Onrust NIEUWS UIT ZEELAND in het Franse koloniale rijk PARIJS IS OP ZIJN HOEDE. J DUITSE PRODUCTIE Tholen. St. Philipsland Zeeuwsch-Vlaanderen Chemiker werkte voor de Duitsers 'Qnipj>ers Watervoorziening in Zeeuwsch - Vlaanderen Overal problemen. (Van een U.P. correspondent) Het Franse koloniale rijk is vol onrust door de wijdvertak te, na-oorlogsc opleving van het nationalisme onder de be woners van de diverse koloni ale ryken. Er is nauweiyks een deel van het Franse rijk thans officieel bekend als ..Frankrijk overzee" dat niet kennis gemaakt heeft met de onafhanKelijkheidsdrang, die ook in de rijken van Éngeland en Nederland zo veel moeilijk heden heeft veroorzaakt. Op twee belangrijke punten Indo-China en Madagascar duurt een gewapende rebel lie nog altijd mm of meer voort. In Voor-Indië ztfn de kleine Franse gebieden aan de kust door de losmaking van India van Engeland, geïsoleerd geraakt. Overal in Noord-Afri- ka vervult de Arabische anti-- Franse propaganda de Fransen met zorg. De regering te Pa rijs heeft intussen verschillen de hervormingsplannen uitge werkt teneinde te pogen de on tevredenen tot rust te brengen. Land voor land is de situatie aldus: Indo-China. De strijd tussen de Fransen en de Viet-Nam is reeds in de negende maand ge treden. De 300.000 man sterke Franse troepen Zeggen alle sleutelpostcn onder contróle te hebben, maar worden niettemin voortdurend door Annamicti- sche benden lastig gevallen. Kort geleden zijn optimisti scher verwachtingen ontstaan, door een verklaring van de Franse lioge-commissaris Emi- le Bollaert. die beloofde dat Indo-China het eerste land zou zyn dat van een nieuwe, libe rale koloniale politiek zou pro fiteren. Radio Viet-Nam ant woordde met de mededeling dat als dit de Franse politiek zou zjjn, een vree.dzame oolossing zeker binnenkort mogelyk was. Madagascar. De gewelddadi ge opstand der bewoners van dit eiland heeft de Franse troe pen daar op hun hoede gehou den, sinds Maart. Eerst kort feleden werd gemeld, dat de 'ransen beginnen het initia tief in sommige sectoren te hernemen. De guerilla der in boorlingen heeft hier zeer bit tere vormen aangenomen, maar de 15.000 man Franse troepen kunnen althans de hoofdstad en dc kuststreek bezet houden. Voortdurende stry'd echter be tekent een belangrijk econo misch verlies voor Frankrijk, daar de productie van ryst. suiker, koffie en andere agrari sche producten stilstaat. Frans Voor-Indië. In dc vijf kleine Franse nederzettingen aan de golf van Bengalen wor stelen de Fransen tegen een groeiend nationalisme, ver sterkt doordat dc Engelsen zich uit India teruggetrokken lusben. Pondicherry was het toneel van demonstraties on langs en ook in Chandernager gingen kort geleden kreten op van „weg met de Franse hon den". Dc Fransen hebben con cessies gedaan en een rege ringsraad ingesteld, waarin de inboorlingen en de Fransen ge- Ijjkeiyk vertegenwoordigd zijn. Xoord-Afrika. In Tunis, Ma rokko en Algiers is de separis- tische beweging rijp. Wanorde lijkheden kwamen voor in Tu nis, waar tijdens een staking 26 inboorlingen werden gedood De Rotterdamse haven. De waterstand op de Elbe is door dc aanhoudende droogte zo laag, dat een belangrijk deel van de in- en uitvoer van Tsje- cho-Slowakije over Rotterdam en Antwerpen geleid zal wor den. Te Rotterdam is deze ver meerdering nog niet direct merkbaar, evenmin als dit trouwens te Antwerpen het ge val kan zijn. Wel verwacht men over enkele weken een toeneming van het transito- verkeer met Tsjcclio-Slowa- kije. Ook dezo winter wordt tè Rotterdam vrij veel doorvoer voor Tsjccho-Slowakije ver wacht, want als de lage water stand op de Elbe voorbij is, zal de ijsvorming weer een hartig woordje gaan meespreken. Dodelijk ongeluk. Toen Zaterdagnacht de 25- jarige H. Dam uit Wierden, samen met een vriend per fiets van een bruiloft te Nij- verdal naar huis ging, reed hy tussen Nijverdal en Wier den een boom. D. viel over het stuur en bleef dood liggen. Het bleék, dat hy zyn nek gebro ken had. Nieuws In een notedop Bij de Zaterdag door de K.N.M.V. te Groningen geor ganiseerde motorsterrit heeft zich Ccn ongeval voorgedaan waarbij de heer H. J. B. uit Zuidhorn ernstige verwondin gen opliep. Op de rijksweg Assen Vries te Ubbena, in de gemeen te Vries, kwamen Zaterdag avond een luxe-auto en een motorrijwiel met elkaar ln botsing. De 34-jarige bestuur der van het motorrijwiel J. J. wynlnga, uit Harkstede werd vrijwel op slag gedood. Vrijdag zijn op het Onze Lieve Vrouweplein te Maas tricht zieken gezegend. En kele honderden lijdenden uit alle delen der stad waren bij eengebracht. en 150 gewond in een botsing met Franse troepen. De Ara- bisch-nationalistische organisa tie verlangt onafhankelykheid van Frankrijk. De Fransen hebben onlangs een grotere deelneming in de regering van de autochtone bevolking van Tunis toegestaan, maar de na tionalisten zijn hiermede niet tevreden. Het nieuwe statuüt voor Algiers dat de Algerynen gelijke vertegenwoordigers met de Franse in dc nationale ver gadering verleent, is nog altijd niet in overeenstemming met do verdergaande nationalisti sche eisen. De Noord-Afrikaan se nationalistische beweging schijnt geleid te worden van Caïro uit, waar Abd-el-Krim en andere leiders oproepen tot de „heilige oorlog" tegen de Fransen. Andero koloniën. Ofschoon do andere, kleinere koloniën van Frankrijk rustig zijn, neemt de regering geen risico's en haast zich ook daar de „ko loniale" politiek te wijzigen. President 'Auriol maakte on langs een reis door Frans Equatoriaal Afrika en Frans West-Afrika, terwijl de plaat selijke bestuurslichamen daar grotere autoriteit krijgen. Reunion, Martinique en Frans Guyana zijn prefecturen ge worden, rechtstreeks ressorte rend onder het Franse ministe rie van Binnenlandse Zaken. r~ Adder als reiskameraad. Als een ambtenaar van de Britse douane zijn hand zou hebben ge stoken in de zak van een Zuid-Afrikaans za kenman, die Zondag op het vliegveld Londen arriveerde, dan zou hij meer dan verrast zijn geweest. In die zak zat namelijk Timbo, een ad der uit Rhodesia van ongeveer een halve me ter. Timbo vloog de 13.000 k.m., die Johan nesburg van Londen scheidden, zonder zijn „meester" enige last te bezorgen. Soms was het beest een beetje ruste loos, maar dan mocht het zijn kop even uit de zak steken. Zijn eigenaar hield hem verborgen, omdat hij er niet zeker van was dat hij een adder zonder vergunning mocht invoeren. Op het vliegveld kreeg Timbo een schoteltje melk en toen ging hij weer in de zak, op weg. naar Brus sel. „Waar ik ook heenga, ik probe, c Timbo altijd mee te nemen", zei zijn meester. t 50 VAN 1936. zij de productie in hun zone hoofdzakelijk op export naar Frankrijk concentreerden en dus te veel aandacht besteed den aan wijnproduetie in plaats van aan levensmiddelen voor de zone zelf. RUSSISCHE ZÓNE. Bijzonderheden van economie en productie in de Russische zóne zijn nooit precies bekend gemaakt. Vast staat: dat veel belangrijke productie eenheden plus de geschoolde arbeiders zijn overgebracht naar de Sovjet Unie. De Russen zelf be weren, dat het herstel in hun zóne genaderd is tot 63 pro cent van de opbrengst in het basisjaar 1936. Maar zij base ren hun mededelingen op infla tie-Rijksmarken. De Amerika nen schatten dat de* Russen on geveer op hetzelfde peil zyn als de Engelsen en Amerikanen in hun zönes. GESTEGEN TOT Uitvoer stagneert. (Van een U.P.-correspondent) De vier bezettende mogend heden van Duitsland hebben de afgelopen twee jaar herhaalde lijk hun trouw betuigd aan de overeenkomst van Potsdam, die voorziet in het economische herstel van Duitsland. Deson danks marcheren zij nog altijd gescheiden naar hun doel en het Ziet er niet naar uit, dat er binnenkort verandering in deze situatie zal komen. Niettemin, dit gebrek aan samenwerking heeft niet verhinderd, dat de economische, vooruitgang in de vier verschillende zönes onge veer gelyke tred houdt. De sinds 1 Januari economisch sa mengesmolten Engelse en Amerikaanse zönes hebben de productie teruggebracht op on geveer 49 percent van die in 1936'. Amerikaanse schattin gen gaan ervan uit, dat dit ook ongeveer het cijfer der Russi sche zóne is. De Fransen zijn daarbij wellicht iets ten achter. Oorspronkelijk hoopten de Engelsen en Amerikanen hun zones in 1949 zover gebracht te hebben, dat zy zichzelf kon den bedruipen. Thans echter verwacht men de bereiking van dit doel niet voor 1950 of 1951. Oorzaak: verkeerde beheers- methoden in het beginstadium en de abnormaal^strenge win ter, die de productie vrywel ge heel verlamde. IMPORT. Ter verwezenlyking van hun doel hebben de Engelsen en Amerikanen dollars beschik baar gesteld voor de aankoop van ruwe grondstoffen en vita le importen, in hoofdzaak voed sel, meststoffen en zaden. Ge durende de eerste vijf maanden van dit jaar besteedden zij 180 millioen dollar aan voedselim- porten. Deze som overtreft het totaal der export verre. De twee militaire besturen con tracteerden voor 31 millioen aan exporten, maar leverden slechts voor 14 millioen 'af. Hierby zyn niet inbegrepen de uitvoer van hout en steenkool. Het Roergebied leverde voor 36 millioen dollar aan steenkool af aan 28 verschillende landen, maar de productie bedroeg slechts de helft van de voor oorlogse. De ruwe grondstof fen, die ingevoerd worden, worden door de Duitse indu strie tot fabrikaten verwerkt, vooral ceramische artikelen, houtproducten, rubber en ka toenen producten. Tengevolge van de goedkope Duitse ar beidskracht, worden hierop grote winsten gemaakt. Als al les volgens het plan vertoont, levert een omzet van 14 milli oen dollar aan houtproducten b.v. een winst van negen milli oen op. De prijzen worden, in dit systeem, volgens de wereld markt bepaald. Met dien ver stande dat men het gemiddelde neemt van de prijzen in epn aantal wereldcentra. Indien b.v. een Neurenbergse pop in Praag 2 dollar aan productie zou kosten en in Amerika 6 dollar, dan bepaalt men de prijs op 4 dollar. DUITSE INSTANTIE'S. De Amerikanen gaan ervan uit, dat zij het herstel in hun zóne kunnen stimuleren door een groter deel van de verant woordelijkheid over te dragen aan Duitse instanties. Dit zou het psychologische effect heb ben. zo redeneerden zij, dat de Duitsers aangespoord worden liet herstel zelf zo veel moge- lyk te bespoedigen. De Fran sen en Russen in hun zönes willen echter niet aan deze me thode beginnen, al zijn er teke nen dat de Fransen enigszins bydraaien. Zy leefden geruime tijd als de voldane bestuurders van de economisch welvarend ste zóne, maar hun positie is veranderd, sinds de toestand in het Franse deel achteruit ging, voornamelyk door de slechter wordende voedseltoestand. De Fransen moesten zelfs brood graan gaan importeren, omdat De deelstaten in Indonesië. Luitenant-gouverneur-gene raal van Mook woont thans te Samarinda, de installatie van de Oost-Borneoraad bij. Hadji Abdoerachman Sidik heeft ontslag genomen als lid van hot Soekarno-parlement, aangezien hij als vertegen woordiger van *Zuid-Borneo daarin zitting had en de repu bliek geen bemoeienis meer heeft met Zuid-Borneo. In een radiorede te Maka- sar heeft de ,wnd. eerste mi nister, de heer Watrouw, er op gewezen, dat Oost-Indonesië thans in eigen huis meer te zeggen heeft dan het als pro vincie van de republiek ooit zou kunnen krijgen. Hij ver zette zich met klerr tegen de republikeinse bewering, dat de andere deelstaten van het Ver enigde Indonesië slechts onbe tekenende uitvindingen van de Nederlandse politiek zouden zijn. De werkgelegenheid. Op 16 Augustus 1947 ston den ingeschreven 417 (38) per sonen, waarvan er 232 in de D.U.W. waren tewerkgesteld. Over de week eindigend 16 Augustus 1947 werden 566 (37) personen geplaatst. Het aantal overgebleven aanvra gen bedroeg 2547 (281). De tussen haakjes geplaat ste cyfers hebben betrekking op vrouwen. Gevraagd worden o.a.: Walcheren: Leerling zetter, drukkers, stoffeerders, bouw vakarbeiders, meubelmakers, leerling zager, kistenmakers, kleermakers, lederbewerker, slijper, loodgieter, zandvor- mers, bankwerker, revolver draaier, naaimachine-monteur, smeden, auto-monteur, hulp monteur, electriciens, rywiel- monteur, leerling kopersla gers, leerjongen voor autoga rage, metaalbewerkers, koks en hulpkoks (intern), arbei ders melkfabriek, landarbei ders, loondorsers, etaleur, ver kopers, pakhuisknecht, maga zijnbedienden, kellner, kan toorpersoneel, huisknecht, on geschoolde arbeiders. Hoedenmodiste, kapsters, meisjes atelier, paksters, win kelpersoneel, verpleegster, kantoorpersoneel, huishoude- lyk personeel. Zuid-Beveland: Aankomende arbeiders drukkerij, drukkers, zetters, bouwvakarbeiders, zeilmaker, smeden, auto-mon teur, bankwerker, fabrieksar beiders, aankomend verwar mingsmonteur, fitter-electri- cien, stoker, draaier, boekbin der. bakkersknecht, landarbei ders, kruideniersbediende, pe troleum-venter, kiosk-boeken en krantenverkoper, loopjon gen, bakschipper, transportar beiders, bewakers, ongeschool de arbeiders. Wasserijpersoneel, kousen- reparatrice, kantoorpersoneel, leerling verpleegster, huishou delijk personeel. Tooien: Bouwvakarbeiders, monteur, bankwerker-draaier, electricien-loodgieter, arbei ders voor grasdrogerij, "mossel- peller, landarbeiders, schip persknecht. Huishoudelijk personeel. Schouwen en Duiveland: Bouwvakarbeiders, meubel maker, kappers, smeden, land arbeiders, leerling kellner, ho telbedienden, loopknecht, be zorger. Naaister, huishoudelijk per soneel. Zeemvseh-VIa&nderen: Hand- zetters, bouwvakarbeiders, meubelmakers, stoffeerders, leerling kappers, auto-mon teurs, bankwerker, smeden, electriciens, koerwerkers, sur veillant, fabricatiearbeiders, stokers, vlasbewerkers, tex tielarbeiders, draaier, loodgie ter, landarbeiders, tuinarbei- der, hulpbesteller P.T.T., kan- Senator wenst speciale zitting Congres. OMDAT DE TOESTAND GEVAARLIJK IS. Een Amerikaanse senator heeft een voorstel ingediend een speciale zitting van het Congres te houden in verband met de gevaarlijke toestand van Engeland en Frankrijk, de crisis in Engeland, en de agressieve buitenlandse poli tiek van de Sowjet-Unie. Senator Brewster meent, dat onmiddellijk stappen moe ten worden ondernomen om het plan-Marshall in practijk te brengen en de militaire pa raatheid .van de Ver. Staten te verhogen. toorbedienden, transportarbei ders, schippersknecht. Kapster, leerling kapster, kousenreparatrice, textielar- beidsters, vrouwelyke chef afd. textielfabriek, verkoopsters, kamermeisjes, leerling ver pleegster, huishoudelijk perso neel. Aanbiedingen by het Gewes telijk Arbeidsbureau te Mid delburg, of haar by kantoren te Vlissingen, Goes, Kruinin- gen, Tholen, Zierikzee, Terneu- zen, Hulst, Oostburg en Sas van Gent. MUTATIES BIJ DE ZEEVAARTSCHOOL. Naar wij vernemen zijn een tweetal leraren van de Zee vaartschool te Vlissingen, be noemd bij het zeevaartonder- wijs in Nederlands-Indië. De heer J. F. Gugelot, leraar in zeemanschap werd benoemd bij de inspectievan het zee- vaartonderwijs met stand plaats Batavia en de heer J. A. Jasperse werd benoemd tot leraar in zeemanschap bij de Zeevaartschool te Makassar. Als opvolger van de heer Gugelot werd te Vlissingen tij delijk benoemd de heer J. H. Posthumus, thans leraar Zee manschap bij de K.P.M.-oplei- ding in Ned. Indië. LICHT GORISHOEK. Naar vernomen wordt zal het licht op Gorishoek weer worden opgericht, zodra hier voor weer 'n lantaarn beschik baar komt. De vorige lichtto ren te Scherpenisse is bij de dijkval geheel onder water ver dwenen en vernield. Scherpenisse COLLECTE. De/inde Ned. Herv, kerk te Scherpenisse gehouden collec te ten bate van het restaura tiefonds voor het kerkgebouw heeft 115 opgebracht. Poortvliet KERKELIJKE COLLECTE. De te Poortvliet in de Ned. Herv. kerk gehouden collecte ten" bate van de stichting „Zonnegloren" heeft 145,85 opgebracht. St. Maartensdijk RIN GRIJDERIJ. Door de Stichting Gemeen schap St. Maartensdijk wordt op Zaterdag 30 Aug. een ring- rijderij georganiseerd, die te vens zal gelden als voorronde in het district Tholen-Philips- land voor het kampioenschap van Zeeland te Middelburg op Zaterdag 13 September. De vijf beste rijders van deze ringrijderij zullen deelnemen aan het concours te Middel burg. KERKNIEUWS. Tot notalen bij de Ned. Herv. kerk teSt. Philipsland is in de vacature de heer A. A. Stols de heer Jac. van Gestel gekozen, die deze verkiezing heeft aangenomen. VOETBAL NEDERLAAGSERIE. In het kader van de Neder laagserie werd te St. Anna- land Zaterdag 23 Aug. j.l. de wedstrijd W.H.S.Vrederust (Bergen op Zoom) gespeeld. W.H.S. verloor deze wedstrijd met 50. Hoofdplaat AANBESTEDING. By de aanbesteding van 18 gemeentewetwoningen to Hoofdplaat werd ingeschreven als volgt: Bouwsyndicaat f 280.000; P. Voet, Kloosterzande f 261.200; L. B. Verstraete, Hoofdplaat f 239.050; Vic. Verstraete, Hoofdplaat f 208.800. Ten verzoeke van P. Dos- sche werd aanbesteed een woon- en winkelhuis. Inge schreven werd als volgt: Zuideind, Den Haag f 28.757; Vlieger en Zoon, Breskens f 26.600; L. B. Verstraete v. Waes, Hoofdplaat f 26.425; C. Soulimans, Hoofdplaat f 18.989. Begroting f 18.680. Aardenburg Beplanting van Aardenburg. De planne nom Aardenburg een nieuwe beplanting te ge ven, hebben thans een meer vaster vorm aangenomen. Door het Staatsbosbeheer is een onderzoek ingesteld en 'n plan opgemaakt om de vroe- fere wallen, die byna nog gq* eel bestaan, geheel te beplan ten. Daarmede zou verkregen worden dat Aardenburg weer' hetzelfde beeld zou krijgen als in vroeger tijden, hetgeen on getwijfeld de aantrekkelijkheid van deze gemeente zal verho gen. Er zijn weliswaar nog enke le moeilijkheden te overwin nen, daar deze wallen niet ge heel eigendom van de gemeen te zijn, doch deze moeilijkhe den hoopt men tot een gun stige oplossing te kunnen brengen. Groede STRANDFEEST. Van heinde en verre was Zondagmiddag de jeugd sa men gekomen op het prach tige strand van Groede, waar de V.V.V. Groede een strand feest had georganiseerd. Onder bekwame leiding wer den talrijke spelen gedaan en de jeugd kon zich naar harte lust vermaken. Het prachtige zomerweer gaf de bekende sfeer van ge zellige drukte. Kortom, Zeebad Groede beleefde een unieke dag. Ook de ouderen werden niet vergeten en konden genieten, temidden van zee en duin, van het goed geslaagde concert, ge geven door de plaatselijke mu ziekvereniging E.M.E. TRIBUNAAL TERNEUZEN Hulp aan de vijand. De 37-j. scheikundige J. D. Jacobs, vroeger te Breskens, thans te Rotterdam woonach tig, moest zich Zaterdag voor het tribunaal te Terneuzen verantwoorden, omdat hij als doctor in de scheikunde zijn wetenschappelijke- en vak kennis in dienst had gesteld van de Duitsers, door werk zaam geweest te zijn. op de af deling geneesmiddelen van een fabriek te Crefeld (D.) Jacobs beweerde eerst ge werkt te hebben bij de „Or- ganon" te Oss. Hij weigerde daar chef te worden, omdat hij daarmede de plaats van een jood moest innemen. Deze weigering was de aanleiding voor zijn ontslag, waarna hij door de Duitsers naar Duits land werd gezonden en te werk werd gesteld bij de I. G. Farben. Jacobs was thans overtuigd daarmede verkeerd te hebben gehandeld. Mr.Roelofs vroeg verval- lenverklarin^van de beschul diging, omdat zijn cliënt reeds 10 maanden geïnterneerd is geweest. Vervolgens stond terecht de 49 j. voerman A. B. Hinne- man te Oostburg, beschuldigd van hulp te hebben verleend aan de vijand, door ten be hoeve van de Duitse weer macht met zijn paarden en wagens materialen te vervoe ren voor bunker- en stellin- genbouw. Hinneman beweerde des tijds gevorderd te zijn door de N.S.B.-aannemer Wemaes, doch de voorz. was van me ning dat Hinneman vrijwillig had gereden en daarmede nogal wat geld verdiend had. H. was door de Prov. Fisc. voorwaardelijk buiten vervol ging gesteld, doch nam daar mede geen genoegen, daar hij zich daardoor beledigd achtte. Mr. Terwoerdt merkte op dat H. alleen een civiele ver- voersvergunning en geen weermachtsvergunning had. H. heeft getracht van dit werk af te komen door zich te laten afkeuren. Door een Duitse dokter werd hij echter goedgekeurd. PI. vroeg daar om geen maatregelen te wil len opleggen. UITSPRAKEN. A. de Jong, Terneuzen: ver beurdverklaring van f 1000; ontzetting rechten; J. A. P. v. d. Heijden, Hulst: ontzetting rechten; P. C. de Bruyne, Cad- zand: verbeurdverklaring van f 4000; Van wijlen F. A. M. Moorthamer, gewoond hebben de te Hulst: veabeurdverkla- rihg nalatenschap tot f 3000; A. Dieleman te Axel: 1 jaar internering, met bevel tot in bewaringstelling, ontzetting rechten; M. Siabbekoorn, Axel: geen maatregelen; P. F. Ver- meersch, Zaamslag: onderzoek zal buiten de zitting worden voortgezet; Ad. Co. v. Cad- zandMaas, Amersfoort: 1 j. internering voorwaardelijk ontzetting rechten; C. A. Fer- ket, Koewacht: verbeurdver klaring van f 2000; ontzetting rechten; P. J. v. Ham, Axel: 1 jaar internering voorwaar delijk; ontzetting rechten. Bij K.B. is de heer H. Smits te Stavenisse benoemd tot voorzitter van het bestuur van de Calamiteuze polder-s Oud-Kempenshofstede en Moggershil. De heer C. Bazen te St. Annaland slaagde voor kom mies te Valkenswaard. Uitbreiding van het hoofdbuizennet. Omvangrijk herstelwerk, Wanneer wij denken aan de watervoorziening in Zeeuwsch- Vlaanderen, gaan onze gedach ten onwillekeurig het eerst naar West Zeeuwsch-Vlaande ren, omdat aldaar zovele ver woestingen zijn aangericht en omdat aldaar de prachtige nieuwe, watertoren is vernield. Het was Zondag 1 Oct. 1944, dat de Duitsers 2000 kg dyna miet gebruikten om de water toren té Oostburg te vernie len. 's Avonds omstreeks 8 uur hoorde men ver in de omtrek een doffe knal en het fraaie bouwwerk, de trots v. W. Zw.- Vlaanderen, waaraan enkele jaren was gewerkt, stortte als een kaartenhuis ineen en niets bleef over dan êen troosteloze puinhoop, een puinhoop, die nog geruime tijd nadat de vij and was verdreven, de ver woesting van Oostburg accen tueerde. De Zeeuwse schrijver L. W. Bruinooghe (pseudoniem) be schrijft het in zyn boekje „Scherzo in puin" als volgt: „Ook in Kleigate had het Beest zijn lompe poten gezet. Tweehonderd huizen had 't in bouwvallen veranderd. De pas- voltooide, uit gewapend beton opgetrokken watertoren, was van zyn voetstuk gelicht en stond als een lompe pudding in elkaar gezakt van de kant van de weg' Met deze vernieling was West Zeeuwsch-Vlaanderen van water verstoken, mede door dat bommen en granaten ook het buizennet van de water leiding op meerdere plaatsen belangrijk hadden beschadigd. AANSLUITING. Gelukkig bleek in Oost Zw.- Vlaanderen weinig schade aan gericht te zijn, waar de water leiding mij. „Zeeuwsch-Vlaan deren,, na de bevrijding alle krachten kon inspannen. Waren er tot aan de bevrij ding in geheel Zeeuwsch- Vlaanderen 19 gemeenten aan gesloten. na de -bevrijding zijn onmiddellijk besprekingen ge voerd, met het gevolg dat alle femeenten, behalve Overslag, esloten tot aansluiting. Van het centrale hoofd pompstation St. Jansteen af wordt het water gepompt naar de watertoren te Axel, met 'n hoogreservoir van 1000 m3 en een laagreservoir van 300 m3. De watertoren te Oostburg had een hoogreservoir van 600 en een laagreservoir van 250 m3. Daar de afstand St. Jan steenOostburg te groot is, is in Philippine een tussenstation gebouwd, met een reservoir van 200 m3, waardoor het transport van het water van Oost naar West onder verhoog de druk wordt geplaatst. Na de bevryding moest heel wat werk worden verzet om het verwoeste gebied weer van water te voorzien. Begonnen werd bij de scheiding tussen Oost- en West-Zeeuwsch- Vlaanderen, n.L aan de ISabel- lesluis, waar de toevoerleiding naar W. Zw.-Vlaanderen pas seert. Daar ter plaatse een mijnenveld was aangebracht, was het onverantwoordelijk hier aan de buisleiding werk zaamheden te doen verrichten. Aan opruimen van de mijnen kon door de betreffende mili taire instanties voorlopig niet worden begonnen. DE SCHADE. Het risico werd genomen om toch druk op deze hoofd transportleiding te zetten en buiten verwachting bleek de leiding onbeschadigd te zijn tot voorbij de kom van de ge meente IJzendijke, n.l. tot „Klein-Brabant" onder Water landkerkje. Hoe groot echter de vernielingen waren, bewij zen de volgende gegevens. Er waren 13 buisbreuken in de transportleidingen. In IJzendijke was het distributie net op'7 plaatsen door bomin slag zwaar beschadigd; in Breskens was dit niet te tellen, doch met zekerheid kon ge zegd worden dat aldaar 3440 meter van het distributienet volkomen is vernield. In Oost burg zijn pl.m. 40 bomtreffers en granaatinslagen op de hoofdleidingen geteld; in Aar denburg is op 6 plaatsen 't dis tributienet door bominslag be schadigd. Enig idee van de verwoestingen geeft, ook het onderstaande overzicht van de afgestoten percelen tengevolge van oorlogshandelingen OoqJ; Zw.-Vlaanderen ten Oosten van de Braakman), af gestoten per 31 Oct. 1944 117; 31 Aug. 1945: 76; W. Zw.- Vlaanderen. per 31 Oct. 1944: 2237; 31 Aug. 1945: 1106. Totaal afgestoten: 31 Oct. 1944: 2.354; 31 Aug. '45: 1182. Aangenomen mag worden dat het aantal afgestoten per celen op 31 Aug. 1945 overeen komt met -het aantal percelen dat door de oorlogshandelin gen volkomen vernield is. Dank zy het snelle tempo der reparatiewerkzaamheden had IJzendijke reeds water in Nov. 1944, evenals Oostburg; Aardenburg in Dec. 1944 en Breskens in Jan. 1945. BELGISCHE HULP. Het was naturlijk van het grootste belang dat, mede in verband met het onbruikbaar worden van dé regenbakken, zo spoedig mogelijk'ook de an dere gemeenten werden aange stoten. Daar Holland niét bereik baar was voor het leveren van materialen, werd een beroep gedaan op de Belgische colle ga's in Gent, die uitstekend hebben geholpen. Daardoor konden vrij spoedig worden aangestoten de kom der ge meenten Sluis, Groede, Eede, Zuidzande en Biervliet. Het wegvallen van de wa tertoren te Oostburg had tot gevolg, dat de druk op het net in W. Zw. Vlaanderen op uren van hoöggebruik zeer ma tig en soms practisch niet vol doende was. De aanvankelijke gedachte om zeer snel tot de herbouw van een nieuw torencomplex te komen, moest door velerlei om standigheden worden losgela ten en inmiddels heeft men nu het keldereservoir onder het fundament van de oude toren gerepareerd en bruikbaar ge maakt. Dit reservoir heeft een inhoud van pl.m. 250 m3. Door het opstellen van 2 pompen, die automatisch werken, zal worden getracht het buizennet in W. Zw.Vlaanderen onder vol doende druk te houden, ook tij dens groot waterverbruik, het geen inmiddels is gelukt. NIEUWE WATERTOREN Inmiddels is er hard gewerkt aan een plan voor een nieuw watertorencomplex dat, naar men hoopt, nog dit jaar een aanvang kan nemen. De wederopbouw van W. Zw. Vlaanderen op grote schaal brengt met zich mede de uit breiding van het hoofdbuizen net over alle gemeenten, daar men in deze 20ste eeuw toch geen woningen meer bouwt zonder aansluiting op de wa terleiding. Het gevolg daarvan is dat in deze tijd de lasten daarvan niet alleen door de streek gedragen kunnen wor den. Dit standpunt wordt ook door de regering ingenomen en intussen zijn de onderhandelin gen in een stadium gekomen, dat nog dit jaar een gunstige beslissing mag worden ver wacht inzake de subsidierege ling voor de drinkwatervoor ziening in W. Zw.-Vlaanderen. Zodra deze bekend zijn, ho pen wij de plannen in een arti kel te beschrijven. In 1945 besloten de volgende gemeenten tot aansluiting aan de waterleiding: Biervliet, Groede, Nieuwvliet, Sluis, Zuidzande, Cadzand, Hoofd plaat, Retranchement, Schoon- dijke en Westdorpe. In uitvoering is thans het hoofdbuizennet te Hoofdplaat, terwijl de plannen voor aan sluiting van de woningen te Cadzand, Retranchement en Westdorpe, in een vergevor derd stadium van voorberei ding verkeren. MATERIAALGEBREK. Ook de waterleiding mij. heeft to kampen met een groot materiaalgebrek, waar door het tempo wordt geremd. Slechts langzaam is een kleine verbetering te bespeuren. Daarbij zijn er zeer veel mate rialen nodig geweest en nog nodig, voor de aansluiting van de vele noodwoningen. Dat heeft enorm veel werk gege ven, doch daarnaast ook veel voldoening. Verder speelt ook een rol het gebrek aan bekwame arbei- ders.

Krantenbank Zeeland

Provinciale Zeeuwse Courant | 1947 | | pagina 14