700 jaar Vlissingen
Noden en zorgen van de boer
Sas van Gent herdenkt
ZEEUWSE DAMRUBRIEK
TWEEDE BLAD
PROVINCIALE ZEEUWSCHE COURANT
Donderdag 22 Mei 1947
Eerste vermelding in Bisschoppelijk charter
op 28 Mei 1247.
Herdenking in hel najaar.
Het is niet precies bekend,
wanneer de stad Vlissingen
is ontstaan, maar er is alles
zins reden om dit jaar eens
'n aardig historisch feest in
elkaar te zetten ter ere van
Vlissingen. Het is namelijk
wel zo, dat we niet precies
weten, wanneer aan de
Scheldemond het vissersdorp
Vlissingen ontstond, maar er
is een oorkonde, waarin voor
het eerst Vlissingen wordt
vermeld. Die eerste vermel
ding geschiedde op 28 Mei
1247 en dat is dus volgende
week precies 700 jaar gele
den.
De oorkonde is het charter
van 28 Mei 1247, waarin bis
schop Otto van Utrecht het
bestaan van 4 Moederkerken
op Walcheren erkent. Vlissin
gen was toen dus reeds een
centrum van kerkelijk leven en
het moet een tamelijk welva
rend dorp geweest zijn, want
het had de gelden voor de
bouw van een kerk kunnen
verzamelen.
Het dorp was ontstaan aan
de mond vten het water „De
Vlessche", dat uitmondde in
de Schelde. Nadat er eerst met
toestemming van de graaf een
veerhuis was gebouwd, dat
diende voor het verkeer te wa
ter met de grote steden in
Vlaanderen, bleek al spoedig,
dat de plek zich leende voor
het vestigen van andere water
transportbedrijven en voor vis-
sersbedrijven.
STADSRECHTEN IN 1315.
Daaruit groeide het dorp en
in 1315 was men zover, dat in
1315 door de graaf van Hene
gouwen stadsrechten aan Vlis
singen toegekend konden wor
den.
Uit oude kronieken blijkt,
dat de handelsbeweging zich
concentreerde om landbouw
producten en visserijproducten,
waarbij Middelburgse kooplie
den toonaangevend waren.
Toen de stad zijn verster
kingen had gekregen, ont
wikkelde zich een eigen stads-
karakter, dat al direct be
klemtoond werd door de stra
tegische ligging van de
plaats. Het werd een steun-
Ïunt voor de oorlogvoering
e water. In alle grote oor
logen heeft Vlissingen zijn
steentje moeten bijdragen.
Zijn inwoners hebben door de
eeuwen heen verwoesting en
dood moeten trotseren om
staande te blijven.
Het is niet zonder grond,
dat uit deze stad Nederland's
beroemdste admiraal, Michiel
Adr.zn. de Ruyter, voort
kwam. En het ligt ook in de
Kantongerecht
Middelburg
J. J. H. A. S. en J. F. v. d.
B., beiden te Vlissingen, wer
den respectievelijk veroordeeld
tot boetes van 3 (subs. 2
dgn. hecht.) en 1.50 (subs.
1 dag hecht.) omdat zij zich in
de duinen hadden begeven.
J. M. te Souburg, werd een
boete opgelegd van 12.50
subs. 7 dgn. hecht.
De landbouwer P. M. D. te
Ellewoutsdijk, wiens koeien op
het terrein van een ander had
den gegraasd, werd veroor
deeld tot 7.50 boete of 5 dgn.
hecht.
Voor verkeersovertredingen
werden veroordeeld J. A. K.
te Rilland-Bath 8 boete of
4 dgn. hecht. J. S. te Koude-
kerke tot 15 of 8 dgn. hecht.
H. v. d. B. te Vlissingen tot
15 of 8 dgn. hecht. J. F. te
Lewedorp tot een boete van
4 subs. 2 dgn. hecht., J. M.
te 's-Heer Arendskerke tot 4
of 2 dgn. hecht., V. S. te Ka-
pelle en C. K. te Veere werden
ieder veroordeeld tot een geld
boete van ƒ5.
M. K. te Middelburg werd
wegens overtreding van de
leerplichtwet veroordeeld tot
een geldboete van 5 subs. 3
dgn. hecht.
A. J. A. te Goes werd voor
een overtreding van de werk
tijdenregeling gestraft met een
boete van 10.
Lieve kinderen in
opstand.
Honderd Franse vrou
welijke gevangenen van
de gevangenis te Fres-
nes bleken Woensdag
niet langer met haar
lot tevreden en begon
nen te muiten.
Tijdens de onder be
waking verrichtte
werkzaamheden buiten
de gevangenis kwamen
de dames, die de leef
tijd van 16 tot 21 jaar
hadden, plotseling in
opstand. Zij verschans
ten zich in een gebouw
en weigerden het werk
te hex*vatten. De lieve
kinderen hadden kans
gezien uit het gevange
nis-ziekenhuis enige al
coholische versnaperin
gen te bemachtigen,
waarmede zij zich moed
en sterkte indronken.
Aan de politie gelukte
het na enige moeite het
gebouw binnen te drin
gen waarna spoedig de
rust hersteld was. De
lieftallige opstandelin
gen zijn thans in cel
len opgesloten, waarin
zij een beetje kunnen
afkoelen.
lijn van deze historie, dat
Vlissingen in de jongste oor
log zo'n zware tol moest be
talen.
HERDENKING IN HET
NAJAAR.
Dat laatste verklaart mis
schien, waarom men niet ge
reed kon komen met de or
ganisatie van een groots feest
ter herdenking van Vlissin-
gen's eerste officiële erken
ning in het bisschoppelijk
charter van 1247. Het ligt.
althans niet in de bedoeling''
van het gemeentebestuur dit
700-jarig bestaan van Vlis
singen" officieel te doen her
denken.
Wèl zal het worden gevierd
door de R.K. parochie, welker
oudste vermelding dus tevens
die van Vlissingen zelf was.
Het is de bedoeling dat een
Pontificale Hoogmis, mogelijk
op te dragen door de Bisschop
van Haarlem, mgr. Huibers,
het hoogtepunt zal vormen
van de feestelijke herdenking,
welke echter verscjioven
wordt naar de maand October
omdat men haar wil laten
samenvallen met het patroons
feest van de parochie.
Ook een feestvergadering
'staat op het programma. De
voorbereiding is in handen
van de Plaatselijke Katho
lieke Gemeenschap.
VLAGGEN UIT
Hoewel er dus op 28 Mei
van officiële herdenking geen
sprake zal zijn, zou het toch
wel aardig zijn, indien de
burgerij door het uitsteken
van de vlaggen aan deze dag
een vrolijk tintje zou willen
geven.
Een aardig voorjaarstoilet
uit Engeland.
Nieuws in een notedop
Ook Polen heeft thans zijn
instituut voor onderzoek in
zake atoomenergie. Het staat
onder leiding van twee pro
fessoren, die in de Ver. Sta
ten ervaring op dit gebied
hebben opgedaan.
De regeringscrisis van
Finland is opgelost doordat
het coalitiekabinet besloten
heeft aan te blijven nu nie
mand te vinden was, die zich
met de vorming van een nieu
we regering wilde belasten.
Volgens de Poolse pers
dienst zullen deze maand hon
derdduizend Polen aankomen
in de streek van Danzig en an
dere voormalig Duitse gebie
den.
Het Deense parlement heeft
met 78 tegen 56 stemmen een
voorstel aangenomen, volgens
welke het aan vrouwen geoor
loofd is tot de Deense geeste
lijkheid toe te treden.
Maxi mos, de Griekse minis
ter president, heeft bekend ge
maakt, dat de Griekse rege
ring bereid is opnieuw amnes
tie te verlenen aan guerilla-
st rijders.
Meer dan 7000 Amerika
nen, studenten en leraren,
zullen deze zomer een bezoek
brengen aan een aantal lan
den in Europa w.o. Nederland.
zijn 400-jarig besiaan
Mei 1547—1947.
Weer rumoer in de Franse
Kamer.
De Franse nationale verga
dering heeft gisteren weer een
rumoerige bijeenkomst gehad.
Toen Casanova, vooraanstaand
lid van de communistische par
ty, de beweging van generaal
de Gaulle een „verzetsorgani
satie" noemde, viel een afge
vaardigde der rechterzijde hem
in de rede met de woorden:
,U hebt een vreemd accent".
Een ander rechtse afge
vaardigde riep: „Zonder de ge
neraal zouden jullie niet eens
bestaan". Delbos, minister zon
der portefeuille, herstelde de
orde.
Kerknieuws
NED. HERV. KERK.
Bedankt voor Aagtekerke
H. J. L. A. Couvee te Wel-
sum.
GEREF. KERKEN.
Beroepen te Lopik: Joh.
Booy te Heinkenszand.
HERVORMDE KERK EN DE
VOLKSTELLING.
Het moderamen van de Gen.
Synode der Ned. Herv. Kerk
deelt, met het oog op de ko
mende volkstelling mede, dat
krachtens art. 2 van het alge
meen reglement der Ned.
Herv. Kerk, tot haar gerekend
worden, niet alleen degenen,
die door doop- en/of belijdenis
tot haar behoren, doch ook al
len, die uit Hervormde ouders
geboren zijn, ook al is men
niet gedoopt of heeft men geen
belijdenis in de Herv. Kerk ge
daan. Verkeert men in deze
omstandigheid en heeft men
zelf geen principiële bezwaren,
tot de Herv. Kerk gerekend te
worden, dan kan men derhalve
in dat geval aangeven tot de
Herv. Kerk te behoren.
Redacteur: W. Lente, Koe-
poortstraat 13, Middelburg.
De hieronder volgende partij,
die ondanks de door beide spe
lers gemaakte fouten het na
spelen ten volle waard is, werd
gespeeld te Middelburg, voor
het pers. kampioenschap van
Zeeland 1947, door de heren
M. C. Deurloo met wit en J.
Strooband Jr. met zwart. 1.
34—30, 20—25. 2. 39—34,
(hiermee sluit wit zichzelf op.
Deze opening wordt tegen
woordig weinig meer gespeeld)
2, 14—20. 3. 4439,
1014. 4. 4944, (meer voor
hand liggend en sterker lijkt
50—44). 45—10 5. 33—
29, 18—23 (hier was 1923
o.i. aangewezen) 6. 29x18, 12x
23. 7. 39—33, 7—12. 8. 34—29,
23x34. 9. 30x39. (wit is nu zon
der nadeel uit de opening ge
komen, dank zij de 5e zet van
zwart) 920—24. 10. 33—
28, 17—21. 11. 31—27 (o.l. is
3126 sterker) 1114—20.
12. 39—33. 10—14. 13. 4439.
21—26. 14. 39—34 (37—31 enz.
lijkt mij beter) 142430.
15. 35x24, 19x39. 16. 43x34
(terugslaan naar 44 is hier o.l.
sterker) 3,614—19. 17.
40—35, 20—24. 18. 45—40, 11—
17. 19. 50—45, 1—7. 20. 27—22
(schijnbaar begeeft wit zich
weer vrijwillig in moeilijkhe
den, maar hij had hier niet
veel beters. Op 3731 enz.
volgt 16—21, 17—22, 12x21, 24
30 enz., en op 2721 enz.
volgt 1722, 2430 enz.)
201721. (natuurlijk, op
711 kon een afruil met 34
30, 40x20, 33—29, 28x39, 32x14
en was wit weer uit de moei
lijkheden) 21. 33—29, 24x33, 22.
28x39, 19—24. 23. 32—28. 7—
11. 24. 38—33, 12—18. 25 34—
29, 18x27. 26. 29x20, 25x14. 27.
37—31, 26x37. 28. 42x22, 21—
26. 29. 36—31, 26x37. 30. 41x
32, 2—7. 31. 46—41, 7—12. 32.
41—37, 14—19. 33. 40—34. 12
—17. 34. 48—42, 8—12. 35. 42
—38. 16—21. 36. 34r—30 (wit
heeft zich tot nu toe goed ver
dedigd. Hier zou ik evenwel
de voorkeur gegeven hebben
aan 47—41—36). 3615—
20. (zeer goed gespeeld, op
3025 volgt nu 1924, en
zwart krijgt een overwegende
aanval op schijf 22). 37. 47
41, 20—25. 38. 39—34 (wit
plaatst zijn tegenstander voor
een moeilijke keuzê). 38
1923 (een misrekening, 12
18 was de zet) 39. 28x8. 17x39.
40. 8x26, 39—44. 41. 26—21
(de verrassing! zwart kan nu
geen dam halen door 3227
of 21-17 en 38-33, en er dreigt
45—40). 4111—17 (dus
gedwongen). 42. 21x12, 6—11.
43. 41—36, 9—13. 44. 37—31,
13—19. 45. 31—27, 44—50
(geeft wit gelegenheid de dam
onmiddellgk op te vangen en
hoopt door een gunstige schij-
venstand nog een remise te be
reiken). 46. 12—7, 11x2. 47.
32—28, 50x31. 48. 36x27. 3—8.
49. 38—32, 8—12. 50. 27—22,
2—7. 51. 32—27, 7—11. 52. 27
—21. 11—16. 53. 22—17, 16x
27. 54. 17x8, 27—31. 55. 8—2,
19—22, 56. 224. 31—36. 57.
2447, 23—28. 58. 30—24, 28
33? (2832 was veel ster
ker). 59. 47x29, 3641. 60. 29
47? (hier kon wit op de na
volgende fraaie wijze een ge
forceerd einde maken aan de
partij: 2923!, 4147 (op 41
46 wint zowel 235 als 23
19) 23—19, 47x 20/15, 19—24,
20/15 x40, 45x34. en nu op 4
9, 34—29, 9—14, 29—24, 25
30, 2420, 14x25, 35x24 wint,
en op 410. 3530, gevolgd
door 30-24 wint. (Een prachtig
slot in de partij!) 6041
46. 61. 35—30, 46—32. 62. 47—
33, 32—5. 63. 33—50, 410
(gedwongen). 64. 2419? (on
begrijpelijk 50—28 was gewon.
nen) 6410—14. 65. 19x10,
5x35. Remise. Een partij met
wisselende kansen, waarbij de
zwartspeler tenslotte wel iets
meer kreeg dan hem toekwam.
Op onze bureaux te Middel
burg, Vlissingen, Goes en Oost
burg ligt thans ook de passa
gierslijst van het m.s. „Sloter-
dijk" ter inzage, dat 27 Mei te
Rotterdam zal arriveren.
II (Slot.)
ONDERHANDELINGEN.
In de eerste dagen van
September opende zij de on
derhandelingen. Op 5 Sept.
kwam men tot overeenstem
ming na een beleg van ruim
5 weken. Het garnizoen kreeg
vrije uittocht met krijgsmans
eer. Omringd door 8000
Staatse ruiters werd het uit
geleid in de richting van
Gent. In de stad werd veel
koren en 300 ton buskruit
aangetroffen, zodat gebrek
aan voedsel of ammunitie
geen rede nwas geweest tot
overgave.
Over de inname van Sas
van Gent was er in het ganse
land grote vreugde. De Ge
nerale Staten schreven een
algemene dankdag uit, welke
op 21 Sept. werd gehouden.
Een geslagen gedenkpenning
is in 't museum te Middel
burg. Een kist met kogels,
later in de vestingwerken
opgegraven, wordt er ook be
waard. Tal van afbeeldingen
van het beleg zagen het
licht.
GROTE VREUGDE.
In 't bijzonder was in Zee
land de vreugde groot. Te
Middelburg werden bij het
bekend worden der overgave
dadelijk alle klokken der to
rens geluid. Van wege de
vroedschap deden twee per
sonen een reis naar de Prins
om hem te „congratuleeren."
Hun reis kostte 10 pond vl.
of 60 gulden.
STERKE VESTING.
Daar de winter voor de
deur stond, werd de veld
tocht besloten en het leger
betrok in Holland zijn win
terkwartieren. Omdat Sas
van Gent een belangrijke
voorpost van de republiek
was, werden de vestingwer
ken aanmerkelijk verbeterd
en schier onwinbaar gemaakt.
De hoofdwal, een uur gaans
in omtrek, werd door 7 bas
tions versterkt, waarvoor 6
ravelijnen en een bedekte weg
met glacis en reduits in de
inspringende wapenplaatsen.
In verband met deze werken
lagen een aantal schansen er
om heen. De vestingwerken
waren zo sterk, dat de Fran
sen in 1672 er niets tegen
durfden ondernemen. In 1648
werd het stadhuis aan de
We^tkaai gesticht. Ook wa
ren er fraaie militaire gebou
wen, t zoals kommandement,
kruitmagazijn, arsenaal, hos
pitaal, kazernes en woningen
voor officieren. Toen Frede-
rik Hendrik in 1647 de stad
Hulst had ingenomen, was
geheel 't tegenw. Zeeuwsch-
Vlaanderen bij Holland ge
komen.
IN 1747.
Op 29 April 1747 hebben
de Fransen Sas van Gent na
een beleg van enkele dagen
ingenomen. Dit geschiedde
door hen ook in October
1794. Het duurde twintig jaar
eer Staats-Vlaanderen van
de Fransen was verlost. Het
eerst het Oostelijk deel. Hier
toe heeft ook meegewerkt
een afdeling Donse kozakken
onder bevel van graaf Bey-
kerhoff, die Sas van Gent op
18 Febr. 1814 bezette. In het
stadhuis hangt wellicht nog
zijn portret, dat hij toen aan
de stad schonk. Verder is
Sas van Gent tijdens de Bel
gische onlusten in 1831 nog
enige dagen door de Belgen
in bezit geweest.
In 't bovenstaande hebben
wij de voornaamste weder
waardigheden van Sas van
Gent gememoreerd.
DE SLOOP.
In 't begin der vorige eeuw
werden de vestingwerken ge
sloopt en de poorten afge
broken. Alleen de oude wa
terpoort is in een vesting
muur nog te zien. Daar de
nabijgelegen schorren werden
bedijkt, kreeg de omgeving
een geheel ander aanzien,
vooral ook door het graven
van 't kanaal van Terneu-
zen naar Gent in 1826. Hier
bij kwamen bij Sas van Gent
belangrijke nieuwe water- en
sluiswerken. Door het laatste,
maar nog meer door de ope
ning van de spoorweg tus
sen genoemde steden in 1869
nam Sas van Gent in bloei
toe. In de laatste tientallen
van jaren is er een belang-
rgke industrie ontstaan. Het
aantal inwoners bedroeg in
1795 slechts 688, in 1815 812,
in 1840 956, in 1869 1063, in
1899 1581, in 1930 3077, en
in 1941 3377. Bij Koninklijk
Besluit van 20 Aug. 1816
kreeg Sas van Gent weer de
rang van stad.
KERKELIJKE
GESCHIEDENIS.
Na de verovering door Fre-
derik Hendrik in 1644 werd
dadelijk de Hervormde gods
dienst ingevoerd. Eerst werd
door de legerpredikanten ge
predikt, later door predikan
ten uit Walcheren. Op 21
Jan. 1645 werd een kerke-
raad gekozen. Als eerste pre
dikant werd beroepen ds.
Corn. Vincentius te Seroos-
kerke (W.) die op 27 Aug.
1645 werd bevestigd. Mede
door het grote garnizoen
kwam er spoedig een tweede
predikant bij. De gemeente
heeft de twee predikanten be
houden tot de komst der
Fransen in 1794.
Het nieuwe kerkgebouw
kwam eerst in 1658 gereed.
De Fransen hebben het in
1747 in brand geschoten,
waarna het in 1749 werd
hersteld. Van 1654 tot 1793
is er ook een Waalse gemeen
te geweest met als eerste
predikant Jean Chaudevène
en als laatste predikant Pier
re Monnet f 1793. Door de
Franse overheersing ging de
gemeente te niet.
Opmerkelijk dat er vóór
1700 weinig of geen Rooms-
Katholieken te Sas van Gent
woonden. Na dien tijd ves
tigden zich er veel Vlamin
gen, zodat in 1720 met toe
stemming der overheid een
zogen, kerkschuur door hen
werd gebouwd, eerst bediend
door twee paters uit Gent,
later door een eigen pastoor.
De Roomse parochie breidde
zich zodanig uit, dat de
kerkschuur in 1750 werd af
gebroken en een nieuwe ste
nen kerk werd gebouwd, ge
vrijd aan de H. Maria.
In de loop der vorige eeuw
is het aantal Hervormden
aanmerkelijk verminderd en
dat der Rooms-Katholieken
uitgebreid.
H. B. J. de Meg.
Slordig met de bonnen.
Voor de economische politie
rechter te Dordrecht stond een
kruidenier terecht, die dermate
slordig met zijn bonnen was
omgesprongen, dat de officier
van justitie zich genoodzaakt
zag naast een hoge boete, drie
jaar ontzetting uit det recht
om het beroep van kruidenier
uit te oefenen, te eisen. De
man kwam 20.000 rantsoenen
van verschillende levensmidde
len tekort en 10.000 rantsoenen
suiker. Vele huismoeders had
hij, om haar eens een plezier
tje te doen, wat zonder bon
gegevenzonder daarbij even
wel een hogere prijs te bere
kenen.
De politierechter veroordeel
de de kruidenier tot 1000
boete subs. 3 maanden en 2
jaar ontzetting uit het recht
om het vak van kruidenier
uit te oefenen.
Tegen smokkelaars.
Door een nieuwe beschikking
van de Minister van Financiën
zullen de directeuren van
's Rijks Belastingen en Domei
nen voortaan behalve langs
de NederlandsBelgische
grens, ook langs de Nederlands
Duitse grens aan bepaalde
ongewenste individuën de toe
gang tot een strook ter breed
te van 500 meter kunnen ont
zeggen. Deze personen zullen
zich in dat geval ook niet bin
nenshuis in deze strook mo
gen ophouden.
In Amerika worden proeven genomen met een „leugen
detector", een apparaat, dat de hartslag registreert en
daarmee aan zou geven of een proefpersoon de volle waar
heid spreekt of leugens vertelt.
DU jaar nog geen hangars?
Zeeuwsch-Vlaanderen krijgt maai-dorsers en
graan-drogerijen.
Zeeuwsch-Vlaanderen.... weelderig land. Weelderig is
zijn jonge lentegroen en de rijke bloesempracht langs zijn
wegen. In het opschietende graan op de veldenWeel.
derig vooral voor wie van het boomloze, '.rieste Walcheren
naar Bréskens is overgestoken en daar met vreugde de veel
belovende wasdom van het jonge gewas begroet.
En toch: wie het Zeeuws-Vlaamse land zó ziet, gaat
voorbij aan de noden en zorgen, welke ook zo rijk het
deel zijn van de Zeeuwsch-Vlaamse boer. De schade van de
oorlog bleef niet beperkt tot de stadjes en dorpen, maar
ook de boerenstand kreeg er ruimschoots zijn deel van.
We zitten tegenover de heer
J. Ramondt, voorzitter van de
kring West-Zëéuwsch-Vlaan
deren van de Stichting van de
Landbouw. Zelf boer, eigenaar
van een flink bedrijf in
Schoondijke, vertelt hij ons
van de problemen, waarmede
de landbouwende stand van
zijn streek heeft te worstelen.
WEDEROPBOUW.
Rond 600 totaal verwoeste
boerderijen, honderden zwaar
beschadigd't Is hier al
niet anders dan met de we
deropbouw in de dorpen zelf.
Alles wacht op een definitieve
regeling. Men weet niet waar
men aan toe is en dus werd
er nog niet één opgebouwd.
En daar men hier te ma
ken heeft met pachters en
eigenaren, van wie een deel
zelfs nog van Belgische na
tionaliteit is, zfln de proble
men hier wel zeer gecompli
ceerd!
De eigenaar moet er om
te kunnen beginnen zelf 25
van de bouwkosten in
steken. Terwijl deze bouw
kosten vaak reeds ver bo
ven de rendabele waarde van
het bedrijf liggen!
GEEN BAAS OP
EIGEN HOF!
Ook het herstel van zwaar
beschadigde panden valt on
der de bemoeiingen van het
Bureau Wederopbouw Boerde
rijen en een van de ernstig
ste bezwaren van deze groep
van gedupeerden is wel, dat
zij zelf over het herstel van
hun boerderg eigenlijk niets
meer te zeggen hebben. Het
B. W. B. schrijft voor hoe
het moet en daarmee: basta!
Een oventje om zelf brood
te bakken, zoals men in
Zeeuwsch Vlaanderen altijd
gewoon was Niet nodig
zegt het B.W.BEn dan
gebeurt het niet! Ook niet
al betaalt de boer het zelf.
Een dergelijk ingrijpen in
de particuliere eigendom gaat
de Zeeuws-Vlaamse boer te
ver!
WAAR BLIJVEN DE
HANGARS?
Het B.W.B. heeft ook be
loofd, dat er deze zomer vóór
de oogst in West Zeeuwsch
Vlaanderen 50 landbouwhan-
gars zoude nkomen, speciaal
voor die bedrijven, waar
schuur èn hangar verwoest
zijn. 't Loopt nu alweer te
gen het einde van Mei. Over
nauwelijks twee maanden
breekt de oogsttijd aan. En
niemand heeft nog iets van
de beloofde hangars gezien of
gehoord.
Is men dan alweer verge
ten, dat door het ontbreken
van bergruimte voor de oogst
vorig jaar de schade per be
drijf maar liefst tweeduizend
gulden bedroeg? Om nog
maar niet eens te spreken
van de schade aan onze voed
selvoorziening
ARBEIDERS-TEKORT.
Dat zijn allemaal proble
men van herstel en wederop
bouw. Maar er is meer! In
de eerste plaats het tekort
aan arbeidsKrachten, dat op
gevangen moet worden door
het tewerk stellen van bui
tenlanders en geïnterneerden.
Vorig jaar is het daarmee
nog al mis gelopen. De con
tractlonen konden niet ge
handhaafd worden en menige
Belg wist door deviezensmok-
kel zijn toch al hoog loon
zelfs nog wat extra op te
voeren.
De heer Ramondt gelooft,
dat de schuld hier in ae eer
ste plaats bij de boeren zelf
gezocht moet worden. Wem-
neer iedere boer op zijn stuk
had gestaan en niet van het
contractloon was afgeweken,
was het beslist zó niet gelo
pen. Maar toegegeven moet
worden, dat de omstandighe
den moeilijk waren!
En dan komt er een heel
wonderlijke klacht: We had
den te weinig ambtenaren!
Het Bureau Oogstvoorziening
kon de zaak onvoldoende
controleren. Voor dit jaar
heeft men de oplossing dan
ook in een andere richting
gezocht. De Stichting van de
Landbouw is ingeschakeld
door middel van haar socia
le secties, die belast zijn met
de verdeling van de beschik
bare arbeidskrachten over de
bedrgven en bij welke ook
de aanvragen om oogsthulp
moeten worden ingediend.
En men kan er van verzekerd
zijn, dat zeer streng zal wor
den opgetreden tegen onwil
lige elementen, die het weer
zouden wagen de loonvoor-
schrlften te overtreden! Po
litie en C.C.D. hebben stren
ge consignes gekregen. Trou
wens: uit Brabant zgn reeds
gevoelige straffen bekend:
boeten van 5 en 6 duizend
gulden en zelfs gevangenis
straffen!
Voor tewerkgestelden uit
de' interneringskampen is nu
bepaald, dat deze in het
kamp een voedseltoeslag van
50 krijgen. Voeding op de
boerderij is verboden!
Te weinig ambtenaren,
maar te veel instanties.
Het liefst zou men zien,
dat in plaats van de het Bu
reau Oogstvoorziening, de
Heide-Mjj., de Arbeidsbeurs,
de Kampleiding en wie nog
allemaal meer dienen te wor
den ingeschakeld, er één bu
reau zou komen, dat deze
zaak geheel zelfstandig kon
regelen. Maar zolang de
Stichting nog geen publiek
rechtelijk lichaam is, zal
daarvan wel niets kunnen ko
men.
MAAI-DORSERS EN
DROGERIJEN.
Over de toewijzing van
landbouwwerktuigen behoeft
West-Zeeuwseh Vlaanderen
niet ontevreden te zijn. Niet
minder dan 20 moderne com
bines maai-dorsers zijn
aan dit gebied toegewezen
door de Prov. Verdeelcom-
missie en men verwacht hier
van, juist in verband met
het tekort aan arbeidskrach
ten, veel goeds, te meer daar
hier ook nog al wat dors
machines zijn verloren ge
gaan. 3Iaar dan moeten er
ook drogerijen komen, want
het aldus gedorste natte
graan, moet binnen 2 of 3
dagen gedroogd kunnen wor
den. Gelukkig ziet het er t.
a.v. deze drogerijen ook niet
ongunstig uit. Enkele z\jn
zelfs al ter beschikking.
LONEN EN PRIJZEN.
En dan tenslotte nog iets
over lonen en prijzen. Kost
prijsberekening was vóór de
oorlog betrekkelijk eenvoudig,
omdat de bedrijven van jaar
tot jaar en van bedrijf tot
bedrijf maar zeer weinig ver
schilden. Dat is nu anders.
De berekening is aan veel
meer schommelingen onderhe
vig en bovendien zijn er an
dere instanties, die de prij
zen van het officiële Land-
bouw-Economisch Instituut
drukken. Het Directoraat-
Generaal voor de Prijzen bgv.
Toch moet het er naar toe
en daarover gaat eigen
lijk het enige verschil van
inzicht van de Stichting van
de Landbouw met de Rege
ring dat het loon van de
landarbeiders gelijkgesteld
wordt met dat van een vak
arbeider in de fabrieken.- Een
landarbeider is wel degelgk
ook vak-arbeider. En het
gaat da nook niet aan, dat
hij bijv. 64 cent per uur ver
dient en een arbeider bg de
D.U.W. 72 cent. Zoo zuigt
men de arbeidskrachten uit
de landbouw weg. Naar de
fabrieken, naar de Weder
opbouw, naar de D.U.W
Het streven blijft er dan
ook op gericht in de kost
prijsberekening een loon te
doen verdisconteren, dat de
landarbeider als vakman toe
komt. Daarover zijn boeren
èn boerenarbeiders, die elkaar
in de Stichting van de Ar
beid gelukkig hebben gevon
den, het geheel eens!
De handel is vrij, maar het
streven moet er natuurlijk
toch op gericht zijn voor het
product de richtprijs te be
reiken, welke is bepaald op
20 boven de aldus vast
gestelde kostprijs. Vorig jaar
was dit helaas lang niet al
tijd het geval. Toen de aard
appelen in November in de
IJpolder bijv. tot twee kwart
jes en meer per kg waren
opgelopen, kon de Zeeuwsch-
Vlaamse boer ze niet eens
kwijt voor de richtprijs van
7 cent. En terwijl het stro
in Groningen bij de cartonfa-
brieken het dubbele van de
richtprgs opbracht, lag het
in Zeeuwsch Vlaanderen te
rotten. Onverkoopbaar
Toch wil me nnog niet te
rug naar de toestand van de
bezettingsjaren, toen alle pro
ducten aan het Aankoopkan
toor voor Akkerbouwproduc
ten A.V.A. moesten worden
afgeleverd. Maar het zijn toch
omstandigheden, welke den
boer zorgen baren en hij ver
wacht dan ook, dat de over
heid al het mogelijke zal
doen om er voor te waken,
dat de gedupeerden op deze
wijze nog niet eens extra ge
dupeerd zullen worden.
