Boeren trekken naar elders
Beurtveren en vrachtrijders
in het land van Axel
Stilte! Camera loopt
Ruim f 50.- per week
om rond te komen
nodig
tweede blad
woensdag 26 mei 1948
2 millioen Nederlanders
moeien emigreren"
E£N BRANDEND PROBLEEM
.Tal van ordonnantiën
regelden in vroeger eeuwen
hun werk
Romantiek motet men in de
studio's niet zoeken
Benijdt niet de-figuranten!
PROVINCIALE ZEEUWSE COURANT
it
(Van onze emigratie-
medewerker).
Elke dag komen ze by me. Of ze schryven brieven. En
29 vTagen allemaal hetzelfde:.Waarheen?
Ze behoren tot de 82 pet. van het Nederlandse volk,
die wil emigreren. Men kan zich afvragen of het een
vaderlandslievende daad is het eigen land te verlaten
op een ogenblik? waarop het zyn zonen en dochters no
dig heeft voor de wederopbouw. Dan doet zich echter
ook ogenblikkelijk^ de vraag voor, of het eigen, land in
staat is allen een levenskans te geven.
Die kans> is er zeer beslist niet.
OVERBEVOLKT
PLATTELAND.
Het platteland is overbe
volkt zolang we niet'instaat
zijn jaarlijks meer grond
droaog te leggen, in tg dijken,
in zodanige omvang, dat aan
de vraag naar nieuw land
kan worden voldaan. Er is
overbevolking in de steden,
waar handel en industrie om
méér ruimte vragen en het
woningtekort schrikbarende
afmetingen aanneemt, met
alle gevolgen van samenwo
ning en daaruit voortvloeien
de conflicten. De Amster
damse wethouder mr. W. F.
Schokking heeft onlangs dan
ook emighatie de enige op
lossing van dewoningpro
blemen genoemd: „twee mil
lioen Nederlanders zullen
moeten emigreren."
Het woningprobleem speelt
evenwel niet alleen een rol
in eigen land, maar ook el
ders .ter-wereld. Dit is de re
den waarom de emigratie,
gesteld al, dat de Nederland
se overheid daartoe 'alle poor
ten opende, minder vlot ver
loopt dan. in normale tijden
het geval zou zijn. Toch is er
al een grote verbetering irv
getreden, welke niet .alleen
merkbaar is in het buiten
land in de aanbouw van nieu-
De belangstelling 'voor
emigratie is groot. Wan
neer men echter een
maal. een stap op die
weg heeft gezet, zal
men tot de ontdekking
komen dat er heel wat
besprekingen, firmulie-
rèn, enz. aan te pas ko
men, eer men voet op
vreemde bodem kan zet
ten. Wij stellen ons
daarom voor in een spe
ciale emigratie-rubriek
richtlijnen te geven en
inlichtingen te verstrek
ken, die iedereen, die
met emigratiegedachten
rondloopt, van nut kun
nen zijn. Wie daaren
boven persoonlijke in
lichtingen wenst, schrij
ve vrijelijk aan onze
erfti gratie-med ewerker,
§.a. de redactie van ons
lad.
wewoningen, maar in het
eigen land ten aanzien van de
•grotere verschepingsmogelijk
heden. Bovendien kwamen in
verschillende landen z.g. im
migratie-plannen tot9 stand,
met de uitvoering waarvan
een begin werd gemaakt. Dit
is o.a. het geval met Austra
lië, -Canada en Zuid*Afrika!
Het vertrek van emigran
tenschepen is steeds 'weer 'n
èvenement, zowel voor hen„
die aan het begin staan van
een nieuw leven in een nieuw
vaderland, als voor degenen,
achter blyveh, maar
die
w<ler hart diezelfde wens
schuilt eenmaal zo gelukkig
te zijn in dezelfde omstan
digheden. te komen verkeren.
EEN LANGE, MOEI
LIJKE WEG.
Doch het is een lange
weg.
Emigranten zouden echter
geen emigranten zijn, indièn
zij niet van volhouden weten.
Zonder het doorzettingsver^
mogen, dat de stoere Neder
landse pionier uit vroeger
eeuwen kenmerkte, is jöe emi
grant eigenlijk al bij zijn ver
trek uit het vaderland mis
lukt. Want al hebben wij 20 e
eeuwse stervelingen op onze
voorouders voor, dat we de
techniek beheersen, waardoor
alles sneller, vlugger en vei
liger kan gaan, de njoeilnk-
heden blijven in wezen de
zelfde als vroeger: nieuw
land, nieuwe mensen, nieuwe
gewoonten, kortom een nieuw
leven.
En dan, de weg te vinden
in de doolhof der overheids
voorschriften aleer men kan
vertrekken. Wij stellen ons
voor u daarby te helpen.
In deze rubriek vmdt u
de nodige aanwyzingen en
inlichtingen, waarmee men
zyn voordeel kan doen. Maar
indien u daarnaast bijzonde-,
re informaties wenst, schrijft
u gerust aan uw emigratie
medewerker. Wij kunnen ons
voorstellen, dat u byv. meent
niet ^lug genoeg in aanmer
king te komen om naar
Zuid-Afrika te gaan, maar
weet u, dat„er op het ogen
blik 14.000 Nederlanders in
hetzelfde geval verkeren? Ge
steld al, dat uw papieren al
lemaal in orde zyn op deze
dag, dan moet men toch nog
rekening houden mefc een
wachttijd van acht maanden
tot een jaar, wegens gebrek
aan scheepsruimte. De» af-
vaartdata van de schppeh
valf de Holland-Afrika-lyn
zijn als regel niet zeer lang
van tevoren bekend, maar in
verband met de lange wacht
tijd speelt dit voor de emi
granten bijna geen rol.
DE KOSTEN.
Wat kost zo'n reis naar
Zuid-Afrika? In de toeristen
klasse van de z.g. Fontein-
boten' (Bloeipfontein, Klipfon
tein, Oranjefontein) - betaalt
men 430 tot 490 per per
soon; Voor kinderen beneden
het jaaf wordt, een zestiende
gedeelte van dit bedrag ge
rekend, en voor elk jaar
ouder telkens een zestiende
meer, zodat voor kinderen
van 15 jaar en ouder de vol-
Vlag van Wtimar
wappert weer.
Voor de eerste maal
sedert 15 jaar heeft de
zwart-rood-goude vlag.
de kleuren van de Wei-
mar-republiek. die door
de Duitse „Volksraad"
als het kenteken van
het nieuwe Duitsland
is erkend, op een over*
heidsgebouw te Berlijn
gewapperd, nl- op het
hoofdgebouw van radio
Berlijn (onder Sow jet-
Russische controle) bij
de aanvang van het re
ferendum over de een
heid.
De vierde vrouw van de
leider van een der gfootste
hotels te New York heeft het
leven geschonken aan een
drieling, waardoor het aantal
kinderen waarvan haar echt
genoot zich vader kan noe
men, thans in het totaal 35
bedraagt.
ledige prijs moet worden be
taald. Een eerste klasse pas
sage kost f 760 tot 1110,
alles gerekend van Amster
dam tot Kaapstad. Alle pas
sagiers hebben recht op één
kub. meter vrijdom van ba-
S Wij' hebben ons eerste arti
kel met deze gegevens be
sloten, omdat men om te
kunnen emigreren wel eens
gemakkelijker aan de offici
ële papieren, zoals .passen,
visa, etc. kan komen dan
aan datgene, waarmee de
overheid' en andere emigra
tie-centra zich nu juist niet
bemoeien, en dat is: de kos
ten van de reis.
Die moet men zelf betalen!
(Nadruk verboden).
Een schreeuwend spoorboekje"
Wat zou het leven zyn zonder autobussen, trams, spoorly-
nen en fietsen? Er was een tyd en die tyd is niet eens zo
héél lang" geleden dat die vervoermiddelen niet bestonden,
dat een reis een grote onderneming was en dat het vervoer
van goederen heel wat voeten in de aardde had. Men kon.
toen maar niet zo in de auto of ;op de fiets stappen. En
treinen en trams waren er evenmin.
Maar ons land had, nat het vervoer aangaat, één groot'
voordeel: de waterwegen.
Eigenlijk is in ons land de
binnenscheepvaart zo oud als
het land zelf. Die waterwegen
waren van ouds voor de bewo
ners de natuurlijke verbindings
wegen. Ook in later jaren werd
van de waterwegen veel ge
bruik gemaakt, wat natuurlijk
was in een land, dat zo voqjt
kanalisatie geschikt was en
dat ook nog de rivieren kon
gebruiken. In de zeventiende
en achttiende eeuw waren de
waterwegen veel belangrijker
dan de landwegen. De Italiaan
Guicciardini schreef terecht
over ons land, dat de bewo
ners .„3oo veel grachten ende
waterloopen ghemaeckt heb
ben, dat men niet alleen van
d'een stadt tot d'andere maer
oock van het een groot dorp
tot het andere, soo gerieffeljjck
ofte gherieffelycker als te
lande can reysen".
En toch verdient de helft van de
Nederlandse gézinnen minder.
Het leven wordt steeds
duurder.
fcuim 50 per week heeft
op het ogenblik êeii gezin
van vier personen nodig om.
de eindjes aan elkaar te kno
pen. Dat is het antwoord van
de meeste mannen en vrou
wen in ons land op de vraag:
„Welk inkomen, dus
hoeveel loon of salaris
Ïer week, heeft volgens
een ..gezin van man,
vrouw en twee kinderen
nodig om net aan rond te
tymen?"
Het Nederlands Instituut
voor de Publieke Opinie stelt
deze vraag geregeld aan een
representatieve steekproef uit
ons gehele volk. En het le-
wordt nog seeds niet
°,per- Twee jaar geleden
vond het publiek 42 vol-
vori£ 50, en
op het ogenblik 51.—.
DE ANTWOORDEN.
79^,ee 3-aar geleden meende
if. van het publiek nog,
,een normaal gezin met
J^der dan f 50 per weèk
.«an komen. Een jaar
echter maar
toe«wum
geleden vindt
ruim 4 op de 10 ondervraag
den 'dat nog zo. En pp hét
ogenblik zijn er nog minder
dan 3 op de-10 over, die van
oordeel zijn dat een normaal
gezin met minder «dan 50
in de week net aan kan rond
komen.
Ondervragingen in het be
gin van dit jaar door het N.
I. P. O. verricht, brachten
aan het licht dat de helft
van de Nederlandse gezinnen
minder dan 50 per week
^rdient. En toch acht het
gemiddelde gezin ruim 50
noodzakely'k om net aan rond.
te komen. Van sparen is er
m deze gezinnen dan ook
geen sprake.
Nederlands Instituut
voor de Publieke
t Opinie.
Het toaal overzicht van
alle antwoorden ziet er als
volgt uit:
Nodig per week:
tot 30.—
40.—
50
éo.—
70—
f 70.en hoger
Middelste fmtwoord
Onze voorouders, die regels
opstelden voor tal van zaken,
gaven ook keuren en ordonnan
ties uit voor de scheepvaart.
Daar weaden regels gesteld
over de afvaart, de benoeming
van de schippers, de lading, en
de aanlegplaats. In vele ste-
deh vroegen de schippers, zelf
om éen regeling, die hun voor
delen bracht. Immers veelal
kwam er de bepaling in Voor,
dat de schippers het uitslui
tende recht van varen kregen
op hün traject.
DE BEURTSCHIPPERS
VAN AXEL.
In 1783 gaven de Burge
meester en Schepenen van de
stad en het ambacht van
Axel, op de ootmoedige supli-
catie door de schippers van
het groote, Veer alhier ge
daan" een nieuw reglement
uit voor de beurtschippers van
Axel. Er mochten niet meer
dan zes van die beurtschippers
zijn, van wie er twee op Mid
delburg voeren, en «de overige
vier op Rotterdam en eventu
eel op andere plaatsen.
De twee schippers op -Mid
delburg moesten twee reizen
per week doen. Zij vertrokken
Zondags en Woensdags van
Axel „met bet vroegste gety''
en voeren uit Middelburg
Dinsdag en Zaterdag ,,'s mor
gens. na dat de Poortklok al
daar zal geluid hebben". Wie
vroeger of later afvoer, moest
een boete van zes gulden' beta
len aan het gilde. Op Rotter
dam werd elke Donderdag ge
varen. Dat schip moest dan de
volgende Donderdag weer uit
Rotterdam vertrekken. Om alle
ingezetenen van Axel zo goed
mogelijk te bedienen, moest de
ene Donderdag afgeVaren wor
den van» de Kaai van Sint Ja
cob, en de andere Donderdag
van de Kaai van de Moerspui-
polder.
COÖPERATIE.
De twee beurtschippers op
Middelburg en de vier schip
pers op Rotterdam voeren per
groep in één beurs. Dat was
een regeling, die men op vele
beurtveren, in ons land tegen
kwam. Na afloop van een be
paald aantal maanden, in dit
geval per kwartaal, moesten
de schippers elkaar rekening
ep verantwoording afleggen en
Maart '46
Maart '47
April '48
2%
25%
1%
72%
42%
6%
29%
93%
79%
69%
99%
1%
94%
88%
6%
12%
f 42.—
50.—
51
(Nadruk
verboden.)
daarna dienden zij onderling
af te rekenen en wel zodanig,
dat iedere schipper een gelijk
aandeel kreeg.
In de Keur vinden we ver
der allerlei voorschriften over
de schippers. Zo mochten de
schippers en hun knechten
niet eten of drinken van enig
ingeladen goed. 2$ moesten
„zich ordentelyk gedragen",
en mochten de passagiers niet
„met vloeken bejegenen". Als
een schipper overleed, dan
mocht de weduwe een knecht
benoemen en deze knecht
mocht dan het veer bedienen.
DE PRIJZEN.
Het belangrijkste deel van
de ordonnantie was ongetwij
feld de bijgevoegde vrachtlijst.
Op elk traject werden namelijk
door de overheid de prrjzep
vastgesteld, waartegen het
vervoer van een bepaald goed
of van een reiziger diende te
geschieden. Die maatregel
diende om de reiziger of de
verlader niet të veel te laten
betalen. Zo vinden we dan ook
voor het veer van Axel op
Middelburg en op Rotterdam
een zeer uitvoerige lijst van
prijzen, opgesteld. Zeer uit
voerig, dat mag die lijst zeker
heten. Er kwamen prijzen op
voor van niet minder dan
tweehonderd artikelen. Een
mandje pijpen, een- ezelin, een
rol matten, - een ton pek, een
vat wijn, een last graan, een
blikken doos, enz. enz. De prij
zen waren zeer gespecificeerd.
Er was verschil in prijs tus
sen eep groot of vet en een ma
ger varken en tussen een kof
fer die door .twee mannen of
die door één man gedragen
moest worden.
Een passagier, die in het
vooronder wilde reizen naar
Rotterdam, betaalde een gulden
en tien stuiver. In het „Pavel-
joen" tvas de prijs twee gulden
en in de roef slechts één gul
den.
Naast dit grote veer had
Axel ook nog een klein veer
en wel op Sint Jacob, de Moer-
spuipoldef, Sint Andries en
Zwarte Hoek. Dit kleine veer
werd, meestentijds voor de tijd
van zes jaar, verpacht. Ook
hier waren de tarieven precies
voorgeschreven
Voor al deze schippers gold
een oude bepaling, nog afkom
stig van stadhouder Willem III
en daterende van 1692, waarin
allo veerlieden werd voorge
schreven geen soldaten overv te
voeren die niet voorzien waren
van een gezegeld paspoort. De
soldaat, die niet zulk een pas
poort bezat, moest zelfs In ar
rest gesteld wopden.
HAVENMEESTER EN
OMROEPER.
Alle schippers moesten zich
verder houden aan de bevelen
van de havenmeester. De ha
venmeester, op zyn beurt, had
de zorg „dat er geene putten
of slikgaaten op de Kaade be-
vondeh werden". Vond hij zulk
een gat dan moest hy daar
zand storten. Die havenmees
ter werd betaald <oor de 'schip
pers, want iedere schipper,
di§ binnenviel moest een stui
ver oè minder per keer beta
len aan-deze functionaris.
Aan nog een andere ambte
naar waren de schippers, tel
kens als zy wegvoeren, een
stuiver schuldig. Alle schip
pers moesten nl. de omroepei*
door de stad laten gaan „op
dat de pasaglers zoude wee-
ten waar de schuiten naar to<>
vaaren". Natuurlijk had di'
omroeper nog ander*, takon;
EEN DAG IN FILMLAND II
(Van een onzer redacteuren).
Zo intiem en bekoorlijk als de Londense squires, de rusti
ge pleintjes met een parkje inhet midden en statige he
renhuizen en kantoren er om heen, zjjn, zo oneindig verve
lend zijn de stille woonstraten' in de buitenwijken van Enge-
land's hoofdstad. Schynt de zon, dan voelt men zich be
klemd tussen al die Ieiyke gevels, regent het of vult de be
ruchte Londense mist deze naargeestige straten, dan kan
men zelfs de honden er niet toe brengen er door heen te
lopen om aan de trieste vuilnisbakken te snuffelen.
In een van deze straten
stopt de limousine van de J.
Arthur Rank-organisatie en
.mijn vriendelijke begeleider,
die'op zich heeft genomen mij
enkele grote filmstudio's te
laten zien, vertelt, dat wij „er
zyn". Ik bekijk de troosteloze
omgeving, het „Gebouw", dat
het midden houdt tussen een
enorme -bollenschuur en een
atelier van damesconfectie en
vind het een weinig romantisch
begin van mijn tocht door film
land. Spoedig genoeg zal ik
merken, dat romantiek dikwijls
het kenmerk van filmfc is. maar
nimmer van een filmstudio, ook
al heeft deze een eigen sfeer,
die aantrekkelijk is -voor insi
ders en nieuwsgirige journa
listen,
„E^e - studio van Gainsbor
ough Pictures, „Shepherd's
Bush", is een van de grootste
eri oudste in Engeland" vertelt
rrtr. Eric Williams die bemin
nelijk is zoals alle perschefs.
Wy treffen hem in een klein
kantoor te. midden van stapels
paperassen, glanzende foto's
en krantenknipsels, terwijl
twee bekoorlijke typistes zich
met behulp van schrijfmachine,
schaar én lijmpot een weg ba
nen naar de filmredacties van
de wereldpers.
EEN DOOLHOF.
Groot is deze. studio zeker;
dat merk ik als ik achter mr.
William het complex doorloop.
Er komt geen einde aan de
kale gangen, de tochtige trap
penhuizen en de reeksen ka
mertjes, eigenlijk een pracht
décor voor een Boris Karloff-
thriller, bedenk ik in het mo
ment, dat myn gids, die aan
één stuk doorvertelt over de
licht van enkele schijnwerpers
en daarop staan in afwachten
de houding keurig geklede da
mes en heren. Niemand sèhynt
het erg te vinden," dat wy" er
voor gaan staan en het gezel
schap bekijken als waren wij bij
de leeuwenkooi in Artis. Ik
zoek jiaar bekende sterren,
maar word ingelicht, dat dit
figuranten zyn in afwachting
van het moment, dat er ge
draaid wordt. Dadelyk schieten
my verhalen te binnen over
figuranten in Hollywood, die
op onbetaalde huurkamertjes
hongeren, iedere dag om een
baantje bedelen en dolgelukkig
zijn als zij eens een keer in een
massascènèe voor een paar
stuivers mogen optreden. Ik be
gin het al erg interessant te
vinden. Maar mrjn gids, die
blijkbaar gedachten kan lezen,
gaat direct vertellen over vak
organisaties, wettelijk be
schermde rechten en andere
gelukkige zaken, die in Enge
land dan het figurantenschap
verbonden zyn. Niettemin
blyft het een onaangenaam
werkje, want er moet soms
uren gewacht worden voordat
de opname gemaakt kan wor
den.
„EASY MONEY"
Dan komt het hoogtepunt
van mijn bezoek aan de stu
dio in Lime Grove: mr. Wil
liams voert mij mee naar een
andere opnamehall van gigan
tische afmetingen, waar de
opnamen voor de film „Easy
Money" aan de gang zijn. Deze
rolprent belooft in zekere zin
een noviteit te worden; zij be
staat uit vier aparte delen,
(ieder mét een eigen rolbezet
ting), maar elk gedeelte han-
In de Shepherds Bush-studio's is een cockpit nagebouwd
voor de opnamen van „Broken Journey",
films, die thans in productie
zijn, over stars, regisseurs,
montage en wat al niet, even
ademhaalt. Dan staan wy plot
seling in eqn van de grote op
namehallen, in een mysterieu
ze schemer gehuld. Veel is er
niet te zien, want er wordt
niet gefilmd. Er timmeren wel
een paar arbeiders aan een on
definieerbaar décor, maar hun
grappen in Cockney-dialect
snap ik niet goed, de pointe
ontgaat me en ik kan dan ook
alleen maar beleefd grijnzen en
een gezicht trekken of ik er
alles van heb begrepen.
Meer belangstelling heb ik
voor de hall, Waarin wij ver
volgens via enige verveloze
deuren belanden. Hier is een
flinke voetbaltribune gebouwd,
die baadt in het helderwitte
delt over mensen, die plotse
ling uit de in Engeland zc
populaire vbetbalpools een for
tuin krijgen en over de invloed,
die dit onvenvachte „gemak
kelijk verkregen geld" op ver
schillende karakters heeft. In
de kille gang, die ons naar de
hall leidt, krijg ik te horen,
dat behalve Dennis Price, Jack
Warner en Mervyn Johns ook
de charmante Noors-Engelse
actrice Greta Gynt een hoofd
rol vervult. Ik informeer na
tuurlijk direct, of ik aan miss
Gynt voorgesteld kan worden,
maar dat wordt een teleurstel
ling, want zy is niet „on the
set".
GEZELLIGE CHAOS.
Als ik dan eensklaps in de
studioruimte sta, kryg ik
maar dit werk, een soort lo
pend en schreeuwend spoor
boekje, was toch wel het voor
naamste.
VRACHTRIJDERS.
Naast het varen: het rijden.
Waar geen waterweg was,
moest de reiziger wel gebruik
maken van de vrachtrijder.
Precies als by het waterver
voer kwamen hiervoor ook
keuren tot stand.
Zo benoemden Burgemeester
en Schepenen van Axel ia 1776
Jan Stouthaner, Hendrik
Smies en Cornelis Faas tot
vrachtrijders. Ieder van hen
moest Behalve een vrachtwa
gen een phaëton of speehva-
fen met twee goede paarden
ouden. Elke eerste Vrijdag
van de maand April dienden
de vrachtrijders op de Markt
in Axel te verschenen met al
hun „spul". Daar werd dan
^en keuring gehouden. Waren
hun wagens niet in orde,, dan'
verbeurden zy een "pond
/laims en wel voor de helft
aan de .officier van de stad,
voor de andere helft aan de
armen van Axel. v
Ook hier waren de pryzen
voorgeschreven. Voor het ver
voer van duinzand, het rijdA
van hooi, het spelerijden, en
het vervoeren van aardappelen
vindt men de tarieven geno
teerd. En bevolen werd „elk
en een iegelyk, die zulks aan
gaat, dezelve prompt en exac-
telyk naar te komen, zullende
tegen de overtreders zonder
conniventie of aanzien van pes
soon worden geprocedeerd
De beurtman en de vracht
ryder, twee onmisbare ver
voerders In vroeger dagen. En
al zijn er dan vele moderne
vervoermiddelen gekomen, nog
bestaat de beurtman en de
vrachtrijder, al maken ook zij
beide steeds meer gebruik
van moderne technische hulp
middelen als stoom en motor.
DR. J. M. FUCHS.
Henry Wallace zal zich
met naar Moskou begeven
om besprekingen te voeren
met Stalin.
even het gevoel, dat die kat
in net vreemde pakhuis:
moet hebben gehad. Het ïykt
hier inderdaad veel op een
pakhuis: overal staan lam-
pep, machinerieën, stukken
décor en apparaten, waarvan
ik de bedoeling zo snel niet
doorgrond. Boven mH, langs
een ballustrade, zie Ik ryen
Jupiterlampen als de dode
ogen van evenzovele reuzen
en om my heen hangen en
liggen draden als serpenti
nes by een bal-masqué. Tus
sen de décorfcagmenten
door snellen mannen met on
duidelijke bedoelingen heen
en weer en boven myn hoofd
klinken rauwe kreten, die
onmiskenbaar uit electri-
cienskelen komen.
Het is een leven als een oor
deel, maar aangezien ik altijd
heb gehoord, dat een bezoeker
muisstil moet zijn in een film
studio, ja, nauwelijks raag
ademhalen, beweeg ik mij op de
tenen naar de pl^ts, waar ken
nelijk het centrum van alle
activiteit ligt. Doch Mr. Wil
liams, vóór mij, springt lenig
over stukken hout, draden en
verraderlijke drempeltjes en ik
volg hem daarin, zodat het
lijkt, alsof wij de 9t. Vitusdans
aan het instuderen zyrr. Van
zelfsprekend stoot, ik een voor
werp om, maar de klap gaat
in het algemen gedruis verlo
ren.
t Wy staken onze hink-stap-
spupngbewegingen bij een mini-
tieus nagebouwde, halve trein-
coupé, waarin twee heren, het
type van de Britse zakenman,
compleet met paraplu en „Ti
mes", rustig zitten te conver
seren. Wat zy zeggen, versta
ik niet, want de tientallen per
sonen, die zich om de coupé
hebben geschaard als gold het
een kraamvisite, praten alle
door Wkaar. Maar myn gids
licht mij uitvoerig in, zoals het
een perschef bëtaamt. „Dè,t is
Berpard" Knowles, de regisseur
(hij wijst op een man met een
uitdagend geruit jasje) en die
juffrouw met het draaiboek
de script-girl, dat is de produ
cer Frank Bundy (het is een
man met het uiterlijk van een
parlementslid, dat zijn speech
thuis heeft laten liggen) en
dèt daar de cameraman Jack
Ashër. „Easy Mon»y" is de
ee«te film,-die hij opneemt".
ONBEHAGELIJKE
ZONNEKUUR.
Asher zit in» een stoeltje bo
ven op een kolossale camera
en het wordt mij al gauw dui-
delyk, dat hy belichtingsproe-
ne§mt. De heren in de coupé
zijn de „doublés" van de hoofd
rolspelers Mervyn Johns en
John Laurie, die een paar me
ter verder aan een wankel ta
feltje zitten te praten met het
air van lieden, die weten, dat
zij rolvast zijn en dat thuis de
pantoffels staan te wachten.
Hun plaatsvervangers hebben
hun postuur en de vervelende
taak urenlang in het warme
licht van de Jupiterzonnen te
latten nietsdoen.
wil juist de vrij onnozele
opmerking plaatsen, dat zo'n
Bell Howellcamera toch nog
wel iets anders is' dan een 8
njm-Kodak, wanneer de regis
seur om stilte verzoekt. Ge-
luidsproeven! Johns en Laurie
klimmen in de coupé, planten
hun paraplu's tussen de knieën
en kijken naar de camera. Wat
er echter ook komt, geen stilte.
Maar tenslotte, na herhaalde
bevelen,-verstart toch de me
nigte, die bn het opnemen van
zo'n film blijkbaar onontbeer
lijk is en dan vangt de micro
foon, die boven het décor
zwengelt, de dialoog tussen de
twee spelers op. Achter mij zit
een man aan 'een groot appa
raat vol onbegrijpelijke scha
kelborden en meters. Hij regelt
het volume en luistert of het
geluid O.K. is. „Als ik nu eens
nies, springt jiij uit elkaar
denk ik récalcitrant.
GEDULD BELOOND.
Nog eens geluidsproef en nog
eens. Maar dan is het moment
gekomen, dat clndelyk de op
name gemaakt kan worden.
„Silence", smeekt de regisseur,
een jochie klapt een houten
bord voor het loerende oog
van de camera dicht, roept 't
scènenummer en de came
ra draueit.
Het is 'n zonderlinge, maar
pakkende aanblik, dit intensie
ve spel van de twee acteurs in
een namaaktreinwagon, om
geven door hinderlijk starende
toeschouwers. Om de bioscoop
bezoekers te suggereren, dat
de trein inderdaad door het
Engelsé landschap rolt, wordt
op een projectiedoek achter het
raampje een filmpjé vertoond,
waarop men bossen, weiden,
stationnetjes en seinpalen in
razende vaart langs ziet schie
ten
Een half uur later flitst het
Londense stadsbeeld langs het
venster van de auto, die my nu
naar de rand van de stad
brengt, naar Ealing, waar En-
geland's kleinste, maar be
roemdste filmstudio is geves-
tigd.
„Duurt het geen eeuwen,
voordat zo'n,film gereed is?"
vraag ik, denkende aan de om
slachtigheid van de opname
voor een scène, dte op het
doek maar enkëfc minuten
duurt. Ik krijg de verzekering,
dat zulks erg meevalt „Easv
Money" moet in 1% mnd. kant
en klaar zyn, wat 'n record be
tekent. „Maar de voorbereidin
gen...! Enfin, dat zul je in
Ealing zien", zegt de Rank-
man en klakt veelbelovend
met de radde tong.