De tentoonstelling
COLORADOKEVER
Een brok Amerika
in Limburg
komt uit West-Amerika
In
ZEEUWSE DAMRUBRIEK
Merkwaardige ontwikkeling
bij de Remonstranten
TWEEDE BLAD
PROVINCIALE ZEEUWSCHE COURANT
ZATERDAG 31 MEI 1947
in het Middelburgs Kunstmuseum
Kostbare voorwerpen van
grote schoonheid.
Kon de Melchelse bouwmees
ter Anthonig Keldermang nog
eens even in het leven terug-
keren, hij zou zijn collega ir.
A. van der Steur, die zijn stad
huis op de Markt te Middel
burg opnieuw doet verrijzen,
dankbaar en ontroerd de hand
drukken. Maar daarnaast zou
hij woorden van lof en dank
hebben voor de leden van de
Commissie van Advies inzake
aankoop van meubilair voor de
Inrichting van dit juweel van
bouwkunst, want wat aan
kunstobjecten door koop en
schenkingen ig verkregen,
waarborgt een interieur, dat in
overeenstemming is met de
stijlvolle pracht van dit mo
numentale bouwwerk in het
hart van de stad.
Het meubilair is thans in de
drie zalen van het Kunstmu
seum ten toon gesteld, opdat
een ieder met liefde voor het
fraaie handwerk en belangstel
ling voor de toekomstige in
richting van het Stadhuis zich
hiervan reeds thans op de
hoogte kan stellen. Op rustige,
wel overwogen wijze heeft men
deze expositie ingericht, zodat
ieder object zo gunstig moge
lijk uitkomt en men het kan
beschouwen zonder afgeleid te
worden.
Opvallend is het grote aan
tal eikenhouten kasten, hoofd
zakelijk daterend uit de 17e
eeuw. Een door de Philipsfa-
b rieken geschonken kast met
zg. briefpanelen is echter van
vroegere datum, evenals de
prachtige palisanderhouten
kursenkast met kolommen, die
uit 1670 dateert. Er zijn twee
kasten van Zeeuwg typs met
rustige, eenvoudige versierin.
gen. twee kasten in Vredeman
de Vriesstijl, waarvan de ver
sleringen een aan Italië ont
leend karakter dragen en dan
ook speelser en rijker zijn, een
indrukwekkende racristiekast
en een vierdeurse kast met
halve kolommen en een ebben
houten versiering.
Grote aandacht verdienen
ook de eikenhouten poort met
gebeeldhouwde panelen en ge
canneleerde pilasters en een
uit het begin van de 18e eeuw
stammende gebeeldhouwde
doorgang.
De schoonste voorwerpen op
deze expositie vormen de go
belins voorstellende het ver
trek van Meleager op jacht
naar het Caledonisch ever
zwijn en het doden van het
zwijn. Deze volkomen onge
schonden, kleur- en beeldrijke
tapisserieën, buitengewoon rijk
van compositie, zijn alleen al
een bezoek aan de tentoonstel-
Schending van het
oorlogsrecht.
Het is de Minister van ju
stitie niet mogelijk in zgn me
morie van antwoord betreffen
de het wetsontwerp „voor
ziening met betrekking tot de
berechting van personen, die
in dienst bij of van de vijand
in strijd hebben gehandeld
met de wetten of gebruiken
van de oorlog", gedetailleerde
gegevens te verstrekken over
de berechting en bestraffing
van oorlogsmisdadigers, die
zich in Duitsland o.m. hebben
vergrepen aan leven of goed
van Ned. burgers.
Wèl kan worden geze„
dat deze berechting, welke in
verschillende zones van Duits
land plaats vindt door gerech
ten, bestaande uit leden van de
aldaar optredende bezettende
macht, over het algemeen be
vredigend verloopt.
De minister wil niet nala
ten te verklaren, dat ook hem
de strafbedreiging van ten
hoogste drie jaren gevange
nisstraf op schendingen van
het oorlogsrecht, gezien de
huidige wijze van oorlogvoe
ring, laag voorkomt. Verscher
ping van de desbetreffende
normen en verhoging van de
toepasselijke sancties zal voor
de toekomst zeker gewenst
zgn. Deze en soortgelijke voor
zieningen zullen zoveel moge
lijk moeten worden getroffen
in internationaal verband.
Opruiming van oorlogstuig.
De Minister van Binnen
landse Zaken heeft aan de
burgemeesters medegedeeld,
dat in het kader van de rui
ming van de overal in den
lande nog verspreid liggende
munitie, in overleg met zijn
ambtgenoot van justitie, thans
maatregelen zijn getroffen
voor een systematische en in
tensieve opruiming van het
oorlogstuig, voor zoveel dit
zich nog onder de bevolking
bevindt.
Het wil de minister gewenst
voorkomen, dat, naast de
openbare bekendmaking,
waarin op het strafbare van
het voorhanden hebben van
projectielen, mijnen, munitie
e.d. wordt gewezen, de
ouders, voogden of verzorgers
van de schoolgaande jeugd
worden geattendeerd op het
grote gevaar van vaak zelfs
onschuldig uitziende voorwer
pen. Op deze wijze wordt
enerzijds het achterhouden
van deze voorwerpen zoveel
mogelijk voorkomen, terwijl
anderzijds de ruiming aan de
hand van de binnengekomen
meldingen door de hulpverle
ningsdienst systematisch zal
kunnen geschieden.
ling waard. Men mag het als
een groot voorrecht beschou
wen, dat zij In Middelburg's
stadhuig zullen hangen. Ook 2
uit Brussel afkomstige wand
tapijten, typische uitingen van
een renaissancegeest, in vlak
ke kleuren, waarbij het blauw
en groen overweegt, zijn de
bijzondere aandacht van de be
zoekers waard.
De tentoonstelling laat voortg
nog kleinere kunstvoorwerpen
zien, die in het Stadhuis
zeer goed tot him recht zullen
komen, zoals koperen kronen,
tegeltableaux een nauwkeurig
model van het admiraalschip
De Zeven Provinciën en schil
derijen. Van deze laatste is
vooral een gezicht op Middel
burg van een bekende meester,
dat gevonden is in een Pa-
rijse kunsthandel, interessant.
Onze stadgenoot, de heer W.
H. Bal, gaf een aantal andere
kunstvoorwerpen van grote
ouderdom en waarde in bruik
leen. Een attractie apart vor
men de schetsen van ir. van
der Steur voor de herbouw van
het stadhuis, die bij de ingang
zijn opgehangen.
Wij hopen, dat deze tentoon-
steling zich in een druk be
zoek van stadgenoot en vreem
deling zal mogen verheugen.
Zij verdient het dubbel en
dwars.
Nederlands succes in
ballonwedstrijd.
Bij de internationale af
standswedstrijd voor luchtbal
lons, welke plaats had onder
de bescherming van de presi
dent van Frankrijk, Vincent
Auriol, legden Jacquet en de
Vos ongeveer 500 km af in
14 uur .Zeer waarschijnlijk is
hun ballon winnaar. De heer
en mevr. Boesman stegen op
aan borod van de Ned. ballon
„Rambaldo". Zij voeren 2^
uur tot een hoogte van 3000
meter en maakten een vlotte
landing bij Le Mesle (Alen-
gon). De „Rambaldo" was de
enige ballon die met een han
dicap voer. Deze wedstrijd was
de 1ste sportreunie van de
Europese balloncommandan
ten in Frankrijk.
Hoewel des nachts veel on-
weder in de lucht was, zijn
geen ongelukken voorgeko
men en zijn alle ballons vlot
geland in Noord-Frankrijk en
België.
Nieuwe voedselconferentie
op komst.
Met Engeland als enige in
de oppositie, besloot de In
ternationale Noódvoedselraad
te Washington om voor eind
Juli een bijzondere nood-
graanconferentie bijeen te roe
pen.
De conferentie, die in Eu
ropa zal worden gehouden,
zal door de ministers van
landbouw der leden-staten
worden bijgewoond.
Studenten-relletje bij
de volkstelling.
De Nijmeegse politie
heeft 'n razzia onder de
Nijmeegse studenten ge
houden toen deze in het
hartje van die stad een.
geestige propaganda
wilden voeren voor de
volkstelling. Een auto
met luidsprekers werd
in beslag genomen. De
studenten trokken later
door de stad met ver
schillende attributen en
opschriften voor de
volkstelling.
HET COMMUNISME EN
HOLLYWOOD.
Voor de commissie tegen on
Amerikaanse activiteit, is door
een subcommissie een rapport
uitgebracht, waarin wordt ver
klaard, dat „enkele der meest
flagrante communistische pro
pagandafilms als gevolg van
druk van het Witte Huis zijn
vervaardigd".
Tevens beschuldigde de sub
commissie het departement
van arbeid ervan, dat het de
communisten grote hulp heeft
verleend bij hun pogingen zich
in de filmindustrie te dringen.
De subcommissie zeide ech
ter niet wie in het Witte Huis
of van.het departement hier
voor verantwoordelijk zijn.
Het rapport beval dagvaar
ding onder dwang aan van de
betrokkene in het filmbedrijf.
In 1919 begon de verspreiding over Europa.
Krachtige bestrijding
Het grootste militaire kerkhof in Europa.
Alle graven geadopteerd.
(Van onze speciale
verslaggever.)
Halverwege Maastricht en
Gulpen waait wijd over het
land de star spangled Ban
ner. Steeds halfstok, want
daar op de top van een Lim
burgse heuvel rouwt Amerika
om de doden
die het verloor.
Een eenvoudig, wit-houten
bord aan de weg Maastricht-
Aken vertelt, dat hier „the
United States Military Ceme
tery Margraten Holland" ligt.
Maar dat eenvoudige bord
wijst de weg naar 't groot
ste militaire kerkhof in Eu
ropa. Het grootste, want
meer dan 18.500 soldaten
vonden ver van huis in
vreemde grond hier hun
laatste rustplaats.
18.500 Man. Twee jaar
na de bevrijding realiseren we
ons eigenlijk nauwelijks meer
wat de bevrijding van ons
vaderland kostte. En zij die
daar rusten vielen voor ons
land, want zij allen sneuvel
den tussen Maas en Rijn.
Het zijn er nog meer ge
weest. Meer dan 22.000 jon
ge mannen zijn daar op die
Limburgse heuvel begraven
geweest. Maar de Engelsen
zijn inmiddels weer naar huis,
hun eigen land, gebracht.
Voor de anderen, 17.751 Ame
rikanen en ruim 800 Belgen,
Fransen, Tsjechen, Russen,
Canadezen en andere geal
lieerden, is zelfs dat huis te
ver.
En toch zijn ook zij thuis,
want „de stars and stripes"
die boven de graven wappert
is geen symbool uit piëteit,
want de 17 ha. op die Lim
burgse heuvel waar de Van-
couvers ^en Smiths in rusten
zjjn een brok Amerika, Ame
rikaans grondgebied, aange
kocht door de Amerikaanse re
gering, waar vertegenwoordi
gers van het departement
van oorlog toezicht op hou
den.
DE GESCHIEDENIS.
Dit kerkhof heeft een
wonderlijke geschiedenis. Toen
in September 1944 Zuid-Lim
burg bevrijd was door dit
negende Amerikaanse leger
en „the battle of Aachen"
begon, moesten de doden be
graven worden. Ergens langs
de kant van de weg aanvan
kelijk. Later een paar we
ken later slechts werden
ze verzameld. En tussen
Maastricht en Gulpen draai
de truck na truck met do
den het land in. Op een ge
woon weiland groeven Duit
se krijgsgevangenen de gra
ven. Langzaam groeide het
kerkhof. Want van Septem
ber 1944 tot Mei 1945 bleven
tussen Maas en Rijn de pri
vate's en Captains vallen.
Rij na rij groeiden de krui
zen, plot na plot groeide M.
Military Cemetry Mar
graten Holland. Toen pas werd
-x
Politie-agenten
smokkelden.
Dezer dagen hebben
grer/i-kommiezen te
Epen (L.) een auto
aangehouden, waarin
drie personen zaten,
waarvan één in politie-
uniform was. Twee der
mannen behoorden tot
de politie van Heerlen
nl. de hoofdagent Th.
V. en de agent J. G.
Het drietal had van
België uit 50 meter
couponstof over de
grens gesmokkeld en
deze in de auto ver
borgen. De textiel werd
in beslag genomen. De
drie mannen zijn inge
sloten.
dit land aangekocht en een
brok Amerika,
DE BURGERS.
Maar dat dit land Ameri
kaans bezit is wil niet zeg
gen, dat men in Limburg
dit land als vreemd be
schouwt. Integendeel.
Voor deze Luid-Limburger's
is dit kerkhoi persoonlijk be
zit. En ook dat is meer dan
symbool. Het burger-comité
in Margraten heelt de zorg
voor cie. graven afzonderlijk
op zich genomen en dê gele
genheid voor burgers openge-
sceld één of meer graven te
adopteren. Alle graven zon
der uitzondering zijn geadop
teerd! En die adoptatie houdt
niet alleen het leggen van
snijbloemen de enige ver
siering die is toegestaan
in, maar ook correspondentie
met ouders, vrouw, verloofden
of kinderen. Het versturen
van foto's van het graf, het
bij een bezoek herbergen der
familieleden.
Ontroerende scènes hebben
zich op dit kerkhof al afge
speeld.
Kort na de bevrijding be
zocht een Amerikaans kapi
tein het graf van z'n enig
kind waarop een voor hem
totaal onbekend Limburgs
boerenjongetje in roerende
devotie bad. Geroerd heeft
de kapitein de jongen als
zijn kind aangenomen en
meegenomen naar zijn land, J
naar thuis, waar de plaats
van zg'n zoon leeg was
Dagelijks trekken jonge
mannen en meisjes uit geheel
Zuid-Limburg naar Margraten
om op „hun" graf een bos
seringen of tulpen te leggen
's ^ondags buigen oude boe
ren een stramme knie en
lispelen jonge lippen een „Ave
Maria."
HET BEZOEK.
Niet alleen de_ Limburgers
bezoeken het kerkhof. Het
gastenboek vermeldt de na
men van Prins Bernhard, Ge
neraal Eisenhower, Generaal
Mac Narney en vele andere
autoriteiten.
En gisteren toen Amerika
„Memorial-Day" vierde, be
zocht H.M. de Koningin het
kerkhof.
Zeer terecht en piëteitvol
heeft men in de onmiddellijke
omgeving van Margraten al
les vermeden wat maar de
schijn van exploitatie ver
toont. Het gemeentebestuur
heeft zeer onlangs nog een
vergunning geweigerd voor
de vestiging van een café-
restaurant tegenover de in
gang van het cemetry. Ook
het kerkhof is zeer sober ge
houden. De gelijkvormigheid
van de dood voor allen blijkt
op deze massale begraafplaats
wel zeer duidelijk. Wit hou
ten kruizen voor allen, van
Overste tot gewoon soldaat,
alleen de Joden hebben geen
kruis, doch een Davidster.
Er is één wit-houten kapel
waar regelmatig missen in
worden opgedragen en kerk
diensten worden gehouden. En
boven dat alles wappert, als
symbool van hun land dat
hun niet vergeet, de vlag.
Hun eigen vlag waarvoor zij
stierven om te zorgen, dat
hij wapperen bleef, en de
woorden uit hun volkslied,
„does the star spangled
banner Jet wave,
or the land of the free, and
the home of the have',
werden ook boven him graf
bewaarheid in 't Limburgse
Meel uit Amerika.
Volgens de Journal of Com
merce heeft Amerika Dinsdag
8000 ton meel met een uitma-
lingspercentage van 80 voor
verscheping in Juli aan Neder
land verkocht. Hiermede heeft
Nederland zijn gehele Juli-quo-
tum van 24.000 ton opgenomen.
geboden.
Zoals de naam reeds aan
duidt, werd de Coloradokever
oorspronkelijk waargenomen in
de staat Colorado in West-
Amerika. Het insect, dat leefde
op de aan de aardappel ver
wante gewassen, ging na de
invoering van de aardappel
plant hierop over. Sedert 1859
is de Coloradokever berucht
als zeer schadelgk insect. De
kever en de larven voeden zich
met de bladen van de aardap
pelplant. Zij richten hierbij 'n
zodanige schade aan, dat de
planten afsterven en geen
knollen meer vormen.
In 1874 werd het diertje
voor het eerst waargenomen
aan de Atlantische kust van
Amerika. Onmiddellijk volgde
hierop in Europa de reactie.
Op grote schaal werden on
der de aardappelkwekers bij
zonderheden over het insect
verspreid, terwijl verschillende
landen de invoer van Ameri
kaanse aardappelen verboden.
Ondanks deze maatregelen,
kreeg het diertje toch vaste
voet in Z.-West-Frankrijk
(1919) van waaruit de ver
spreiding over West Europa
een aanvang nam. Al spoedig
werd het onheilsbeestje waar
genomen in geheel Frankrijk,
België, Zwitserland, Duits
land en Nederland. Ook Enge
land en Spanje ontkwamen
niet aan de besmetting. De
Pyreneën en 't Kanaal waren
dus geen onoverkomelijke hin
dernis geweest voor het in
sect.
EST ONS LAND.
In Nederland wordt het dier
tje wel hier en daar waarge
nomen, doch dank zij de van
meet af aan gevoerde intensie
ve bestrijdingscampagne kan
men niet zeggen, dat de Colo
radokever in ons land een
vaste vestigingsplaats heeft.
De in Nederland voorkomen
de insecten worden als regel
door de wind aangevoerd uit
de sterk besmette gebieden in
Frankrijk, België en Duitsland.
DE KKEVER.
De lengte van de kever is
ongeveer 10 mm. de kleur van
het diertje is heldergeel, met
vijf overlangse zwarte strepen
op ieder dekschild. De larve is
oranjerood getind, met een ty-
pisch stomp en gezwollen ach
terlijf.
Tegen de winter kruipt de
kever in de grond en overwin
tert op een diepte van 20 tot
50 cm. In het voorjaar ver
toont het insect een sterke
neiging tot vliegen en wordt
dan dikwijls door de windstro-
mingen over grote afstanden
meegevoerd.
Wanneer de dieren eenmaal
neerstrijken, dan is het zaak
voor de aardappelteler de be
strijding met kracht ter hand
te nemen, daar de kevers zich
door de grote vruchtbaarheid
van het ivijfje zeer snel ver
menigvuldigen. Een wijfje legt
als regel 500800 eieren, doch
aantallen van 10002000 zijn
ook geen uitzondering. Fu
nest is echter, dat het wijfje
zich tijdens de periode van het
eieren leggen over min of meer
grote afstanden verplaatst, zo
dat één wijfje aanleiding kan
geven tot het ontstaan van
meerdere besmette aardappel
velden.
De bestrijding van de Colo
radokever is in ons land wet
telijk verplicht. Het grote be
lang van een afdoende bestrij
ding wordt wel bewezen door
het nog onlangs door Engeland
uitgevaardigde verbod van
groenten import, in verband
met het optreden van de colo
radokever.
fvoorbijgaan
EENSGEZINDHEID.
„Als ik je nog es, kale ma
dam..." dreigt de grote vrouw-
fors en vaag.
„Wa dan nog? Wa zou'ie
den?" keft de kleine veront
waardigd. „Mijn maak'ie niks
hoor!"
't Publiek, talrijk zoals dat
bij dergelijke gebeurtenissen 't
geval pleegt te zijn, heeft zijn
sympathieën al verdeeld en
moedigt de strijdenden enthou
siast aan.
Langzaam en bedaard, han
den op de rug, stapt een agent
de straat in. Waardig, zoals
de eer van zijn beroep dat
vraagt.
De rel woedt onverminderd
voort.
Niemand bemerkt het na
derend gevaar.
Streng maant de diender het
Eubliek tot doorlopen en
aant zich door de omstanders
een weg naar de kgvenden.
Moeizaam perst hij zijn goe
dige, dikke gezicht in een
strenge plooi.
„Wat mot dat?" bromt 'ie
ergens achter uit zijn keel
vandaan.
„Wat dat mot? Wat dat
mot" haast zich de grote ver
ontwaardigd.
„Nou seg" keft de kleine
gebeten", 'k Mag toch zeker
wel effe met me vriendin
staan klesse".
Langzaam en bedaard, de
handen op de rug, loopt de
agent door. Waardig, zoals
de eer van zijn beroep dat
vraagt. „RENARD".
Voorstel van de E.V.C.
Naar van de zijde van de
Eenheidsvakcentrale, bedrijfs
groep metaalnijverheid, wordt
medegedeeld, heeft deze een
ontwerp regeling voor lonen en
andere arbeidsvoorwaarden bij
de werkgeversorganisaties en
regeringsinstanties ingediend.
De drie belangrijkste eisen,
hierin gesteld, zijn:
lo. Verhoging der minimum
lonen met 10 met een even
redige verhoging van het ma
ximum loon.
2o. Vacantie-toeslag van 50
nog deze zomer.
3o. Verhoogde uitkering bij
ziekte en ongeval.
Frau Emmy Goering is
in de nabgheid van Auerbach
(Beieren) gearresteerd. Zg zal
naar een interneringskamp
voor vrouwen worden overge
bracht.
gezwollen oranjerood
glanzend m737iv pelli
Redacteur W. Lente,
Koepoortstr. 13, Middelburg.
Uit de wedstrijd om het pers.
kampioenschap van Zeeland.
Hier volgen een tweetal leer
zame standen uit deze kamp.
I. Zwart 14 sch. op 3, 4, 7, 8,
9, 13, 15, 16, 18, 19, 20, 21, 23
en 24.
Wit 14 sch. op 27, 28, 30, 32,
33, 35, 36, 38, 39, 40, 42, 43,
45 en 48.
Wit aan zet speelde 36-31!
(Nu is 21-26 verhinderd we
gens 30-25. 26x37, 32x41, 23x
21 en 25x1. Ook 20-25 gaat
niet door 31-26, 25x34, 40x20,
15x24, 26x17). In de partij
volgde 7-12, 30-25, 9-14, 31-26,
4-9, 26x17, 12x21,42x37,21-26,
en nu is een buitengewoon leer
zame stand ontstaan. Wit
speelde nu 39-34! en het lijkt,
alsof zwart nu steeds minstens
een stuk moet verliezen. We
zullen de verschillende moge
lijkheden eens nagaan. Op zw.
Stemmen uit de kerken
De vraag naar een
kerkorde ook hier.
Het aantal Remonstr. ge
meenten in ons land is niet
groot. In Zeeland is er zelfs
niet één. Natuurlijk zullen er
in onze provincie wel enkelin
gen zijn, die tot dit kerkge
nootschap behoren. Zo zg
zich ergens min of meer bg
aansluiten, zal het wel zijn
bg een Ver. van Vrijzinnig
Godsdienstigen of bg de Vrij
zinnig Hervormden.
Meer dan drie eeuwen lang
heeft de Rem. Broederschap
(de naam kerk wilde men
welbewust niet dragen) be
staan, Slechts in enkele ste
den is hun aantal zóó, dat er
meerdere predikantsplaatsen
zgn. In het geheel zal het
aantal van hen, die tot deze
froeperingen behoren om en
g de 20.000 zgn. Naar het
getal gerekend behoren ze dus
tot de kleine groepen, waar
aan men gewoonlijk niet veel
aandacht schenkt. Hun invloed
is echter gi*oter geweest dan
dit getal zou doen vermoeden.
HUN ONTSTAAN.
Na de strnd om de Kerk
orde in de 16e eeuw, is- in de
Herv. kerk, in de eerste ja
ren der 17e eeuw ontbrandt
de strijd om de belgdenis. Re
monstranten en contra-Re
monstranten, naar hun voor
mannen ook Arminianen en
Gomaristen genoemd, kwamen
op het punt van de leer der
uitverkiezing steeds heftiger
tegenover elkaar te staan.
Een groep predikanten dien
de een „Remonstrantie" in
bg de Staten van Holland.
Dit was een vertoog van vijf
stellingen, waarin zij hun
standpunt verdedigden.
Zoals het meer gaat, bleef
het niet alleen bij dit kerke
lijk geschilpunt. De vragen
naar de verhouding van Kerk
en Staat gingen ook een be
langrijk woord meespreken. In
hoeverre Oldenbarneveld tot
de geestverwanten van hen,
die de Remonstrantie indien
den mag worden gerekend,
kan hier buiten beschouwing
blijven. In ieder geval deelde
hij hun inzicht dat de Staat
een beslissende invloed moest
hebben in de Kerk. Over 't
algemeen vonden de Remon
stranten veel steun bij de Re
genten der Hollandse steden.
De beslissing viel op deI
nationale Synode van Dordt-
recht in 1618 en '19. Al zijn
de Dordtse leerregels niet het
gelukkigste belijdenisgeschrift,
en al kunnen we bezwaren
hebben tegen de manier waar
op de zaken gelopen zgn, de
beslissing zelf kunnen we niet
anders dan als juist be
schouwen.
De aanhangers van Arminius
zijn toen de Herv. kerk uit
gedreven. Gedeeltelijk zijn de
voormannen zelfs buiten ons
land verbannen.
Maar daarmee was de zaak
niet afgedaan, zoals het nooit
afgelopen is wanneer uit enige
kerk een groep wordt uitge
worpen. In bijna alle grote
Hollandse steden werden Re
monstrants-Gereformeerde
gemeenten gevormd. Zij bleven
aanspraak maken op de naam
„gereformeerd". Zij hoopten
on de hereniging. Een kerk
orde heeft deze Broederschap
niet gehad. Een Algemeen
Reglement achtte men vol
doende. In dezelfde lijn ligt
het, dat de naam „kerkeraad"
werd vervangen door die van
„bestuur".
In de loop der eeuwen ging
hun aantal gestadig achteruit.
Toen in de 19e eeuw het Mo
dernisme in de Herv. kerk de
overhand kreeg, schenen de
dag en der Rem. Broederschap
geteld. Wat verhinderde nu
nog een hereniging?
Deze verwachting is niet
verwerkelijkt. Na het midden
der 19e eeuw won in de
Herv. kerk de rechtzinnigheid
weer veld. Vele vrijzinnigen
zochten toen een „onderdak"
bij de Remonstranten. Him
aantal is daardoor zeer toe
genomen. In verschillende
plaatsen zijn toen zelfs nieu
we gemeenten ontstaan.
Maar tegelijk vervaagde
nog meer het besef een „kerk"
te zijn. Het lidmaatschap
werd opengesteld voor ieder
die wenste toe te treden.
Doop achtte men niet meer
nodig en evenmin aanneming
en bevestiging na belgdenis
des geloofs. Op „hereniging"
werd eigenlijk geen prijs meer
gesteld. Men dacht alleen nog
aan een toekomstig samen
gaan met de Vrijz. Hervorm
den.
KENTERING.
Vooral in de oorlogsjaren is
er bij de Remonstranten een
kentering gekomen. In het
I.K.O. (Interkerkelijk Over
leg) stonden zg samen met
de andere kerken voor de vra
gen die de Nat. Socialistische
bezetter opdrong. Het waren
de vragen die alle samenhin
gen met die ene: of men een
Kerk van Jezus Christus
moest zijn, een kerk die een
bepaald getuigenis, een be
paalde belgdenis had uit te
dragen tegenover overheid en
volk. Dezelfde ontwikkeling
die in de Ned. Herv. kerk
nlaats vond. kan men ook op
merken Dij de Remonstranten.
En nadien zal van niet ge
ringe invloed zgn geweest het
besluit van de Vrijzinnigen,
waarbij het belang van de
kerk werd gesteld boven dat
van de richting. En eveneens
zal van betekenis zijn geweest
het samengaan van de niet-
R. Kath. kerken over heel de
wereld in oecumenisch ver
band. Een algemeen regle
ment werd toen ook bij de
Remonstranten niet meer vol
doende geacht. In een alge
mene vergadering van de
Broederschap heeft men reeds
het ontwerp van een kerk
orde behandeld. Hiermee komt
men dus terug op een weg,
die men meer dan drie eeu
wen heeft gevolgd. Er is dus
een ontwikkeling van een
„vereniging" naar een „kerk"
toe.
Het ontwerp van deze kerk
orde is nog niet openbaar ge
maakt, maar uit hetgeen van
Remonstrantse zijde daarover
geschreven ls, wordt toch zo
veel wel duidelijk, dat het
niet meer verantwoord wordt
geacht wanneer men voor
gangers en leden kan laten
denken en spreken naar éigen
believen. Op grond van het
Evangelie gevoelt mén weder
om leiding te moeten geven,
niet alleen wat het leven be
treft, maar ook in geestelijke
zin. Daarom wordt wèlbewust
over een „kerkorde" gespro
ken. Als kerkelijke gemeen
schap gevoelt men een roe
ping te hebben en een getui
genis te moeten uitdragen.
Eveneens is men er zich van
bewust dat het werk van in-
en uitwendige zending direct
tot het kerkewerk behoort.
Uit hetgeen gepubliceerd
is blijkt duidelijk dat de ge
hele gang van zaken even
wijdig loopt aan die der Ned.
Herv. kerk. Gezien van uit
het verleden der Broederschap
mag deze ontwikkeling merk
waardig zgn, we kunnen er
ons alleen maar in verblijden.
8-12 volgt 34-29, 23x34, 40x29
en zwart kan niet meer aan
schijfverlies ontkomen! Op 16-
21, 27x16, 18-22, 28x17, 26-31.
37x26, 24-30, 35x24 en ,19x37
volgt 38-32, 37x28, 43-38, en
wit loopt ongehinderd naar
dam. Op 24-29 verliest zwart
eenvoudig een schijf, en ten
slotte volgt op 24-30, 35x24,
19x39, 28x10, 39x28 (anders
•wint wit eenvoudig een schijf)
32x12, 15x4. 25x14, 8x17. 37-
32!, 9x20, 27-21, 16x27, 32x12
gewonnen! In de partij redde
zwart zich na wit's zet 39-34!
door 26-31!, 27x36 (op 37x26
volgt 24-30 enz.) 18-22, 28x17,
24-30, 35x24, 19x28. 43-39, 13-
18, 32-27, 14-19!, 25x14. 9x20,
37-31, 28-33 enz. met remise.
n. Zwart 17 sch. op 3, 5, 6,
7, 8, 9. 11, 12, 13. 15, 16, 19,
20. 21. 23. 25 en 26.
Wit 17 sch. od 27. 28, 32, 33,
34, 35, 36, 37, 38, 39, 40, 41, 42,
43, 45, 46 en 48.
Wit speelde hier 27-22, met
de dreiging 22-18, 13x22, 28x
17, 11x22, 34-30 enz. Zwart dus
12-18, w. 37-31, en nu is schijf-
verlies voor zwart helemaal
niet denkbeeldig. B.v. 26x37,
42x31. 18x27, 31x22, 21-26, 33-
29, 8-12, 29x18. 12x23, 39-33
enz. Deze stelling (zie nog
maals de cijferstand) hield
zwart als volgt gelijk: wit 27-
22!, 12-18, 37-31, 18x27!, 31x22,
en nu 20-24! met een niet op
te heffen tegendreiging. In de
partij volgde nog 41-37, 5-10,
34-30. 25x34. 40x18. 24-29!, 33x
24, 19x30, 35x24. 21-27. 22x31.
13x44, 43-39. 44x33. 38x29, met
ongeveer gelijke stand.
Met genoegen plaatsen wij
hierbij weer eens een tweetal
problemen van de heer J. C. le
Bleu te Breskens. Het zijn twee
heel aardige vraagstukjes,
waarvan de oplossing veel ge
not zal geven.
Probleem No. 19.
Zwart 11 sch. op 7, 8, 9, 10,
18, 19, 20, 21, 23, 26 en 40.
Wit 11 sch. op 16, 27, 29, 32,
35, 37, 43, 44, 48, 49 en 50.
Probleem No. 20.
Zwart 9 sch. op 8, 10, 11.
21, 22, 25, 27, 28 en 29.
Wit 9 sch. op 19, 30, 36. 38.
41, 44, 45, 48 en 49.
Voor beide geldt: wit speelt
en wint. Oplossingen inzenden
binnen 14 dagen. De namen
der goede oplossers worden ge
publiceerd.
Oplossing Lokzet No. 16.
De stand was:
Zwart 12 sch. op 2, 3, 4, 6,
11, 12, 13, 17, 18, 24 en 29.
Wit 12 sch. op 15, 20, 21, 26,
33, 35, 36, 37, 38, 39, 40 en 44.
Wit lokt de foutzet uit door
39-34!, waarop zwart dam
neemt door 18-22, 34x23, 3-8.
20x29, 4-10, 15x4, 13-18, 4x13
en 8x50. Hierna bewijst wit zijn
dieper inzicht door te spelen:
29-23. 18x29, 40-34. 29x40, 35x
44, 50x31 en 36x16! Zwart nu
gedwongen 17-22, waarna nog
volgt: 21-17, 22x11, 16x7. 2xlL
26-21! en wint.
Een fraai geheel. Jammer
genoeg is geen enkele oplos
sing hiervan binnengekomen.
