PROVINCIALE ZEEUWSE COURANT Minister In't Veld opende Tweede Z.E.T.0.te Middelburg Felle critiek op Nederlandse politiek Einde in zicht van strijd in Griekenland? 0E BILT Tentoonstellingbezoek kweekt burgerzin aan Nieuw onderzoek naar Schreieders gedragingen Oorlogsmoeheid bij beide partijen Nederland komt tegen Ierland uit. Jhr. van Vredenburch naar Tanger. VOORSPELT 191e Jaargang - No.141 Uitgave van de Firma Provinciale Zeeuwse Courant, Middelburg. Drukkerij Fa. F. van de Velde Jr. Vlissingen l5it blad verschijnt dagelijks, - aaaSflg-ifBri.en Alecmcen WAARIN OPGENOMEN DE MIDDELBURGSE, VLISSINGSE, GOESE, BRESKENSE COURANT EN VRIJE STEMMEN Vrijdag 18 Juni 1948 .20 per per post 1 3.45 per kwartaal. Losse nummers 5 cent. ADVERTENTIEPRIJS: 12 Ct. per mm., minimum p. advertentie i 2. Giro nr 353300 P.ZC.. Middelburg. Bureaux Vlissingen: Vlamingstr. 16-18-20 (tijd.) tel. 10 en 51 - Middelburg: Londense Kaai 29. tel. 2077 en 2924 - Goes. L Vorststr 55 tel. 2475 (b.g.g. 2228) - Oostburg: Pr. Mauritsstr. 12. tel. 102 -Terneuzen: Brouwerijstr 2 - Zierikzee: N Bogerdstr. C160. tel. J Toen omstreeks half 12 de minister de Zeto-hal in de Schuttershoftuin betrad, wa ren daar zeer vele Zeeuwse autoriteiten met hun dames aanwezig. Ondermeer merk ten wij de oud-Commissaris der Koningin in de provin cie, jhr. mr. J. W. Quarles var. Ufford, en de waarne mend Commissaris, de heer C. Philipse op. Minister In 't Veld werd vergezeld door de directeur-generaal van zijn departement, dr. ir. Z. Y. van der Meer. REDE B. SELINK. A. HES- Grote waardering voor activiteit van Zeeuws bedrijfsleven Met de hartelijke wens, dat de Tweede ZETO er toe zal bijdragen enerzijds de belangstelling van de bevolking in andere delen van het land voor do moeilijkheden èn de mogelijkheden van Zeeland op te wekken, anderzijds de burgerzin van da Zeeuwen en hun interesse voor eigen gewest te stimuleren, heeft de minister van Wederop bouw en Volkshuisvesting, mr. dr. J. In 't Veld, gistermor gen in Middelburg de grootse tentoonstelling van han del en industrie, die van 17 t/m 26 Juni in het Stadhuis en het Schuttershof is ingericht, geopend. lingen in de havens liet zien, maar uitsluitend de aandacht vestigde op datgene, wat her steld was, omdat daarvan de toekomst van Rotterdam af hing. Deze zo juiste mentali teit heeft ook ons iets te zeg gen. Laten wij op de vernie lingen in Zeeland slechts wij zen om aan te tonen, hoe diep wij ook economisch gezonken waren, maar niet om medelij den op te wekken. Laten wij daarentegen Nederland laten zien, wat wij constructief pres teren. Uit deze mentaliteit is de Tweede ZETO geboren, die met dit doei voor ogen wil bij dragen tot de economische op bloei van dit gewest. Daarna nodigde de heer Hesselink de minister van Wederopbouw uit de Tweede Zeto officieel te willen ope nen. DE MINISTER SPREEKT. „Ministers hebben het te genwoordig zo druk, dat zij maar zelden aan uitnodigin gen gevolg kunnen geven", verklaarde minister In 't Veld, die hierna achter de katheder plaats nam „Dit is ook de reden, dat mijn ambtsgenoot, minister Van den Brink, de Zeto niet kon openen en deze taak aan mij moest overdragen, hoe on gaarne ook." Spreker voelde zich hier trouwens wel op zrjn plaats, omdat het feit, dat deze tentoonstelling ge houden kan worden, Jn beeld geeft van wat Zeeland kan presteren en dit houdt nauw verband met de wederopbouw van het gewest. Wederopbouw, niet alleen in materiële zin, maar ook en vooral in geestelijke bete kenis. Wanneer wy de ener gie niet hebben om ons bo ven de nood en de tegenslag uit te werken, helpt het ma teriële toch ook weinig. Met die geest is het naar de me ning van de minister echter nog altijd goed in orde. De Zeeuwen hebben altyd moeten worstelen om boven water te blyven, letterlijk zo wel als figuurlijk. Die strijd bare geest is nog steeds de richtsnoer voor het hande len van de bevolking. IN EEN SLECHTE HOEK. Zeeland heeft altijd in een slechte hoek gezeten, aldus de minister. Dat was zo 300 jaar geleden, toen de Vrede van Munster de afsluiting van de Schelde en daarmede het ver val van de Zeeuwse handel en scheepvaart met zich mee bracht, dat is ook na de afge lopen oorlog weer het geval geweest. Maar direct na de bevrij ding in 1944 werd op een verdronken Walcherse boer derij de Nederlandse drie kleur gehesen. Die vlag is het sein geweest voor de Zeeuwen om te trachten er weer bovenop te komen. De minister noemde het be grijpelijk, dat er in Zeeland nog wel eens geklaagd wordt over onvoldoende hulp en steun van overig Nederland, in het bijzonder van de regering. Hij hoopte zelf het bewijs te hebben gegeven (dit was het vierde bezoek van de heer In 't Veld aan Zeeland sedert zijn ambtsaanvaarding), dat aan Nadat de voorzitter van 't dagelijks bestuur der Tweede Zeto, de heer B. A. Hesse link, minister In 't Veld en verdere autoriteiten, onder wie de waarnemend Com missaris der Koningin in Zeeland, de heer C. Philipse, had verwelkomd, dankte hij in het bijzonder de ere voorzitter, burgemeester jhr. mr. W. C. Sand- berg tot Essenburg, die zich niet, zoals een ere-voorzitter gewoonlijk doet, op een eer biedige afstand heeft gehou den, doch daadwerkelijk aan de totstandkoming van de tentoonstelling heeft mede gewerkt. De heer Hesselink wees er op, dat, de opzet van de Tweede Zeto steeds is ge weest de provinciale handel en industrie te laten tonen, wat zij na de tegenslagen in het jongste verleden thans weer presteren. Het is in Zeeland noodza kelijk om door uitbreiding van de industrie aan meer mensen werk te verschaffen, aldus spr. Eveneens is het noodzakelijk meer te produ ceren. Ons land heeft steeds in ruime mate ondernemers opgeleverd en er is geen en kele reden om aan te nemen, dat deze in Zeeland niet ge vonden zouden worden. De overheid zal echter maatre gelen dienen te nemen, die een „industrieel klimaat" bevorderen, Eén van de be langrijkste factoren van dit klimaat is ongetwijfeld het aanmoedigen van besparin gen en de zekerheid, dat men te zijner tijd daarover kan beschikken zonder dat deze op overmatige wijze worden belast, zoals thans 't geval is. Het Marshall-plan zal ons tijdelijk in de gele genheid stellen productie middelen aan te schaffen, maar men kan op de duur niet meer consumeren dan produceren. We zullen zelfs belangrijk minder dienen te verteren dan wij voortbren gen om uit het overschot nieuwe investeringen te be kostigen. Besparingen zullen in de allereerste plaats uit de bedrijven moeten komen. De overheid zal de bedryven in staat dienen te stellen belastingvrije reserves te vor men. Daardoor zal industri ële uitbouw van bestaande bedryven mogelijk zijn. Zo zouden de wat gro tere bedryven in Zeeland in de gelegenheid zyn de fabrlcgae van nieuwe ar tikelen, die in hun lijn liggen, ter hand te nemen en zou daardoor in veel sneller tempo een staging van de productie en een verbetering van de werk gelegenheid optreden, dan wanneer geheel nieuwe be drijven moeten worden op gericht. Voor onze provincie zal verder in aanmerking ko men de vestiging van kleine ondernemingen, die ansluiten bjj het agrarisch karakter van dit gebied. Spr. wees op de aspecten, die de Benelux voor Zeeuwsch Vlaanderen oplevert en meen de dat Zeeland in staat is, de werkkrachten voor uit breiding van de industrie op te leveren. Ten slotte nog deze opmer king, aldus de heer Hesselink. Toen ik het vorige najaar een rondvaart maakte door de Rot terdamse havens, wees onze flds er op, dat men de vreem- elingen niet meer de vernie- de provincie zeker aandacht wordt besteed. Helaas is Zeeland niet de enige hoek geweest, waar In de oorlog de slagen vielen. Niet alles lean alleen aan deze pro- vlncoe worden besteed. Ook in dit opzicht moet het stelsel van de verdelende rechtvaar digheid worden betracht. Er zyn nog zovele andere proble men: de industrialisatie bij voorbeeld, die fabrieksbouw eist. Op het bouwprogramma Is daarvoor 135.000.000 uitge trokken. DE ACHTERGROND VAN DE EXPOSITIE. De regering voelt de groot ste waardering voor de wijze, waarop Zeeland zelf aanpakt, omdat de terugkeer van de welvaart hier In de eerste plaats van afhankelijk Is. Er mag echter terecht verlangd worden, dat ook overig Neder land en de overheid hieraan hun steentje bijdragen. De minister zeide met grote vreugde deze tentoonstelling te hebben begroet, omdat zij een treffend beeld geeft van de activiteit, die in het Zeeuwse gewest heerst. Hij hoopt, dat zij in de eerste plaats zal wor- Vandaag. ...wordt de voormalige Hongaarse Rijksbestuur der, admiraal Horthy, 80 jaar; ...is het 20 jaar geleden, dat de Noorse ontdek kingsreiziger Amundsen bij reddingspogingen van de „Italia" om het leven kwam. voor West-Europa, dat thans onder zo'n sterke druk leeft. Wil het weer de plaats inne men, die het vroeger altyd heeft bekleed, dan zullen de volkeren, die het bewonen, de innerlijke kracht moeten op brengen, het besef van sociale verantwoordelijkheid, die voor zelfhandhaving noodzakelijk is. RONDGANG ZETO. OVER DE Na de ministeriële rede, die met de grootste belangstelling werd aangehoord, gebruikten de aanwezigen een verversing, waarna een rondgang over de tentoonstelling volgde. De prachtige stands wekten zon der uitzondering de onverdeel de bewondering van de hoge gasten en andere bezoekers. Van een vluchtige rondgang, zoals in dergelijke gevallen zo dikwyls het geval is, was hier geen sprake: tot In de détails werden de interessante uitstal lingen bezichtigd. Zo toonde de minister speciale aandacht J. In 't Veld tijdens het uitspreken van zijn openingsrede. den bezocht door niet-Zeeuwen, omdat zovele Nederlanders nog geen juist begrip hebben van de belangrijke plaats, die Zee land in de volksgemeenschap inneemt. Wanneer men hen op de man afvraagt: „Wat weet ge van Zeeland?", komen zij slechts met vaagheden aan dragen. Het zou echter teleurstel lend zyn, wanneer niet ook de bevolking van dit gewest zelf in groten getale naar de expositie komt kyken, omdat hun belangstelling voor el- gen provincie er aanzienlijk door zal worden gestimu leerd, wat automatisch met zich brengt, dat de opvoe ding tot burgerzin wordt be vorderd De minister schetste tenslot te het belang van deze burger zin: de democratie staat, of valt er mee. Dit geldt vooral te. voor de machinerieën van De Schelde en de Vitrite, voor de in de P.Z.C.-stand opgestelde telex, die vrolijk door de grote Schuttershofzaal ratelde, voor de zeer geslaagde stands van P.T.T., de Ned. Spoorwegen en de Shell, voor de kwaliteits producten van de Zeeuwse in dustrie en natuurlijk ook voor de maquette van Middelburgs industrieterrein. In het begin van de mid- da* zaten de hoge gasten en het dagelijks bestuur van de Tweede Zeto aan een in tieme lunch aan. waarna mi nister In 't Veld met het femeentebestuur van Middel- urg een bespreking voerde over verschillende wederop- bo'iwproblemen. In het ka der van deze conferentie werd een bezoek gebracht aan en kele objecten in de gemeen- De minister van justitie heeft naar het Alg. Dag blad verneemt mr. J. van Vollenhoven te Rotterdam uitgenodigd om op te treden als raadsheer-commissaris bij het onderzoek, dat van jus titiële zyde zal worden inge steld naar de gedragingen van Schreieder gedurende de bezettingsjaren. Ook zal een onderzoek worden ingesteld naar het England-Spiel. ENQFêTECOMMISSIE ONDERZOEKT „ENG" LAND-SPIEL". Naar wij vernemen heeft de parlementaire Enquêtecommis sie in verband met het „Eng- land-Spiel" gehoord de kolonel van het K.N.I.L., thans gede tacheerd bij de Generale Staf, dr. J. M. Somer, die sinds Maart 1943 hoofd was van het Bureau Inlichtingendienst der Nederlandse regering te Lon den, welke functie hij tot de bevrijding bekleedde. Illegaliteit wil in hechtenisneming van Schreieder. De nationale federatieve raad van het voormalig ver zet, die te Haarlem in een buitengewone spoedvergade ring bijeenkwam, heeft een motie aangenomen, waarin o.a. staat: „Dat het voormalig verzet niet kan berusten de met 't rechtsgevoel in strijd komende invrijheidsstelling van Schreieder. De vergade ring draagt het bestuur op in zo kort mogelijk tijdsbestek bij te dragen aan de comple tering van het bewijsmate riaal, en voorts de minister van justitie te verzoeken Schreieder onmiddellijk op nieuw in hechtenis te laten nemen". Frans Vakverbond proclameert proteststaking. RUST IN CLERMONT FERRAND. In Clermont Ferrand waar Woensdag urenlang gevoch ten werd tussen stakende ar beiders en militairen, is de rust thans weergekeerd, op enkele kleine incidenten na. De „stadsrevolutie" heeft echter nog een nasleep. Het door de communisten be heerste Franse vakverbond C- G.T. heeft voor a-s. Zaterdag in geheel Frankrijk een alge- meene staking van een uur gelast. Het bestuur van de C.G-T. heeft een communiqué uitge geven, waarin wordt gezegd dat de staking ten doel heeft alle arbeiders in de gelegen heid te stellnen hun solidari teit te tonen met de stakers te Clermont Ferrand en uiting te geven aan hun wens een einde te zien gemaakt aan de agressie en provocatie van de zijde der regering. Het Wereldgebeuren Terwijl enerzijds de strijd in Griekenland op „normale" wijze wordt voortgezet, circuleren anderzijds in Athene hardnekkige geruchten, dat achter de schermen besprekin gen worden gevoerd om te komen tot het staken der ge vechten. Amerika en Rusland zouden op 't ogenblik in 't geheim onderhandelingen voeren over de Griekse kwestie. Onwaarschijnlijk klinken deze geruchten niet. De strijd in Griekenland is ho peloos vastgelopen. Al drie jaar lang duren de gevechten en nog steeds is er geen en kele aanwijzing dat een van beide partijen de toestand volkomen meester zal wor den. Keer op keer, kondigt de Griekse regering een „beslis send" offensief aan, maar evenzovele keren blijft een beslissing uit. De partisanen controleren nog steeds grote stukken Grieks grondgebied De voorronde der Olympische Spelen. Drie en twintig landen heb ben deelgenomen aan de lo ting voor het Olympisch voet- haltournooi, wellte loting te Zurich plaats vond. Aangezien de achtste finales (tusen 16 landen) in het kader van het Olympisch programa te Lon den zyn opgenomen zullen en kele voorwedstrijden voor de aanvangsdatum van 29 Juli moeten plaats vinden. Neder land heeft in de voorronde geloot tegen de Ierse Vrij staat en mocht deze ontmoe ting worden gewonnen, dan zal het Nederlands elftal in de achtste finale te Londen tegen Groot-Britfcannië moeten spelen, de zelfde tegenstanders van het Bondselftal op de Olypische dag, Zondag 20 Juni a.s. Londense haven arbeiders staken door. Tijdens een Donderdagavond gehouden vergadering van vertegenwoordigers van Lon dense havenarbeiders is be sloten, de vier dagen oude staking, waarbij 13.000 haven arbeiders betrokken zijn en waardoor meer dan 100 sche pen liggen te wachten, voort te zetten. Critlek in Hongaars parlement verboden. Mevrouw Schlachta, leidster van de Christelijke Vrouwen bond in Hongarije, is voor een jaar van zitting in het parle ment uitgesloten wegens een rede, waarin zij de nationali satie van confessionele scho len veroordeelde. Van Kleffens heeft het in de Veiligheidsraad zwaar te verduren In de Veiligheidsraad is Donderdag bij de behandeling van de Indonesische kwestie door vijf sprekers felle en bit tere critiek geleverd op de houding van Nederland. Zowel de Russische, de Australische, de Chinese, de Indonesische als de Indische afgevaardigde beschuldigde de Nederlandse regering gebrek aan goede bedoelingen en een „verdeel en heers politiek". De afgevaardigde van India, dr. Pilai, opende de ry van sprekers. De Nederlandse militaire ac tie sedert de overeenkomst van Linggadjati heeft aanzien- De minister bewondert, voorgelicht door de heer Hesselink, één yan de fraaie stands. lyke gebieden aan Republi keins toezicht ontrukt eb door de wapenstilstandsovereen komst kwamen andere uitge strekte gebieden aan de Ne derlandse regering, verklaarde hij. Men kan niet zeggen, dat de actie tot het organiseren van afscheidingsbewegingen in In donesië en tot het oprollen der Republiek zo heel gauw werd opgezet en uitgevoerd. Alles wijst er op, dat dit een onder deel is van een weloverwogen en zorgvuldig uitgewerkt pro gramma. Verder bracht dr. Pillal in herinnering de op 27 Mei aan gevangen conferentie te Ban doeng. Het voornaamste doel is na tuurlijk de Veiligheidsraad en de republiek voor een nieuw fait accompli te stellen. „Mag ik vragen, waarom het dringend noodzakelijk was die „voorlopige" staten te vor men? Mag ik de raad in over weging geven de Nederlandse regering te verzoeken verdere actie, zelfs wat de „voorlopige" vorming van nieuwe staten betreft, te staken?" Het werkelijke doel'van deze voorlopige interim-regering is de bevordering van het pro- nam van verdelen en heersen fii Indonesië. Zolang de Neder landse blokkade in de lucht en ter zee bestaat en de Republiek geen vrije toegang tot de markten wordt verleend, zal acute armoede en ellende het lot van de Indonesische bevol king zjjn. CHINESE CRITIEK. De Chinees dr. Tsiang vond, dat het rapport over Madoera, grond geeft voor de Republi keinse klacht, dat separatisti sche bewegingen door de Ne derlanders worden gevoed. Hij vroeg van mr. v. Kleffens de verzekering, dat na de Ren- ville-overeenkomst geen poli tionele actie gehouden zou wor den zoals na Linggadjati. MALnt LEER. TREKT VAN De Russische afgevaardigde, Malik, brandmerkte in een lange rede de Nederlandse ko loniale overheersing, welke de Indonesische strijd voor vrjj- heid en onafhankelijkheid ver stikt. Hij zeide, dat de Nederlan ders de Republiek door een economische blokkade wurgen, hetgeen de C.V.G.D. ooglui kend toelaat. Het Indonesische volk is het voorwerp van een onuitgelokte aanval. DE SCHORSING DER ONDERHANDELINGEN. Dc Australische afgevaardig de, Hood, zeide, dat Australië een duurzame regeling van de moeilijkheden wenst. De voort gang in de onderhandelingen na de Renville-overeenkomst is opzettelijk door de Neder landers vertraagd. Hjj bracht in herinnering het afbreken van de onderhandelingen tus sen Nederland en de repu bliek. De Veiligheidsraad kan dit niet negeren. Mr. van Kleffens verzekerde, dat de onderhandelingen niet waren afgebroken, doch dat de onderhandelingen voor een po litieke overeenkomst voor enige tjjd waren opgeschort- Bovendien hebben dr. van Mook en drs. Hatta een lange en nuttige bespreking gehou den, In zeer vriendschappelijke sfeer. De republikeinse afgevaar digde, Palar, vroeg, hoe lang dit „voorlopig" zal zyn. Hy stelde voor, de C.V.G.D. te ver zoeken zo spoedig mogelijk documenten over deze aange legenheid in te dienen. Na een korte verdaging ver dedigde de Belg van Langen- hove de onpartijdigheid van de C.V.G.D. Het debat werd vervolgens verdaagd tot Woensdag 23 Juni. Het communiqué van de R. V. D. te Batavia van Don derdag zegt: „De besprekingen tussen dr. Van Mook en Mohammed Hatta werden heden voorlo- Ö!J afgesloten. De bespre ngen werden in een vriend schappelijke geest gevoerd en betroffen alle voornaamste punten, waarop verschillen van inzicht tussen de Neder landse en Republikeinse de legatie naar voren waren gekomen. Als gevolg van deze besprekingen zullen beiden thans nader overleg voeren met hun regeringen, teneinde na te gaan op wel ke wijze deze verschillen zou den kunnen worden over brugd." en zijn in de bergstreken vrij wel ongenaakbaar Ook eeneraal Markos echJ ter is niet in staat zijn bluffe rige aanlconiging, dat het „vrije Griekse leger" spoedig in Athene zal zetelen, waar te maken. Ook zijn „offensie ven" lopen op niets uit- Geen wonder, dat zich bii beide partijen verschijnselen van oorlogsmoeheid voordoen. Twee weken geleden liet generaal Markos plotseling via de radio weten, dat hij bereid was tot onderhande len. De Griekse regering gaf hem onmiddellijk nul op het request. Dat neemt niet weg, dat de Griekse ambassadeur iu Washington gisteren onthuld heeft, dat met de Bulgaarse regering onderhandeld wordt over een mogelijke hervatting d erdiplomatike betrekkingen. Met de communistische vrien den van Markos aan gene zjj- de van de grens worden dus wèl besprekingen gevoerd. Ook de grote mogendheden tussen wie de strijd in werke lijkheid gaat, beginnen er ge noeg van te krijgen. De Sowjets zitten enigszins met de Griekse kwestie in de maag. Het is nu wel duide lijk, dat van Griekenland geen volksdemocratie naar Oost- Europees model kan worden gemaakt. De Ver. Staten zullen dat nooit toestaan. Omgekeerd is de interventie van Washington geen onver deeld succes geworden. D© constante stroom van dollars ten spyt verbetert de toestand in geen enkel opzicht. Bovendien is net bescherm heerschap van Truman over de Griekse regering geen re clame vCor de democratie ge bleken. Het Griekse regime is nog een tikje meer reaction- nair geworden en onmatig in haar optreden. Onbevoor oordeelde correspondenten be richten over een sfeer van hata en intrigues in Athene, zonder enige hoop op herstel en opbouw. Er is alle reden, aan to ne men, dat zowel Washinton als Moskou niet afwijzend zullen staan tegenover een redelijke compromis-oplossing al is 't maar een voorlopige. Als administrateur internationale zone. De contróle-commissio van internationale zóne van Tan ger heeft In z'n vergadering van 17 Juni benoemd tot ad ministrateur van de Intern, zóne van Tanger jhr. mr. H. F. L. van Vredenburch. Naar verwacht wordt, zal jlir. van Vredenburch deze post niet voor Augustus of September van dit jaar be trekken. Het bericht van de benoe ming van jhr. van Vreden burch, zo verneemt A.N.P., heeft in officiële kringen to 's Gravenhage geen verrassing gewekt. 'T was bekend, dat jhr. van Vredenburch een ernstig candidaat was voor de post van administrateur en dat hij zich voor die can- didatuur bereid had verklaard. JONG GELUK. De wonderen zijn nog steeds de wereld niet uit, want dezer dagen is de 74-ja- rige mej. Egberdina ten Kate uit de buurtschap Westerhaar, gemeente Vriezenveen, in on dertrouw gegaan met de 84-1 jarige Christiaan Beugelink uit Kloosterhaar, gemeente Vriezenveen. Deze oeide oudjes zullen elkander een genoegelijke oude dag bezor gen. WISSELEND BEWOLKT Geldig tot Vrijdagavond, wisselend bewolkt met plaatselijk regenbuien. Langs de kust tijdelijk krachtige, elders matige tot vrij krach tige Zuidwestelijke wind. Koel.

Krantenbank Zeeland

Provinciale Zeeuwse Courant | 1948 | | pagina 1