hof, dan valt in de hall aller
eerst het fraaie fotowerk van
de fa. Henning op. Niet alleen
de portretfotografie, maar ook
technische opnamen van in
dustrie en architectuur, alsme
de reclamefotografie trekken
de aandacht.
In de grote zaal ziet men de
N.V. Kon. Mjj. De Schelde, die
een scheepsmodel van de Insu-
linde, goede bedrjjfsfoto's en 'n
vriesconservator in werking
demonstreert. Zoals men weet
worden deze koelaggregaten in
Breskens vervaardigd, iets
nieuws voor Zeeland dus, een
attractie.
Daarop volgt de Provinciale
Zeeuwse Courant met 'n kaart
van Zeeland, waarop in beeld
grafiek gegevens omtrent op
laag en verspreiding zijn aan
gegeven, terwijl een telexappa
raat de toeschouwers het
nieuwste nieuws brengt. Er be
stond ook voor deze stand gro
te belangstelling. De fa. Jac.
de Dreu uit Goes exposeert
•wegen materiaal en natuur
steen, de fa. F. Maljers en Zn.
te Middelburg brengt in haar
stand chocolaterieën, levens
middelen en ideële vakpropa-
ganda.
Buitengewoon fraai zijn ver
der in deze zaal de stand van
de fa. van 't Westende, met
koelkasten, vriezers, conserva
toren en koeltechnische appa
raten, van de fa, Boddaert met
modellen van gieterijproducten,
van de fa. Boasson met tapij
ten en textiel. Ook de stand
van de Stoomvaart Mjj. Neder
land met een bewegend étala
gestuk, een scheepsmodel, fo
to's, etc. is buitengewoon aan
trekkelijk. Deze zaal sluit met
stands van de Damesconfectie
industrie Sparrow te Middel
burg met een fraaie collectie
damesjaponrifcn van de bekende
Bolsfabriek, waarvan de stand
geen nadere omschrijving be
hoeft.
Vermelden wjj ten slotte nog
de keurige inzending van de
Amsterdamse Bank N.V.In-
cassobank te Middelburg, een
mooie imitatie van een echte
kluis.
DE GROENE ZAAL.
De Groene Zaal is eveneens
zeer belangwekkend. De
Oranjeboombromverjj opent en
wordt gevolgd door een inzen
ding van de Electr. Timmerfa
briek De Toekomst van de heer
D. Coppoolse te Grjjpskerke, 'n
stand, die menigeen toont
waartoe dit bedrjjf in staat Is.
De fa. J. Konraad en Zn. te
Middelburg vraagt de aandacht
voor bouwvakmachines, hang
en sluitwerk, chem. producten,
brandkasten enz., alles in een
zeer ruime sortering. Fortes
Fortuna, Middelburg, brengt
kinderkamerartikelen, kinder
meubelen en speelgoed en de
Zeeuwse. Dameshandwerkenfa-
briek, Middelburg, 'n keur van
dameshandwerk.
Wat moeten wij hier verder
noemen? De verrassend fraaie
stand van de fa. W. de Schrjj-
ver, Middelburg, alleen be
staande uit in eigen bedrijf
vervaardigde machineonderde
len? De keurige inzending van
wollen weefsels en wol van de
Clinge Textielfabriek, Clitex?
Of de prachtstand van de
Zeemvs-Vlaamse Vereniging
van Vlassers te St. Jansteen?
Zjj steken elkaar naar de
kroon en maken de eerste, in
druk van de Tweede Z.E.T.O.
voortreffelijk.
Stands van de Ned. Midden-
standsbank te Middelburg er.
van de Zeeuwse Lichtmetaal-
industrie te Gapinge complete
ren deze zaal uitstekend.
HET STADHUIS.
En toch... als men ons zou
vragen, welk gedeelte van de
tentoonstelling het mooiste ge
heel vormt, het Schuttershof
of het Stadhuis, wij zouden
wellicht aan het Stadhuis de
voorkeur geven. Misschien om
dat het goed doet dit historisch
gebouw weer vol leven te zien,
misschien omdat de standhou
ders hier meer ruimte hadden.
Maar wat er te zien is, is in
derdaad buitengewoon.
Moeten wjj allereerst de
stands van P.T.T. en Spoorwe-
fen noemen Of het juweel van
e fa. Doeleman nit Zlerikzce?
Of de stand van Du Fossé's
meubelfabriek te Sluis? Wjj
weten het niet, maar de inzen
dingen van de P.Z.E.M., van de
Gemeente Middelburg, va.n de
Shell, van de Klompenmakers-
Ëatroonsver. St. Gomarus te
linge, van de glas-in-lood-ra-
men der fa. F. D. G. Prins te
Vlissingen doen er zeker niet
voor onder.
En hoeveel Zeeuwen weten,
dat er uit Yerseke behalve
mosselen en oesters zulke
fraaie luxe metaalwerken ko
men van de Zeeuwse Metaal-
spuitindustrie Verder vindt
men hier de tapijten en ge
breide goederen van de fa.'s L.
J. van Broeck-Thleleman te
Nleuw-Naraen, Bogaerts, Tex
tielfabriek te Nieuw-Namen en
Behaegel Denjjs te Hulst, een
zeer goede stand van de Vi-
trite met machines in werking,
kantoormeubelen van de fa. F.
W. de Vries te Middelburg,
melkproducten van de Koena
te Vlissingen, koffie en thee
van de fa. Gebr. Duvekot te
Goes, en suiker en suikerpulp
van do Eerste Ned. Beetwor-
telsnlkerfabriek te Sas van
Gent, zonder uitzondering een
beschouwing overwaard.
Behoeft het betoog, dat Phl-
gende openbare werken, heeft
reeds enige malen aanleiding
gegeven tot conferenties in
Den Haag. Thans kwam deze
kwestie opnieuw op het tapijt.
De minister verklaai-de dat
hij ten opzichte van deze kwes
tie tegenover Zeeland, in casu
Middelburg, zeer welwillend
staat, maar dat hjj zich gebon
den acht aan een bepaalde li
miet voor verlening van goed
keuring der Openbare Werken.
deed
de toezegging,
de gemeente opnieuw
HU
dat
een aantal aanvragen om
goedkeuring mag indienen,
mits de betreffende openba
re werken zeer urgent zjjn
en uitvoering beslist nood-
zakeljjk. Na ontvangst, van
g^détalileerdo opgave zal hij
de mogeljjkheid voor het
verlenen van toestemming
in overweging nemen.
De meest urgente werken
zjjn het in orde maken van
het Industrieterrein, de aanleg
van een toegangsweg en een
spoorwegverbinding.
KLEIN INDUSTRIETER
REIN EN SINGELS.
Ook het Klein Industrieter
rein kwam ter sprake. B. en
W. van Middelburg achten het
in orde brengen hiervan zeer
urgent, speciaal voor de klei
nere ondernemers met her-
bouwplicht. Voor de verbete
ring van de Singels zal even
eens een nieuwe aanvraag wor
den ingezonden. Voor beide
projecten zal de minister de
mogelijkheid voor verlening
van toestemming in overwe
ging nemen.
Minister In 't Veld vond het
onmiddeliyk goed, dat de trot
toirs op de Bodenmarkt in de
Kostprijsverlaging is dringend geboden.
Interessante artikelen van
cfr. ir. A. W. G. Koppejan
(Van onze economische
medewerker).
Onlangs hebben wij het
oog gericht op de obstakels,
die in de toekomst voor onze
boeg zullen liggen door de
gewijzigde verhoudingen, de
zg. structuurveranderingen,
van ons maatschappelijk be
stel.
Ons land staat daardoor
voor een heroriëntering van
zjin economie: opvoering van
de productie, besnoeiing van
de invoer, uitbreiding van de
uitvoer naar nieuwe mark-
ten.
Laten wu thans eens kij
ken naar de moeilijkheden,
die de landbouw door deze
structuurwijzigingen 't hoofd
Het nut van golf.
De Brits amateur-
golfkampioen Frank
Stranahan beleefde de
zer dagen de sensatie,
dat een inbreker zijn
hotelkamer binnen
kwam toen hij te Hol
lywood logeerde.
Hii greep geluidloos
een der golfsticks, die
altijd naast zijn bed
staan- t
Vijf minuten later
werd de inbreker op
een brancard weggere
den- Frank had even
gescoord.
Noordstraat worden aange
legd. Hjj merkte nog op. dat
do herbouw van Middelburg's
verwoeste binnenstad zjjn bij
zondere belangstelling heeft.
Met deze herbouw zal In 1949
in sterke ma to rekening wor
den gehouden.
Minister In 't Veld verklaar
de zeer onder de indruk te zijn
van het herstel van het histo
risch stadhuis en zegde o.m.
toe dat hjj de door zijn voor
ganger gedane beloften ten
aanzien van het stadhuis zal
honoreren. Minister Neher be
loofde destijds, dat de stad
huisrestauratie voltooid zou
mogen worden, opdat het zo
spoedig mogelijk weer in ge
bruik zou kunnen zjjn.
Minister In 't Veld noemde
dit zeer belangrijk, omdat het
een specifiek Zeeuws monu
ment geldt. Hij was verder
zeer getroffen door datgene,
wat op Walcheren aan weder
opbouw is gepresteerd.
Na de bespreking bezocht
de minister het woningpark
De Griffioen, de Singels, de
Maycretewoningen op 't Zand
en de nieuwbouw van de firma
Wildschut aldaar.
Een foto van de Konlnkljjke bruiloft Ui Athene. Achter ex-
koning Michael en prinses Anne lopen koning Paul van
Griekenland en koningin Friedcrika.
lips met iets goeds voor de dag
komt? Dat de N.V. Houthandel
v.h. G. Alberts de zaak breed
heeft aangepakt? Het spreekt
vanzelf,. Maar ook de stand
van de fa. de Jager Jr. te Mid
delburg met Buta gasinstalla
ties en apparaten is een bizon
dere attractie.
Deze zalen worden gecom
pleteerd door inzendingen van
de Zeeuwse Glas- en Verffa-
briek gebr. Wattez te Goes, de
Nederlandse Luchtstrijdkrach
ten, de Alg. Zeeuwse Verzeke-
ringsmaatschappjj tc Middel
burg met statistische gegevens,
de fa. A. de Jager-Tolhoek,
Goes-MIddelburg met dakbe
dekkingen en interieurmate
riaal voor woningen en kan
toren en de fa. Maljers te Mid
delburg wederom met levens
middelen, chocolaterie en vak-
propaganda.
Vermelden wij tenslotte uit
het Schuttershof nog de fraaie
stands van de Handelsonderne
ming Dowas te Bergen op
Zoom, dc stalen kantoormeu
belen van Kampoda N.V. te
Eindhoven, de Zeepfabriek De
Klok te Heerde, dan zijn wij
daarmede aan het einde van 'n
zeer vluchtige opsomming van
wat er op de Tweede Z.E.T.O.
te zien is.
TOTAALINDRUK.
Als wij deze opsomming be
sluiten met een totaalindruk,
dan moeten wij constateren,
dat Zeeland in geen jaren een
tentoonstelling heeft aan
schouwd als deze Tweede Z.E.
T.O. Alle inzenders hebben
kosten noch moeite gespaard
om zo goed mogelijk voor de
dag te komen en de organisa
toren hebben dan ook eer van
hun werk.
'Men hoopte van de aanvang
af. dat de Tweede Z.E.T.O. een
tentoonstelling zou worden,
die een demonstratie zou zjjn
van Zeeuwse energie en van
Zeeuws kunnen. Welnu: zjj is
het geworden en de tentoon
stelling verdient door vele dui
zenden bezocht te worden.
moet bieden. Een indruk
hiervan krijgen wjj al direct,
als wij het cijfer van de
totale uitvoer van landbouw-,
veeteelt- en tuinbouwproduc
ten bekijken:
Januari t-m. December 194b
313.146-000;
idem 1947 585.469.000;
Jan. 1948 37-591.000
Vergeleken met 1937/'39
was in 1947 de uitvoer in geld
wel is waar 1-68 maal zo
groot, doch dit geeft wegens
de grote prijsstijging een vals
beeld van de slechte uitvoer-
positie. Naar de hoeveelheid
berekend bleek de uitvoer in
1947' slechts ca 2'5 van de
uitvoer in 1937/'39 te zijn*
DE OORLOG.
De oorlog is hier de schul
dige: In de jaren 19401945
heeft menig land op het Wes
telijk Halfrond de productie
van landbouw- en veeteelt
producten trachten te vergro
ten; en wel omdat de solda
ten gevoed moesten worden,
doch ook omdat, zoals in En
geland, Europa niet meer le
verde. Een deel van deze En
gelse markt is dan ook onge
twijfeld blijvend veroverd
door de Dominions- Over
Duitsland behoeven wij niet
teveel uit te wijden: het :s
grotendeels uitgeschakeld als
koopkrachtige afnemer
Ziellier dus een typische
structuurwijziging: onze
traditionele kopers zijn gro
tendeels verdwenen en de
landbouwer moet nu trachten
zich op nieuwe markten te
oriënteren, deze te veroveren
of het debiet uit te breiden.
Een van de eerste voor
waarden voor succes is daar
bij, dat wij een artikel kun
nen aanbieden, dat èn door
kwaliteit èn door een lage
prijs een werkelijke concur
rentiekracht bezit.
NIEUWE WEGEN.
Dat ook landbouwdeskundi
gen inzien, dat deze weg niet
alleen ingeslagen moet maar
ook kan worden, bewijst een
tweetal recente artikelen van
dr. ir. A W. G. Koppejan in
„Economisch Statistische Be
richten".
In de eerste plaats acht dr.
Koppejan noodzakelijk een
juiste rassenkeuze, verbete
ring van vee, toepassing van
rationele arbeidsmethoden,
goede voedering en ''bemes
ting en het gebruik op grote
schaal van bestrijdingsmidde
len.
Dan denkt hij aan ruilver
kaveling (samenvoeging van
sterk versnipperde gronden
om deze daarna op doelmati
ger wijze tussen de bezitters
te verdelen), herontginning,
ontwatering en machanisatie
(invoering waar dat mogelijk
is van tractoren, combines,
melkmachines. aardappel-
pootmachines, zaaimachines,
enz.).
EEN LANDBOUWPLAN.
En tenslotte wil hij, even
als voor industriële bedrij
ven, ook voor landbouwbe
drijven een algemeen be
drijfsplan opstellen om zo
vast te stellen hoeveel vee
op een bepaald land de
grootst mogelijke opbrengst
geeft, hoe de verdeling tussen
bouw- en grasland moet zij#
en welke de verhouding be
hoort te zijn tussen de diver
se gewassen op het bouwland.
Door deze rationalisatie, zal
de gemiddelde kostprijs van
onze landbouw kunnen dalen,
niet alleen in de loop van de
komende 10 jaren maar ook
reeds in 1948/'49-
In de tachtiger jaren van
de 19e eeuw is onze land
bouw door heroriëntatie een
zware crisis te boven geko
men; hij zal deze weg ook
thans moeten weten te vin
den. Kostprijsverlaging is
hiervoor een goed hulpmid
del, overschakeling door de
zandbedrijven van veehoude
rijproducten op arbeidsinten
sieve akkerbouwproducten
(zaaigoed, pootgoed en sui
kerbieten) is volgens de heer
Koppejan een tweede middel-
Wij denken vervolgens aan
het verpakken van groenten
en fruit in plastics, zoals in
Amerika veel wordt toege
past, waardoor deze produc
ten wekenlang vers kunnen
blijven en bijgevolg ook, ón
danks de verscheping naar 't
buitenland, de concurrenten
aldaar de loef kunnen afste
ken Tenslotte moet het le
veren van prima kwaliteit
nieuwe markten openen.
Duizenden tapijten gingen
clandestien de grens over.
De tapijtensmokkel, die
door ambtenaren van de in
voerrechten en accijnzen in
Chaam. Oosterhout en Dongen
is ontdekt, blijkt meer en
meer een uitgebreid karakter
te hebben. Totnutoe zijn on
geveer 50 personen in ver
band met deze zaak aan de
tand gevoeld. Naar schatting
zijn er duizenden tapijten
over de grens gebracht en
hoofdzakelijk naar het Wes
ten vervoerd. Het schijnt, dat
ook woonwagenbewoners wa
ren ingeschakeld om de tapij
ten langs de deuren te verko
pen.
