West-Duitsland als Britse kolonie W ordt Amerika weer drooggelegd? „Jeugdspoorweg" op de Balkan Er is geen contact de bevolking met Curagaose delegatie nog. Muziek en toneel sn Zeeland TWEEDE BLAD PROVINCIALE ZEEUWSE COURANT VRIJDAG 13 FEBRUARI 1948 Handjevol Engelsen regeert zonder machtsvertoon (Van onze reizende redacteur). ESSEN, Febr. Een trein, vroeg in de ochtend vertrokken uit Hoek van Holland, aansluiting gevend op dê nachtboot uit Harwich, heeft mij tot in het hart van het Rijnland gebracht, dwars door Nederland en dan langs vele zwaar gehavende stadjes en steden en terstond stormen de indrukken op mij af in zo grote mate, dat zij nauwelijks te verwerken zijn. Waar ben ik terecht gekomen In Duitsland, ja, maar wat is Duitsland op het ogenblik? Ziedaar een der moeilijkste vra gen, die ik desniettemin zal trachten te beantwoorden ter in leiding van hetgeen ik u verder ga vertellen over de toestan den in het hart van Europa; toestanden, waarvan u zich moei lijk een voorstelling kunt vormen, omdat dit -gebied voor mil- lioenen Nederlanders onbereikbaar is. HET REIZEN. Wat is Duitsland? De trein, die mij hier heeft gebracht, be staat uit wagens van de voor malige Duitse spoorwegmaat schappij Mitropa, wordt geëx ploiteerd door het Engelse le ger, terwijl het personeel uit Nederlanders bestaat, die in dienst staan van de Franse maatschappij Wagons-Lits, en om er in te kunnen reizen moet men over een visum beschik ken, betaald met Amerikaanse dollars. De enige Duitsers, die deze trein mogen betreden, zijn de grensbeambten van Kranen burg, die beleefd, ja bijna be deesd, in het Engels om de paspoorten vragen, hetgeen een formaliteit is, want zrj wachten zich er wel voor de reizigers moeilijkheden in de weg te leggen. Zij hebben hier geen gezag, want de reizigers bestaan uit soldaten, officieren en v.i.p.'s. Onder v.i.p.'s (let terlijk: very important passen gers, d.w.z. zeer belangrijke reizigers) verstaat men alle burgers, die rechtstreeks of zijdelings iets met het militaire bestuur te maken hebben, maar het zijn nooit Ditsers. Op het perron ik hoef u wel niet te vertellen, dat zo wel het station als de stad ge schonden zijn schieten jon gens toe, die aanbieden de ba gage te dragen. Een Duitse conducteur jaagt hen weg en zegt ter verklaring: Dat zijn onze bagagedieven! Bij de contróle waagt de be ambte het niet naar onze kaartjes te vragen men reist trouwens niet op kaartjes in deze trein, maar op militai re movements-orders hij ziet aan kleding en houding, dat hij met vreemdelingen te doen heeft en brandt liever zijn vingers niet. Buiten staan taxi's, Duitse en Britse. De Duitse hebben tarieven in mar ken, de Britse staan evenals de trein ter beschikking van hen, die zich als officieren of als v.i.p.'s kunnen legitimeren. BAF'S. Met mijn reisgezellen stuif ik weg in een v.i.p. car naar Chligs, op 52 km. afstand. Dichterbij is geen logeergele- genheid. Alle grote hotels (en vele andere gebouwen) zijn ge vorderd en hebben een bestem ming als officiersclub, als v.i p.-mess, als press camp of iets dergelijks. Als niet-Duitser kan men alleen daar terecht. Dat zijn de Britse eilandjes in het Duitse land; men betaalt er zijn drinks met baf's, dat zijn ponden en shillings, die het opschrift „British Armed For ces, special voucher" dragen, uitsluitend bestemd voor de Britse zóne van Duitsland, el ders waardeloos. Het bezit er van is voor Duitsers verboden; zij hebben marken, die bin nenslands een fictieve waarde vertegenwoordigen, maar bui ten de grenzen niets betekenen. Voor Duiters is het betreden van Britse gebouwen over het Algemeen niet toegestaan. Bij de deur staan meestal een paar stoelen met het opschrift: „Hier mogen chauffeurs plaats nemen", maar zij doen dat maar zelden. Het Duitse per soneel van de gevorderde ho tels spreekt uitsluitend Engels. Er is geen vertrouwelijke om gang ofschoon daar geen verbod op staat en er zgn gescheiden w. c.'s voor Duit sers en niet-Duitsers, zoals er •parte ingangen zijn voor bei de categorieën. KOLONIAAL BESTUUR. Er werken veel ambtenaren van het voormalige Brits-Indi sche koloniale bestuur in Duitsland als officieren van het Brjtse M. G. en die hebben lets van de koloniale sfeer meegebracht. Zij spreken even min Duits als zij doorgaans de vele talen van Voor-Indië ken den. Zij werken er hard, heb ben het druk en brengen hun vrjje tjjd door in de clubs, on der elkaar, zonder contact met de bevolking. Zij hebben niet overdadig, maar goed te eten: zij krijgen elke dag hun siga retten, kortom wonen er als „gentlemen among coolies". Er zijn er bij, die de Duitsers even grondig haten als u en ik, maar zo zijn ze niet allemaal. Zij snauwen niet, bevelen nau welijks, maar adviseren en controleren en houden de touwtjes zodoende stevig in handen, zonder van enig machtsvertoon gebruik te ma ken. Op mijn tiendaagse reis heb ik geen Britse gewapende soldaat gezien. Tussen al deze adviserende en controlerende M. G.-officie- ren, wier aantal betrekkelijk gering is zei men vroeger van Brits-Indië niet, dat één Engelsman met een rottinkje er 100.000 inlanders wist te re geren? leven dan de fnil- lioenen verslagenen, slecht ge kleed, slecht gevoed, slecht ge- Dezer dagen heeft een groep van acht Neder landse journalisten een reis gemaakt door de Britse zóne van Duits land en naar Berlijn. Zij waren de gasten van het Britse Militaire Bestuur, maar hebben toch ook ruimschoots de gelegen heid gehad met de Duit se bevolking in contact te treden. Ook onze rei zende redacteur maakte, deel uit van dit gezel schap. Vandaag begin nen wij met de publicatie van zijn artikelen, die een indruk zullen geven van de vele aspecten, die het leven voorbij onze Oostelijke grenzen biedt. huisvest, zonder geestelijke ruggegraat. Zij regeren als mi nister over een der zestien lan den, waarin het vroegere Rijk, voor zover het niet aan Polen is afgestaan, is verdeeld, leiden fabrieken, herstellen woningen, ruimen puin, delven kolen, werken in fabrieken, op kanto ren of op het land, geven les, kortom: doen alles wat andere mensen in andere landen ook doen, behalve zichzelf zijn. En daar zullen zij voorlopig ook niet aan toe komen. Maar om met Tijl Uilenspie gel te spreken: ze hebben het er dan ook naar gemaakt DE BEZETTINGS-ZONES VAN DUITSLAND Het vroegere Duitse Ryk, aanzienlijk verkleind door de af stand van grote gebieden in hot Oosten aan Polen en (voor een klein deel) aan Rusland, bestaat thans uit-zestien landen, die, vrijwel zonder samenhang, bestuurd worden door even- zovele Duitse regeringen onder toezicht van de militaire be sturen der vier bezettende mogendheden. Zo bestaat de Britse zone uit de landen Sleesw\jk-Holstein, Nedersaksen, Noord- Rijn-Westfalen en Hanzestad Hamburg; de Russische uit Mecklenburg, Anholt, Brandenburg en Saksen; de Amerikaan se uit Hessen, Thtiringen, Wurtemberg, Beieren en Hanzestad Bremen; de Franse uit Rjjnland, Palts en Baden. En darf is er nog de stad Berlijn, die onder toezicht staat vari de gezamen lijke Kommandantura. Tussen de Britse en de Amerikaanse zóne is thans enige samenwerking op economisch gebied ont staan. De leden van de Curagaose delegatie, die het voornemen te kennen hadden gegeven, onverwijld naar de West te rug te keren, indien het over leg, Dinsdag met de minister gepleegd, niet tot een bevre digend resultaat zou leiden, verklaarden thans, dat zij be sloten hebben in elk geval te blijven tot na het overleg van Vrijdag a.s. Concertgebouworkest smokkelde niet. De voorzitter van de Vere niging „Het Concertgebouw orkest", de heer H. Plukker, heeft ontkend, dat de orkest leden zich bij terugkeer uit België aan buitensporige smokkel hebben schuldig ge maakt. Bij één lid wérd één paar nylons gevonden en verder kwamen slechts 5 kg. sinaasappels en 2 kg. rozijnen bij controle te voorschijn Pseudo-gravln gearresteerd. De Brusselse politic is er dezer dagen in geslaagd bjj een inval in een beruchte drankgelegenheid nabij het Zuidstation een avonturierster van grote allure te arresteren, namelijk de 44-jafige Adelaide Job, die zich in het algemeen liet doorgaan voor gravin de Brignac. Na de bevrijding zag men deze pseudo-gravin, die door haar schoonheid zeer opviel, herhaaldelijk in gezelschap van de Franse kolonel Crolset Haar naam werd eveneens genoemd in verband met de moord op de gravin Sauty de Chalon, die te Masmères^ (Frankrijk) onder geheimzin nige omstandigheden om het leven werd gebracht. Adelaide Job had, toen zjj te Brussel werd aangehouden, juist een jaar in een Franse gevangenis doorgebracht op grond van een tegen de veilig heid van de staat gepleegd misdrijf. Zij zou in Frankrijk n.l. deelgenomen hebben aan een organisatie, die Duitse krijgsgevangenen naar het buitenland hielp smokkelen. Afschaffers hebben hun eigen candidaat. De Anti-Kroegen Liga (Van een U.P.-correspondent.) NEW-YORK. Febr. De „droogleggingsbeweging" in de Verenigde Staten onder gaat een ware wedergeboorte de laatste tiid. Sommige lei ders ervan beweren, dat de dag zal komen, waarop de Amerikaan wederom niet in staat zal ziin on wettige wijze sterke drank te kopen. Thans, vijftien jaar na de intrekking van de prohibitie-wetten, ziin de meeste organisaties die de invoering van die wetten pro pageerden, wederom aan het werk. Zij ziin een enorme en waarschijnlijk onmogelijke taak begonnen met hun po gingen het land opnieuw droog te leggen, maar zij heb ben meer vertrouwen in hun succe.'. dan sinds vele jaren. NIEUWE REVOLTE. Mrs. D. Leigh Colvin, pre sidente van de Geheelonthou- dingsbond van Christelijke Vrouwen, ziet reeds een „nieuwe revolte" tegen de al cohol ontstaan. En haar mede- standster Elizabeth Smart, die secretaresse is van de Natio nale Raad voor Geheelonthou ding en Prohibitie, gelooft stellig dat de drooglegging zal terugkeren. De ..Anti-Kroe gen" liga organiseert zijn lei ding om daar iong bloed in te brengen en de Methodistische Geheelonthoudersbond heeft een grote aanval ontketend op Admiraal William Halsev, die onlangs gezegd heeft, dat hij geen soldaat vertrouwde, die met dronk en rookte. De wereldvoedselschaarste biedt de Amerikaanse geheel onthouders een welkome ge legenheid om hun kruistocht kracht bii te zetten. Zii voeren een campagne om wetten in gevoerd te krijgen ter bespa ring van graan door de leve ranties aan de distilleerderijen te beperken. Het Congres zal echter waarschijnlijk niet njpor i d=n een tij ROTTERDAMSE SPELERS BEZOCHTEN VLISSÏNGEN IN 1779. Goes herdacht in 1777 de bevrijding van de Spanjaarden. „Ontvang ons mede als Landgenoten, O, Zeeuwen, welkers Dapperheid Den steen der Grondvest heeft geleid, Waaruit de Vrijheid is Gesprooten." Ziedaar een van de strofen uit het lied, dat in 1779 dooi Simon Rivier geschreven in Vlissingen werd voorgedragen door Bingley. Beide heren be hoorden tot de belangrijkste fi guren van het Rotterdams To neelgezelschap, dat in de zo mer van 1779 een reis maakte naar Vlissingen om de Zeeu wen te laten genieten van hun toneelspel. Zoals in die tijd ge bruikelijk was, kwamen ze niet alleen met him stuk, maar ook met een „Inleiding, dienende ter Gelegenheid der Opening van het Tooneel te Vlissingen op den 12den July 1779" en met een „Afscheid". Natuurlijk worden de Zeeu- véen bijzonder geprezen om hun kunstmin. Lezen we niet in het Afscheid „Hoe lief is 't ons, uw Landgenooten. Te zien dat hier den goeden Smaak, En waare zucht tot nut vermaak, Onze eedle Kuns-min doet vergrooten." Er wordt bijzonder dank ge bracht aan „deze stutten van het Gemeenebest", en als de toneelspelers weer naar Rot terdam terug keren, wel: „Vaarwel, wij gaan naar Rotterdam; Maar zullen overal vermelden, Dat hier Minerve ook Zoonen stelden, Die Echtelingen zijn van Batoos Helden Stam". Wy vermoeden, dat degenen die de voorstellingen bijwoon den van het gezelschap ver moedelijk even veel (of wei nig?) begrepen hebben van de wonderlijke zinnen, die de hee» Rivier liet „reciteren" door zjjn collega Bingley. MUZIEK IN DE 14DE EEUW. Behalve tonelisten, kwamen ook muzikanten naar Zeeland. Doordat een oude rekening be waard is, weten we b.v. dat zulks geschiedde in 1364. Ba selis Willem Blankarts zone en Jan Martyns zone waren toen burgemeester van Mid delburg, en zij gaven honoraria aan „den menistreylen die vor 't sacrament ghegen". Het blflkt, dat in dat jaar een grote stoet van speellieden en zan gers voor het Sacrament uit gingen. Het eerste wordt ge noemd „meester Willem den corten Meester vedeleer"; daarna volgt „Jan den corten Constenaere van der vedelen", die drie stuiver kreeg. Heyn- ken van Utrecht, Rogier van Sinte Truden, en Ogier van Ypere, alle drie kunstenaars van de gitaar, kregen wat minder geld. Dan waren er pijpers en „trom pers". Naast de mannen waren er ook vrouwen, die de kunst beoefenden. Zo lezen we de namen van „Hannekijn de roet en zijn wijf en zijn dochter", die aangekondigd worden als kunstenaren „van der sant- schen". EEN HERDENKING IN GOES. Een andere muzikale plech tigheid in Zeeland had plaats in 1777 te Goes. Op 22 Maart van dat jaar was het tweehon derd jaar geleden, dat deze stad zich aan de dwingelandij van Spanje onttrok. Deze ge beurtenis werd plechtig ge vierd. De magistraten hadden verschillende plannen opge steld om die datum te vieren. In de eerste plaats zouden godsdienstoefeningen gehou- worden; dan zou er een plech tige maaltyd zijn. En tenslotte zou men die dag vieren „met een fraai muziek op het fraai en konstig orgel in de Grote kerk". Wij zullen hier geen verslag geven van alle feestelijkhe den, welke op deze gedenk waardige datum werden gege ven, want het gaat ons alleen om het muzikale gedeelte. De predikant te Capelle, Pe treus, had voor deze gelegen heid twee toepasselijke ge dichten gemaakt. Op de bijeen komst op de 22ste Maart wer den deze twee verzen in de al lereerste plaats gezongen door een groep zangers en zange ressen, welke zich opgesteld hadden in de nissen van de kerk. Daarna hield de predi- Kant een toespraak. Het ver slag uit die tijd vertelt dan verder: „De toehoorders, die de redevoering met een diepen aandacht en stillen eerbied delijke noodbeschikking, die de distilleerderijen iets zal be- Derken. Een ander belangrijk doel der prohibitionisten is de actie tegen het voeren van reclame voor dranken door de radio en in de pers. Daartoe werd een wetsontwerp ingediend door de hartstochtelijke „dro ge" senator Arthur Capper, dat door de handelscommissie van de Senaat in studie geno men is. Intussen trachten de ge heelonthouders het land stap voor stap op te drogen. In honderden „plaatselijke keu ze" verkiezingen voeren zii een campagne tegen sterke drank. Maar het resultaat van die campagne wordt nogal verschillend beoordeeld. Mrs. Colvin van de drooelegeers meent, dat een vierde deel van de Ver. Staten weer droog is of hard on weg het te wor den. Maar de bond van grote whiskev-distillateurs beweert, dat de „plaatselijke keuze" iuist een uitgesproken „natte" uitslag heeft. GEBRUIK VAN DRANK VERMINDERD. Over één ding zijn de „nat ten" en de „drogen" het eens: namelijk dat in Amerika op het ogenblik veel minder sterke drank wordt gebruikt dan tijdens de oorlog. Het ver bruik in 1947 was 18 percent minder dan in 1946 en tiidens de Kerstdrukte klaagden de Ncw-Yorkse slijters, dat de PRESTATIE VAN DE JOEGO-SLAVISCHE JEUGDORGANISATIES. 234 k.m. in 228 dagen ZAGREB. Febr. De opening van twee nieuwe spoorweglijnen op de Bal kan is in meer dan een op zicht een gebeurtenis, die grote belangstelling ver dient. Het gaat om de aller eerste spoorweg van Alba nië, die van de havenplaats Durazzo leidt naar het 43 kilometer ten Zuidoosten daarvan gelegen stadje Pe- ki; en die het volgend jaar tot Elbassan moet wor den doorgetrokken. Ten tweede om het eerste tra ject van de nieuwe Joego slavische Adrialijn van Schamatz aan de Sau naar Serajewo met de eveneens voor 1948 ontworpen door- tr Kking naar Catarro, in- plaats van de tot dusver in gebruik zijnde smalspoorlijn uit de tijd van de Oosten rijks-Hongaarse monarchie. DE JEUGD IN ACTIE. Aan beide ontwerpen werd Li het voorjaar van 1947~be- gonnen. Aan bet Albanese op 1 Maart en aan 't Joegoslavi sche op 1 April. Het werk aan beide lijnen werd niet uitge voerd door de een of andere ter zake kundige onderne ming. maar door de jeugdor ganisaties van beide landen, om welke reden zii ook de naam „Jeugdspoorweg" dra gen. Ten slotte valt op te merken, dat de trajecten lei klanten die vroeger vier fles sen kochten, het nu maar met één fles deden. Dit is hoofd zakelijk een kwestie van geld, omdat de kosten van voeding, kleding en andere nodozake- liike dingen sterk gestegen zijn. De prohibitie-beweging zal dit jaar een vuurproef door staan in Kansas, een van de drie staten, die nog altijd „droog" zijn. In Kansas zal in November gestemd worden over de vraag of die toestand moét voortduren of dat de verkoop van spiritualiën toe gestaan zal worden. Maar sommigen zeggen, dat Kansas al veel minder „droog" is dan het hele land tijdens de pro hibitie. Mississippi, een van de andere droge staten, heeft zelfs een belasting op sterke drank ingevoerd, hoewel de verkoop daarvan officieel ver boden is! Tenslotte zullen de droog- leggers hun eigen candidaat voor het Presidentschap der Ver. Staten stellen. Het is dr. Claude Watson, die onlangs beloofd heeft dat hij, als hij President zou worden, dé cocktailbars en pokerkamers •n het Witte Huis zal afbre ken (Nadruk verboden.) den door een uiterst moeilijk terrein en ondanks dat in ge bruik konden worden geno men na slechts 8 maanden van bo- -en. In Albanië was bo vendien de technische uit rusting der arbeiders zeld zaam primitief en pas in de loop van de zomer werden er enkele machines voor het grondwerk en het graven van tunnels aangevoerd. De Joego- slaven konden gebruik maken van de leerzame ervaring, die zii opgedaan hadden met de reeds in het voorjaar van 1947 gereed gekomen kolenliin in Noord-Bosnië tussen Banovici en Broko en toch is het een onbestreden wereldrecord, dat zij een bouwtraject van 234 km in 228 dagen meester wer den, waaraan 210.000 leden van de Joegoslavische jeugd organisatie, die in 3 ploegen werden ingezet, hadden ge werkt VAN GROOT BELANG. De redenen voor het ver snellen van de aanleg, waar van de beëindiging een tot dusverre vrijwel niet ontslo ten bos- en ertsrijke streek van Bosnië voor de technici toegankelijk maakt, zijn niet slechts van strategische aard, zii hangen ook tezamen met de ontworpen industrialisatie van het land. In Zenice, ca. 80 km ten Noorden van Seraje wo in het dal van Bosna, lig- f;en waardevolle steenkolen- agen en een klein hoogoven- bedrijf met grote toekomst. Het steenkoolgebied. dat zich van Zenica naar het Zuiden uitstrekt heeft een opper vlakte van 900 vierkante km, waarvan thans slechts 14 pet. uitgebuit worden. .Steenkool komt niet slechts voor in Ze nica. maar ook in Kahar, Breza, Teslic, Maglaj, Dobaj, Zebec en Novi-Secher, mangaan- en chroomerts ook bii Varos. verder ijzererts en gpud bij Teslic en Zebec. Ze nica wordt het Bosnische Ruhrgebied in het klein, ver klaren de Joeeoslaven. De nieuwe lijn leidt door on "zienbare en vaak door mensen nog in 't geheel niet betreden eiken- en beuken bossen. die nu pas hun waar de kriigen. Dit jaar zal Serajewo. waar thans een nieuw station wordt gebouwd, een doorvoerplaats van internationale betekenis worden daar het dan zowel naar het Noorden als naar 't Zuiden open staat. GROOTSE PRESTATIE. De communistische pgrtii van Joegoslavië heeft niet ver zuimd de waarlijk verbazing wekkende arbeidsprestatie als een overwinning van juist héar wereldbeschouwing uit te buiten en overdreven lof werd niet gespaard. Het valt opk niet te ontkennen, dat het tot dusverre in Joegoslavië niet gebruikelijk was spoor wegen in enkele maanden klaar te maken. Voor Albanië had men dergelijke vergelij kingen helemaal niet te trek ken. daar het fluiten van een locomotief in het land der Skipetaren eigenlijk nog een nieuwtje is. Het meest gebrui- keliike verkeersmiddel was tot dusverre nog {altijd de ezel en de ex-koning Zogu heeft de eerste en enige autoweg in zijn land aangelegd. Wanneer men daar nog bijvoegt, dat He kinderorganisatie^ van de Omladina, de „Pioniers" in Belgrado en Zagreb ook nog de aardige lilliputspoorwegen hebben aangelegd, dan kan men met recht het bouwen van spoorwegen op de Balkan een fanatieke hartstocht noe men. (Nadruk verboden.) Een van de candldaten voor de presidentsverkiezingen In de V. S. is senator Warren uit Califomië. Met grote span doeken demonstreert een groep van ztfn aanhangers voor hem. hadden aangehoort, bleven nu scherp luisteren naar het mu ziek, dat op het orgel gemaakt werdt". En nu komt dan het verslag van hetgeen aan muzikale pres taties ten beste werd gegeven. „Men speelde dagr eerst, de I Ouverture van Henri IV: daarop het vers „Goes zet uwe poorten open. Rol de vaan dels", waarbij de zangers en zangeressen hunne stemmen voegde: dit op de wijze van „den Deserteur". Toen volgde de II Ouverture van Henri IV en in het midden van dit stuk werd het kanon voor de twee de maal dien dag gelost, 't geen niet onaardig te pas kwam, vermids het n stuk van Henri IV een soort bataille verbeeldt, en in 't geheel met een veldmuziek veel overeen komst heeft. Na het einde van dit II stuk, zong en speelde men het tweede vers: „Ha, dit 's de dag" op de wijze van een Aria en eindelijk werd dit be sloten door het spelen van het bekende Airtje: „Wilhelmus van Nassouwen" met alle rietje variatiën". Terwtjl het Wilhelmus ge speeld werd, stroomde de kerk leeg en begaf het voornaamste deel van het gezelschap zich naar het Stadhuis voor de plechtige maaltijd. 1924. Nu we hier schrijven over muziek en toneel in Zeeland, nog een kleine herinnering aan een toneelgebeurtenis, welke verscheidenen onzer nog heb ben medegemaakt. We denken aan het openluchtspel uit 1924. dat werd opgevoerd naar aan leiding van Middelburg's Over gang in 1574. Dit stuk eindig de met de beschrijving van het feit, dat de Prins uit de han den van burgemeesters de sleu tels van de stad ontvangt. De witte vlag gaat neer op de toren; de Prinselijke vlag en standaard der Oranjes gaat omhoog. En dan eindigt het stuk met deze regels van Bou- tens: „Weest sterk, God maakt u zeker sterk. Tot vredeswerk, Walchrens hereende zonen! Aan het eiland weer in uw bewind, Zult ge eensgezind Uwe stoere liefde toonen. Van nu af aan Voor Zeeland tegen Spanje! Nu en voortaan Voor Nederland en Oranje. Dr. J. M. FUCHS. Eisensteln, pionier der Sowjet-film. De Russische filmregisseur Eisenstein. wiens overlijden wij berichtten, was nog kort geleden bezig met de omwer king van het tweede deel van zijn film „Iwan rj? verschrik kelijke". Dit deel had in de Sowjetunie aan scherpe cri- tiek bloot gestaan. Het eerste deel van „Iwan" is enige tijd geleden in ons land vertoond. Eisenstein is in 1898 gebo ren. Hij is aanvankelijk bij het toneel werkzaam geweest en sinds 1924 filmproducent. Se dert 1929 was hg professor aan het Sowjet-staatsinsti- tuut voor cinematografie^ Eisenstein wordt gerekend tot degenen, die met behulp van het technische middel van de film een karakteristieke kunstvorm hebben geschapen. Met Poedofkin behoort hij tot de bekendst geworden Sowjet- filmers. Zijn werk was geheel geïnspireerd op de proletari sche revolutie en het voort schrijden der Sowjet-Unie. ge lijk hij in woord en geschrift verklaard heeft. „Pantserkrui ser Potemkin", „Tien dagen, die de wereld deden wanke len", „De generale lyn" enz. leggen hiervan getuigenis af. In de vormgeving legde hij de nadruk op beeldenwisseling (montage), evenèls Poedofkin, met wie hij echter, wat de toepassing betreft, van mening verschilde. Eisenstein heeft in de tijd van de filmliga-bewe ging ook ons land bezocht.

Krantenbank Zeeland

Provinciale Zeeuwse Courant | 1948 | | pagina 5