PROVINCIALE ZEEUWSE COURANT Het E.T.I. kan de welvaart van Zeeland bevorderen Israël zal een dollarlening krijgen Finse Communisten in het offensief D£ BILT Weizman op bezoek bij Truman Bevin heek een zuiver geweten Djocja sloot overeen komst met Sovjet-Unie. Drs. W. O. F. Wittebol meent, dat centrale overheid zal moeten helpen Delegatietrein te Djocja aangekomen. VOORSPELT 191e Jaargang-No. 121 Uitgave van de Firma Provinciale Zeeuwse Courant, Middelburg. DrukkerU Fa. F. van de Velde Jr. Vlissingen. Dit blad verschijnt dagelijks, behalve op Zon- en Algemeen Christelijke feestdagen. WAARIN OPGENOMEN DE MIDDELBURGSE, VLISSINGSE, GOESE, BRESKENSE COURAfIT EN VRIJE STEMMEN Woensdag 26 Mei 1948 20 per per post I 3,45 per kwartaal. Losse nummers 5 cent ADVERTENTIEPRIJS: 12 ct. per mm., minimum p advertentie t 2. Giro nr 359300 P ZC Middelburg. Bureaux te Vlissingen: Vlamingstr. 16-18-20 (tijd.) tel. 10 en 51 - Middelburg: Londense Kaai 29. tel 2077 en 2924 - Goes: L Vorststi 55. tel 2475 (b.g.g. 2228) - Oostburg: Gratamastr 3. tel 102 Terneuzen: Brouwerüstr 2 - Zierikzee: Nwe Bogerdstr G 160. tel 26. Nog steeds staat niet vast of de Arabieren zullen zwichten voor de toenemende druk om de strijd In Pa lestina te staken. Dinsdag de gehele dag zjjn de Arabische leiders bijeen geweest om de order van de Vei ligheidsraad te bespreken. Naar in Damascus verluidt willen zy de Joden opnieuw de stichting van een eenheidsstaat aanbieden, op voor waarde, dat de staat Israël ontbonden wordt. Bevin, de in zyn Palestina- politiek zo koppige en eigen zinnige Britse minister van buitenlandse zaken, toonde zich Dinsdagmiddag in het Lagerhuis nog niet bereid 'n verklaring over Palestina af te leggen. Eerst wilde hij zich ervan vergewissen of de Joden wer- kelyk van plan zijn het vu ren te staken en welke hou ding de Arabieren daartegen over zullen aannemen. Toen Churchill vroeg of hy „het grote belang van een strikt onpartydig beleid voor ogen wilde houden" ant woordde Bevin: „Ik heb dat gedaan. Myn geweten is in dat opzicht zuiver." Het schijnt, dat binnenska mers nog steeds druk onder handeld wordt tussen Enge land en de Ver. Staten over een mogelijk gemeenschappe lijk optreden in Palestina, 'n Woordvoerder van Bevin's departement verklaarde hier over gisteravond kort en bon dig: De Britse regering wil zelf haar besluiten nemen, met of zonder overleg met andere staten. Niettemin zijn er aanwijzin gen dat de Amerikaanse druk en de storm van cri- tiek, die in het buitenland is opgestoken tegen Albion de Britse regering niet onbe roerd heeft gelaten en tot zekere concessies bereid ge- BEZOEK VAN WEIZ MAN AAN TRUMAN Als er nog enig bewys no dig was, dat de Ver. Staten thans zeer duidelijk hebben stelling genomen, kan het on derhoud Trumandr. Chaim Weizman zulk een bewijs le veren. Op een persconferentie heeft de oude en zwakke pre sident van Israël op zachte toon de journalisten iets over het verloop van dit onderhoud verteld. S Sow jet-kolonel iri Berlijn beledigde Churchill. EUROPESE UNIE VEREODEN. De Russische kolonel Jali- zarof heeft zijn goedkeuring onthouden aan de stichting van een afdeling der Europe se Unie te Berlijn. Hij ver klaarde, dat hy Churchill, 'n der vooraanstaande figurenin de Unie, voor een oorlogs ophitser hield en dat de Eu ropese Unie naar zyn mening op eer. nieuw .conflict aan stuurde. Dit geschiedde op een bij eenkomst van plaatsvervan gers der geallieerde bevelheb- De Franse vertegenwoordi ger verklaarde daarop, dat Jhurchill in de tweede we reldoorlog ieders respect had afgedwongen. De Britse gedelegeerde, Nelson, achtte de uitlatingen van kolonel Jalizarof beledi gend. Hij protesteerde en meende, dat „alle volkeren ter wereld, die nog vry den ken aanvallen op Churchill met geringschatting van de nana zouden wijzen. Afzonderlijk wetsontwerp voor ondernemingsraden. Naar Het Paroal verneemt zou het in de bedoeilng van de minister van Sociale Zaken liggen om binnen afzienbare tijd een afzonderlijk wetsont werp op de ondernemingsra den in te dienen naast dat be treffende de publiekrechtelijke bedrijfsorganisatie, dat op het departement van Economische Zaken wordt voorbereid. Dieven hadden trek in een eitje. 12.600 eieren, verpakt in 35 kisten, plus de 2-tons vracht wagen, waarmee zy vervoerd werden, Is van de Oude Zijds Voorburgwal te Amsterdam gestolen. Later vond een poli tieagent de lege wagen op de Oosterdoksdyk terug. De eie ren zijn voorlopig spoorloos verdwenen. Hy noemde het resultaat van zijn bezoek aan het Wit te Huis bevredigend. Truman stemde in met het voorstel Israël een lening van 100 millioen dollar te verstrek ken. Zulk een lening zou dan gebruikt worden voor de aankoop van wapenen en de financiering van de immigra tie van ongeveer 15.000 ont heemden uit Europa per maand. Weizman had goede hoop. dat het embargo op wapen verschepingen zeer binnen kort door Washington zou worden opgeheven. Bij staking der vijandelijk heden zouden de troepen van Israël bereid zijn Jaffa en Acre te verlaten. De Joden waren echter nog steeds van mening dat Jeruzalem hen toebehoorde. JOODS MOBILISA TIEBEVEL. De Arabieren mogen eisen, datde schepping van de staat Israël wordt ongedaan gemaakt, er is geen sprake van, dat de Joden daartoe ooit bereid zouden zijn. Inte gendeel, Dinsdag is in alle kampen voor ontheemden in de Amerikaanse bezettingszó- ne van Duitsland door het Joods Bureau een mobilisatie bevel opgehangenvoor alle Joodse mannen en vrouwen van 17 tot 35 jaar. Wie aan deze oproep tot hot doen van militaire dienst in Palestina geen gehoor geeft, verliest het recht tot vestiging in de staat Israël. Ongeveer 3000 vrijwilligers zyn reeds naar Palestina overgebracht. EEN TWEEDE STA LINGRAD. Die vastbeslotenheid komt ook tot uiting in de taaie en hardnekkige verdediging van de laatste steunpunten in Je ruzalem. ,Wij zullen Jeruzalem tot een tweede Stalingrad ma ken" verzekerde een Joodse autoriteit op een persconfe rentie. Terwyl hy de toestand beschreef, hoorden de journa listen overal bommen in slaan. De toestand blyft voor de Joden overigens hopeloos, vooral nu de verbinding tus sen de oude stad en de berg Sion is verbroken. Jeruzalem werd voor het eerst gebombardeerd. De Ha- ganah meldt dat Arabische vliegtuigen de Joodse wUken van 't nieuwe Jeruzalem heb ben aangevallen met zware ex plosief- en brandbommen. Het Egyptisch communiqué meldt, dat Egyptische bom- bardements- en gevechtsvlieg tuigen het 'gebied van Tel Aviv aanvielen. Voorts meldt het communiqué verscheidene luchtaanvallen op plaatsen in Zuid Palestina. Reuters correspondent by 't Arabisch legioen meldt, dat de Arabieren te Jeruzalem geen bevel tot het staken van het vuren hebben ontvangen. Zy zouden deze order ook niet gaarne krygen, hoewel ze be reid zijn aan koning Abdoellah te gehoorzalen. Vandaag wordt Koningin Moeder Mary van En geland 81 jaar; is het 300 jaar geleden, dat de Fran se dichter Voiture te Parijs overleed. Graaf Folke Bemadotte, de president van het Zweedse Rode Kruis, die tot bemidde laar van de Ver. Naties is be noemd tussen Arabieren en Joden. K.L.M.-Douglas voor Graaf Bernadotte. Naar te New York officieel is bekend gemaakt, hebben de Ver. Naties een DC 3 van de K-L.M. gecharterd voor de bemiddelaar in Palestina, graaf Bernadotte. en de leden van de staf van het secreta riaat van de Ver. Naties. Naar Aneta verneemt, zal het vliegtuig met een bemanning van vijf koppen® in Parys voor onbepaalde tijd ter be schikking van graaf Berna dotte worden gesteld- Het vertrek van Parijs naar Pa lestina is bepaald op Donder dag 27 Mei. De kosten vopr det huur van het vliegtuig zouden 200 dollar per dag plus 250 dollar per vlieguur bedragen. Radio Moskou heeft, zo meldt A.F.P„ zo juist bekend gemaakt, dat de Sowjet-Unie en de Republiek Indonesië een overeenkomst gesloten hebben, strekkende tot vestiging van diplomatieke betrekkingen tus sen de beide landen en de uit wisseling van consuls. De onderhandelingen werden gevoerd door de Sowjet-Russi- sche ambasmde te Praag en de by de Tsjecho-Slowaakse regering geaccrediteerde Indo nesische gezant. Eerste Kamerlid vraagt erkenning van Israël. De communistische afge vaardigde, de heer Van San ten, heeft in de Eerste Ka mer een motie ingediend, waarin de regering wordt verzocht de nieuwe staat Is raël te erkennen. De motie zal op een later te bepalen tijdstip in behan deling worden genomen. Doodstraf tegen Schrefeder-handianger geëist. Het Bijzonder Gerechtshof te 's Gravenhage behandelde de zaak tegen de 38-jarige A. B., die van 1944 tot het einde van de oorlog als tweede werktuig en handlanger van Schreieder werkzaam is ge weest. Hy verrichte een zelfde soort werk als v. d. Waals, met wien hy ook wel in aan raking kwam en 'samenwerkte. Ook heeft hij deel gehad aan het England-Spiel. Als getui ge trad in deze zaak op Schreieder. De procureur-fis caal eiste tegen B. de dood straf. De verdediger betoogde, dat het niet noodzakelijk was, dat deze man voor het vuur peloton kwam. fn September verdwijnt Tribunaal te Neurenberg. Volgens brigade-generaal Telford Taylor, de eerstè Ame rikaanse aanklager by de pro cessen te Neurenberg, die pas uit de V. S. is teruggekeerd, zullen de processen misschien tegen September hun beslag krygen. De verbalen van de 12 processen met de belangrijkste getuigen zullen waarschynlyk gepubliceerd worden. ADVOCATEN VAN TOJO ONTSLAGEN. Twintig Amerikaanse advo caten. die de medebeklaagden van Tojo te Tokio hebben ver dedigd, zijn door het Ameri kaanse hoofdkwartier ontsla gen en verzocht met het eer ste schip naar'de Ver. Staten terug te keren. De ontslagen advocaten heb ben met klem bij generaal Mac Arthur geprotesteerd. Betere aardappelen gevraagd. Thans reeds een 'overschot aan zandaardappelen. (Van onze daagse redacteur) In landbouwkringen is men ervan overtuigd, dat. wat de consumptie-aardappelen be treft, met de thans voorge stelde maximumprijs de teelt van kwaliteitsrassen onmo gelijk wordt gemaakt en de telers zullen overgaan tot het telen van rassen, die wel een hoge opbrengst geven, maar niet voldoen aan de wens van de consument. Men ziet nu reeds, dat ver schillende betere kwaliteiten verdwenen zijn. Zodra er meer vraag komt naar betere aardappelen, zal het niet mo gelijk zijn de consument overeenkomstig zijn wens toe bedienen. daar het enige jaren zal ver gen, voor men de teelt vm de rassen van betere kwali teit weer op het oude peil kan brengen. De vraag naar kwali teitsaardappelen zal wel licht eerder komen dan men over het algemeen verwacht. Reeds thans is de toestand zo, dat er vraa: begint te bestaan naar een betere aardapoel en dat men bereid is voor deze betere aardappel ook een hogere prijs te betalen. Dit is niet alleen het geval bij de beter gesitueerde krin gen, maar ook bij de arbei ders. De Akkerbouwcommissie van de Stichting voor de Landbouw acht het gewenst, dat. indien de maximumprijs blyft bestaan, voor de betere kwaliteiten een hogere ma- ximumorijs wordt vastge steld. Het is niet nodig uit vrees voor tekort het telen van rassen met hoge op brengsten te stimuleren. Reeds dit jaar zal volgens de schattingen oo basis van de proefinventarisatie een over schot van consumptie-aardap pelen bestaan, voornamelijk zandaardappelen. Het troepenschip Kota Baroe zal. tengevolge van machineschade. éérst op 31 Mei uit Tandjok Priok ver trekken. „Paasikivi is een kapitalistenknecht". Dinsdag reden In de straten van Helsinki auto's rond met communisten, die riepen: Paasikivi is een larpltalistenknecht". „de regering U een troep fascistische samenzweerders", „Paasikivi manipuleert met de grondwet. Wy kunnen het met machinegeweren". Algemene staking mislukt. Dit tekent de gespannen toe stand in Finland. De volksde mocraten een coalitie van communisten en linkse socialis ten pogen met alle midde len een algemene staking te forceren om hun eisen kracht bij te zetten. Tot nu is dat slechts ten dele gelukt. De ha venarbeiders in heel het land staken, waardoor reeds een boot met steenkool de delf stof, die Finland hard nodig heeft ongelost naar Zweden moest terugkeren. De socialis tische arbeiders echter weige ren aan de oproepen'- tot sta king gehoor te geven. Zy wor den overal gehinderd door communistische posters, die bijv. in Helsinki de brug barri cadeerden, welke het centrum van de industriewijk verbindt met de havenwijk. Naar schatting staakt 20 tot 40 der arbeiders. EEN ACTIE-COMITé. In Helsinki is voorts naar het voorbeeld van Praag een actie comité gevormd, dat volgens de leider der volksdemocraten, Kusto Kulo, de activiteit In het gehele land wil leiden. De regering geeft geen krimp en zegt alle voorzorgs- maatregelAi genomen te heb ben tegen een mogclQke staatsgreep. De regeringsge bouwen worden door de politie bewaakt, het leger is in alarm toestand. De procureur-generaal heeft medegedeeld, dat hij de perso nen, verantwoordelijk voor de beledigingscampagne tegen president Paasikivi zal ver volgen. KILPI DESERTEERT^ Erno Kilpi, de socialist, die Leino was opgevolgd als minis ter van binnenlandse zaken, heeft deze post alweer verla ten. Hij bleek Fierlinger-allu- res te hebben, want inmiddels is hij overgegaan naar het volksdemocratische kamp. Alle Russische bladen heb ben opvallend veel ruimte be steed aan de verklaring der Finse communistische party, waarin het ontslag van Leino wordt gelaakt. Dat wordt als veelbetekenend beschouwd. LONDEN BEZORGD. In Londen wordt de ontwik keling van de toestand nauw- letend gevoegd. Het Foreign Office heeft een uitvoerig ver slag ontvangen van de Britse gezant in Helsinki. Diplomaten verklaren, dat de Britse regering „van groot belang acht, dat de burgerlij ke vrijheden in Finland on aangetast blijven". In Terneuzen worden de binnensluizcn afgedamd en daar na drooggelegd voor de noodzakelyke herstelarbeld. 3» Niet alleen voor de industrie! Het is nu ruim een maand geleden, dat het Economisch- Technologisch Instituut voor Zeeland zyn werkzaamheden begon, en de Directeur, drs. W. O. F. Wittebol, die op dit gebied reeds ervaringen In 't Noorden van ons land had op gedaan, zich installeerde In de benedenverdieping van het gebouw van de Provinciale Planologische Dienst te Mid delburg. Alles is nog nieuw in dit gebouw, niet alleen de verf en het behang, maar ook de paar bureaux, die het rui me werkvertrek van de heer Wittebol nog lang niet vullen. We zitten hier nog pri mitief, zegt de directeur, maar we staan ook nog maar aan het begin. En evenals de inrichting van het kantoor nog incom pleet is, is ook de staf, wel ke de heer Wittebol zal moe ten assisteren, nog lang niet volledig. Het hele werk staat overigens nog maar aan zyn begin. x Het betekent echter voor Zeeland iets geheel nieuws en daarom is het prettig, de man, die het zal hebben te leiden, er eens over te horen vertel len, ook al kan deze nog niet nauwkeurig zeggen hoe de cconomisch-technologi8che ar beid in Zeeland zich in de toe komst zal ontwikkelen. Alles moet immers nog groeien., Maar toch kan mfen wèl vaststellen, dat de taak van het E. T, I. in Zeeland op tweeërlei gebied zal liggen, le. het verlenen van dien sten aan het bestaande be drijfsleven ter versteviging van de basis van dit bedrijfs leven; 2e. het uitzien naar nieuwe mogelijkheden EEN MISVERSTAND In het bovenstaande is tel kens sprake van het bedrflfs- leven. Op dit punt wil de heer Wittebol gaarne terstond een misverstand, dat veelvuldig voorkomt, wegnemen: Men ziet dit bedryfsle- ven teveel als uitsluitend in dustrie. En al is het waar, dat een instituut als het E.T.L zich in de practyk zeer Sterk met industriële problemen be zig houdt, in principe strekt het zyn werkzaamheden uit tot het bedrijfsleven ook bui ten de industrie. Voor Zee land denk ik dan byv, aan de agrarische sector, het verkeer kanaal- en wegenaanleg, verbindingen enz. grenswij- zigingen en ook aan de visserij. Om zyn bedoelingen te ver- duideiyken, noemt de heer Wittebol enkele voorbeelden: de problemen van de oester- en mosselteelt, de garnalen visserij een industrie van landbouwwerktuigen, fruit- verwerking, de vlasserijen enz. En' hoewel alles nog maar in zyn beginstadium verkeert, is men toch reeds met enkele dingen bezig. MOEILIJKHEDEN Op het gebied van industrië le ontwikkeling ziet de heer Wittebol overigens voor Zee land wel zeer speciale moei lijkheden: de verkeersligging, het ontbreken van een typisch industrieel „klimaat" en de vry geringe bevolkingsdicht heid. Dit laatste speciaal op Walcheren en Beveland. In Oost-Zceuwsch-Vlaanderen ligt dit misschien wel iets gunsti ger, maar daar tobt men weer met de gemakkelijk optreden de verschuivingen by valuta schommelingen e.d. Op het ogenblik is het byv. helemaal niet gemakkeiyk om arbeiders uit België aan te trekken. De directeur van het E.T.L acht het dan ook voor de in dustriële ontwikkeling beslist noodzakeiyk, dat de centrale overheid byzondere aandacht aan Zeeland wydt en voor deze provincie speciale maat regelen treft. Om dit te berei ken zyn reeds enige stappen ondernomen. DOCUMENTATIE Een van de eerste dingen, welke nodig zyn, is het bijeen brengen van documentatie-ma- teriaal over het bedrijfsleven in Zeeland, een industrie-in ventaris als het ware, met be hulp waarvan men pas een goed inzicht zal kunnen ver- krygen in de sociaal-econo mische verhoudingen van deze provincie. Maar ook daarvoor is natuurlijk nodig, dat het E.T.I. over goed geschoold personeel gaat beschikken, voor zover mogelijk uit Zee land zelf afkomstig. Een kleine enquête onder de burgemeesters betreffende leegstaande gebouwen werd reeds opgezet en zal vooral van nut kunnen zyn by het behandelen van aanvragen in zake industrie-vestigingen. Andere problemen, waarme de het E.T.I. zich *nu reeds bezighoudt, betreffen byv. het bevorderen van de aanleg van industrie-terreinen, adviezen inzake bouw- en bedrijfsver- gunningen, de eerste op verzoek van de wederopbouw-bureaux. Samenwerking bestaat ook met de Kamer van Koophan del en Fabrieken voor Zee land, het Gewestelyk Arbeids bureau en de Provinciale Planologische' Dienst. Wat de industrie-vestiging betreft, wees de heer Witte bol erop, dat het natuurlijk in de eerste plaats gaat om de z.g. primaire d.w.z. produ cerende industrie, welke haar producten ook buiten Zeeland kan afzetten en zo de provincie aan „binnenlandse deviezen" helpt. Vóór alles zal er echter voor gezorgd moeten worden, dat Zeeland houdt wat het heeft en dat niet meer bedry- ven het voorbeeld, dat byv. de firma Van Melle door haar vertrek naar Rotterdam heeft gegeven, gaan volgen. Ook al kan men, gezien uit de ge zichtshoek van de fabrikant, een dergelyke stap wel enigs zins begrijpen. GEEN ANGST VOOR INDUSTRIALISATIE By het slot van ons gesprek met de E.T.I.-directeur wees deze er nog opS dat men ook in een landbouw-provincie als Zeeland toch niet al te bang behoeft te zijn voor het aan moedigen van enige industria lisatie. Industrievestiging be hoeft ook hier niet schade lijk te zyn, wanneer zy op passende wyze wordt bevor derd. En de voortschrijdende mechanisatie van de land bouw maakt nu eenmaal, dat er op den duur in deze sec tor van het economisch leven arbeidskrachten zullen vry- komen. Het E.T.L wil by dit alles door het geven van voorlich ting en adviezen helpen zo lang dit nodig is en zyn lei ding heeft zich voorgenomen, zich ook steeds terug te trek ken, wanneer een bepaalde zaak eenmaal „draait" en be moeienissen van buitenaf dus niet meer nodig zijn. Wanneer deze jonge' dienst zó zyn taak opvat, geloven wn, dat hy nog veel goeds zal kunnln verrichten in het belang van de provincie Zee land en tot bevordering van haar stoffeiyke welvaart. Geen incidenten. De delegatietrein is Maan dagavond na dertien uur rei zen om 18-30 uur (Djocja-tijd) te Djocja aangekomen. Noch tijdens de reis, noch bij aan komst te Djocja zijn inciden ten voorgevallen. Bij de sta tus quo-lijn werd de bewa king van de trein door de re publiek overgenomen. On middellijk na aankomst ver trok men met auto's naar Kalioerang, waar een geza menlijke maaltijd plaats vond. Mprgen begint de confe rentie te Bandoeng, waarvoor verschillende delegaties reeds zijn aangekomen. Schuilkelder werd massagraf. De Bandoengse legergra- vendienst heeft in Tjilatjap een bedolven schuilkelder ontdekt, waar 100 a 150 per sonen in Maart 1942 de ver stikkingsdood vonden, toen de trein uit Cheribon bii aan komst op het station te Tjila tjap werd gebombardeerd en een bom de schuilkelder van het station deed instorten. Deze week drie eieren. Dank zij de gunstige eieren- productie is het mogelijk de ze week voor alle leeftijds groepen drie eieren beschik baar te stellen. Bonnenzwendel ontdekt. De C.C.D. te Assen is, In samenwerking met de gemeen tepolitie te Hoogeveen, een omvangrijke bonnenzwendel op het spoor gekomen, welke zich uitstrekt van Hoogeveen naar de Zuidoosthoek van Drenthe, alsmede naar Am sterdam, Arnhem en het Gooi. Tal van arrestaties werden reeds verricht. Met deze bonnenzwendel zijn o.m. duizenden vleesbonnen gemoeid. Nog tal van arresta ties zullen volgen. Weer java-tabak op de markt. Voor het eerst na de oor log zal op 4 Juni te Am sterdam weer een inschrij ving worden gehouden van tabak. Het betreft 4928' pak ken Java-tabak. KOFFIESURROGAAT VRIJ IN PRUS. Met ingang van 25 Mei zyn de prijsvaststellingen voor kof- fiesurrogaat vervallen en wordt de prijs vrij gelaten. PRIJSREGELING VOOR AZIJN. In de nieuwe prijzenregeling gistingsazyn 1948 zyn alge meen geldende pryzen opgeno men voor kruiden- en dragon azijn. Voor de consument zyn deze prijzen 7 cent per fles ho ger dan die voor gewone azyn, welke ongewijzigd zyn geble ven. REGENACHTIG. Geldig tot Woensdagavond: Meest zwaar bewolkt met tijdelijk regen en op enkele plaatsen een onweersbui. Wind draaiend naar Zuidelij ke richtingen en iets aan wakkerend Ook in het Noor den van het land iets min der koud.

Krantenbank Zeeland

Provinciale Zeeuwse Courant | 1948 | | pagina 1