NIEUWS UIT ZEELAND
Onrust
in het Franse koloniale rijk
PARIJS IS OP ZIJN HOEDE.
DUITSE PRODUCTIE
Tholen.
St. Philipsland
Zeeuwsch-VIaanderen
Chemiker werkte voor
de Duitsers
ZMuwsè^ nip pers
Watervoorziening in
Zeeuwsch - Vlaanderen
Overal problemen.
(Van een U.P. correspondent)
Het Franse koloniale ryk is
vol onrust dobr de wijdvertak
te, na-oorlogsc opleving van
het nationalisme onder de be
woners van de diverse koloni
ale r(jken. Er is nauwelijks een
deel van het Franse rijk
thans «officieel bekend als
„Frankrijk overzee" dat niet
kennis gemaakt heeft met de
onafhankelijkheidsdrang, die
ook in de rijken van Engeland
en Nederland zo veel moeilijk
heden heeft veroorzaakt.
Op twee belangrnke punten
Indo-China en Madagascar
duurt een gewapende rebel
lie nog altijd min of meer
voort. In Voor-Indië zjjn de
kleine Franse gebieden aan de
kust door de losmaking van
India van Engeland, geïsoleerd
geraakt. Overal in Noord-Afri-
ka vervult de Arabische anti-
Franse propaganda de Fransen
met zorg. De regering te Pa
rijs heeft intussen verschillen
de hervormingsplannen uitge
werkt teneinde te pogen de on
tevredenen tot rust te brengen.
Land voor land is de situatie
aldus:
Indo-China. De strijd tussen
de Fransen en de Viet-Nam is
reeds in de negende maand ge
treden. De 100.000 man sterke
Franse troepen zeggen alle
sleutelposten onder contróle te
hebben, maar worden niettemin
voortdurend door Annamieti-
scho benden lastig gevallen.
Kort geleden zijn optimisti
scher verwachtingen ontstaan,
door een verklaring van de
Franse hoge-commïssaris Emi-
le Bollaert, die beloofde dat
Indo-China het eerste land zou
zijn dat van een nieuwe, libe
rale koloniale politiek zou pro
fiteren. Radio Viet-Nam ant
woordde met de mededeling dat
als dit de Franse politiek zou
zijn, een vreedzame oplossing
zeker binnenkort mogelijk was.
Madagascar. De gewelddadi-
§e opstand dor bewoners van
it eiland heeft de Franse troe
pen daar op hun hoede gehou
den, sinds Maart. Eerst kort
geleden werd gemeld, dat de
Fransen beginnen het initia
tief in sommige sectoren te
hernemen. De guerilla der in
boorlingen heeft hier zeer bit
tere vormen aangenomen, maar
de 15.000 man Franse troepen
kunnen althans de hoofdstad en
de kuststreek bezet houden.
Voortdurende strijd echter be
tekent een belangrijk econo
misch verlies voor Frankrijk,
daar de productie van rijst,
suiker, koffie en andere agrari
sche producten stilstaat.
Frans Voor-Indlë. In de vijf
kleine Franse nederzettingen
aan de golf van Bengalen wor
stelen de Fransen tegen een
groeiend nationalisme, ver
sterkt doordat de Engelsen
zich uit India teruggetrokken
heben. Pondicherry was het
toneel van demonstraties on
langs en ook in Chandernager
gingen kort geleden kreten op
van „weg met de Franse hon
den". De Fransen hebben con
cessies gedaan en een rege
ringsraad ingesteld, waarin de
inboorlingen cn de Fransen ge
lijkelijk vertegenwoordigd zijn.
Noord-Afrika. In Tunis, Ma
rokko en Algiers is de separis-
tische beweging ryp. Wanorde
lijkheden kwamen voor in Tu
nis, waar tijdens oen staking
26 inboorlingen werden gedood
De Rotterdamse haven.
De waterstand op de Elbe is
door de aanhoudende droogte
zo laag. dat een belangrijk deel
van de in- en uitvoer van Tsje-
cho-Slowakljc over Rotterdam
cn Antwerpen geleid zal wor
den. Te Rotterdam is deze ver
meerdering nog niet direct
merkbaar, evenmin als dit
trouwens te Antwerpen het ge
val kan zijn. Wel verwacht
men over enkele weken een
toeneming van het transito-
verkeer met Tsjecho-Slowa-
kije.
Ook dezo winter wordt te
Rotterdam vrij veel doorvoer
voor Tsjecho-SIowakyc ver
wacht, want als de lage water
stand op de Elbe voorbij is, zal
de ijsvorming weer een hartig
woordje gaan meespreken.
Dodelijk ongeluk.
Toen Zaterdagnacht de 25-
jarige H. Dam uit Wierden,
samen met een vriend per
fiets van een bruiloft te Nij-
verdal naar huis ging, reed
hij tussen Njjverdal en Wier-
dén een boom. D. viel over het
stuur cn bleef dood liggen. Het
bleek, dat hy zyn nek gebro
ken had.
Nieuws In een notedop
Bij de Zaterdag door de
K.N.M.V. te Groningen geor
ganiseerde motorsterrit heeft
srtch eon ongeval voorgedaan
waarbij de heer H. J. B. uit
Zuidhom ernstige verwondin
gen opliep.
Op de rijksweg Assen
Vries te Ubbena, in de gemeen
te Vries, kwamen Zaterdag
avond een luxe-auto en eert
motorrijwiel met elkaar ln
botsing. De 34-jarige bestuur
der van het motorrijwiel J. J.
Wijnlnga, uit Harkstede werd
vrijwel op slag gedood.
Vrijdag zijn op het Onze
Lieve Vrouweplein te Maas
tricht zieken gezegend. En
kele honderden lijdenden uit
alle delen der stad waren by-
cengebracht.
en 150 gewond in een botsing
met Franse troepen. De Ara-
bisch-nationalistische organisa
tie verlangt onafhankelijkheid
van Frankryk. De Fransen
hebben onlangs een grotere
deelneming in de regering van
de autochtone bevolking van
Tunis toegestaan, maar de na
tionalisten zyn hiermede niet
tevreden. Het nieuwe statuut
voor Algiers d^t de Algerijnen
geiyke vertegenwoordigers met
de Franse in de nationale ver
gadering verleent, is nog altijd
niet in overeenstemming met
do verdergaande nationalisti
sche eisen. De Noord-Afrikaan
se nationalistische beweging
schijnt geleid te worden van
Cairo uit, waar Abd-el-Krim
en andere leiders oproepen tot
de „heilige oorlog" tegen de
Fx-ansen.
Andere koloniën. Ofschoon
de andere, kleinere koloniën
van Frankryk rustig zijn,
neemt de regering geen risico's
ch ook da
daar de „ko-
te wijzigen.
Auriol maakte on-
en haast ziel
loniale" politiek
President Auriol
langs een reis door Frans
Equatoriaal Afrika en Frans
West-Afrika, terwyl de "plaat
selijke bestuurslichamen daar
grotere autoriteit krijgen.
Reunion, Martinique en Frans
Guyanh zijn prefecturen ge
worden, rechtstreeks ressorte
rend onder het Franse ministe
rie van Binnenlandse Zaken.
r'
Adder
als reiskameraad.
Als een. ambtenaar
van de Britse douane
zijn hand zou hebben ge
stoken in de zak van
een Zuid-Afrikaans za
kenman, die Zondag op
het vliegveld Londen
ai'riveerde, dan zou hij
meer dan verrast zijn
geweest. In die zak zat
namelijk Timbo, een ad
der uit Rhodesia van
ongeveer een halve me
ter. Timbo vloog de
13.000 k.m., die Johan
nesburg van Londen
scheidden, zonder zijn
„meester" enige last te
bezorgen. Soms was het
beest een beetje ruste
loos, maar dan mocht
het zijn kop even uit de
zak steken.
Zijn eigenaar hield
hem verborgen, omdat
hij er niet zeker van
was dat hij een adder
zonder vergunning
mocht invoeren. Op het
vliegveld kreeg Timbo
een schoteltje melk en
toen ging hij weer in de
zak, op weg naar Brus
sel.
„Waar ik ook heenga,
ik probe r Timbo altijd
mee te nemen", zei zijn
meester.
.J
zij de productie in hun zóne
hoofdzakelijk op export naar
Frankryk concentreerden en
dus te veel aandacht besteed
den aan wynproductie in plaats
van aan levensmiddelen voor
de zöne zelf.
RUSSISCHE ZÓNE.
Byzonderheden van economie
en productie in de Russische
zöne zijn nooit precies bekend
gemaakt. Vast staat: dat veel
belangrijke productie eenheden
plus de geschoolde arbeiders
zijn overgebracht naar de
Sovjet Unie. De Russen zelf be
weren, dat het herstel in hun
zöne genaderd is tot 63 pro
cent van de opbrengst in het
basisjaar 1936. Maar zij base
ren hun mededelingen op infla-
tie-Ryksmarken. De Amerika
nen schatten dat de Russen on
geveer jop hetzelfde peil zijn
als de Engelsen en Amerikanen
in hun zónes.
GESTEGEN TOT 50 VAN 1936.
Uitvoer stagneert.
(Van een U.P.-correspondent)
•De vier bezettende mogend
heden van Duitsland hebben de
afgelopen twee iaar herhaaldc-
lyk hun trouw betuigd aan de
overeenkomst van Potsdam,
die voorziet in het economische
herstel van Duitsland. Deson
danks marcheren zij nog altyd
gescheiden naar hun doel en
het ziet er niet naar uit, dat er
binnenkort verandering in deze
situatie zal komen. Niettemin,
dit gebrek aan samenwerking
heeft niet verhinderd, dat de
economische vooruitgang in de
vier verschillende zönes onge
veer gelijke tred houdt. De
sinds 1 Januari economisch sa
mengesmolten Engelse en
Amerikaanse zónes hebben de
productie teruggebracht op on
geveer 49 percent van die in
1936. Amerikaanse schattin
gen gaan ervan uit, dat dit pok
ongeveer het cijfer der Russi
sche zóne i9. De Fransen zijn
daarbij wellicht iets ten achter.
Oorspronkelijk hoopten de
Engelsen en Amerikanen hun
zönes in 1949 zover gebracht
te hebben, dat zij ziclj^elf kon
den bedruipen. Thans echter
verwacht men de bereiking van
dit doel niet voor 1950 of 1951.
Oorzaak: verkeerde beheers-
methoden in het beginstadium
en de abnormaal strenge win
ter, die de productie vrijwel ge
heel verlamde.
IMPORT.
Ter verwezenlijking yan hun
doel hebben de Engelsen en
Amerikanen dollars beschik
baar gesteld voor de aankoop
van ruwe grondstoffen en vita
le importen, in hoofdzaak voed
sel, meststoffen en zaden. Ge
durende de eerste vijf maanden
van dit jaar besteedden zij 180
millioen dollar aan voedselim-
porten. Deze som overtreft het
totaal der export verre. De
twee militaire besturen con
tracteerden voor 31 millioen
aan exporten, maar leverden
slechts voor 14 millioen af.
Hierbij zyn niet inbegrepen de
uitvoer va.n hout en steenkool.
Het Roergebied leverde voor 36
millioen dollar aan steenkool
af aan 28 verschillende landen,
maar de productie bedroeg
slechts de helft van de voor
oorlogse. De ruwe grondstof
fen, die ingevoerd worden,
worden door de Duitse indu
strie tot fabrikaten verwerkt,
vooral ceramische artikelen,
houtproducten, rubber en ka
toenen producten. Tengevolge
van de goedkope Duitse ar
beidskracht, worden hierop
grote winsten gemaakt. Als al
les volgens het plan vei'Ioopt,
levert een omzet van 14 milli
oen dollar aan houtproducten
b.v. een winst van negen milli
oen op. De prijzen worden, in
dit systeem, volgens de wereld
markt bepaald. Met dien ver
stande dat men het gemiddelde
neemt van de prijzen in een
aantal wereldcentra. Indien
b.v. een Neurenbergse pop in
Praag 2 dollar aan productie
zou kosten en in Amerika 6
dollar, dan bepaalt men dc prijs
op 4 dollar.
DUITSE INSTANTIE'S.
De Amerikanen gaan ervan
uit, dat zij het herstel ln hun
zóne kunnen stimuleren door
een groter deel van de verant-
woordeiykheid over te dragen
aan Duitse instanties. Dit zou
het psychologische effect heb
ben. zo redeneerden zy, dat de
Duitsers aangespoord worden
liet herstel zelf zo veel moge
lijk te bespoedigen. De Fran
sen en Russen in hun zónes
willen echter niet aan deze me
thode beginnen, al zijn er teke
nen dat de Fransen enigszins
bijdraaien. Zij leefden geruime
tyd als de voldane bestuurders
van de economisch welvarend
ste zóne, maar hun posltio ls
veranderd, sinds de toestand in
het Franse deel achteruit ging,
voornameiyk door de slechter
wordende voedseltoestand. De
Fransen moesten zelfs brood
graan gaan importeren, omdat
De deelstaten in Indonesië.
Luitenant-gouverneur-gene->
raai van Mook woont thans te
Samarinda de installatie van
de Oost-Borneoraad bij.
Hadji Abdoerachman Sidik
heeft ontslag genomen als lid
van het Soekarno-parlement,
aangezien hij als vertegen
woordiger van Zuid-Borneo
daarin zitting had en de repu
bliek geen bemoeienis meer
heeft met Zuid-Borneo.
In een radiorede te Maka-
sar heeft de wnd. eerste mi
nister, de heer Watrouw, er op
gewezen, dat Oost-Indonesië
thans in eigen huis meer te
zeggen heeft dan het als pro
vincie van de republiek ooit
zou kunnen krygen. Hy ver
zette zich met klem tegen de
republikeinse bewering, dat de
andere deelstaten van het Ver
enigde Indonesië slechts onbe
tekenende uitvindingen van de
Nederlandse politiek zouden
zyn.
De werkgelegenheid.
Op 16 Augustus 1947 ston
den ingeschreven 417 (38) per
sonen, waarvan er 232 in de
D.U.W. waren tewerkgesteld.
Over de week eindigend 16
Augustus 1947 werden 566
(37) personen geplaatst. Het
aantal overgebleven aanvra
gen bedroeg 2547 (281).
De tussen haakjes geplaat
ste cijfers' hebben betrekking
op vrouwen.
Gevraagd worden o.a.
Walcheren: Leerling zetter,
drukkers, stoffeerders, bouw
vakarbeiders, meubelmakers,
leerling zager, kistenmakers,
kleermakers, lederbewerkex',
slijper, loodgieter, zandvor-
mers, bankwerker, revolver
draaier, naaimachine-monteur,
smeden, auto-monteur, hulp
monteur, electriciens, rywiel-
monteur, leerling kopersla
gers, leerjongen voor autoga
rage, metaalbewerkers, koks
en hulpkoks (intern), arbei
ders melkfabriek, landarbei
ders, loonüorsers, etaleur, ver
kopers, pakhuisknecht, maga
zijnbedienden, kellner, kan
toorpersoneel, huisknecht, on
geschoolde arbeiders.
Hoedenmodiste, kapsters,
meisies atelier, pakste^s, win
kelpersoneel, verpleegster,
kantoorpersoneel. huishoude
lijk personeel.
Zuid-Beveland: Aankomende
arbeiders drukkerij, drukkers,
zetters, bouwvakarbeiders,
zeilmakei*, smeden, auto-mon
teur, bankwerker, fabrieksar
beiders, aankomend verwar
mingsmonteur, fitter-electri-
cien, stoker, draaier, boekbin
der, bakkersknecht, landarbei
ders, kruideniersbediende, pe
troleum-venter, kiosk-boeken
en krantenverkoper, loopjon
gen, bakschipper, transportar
beiders, bewakers, ongeschool
de arbeiders.
Wasserijpersoneel, kousen-
reparatrice, kantoorpersoneel,
leerling verpleegster, huishou
delijk personeel.
Tholen: Bouwvakarbeiders,
monteur, bankwerker-draaier,
electricien-loodgietei*, arbei
ders voor grasdrogerij, mossel-
peller, landarbeiders, schip
persknecht.
Huishoudelijk personeel.
Schouwen en Duiveland:
Bouwvakarbeidei-s, meubel
maker, kappers, smeden, land
arbeiders, leerling kellnex*, ho
telbedienden, loopknecht, be
zorger.
Naaister, huishoudelijk per
soneel.
Zeeuwsch-VlaanderenHand-
zetters, bouwvakarbeiders,
meubelmakers, stoffeerders,
leerling kappers, auto-mon
teurs, bankwerker, smeden,
electriciens, koerwerkers, sur
veillant, fabricatiearbeiders,
stokers, vlasbewerkers, tex
tielarbeiders,1 draaier, loodgie-
ter, landarbeiders, tuinarbei-
der, hulpbesteller P.T.T., kan-
Senator wenst speciale
zitting Congres.
OMDAT DE TOESTAND
GEVAARLIJK IS.
Een Amerikaanse senator
heeft een voorstel ingediend
een speciale zitting van het
Congres te houden in verband
met de gevaarlijke toestand
van Engeland en Frankrijk, de
crisis in Engeland en de
agressieve buitenlandse poli
tiek van de Sowjet-Unie.
SenatorBrewster meent,
dat onmiddellijk stappen moe
ten worden ondernomen om
het plan-Marshall in practijk
te brengen en de militaire pa
raatheid van de Ver. Staten
te verhogen.
toorbedienden, transportarbei
ders, schippersknecht.
Kapster, leerling kapster,
kousenreparatrice, textielar-
beidsters, vrouwelijke chef afd.
textielfabriek, verkoopsters,
kamermeisjes, leerling ver
pleegster, huishoudelyk perso
neel.
Aanbiedingen bij het Gewes-
telyk Arbeidsbureau te Mid
delburg, of haar bijkantoren
te Vlissingen, Goes, Kruinin-
gen, Tholen, Zierikzee, Terneu-
zen, Hulst, Oostburg en Sas
van Gent.
MUTATIES BIJ DE
ZEEVAARTSCHOOL.
Naar wy vernemen zijn een
tweetal leraren van de Zee
vaartschool te Vlissingen, be
noemd by het zeevaartonder-
wijs in Nederlands-Indië. De
heer J. F. Gugelot, lex-aar in
zeemanschap werd benoemd
by de inspectie van het zee-
vaartonderwijs met stand
plaats Batavia en de heer J. A.
Jasperse werd benoemd tot
leraar in zeemanschap bij de
Zeevaartschool te Makassar.
Als opvolger van de heer
Gugelot werd te Vlissingen ty-
delijk benoemd de heer J. H.
Posthumus, thans leraar Zee
manschap bij de K.P.M.-oplei-
ding in Ned. Indië.
zal
LICHT GORISHOEK.
Naar vernomen wordt
het licht op Gorishoek weer
'worden opgericht, zodra hier
voor weer 'n lantaarn beschik
baar komt. De vorige lichtto
ren te Scherpenisse is bij de
dykval geheel onder water ver
dwenen en vernield.
Scherpenisse
COLLECTE.
De in de Ned. Herv kerk te
Scherpenisse gehouden collec
te ten bate van het restaura
tiefonds voor het kerkgebouw
heeft 115 opgebracht.
Poortvliet
KERKELIJKE COLLECTE.
De te Poortvliet in de Ned.
Herv. kerk gehouden collecte
ten bate van de stichting
„Zonnegloren" heeft 145,85
opgebracht,
St. Maartensdijk
RIN GRIJDERIJ.
Door de Stichting Gemeen
schap St. Maartensdijk wordt
op Zaterdag 30 Aug. een ring-
rijderij georganiseerd, die te
vens zal gelden als voorronde
in het district Tholen-Philips-
land voor het kampioenschap
van Zeeland te Middelburg
op Zaterdag 13 September. De
vijf beste rijders van deze
ringrijderij zullen deelnemen
aan het concours te Middel
burg.
KERKNIEUWS.
Tot notalen bij de Ned.
Herv. kerk te St. Philipsland
is in de vacature de heer A. A.
Stols de heer Jac. van Gestel
gekozen, die deze verkiezing
heeft aangenomen.
VOETBAL
NEDERLAAGSERIE.
In het kader vaiY de Neder
laagserie werd te St. Anna-
land Zaterdag 23 Aug. j.l. de
wedstrijd W.H.S.Vrederust
(Bergen op Zoom) gespeeld.
W.H.S. verloor deze wedstrijd
met 50.
Hoofdplaat
AANBESTEDING.
By de aanbesteding van 18
gemeentewetwoningen te
Hoofdplaat werd ingeschreven
als volgt:
Bouwsyndicaat f 280.000; P.
Voet, Kloosterzande f 261.200:
L. B. Verstraete, Hoofdplaat
f 239.050; Vic. Verstraete,
Hoofdplaat f 208.800.
Ten verzoeke van P. Dos-
sche werd aanbesteed een
woon- en winkelhuis. Inge
schreven werd als volgt:
Zuideind, Den Haag f 28.757;
Vlieger en Zoon, Breskens
f 26.600; L. B. Verstraete v.
Waes, Hoofdplaat f 26.425; C.
Soulimans, Hoofdplaat f 18.989.
Begroting f 18.680.
Aardenburg
Beplanting yan Aardenburg.
De planne nom Aai'denburg
een nieuwe beplanting te ge
ven, hebben thans een meer
vaster vorm aangenomen.
Door het Staatsbosbeheer is
een onderzoek ingesteld en 'n
plan opgemaakt om de vroe-
fere wallen, die bijna nog ges
eel bestaan, geheel te beplan
ten. Daarmede zou verkregen
worden dat Aardenburg weer
hetzelfde beeld zou krijgen als
in vroeger tyden, hetgeen on
getwijfeld de aantrekkelijkheid
van deze gemeente zal verho
gen.
Er zijn weliswaar nog enke
le moeilijkheden te overwin
nen, daar deze wallen niet ge
heel eigendom van de gemeen
te zijn, doch deze moeilykhe-
den hoopt men tot een gun
stige oplossing te kunnen
brengen.
Groede
STRANDFEEST.
Van heinde en verre was
Zondagmiddag de jeugd sa
men gekomen op het prach
tige strand van Groede, waar
de V.V.V. Groede een strand
feest had georganiseerd.
Onder bekwame leiding wer
den talrijke spelen gedaan en
de jeugd kon zich naar harte
lust vermaken.
Het prachtige zomerweer
gaf de bekende sfeer van ge
zellige drukte. Kortom, Zeebad
Groede beleefde een unieke
dag.
Ook de ouderen werden niet
vergeten en konden genieten,
temidden van zee en duin, van
het goed geslaagde concert, ge
geven door de plaatselijke mu
ziekvereniging E.M.E.
TRIBUNAAL TERNEUZEN
Hulp aan de vijand.
De 37-j. scheikundige J. D.
Jacobs, vroeger te Breskens,
thans te Rotterdam woonach
tig, moest zich Zaterdag voor
het tribunaal te Terneuzen
verantwoorden, omdat hij als
doctor in de scheikunde zijn
wetenschappelijke- en vak
kennis in dienst had gesteld
van de Duitsers, door werk
zaam geweest te zijn op de af
deling geneesmiddelen van
een fabriek te Crefeld (D.)
Jacobs beweerde eerst ge
werkt te hebben bij de „Or-
ganon" te Oss. Hij weigerde
daar chef te worden, omdat
hij daarmede de plaats van
een jood moest innemen. Deze
weigering was de aanleiding
voor zijn ontslag, waarna hij
door de Duitsers naar Duits
land werd gezonden en te
werk werd gesteld bij de I. G.
Farben. Jacobs was thans
overtuigd daarmede verkeerd
te hebben gehandeld.
Mr. Roelofs vroeg verval
lenverklaring van de beschul
diging, omdat zijn cliënt reeds
10 maanden geïnterneerd is
geweest.
Vervolgens stond terecht de
49 j. voerman A. B. Hinne-
man te Oostburg, beschuldigd
van hulp te hebben verleend
aan de vijand, door ten be
hoeve van de Duitse weer
macht met zijn paarden en
wagens materialen te vervoe
ren voor bunker- en stellin
gen bouw.
Hinneman beweerde des
tijds gevorderd te zijn door
dé N.S.B.-aannemer Wemaes,
doch de voor?, was van me
ning dat Hinnenian vrijwillig
had gereden en daarmede
nogal wat geld verdiend had.
H. was door de Prov. |Tisc.
voorwaardelijk buiten vervol
ging gesteld, doch nam daar
mede geen genoegen, daar hij
zich daardoor beledigd achtte.
Mr. Terwoerdt merkte op
dat H. alleen een civiele ver-
voersvergunning en geen
weermachtsvergunning had.
H. heeft getracht van dit
werk af te komen door zich
te laten afkeuren. Door een
Duitse dokter werd hij echter
goedgekeurd. PI. vroeg daar
om geen maatregelen te wil-
len opleggen.
UITSPRAKEN.
A. de Jong, Terneuzen: ver
beurdverklaring van f 1000;
ontzetting rechten; J. A. P. v.
d. Heijden, Hulst: ontzetting
rechten; P. C. de Bruij'ne, Cad-
zand: verbeurdverklaring van
f 4000; Van wijlen F. A. M.
Moorthamer, gewoond hebben
de te Hulst: verbeurdverkla
ring nalatenschap tot f 3000;
A. Dieleman te Axel: 1 jaar
internering, met bevel tot in
bewaringstelling, ontzetting
rechten; M. Slabbekoorn, Axel:
geen maatregelen; P. F. Ver-
meersch, Zaamslag: onderzoek
zal buiten de zitting worden
voortgezet; Ad. Co. v. Cad-
zandMaas, Amersfoort: 1 j.
internering voorwaardelijk;
ontzetting rechten; C. A. Fer-
ket, Koewachtverbeurdver
klaring van f 2000; ontzetting
rechten; P. J. v. Ham, Axel:
1 jaar internering voorwaar
delijk; ontzetting rechten.
Bij K.B. is de heer
Smits te Stavenisse benoemd
tot voorzitter van het bestuur
van de Calamiteuze polders
Oud-Kempenshofstede en
Moggershil.
De heer C. Bazen te St.
Annaland slaagde voor kom
mies te Valkenswaajjï.
Uitbreiding van het hoofdbuizennet.
Omvangrijk herstelwerk.
Wanneer wij denken- aan de
watervoorziening in Zeeuwsch-
VIaanderen, gaan onze gedach
ten onwillekeurig het eerst
naar West Zeeuwsch-VIaande
ren, omdat aldaar zovele ver
woestingen zijn aangericht en
omdat aldaar de prachtige
nieuwe watertoren is vernield.
Het was Zondag 1 Oct. 1944,
dat de Duitsers 2000 kg dyna
miet gebruikten om de water
toren te Oostburg te vernie
len, 's Avonds omstreeks 8 uur
hoorde men ver in de omtrek
een doffe knal en het fraaie
bouwwerk, de trots v. W. Zw.-
Vlaanderen, waaraan enkele
jaren was gewerkt, stortte als
een kaartenhuis ineen en niets
bleef over dan een troosteloze
puinhoop, een puinhoop, die
nog geruime tijd nadat de vy-
ana was verdreven, de ver
woesting van Oostburg accen
tueerde.
De Zeeuwse schryver L. W.
Bruinooghe (pseudoniem) be-
schryft het in zijn boekje
„Scherzo in puin" als volgt:
„Ook in Kleigate had het
Beest zyn lompe poten gezet.
Tweehonderd huizen had 't in
bouwvallen veranderd. De pas-
voltooide, uit gewapend beton
opgetrokken watertoren, was
van zijn voetstuk gelicht en
stond als een lompe pudding in
elkaar gezakt van de kant van
de weg
Met deze vernieling was
West Zeeuwsch-VIaanderen van
water verstoken, mede door
dat bommen en granaten ook
het buizennet van de water
leiding op meerdere plaatsen
belangrijk hadden beschadigd.
AANSLUITING.
Gelukkig bleek in Oost Zw.-
Vlaanderen weinig schade aan
gericht te zijn, waar de water
leiding mij. „Zeeuwsch-VIaan
deren,, na de bevrijding alle
krachten kon inspannen.
Waren er tot aan de bevrij-
dirfg in geheel Zeeuwsch-
VIaanderen 19 gemeenten aan
gesloten, na de bevryding zyn
onmiddellijk besprekingen ge
voerd, met het gevolg dat alle
gemeenten, behalve Overslag,
besloten tot aansluiting.
Van het centrale hoofd
pompstation St. Jansteen af
wordt het water gepompt naar
de watertoren te Axel, met 'n
hoogreservoir van 1000 m3 en
een laagreservoir van 300 m3.
De watertoren te Oostburg
had een hoogreservoir van 600
en een laagreservoir van 250
m3.
Daar de afstand St. Jan
steenOostburg te groot is, is
in Philippine een tussenstation
gebouwd, met een reservoir
van 200 m3, waardoor het
transport van het water van
Oost naar West onder verhoog
de druk wordt geplaatst.
Na de bevryding moest heel
wat werk worden verzet om
het verwoeste gebied weer van
water te voox-zien. Begonnen
werd by de scheiding tussen
Oost- en West-Zeeuwsch-
Vlaanderen. n.l. aan de Isabel-
lesluis. waar de toevoerleiding
naar W. Zw.-Vlaanderen pas
seert. Daar ter plaatse een
mijnenveld was aangebracht,
was het onverantwoordelijk
hier aan de buisleiding werk
zaamheden te doen verrichten.
Aan opruimen van de mijnen
kon door de betreffende mili
taire instanties voorlopig niet
worden begonnen.
DE SCHADE.
Het risico werd genomen
om toch druk op deze hoofd-
transportleiding te zetten en
buiten verwachting bleek de
leiding onbeschadigd te zijn
tot voorbij de kom van de ge
meente IJzendyke, n.l. tot
„Klein-Brabant" onder Water
landkerkje. Hoe groot echter
de vernielingen waren, bewij
zen de volgende gegevens.
Er waren 13 buisbreuken in
de transportleidingen. In
IJzendyke was het distxibutie-
net op 7 plaatsen door bomin
slag zwaar beschadigd; in
Breskens was dit niet te tellen,
doch met zekerheid kon ge
zegd worden dat aldaar 3440
meter van het distributienet
volkomen is vernield. In Oost
burg zijn pl.m. 40 bomtreffers
en granaatinslagen op de
hoofdleidingen geteld; in Aar
denburg is op 6 plaatsen 't dis-
ti'ibutienet door bominslag be
schadigd. Enig idee van de
verwoestingen geeft ook het
onderstaande overzicht van de
afgesloten percelen tengevolge
van oorlogshandelingen:
Oost Zw.-Vlaanderen (ten
Oosten van de Braakman), af
gesloten per 31 Oct. 1944 117;
31 Aug. 1945: 76; W. Zw.-
Vlaanderen, per 31 Oct. 1944:
2237; 31 Aug. 1945:" 1106.
Totaal afgesloten: 31 Oct.
1944: 2.354; 31 Aug. '45: 1182.
Aangenomen mag worden
dat het aantal afgesloten per
celen op 31 Aug. 1945 overeen
komt met het aantal percelen
dat door de oorlogshandelin
gen volkomen vernield is.
Dank zjj het snelle tempo
der reparatiewerkzaamheden
had IJzendijke reeds water in
Nov. 1944, evenals Oostburg;
Aardenburg in Dec. 1944 en
Breskens in Jan. 1945.
BELGISCHE HULP.
Het was naturlijk van het
grootste belang dat, mede in
verband met het onbruikbaar
worden van de regenbakken,
zo spoedig mogelijk ook de an-
dere gemeenten werden aange
sloten.
Daar Holland niet bereik
baar was voor het leveren van
materialen, werd een beroep
gedaan op de Belgische colle
ga's in Gent, die uitstekend
hebben geholpen. Daardoor
konden vrij spoedig worden
aangesloten de kom der ge
meenten Sluis, Groede, Eede,
Zuidzande en Biervliet.
Het wegvallen van de wa
tertoren te Oostburg had tot
gevolg, dat de druk op het
net in W. Zw. Vlaanderen op
uren van hooggebruik zeer ma
tig en soms practisch niet vol
doende was.
De aanvankelijke gedachte
om zeer snel tot de herbouw
van een nieuw torencomplex te
komen, moest door velerlei om
standigheden woi'den losgela
ten en inmiddels heeft men nu
het keldereservoir onder het
fundament van de oude toren
gerepareerd en bruikbaar ge
maakt. Dit reservoir heeft een
inhoud van pl.m. 250 m3. Door
het opstellen van 2 pompen,
die automatisch werken, zal
worden getracht het buizennet
in W. Zw.Vlaanderen onder vol
doende druk te houden, ook tij
dens groot waterverbruik, het
geen inmiddels is gelukt.
NIEUWE WATERTOREN
Inmiddels is er hard gewerkt
aan een plan voor een nieuw
watertorencomplex dat, naar
men hoopt, nog dit jaar een
aanvang kan nemen.
De wederopbouw van W. Zw.
Vlaanderen op grote schaal
brengt met zich mede de uit
breiding van het hoofdbuizen
net over alle gemeenten, daar
men in deze 20ste eeuw toch
geen woningen meer bouwt
zonder aansluiting op de wa
terleiding. Het gevolg daarvan
is dat in deze tijd de lasten
daarvan niet alleen door de
streek gedragen kunnen wor
den.
Dit standpunt wordt ook
door de regering ingenomen en
intussen zijn de onderhandelin
gen in een stadium gekomen,
dat nog dit jaar een gunstige
beslissing mag worden ver
wacht inzake de subsidierege
ling voor de drinkwatervoor
ziening in W. Zw.-Vlaanderen.
Zodra deze bekend zijn, ho
pen wij de plannen in een arti
kel te beschrijven.
In 1945 besloten de volgende
gemeenten tot aansluiting aan
de watex'Ieiding: Biervliet,
Groede, Nieuwvliet, Sluis,
Zuidzande, Cadzand, Hoofd
plaat, Retranchement, Schoon-
dijke en Westdorpe.
In uitvoering is thans het
hoofdbuizennet te Hoofdplaat,
terwijl dé plannen voor aan
sluiting van 'de woningen te
Cadzand, Retranchement en
Westdorpe, in een vergevor
derd stadium van voorberei
ding verkeren.
MATERIAALGEBREK.
Ook de waterleiding my.
heeft te kampen met een
groot materiaalgebrek, waar
door het tempo wordt geremd.
Slechts langzaam is een kleine
verbetering te bespeuren.
Daarbij zyn er zeer veel mate-
rialexx nodig geweest en nog
nodig, voor de aansluiting van
de vele noodwoningen. Dat
heeft enorm veel werk gege
ven, doch daarnaast ook veel
voldoening.
Verder speeflt ook een rol het
gebrek aan bekwame arbei
ders.
