Koning Bras had collega's Wat is de gulden waard? Stad in de wolken De Russische jacht op de atoombom Problemen van Sluis Francs, dollars en ponden staan er beter voor 't Is maar'n weet... Auto's met radio hielpen de West-Brabantse smokkelaars onschadelijk maken Van de Duitsers afgekeken Wisselkoers en vrije markt. (Van onze economische medewerker) Wat is onze Nederlandse gulden momenteel wel waard? Deze vraag wordt op het ach- terbalcon van de tram, op de fabriek en in de huiskamer opgeworpen en van alle kan ten bekeken, waarna men meestal tot de conclusie komt, dat de gulden nog maar een paar cent, hoogstens enkele dubbeltjes waard is. Is het inderdaad met ons Êeld per slot van rekening i de gulden het symbool van ons gehele geldstelsel zo trerig gesteld? Het geld heeft waarde voor ons, «doordat wij er goederen voor kunnen kopen. Het hangt dus van de hoogte van deze prijzen af hoeveel wij voor ons week- of maandrantsoen kun nen krijgen. Wij kunnen het nog eenvoudiger zeggen en ons afvragen wat wij voor één gulden kunnen kopen. Deze Koopkracht van de gulden kunnen wji gemakkelijk meten aan het indexcijfer van de groothandelspryzen en aan die van de kosten van levenson derhoud. Bedroeg de eerstgenoemde in October 1947: 273.7. dan wil dat dus zeggen dat de waarde van de gulden, uitge drukt in de groothandelsprij- zen. in October jl. nog maar (100: 273,7) is 36% pet. be droeg t.o.v. Juli 1938/'39. Beter staat onze gulden er voor, als vrij de kosten van levensonderhoud bii de kop ne men. Het indexcijfer hiervoor bedroeg op 15 November j.l. 198 t.o.v. 19S5/'36. De waar de van de gulden is dan ca. 50% pet. Wij laten nu maar In het midden of dit door het Centraal Bureau voor de Sta tistiek zo keurig berekende cijfer wel met de harde wer-, kelljkheid klopt. Doch ook al zouden wij zeggen; dat 't leven 2% maal zo duur is als voor de oorlog, dan nog blijkt de koonkracht van de huidige gulden 40 pet. van de voor oorlogse te ztin, hetgeen wil zeggen dat hrj. om het popu lair uit te drukken, 4 dubbel tjes van die van voor de oor log waard zou zijn. Inderdaad niet fraai, maar toch nog al tijd meer dan 'n paar centen. DE WAARDE IN HET BUITENLAND. Welke waarde hecht echter het buitenlapd aan ons geld? In het binnenland toch kan de regering door prijsbeheer- slng een dalir.g van de koop kracht trachten tegen te hou den. De prijzen in het buiten land heeft zy evenwel niet in de hand. In de eerste plaats krijgen wij hier de moeilijkheid, dat wij voor onze gulden in Frankrijk en in alle andere landen niets kunnen krijgen. Wij moeten eerst francs, pon den. dollars enz. kopen en dan kunnen wij onze aankopen doen. Wij hebben dus met twee prijzen te doen: met de prij zen van buitenlandse betaal middelen zij alle worden samengevat onder de naam valuta of deviezen en dan met de buitenlandse goederen. DE OFFICIËLE KOERSEN. De prns van de buitenland se betaalmiddelen wordt de wisselkoers genoemd en deze ls sedert 1945 door onze re gering bij overeenkomst met net buitenland vastgesteld. Zo moeten wij b.v. thans voor een dollar 2.65 betalen, voor een Engels pond 10.69, een Zwitserse franc 61 cent, een Belgische franc ca. 6 cent en een Franse franc ca. 2% cent. Ruw geschat blijken deze officiële koersen neer te ko men op een waardeverminde ring van de gulden met 20 25 pet, t.o.v. de gulden van veór 1940. Naast een waardedaling van onze gulden komt in dit cijfer echter ook een waarde stij ging van het buitenlandse be taalmiddel tot uiting. Veel interessanter is het evenwel om eens te kijken naar de prijs, die voor onze gulden op ae „vrHe markt" geldt. In Brussel zyn vóór een gulden 8,10 8,20 francs te krijgen, overeenkomende met gemiddeld 12,3 cent voor 1 Belgische franc of een koop kracht van ca. 48% pet. van de vrije t.o.v. de officiële gul den. In Ziirich zijn voor 100: 66 68 francs te koop, dus 1 Zwitserse franc kost ca. 1.50, zodat onze gulden in Zwitserse ogen slechts een waarde—van ca. 41 pet. van de officieel genoteenie heeft. Empire Stale Building OP DE „MINUUT AF" GEBOUWD. Als een imposant monumde ,,34th street" van New de „34ste streef' van New York het grootste gebouw ter wereld: „the Empire State Building", een fantastische kolos in* een fantastische wereld. Een verticaal-gebouwde stad, met suizende liften, haastige mensen, ratelendp telefoontoe stellen, met een mlllloen vierkante meter Kantoorruimte, 5000 huurders. 21.000 bezoekers per dag. 300 werksters, 86 verdiepingen en 18.000 meter telefoonkabel. Vele huisvrouwen hebben la den of dozen vol kleine lapjes. Daarvan kunnen aardige kunstbloemen worden ge maakt. De stelen maakt men van IJzerdraad met groene stof omwoelt. De werkgelegenheid. Op 27 December 1947 ston den ingeschreven 2050 (74) Sersonen, waarvan er 1486 in e D.U.W. waren tewerkge steld. Over de week eindigend 27 December 1947 werden 113 (4) personen geplaatst. Het afntal overgebleven aanvragen bedroeg 1938 (168). De tussen haakjes geplaatste cijfers heb ben betrekking op vrouwen. Gevraagd worden o.a. WALCHEREN: drukkers, kleermaker, loodgieter, zand- vormers, smeden, bankwer kers, meterykers, metaalbe werkers, étaleur, verkoper, loopjongens, jongste bedien den, naalstpr, verkoopster, kantoorpersdneel, huishoude lijk personeel. ZUID-BEVELAND: hand- xetters, machinezetters. bouw vakarbeiders, houtdraaier, mach. houtbewerker, smeden, •lectriciens, stoker, loodgie ter, wasserijpersonccl. leerling verpleegsters, huishoudelijk personeel. THOLEN: Bouwvakarbeiders, bankwerker-draaier, electri cian, loodgieter. bakkers knecht. SCHOUWEN- EN DUIVE- LAND: Stoffeerder, bouwvak arbeiders, meubelmaker, smid, lHnwerkcr, loopjongen, jong ste bediende, naaister,, nuis- houdelhk personeel. ZEEUW SCI I-VLA ANDE BEN: stoffeerder, bouwvakar beiders, meubelmakers, auto monteurs. leerling kappers, kantoocpersoneel, kleermaker, textielarbeiders, kapster, leer ling naaisters, strijksters, ver koopsters, typistes, tand art s- huisnoudelijk personeel. Rampen bleven niet uit. Mensen en'ïlngen zijn in dit monstergebouw of offlciënte ze samengeperst. De meest uit eenlopende bureaux zijn er in ondergebracht: staalmagnaten beheren er hun concerns, wa penfabrikanten verkopen er hun munitie, reclame-agenten maken er plannen voor de ver koop van champagne, delega ties van de Verenigde Naties vergaderen er. weldadigheids organisaties keren er hun bij dragen uitkortom een he le wereld is er onder één dak sp. men gebracht. „•PAPERASSEN- KATHEDRAAL". Men begon met de bouw van dit reusachtige huis in 1929. In enkele weken tijds werd het oude „Waldorf Astoria-hotel" afgebroken en verdwenen de marmeren pilaren van de be roemde Pauwenlaan,". Alles was van. te voren be rekend. Precies was vastge steld hoe ver de bouw per dag moest vorderen, elke steen was nauwkeurig berekend. „De paperassen-Kathedraal" noemde de Amerikaanse pers de nieuwe wolkenkrabber spot tend. Nog 'nooit was een der gelijk project „op de minuut af" gebouwd. Men had echter op alles gerekend: sneeuwstor men en regendagen waren in het bestek gecalculeerd. Slechts één ding was er niet in opgenomen: de financiële catastrophe van October 1929. Het gecompliceerde systeem van hypotheken, credieten aandelen, rente-verplichtingen enz., kraakte, toen op een fa tale Vrijdag in October de we reldcrisis op de New Yorkse beurs Inzette De uitvoering van het werk ging echter ongehinderd door Precies op de vastgestelde da tum 1 Mei 1931 had de opening plaats. Financieel voordeel bracht-het „Empire State Building" niet op. In de crisisjaren stond meer dan«een derde deel ervan leeg. Het luchtkasteel, dat schijnbaar werkelijkheid was geworden, bleek voorlopig finapcieel een luchtkasteel te blijvenPas In 1941 begon de exploitatie te renderen' GEEN GELUK. Toch schijnt het alsof 's we relds grootste wolkenkj-abber geen geluk brengt. Op de 78e verdieping laat men voor de bezoekers een dictafoon-rol draaien. Men hoort door de koptelefoon de stem van een man. die een brief dicteertplotseling klinkt een geweldige explo sie... men hoort geschrei... kreten om hulp... het brom men van een motor... het val len van stenen... doordringend telefoongerinkel... dan stilte... Deze dictafoon-rol heeft een treurige geschiedenis. Zti geeft een „ooggetuige-verslag" van het ongeluk dat op de morgen van de 27e Juli 1945 in het „Empire State Building Dlaats greep. Het was een mistige dag en de employé'» van de Katholie ke ontspanningsorganisaties werkten in hun bureaux op de 78e verdieping als in een wolk. Plotseling begonnen mu ren in te storten, het plafond kwam naar beneden en alles stond in lichte laaie. Op de be nedenverdiepingen voelde men een geweldige stoot, de tele fooncentrales werden met aan vragen overstroomd, op de bo venste verdiepingen brak een paniek uit, een man sprong van de 78ste verdieping naar beneden, een lift suisde om laag en sloeg op de vloer van de kelder te .pletter. Wat gebeurde er? Stortte de toren van Babcl in? Minuten later werd de situ atie pas duidelijk. Een zware bommenwerper van het type B 29 was in de mist tegen de wolkenkrabber gevlogen, had twee verdiepingen zwaar be- van 12 mensen. Er was slechts één „getuige"een dicta- foon, die de stem van een man had vastgelegd. Een man, die tijdens het dicteren van een zakenbrief uit het leven was weggerukt. Nauwkeurig had de dictafoon de vreselijke ge luiden van een door mensen handen geschapen hel vastge legd. DE SPRONG IN DE DIEPTE. Neen, „the Empire State Building" is niet onder een ge lukkig gesternte gebouwd. Het begon reeds met talrijke ongelukken tijdens het bou wen, daarna de crisisen de zelfmoordpogingen. Wie op het terras van de wolkenkrabber het panorama van' New York gadeslaat, wordt direct „bewaakt" door een der zeven agenten van de „anti-zelfmoord-polltie". die sinds 1941 hier is gestation- neerd. Bovendien is er rond het terras een sterke omhei- hing geplhatst. Zeventien men sen hebben zich tot nu toe door de sprong van het hoog ste gebouw ter wereld van het leven beroofd. NIET RENDABEL. Een Amerikaans architect verklaarde onlangs dat gebou wen met meer dan 12 verdie pingen niet meer renderen. By de bouw van nieuwe projecten wordt daarbij reeds rekening gehouden. Wolkenkrabbers zul len in de toekomst uitsterven zoals de reuzen-dieren der prae-historie zijn uitgestorven Monumenten van een tijdperk, welks einde zich reeds aan kondigt...... Van soldaat tot koning Een soldaat van het Amerikaans^ leger, ge naamd Brouwn, heeft 't algemeen Amerikaanse hoofdkwartier medege deeld, dat de bewoners van het eiland Samoa in de Stille Oceaan hem tot koning hebben uitge roepen. De soldaat; is op het eiland geboren en zijn oorspronkelijke naam is Faoai Lauvala Lutu Poni. Hij heeft ver klaard de troon te zullen bestijgen, zodra hij gede mobiliseerd is. Oorlogsmonumenten. Ook in Vlissingen is een plaatselijk Comité gevormd ter bevordering van de actie van de Nationale Monumen ten Comissie voor Oorlogsge denktekens. Zoals men weet, wil men komen tot de oprich ting van een centraal ge denkteken op de Dam in Am sterdam tegenover het Ko ninklijk Paleis en tevens een tiental monumenten oprich ten op verschillende plaatsen in het land, o.a. op Walcheren. Het geld wordt bijeenge bracht door de verkoop van bewijzen, dat men een gedeel te van het Damplantsoen in Amsterdam* heeft gekocht (waar dus het centrale ge denkteken zal verrijzen) en dit gedeelte heeft ten geschen ke gegeven. Eén cm.2 kost 0,50. E>e waarde der bewij zen van aankoop wisselt van 0,50 tot 1000.—. In Vlissingen zijn ze ver krijgbaar bij het Postkantoor, de Amsterdamse Bank, de Ned. Handel Maatschappij, de Nutsspaarbank, de Rotter damse Bank, D'huij. Badhuis straat 15. Evertsen, Walstraat 27, Dekker, Smalle kade 15, Goetheer, Paul Krugerstraat 41, Termeulen, Walstraat 34, Timmerman, Walstraat 44, V.V.V. Coosje Buskenstraat en de Veij Mestdagh, Bellamy- park 58. Het plaatselijk comité doet een beroep op de bevolking van Vlissingen om ook van haar kant er tce bij te dragen, dat de herinnering aan de ge vallenen en aan ae achter ons liggende jaren op een Neder land waardige wijze levendig wordt gehouden. Het comité bestaat: Mr. B. Kolff, Burgemeester, voorzitter, J. Blankenburgh, secr. Groenewoud 38, B. J. Schreuder, penningmeester, Rotterdamse Bank, A. Buijter- se, J. Callenfels, Ds. J. S. Hartjes, Mr. J. A. Heyse, Ds. J. Hindriks, J. J. Kempe, J. Marijs,-o. van der Meulen, L. P. van Oorschot, M. A. van Popering, Wf Poppe, Pastoor P. Poppen, Ir. G. de Regt, Ds. R. Slofstra, R. Sorgedrager. DE ORANJE HEEFT PANNE. Het M.S. „Oranje", dat op weg van Amsterdam naar Ba tavia is, heeft gerapporteerd, dat, wegens een defect aan een der motoren gestopt moest worden, waarop het schip met twee draaiende motoren de ha ven van Gibraltar is binnenge lopen om te repareren. Na het behalen van het kampioenschap van Kent heeft Wooderson verklaard, dat hij niet deel zal nemen aan de Olympische Spelen. Hrj zeide nog dat dit zijn definitieve be slissing was. Arbeidsvoorwaarden dorsbedrijf. Het College van Ryksbemld- delaars heeft voor het dorsbe drijf in het gehele land een re geling van lonen en andere ar- beidsvoorwaarden vastgesteld, welke bindend is voor alle be trokken werkgevers en werk nemers. De algemene bepalin gen zfln in alle provinciën ge lijkluidend. De lonen en tarie ven echter hiet. Voor de pro vincie Zeeland bedraagt het loon van de vaste arbeiders 45 en van de seizoenarbeiders 42.50 per week en van de los se en vervangingsarbeiders 90 cent per uur. By het dorsen van granen en peulvruchten zal in het algemeen in tarief worden gewerkt tegen 9% ct. per 100 kg. en per arbeider. STIKSTOF EN KALI. Voor blijvend grasland en voor koolzaad dat goed de winter is doorgekomen wordt thans een aanvullende toewij zing verstrekt van 20 KG. zui vere stikstof per ha. Ook van kali kan er een aanvullende toewijzing worden uitgegeven, n.l. voor de opper vlakte, welke in 1947 met aard appelen, suikerbieten, voeder bieten, koolrapen, mangel- en paardewortelen en uien was beteeld. Deze laatste toewijzing, be dragende 20 KG .zuivere kali per ha. voor kleigrond, 40 KG. .voor zavel en 60 KG. voor zandgrond, wordt echter al leen op aanvraag vérstrekt Zij die voor kali in aanmer king wensen te komen, moeten dit vóór 18 Januari a.s. opge ven bij hun P.B.H. Duitse ervaring helpe n de Sowjet-geleerden. Niet voldoende eléctrische energie. De Russische fabrieken zul len de eerste jaren niet in staat ztyn atoombommen te fabriceren, tenzij de Sowjet- deskundigen een middel ont dekken om atoomenergie vry te maken zonder dat daar voor een enorme hoeveelheid electrische kracht nodig is. Tot deze conclusie komt de Fransman William van Narvig, die vele jaren in de Sowjct Unie heeft vertoefd en daardoor een en ander te weten is gekomen van .Russi sche proefnemingen met nieuwe wapens. Dat neemt niet weg, dat de Russen alle mogelijke moeite aanwenden om de technische achterstand in de wapenindustrie op Amerika zo snel mogelyk in te halen. Er is een groot atoomplan opgesteld waaraan de staats commissie voorrang heeft ge geven boven elk ander in dustrieel of wetenschappelijk programma. Zowel in Siberië, bij Biisk en bij de rivier de Vi- tim, als in het Alaghengeberg- te zijn laboratoria, waar groe pen geleerden druk Jbezig zijn aan het doen van proefnemin gen. Daaronder bevinden zich Duitse geleerden, die na de val van Berlijn door hét Rode Le ger gevorderd werden en nu Stalin en Molotov werpen hun stembiljetten in de bus by de verkiezingen in Moskou, die In December plaats vonden. Woningzorgen en wel doorvoede geïnterneerden. Men schrijft ons uit Sluis: Eindelijk weer eens wat fat soenlijke woningen, zo ver zucht men in Sluis, waar van de wederopbouw nog zo heel weinig is te bespeuren. Het zijn weliswaar woningwetwo ningen, met stenen vloeren maar deze huizen ztyn toch te prefereren toven de houten schadigd, veroorzaakte de dood wagen». Op een in het gerechtsge bouw te Breda -gehouden pers conferentie heeft de officier van Justitie te Breda, mr, Hustinx, een uiteenzetting ge geven van de grote smokkelza- ken in West-Brabant, waaraan thans een einde is gemaakt. Adjudant Kramer van de marechaussee en de hem toe gewezen wachtmeester van Gestel van de Rijkspolitie zijn het geweest, die klaarheid hebben weten te scheppen in de diverse smokkelzaken. wel ke dateren uit de tijd van de Duitse bezetting en na dc be vrijding op grote voet zijn voortgezet. Het is echter niet juist dat de wielrenner Braspennlnx de leider was van de smok kelorganisatie. Hij was de medcleider van één der or ganisaties. Behalve z(jn ben de, traden nog twee andere op. AFGEKEKEN. Het smokkelen per militaire wagen is van de Duitsers af gekeken. Corrupte leden van de „Wehrmacht" gebruikten immers hun auto's voor de smokkelarij. Na de bezetting zette een aantal geallieerde militairen en ook enkele grens wachten de zaak op dezelfde manier voort Het was zelfs zo erg, dat toen de maatregelen werden afgekondigd, waarbij voor het vervoer van goederen bepaalde papieren werden ver eist, men deze papieren ver valste. Grenswachters gingen zelfs wekelijks hun geld halen voor het doorlaten van deze NIEUWE KANS. Toen eind 1946 uit BelgiscHe dumps pantserauto's kqpden gekocht worden, kreeg de smokkelwereld een nieuwe kans. De eerste phntserauto werd in April 1947 onbeheerd aangetroffen onder Rysbergen, geladen met zeep, tabak, ka toen, wol en kauwgummi. De inzittenden hadden na een fel le achtervolging de vlucht we ten te nemen. In de nacht van 23 op 24 April van het vorige jaag zag men andermaal een pantserauto, die in Breda kon worden aangehouden, doch daarna weer wist te ontkomen. De derde keer, dat men een pantserwagen zag. was in de nacht van 30 op 31 Augustus, weer in Rosbergen. In October werd een dergelijke wagen on geveer 10 keer in West-Bra bant gesignaleerd, doch de smokkelaars kon men niet vat ten. Zelfs speciaal aangelegde versperringen hielpen niet. „WALKIS-TALKIES" BU de opsporing gebruikte men ook „Walkis-talKies" en auto's met zend- en ontvangin- richting. Het ypas de eerste keer, dat deze middelen zijn toegepast voor het opsporen van strafbare handelingen. Dag en nacht ls er gezwoegd. Geleidelijk kreeg men de gege vens te pakken over de drie smokkelorganisaties, die elkaar beconcurreerden en elkander zelfs de pantserwagens ontsta len. Een der hoofddaders ar resteerde men in de nacht van 5 op 6 December van het vori ge jaar. Bij een huiszoeking vond men een gebrekkige boekhouding, waarin de ver handelde artikelen- waren op getekend, maar ook de namen van verschillende leden van de bende en bovendien allerhande interessante aantekeningen De pantserwagens bleken besturd te worden door ervaren chauf feurs, meest Belgen. Zij waren bemand met een „wegverken- ner" en iemand die wagens kon bedienen, maar die tegelijker tijd ermee was belast spijkers of spijkerplanken op de wegen te smijten, om de achtervol gende auto's „stukken" te be zorgen. De drie leden der be manning kregen voor hun kar wei gemiddeld 3000. In het totaal gingen drie wq^ens van de smokkelaars verloren: één bij Rijsbergen, één in Amsterdam en één in België in de omgeving van Loenhout. Per tocht werd naar schat ting voor 40.000 aan waren ons land binnengesmokkeld. AMBTENAREN. De verhalen, dat ambtena ren zouden hebben meege werkt, werden sterk overdre ven verklaard op de persconfe rentie. Het werd onjuist ge noemd. dat de smokkelploegen gebruik zouden hebben ge maakt van R.A. F.-mensen. Er zijn wel twee agenten van po litie. waarvpn één een ex-agent uit IJreda, gearresteerd. Vroege lente. In Voorhout heeft de lente reeds haar intrede gedaan. Eenhyacinten kweker heeft het win- terdek van zyn bloem- bollenvelden moeten ver wijderen, omdat enkele variëteiten reeds met hun koppen boven de grond zijn komen kliken. Een wel uitermate vroeg .tijdstip! noodwoningen en de vele nog niet herstelde huizen. Een 8-tal gezinnen is dezer dagen gelukkig gemaakt *en dankbaar in hun nieuwe huis getrokken. Over een maand zullen zeer waarschijnlijk nog 10 van die W,W.W. gereed zijn en de toekomstige bewo ners wachten met ongeduld tot ook zij er in kunnen trekken. Zo is dus het begin gemaakt. Er zyn nog 28 W.W.W. in aan bouw, doch het werk vlot niet zoals wel gewenst ware. Er zullen er binnenkort nog 45 worden aanbesteed, zo vertelde ons burgemeester Aemouts, doch dan is het genoeg. Dan moet er maar eens begonnen worden aan de wederopbouw in de kom van de gemeente. Weliswaar is het bouwplan nog steeds niet goedgekeurd, er is nog een velschil van mening tussen de stedebouwkundige en Den Haag, maar desondanks zullen toch, zeer binnenkort, enkele particulieren tot nieuw bouw besluiten. Het zijn e~** 4-tal zakenmensen die dit ze besluit hebben genomen INTERNERINGSKAMP. Dat het interneringskamp nog steeds in Sluis blyft ge- vqgtigd, heeft niet bepaald de sympathie van de Sluizenaren. Men vreest n.l. dat de terug keer van het vroegere inter naat daardoor onmogelijk wordt gemaakt, omdat, wan neer de geïnterneerden een maal zullen zijn verdwenen, de restauratie van het klooster, zeker nog een jaar zal vergen. Ook de verzorging van de geïnterneerden wekt grote ergernis, daar deze politieke delinquenten een toeslag van 50 op hun levensmiddelen rantsoen krijgen, z.g.n. voor zware arbeid. Met die zwa,-p arbeid zal het echter wel lev lopen en de heren zien er dan ook patent uit. Wanneer men ziet hoeveel brood, aardappelen etc. dage lijks uit het kamp wordt ge voerd voor varkenseten, is de ze ergernis bègrijpelyk. GOEDE BEWAKING. Van ontsnappingen uit dit kamp hoort men niet. Hoe is het mogelijk. Eerstens is het leven er nog niet zo kwaad en weet men van tyd tot tyd een fuifje te organiseren en in 't bjjzonder is - de bewAking pri ma, n.l. zo, dat er practisch op iedere twee geïnterneerden één bewaker is, n.l. op 254 ge ïnterneerden, 120 bewakers De vrouwen van de geïnter neerden krijgen een behoorlijke ondersteuning, zodat deze poli tieke delinquenten heel wat kosten aan onze belastingbeta lers. hun kennis, opgedaan in Duit se laboratoria, delen met hun Russische collega's. Hoever men met de onderzoekingen gevorderd is wordt natuurlijk streng geheim gehouden, maar algemeen neemt men aan dat het atoomgeheim voor de Rus sen niet meer bestaat. De moeilijkheid voor hen is nog slechts de theoretische resulta ten om te zetten in practische. Uranium is nu wel in voldoen de mate voorhanden. Begin 1946 legden de Russen een uit gebreid spionnagenet aan in Canada met de bedoeling de zogenaamde Geiger-teller te verkrygen, waarmee de aders van pechblende, waarvan ura nium een bijproduct is, kunnen worden aangewezen. Om streeks diezelfde tijd werd een intensieve jacht ingezet naar uranium in de Yablonai wou den in Siberië eh in de bergke ten van de Altai in Buiten Mongolië. In October 1946 wa ren de Russische bergketens reeds ingedeeld in drie groe pen, bergen die zeer zeker ertslagen bevatten, bergen waar zich waarschijnlijk mijn- aders bevinden en bergen waar mogelijk uranium aanwezig is. Sinds die tyd heeft men uit de eerste groep uranium kun nen winnen. Wat de Russen echter ont breekt, is electrische energie. Voor enorme proefstations als in Oak Ridge, in Amerika, zijn grote hydro-electriseha wer ken nodig. Dc bouw daarvan is in de Sowjet Unie maar in edn beginstadium. Het zal nog wel anderhalf jabr duren voor de verwoeste grote stuwdam in de Dnjepr zynv vooroorlogse pro ductiecapaciteit heeft bereikt en nog meer maafid°n voor de bergstromen van S'b'-rië in hydro-electrische krachtbron nen zijn omgetoverd. v V-WAPENS. Intussen werken de Russeh gestaag door aan de vervolma king van andere wapens. Men herinnert zich waarschijnlijk dat in de zomer van 1946 bo ven Zweden geheimzinnige pro jectielen werden waargenomen, die in Noordelijke richting vlq^ gen. Deze raketten waren waar schijnlijk Russische proefraket- ten, afgeschoten van Usedom en gericht op Spitsbergen en de wateren in de omgeving van de Poolzee. De afstand tussen Usedom en Spitsbergen is on geveer dezelfde als die tussen de wouden van Litauen en de Britse eilanden. 1 Tezelfdertijd wijdde Rusland, zich aan proefnemingen met het wegschieten van V-wape- nen van af duikboten. ONDER ZEE LR 'XXVI. Aan het einde van de oorlog bezaten de Duitsers een onder zeeboot bekend onder de naam van type XXVI. De nieuwe in richting der motoren stelt de ze duikboot in staat voor on bepaalde tijd onder water jte blijven, zelfs kan zrj de electri sche batterijen opnieuw laden. Geallieerde vlootkringen heb ben erkend dat, als Duitsland een voldoende aantal duikbo ten van het type XXVI reeds In 19431944 had gehad, de oorlog heel goed een volkomen ander verloop zou kunnen heb ben genomen. Toen de Russen in April 1945 Stettin bezetten vonden zij de enorme scheepswerven „Vulkan Werke" bijna intact. In deze werven ontdekten zij twee practisch voltooide onder zeeërs van het type XXVI. Zy verkregen eveneens de ontwer pen, tekeningen en alle con- structiqdetails van deze onder zeeër. Aldus toegerust versnel den de Russen de voltooiing van dc twee onderzeeboten die op een goede dag uit de Oost- zeehaven verdwenen. EEN VREEMD VERSLAG. In de zomer van 1946 werd aan. de Noorse geheime dienst een vreemd verslag overhan digd. Vissers die in de Pool- zeeën voeren hadden bij de Noordelijke punt van Noorwe gen twee vreemde schepen waargenomen. Het waren zon der énige twijfel onderzeebo ten, uitgerust met een zeer laag torentje. Deze beschry- ving stemde precies overeen met het type XXVI. maar er was één ding gehepl nieuw: een merkwaardig toestel stak boven het dek qit. Uit alles blijkt dat déze hellingen zijn bestemd om vuurpijlen af te schieten van het type waarmee de Russen hebben geëxperi menteerd op het eiland Use dom. Zij zijn alleen van veel kleinere afmetingen. De Sow- jet-Russischc marine is dus be zig proeven te nemen met het afschieten van atoomvuurpylen van het schip naar de kust. Ofschoon .deze projectielen vanzelfsprekend een geringere draagwijdte moeten hebben dan die afgeschoten van het vasteland, zal een flotille on derzeeboten voorzien van schietapparaten voor atoom vuurpijlen in staat zijn een on denkbare chaos te scheppen, Indien deze worden gericht op kuststeden* Er is niet veel fantasie voor nodig de belangrijkheid van een wapen als dit te beseffen in geval van oorlog.

Krantenbank Zeeland

Provinciale Zeeuwse Courant | 1948 | | pagina 4