De tragedie der verdrevenen... tweede blad provinciale zeeuwse courant vrijdag 7 november 1947, Millioenen koesteren Emigratie-illusie Maginot-linie toch onneembaar? Nederlanders moeten uit Engeland vertrekken Souburg bouwt woningen Laatste kans voor Vlissingen Oosterstein op Duiveland Maar wie wil verjaagden herbergen Displaced persons. Twee woorden, die een zee van ellende bevatten. Onlangs stelde een dagblad voor deze woorden te vertalen met „ontheemden". Zo'n gekke oplossing was dit nog niet. Ontheemden: van huis verdrevenen. Mensen, voor wie de laat ste jaren een aaneenschakeling zijn geweest van honger, koude, ondervoeding, slechte kleding en ziekte. Millioenen, die in de wrede oorlogsjaren verloren, wat van zo'n grote waarde Is: de eigen haard. Millioenen, die door Hitier wer den gedwongen te werken in het grote oorlogsapparaat van het Derde Kijk en die thans zfln samengeperst in toch al over bevolkte gebieden. Ruim een millioen gedepor teerden uit Polen, Joego-Sla- vië en de Baltische Staten weigeren terug te gaan naar hun vaderland. En het blijft niet bij dit millioen. Ongeveer 11 millioen Duit sers uit Oost-Europa wonen thans in het sterk verkleinde Duitse Rijk: 2% millioen uit Oost-Pruisen, 5 millioen, uit Si- lezië, ruim 3 millioen uit Tsjecho-Slowakge, Hongarije en Oostenrijk. Heel Europa vertoont trou wens het beeld van een volks verhuizing. Bijna 4 millioen Polen, die ten Oosten van de nieuwe RussischPoolse frens leefden, zijn door de ovjets naar het Westen ge bracht; 70.000 Hongaren uit Slowakije werden „geruild" tegen 100.000 Slowaken in Hongarije; 350.000 „rode" Spanjaarden zitten in Zuid- Afrika te wachten op de val van Franco; 40.000 Polen zijn in Engeland vastgelopen. Tallozen zijn van huis en haard verdreven en allen moe ten zij in hun nieuwe woon plaats worden ingeschakeld in het arbeidsproces. Het gevolg van deze massale verschuivin gen is een slechte en onge lijke verdeling van de bevol king over Europa. Gebieden met een geringe bevolkings dichtheid liggen naast gebie den, die volkomen overbevolkt Zljn' EUROPA KRAAKT Geen wonder, dat het vaste land van Europa in zijn voe gen kraakt. Er worden wei nig levensmiddelen geprodu ceerd, bloeiende industrieën raken in verval, omdat ge schoold personeel ontbreekt. Geen wonder dus, dat er bij deze samengedrukte mensen massa's een sterke drang tot emigratie naar een betere we reld bestaat. Doch niet alleen bij de „dis- placed-persons" bestaat er deze neiging tot emigratie, vrijwel in alle landen van Europa wil len velen elders een nieuw le ven beginnen. Zo zijn er bjjv. in Groot-Brittannië niet min der dan één millioen mensen, die met emigratie-plannen rondlopen. Meer dan de helft is al ingeschreven op de wachtlijsten van de scheep vaartmaatschappijen. Austra lië is het meest „gevraagde" land. Theoretisch bezien zal Het vluchtelingenvraag stuk, en het daarmede samenhangende emigra tieprobleem vormen een van de meest urgente vraagstukken van deze tijd. „Die Weltwoche" pu bliceerde dezer dagen een artikel, waarin een en ander nader wordt bezien. Wij geven hier een resumé van dit artikel, dat ook voor Nederland van groot belang is. het nog wel 5 6 jaar duren, voordat de laatsten aan de beurt zijn. TheoretischIn de practijk zullen er nog wel een paar jaartjes bijkomen. Toch is in Engeland het aantal adspirant-emigranten nog klein, vergeleken bij an dere Europese landen. In Ne derland bedraagt het aantal ongeveer 22 van de bevol king, emigratie naar de over zeese gebiedsdelen inbegrepen. Frankrijk, dat nog minstens 3 millioen mensen kan gebrui ken, wil 20 emigreren, in Italië zouden ongeveer 15 millioen mensen moeten ver trekken om de toestand in het land weer enigszins op peil te brengen. Het aantal Duitsers, dat bereid is de ruïnes van het Hitlerdom te verlaten, is zelfs niet met benadering aan te geven. Alles bij elkaar genomen, zouden ongeveer 100 millioen mensen ruim 25 van de gehele bevolking Europa de rug willen toekeren. QUO VADIS? Waarheen? Nergens ter wereld is men bereid om het overschot van Europa gastvrij te ontvangen. Er zijn genoeg gebieden, die slechts dun bevolkt zijn: Ca nada, Australië, Argentinië, Brazilië' en andere Zuid-Ame rikaanse landen, Madagaskar, uitgestrekte gebieden in Afri ka, Nieuw-Guinea, Alaska en Sovjet-Azlë. Ook de Ver. Staten, waar niettegenstaande alle industri alisatie, slechts 43 mensen per vierkante mijl wonen, zouden in staat zijn, millioenen een nieuw vaderland te geven. Maar overal hetzelfde liedje: ZIJ BLIJFT FRANKRIJK'S DEFENSIEMUJJR. (Van een U.P.-correspondent). De vermaarde Maginot-linie wordt op het ogenblik weer door het Franse leger hersteld om haar eventueel weer in te schakelen in 's lands toekom stig defensiesysteem. Want de Franse militaire deskundigen zijn van mening dat de waarde van de Maginotlinie niét door de gebeurtenissen in de tweede wereldoorlog tot nul werden gereduceerd. Integendeel., zwaar versterkte ondergrondse installaties, ingericht op grote schaal, zouden wel eens het enige antwoord op de atoom bom kunnen zijn, aldus divisie- generaal Pierre Schwartz. „Met het oog op het lucht- wapen en op de motorisering van de landstrijdkrachten zul len landen, die geen grote land en zeegebieden hebben waarin zjj tegen een aanvaller kunnen manoeuvreren, er wel toe moe ten overgaan hun gehele grondgebied te fortificeren", aldus de generaal. Sinds het einde van de oor log zjjn maatregelen gaande om de Maginotlinie op te knap pen en het onderhoud van de voornaamste verdedigingswer ken te verzekeren. Tot nu toe Is daar slechts een gering geldbedrag voor uitgetrokken. Maar zodra geld beschikbaar zal komen om de bewapening te vernieuwen en het optische en communicatie-materiaal te verbeteren (het meeste daar van werd trouwens door de Duitsers weggehaald) zal de Maginotlinie weer snel in een staat gebracht kunnen wonden, die vergeleken kan worden met nie van voor de oorlog. Dan zullen bepaalde fortificaties gebruikt kunnen worden in een toekomstige nationale verdedi ging. of voor het beveiligen van nationale kostbaarheden. NOODWONINGEN Op het ogenblik worden ge deelten van de uitgebreide on- uergrondse forten gebruikt als ""hingen voor door de oorlog dakloos geworden mensen en voor mijnwerkers uit Oost- Europa. Andere versterkingen zijn in dienst als kazernes voor miliciens en sommige zijn ver anderd in munitiedepots. De Maginotlinie is genoemd naar de ex-minister van oorlog, André Maginot. In 1928 werd met de aanleg begonnen, die in totaal 10 milliard vooroorlogse francs kostte. De linie strekt zich over een afstand van meer dan 320 km uit langs de Frans- Duitse grens, 12 millioen ku bieke meter aarde werden uit gegraven en anderhalf millioen kubieke meter beton werd ge stort. Er werkten destijds 15.000 arbeiders aan de ver sterkingen. Er zijn 300 grote ondergrondse forten, meer dan 1000 mijl loopgraven en 160 mijl antitank versperringen. STERKE FORTEN. Ofschoon de linie In 1940 nutteloos werd door de Duitse aanval via België, is geen van de forten ooit in' een frontaan- val genomen. Een geconcen treerde Duitse aanval tegen het fort Schoenenberg b(j Montmedy duurde van 16 Junx tot 1 Juli 1940. Toen gaven de verdedigers zich over op last van de Wapenstilstands Com missie. Het fort had een onge kend zwaar bombardement zonder noemenswaardige scha de doorstaan en alle kanonnen waren volkomen intact. Tijdens de bezetting ontwa penden de Duitsers- systema tisch sommige delen van de Maginotlinie. Zij namen alles weg wat maar enigszins voor hun eigen oorlogvoering kon dienst doen. Voor het grootste deel echter bleven de verster kingen in goede staat. Daar de forten alleen gebouwd waren voor verdediging tegen een aanval uit het Oosten maak ten de Duitsers er slechts heel weinig gebruik van in de zo mer van 1944. toen de geal lieerde aanval immers uit het Westen kwam. immigratie wordt zoveel mo gelijk tegengehouden. Er wor den voorwaarden gesteld, waaraan dikwijls niet kè.n worlen voldaan. In Engeland klagen de vele adspirant-emi granten over de eindeloze moeilijkheden en bureaucrati sche hindernissen, die hun in de weg worden gelegd, zelfs wanneer zij naar landen van het Britse gemenebest willen emigreren. Het is vanzelfsprekend, dat elke staat bepaalde voorwaar den stelt bjj zjjn immigratie politiek, teneinde de ethnolo- gische, sociale en economische structuur van het land niet in gevaar te brengen. Doch tus sen deze noodzakelijke voor waarden en de hedendaagse practjjk liggen nog vele moge lijkheden. DADEN GEVRAAGD. Gebrek aan kapitaal, vrees voor concurrentie, vrees voor het binnenhalen van een „vijf de kolonne", zijn factoren, die momenteel de immigratiepoli tiek van vele landen beïnvloe den. Zo werden bijv. lange dis cussies gevoerd tussen Italië en Argentinië, met een zeer mager resultaat. Vele andere voorbeelden zijn te noemen, doch zij zouden slechts de in druk versterken, die de Ge- neefse plenaire zitting van de nog steeds niet definitieve „In ternationale Vluchtelingen Or ganisatie" heeft gevestigd. Hier was sprake van een ern stige, ja zelfs tragische toe stand. Slechts „een koene daad" zou een oplossing van dit grote vraagstuk kunnen brengen. Slechts de bereidwil ligheid van UNO-leden om vluchtelingen op grote schaal op te nemen, zou uitkomst be tekenen. Wat in dit opzicht de Ver enigde Staten hebben gedaan is niet zeer hoopgevend. Hopen- lijk zal men zich aan de over zijde van de Atlantische Oce aan toch weten te herinneren de woorden, welke Lincoln eens sprak: „Immigratie van vreemden, die in het verleden zoveel tot de rijkdom, tot de machtsontplooiing van onze natie heeft bijgedragen, moet door een rechtvaardige poli tiek aangemoedigd en bevor derd worden." De 74-jarige Italiaanse minister van buitenlandse Sjorza, is door Be vin in Londen ontvangen. WORDEN ER BLOEMBOLLEN EN ZADEN GESMOKKELD? Boer in moeilijkheden. Een Nederlandse onderdaan, die gedurende twintig jaar in Engeland Ixeeft gewoond, keer de Maandag van een korte va cantia in Nederland, in Enge land terug, waar men hem vertelde dat hij onmiddellijk weer naar zjjn geboorteland moest vertrekken. De 38-jarige Simon Witte- man, een boer, die zich te Wes ton nabij Spalding gevestigd had, had reeds enige tijd gele den het bevel gekregen naar Nederland terug te keren in verband met een tegen hem ingebrachte beschuldiging, vol gens welke hij in het bezit zou zijn van bloembollen en zaden, die in Engeland binnengesmok keld zouden zijn. Witteman, die met een Engelse gehuwd is, hield vol dat zijn papieren in orde waren, maar op bevel van het ministerie van binnen landse zaken werd hij per vliegtuig naar Amsterdam te ruggezonden. Hij zeide, dat hij "niet wist, of hij nog ooit zou Eerste steen-legging In het plan-Middenhof. Een metselaarstroffel in de onervaren handen van een meisje, is een even ongewoon schouwspel als een man haak pennen te zien hanteren ter vervaardiging van een frivoli- téwerkje. De dochter van. de burgemeester van Souburg, Rebecca Stemerding, heeft zich hiervan echter Woensdagmid dag niets aangetrokken en vastberaden de eerste steen voor een blok van 60 wonin gen, dat als onderdeel van het plan-Middenhof, dicht bij het raadhuis gebouwd wordt, ge metseld. Strikt genomen was dit ook niet de eerste steen, want er zijn er bij dit blok reeds 600.000 gebruikt, zodat iedere wdning voor één derde gedeelte gereed is. Men moet deze handeling dan ook voornamelijk zien als een symbool van het begin d,er woningbouw in Souburg en te vens als een uiting van vreug de van gemeentebestuur en burgerij over de zo noodzake lijke uitbreiding van de wo ningvoorraad. REDE VAN DE BURGEMEESTER. Een klein aantal, door de aannemers van het werk, de heren W. Hoogstraten en A. Voordouw, genodigden, onder wie het gemeentebestuur van Oost en West Souburg, woon de de eenvoudige plechtigheid op het bouwterrein bij. Voor dat Rebecca de steen op de gewenste plaats metselde, hield haar vader, burgemeester A. H. S. Stemerding, een korte rede. „Wij hopen", aldus deze spreker, „dat Souburg spoedig in de oude luister wordt her steld en dat het dorp een nog prettiger woonoord zal worden dan voorheen". TOEKOMSTPLANNEN Voor de naaste toekomst be staan verheugende plannen. Zeer binnenkort zal de bouw van 80 woningen bij de Ver lengde de Deckerestraat wor den gegund, terwijl de plannen voor 150 huizen in de nabij heid van de Vlisslngse grens in kannen en kruiken zijn. Van hetgeen er voorts reeds is of zal gebeurep, noemde spr. de verbetering van de scholen, de restauratie van de kerktoren, waarmede spoedig zal worden begonnen (de ministeriele goedkeuring is reeds ontvan gen), de verbetering van stra ten en pleinen, waarvoor even eens reeds goedkeuring werd verkregen en de bouw van een ruim verenigingsgebouw. De burgemeester besloot met de wens dat de bouw van het complex voorspoedig zal ge schieden en dat de toekom stige bewoners er veel genoe gen van zullen hebben. De architect van deze wo ningen. ir. F. H. Klokke en de heer H. G. de Langen namens het Hoofd van et Streekbu- reau Walcheren, spraken ver volgens nog enige toepasselijke woorden. Ontstemming over een luisterspel. In de K.R.O.-studio werd 31 October door de N.C.R.V. een luisterspel „de Wartburg", ge wijd aan het leven van Maar ten Luther, uitgezonden. Het katholieke personeel van de studio achtte zich door deze uitzending gekwetst. De herhaling van Woensdag morgen, die weer van de K.R O.-studio uit zou geschieden, is uit de A.V.R.O.-studio ver zorgd. kunnen terugkeren naar «ajn Engelse woning, waar hij met zjjn vrouw en twee dochter tjes woonde. Captain J. E. Wallace, agra risch „executive officer", zei- de: „Er bevindt zich een aan tal Nederlanders in het dis trict Spalding. De meeste hun ner zijn genaturaliseerd en hebben vergunning om. hier handel te drijven. Andere heb ben de mededeling gekregen dat zij naar Nederland moeten terugkeren. Enkele doen dit, blijven gedurende een maand ir Nederland en komen dan met een visa voor drie maan den terug. Deze procedure blijven, zij herhalen." (Un. Press.) «schier III HI pool VROUWEN TER STEMBUS. België behoort tot de weini ge landen in Europa, waar de vrouwèn nog slechts voor de gemeenteraadsverkiezingen en niet voor de verkiezingen voor de Prov. Staten en voor de al gemene verkiezingen hun stem mochten uitbrengen. Hieraan zal evenwel spoedig een einde komen. Een wetsont werp, volgen<? hetwelk vrou wen in de toekomst ook aan de verkiezingen voor de wetge vende Kamers en de Prov. Sta. ten mogen deelnemen, zal de zer dagen aan de Regent ter tekening worden voorgelegd en op 15 November In de Ka mer wórden behandeld. DE BEVOLKING VAN BELGIË. In de eerste zes maanden van dit iaar bedroeg het cijfer van het geboorte-overschot in het Vlaamse gedeelte van Bel gië 14.667, terwijl dit in Brus sel 8000 was. ïn Het Waalse <redeelte van België stelde men een sterfteoverschot vast van 135. Het aantal huwelijken be droeg in 1946; 90.909 of 10.85 oer duizend inwoners. In 1945 bedroeg het 89.077 of 9.96 per duizend. Het aantal huwelijken, waar bij de vrouw minder dan 25 iaar is, stijgt en bedroeg in 1946 op een totaal van duizend 594 (1945: 588). Het aantaj echtscheidingen steeg In 1946 ten oDzichte van het vorig jaar met biina 78 procent en bedroeg 5.653. Dit is het grootste aantal echt scheidingen sedert 1830. GOES MOET OPPASSEN IN ETTEN. Belangrijke wedstrijden In Bergen. Hel voelbaloverzichl le klasse. M.V.V.Bleyerheide; Hel- mondlaVllsslngen; Sportcl. Emma—N.O.A.D.; P.S.V.— Llmburgia; V.V.V.Brabantia. Voor Blejjerheide is M.V.V. geen te zware tegenstander, maar in Maastricht is het toch altgd uitkijken. De laatste kans voor Vlissingen om tenminste voorlopig weer even uit het moeras te komen ligt in een overwinning op Helmondia. Dat deze opgave zwaar zal wegen en dat er maar een klein kansje bestaat om het zover te brengen, hebben bei de ploegen j.L Zondag duidelijk bewezen. Voor N.O.A.D. is het Zondag weer geen onbelangrijk karwextje tegen de Sportclub Emma en of de punten wel meegaan naar Tilburg, ls nog de vraag. P.S.V. krijgt een Limburgia tegenover zich, dat er zich van bewust is geen mis stappen meer te mogen doen en daarom alleen al is het voor de Eindhovenaren zaak het hoofd er bij te houden. V.V.V. kan zich Brabantia wel van het lijf houden. 2e klasse A. De ZeeuwenBreskens; Ter- neuzenAlliance; Internos Goes; R.B.C.Hero; Middel burg—D.O.S.K.O. Zowel de Zeeuwen als Bres kens zijn bezig zich uit de buurt van de rode lantaarn te wer ken. De Zeeuwen doen dat met Iets meer zekerheid en vast houdendheid en daarom zou men geneigd zjjn de Vlissingers Zondag een betere kans te ge ven. Zelfs op een droge weg is wel eens een kampioen uit gegleden en zo is er de kans altijd nog, dat Terneuzen Goes in de kaart zou kunnen spelen door Alliance zo een slippertje te laten maken. Dat kansje is echter maar klein. Voor Goes ligt in Etten een addertje In het gras. Het valt niet mee om daar te winnen en de Goes- senaren zullen dan ook geducht moeten oppassen en vastbera den van wal moeten steken. R.B.C. heeft een niet al te slecht spelende ploeg en ook Hero is een elftal, waarmede rekening gehouden moet wor den. Een gelijk spel is altijd een gewaagde voorspelling, maar dat dit in deze wedstrijd het resultaat werd, zou niet mogen verwonderen. Tenslotte is voor Middelburg de volgen de nederlaag in het vooruit zicht, maar het zal toch wel geen dubbel cijfer worden. Re vanche nemen voor de smade lijke nederlaag in Bergen op Zoom en de wetenschap, dat al meer hekkesluiters roet in het kampioenseten gegooid hebben, mag voor het groen-witte elf tal de aansporing zijn, om on danks alles, vastberaden aan te pakken. 3e klasse E. Nieuw BorgvlietR.K.F.C.; M.OC.O.D.I.O.Robur—Zie- rikzee; YersekeZeelandla; BurghR.C.S. Twee wedstrijden worden in Bergen op Zoom gespeeld, waarbij de bovenste plaatsen op het spel staan. Het zal er daar warm naar toe gaan. Voor de wedstrijd van Borg vliet tegen R.K.F.C. kan men de bezoekers nog de beste pa pieren toekennen, doch voor het duel M.O.C.—O.D.I.O. is geen voorspelling te wagen. Zierikzee zou in Goes moeten winnen, doch Robur bijt dit jaar zo verrassend fel van zich af in sommige wedstrijden, dat de Zierlkzeeënaars alleen maar aangeraden kan worden zich tot de tanden te wapenen. Zee- landia zal geen tweede fout willen maken en voor Yerseke ligt dan ook nog geen licht punt in deze wedstrijd.. Zee- landia deed een onaangename ervaring op in Burgh. Laat R, C.S. uitkijken, dat zij niet de tweede prooi van het in het nauw gedreven Burgh wordt. Nodig Ts het niet! 3e klasse F. HoofdplaatOostburg; Hon- tenisseAardenburg; Sluiskil Cllnge; IJzendijkeHulst; BiervlietCora Boys; Steen Axel. Oostburg mag geen uitkomst verwachten a.s. Zondag. Aar denburg heeft op de reis naar het Oosten ook al geen best vooruitzicht. Sluiskil schijnt wat in herstel en er is voor Clinge een volgende nederlaag in het vooruitzicht. IJzendijke handhaaft zich ongetwijfeld te gen Hulst. Biervliet zal Com. Boys niet kunnen verslaan, maar wel een tegenstander zijn, waar de Sassenaren niet zo maar overheen lopen. In St. Jansteen kunnen de Boys in ieder geval in de kaart ge speeld worden en wel het meest als Axel er zou verliezen en dat is niet uitgesloten. Res. 2e klasse E. Middelburg nDe Zeeuwen II; Goes IIBreskens n; D. O.S.K.O. IITerneuzen II; R. C.S. II—Vlissingen II. In alle wedstrijden lijken ons de thuisclubs aan het langste eind te zullen trekken. Mis schien kan ten aanzien van R. C.S. II na de débacle van j.l. Zondag enige twijfel rijzen, maar een gelijk spel kunnen de jonge Souburgers er tegen Vlissingen II altijd nog uitha len. 4e klasse E. E.M.M.—De Patrijzen. In deze wedstrijd, de eerste tussen de beide Zeeuwse vier de klassers, krijgt E.M.M. de handen vol. De ovei*winning van E.M.M. tegen Hoeven en de nederlaag van Patrijzen kunnen andere berekeningen steunen, maar wij zouden E. M.M. met een gelijk spel reeds gelukkig prijzen. EENS EEN MACHTIGE BURCHT. Betaling ter Steene. Poolse mijnwerkers in Limburg. Dinsdag- zijn de eerste Pool se mijnwerkers uit Duitsland, 120 man ln totaal, in Eysden aangekomen. Deze week nog volgen er meer. Zij zullen in de Limburgse mijnen gaan wer. ken. In de Russische zóne van Berlijn is het proces tegen 16Ieiders van het kamp Sachsen hausen begonnen. AugustRöhm, die meer dan 800 moorden op z'n geweten heeft, wordt door de Russ ische tolk ondervraagd. Wie langs de zeedijk van Zijpe naar Viane wandelt, zoekt aan Oosjesdijk vergeefs het „Oude Slot". En toch zeggen de bewoners van Oosterland nog steeds, als zij een of ander daar in de buurt willen aanduiden „bie 't ouwe Slot". Voor de werke lijke speurder is de plaats van dit oude slot nog te vinden, daar de plek nauwkeurig af gepaald en met prikkeldraad zodanig is beschermd, dat de in de weide grazende koeien en paarden dit niet kunnen vertreden. Dit heerlijk huis met voorburg, nederhof en boomgaarden, zal waarschijn lijk na 1370 gebouwd zijn. Het was in genoemd jaar dat Rid der Hendrik van den Abeele het stuk land, waar hij na deze zijn „Steenenhuys" op bouwde, kocht van de Graaf, welk gedeelte lands in de Veldboeken is aangeduid als „hoog Rampaerde." En wan neer 4 Dec. 1410 Ridder Flo- ris van den Abeele, dit goed met zjjn gevolg opdraagt aan Graaf Willem VI en het weder als onversterfelijk leen ont vangt, dan wordt dit aange duid: „Sijn huijs dat geheten is Oestersteijn, gelegen ende gestaen uptie acht keten in on sen lande van Duvelant." HET VERVAL. Ten tijde, dat Boxhom zijn kroniek van Zeeland schreef, was dit slot al vervallen. De naam Abeele leeft nog voort als naam. van de hofste de, thans bewoond door de heer K. van Langeraad, ter wijl de naam Oosterstein in heugenis blijft door de hofste de bewoond door de heer K. Hendrikse. KLEIN AMBACHT. Doch Oosterstein was niet alleen het slot, maar ook een ambachtsheerlijkheid; altijd ge noemd „Klein Ambacht." Dit woord klein wil niet zeggen, dat het zo gering was, maar dat het besloeg een kleine op pervlakte, in tegenstelling met net ambacht Oosterland, dat een grote uitgebreidheid be zat. Het Klein Ambacht was groot 285 gemeten 56 roeden steenschietens en 570 gemeten 248 roeden bij de breedte. Dit betekent, dat het ambacht zo groot was als de laatste cij fers aangeven (zoals de wind er over waalt, dus de werkelij ke grootte. En steenschietens wil zeggen, dat van elk gemet of onderdeel daarvan een ze ker geschot (bedrag, belas ting) ten Steene betaald moest worden. Het Steen was het gebouw, waar de Graveljj- ke rentmeester zat om deze penningen te ontvangen. Daar Zeeland toen was verdeeld in twee delen, nl. Beoosten en Be westen Schelde (wij zouden zeggen Benoorden en Bezui den de Oosterschelde) was in elk dier delen door de Graaf een Steenenhuis gebouwd. In het gedeelte, waarin Ooster stein was gelegen, stond dit huis te Zierikzee eertijds op het „Marctveld" de tegen woordige Balie en na 1350 aan de Zuidzijde der Oude Haven, in onze dagen „de Mol" gehe ten, bij elke inwoner van Sch. en D. bekend als „Het Steen." DE STEENROLLE. In dit Steen was aanwezig de „Steenrolle", waarin ver meld was hoeveel gemeten steenschietens elke polder of ambacht groot was. Deze variatie in de grootte vond zijn oorsprong in de ho gere of mindere kosten, die gemaakt waren bij het indH* ken van een bouwrijp stuk land, dat eerst buitendijks ge legen had en dat dan bulten-* dijkse aanwas werd genoemd. Deze aanwassen werden meest tijds uitgegeven aan de be< zitters van de aangrenzende polders. Later was het bezit van deze grond één der am- bachtsheerljjke rechten. Eén der bedijkers van de Ooster- landse polder, waarin Ooster stein gelegen is, was Hendrik de Buffel. Volgens een brief van Graaf Willem II van 9 Januari 1249 van uit Keulen gegeven, blijkt dat deze Hen drik de Buffel Schakerloo (Tholen) in onsterfelijk leen bezat. En nu moge de land- honger in die dagen niet zo groot zijn geweest als in onze dagen, toch blijkt dat hij toen al bestond, daar de Heren toen al probeerden zoveel grond als mogelijk was in hun bezit te krijgen. P. de B.

Krantenbank Zeeland

Provinciale Zeeuwse Courant | 1947 | | pagina 5