Elf boerderijen uitgebrand
Bakkersstaking geëindigd
NIEUWS UIT ZEELAND
Geen ex-satellietstaten
lid van de Verenigde Naties
Minister Huy smans
in Zeeland
Politiek misdadiger
was tevens rover
MICHELIN
Tholen.
Minister Huysmans
in het vlasgebied
Zeeuwsch-VIaanderen
Schouwen en Duiveland
„De Graanhalm" maalt
een volle eeuw!
Industrialisatie-
problemen besproken.
Zoals wij reeds aankondig
den heeft de minister van eco
nomische zaken dr. Q. W. M.
Huysmans, vergezeld van dr,
Ch. L. M. Truyen, directeur-
feneraal van handel en nflver-
eld, Donderdag een bezoek
aan Walcheren gebracht.
Des morgens werd een be
spreking gehouden met de
Commissaris der Koningin in
de provincie Zeeland, jhr. mr.
J. W. Quarles van Ufford, het
college van Gedeputeerde Sta
ten, dat volledig was op de
heer Mes na, en met vertegen
woordigers van de Kamer van
Koophandel en Fabrieken.
Deze bespreking was van
vertrouwelijke aard en droeg
een informatoriseh karakter.
In hoofdzaak werden tndustrla-
lisatieproblemen besproken,
waarby de. minister zich deed
TWEEDE KAMER
Interpellatie over bakkers
staking toegestaan.
De Tweede Kamer is Don
derdagmorgen in openbare
vergadering bijeengeKomen on
der voorzitterschap van mr.
Van Schalk.
Dc voorzitter deelde mee,
dat de heer S. L. Mansholt te
Wassenaar is benoemd ver
klaard tot lid der Kamer in
dc vacature ontstaan door het
ontslag van dc heer Palar. In
verband met het niet aanne
men dezer benoeming door de
heer Mansholt is tot lid van
de Kamer benoemd de heer
N. Stufkens te Dc Bilt.
Donderdagmiddag besloot
de Tweede Kamer het verzoekt
van de heer Hacke om te mo
gen interpelleren over de sta
king in het bakkerybedryf too
te staan en do interpellatie
te doen houden op een nader
te bepalen dag.
Daarna kwam het wetsont
werp inzake roedkeuring Le
ningsovereenkomst aan de or
de.
De minister van financiën,
de heer Licftinck, merkte op,
dat de besteding van het crc-
diet over de verschillende lan
den, die goederen kunnen le
veren, geheel vry is.
Het wetsontwerp werd na
dupliek zonder hoofdeiyke
stemming aangenomen.
Vervolgens verenigde de
Kamer zich met de conclusies
van verslagen der commissie
voor de Rijksuitgaven en ten
slotte met de conclusie van 't
verslag der vaste commissie
voor overleg met de regering
inzake handelspolitieke aange
legenheden omtrent de nota
inzake dc deviezenpositie.
Te kwart voor vier werd
dc vergadering verdaagd.
Typhusgevallen in
Bergen op Zoom.
In het ziekenhuis te Bergen
op Zoom zijn momenteel 9
leerlingen van het Dr. Moller-
lyceum opgenomen, die ziek
zijn teruggekeerd van een va.
cantiereisje naar Frankrijk. By
hen allen werd typhus gecon
stateerd. Geen der leerlingen
verkeert in levensgevaar.
Boycot van de Gaulle.
De Franse socialistische par
ty en de M.R.P. hebben aan
gekondigd, dat elk hunner af
gevaardigden, die zich aansluit
bij de Woensdag gevormde
parlementsfractie van de Gaul
le, automatisch buiten de par
ty gesloten zal worden.
voorlichten zowel over de pro
blemen, waarmede do bestaan
de bedrijven te kampen heb
ben, zoals materiaalvoorziening
en tekort aan arbeidskrachten,
met do daarmede samenhan
gende vraagstukken, als over
de toekomstmogelijkheden,
welke voor Zeeland aanwezig
mogen worden geacht.
Nadat in het Wooldhuis te
Vlissingen de lunch was ge
bruikt, werd een bezoek ge
bracht aan de Vitritefabrieken
te Middelburg, waar minister
Huysmans werd rondgeleid
door de heer J. Berdenis van
Berlekom en aan de N.V. Kon.
My. „De Schelde" te Vlissin-
fjen, waar de beide directeuren
r. H. C. Wesseling en ir. A.
Smit als gastheren fungeerden.
Na afloop van de rondgang
door de fabriek, waarbij ook 'n
kort bezoek gebracht werd aan
de Willem Ruys, vond nog een
korte bespreking plaats tussen
een afvaardiging van 't Schel-
depersoneel en de minister,
waarbij van de zijde van het
personeel verschillende wensen
naar voren werden gebracht en
door de minister van antwoord
werd gediend.
Tot slot van de dag werd in
de' vooravond een korte trip
naar Westkapelle gemaakt.
DE KEUZE.
Zy zou over twee da-
Cln het huwelijks-
tje stappen ln de
verwachting haar geluk
te vinden.
Van te voren probeer
de zy het met een iot
op de kermis en ze had
geluk. Ze mocht kiezen
uit enkele voorwerpen
van vrij grote waarde.
De keuze was niet
moeiiy'k. Trots ging ze
met een kinderwagen
naar huis.
Grote bos- en heide
brand.
Donderdagmiddag woedde een
hevige bos- en heidebrand ln
het aan natuurschoon zo rijke
gebied ten Oosten van Benne-
kom.
Daar niet alleen groot ge
vaar bestond voor de bossen
maar ook voor de vele land
huizen in deze omgeving, wer
den de brandweren van de ge
hele Veluwezoom gealarmeerd,
terwijl ook de garnizoenen van
Ede en Arnhem om assistentie
werd verzocht. Omstreeks 6
uur kon gezegd worden dat
men het. vuur meester was.
Enkele honderden ha. heide en
dennebos gingen in vlammen
op, terwijl twee landhuizen tot
de grond toe afbrandden.
Brandweer had geen water.
Donderdagmiddag omstreeks
1 u. ontstond er brand in een
heg naby een boerderij te
Heusden (Limburg). Deze
brand sloeg over op een boer-
dery en van hieruit op tien an
dere boerderijen, zodat in het
geheel elf boerderijen een prooi
der vlammen werden.
De brandweren van Helmond
en Venlo alsmede de plaatse-
Kabinet en Indonesië.
Een officieuze verklaring.
Een woorvoerder van buiten
landse zaken verklaarde Don
derdagavond aan het A.N.P.
naar aanleiding van de vele ge
ruchten, welke circuleren om
trent belangrijke beslissingen,
welke door net kabinet geno
men zouden zijn, het volgende:
Het is onmogelijk op alle ge
ruchten en speculaties com
mentaar te geven. Wel kan
verklaard worden, dat de Vei
ligheidsraad niet bevoegd is
t.a.v. het conflict ln Indonesië
beslissingen te nemen. Verder
dat de regering met bijzondere
belangstelling uitziet naar het
verloop van de zitting van de
Veiligheidsraad van heden.
Het kabinet zal ongetwij
feld na deze zitting van de Vei
ligheidsraad alle aanleiding
vinden om bijeen te komen ter
bespreking van de situatie.
Of het kabinet dan belang-
ryke beslissingen zal nemen
van welke aard ook, zal rustig
moeten worden afgewacht.
In dit verband moge er op
gewezen worden, dat de rege
ring Dinsdag een verklaring
voor de Kamer zal afleggen.
Voorbereiding tot
aanval op Djocja?
Aneta meldt uit Batavia,
dat de radiozender „De stem
van Vry Indonesië" heeft mee
gedeeld, dat de Nederlander?
zich op de vliegvelden van
Gombong en Poerwokerto ge
reed maken voor de aanval op
Djogja.
Amsterdam heeft weer
brood.
In spoedvergadering hebben
de Amsterdamse bakkers Don
derdagmiddag besloten Vrij
dagochtend weer brood af te
leveren. Verschillende bakke-
(Ingezonden mededeling)
gefabriceerd
ryon hadden hun ovens gedu
rende de staking op tempera
tuur gehouden en tezamen met
hun collega's, die over moder
ne outillage beschikken en die
dus dadelijk kunnen gaan bak
ken, zullen zy de bakkers, die
nog niet kunnen bakken met
brood helpen, zodat ook deze
hun klanten het dagelijks
brood zullen kunnen verstrek
ken.
De vergadering nam een
motie aan waarin ze de
gevraagde interpellatie ln
dc Tweede Kamer toejuichten
omdat de strijd der bakkers
daardoor wordt getroffen uit
de sfeer der ambteiyke wille
keur en in het volle licht der
openbaarheid op democrati
sche wtise kan worden behan
deld.
Na afloop van de vergade
ring maakte een vertegen
woordiger van 't Amsterdam-
sche gemeentebestuur bekend,
dat de vordering van bakke-
ryen stopgezet zal worden en
dat de Dakkeryen, die reeds
gevorderd zyn, wanneer geble
ken is, dat de bakkers inder
daad de arbeid hervat hebben,
vrijgegeven zullen worden.
eerste kamer.
De Eerste Kamer heeft Don
derdagavond gestemd over 't
wetsontwerp tot invoering van
's buitengewoon pensioen voor
de deelnemers aan het verzet,
alsmede voor hun nagelaten
betrekkingen. Het werd aan
genomen met 20 tegen 7 stem
men.
Het wetsontwerp over de
leningsovereenkomst werd
daarna zonder hoofdeiyke
stemming aangenomen.
lijke brandweer bestreden het
vuur. De brandweer kon slechts
water betrekken uit één brand
put. Zy moest zich daarom be
perken tot het vrijhouden van
enkele belendende panden aan
één zhde der straat.
De brandweren van Venlo en
Helmond verschenen ter assis
tentie, doch deze konden pas
mede optreden toen men over
een kilometer lengte uit de
kasteelgracht water had ge
pompt.
Veel huisraad, landbouw
werktuigen en landbouwmachi
nes, alle wintervoorraden turf,
de gehele oogst, varkens en een
paard verbrandden eveneens.
Verzekering dekt slechts ten
dele de schade.
NOG MEER BRANDEN.
In de Peel heeft Donderdag
een grote brand gewoed, waar.
door het dorp Moost, onder de
gemeente Nederweert ernstig
werd bedreigd. In Someren
verbrandden twee grote boer
derijen.
In Hessch by Oss verbrand
den 2 woningen.
De Zeeuwse
tuinbouwtentoonstelling.
De „01vefo"-tentoonstelling,
welke gehouden zal borden op
25, 26 en 27 September in de
Veilingsgebouwen te Kapelle,
beloofd iets moois te worden.
Talryke kwekers geven zich
op, om met een stand van
fruit, groenten, bloemen, enz.
uit te Komen.
De Rykstuinbouwvoorllch-
tingsdienst zal zich ook nu
weer inspannen, om de weten
schappelijke basis waarop de
fruitteelt rust, overzichtelijk
aan de bezoekers voor te stel
len.
Velen hebben aan deze ten
toonstelling reeds nu hun
steun verleend; hetzij in de
vorm van een geldelyke bij
drage of wel door het schen
ken van een medaille.
De Directeur van de Tuin
bouw, de heer ir. A. W. v. d.
Plassche, is bereid gevonden
om op 25 September a.s. de
tentoonstelling te openen en
de Commissaris der Koningin
was zo welwillend het Be
schermheerschap op zich te
nemen.
De brug over de
Zandkreek.
De Commissaris der Koningin
in Zeeland heeft met twee le
den van Gedeputeerde Staten
een onderhoud gehad met de
minister van Verkeer en Wa
terstaat nopens het tot stand
brengen van een brug over de
Zandkreek tussen Noord- en
Zuid-Beveland. Het bleek, dat
de minister niet afwijzend
staat tegenover de plannen,
die overigens reeds van vpor
de oorlog dateren. Het hangt
voornamelijk af van het tem
po, waarin de landelijke we-
deropbouwmoeilijkheden wor
den opgelost, op welk tijdstip
de brug-plannen uitgevoerd
kunnen worden.
TUCHTRECHTER VOOR DE
prijzen.
De Tuchtrechter voor de
Prijzen legde tijdens een zitting
in Middelburg bij verstek boetes
op van f 250.aan J. H. te
Wolphaarstdijk, die stro te
duur kocht en verkocht, zon
der echter de toegestane winst
marge te overschrijden1, van
f 200 aan W. K. te Rllland-
Bath, die 67.360 kg stro voor
f 30 per 1000 kg verkocht en
zodoende een overwinst maakte
van f 217.85 en van f 29.—
(schikking) aan A. G. te Mid
delburg, die in zijn winkel vei-
ligheidsscheerapDaraten te
duur verkocht had.
Steeds maar veto's In de Veiligheidsraad.
De Veiligheidsraad heeft zich Donderdagavond bezig gehou
den met de bespreking van een aantal aanvragen tot het lid
maatschap van de Ver. Naties.
Liefst vyf landen, alle vyf vroegere satellietstaten, hadden
in Lake Success aangeklopt op de poort van de V.N., maar geen
van hen werd tot het heiligdom der Internationale samenwer
king toegelaten. Om beurten slingerden Amerika en Rusland
hun veto de Raad ln en werden de aanvragen afgewezen.
Het eerst kwamen aan de
beurt de protégé's van de Sow-
jet-Unie, Hongarye, Roemenië
en Bulgarije. Zowel Engeland
en de Ver. Staten verklaarden
niet de overtuiging te hebben,
dat deze landen in staat zijn de
verplichtingen van het hand
vest na te komen en brachten
hun veto uit.
oostenrijk en italië.
Vervolgens hield de Ameri
kaanse afgevaardigde een plei
dooi voor de toelating van Ita
lië en Oostenrijk. Hij zeide het
als een onrechtvaardigheid te
beschouwen, Italië buiten de
V. N. te houden, alleen omdat
Rusland het vredesverdrag
niet heeft geratificeerd.
Sprekende over Oostenryk
verklaarde hij, dat zijn rege
ring de militaire bezetting van
dit land niet meer nodig acht
en dat deze onmiddellijk dient
té worden beëindigd. Hij voegde
er aan toe, dat zulks slechts
door de onvermurwbare hou
ding van Rusland nog niet was
geschied.
De aanvraag van Italië kreeg
9, die van Oostenrijk 8 stem
men. Rusland echter stemde
tegen en maakte daarmee voor
de 17de en 18de maal van het
veto-recht gebruik.
een impasse.
De Amerikaanse afgevaar
digde verklaarde vervolgens,
dat de Veiligheidsraad zich
klaarblijkelijk in een impasse
ZeeuwQnjppgrs
De ouden van dagen te St
Philipsland hebben Dinsdag een
uitstapje naar Rotterdam ge
maakt.
Aan de Ned. Herv. Kerk te
Oud-Vos8emeer is tot kerk
voogd benoemd ds. S. G. J.
Goverts.
Voor het eerst sinds 1910
hebben de Axelse ouden van
dagen Donderdag weer een
autotocht gemaakt naar 't land
van Cadzand.
bevindt en stelde voor de alge
mene vergadering over de aan
vragen te laten beslissen.
Hij trok dit voorstel schielijk
in toen Gromyko opnieuw met
een veto dreigde, zodat de
Raad onverrichterzake uiteen
moest gaan.
Oud-Vossemeer
diefstal.
Door mindere sportieve lie
den werden deze week uit de
klederen van personen, die in
de Eendracht by Oud-Vosse
meer aan het zwemmen waren,
een portefeuille, geld en andere
voorwerpen ontvreemd. De por
tefeuille is later aan de Oud-
Vossemeersedijk terug gevon
den, doch zonder inhoud.
zondagsdiensten
doktoren.
Voor spoedeisende gevallen
in Tholen, Oud-Vosemeer, Nw.
Vossemeer en St. Philipsland
zijn Zondag te bereiken, mevr.
LindenberghKlooster, arts
te Oud-Vossemeer en de heer
Bruijnzeel, arts te St. Philips
land.
Door de kinderen der
Zondagsschool van het Leger
des Heiig te Yerseke werd
Woensdag een uitstapje ge
maakt naar Breda.
BESPREKINGEN TE AARDENBURG.
Komen er coöperaties
Minister Huysmans bracht
Vrijdagmiddag een bezoek aan
Westelijk ^eeuwsch-Vlaande-
ren. De minister was verge
zeld door de directeur-gene
raal van handel en nijverheid,
dr. Bruyer, de Commissaris
der Koningin in Zeeland, de
leden van de G. S„ de heren
Schout, Hamelink en v. d.
Weel en de griffier mr. Teile
gen.
BESPREKING
TE AARDENBURG.
Het gezelschap arriveerde
tegen 9 uur te Breskens en
vertrok rechtstreeks naar
Aardenburg, waar in het ge
meentehuis een bespreking
plaats vond met het college
van B. en W., met burge
meester van Bönninghausen
van IJzendijke en met enkele
vertrouwensmannen van de
vlasindustrie uit Eêde, St.
Kruis en IJzendijke.
De bespi'ekingen hadden
een zeer gemoedelijk karakter
en een gunstig verloop.
De vlassers bespraken hun
moeilijkheden, o.a. het ont
breken van warm-water-rote-
rijen, waardoor niet alleen de
bewerking van het vlas veel
meer arbeid vergt en daar
door kostbaarder wordt, maar
ook productie verloren gaat.
Daar het stichten van ro-
t er ij en individueel te kost
baar is, zal het nodig zijn, dat
coöperaties worden gevormd.
COÖPERATIES.
Het plan zou zijn te komen
tot het oprichten van drie
coöperaties, n.l. te Eede St,
Kruis en IJzendijke, in welke
laatste gemeente reeds een
coöperatie bestaat. Dit is te
bereiken wanneer de meeste
vlassers zich bij de coöperatie
zullen aansluiten. De vlassers
zouden dan bereid zijn tot het
stichten van warm-water -ro-
terijen op basis van de kos
ten van 1940, terwijl voor de
meerdere kosten eep beroep
wordt gedaan op de regering
Minister Huysmans Bleek
sympathiek te staan tegenover
deze plannen en zegde alle
mogelijke steun en hulp toe.
Zo zal er een commissie wor
den samengesteld uit verte
genwoordigers van het dep. v.
handel, de bedrijfsraden en
de herstelbanken, welke com
missie naar W.-Z.-Vlaanderen
zal komen om met vertrou
wensmannen van de vlassers
de plannen verder uit te wer
ken.
BIJZ GERECHTSHOF
IN 3 MAANDEN 150 ARRESTATIES.
Jacht op geallieerde
piloten.
Een gevangenisstraf van 20
jaar met aftrek, eiste do proc.
fiscaal van het Bijzonder Ge
rechtshof te Middelburg Vry-
dagmorgen tegen de 41-jarige
expediteur C. W. Paardekoo-
per uit Kapelle, die zich tijdens
de bezetting op ergeriyke wij
ze heeft misdragen. Hy speel
de in korte tyd circa 150 on
derduikers in Duitse handen,
hielp mee aan de arrestatie
van 3 geallieerde piloten en
maakte van een huiszoeking
een compleet roversfestyn.
In Augustus 1944 voerde P.
met een collega een huiszoe
king uit in de woning van J.
R. J. Breshamer in Deventer.
Het doel was een onderduiker
te vinden. Hij nam bij deze ge
legenheid een groot aantai
eigendommen van Breshamer
„in beslag". Bij een tweede be
zoek dreigden hy en zijn con
frère met inbeslagname van
het meubilair en geld, wanneer
de zoon van Breshamer, die ge
zocht werd, zich niet meldde.
Tenslote stelden de heren voor
dat de zoon zichzelf zou mel
den en B. 1000 aan het Duit
se Rode Kruis zou schenken.
Na by de S.D. geprotesteerd
te hebben, kreeg B. zijn eigen
dommen successievelijk terug.
Tezamen was het voldoende
om een wagen te vullen! De
heren hadden hun buit maar
alvast verdeeld.
P. gaf toe aan de grote
razzia in Rotterdam te hebben
deelgenomen en dat hij bij ze
kere Van Agt in Deventer een
huiszoeking had gedaan. Ook
de huiszoeking bij Bresha
mer werd erkend, maar
omtrent de roverij van goede
ren, bleef hij vaag in zijn ant
woorden.
Op 22 Februari 1945 zou hij
volgens de beschuldiging mee
gewerkt hebben aan de arres
tatie van drie geallieerde pi
loten, die met een vliegtuig
naar beneden waren gestort.
Weer ontkende P., maar toen
de pres. een brief van hem
aan zyn vrouw voorlas, waaruit
bleek, dat hij er wel by ge
weest was, kwam hij hierop
in zoverre terug, door te ver
klaren, wel by het verbrande
toestel te z'yn geweest.
POLITIEK SCHAVUIT.
De procureur-fiscaal noemde
P. een politieke schavuit en
meende*in verband met de
ernstige aard van zyn daden
een straf van 20 jaar met af
trek en ontzetting uit de kies
rechten voor de duur van het
'even te moeten eisen.
Uitspraak over 14 dagen.
Vervolgens werd besproken
de kwestie van de export van
vlas naar België. Voor de oor
log exporteerden de vlassers
zelf naar België, rechtstreeks
aan de afnemers. Tijdens de
bezetting kwam daarin veran
dering en moest de export
gaan via de groothandel. Deze
maatregel bleef ook na de be
vrijding gehandhaafd, tot gro
te ontevredenheid van de
vlassers.
De minister beloofde deze
kwestie te bekijken en zo mo
gelijk te zorgen, dat de toe
stand van voor de oorlog weer
terug kwam.
GOEDE INDRUK.
Uit de besprekingen bleek,
dat de belangstelling van de
regering voor de vlasindustrie
groot is en dat de positieve
wil bestaat om te helpen. Er
zijn de laatste jaren reeds vele
besprekingen gevoerd, doch
steeds moest men daarvoor
naar Den Haag reizen, zonder
zichtbare resultaten.
Het feit, dat de minister
thans persoonlijk naar het
vlasgebied is gekomen om met
de vertrouwensmannen te
spreken, heeft in het grens
gebied een goede indruk ge
maakt.
bijzondere raden
st. vincentiu s-
vereniging.
Door de Zeeuwse conferen
ties van de St. Vincentiusver-
eniging zijn, in samenwerking
met de hoofdraad, in onze pro
vincie twee byzondere raden
opgericht, om te komen tot een
diepere beleving der St Vin-
centius-idealen.
De ene bijzondere raad om
vat de conferenties van Zw.-
Vlaanderen, de andere die van
het dekenaat Middelburg, met
zetel te Goes.
Ooslburg
concert.
Maandagmiddag a.s. om 3.30
uur zal het muziekgezelschap
van het Leger des Heils uit
Schiedam een concert geven
op de Markt te Oostburg.
Axel
goed afgelopen.
Donderdagmiddag kantelde
bij het begin van de Oranje
straat te Axel een vrachtauto
met vlas op de trambaan, juist
voordat de tram daar moest
passeren. Hierdoor ontstond
nogal stagnatie in het verkeer.
Persoonlijke ongelukken kwa
men niet voor.'
Haamstede
een everzwij-.
Reeds gedurende enkele
weken doen hardnekkige ge
ruchten de ronde, als zou er
zich in de omgeving van
Haamstede een wild zwyn op
houden. Verschillende personen
beweren dat ze het dier ge
zien hebben, doch een nauw
keurige beschrijving bleef tot
nog toe achterwege. Reeds
hebben enige personen, gewa
pend met geweren, er jacht
op gemaakt, doch tot nog- toe
zonder resultaat. Wat van de
ze geruchten waar is, weten
we niet, doch dat er een be
paald dier.' misschien een ver
wilderd varken, rondloopt
staat wel vast, want geloof
waardige personen hebben in
derdaad sporen gezien. Mis
schien is het wel een ontsnapt
zwart" keutje, dat ergens m
en bunker heeft gezeten.
MOLENJUBILEUM TE HAAMSTEDE.
Grepen uit de geschiedenis.
Volgens een steen, ingemet
seld boven de ingang van de
korenmolen „De Graanhalm
is de eerste steen voor deze
molen gelegd op 24 Augustus
1847, door L. Gast, zoon van
de stichter van de molen A.
Gast.
Dit feit zal door de tegen
woordige eigenaar, de heer W.
D. Dijkman, op feestelijke wij
ze herdacht worden op een
receptie, welke hij zich voor
stelt te houden op Donderdag
28 Augustus.
HET BOUWEN.
Dit historische feit geeft
ons aanleiding een en ander
omtrent deze molen mede te
delen.
Volgens mededelingen van
ankele personen is deze molen
gesticht in de plaats van een
houten z.g.n. „Standerdmolen"
die gestaan moet hebben in
de tuin achter de woning van
de heer Dijkman. Deze Stan-
derdmolen was in zodanige
vervallen staat, dat herstel
niet meer mogelijk was. Bo
vendien stond deze erg laag,
■zódat hij veel last had van het
opgaand geboomte, waardoor
de wind te veel gebroken werd.
Daarom besloot de eigenaar
van deze molen A. Gast een
stenen nmlen te bouwen, die
belangrijlr hoger moest wor
den, een z.g.n. „balie- of gaan
derijmolen". Naar mijn zegs
man mij meedeelde, bleek
toen de muur ongeveer 2 me
ter hoog was, dat de omvang
van de molen te klein was,
waar na oo last van de eige
naar deze afgebroken werd en
nu 'n grotere omvang kreeg.
Dit was een heel karwei, om
dat de fundering ongeveer 2
meter in de grond zit en rust
op zware eiken balken, die,
wanneer men aan de buiten
kant van de molen tot die
diepte graaft, daar duidelijk
waar te nemen zijn. Daar men
in die dagen nog niet volgens
vooraf nauwkeurig gemaakte
tekeningen werkte, bleek, toen
men op de hoogte van de ba
lie gekomen was, dat als men
zo doorging, de romp van bo
ven te wijd zou zijn voor de
daarop aan te brengen kap.
Daarom besloot men van at
die hoogte de omvang sneller
kleiner te maken, hetgeen nog
is waar te nemen, daar op de
hoogte van de balie de molen
een breuk vertoont. Wie de
eigenlijke bouwer van de mo
len geweest is, kon men mij
niet meedelen, doch wel dat
de molenmaker Kok, vermoe
delijk van Brouwershaven, het
grootste aandeel in de bouw
zou hebben gehad.
Wanneer men bedenkt, dat
al het materiaal voor de mo
len over onverharde wegen
met paard en wagen van
Burgh3luis aangevoerd moest
worden, kan men begrypen
dat de bouw, volgens myn
zegsman, ongeveer 2 jaar heeft
geduurd. Ook deelde hy mee,
dat volgens overlevering, by
de bouw een vr" stevig glas
gedronken moet zyn.
DE MOLENSTENEN.
Zoals we in het begin reeds
zeiden is „De Graanhalm" 'n
baliemolen, die tot aan de kap
20 meter hoog is. Hij heeft 2
ijzeren roeden, die 2 stel ste
nen in beweging brengen. Deze
stenen zijn een z.g.n. „buil-
steen", waarvoor een Franse
natuursteen wordt gebruikten
waarmee in normale tyden uit
sluitend tarwe wordt gemalen
en een „kropsteen", die kunst
matig gevormd is en waarmee
voornamelijk veevoeder gema
len wordt. Momenteel is al
leen de „kropsteen" in ge
bruik, omdat er nog weinig
veevoer gemalen mag woraen
en de tarwe ook uitstekend
hiermee gemalen kan worden.
DE EIGENAARS.
De eigenaars van de molen
in de loop van deze eeuw zijn
geweest: A. Gast, waarvan
echter niet bekend is hoe lang
hij de molen in eigendom ge
had heeft. Hij werd opgevolgd
door een zekere v. Ree, die
met de weduwe van A. Gast
trouwde, doch deze schynt de
molen maar kort beheerd te
hebben en opgevolgd werd
door L. Gast, de zoon van A.
Gast, die de molen ongeveer
19 jaar beheerd heeft. Zijn op
volger was H. A. Geluk, die
eveneens 19 jaar molenaar is
geweest en op 1 November
19U1 de molen overdeed aan
A. Blom Pz., die thans nog te
Burgh woonachtig is en ver
schillende inlichtingen ver
strekte, waarvoor onze dank.
In 1921 deed deze de molen
over aan M. Dykman, die op
1 Mei 1928 de molen over
droeg aan zijn zoon W. D.
Dykman, de tegenwoordige
eigenaar, die naar wij hopen,
nog lange jaren „De Graan
halm" zijn statige wieken door
het luchtruim zal laten zwaai
en.
EEN DER MOOISTE
VAN HET LAND.
„Dc Graanhalm" is volgens
mededelingen van „De Hol
landse Molen" één van de
mooiste van ons land, hetgeen
nog versterkt wordt door zyn
mooie standplaats en vooral
door het prima onderhoud dat
hij geniet, hetgeen geen won
der is, want de heer Dykman
is met recht trots op zyn
mooie molen, die, gelegen tus
sen Haamstede en Burgh, een
bizondere bekoring geeft aan
het landschap.
De oorlogsjaren zijn wel niet
geheel onopgemerkt voor deze
molén voorbijgegaan, gezien 't
feit, dat hy ook enkele
schrammen heeft opgelopen
van granaatscherven, die nog
wel niet hersteld zyn, doch
„edele" delen zyn niet geraakt.
Wel was hij vaak, met zijn
dikke muren een schuilplaats
voor de omwonenden tydens
de beschieting met granaten
en omdat men er zich veilig
ln voelde heeft men er gedu
rende vele Zondagen kerk
diensten ln gehouden, die
steeds goed bezocht werden.
