PROVINCIALE ZEEUW5CHE COURANT
De gevolgen
van Molotov s neen
Kamerdebat over Indonesië
Herstel van de Vlissingse haven
Republiek
tegemoetkomend
Vandaag
„Wij laten ons Linggadjati
niet afnemen''
Juli 1941
190e Jaargang - No. 163
Uitgave van d« Firma Provinciale
Zeeuwscbe Courant, Middelburg.
Drukkerij Firma F. van de Velde Je.,
Vlissingen.
Dit blad verscbljni dagelijks, behalve op
Zon- en Algemeen Christelijke feestdagen.
W.O. DE MIDDELBURGSCHE, VLISSINGSCHE, GOESCHE, BRESKENSCHE COURANT EN VRIJE STEMMEN
Zaterdag 12 Juli 1947
ABONNEMENTSPRIJS j 25 cent pet
week s 1 3.20 per kwartaalfranco
per post 1 3.45 pet kwartaal. Losse
nummers 5 cent. ADVERTENTIEPRIJS
12 cent pet mm., minimum pet adver
tentie 2.—.
Bureaus gevestigd te VHssIngen Walsttaat 58-60. telefoon 10 (2 Ujnenl Middelburg. Londensche Kaai 29. telefoon 2077 en 2924 Goes Turfkade 15. telefoon 2475 Oostburg i Gratamastraat 3. telefoon 102 Terneuien Brouwerijstraat 2. Postrekening nt. 359300 P.Z.C.. Middelburg.
Buitenlands overzicht
Geen enkel Oost-Europees land naar Parijs.
De balans.
Nu alle antwoorden op de
uitnodigingen voor de op 12
Juli te beginnen conferentie
van Parijs zijn binnengekomen,
is het tijd voor Bevin en Bi-
dault om balans op te maken.
Op de creditzijde staan de grif
gegeven bevestigende antwoor
den van de West-Europese lan
den en de deelneming onder
enig voorbehoud van Scandina
vië, doch de debetzijde ver
meldt een zwarte post, de wei
gering zonder één uitzondering
van de Oost-Europese landen.
Er was met zulk een weige
ring rekening gehouden; lan
den als Joego-Slavië. en Bul
garije waren reeds tevoren als
zeer dubieus afgeschreven.
Niettemin heeft de weigering
van Tsjecho-Slowafcrje, dat
aanvankelijk had laten door
schemeren te zullen deelnemen,
enige beroering teweeg ge
bracht. m
Het argument van de Tsje
chische regering deelneming
zou kunnen worden uitgelegd
als een onvriendelijke daad te
genover de Sowjet-Unie
maakt de conclusie niet moei
lijk: door zich terug te trek
ken op een woord van Moskou
heeft de regering openlijk toe
gegeven, dat zij niet vrij is in
haar keuze. Evenmin als de
andere Oost-Europese landen
vrij waren; de grenzen van de
Sowjet-invloedssfeer zijn nu
duidelijk getrokken.
De problemen, waarvoor de
economische experts op de ko
mende conferentie zich gesteld
zullen zien zijn geweldig en
waarschijnlijk slechts ten dele
oplosbaar. De afgelopen decen
nia hebben duidelijk aange
toond hoezeer West-Europa
economisch afhankelijk is van
Oost-Europa. Het Westen is in
hoge mate geïndustrialiseerd
en de agrarische opbrengst is
onvoldoende om de dichte be
volking te voeden. De gebie
den rondom de Donau en van
de Sowjet-Unie zijn Europas
voorraadschuur; daar zijn bo-
vendieh metalen en mineralen,
die het Westen hard nodig
heeft, olie, kolen, tin en koper.
Sinds het einde van de oor
log, sinds het zakken van het
befaamde ijzeren gordijn, is er
weinig ruilverkeer geweest
tussen Oost en West. Begrijpe
lijk, want het Westen had na
de oorlog geen industriële jNro-
ducten om te exporteren en
het Oosten geen voedselover-
schot. Er was hoop, dat deze
toestand niet zou voortduren
en langzame*hand de handels
betrekkingen weer zouden
worden aangeknoopt.
Die hoop is nu voorlopig de
bodem ingeslagen.
In grote lijnen valt de toe
komstige ontwikkeling in Eu
ropa zeer wel te voorspellen.
De Poolse, Joego-Slavische en
andere Oost-Europese bladen
zullen de schuld van alles wer
pen op de „dollar-kapitalisten"
van het Westen, die de onaf
hankelijkheid van hun landen
verkopen voor een schotel lin-
zenmoes.
In West-Europa stellen zich
alle partijen, de ene met meer,
de andere met minder reserve,
achter het plan Marshall als de
enige mogelijkheid om West-
Europa er economisch boven
op te helpen als Rusland
niet wil, dan zonder Rusland.
Alle partijen met uitzonde-
Salarisverhoging voor
Italiaanse ambtenaren.
De Italiaanse regering heeft
besloten tegemoet te komen
aan de eis van het overheids
personeel tot loonsverhoging.
De salarissen van de amb
tenaren zullen met 15 wor
den verhoogd en ook de toe
slagen gaan de hoogte in.
De daaraan verbonden extra
staatsuitgaven zullen bestre
den worden door verhoging
van de prijzen voor invoerver
gunningen.
Opgemerkt zij, dat de laat
ste drie maanden het leven
in Itaftë ongeveer 25 duur
der is geworden.
Russisch protest over
Oostenrijk.
De Sovjet-Unie heeft gepro
testeerd tegen de handelsover
eenkomst tussen Oostenrijk en
de V.S., waarbij Oostenrijk
voor een bedrag van 250 mil-
lioen dollar aan goederen ge
leverd krijgt.
De Sovjets betreuren, dat
Oostenrijk daardoor volkomen
afhankelijk wordt van de Ver.
Staten. De Amerikanen menen
echter dat Oostenrijk door het
handelsverdrag juist een vrije
en onafhankelijke staat kan
worden.
ring van de communisten, die
zichzelf in een luidruchtige
maar steriele oppositie drijven.
Het zou een wijs beleid van
de leidende Amerikaanse poli
tici zijn de weerstand niet te
vergroten door aan de econo
mische hulp politieke, militai
re en culturele gevolgen te
verbinden. Oost-Europa is in de
greep van de Sowjet-Unie,
maar daarom hoeft West-Eu
ropa nog niet van de weerom
stuit in de greep van de V. S.
te komen. Voorlopig zijn er
geen tekenen, die op zulk een
bedoeling wijzen en waren zij
er wel dan zouden ze het ge
volg zijn van Molotov's „neen".
...eindigt de openstel
lingstermijn van de
Waddenzee voor het vis
sen van mosselzaad door
Zeeuwse mosselkwekers.
MORGEN
...viert de Ned. letter
kundige, dr. Fellx Rut
ten, te Heerlen, zijn 65e
verjaardag.
Tass-campagne tegen
plan-Marshall.
Het Russische persbureau
Tass is een heftige campagne
begonnen tegen het plan Mars
hall.
In een bericht uit Parijs wor
den Bevin en Bidault ervan be
schuldigd werktuigen voor een
Amerikaans plan te zijn om
een blok van Westerse landen
te vormen en Rusland te isole
ren.
In een ander bericht heet
het: „Hoe dichter de dag van
12 Juli het begin van de
conferentie van Parijs na
dert, hoe meer de Brits-Franse
pers zich begint te roeren en
op onbeschaamde wijze de
openbare méning in de Europe
se landen probeert op te zwe
pen".
KORTE PREDICATIE
wanneer grijpt god
in?
De Heere vertraagt de
belofte niet, (gelijk eni
gen dat traagheid ach
ten), maar is lankmoe
dig: over ons. niet willen
de. dat enigen verloren
gaan. maar dat zij allen
tot bekering komen.
H Petr. 3 9.
Dat hei niet goed gaat in de
wereld, daarover zijn we het
allemaal eens. Dat het anders
zou zijn, als God in de ge
beurtenissen op aarde zou in
grijpen met Zijn gerechtigheid,
daarover zijn we het ook eens.
Zoals het nu is heerst Gods
gerechtigheid dus nog niet, is
de aarde nog niet het ko
ninkrijk Gods. Maar God heeft
beloofd, dat ze dat wel een
keer zal worden. Die belofte is
al tamelijk oud en nog steeds
niet in vervulling gegaan. In
de kerk wachten we en hopen
we daarop, strijden en bidden
we daarvoor.
Buiten de kerk spot men er
al over: „Zo lang duurt het al
en God doet maar steeds niets,
als er een God was, zou Hij het
er niet bij laten, maar al lang
hebben ingegrepen; b.v. in de
oorlog, of in de concentratie
kampen of In de bombarde
menten. Zoiets kan God niet
toelaten, maar het wordt wèl
toegelaten en het werd altijd
toegelaten, er bestaat dus geen
God en het is dwaas op de ver
vulling van Zijn beloften te
bljjven hopen".
Zo werd er in Petrus' dagen
ook al over gepraat en daarop
antwoordt hij in dat hoofdstuk,
waaruit ons vers is- (Haal Uw
Bijbel eens voor de dag en lees
het eens, U zult tot de ver
rassende ontdekking komen,
dat dit dichter bij onze tijd
staat dan alles, wat U hier in
deze krant leest). Als God nog
niet ingrijpt is dat Zijn geduld
met ons. Want Gods gerechtig
heid zal als een vuur die hele
onrechtvaardige wereld verte
ren en ons dug mee. Er is
maar één Schuilplaats, waar
alléén gerechtigheid ig en het
vuur niet komt. Die Schuil
plaats is Jezus Christus. En nu
lopen ondanks alle waarschu
wing nog zoveel mensen bulten
Hem rond, daarom wacht God
nog om ook hen de kang te
geven, dat zij zich omkeren en
in die Schuilplaats komen.
Vandaag wacht Hij nog. maar
morgen misschien al niet meer.
Bent U al omgekeerd?
Cadzand.
Ds. M. ENKE'R.
De heer Palar vraagt progressieve
figuren en troepen-vérmindering
Oppositie stelt vragen
De Tweede Kamer heeft
Vrijdagmorgen te elf uur een
aanvang gemaakt met de be
raadslaging over de in de
vergadering van 10 Juli af
legde regeringsverklaring
over het beleid ten aanzien
van Nederlandsch-Indië.
Aanwezig waren de minis
ters Beel, Jonkman. Drees,
Fievez, Huysmans, Lieftinck,
van Maarseveen, Vos en
Schagen van Leeuwen. De
tribunes waren geheel ge
vuld.
De heer de Groot (C.P.N.)
verklaarde vooraf, dat hij af
ziet van zijn interpellatie. De
gevolgde werkwijze acht hij
echter gevaarlijk.
De heer Vonk (Vrijh.) bleek
nog sceptisch gestemd.
Hoe is het te verklaren, al
dus spr„ dat in de stukken
niets te vinden is over de toe
passing van de art. 3 en 4 van
Linggadjati en moet hieruit
worden afgeleid, dat de Soen-
danezen en Madoerezen uitein
delijk toch aan de republiek
zullen worden uitgeleverd?
Is de regering niet van oor
deel, dat de interim-regering
de Ned. Staten-Generaal zal
uitschakelen.
Heeft de regering niet be
grepen, dat de Nederlandse
souvereiniteit voor de over
gangstijd slechts de jure er
kend wordt en betekent dit
niet eerder een capitulatie dan
een ultimatum?
DE GIJZELAARS.
Vervolgens bracht de heer
Vonk de kwestie der gijzelaars
ter sprake. Hij betoogde dat in
de 13 maanden dat deze rege
ring aan het bewind is men
geen stap verder gekomen is
in Indië. Voortdurend is men
verder teruggezakt. In de we
reld is men bezig het respect
te verliezen. Zal aan dit ont
bindingsproces nu een slot
worden gemaakt? Op de ach
tergrond van het republikeinse
GEEN DWANG.
De heer Palar (Arb.) merk
te op dat Indonesië militair de
mindere is, maar het land be
zit potentiële mogelijkheden,
die het sterker kunnen maken
dan Nederland. In die omstan
digheden kan niemand zich Ia-
ten dwingen tot duurzame vrij
willige samenwerking.
Men moet bedenken, dat de
radicalisering in Indonesië zich
richt tegen Nederland. Het le
ger is een bedreiging van rust
en orde.
De republiek trad buiten
Linggadjati omdat Nederland
het ook deed. Als Nederland
zelf een fout begaat, mist het
elk recht de republiek verwij
ten te maken en zelfs het ele
ment van militair geweld in
het geding te brengen.
De vraag rijst, waarom wel
bewust de etappe van arbitra
ge is overgeslagen.
Ten aanzien der gendarme
rie zou het haar sprekers me
ning gewenst zijn, dat de Ned.
en republikeinse regering elk
aar zouden vinden bij het zoe
ken naar wat verbindt.
Spr. meent dat duurzame
samenwerking nog mogelijk
zal zijn; daartoe zal nodig zyn
vermindering der troepen, zo
danig, dat ze geen bedreiging
vormen. Voorts zal nodig zijn,
dat bepaalde taken in handen
worden gegeven van progres
sieve Nederlanders.
Na de pauze komt de heer
Romme (K.V.P.) aan het
woord, die betoogde dat er niet
gesproken kan worden van een
opklaring en van een wezen
lijke ontspanning. Z.i. wordt
in de regeringsverklaring te
recht gesproken van onze uit
eindelijke verantwoordelijkheid
in de verdere overgangstijd
voor orde en rust overé.1 in In
donesië.
Met de regering is spr. er
zich van bewust dat de toe
stand ernstig is, hoewel deze
door de verwijdering der repu-
Linggadji
streven staat het communisme, was.
bliek van de Linggadjati-basis
een maand geleden ernstiger
November 1944
Men kan moeilijk zeggen, dat het her
stel van de Vlissingse haven tot dusver
in een bevredigend tempo werd uitge
voerd. Integendeel: vaak en terecht is er
in Vllssingen geklaagd over de trage
gang van zaken. Dat neemt toch niet
weg, dat het herstel gestadig vorderde
en dat langzaam, maar zeker toch een
toestand werd bereikt, waarbij de sche
pen, ook de grotere, zonder bezwaar en
onder alle omstandigheden bij nacht en
bij dag, de haven weer kunnen binnen
lopen.
Lang is de havenmonding nog ver
sperd geweest door een aantal wrakken
van grote en kleine schepen, welke hier
door de Duitsers tot zinken werd ge
bracht, maar nu hiervan alleen nog maar
de „Juliana" is overgebleven, welke he
laas niet in haar geheel gelicht zal kun
nen worden, is er een vrije doorvaart
van 160 Meter breedte, waar
in bij laag water 8 Meter wa
ter staat. Er wordt op het
ogenblik nog gebaggerd, niet
alleen in de havenmonding,
maar ook in de binnenhaven.
Toch mag nu verwacht wor
den, dat op of omstreeks 1
Augustus a.s. het „Bericht
aan zeevarenden" kan uit
gaan, dat de haven van Vlis-
singen weer vrjj is. Ook al
zal de diepte nadien nog tot
12 Me ter-N. A.P. (d.i. 10 Me
ter bij laag water) moeten
worden gebaggerd.
Wat het herstel van de
binnenhavens betreft, staat
de situatie er zo voor, dat de
eerste binnenhaven waar
schijnlijk tijdelijk afgedamd
zal worden, waarna de kade
muren hersteld kunnen wor
den. Voor de tweede binnen
haven is inmiddels in Enge
land stalen damwand aange
kocht, welke op het ogenblik
naar verschillende havens
wordt vervoerd voor 't trans
port naar Vlissingen.
De foto's, welke wij hierbij
afdrukken, geven een duide
lijk beeld, van hetgeen ten
slotte toch weer werd be
reikt. De eene, van Novem
ber' 1944, toont ons de tries
te verwoestingen. Dat is nu
bijna drie jaar geleden en ge
lukkig is de situatie sinds
dien in belangrijke mate ver
beterd. De buitenhaven kan
weer functionneren al zal aan
de zijde van het bunkersta
tion zo spoedig mogelijk nog
gebaggerd moeten worden. Al
werd nog niet het peil van
vóór 1940 bereikt, de tweede
foto demonstreert toch dui
delijk. dat er weer „leven in
de brouwerij" is. Voor de
kade ligt op het ogenblik 't
Zweedse s.s. „Soanata", dat
bij „De Schelde" hersteld zal
moeten worden van de scha
de welke het tengevolge van
een mijn opliep. Op de voor-
frond ziet men wagons van
e Italiaanse fruittrein, wel
ke nu reeds bijna drie weken
vrijwel dagelijks een coaster
voor Engeland bevracht. In
middels wordt met deze
scheepjes ook reeds fruit uit
het Westland naar Engeland
vervoerd.
Concluderende mogen we
dus vaststellen, dat er reden
is om verheugd te zijn over
hetgeen reeds werd bereikt,
maar niet minder reden om
waakzaam en actief te blij
ven ten einde de toekomst
van de Vlissingse haven te
verzekeren, niet alleen op 't
gebied van het vracht- en
passagiersvervoer de „Zee
land"! maar ook als bun
kerhaven. Want al hebben er
in het eerste half jaar van
1947 al weer 85 schepen hier
gebunkerd, dit waren toch
meest kleinere en het getal
van vóór de oorlog (in 1938
bijv. ruim 700) is nog lang
niet bereikt.
Het trieste feit dat de wer
kelijkheid ons gebracht heeft
is dit, dat de republiek poogt
onder Linggadjati uit te ko
men.
Voor de handhaving van
Linggadjati als overeenkomst
zijn twee partijen nodig, maar
het Linggadjati als staatkun
dig beginselprogram laten wij
ons niet afnemen. Op het
grondvlak van de verwezenlij
king der koninklijke rede blij
ven wjj staan. Nederland en
de volkeren van Indonesië kun
nen er ten volle op vertrouwen,
dat het katholieke volksdeel
zich daaraan houdt.
De regering kan aanstonds
gebruik maken van haar recht
tot het hernemen van haar
vrijheid en terugvallen op haar
eigen verantwoordelijkheid. Zij
kon ook lankmoedigheid be
trachten.
Dat de regering in beginsel
geltozen heeft tot het laatste
achtte spr. juist, omdat het er
om gaat een nieuwe duurzame
staatkundige band te smeden.
Spr. heeft er geen bezwaar
tegen als de regering aan de
republiek zou willen doen we
ten, dat de volksvertegenwoor
diging het standpunt der re
gering aanvaardt.
Dat standpunt omschrijft
spr. ongeveer aldus:
lo. De periode van onder
handelen over het 27 Mei
plan is afgesloten en wordt
niet heropend.
2o. De wezenlijke inhoud
van het 27 Mei-plan behoort
onverkort te worden aan-
V vaard en doorgevoerd.
3o. Tot de inhoud behoort
ook het deugdelijk machts
middel, dat de Nederlandse
souvereine regering tot haar
beschikking moet hebben
om haar verantwoordelijk
heid te kunnen dragen.
4o. De instelling van de
federale raad en de lagere
organen zal geschieden na
erkenning en nadat geble
ken is van de openbare da
den in de regeringsverkla
ring gemeld.
Dan moet het naar sprekers
mening uit zijn, de lank
moedigheid zou anders in het
tegendeel verkeren.
Alle bij de Ned.-Indonesi-
sche Unie betrokkenen teza
men zuilen hebben uit te ma
ken wat op de grondslag van
Linggadjati geacht moet wor
den tot het Unie-terrein te be
horen.
Ten slotte vraagt de heer
Romme of de Rijksconferentie
of althans de Rondetafelcon
ferentie spoedig tegemoet ge
zien kan worden.
(De zitting duurt voort.)
Oud-burgemeester
C. A van Woelderen
70 jaar
Vandaag viert de heer
van Woelderen, oud-burge
meester van Vlissingen, zijn
70e jaardag. Er is alle reden
om deze in Vlissingen zo po
pulaire oud-magistraat van
harte geluk te wensen, de
hoop uitsprekende, dat de heer
Van Woelderen nog veel van
de opbouw van Vlissingen
zij het uit de verte moge
beleven. Vlissingen, de stad
welke hem zo lief was en ook
nu nog is en voor welker bloei
Een Bezuinigingscommissie?
De Stichting tot daadwerke
lijke bestrijding van het infla
tiegevaar heeft een schrijven
aan de Minister-President ge
richt, waarin zij uitdrukking
geeft aan haar bezorgdheid
overde ontwikkeling der
staatsfinanciën. In dit schrij
ven geeft de Stichting alg haar
mening te kennen, dat het
tempo, waarin vermindering
der staatsuitgaven moet ge
schieden. te traag Is. Voorts
dringt zij er bij de minister
president op aan spoedig over
te gaan tot het instellen Van
een bezuinigingscommissie.
en welvaart hij de beste jai-en
van zijn leven met alle kracht
heeft ingezet.
Helaas hebben de vreselijke
verwoestingen veel van zijn
werk ten gronde doen gaan,
zoals het mooie Nollebos, dat
zo veel beloofde voor de ver
fraaiing van Vlissingen. Naast
de stichting van het Nollebos
mag zekgr ook genoemd wor
den de taaie strijd, die bur
gemeester Van Woelderen
heeft gevoerd voor het behoud
der s.m. „Zeeland" en voor
Vlissings' buitenhaven, tot in
de hoogste regeringskringen
toe, en welke strijd destijds
uiteindelijk met succes werd
bekroond. De opening van
deze haven kan men als de
bekroning op zijn levenswerk
beschouwen.
Mede door zijn onvermoeid
streven werd Vlissingen in het
luchtverkeer ingeschakeld. Hij
was de oprichter van de
Zeeuwsche Vereeniging voor
Luchtvaart, waarvan hij ook
nu nog de leidende kracht is.
Niet alleen Vlissingen, maar
geheel Zeeland heeft daarvan
geprofiteerd.
Het zou ons te ver voeren
een opsomming te geven van
al datgene, wat onder het be
stuur van de heer Van Woel
deren in Vlissingen is tot
stand gekomen. Wij zullen dus
volstaan met nog te wijzen op
de grote belangstelling, welke
de oud-burgemeester steeds
toonde voor alles wat het cul
turele leven der inwoners be
trof.
Reeds vóór de oorlog uitte
de burgerij van Vlissingen
haar grote waardering voor al
hetgeen door hem tot stand is
gebracht door de aanbieding
van de „Van Woelderen-
bank", geplaatst aan het be
gin van de Singelweg. Deze
bank zal de herinnering aan
deze burgervader tot in lengte
van jaren levendig houden!
Salim teruggeroepen uit het Midden-Oosten en
gouveneursfunctie opgeheven.
Volgens de mening van
officiële republikeinse kringen
kan uit het jongste republi
keinse antwoord worden ge
constateerd, dat de republiek
zeer duidelijk aan de bezwa
ren is tegemoet gekomen.
Verdere besprekingen zullen
worden gehoudën over de ge
zamenlijke gendarmerie. Hier
bij zal de republiek haar
voorstellen naar voren bren
gen. Deze voorstellen zullen
de handhaving van orde en
rust verzekeren.
Het staken der vijandelijk
heden zal natuurlijk de situ
atie verder doen opklaren.
Het meest belangrijke zal
echter de demilitarisatie van
de demarcatielijnen zijn. Een
spoedige totstandkoming van
een interimregering zal aan
de ongewenste toestanden,
zoals deze in de Ned. rege
ringsverklaring zjjn genoemd,
een einde maken. De inte
rimregering, waarin vertegen-
digers van de Republiek, Oost-
Indonesië en Borneo zitting
zullen hebben, zal eveneens
de moeilijkheden uit de weg
ruimen.
De republiek heeft Hadji
A goes Salim reeds van z\jn
goodwill-mJssie in het Midden
oosten teruggeroepen en de
functies van gouverneur van
Borneo, Oost Indonesië, de
Molukken en de kleine Soen-
da-eilanden opgeheven.
DR. HALIM OVER
DE SITUATIE.
Dokter Halim, lid van het
werkcomité van de K.NJ.P.,
die onlangs aan Soekarno ont
slag vroeg als republikeins
commissaris voor de prijsbe-
heersing te Batavia, heeft
voor de republikeinse radio
een rede gehouden, waarin
hjj verklaarde, dat de repu
blikeinen het gevoel van on-
tevredenheid, wantrouwen en
teleurstelling over boord moe
ten gooien en eensgezind ach
ter de regering moeten staan.
John Lewis heeft met de
eigenaren van anthriciet-mij-
nen een nieuw contract afge
sloten, waarbij het dagloon van
de mijnwerkers met 1 dollar en
20 cents verhoogd wordt.