Een microscoop die
150.000 maal vergroot!
Oost-Europa wacht
op Russisch graan
Verkoudheid niet
te genezen
Drama van een
begenadigde
„Daar komt de bruid.."
i^Een Zig-Zag-puzzle j
TWEEDE BLAD
PROVINCIALE ZEEUWSE COURANT
ZATERDAG 15 NOVEMBER 1947
Nieuw instrument in dienst
der wetenschap
Knap werk van Philips.
(Van onze speciale
verslaggever).
„Levensgevaarlijk, hoge
spanning!" staat er op de deur
onder een grijnzend-gestyleer-
de doodskop. Na een lange
wandeling over tal van gangen
en trappen door een groot,
maar overigens oninteressant,
fabrieksgebouw te Eindhoven.
Mijn begeleider klopt tn wij
treden binnen, even huiverend.
De geleerde in zijn witte jas,
die opstaat en zijn bril neer
legt om mii te begroeten,
ziet het blijkbaar. Glimlachend
stelt hij mij gerust. „Aan deze
kant van het hek is geen ge
vaar, u kunt gerust gaan zit
ten en mocht u per abuis iets
aanraken zult u zich daar geen
kwaad mee doen". Niettemin
neem ik omzichtig plaats, elke
aanraking van welk metaal
ook vermijdend. Ik heb niet
veel van de natuurkundige
kennis, die een goedwillende en
ijverige H.B.S.-leraar te Haar
lem mij heeft trachten bij te
brengen, weten vast te houden
maar intuïtief is de indruk mij
bijgebleven, dat hout minder
gevaarlijk is dan koper of
nikkel. De stoel is gelukkig
van hout. Ik geloof, dat ik in
dit vertrek niet op een meta
len zou zijn gaan zitten
„En dit is dan onze experi
mentele electronenmmicros-
coop", zegt de geleerde. Ik
knik en kijk naar dat vreemde
instrument achter het rode
hek, waar een ananuensis
rondscharrelt en wat doet niet
allerlei draadjes. Hij is er
griezelig vertrouwd mee.
Eigenlijk ben ik een beetje te
leurgesteld ,want er is uiter
lijk zo weinis- aan te zien. Kan
men nog wel van een instru
ment spreken? Het is een in
gewikkeld bouwsel van stangen
en buizen en bollen en staven
met wie-weet-wat-allemaal er
binnenin. Is dat een micros
coop?
Onwillekeurig denk ik aan
Zacharias Jansen, de verdien
stelijke Middelburgse brlllen-
elijper, die in 1590 de eerste mi
croscoop ter wereld maakte:
een eenvoudige buis met twee
geslepen glazen, een objectief
en een oculair. Hij wees de
weg naar die wonderlijke we
reld, die men microsmos
noemt, het leven in een wa
terdroppel ,de structuur van
een vezel. Antonie van Leeu
wenhoek, de Delftenaar, be
greep hoeveel de wetenschap
wel had aan zulk een instru
ment. Voortbouwend op wat hij
deed ontdekte men de micro
ben, de bacteriën en al dat
andere kleine gedierte, dat
voor zulk een groot deel oor
zaak is van allerlei ziekten.
Millioenen mensen hebben in
direct hun leven te danken
aan het eenvoudige feit, dat
er microscopen bestaan.
De moderne wetenschap had
het gebracht tot een vergro
ting van 1800 maal. Geen
kleinigheid! Maar dank zij de
vinding van de electronenmi
croscoop, waarin electronen de
taak van de lichtstralen heb
ben overgenomen, gaat een
Poort open tot een volkomen
nieuwe wereld op biologisch,
oiineralogisch en metallur
gisch gebied, dank zij vergro
tingen tot een maximum van
1 150.000! Hiermee is men in
staat om deeltjes welke slechts
°T> 0,000.0002 mm. afstand van
ökaar liggen, nog gescheiden
zien, terwijl de gewone op
tische microscoop slechts toe-
rfftL °m bacteriën etc. van
O.000.2 mm. zichtbaar te ma
ken.
Om nu een microscoop te
kunnen construeren, waarbij
ntet licht- maar electronen-
etralen een vergroot beeld vor
ken, is nodig; plaats een elec-
tronen-bron, welke de electro-
nenbundel op het voorwerp
concentreert en lenzen, die de
eigenschap hebben om stralen
die van één punt uitgaan weer
Zijn alle radio- en fietsen-
bouwers fabrikanten?
De vraag of bouwers van
radio s en fietsen hun prijzen
mogen berekenen volgens de
pnj zenbeschikking fabrikan
ten 1947 heeft bij de berech
tingen door de Tuchtrechters
voor de Prijzen in ons land
herhaaldelijk moeilijkheden
heeft de
Tuchtrechter te Arnhem be
sloten om er, in afwachting
Yan ae" nadere definitie van
fabnhant, voortaan
h1 £aan, dat derge-
lflke bouwers ook fabrikanten
berekenen.
Ook in Zeeland heeft de
Tuchtrechter voor de Priizen
herhaaldelijk zaken van een
S wVtrekking te behan
delen. Wy vernemen, dat hh"
£LÏWhting van een nadere
beschikking, geneigd is een
zelfde standpunt als zijn col
lega te Arnhem in te nemen.
Van Cauwelaert is be
aamd tot voorzitter van de
Belgische Kamer.
in één punt samen te doen ko
men. De electronenbaan gaat
door een luchtledig, daar an
ders door botsingen met lucht,
moleculen de electronen hun
snelheid zouden verliezen, zo
dat er van de afbeeldingen
niets terecht zou komen.
Als men nu de mogelijkheid
kan scheppen om electronen-
stralen, net als lichtstralen, te
breken dan kan men met elec-
tronenlenzen een beeld vormen.
Het is gebleken, dat men als
electronenlens en ringvormige
draadklos kan gebruiken, die
men om de electronenbundel
heenlegt. Een electrische
stroom, die door deze draad-
klos heengestuurd wordt,
maakt deze tot een electro-
magneet. De kracht, die de
magneet op de electronenstraal
uitoefent, doet de straal af
buigen.
Het initiatief tot de bouw
van een electronenmicroscoop
voor Nederland is destijds
vooral uitgegaan van prof. dr.
H. B. Dorgelo, van de Techni
sche Hogeschool te Delft, in
welke plaats ook het Instituut
voor Electronenmiscroscopie ge.
sticht werd. Te Eindhoven is
kortelings een electronenmi
croscoop gebouwd, die op de
internationale conferentie voor
Electronenmicroscopie te Ox
ford in September j.l. zeer de
belangstelling trok. Deze mi
croscoop voor 100.000 volt is
bedoeld als het prototype,
waarvan er later waarschijn
lijk meer geleverd zullen wor
den. Voor het verrichten van
speciale onderzoekingen in
Eindhoven is een experimentele
electronenmicroscoop gebouwd
voor 400.000 Volt. Deze span
ning geeft zeer lichtsterke
beelden, hetgeen de microsco
pie in vele opzichten ten goede
komt.
Het is te verwachten en te
hopen, dat de electronenmis-
croscoop in de toekomst in vele
ziekenhuizen en laboratoria te
vinden zal zijn. Diverse ziekte
overbrengers .welke te klein
waren om met de optische
microscoop waar genomen te
worden zijn reeds met behulp
van de electronenmicroscoop
ontdekt.
Grote verrassingen staan
ons op dit nieuwe onderzoe
kingsterrein nog te wachten...
Internaat voor
schipperskinderen.
Het Schoolfonds voor Schip-
gerskinderen vanwege de Ned.
[ervormde Kerk heeft voor
schipperskinderen, die voor
hun geestelijke en maatschap
pelijke vorming enige tijd aan
de wal moeten verblijven, de
beschikking gekregen over een
schoolgebouw aan de Van
Hallstraat te Amsterdam, waar
in afwachting van een eigen
gebouw, voor de tjjd van 5
jaar eèn internaat wordt ge
vestigd. Het internaat, dat
de naam „Prinses Beatrix" zal
voeren, kan ongeveer 100 kin
deren in de leeftijd van 914
jaar gedurende 3 jaar herber
gen. De kindren ontvangen
hun onderwijs op de speciale
schippersschool aan de Brou
wersgracht te Amsterdam.
EEN STROOM VAN GESCHENKEN VOOR
PRINSES ELIZABETH.
Soberheid bij de feestviering
20 November, de huwe
lijksdag van Prinses Eliza
beth, nadert. De jonge
Prinses, die voorbestemd is
eenmaal de Kroon van En
geland te dragen, is op het
ogenblik het meest bespro
ken en meest gefotogra
feerde meisje uit het Britse
Gemenebest.
GESCHENKEN.
Haar ouders hebben bekend
gemaakt dat, geheel in over
eenstemming met het leven in
Engeland, het huwelijk zeer
sober gevierd zal worden.
Maar millioenen in het Britse
Rijk doen hun best om de jon
ge bruid dit niet te doen voe
len.
Er zijn inzamelingen van six
pences en half-crowns georga
niseerd voor geschenken voor
de toekomstige Koningin waar
aan rijk en arm, jong en oud
meedoen. De bevolking van
Victoria, in Australië, schenkt
een gouden juwelenkistje. De
struisvogelkwekers in Outs-
hoorn (Z. Afrika) verzamelden
de fijnste struisveren, blank
als sneeuw. Kaapstad zal de
Voedsel-situatie achter het „IJzeren Gordijn".
Niet zeer rooskleurig.
(Van een U.P.-correspond,nt).
Wij vroegen een Hongaarse
autoriteit waarom in sommige
plaatsen de winkels leeg wa
ren, hoewel de regering be
weert dat er overal genoeg
voedsel te krijgen is. Zijn ant
woord vormt tevens een der
factoren, die bepalen of de lan
den van Oost-Europa achter
het „ijzeren gordijn" deze win
ter genoeg te eten zullen heb
ben. Hij zeide: „Er heerst hier
een publieke vrees, vrees voor
een nieuwe oorlog. De men
sen die het maar enigszins
kunnen doen, hamsteren alles
wat zij maar krygen kunnen."
De andere factor is de vraag:
„Kan Rusland afleveren wat
net beloofd heeft?"
TSJECHO-SLOWAKIJE.
Van deze landen is Tsjecho-
Slowakije waarschijnlijk het
best af. Het maandelijkse rant
soen is ongeveer 15 pond brood,
3 pond vlees en vier eieren
plus een kleine hoeveelheid
vet. Er is echter boter noch
melk. Maaltijden in restaurants
zijn op bonnen, maar zij zijn
goed, al kosten zij dan ook tien
gulden, iets wat de gemiddelde
Tsjech, die ongeveer 325 gul
den per maand verdient, zich
niet vaak kan permitteren. De
Russen hebben Praag beloofd
24.000 ton graan per dag te
leveren, beginnende op 1 Dec.,
welke hoeveelheid de verliezen
moet goedmaken die het land
tengevolge van de grote zomer-
droogte heeft geleden. Als Rus
land levert, zullen de Tsjechen
deze winter te eten hebben.
HONGARIJE.
De Hongaren jagen op het
ogenblik de wereldmarkten af
naar graan. Het land heeft on
geveer 30.000 ton nodig. Toch
had Hongarije zelf een goede
oogst van mais, bonen en sui
kerbieten en er is genoeg olie.
Maar een deel van het graan
wordt door de Russen aan...
Tsjecho-Slowakije geleverd als
Hongaarse herstelleverantie!
Ook aan Bulgarije hebben de
Russen graan beloofd. Het te
kort hier beloopt een 165.000
ton, terwijl de stadsbewoner in
Bulgarije van de winter niet
meer dan een flinke aardappel
per das krijgt.
Het Poolse ministerie van
bevoorrading zegt dat Polen
deze winter een half millioen
ton graan tekort komt, al is
Studenten
in hongerstaking.
De studenten in Leu
ven zijn in hongersta
king gegaan.
Bij wijze van protest
tegen de, naar hun me
ning te hoge prijzen, heb
ben ze besloten hun mid
dagmaaltijden voorlopig
niet meer in de restau
rants te gebruiken.
de oogst overvloediger dan het
vorige jaar, toen de Unrra mil
lioenen in Polen voedde.
GRIEKENLAND.
Griekenland tenslotte heeft
de problemen van vluchtelin
gen, vrees en strijd. De econo
mie van dit land leunt geheel
tegen Amerika aan. De Grie
ken eten echter beter dan de
Duitsers of Oostenrijkers, ten
zij zij het ongeluk hebben in
een door de burgeroorlog afge
sloten streek te leven.
Tot dusverre is de Russische
hulp in Oost-Europa nog niet
voelbaar en zijn er meer goe
deren verkrijgbaar, afkomstig
uit Amerika en andere landen.
Sommigen hier zeggen, dat
Rusland zijn graan wil gaan
gebruiken om Europa voor het
communisme te openen. Maar
op vele plaatsen worden de
troepen van het Rode Leger
nog onderhouden door het land,
waarin zij als bezettingsmacht
optreden. En Oost-Europa
wacht met spanning op de
Russische leveranties.
Prinses Elizabeth.
bruid verrassen met een kost
baar sierraad van goud en dia
mant. Canada geeft een bont
jas. De Belgische Prins-regent
stuurt een thee-servies van
oud-Brussels aardewerk. Not
tingham, stad in Engeland, le
vert textiel, tafelkleden, on-
derkleding enkousen. In
totaal kreeg Prinses Elizabeth
nu al meer dan 180 paar Ny
lon-kousen. Het corps diplo
matique in Londen schenkt 'n
toilletkoffertje, waarin de ver
schillende voorwerpen, zoals
kammen, borstels e.d. van zil
ver zijn. Elk voorwerp is met
een E gemerkt. Ook de stad
Parijs geeft een soortgelijk
geschenk, 't koffertje is hier
van schildpadleer.
Overal uit de wereld komen
de geschenken van daan. Het
meest onkiese, hoewel goed
bedoelde geschenk, kwam van
een juffrouw „ergens in Enge
land" diebabykleertjes
zond, gebreid van hard-groene
wol.
DE BRUILOFT.
Grote feestbanketten zullen
ter ere van het huwelijk niet
worden gegeven. Met het oog
op de soberheid die men wil
betrachten is ook van de tra
ditionele hofkleding en gala
uniformen der gasten afge
stapt.
De Prins-gemaal blijft by de
plechtigheden enigszins op de
achtergrond. Als elke Engelse
bruidegom zal hij zich met zijn
„best man" langs een omweg
naar de kerk begeven, waar
hij op de komst van z'n bruid
zal wachten. Bruid en bruide
gom zien elkaar dus eerst voor
het altaar in de Westminster
Abbey.
En tenslotte, al weer met 't
oog op de soberheid, onder
neemt het jonge paar de hu
welijksreis in eigen land.
OOGST 1947.
Blijkens een voorlopige ra
ming van het C.B.8. is de op
brengst per ha. van granen,
peulvruchten en handels-groen-
voedergewassen dit jaar in het
algemeen 20 a 30 pet lager dan
gemiddeld in 1930-'39. Van
wintertarwe wordt de op
brengst 30 lager geraamd,
zomertarwe 16.2 rogge 22.8
wintergerst 31.8 zomer-
gerst 11.1 haver 13.4
veldbonen 35.7 peulvruch
ten 31.8 en bruine en witte
bonen 14.1 Van koolzaad
was de opbrengst 19 bene
den normaal, van karwijzaad
slechts 1 maar van kanarie
zaad 43.5 c/c. Alleen van aard
appelen wordt de opbrengst
ho^er dan normaal geschat en
wel: consumptieaardappelen 6
en fabrieksaardappelen 9
TOTALE OPBRENGST.
De totale opbrengst aan tar
we wordt voor 1947 berekend
op 193.467 ton tegen 353.316
ton in 1946, van rogge 315.972
ton dit jaar tegen 445.379 ton
in 1946, van consumptieaard
appelen beide jaren ongeveer
evenveel. (3 millioen ton en van
fabrieksaardappelen 1.55 mil
lioen ton in 1947 tegen 1.15
millioen ton in 1946.)
Weer postzegelboekjes.
De Directeur-Generaal der
P.T.T. heeft o.m. bepaald,
dat weer in gebruik wor
den gesteld: Postzegel
boekjes met 24 zegels van 2
cent; met 24 zegels van 10
cent, 6 met zegels van 2, 6 van
7j/2 cent en 12 van 10 cent.
Postzegelrollen, bevattende 500
of 1000 zegels van dezelfde
soort.
Verklaringen van een Amerikaans doikter.
Ook niet te voorkomen?
Als U niet al te veel pech
hebt, dan zit U van de winter
toch altijd nog met minstens
twee verkoudheden opge
scheept.
In ons land zullen weer duizen
den guldens besteed worden
aan allerlei remedies, van ab
dijsiroop en asperine tot dure
vaccines toe en aan doktersvi
sites. Een aanzienlijk percenta
ge van de doktersbezoeken zal
in dit land van mist en mest,
van vuile koude regen weer de
mensen gelden die, een das om
de keel, kouwelijk weg gedo
ken naast de kachel zitten en
„Hadsjie" zeggen als de deur
opengaat.
Maar we hebben pech gehad.
Daverende pech. Een Ameri
kaanse dokter, H. A. Reimann
heeft de (euvele) moed gehad
in het Journal van The Ameri
can Medical Assocation te be
weren dat verkoudheden niet te
genezen zijn.
Een kout je en al de verdere,
zeer lastige zusjes daar van
zijn virus-infectie's waartegen
nog niets te doen is.
MEER KWAAD.
Aspirine? Ach 't helpt niet.
Middeltjes tegen koorts. Ach
wat. Wees maar voorzichtig,
zegt de Amerikaanse dokter en
trekt diepe rimpels in z'n voor
hoofd. Vaak al hebben deze
dingen, acetanilide en kinine,
Een nieuwe opgaaf voor denksportliefhebbers
Voor de liefhebbers van denksport-opgaven brengen wij van
daag een vrij eenvoudige,-maar aardige opgave, waarvoor wjj,
gezien de enorme hoeveelheid oplossingen van het vorige
raadsel, die ons bereikten, weer veel belangstelling verwach
ten.
h o
m a
v o
p o
'h
h
n
i
h o
t o
h a
h a
i m
h o
e n
h t
k i
n o
r e
0 v
y k
a c
mi n g
'lier
loos
zaai
1 e i n
e p e 1
nier
Uit nevenstaande groepen
van vier letters moet u telkens
de juiste kiezen om op een
viertal stippen te plaatsen. Op
de kruisjes moeten letters,
door u zelf te bepalen, worden
geplaatst. Alle woorden van
negen letters moeten goede
Nederlandse woorden zijn. De
letters op de kruisjesrrj vor
men verticaal gelezen, een
spreekwoord.
balk
beno
best
beuk
daal
dier
egel
eind
hand
kano
kans
kast
kool
kost
laar
land
lein
nier
olde
pool
raaf
rond
scha
sing
tair
thee
tief
Onder de goede oplossers worden wederom 12 prijzen verloot,
bestaande uit fraaie kunstvoorwerpen en wel drie prijzen voor
Walcheren, drie voor Zuid- en Noord-Beveland, drie voor
Zeeuwsch-Vlaanderen en drie voor Schouwen en Duiveland,
Tholen en St. Philipsland.
De inzendingen moeten ons uiterlijk Donderdag 20 November
bereikt hebben.
De oplossingen en de namen der prijswinnaars publiceren wij
Zaterdag 22 November.
meer kwaad dan goed gedaan.
De kloof tussen de toelaatbare
dosis en overdosering is hier
erg nauw en maar al te vaak
kruipt de patiënt, als hij deze
drogisterij artikelen slikte, nog
zieker in bed dan hij al was.
Maar er zfln ook middeltjes die
geen kwaad kunnen. Een goed
glas warme melk, een heet bad
voor het naar bed gaan. deze
dingen zijn erg onschuldig
evenals de hoestsiroop. Maar
helpen doen ze niet. Ook de
dure vaccines helpen niet, noch
de dampbaden en neus druppel
tjes. In de laatste jaren werd
steeds hardnekkiger beweerd,
dat een bepaald dieet reusach
tig zou helpen voor verkoudhe
den, lichte griep en meer zulke
onaangenaamheden. Ook dat is
niet waar. De slachtoffers van
ons „doorsijperd stukse grond"
kunnen dus rustig blijven eten
(voor zover zy zich daar niet
te onwel toe voelen) wat ze
graag lusten. Ook vitamines
de modernste Haarlemmerolie
helpen niet. Er is tot nu toe,
zegt die Amerikaanse dokter,
nog geen anti-infectie vita-
mientje ontdekt, 't Wordt toch
wel tijd vindt U ook niet?
Nee we hebben wel pech,
want zelfs de grog voor het
naar bed gaan, hoe lekker en
hoe begrijpelijk overigens aan
gewend als medicijn, helpt niet.
Dat zegt die dokter tenminste,
maar die is misschien wel ge
heelonthouder.
In ieder geval hoe meer de
traditionele behandelingen van
„koutjes" onder de loupe wor
den genomen op streng weten
schappelijke wijze hoe minder
er van deze middeltjes over
blijft. Werkelijk effect sorteert
naar de Amerikaan vertelt
niets. Toch zijn er enkele din
gen die het ongemak minder
maken en het gevaar op com
plicaties kleiner. En het beste
van deze dingen is het eeuwen
oude medische toverwoord
„Rust" en als er koorts is
„Kruip in bed".
VOORKOMEN.
Maar als we geen verkoud
heid kunnen genezen, hoe kun
nen we die dan voorkomen?
Dat is in alle geval beter dan
genezen.
Alweer pech gehad want ook
hier is niet veel aan te doen.
Er zijn bepaalde omstandighe
den algemeen bekend overi
gens die aanleiding kunnen
zijn tot verkoudheden. Ver
moeidheden, rondlopen met
natte kleren en dergelijke din
gen meer. Het middel hierte
gen is vrij eenvoudig. Zorg dat
U rustig blyft, warm gekleed
en dat U het verder erg com
fortable hebt. Meer weet de
dokter ook hiervoor niet te ra
den.
Z'n slotconclusie is erg aar
dig.
Op een goede dag zullen we
verkoudheden kunnen genezen
en ook voorkomen. Maar tot
die dag komt, vraagt het ge
zond verstand van ons, dat we
ons niet als dwazen aanstel
len. Als we geen verkoudheden
kunnen genezen, noch deze
kunnen voorkomen (jammer)
dan zit er verder niets anders
op dan dat de natuur haar loop
hebbe.
Het zy zo.
Hadsjie! Oh Pardon!
De procureur-fiscaal aan
het Amsterdamse bijzonder ge.
rechtshof, dat te Utrecht zit
ting hield, eiste tegen de Am
sterdamse S.D.-er, J. F. Kling,
die door zijn activiteit bij de
razzia's de dood van talrijke
Joden op zrjn geweten heeft,
de doodstraf.
Van Boeken en Schrijvers XIV
Jan Mens beschreef
Rembrandts leven.
Het verleden heeft op vele
schrijvers altijd een grote aan
trekkingskracht uitgeoefend en
zal dit ook te allen tijde blij
ven doen. Voor eenmaal te ont
vluchten aan de nuchtere 20e
eeuw, te verwijlen in voorbije
tijden, toen andere wetten gol
den, andere maatstaven werden
aangelegd, de wereld en het le
ven een ander gezicht toonden;
mensen en toestanden, die zijn
opgenomen in een grijs en bijna
ongrijpbaar verleden te her
scheppen en te ro; imantiseren,
voor vele auteurs bleek het een
bron van inspiratie te zijn.
Vooral de Gouden Eeuw,
waarin de Nederlanders de
grenzen doorbraken en handel,
wetenschap en kunst een onge
kende vlucht namen, het tijd
perk van schilders en bouwers,
dichters en denkers van we
reldformaat, van kleurige be
wegelijkheid, van felle tegen
stellingen, van handelsrijkdom
en pauperisme, van strenge
vroomheid en uitbundig „joie-
de-vivre", bergt een schat van
romanmotieven in zich.
GELUK EN VERNEDERING.
In zijn laatste roman, „Mees
ter Rembrandt", heeft ook Jan
Mens teruggegrepen naar deze
glorietijd van onze nationale
beschaving door het leven van
de grootste der corypheeën uit
de 17e eeuw te»beschrijven. Een
geschikter figuur voor een bio-
graphische roman had hij moei
lijk kunnen kiezen: Rembrandt
begenadigd schilder, tekenaar
en graveur, als kunstenaar de
grootste der groten, als mens
mild, maar grillig, onstuimig,
egocentrisch en tragisch.
In 493 pagina's druk geeft
Mens een bewogen relaas van
dit leven. Hy schetst de Leid-
se tijd van de jonge Rembrandt
en zrjn ontwakend kunstgevoel:
„Lang tuurt hy naar het pa
neel, hij zou wel uren kunnen
kijken. Doch dan is er de stem
van de apotheker, die vraagt of
hij het mooi vindt? Mooi?
Rembrandt weet er geen woor
den voor. Er komt een floers
voor zijn ogen, hy zou wel kun
nen huilen, huilen om iets,
waar hij geen naam voor weet".
Dan volgen de gelukkige ja
ren van het huwelijk met Sas
kia van Uylenburgh, de Friese
vrouw, die voor de schilder niet
alleen een goede echtgenote
was, maar tevens een wezen,
dat hem inspireerde:
„Even kijkt hy door het om-
hooggeheven glas naar Saskia.
Het lijkt alsof haar gezicht ge
vat is in een krans van edel
stenenof zijn het droppels
wyn, die parelen in de roemer?
Een fijnbesneden ovaal gezicht,
omkruifd door speels krullend
rosblond haar. Een gezicht)
teer als het dons van een
zwaan".
Jaren van geluk en droefr
heid, van succes en vernede
ring. Na Saskia Hendrickje
Stoffels, de groei en de dood
van Titus, Jan Mens volgt
Rembrandt's leven tot de stille
begrafenis in de Westerkerk
op 8 October 1669.
BOEIEND VERTELLER.
In tegenstelling tot Theun
de Vries, die in zijn 16 jaar ge
leden verschenen "roman „Rem
brandt" vooral licht wierp op
het Amsterdam uit Rem
brandt's tijd, en de omgeving
van de schilder, concentreert
Mens de volle aandacht op
diens persoonlijkheid. Al het
overige dientT slechts om deze
beter te doen uitkomen. Daar
bij hield de auteur zich zoveel
mogelijk aan de historische fei
ten, ook al gaf hij zijn fantasie
af en toe wel eens de vrije teu
gel.
Jan Mens, een boeiend ver
teller, die gaarne de puntjes
op de i zet en geen détail ver
waarloost. Zyn stijl is echter
hier en daar te verzorgd en be
nadert daardoor de rhetoriek.
Bepaald irriterend is het, dat
hij 16e eeuwse woorden en uit
drukkingen in zijn 20e eeuwse
zinnen laat paraderen, blijk
baar om de sfeer te verhogen.
Woorden als „lacy", „bylo",
„hyliken" en „kynd" kunnen in
de dialogen een aardige wer
king hebben, in beschrijvingen
behoren zij bepaald niet thuis.
„Meester Rembrandt" mag
overigens dan geen grote li
teratuur zijn, die tot in lengte
van dagen door Rembrandt- en
prozaminnaars gelezen zal wor
den, het is in ieder geval een
goed geschreven, onderhouden
de roman, die men met genoe
gen leest en herleest.
R.
„Meester Rembrandt" door
Jan Mens, N.V. Uitg. mij.
Kosmos, Amsterdam, 1947.
Be, .B,razi'iaanse &ezant t© Moskou met zijn familie in
Helsinki. Tengevolge van de diplomatieke breuk tussen Rus-
nl„BJaZ-Hf' W» de wederzijdse gezanten teruggeroe
pen. De Sovjets hielden de Brazilianen echter zo lang vaTt
tot ztf er zeker van waren, dat hun eigen mensen veilig over
gekomen waren. In het midden de Braziliaanse gezant te
Helsinki. v
NOBELPRIJS VOOR
NATUURKUNDE.
De Nobelprijs voor natuur
kunde is toegekend aan sir
Edward Victor Appleton t
Londen, voor zijn onde:
kingen ten aanzien van
atmosfeer.
Zeehonden in de Maas.
Bewoners van de Maaskant,
"Jsmede vissers in het gebied
•en Hedel, Heusden en Am-
erzoden, hebben de laatste
n geconstateerd dat zich
herhaling zeehonden ver-
:r'en aan de oppervlakte
van de Maas.
