Cangs
Armoede
wordt het drukst
gebouwd in Nederland?
Sysieemwoningen komen
Onze nationale haven
LORRE
de
Belgische kust
SCHIPHOL
wordt goed!
Meer
bouwvakmensen
nodig!
en schaarste
Verdiepingsbouw van genormaliseerd materiaal hoofdza
kelijk beton dat voornamelijk door niet-geschoolde
arbeiders gereed gemaakt wordt. Het eerste woningcom
plex is te Botterdam gereed en er znllen er vele volgen,
die beterzuUen zjjn.
In Rotterdam
In alle verwoeste gebieden
van Nederland wordt thans
gebouwd en het meest wordt
gebouwd in Rotterdam.
Dat is begrijpelijk, want
Rotterdam heeft een derde
deel van Nederland's totale
oorlogsschade te dragen ge
kregen en het behoort dus
ook voor een derde deel te
participiëren in de wederop
bouw.
Het is misschien voor een
Rotterdammer op het ogen
blik geen genoegen in zijn
stad rond te lopen, waar het
zand hem op de kale vlak
ten nog in de ogen waait
en waar hem op de 285
hectare verwoest gebied de
herinnering door het hoofd
speelt aan de 28.000 verdwe
nen woningen en gebouwen,
die eertijds de oude stad haar
typische karakter gaven.
Maar voor degenen, die be
langstellen in de wederop
bouw is een bezoek aan Rot
terdam een feest, want daar
wordt gebouwd met een vaart
en in een hoeveelheid, die
enig is in Nederland.
Direct na de ramp van
1940 vroeg de bevolking
van Rotterdam om herstel
van de oude stad, maar
met de tijd kwam beter in
zicht. Men begreep, dat het
oude niet kunstmatig her
steld moest worden en dat
het ogenblik was gekomen
voor een grootse moderne
opbouw, die van Rotterdam
de stad van de toekomst
zou maken.
Op die basis heeft men een
wederopbouwplan ontworpen.
Rotterdam zal herrijzen als
een twintigste eeuwse stad,
welke geheel bij de situatie
yan deze eeuw is aangepast
en die gegrondvest zal zijn in
de toekomstverwachtingen,
welke de twintigste eeuwer
heeft en volledige uitdrukking
zal geven aan het technische,
hygiënische en stedebouw-
kundige vermogen van onze
knapste stedenbouwers.
Hoelang de wederopbouw
zal duren, laat zich op het
ogenblik niet zeggen, maar
voor de oorlog zou het werk
vijftien jaar geduurd heb
ben. De kosten zijn niet de
finitief te bepalen.
Rotterdam heeft gekozen.
Op de vraag of Rotterdam
de grootste haven van het
Europese continent wil zijn
en of het vertrouwen heeft
in de herleving van het ach
terland en het eigen land;
heeft het geantwoord met
ja.
Het investeert daarom in
de bouw van deze hypermoder
ne stad en van de modernste
Europse haven, de millioenen,
die noodig zijn.
Burgemeester Oud, zeide
ons: „Dit is een nationale
zaak, want de 'haven van
Rotterdam is onze grote na
tionale haven". Inderdaad,
hier bouwt niet alleen Rot
terdam, maar hier bouwt Ne
derland en hier demonstreert
het zijn toekomstvertrouwen.
Zoals dat vertrouwen in klei
nere omvang, maar niet min
der krachtig ook wordt ge
demonstreerd in alle ver
woeste gebieden, waar met
zorg en inspanning gearbeid
wordt aan herstel en nieuw
bouw, opdat Nederland
leve
Er wordt gestreefd naar 50.000 „ouderwetse"
en 20.000 systeem-woningen per jaar.
Het conservatisme.
(Van onze speciale
verslaggever)
Tegenover ons zat dr. ir. J.
P. Mazure, directeur van de
Stichting Ratiobouw, gevestigd
Koninginnegracht 101 te Den
Haag.
„Noodwoningen?" vroegen
w|j.
„O neen! Er moeten andere
wegen worden gezocht, zonder
te vervallen in het scheppen
van ellendige noodoptreksels".
„Werden er veel projecten
bij u ingediend?"
Ir. Mazure dacht even na.
„Wel honderd! Er is veel kaf
onder het koren, maar een
twintigtal kwam toch in aan
merking voor proeven".
„Zijn uw verwachtingen hoog
gespannen?"
TIEN SYSTEMEN.
„Wij hebben stellig enkele
systemen, welke behoorlijk zul
len voldoen. Daarenboven zijn
er, waarmee reeds ervaringen
werden opgedaan te Den Haag,
Rotterdam en Watergraafs
meer, wat b.v. in het z.g. „be
tondorp" tien systemen toepas
sing vonden, met zeer verschil
lende resultaten. Drie a vier
toepassingen zijn in alle op
zichten goede huizen gebleken
en deze zullen op grote schaal
worden bijgebouwd; te Over-
schie een 80-tal, verder te Nij
megen, Dordrecht en Den
Haag, bijeen een goede vijfhon
derd. Dit is het systeem-Greve,
met korlbeton, dat mede in En
geland succes heeft. Het is een
zeer poreuze substantie, toch
vrij van vochtdoorlating, ver
eist geen metselwerk, weinig
vakmanschap".
Was het verwonderlijk, dat
wij vroegen, waarom een der
gelijk zo goed dienend systeem
dan niet op massaler voet
wordt toegepast?
Ir. Mazure begon te glim
lachen.
ROTTERDAM ZAL DE GROOTSTE
HAVEN VAN EUROPA WORDEN.
Enorme vernieuwing.
Jii >(;-
voorbijgaan
Ik heb een tante. Dat is
niets bijzonders natuurlijk,
doch integendeel een vrij veel
onder de mensen voorkomend
verschijnsel.
Dat die tante een papegaai
bezat maakt het geval natuur
lijk wel uitzondei-lijker, maar
nog niet bijzonder.
De papegaai had tante over
genomen van de zuster van
haar dienstmaagd die gestor
ven was.
Het beest bezat de voor pa
pegaaien zeldzame eigenschap
mooie liederen te kunnen reci
teren. Tot groot genoegen van
tante natuurlijk en tot heime
lijk vermaak van Ome Ber-
tus, die de intelligentie van
het dier verder ontwikkelde en
het een meer manlijke voca
bulaire bijbracht, natuurlijk
tot groot ongenoegen van
tante.
Deze ergernis is nu verdwe
nen, want Lorre is weg.
Toen van de week de domi-
né bij het echtpaar op bezoek
was, merkte hij met een min
zame welwillendheid op, dat
tante een papegaai bezat.
Vanzelfsprekend achtte tan
te het ogenblik gekomen Lor
res kunsten te tonen. Zij reci
teerde dus een schoon lied, in
de ijdele hoop, dat Lorre het
zou overnemen!
't Lukte niet. Tante smeek
te.
„Toe Lorre".
Met heel veel rollende r's zei
Lorre duidelijk.
„Ferrrrrek."
Een doek over de kooi bracht
tijdelijke redding.
In een uitdragerijtje prijkt
nu een bord, met scheve let
ters: „Papegaai te koop, ken
prate".
(Van een speciale verslag
gever.)
De reconstructie van de
wereldhaven Rotterdam is
het grootste herstelwerk,
dt in Rotterdam onderhan
den is.
Wij hebben een tocht door
de Rotterdamse havens ge
maakt, die nu op ongeveer
een derde van haar capaciteit
werken omdat het groote
achterland is uitgevallen.
DE KADEMUREN.
We hebben .gevaren langs
de verwoeste kademuren, die
systematisch werden wegge
bombardeerd en we hebben
nog restanten van vernielde
laadbruggen zien liggen. En
kele restanten slechts, want
men is vrijwel gereed met de
opruiming. Diiizenden meters
kademuur zijn in reparatie en
honderden meters kwamen
reeds klaar. Men werkt er
met duikerklokken, met sta
len damwanden en met ge
wone dammen, waarachter
het water weggepompt is.
Alle methoden zijn goed, als
er maar aangepakt wordt.
Men hersteld de kademuren,
terwijl daarachter de lood
sen in vol bedrgf zijn en
nieuwe loodsen in wording
zijn, Op sommige punten is
het een verwarrend dooreen-
geloop van werkers wanneer
alles in elkaar grijpt; haven-
bouw, loodsenbouw en liet
versehepingswerk.
Het is verwarrend en groots,
het is vermoeiend en tege
lijk moedgevend.
DE KLASSEN.
Cijfers zeggen weinig. De
havens van Rotterdam en
Londen vormden een klasse
op zichzelf wat verschepings
capaciteit betreftver
daarachter kwamen de an
dere havens van het conti
nent.
Straks als het Europese
continent herleefd is, zal de
haven van Rotterdam, die nu
nog deels vernield is en deels
in twee jaren grotendeels ge
reed zijn.
PARTICULIER
INITIATIEF.
We hebbén aan enkele
hoofdambtenaren van de ge
meente Rotterdam gevraagd:
„Is dit nu hoofdzakelijk over-
heidswerk?"
Het antwoord luidde ont
kennend. Er is veel over-
heidswerk bij, maar de ha
ven van Rotterdam drijft ook
bij zijn snel herstel op het
particulier initiatief van de
Rotterdamse ondernemers en
van het Nederlandse bedrijfs
leven.
„Wij kunnen", zegt een der
hoofdingenieurs ons, „dat
initiatief niet missen". De par
ticuliere ondernemer heeft al
tijd een slag voor op de over-
heidsonderneming vooral in
zo'n scherp en wisselend be
drijf als een haven. Overheids-
werk bepaalt zich tot aanvul
ling en contröle".
Hij noemt ons voorbeelden
van het nieuwe initiatief, dat
overal in het Rotterdamse be
drijfsleven alweer opbloeit.
„Gelegenheid om te werken",
:o besluit hij, „is alles wat
de Rotterdammer vraagt en
dan wordt er gewerkt".
En met een blik over de
woelige Maas: „Is de water
kant niet altijd
„U raakt daar een bijzon
der vraagstuk aan, dat ook
wel eens mag worden be
licht. De zaak is namelijk
dat vele gemeentebesturen
gekant z|jn tegen een andere
dan de traditionele bouwwij
ze". De heer Mazure zette
verder uiteen, dat z.i. die ge
meentelijke autonome be
moeiing een grote rem is
voor een aanpak van groot-
sen stijl. Iedere burgemees
ter of bouwinstantie heeft
weer eigen verlangens of in
zichten; tegen de z.g. mon-
tagebouw is het verzet nog
heviger. Aldus is het onmo
gelijk massale voorbereidin
gen te treffen voor snelle
eenheidsbouw; wie waar
borgt, dat er voldoende af
zet zal zijn? Ir. Mazure
meende, dat er schot in de
zaak zou komen als er een
centraal lichaam was met
wat armslag om ervoor te
zorgen, dat er in elk geval
minstens 10.000 snel te bou
wen woningen per jaar ver
rezen.
Alweer: als aanvulling van
de normale bouw!"
DE KOSTEN.
„En hoe staat het met de
kosten?"
„U weet, hoe het thans met
de bouwkosten en de huren ge
steld is. Het R|jk moet schat-
„Wel, de zaak zit zo, dat het
ministerie thans een „speciale
reiziger" in de bijzondere
bouwsystemen op pad heeft
om de gemeentebesturen te
overreden. Om een en ander
aantrekkelijk te maken is be
paald, dat het bouwen in de
nieuwe systemen recht geeft
op tweemaal zoveel huizen als
het aantal van een normaal
bouwplan. Dus dat is wel zeer
aantrekkelijk!"
„Is u persoonlijk voor toe
der nieuwe denkbeel-
Ir. J. P. Mazure, direc
teur van de Stichting
Ratiobouw, heeft 'n rei
ziger op pad gezonden
om de gemeentebestu
ren, die huiverig zijn van
systeem-woningen, te
overtuigen van de voor
delen der nieuwe bouw
wijze.
ten bijleggen en nog heerst al
om ontevredenheid. Dus lage
bouwkosten zijn allerbelang
rijkst en die worden met de
door mij bedoelde aanvullende
bouwwijze bereikt. Zeer eer
biedwaardige plaatselijke be
langen dienen dus te wijken".
„Ziét de regering dat in?"
„Ik geloof het wel, want...
gemeenten protesteren al te
gen een mogelijke rijksbemoei
ing in deze!"
Wij lieten ir. Mazure gaarne
verder praten. Zo verwachtte
hij, dat dit jaar een paar dui
zend woningen „in nieuwe
stijl" zullen worden gebouwd.
Eén systeem is uit Engeland
overgenomen; te Gorkum zal
in Augustus a.s. een fabriek
klaar zijn, voor 1000 montage
woningen per jaar, met twee
verdiepingen. In September
kan men al beginnen te bou
wen. Eindhoven is het eerst
aan de beurt. Te Rotterdam
vindt het systeem-Welschen
toepassing, dat ook naar Lim
burg zal gaan.
REIZIGER OP HET PAD.
„Hoe ziet u de ontwikkeling
van zaken verder?"
Amsterdam herbouwt.
Cijfers spreken slechts tot
ingewijden. Laat één cijfer po
gen enjg idee te geven van de
omvang der werken, welke in
Amsterdam worden uitge
voerd: voor de eerste jaren
zijn per jaar nodig ca. 4% mil-
lioen kubieke meters zand, een
zandberg 500 m lang, 300 m
breed en 30 m hoog, dat is de
mierenhoop waarover de nij-
veren van Amsterdam krioelen
en die zij in een jaar tijds ver
plaatsen.
Zo leeft Amsterdam, zo
werkt het en bouwt het aan
mooizijn toekomst!
„Kijkt u eens, we moeten
wel, want anders komen we
er niet. Het ideaal is 50.000
woningen per jaar in traditio
nele bouw en daarnaast
20.000 van nieuwe systemen,
We mogen hopen, dat binnen
2 3 jaren de douw in georga
niseerde banen kan wordden
geleid. In elk geval neem ik
aan, dat na de 2000 „systeem
woningen", die dit jaar zullen
verrijzen, het volgend jaar ten
minste 7 8000 klaar zullen
komen".
Wg verlieten ir. Mazure in
de overtuiging, dat hij dag aan
dag met grote nauwgezetheid
zoekt naar de beste oplossin
gen.
Daar liggen nog reeksen ruïnes.
Hel schiet niet hard op
(Van onze speciale
verslaggever.)
Gedeelde smart is halve
smart en het is aan één
kant jammer, dat de grens
naar België nog altijd met
overschreden kan worden als
gevolg van de deviezenmoei-
lijkheden, die voor de meesten
onzer onoplosbaar zijn.
Want als alle Zeeuwen eens
een kijkje konden nemen in
het Belgische kustgebied
en dan de vergelijking ma
ken met wat er in ons
eigen, veel grotere kustge
bied reeds tot stand is ge
bracht, zU zouden wellicht
verwonderd opkijken.
Scheveningen heeft welhaast
zijn oude glorie herkregen.
Andere badplaatsen zijn aar
dig op de goede weg. In
Zeeland is voor wat Walche-
In koortsachtig tempo vordert de opbouw.
Alle prioriteiten werden
verleend.
Wederopbouw! Wilt u daar
iets daadwerkelijks van zien,
dan gaat u naar Schiphol.
Daar werken duizend arbeiders
om de gemeentelijke luchtha
ven onzer hoofdstad weer op
te bouwen op een wijze, waar
bij de vooroorlogse toestand
niet in de schaduw kan staan.
En daar zrjn 4500 mensen be
zig om het K.L.M.-bedrpf die
grote vlucht te geven, die het
nodig heeft om zich blijvend
te kunnen meten met de
grootste ondernemingen op
luchtvaartgebied. Schiphol is
een wereldluchthaven-in-wor-
ding, de K.L.M. een wereldbe-
drijf in de groei. Het is een
lust voor het oog die wording
en die groei te aanschouwen;
het geeft de burger moed te
zien, dat in het gehavende Ne
derland zo kort na zulk een
verwoestende oorlog in zo'n
snel tempo gebouwd kan wor
den.
In Mei 1945 was de lucht
haven een ontredderd veld met
honderden kraters en verder
wat armzalige ruïnes van wat
dienstgebouwen en hangars
waren geweest. Er was niets
bruikbaars meer.
Met frisse moed werden
voorlopige voorzieningen ge
troffen. Havenmeester U. F.
M. Dellaert trok ergens een
streep en noemde dat de Vrij
heidsstraat, de Rue de Liberté,
de Frihetsgatan en hoe het in
al die andere talen verder mag
heten. Aan die straat verre
zen de eerste loodsjes, opge
trokken uit krijgsbuithout.
Daar moesten de K.L.M. en
andere maatschappijen 't mee
doen tot er wat anders zou
komen.
Dat betere is nu in de maak.
De muren en de dakspanten
van het nieuwe stationsge
bouw staan overeind. Het
krijgt een oppervlakte van 220
bij 45 meter; modern wordt het
en comfortabel, voorzien, van
al wat de verwende luchtreizi
ger verwacht. Maar dat is niet
alles. Er staan weer een paar
reusachtige hangars en er is
er nog een in de maak.
voor een reusachtige motor
werkplaats worden voorberei
dingen getroffen. Hoe groot
die moet worden moge blijken
uit het fpit, dat het technisch
grondpersoneel, van de K.L.M.
een twee duizend koppen telt.
En dan die startbanen! De
oude banen zijn hersteld en er
komen nu nieuwe bij. Eén is
ér van 2100 meter lengte, zes
tig meter breed. Dat is de gro
te baan voor de mistlandingen.
Daar komen andere dwars op
en diagonaalsgewijs. Er ligt
langs de ringvaart een 120.000
ton wegenbouwmateriaal op
geslagen... om bij de aanvoer
een beetje speling te hebben
als er soms wat stagnatie
mocht ontstaan!
GEEN VERTRAGING.
Schiphol is een grote slokop
van werkkrachten en van ma
terialen; het lijkt wel of men
nooit gehoord heeft van tekort
en gebrek in dit dorado van
de opbouw. Wie niet gelooft
aan net herstel van ons land
wordt hierdoor bekeerd. Na
tuurlijk is dit geen maatstaf.
De luchtvaart heeft allerlei
prioriteiten verkregen. Dat is
natuurlijk zuur voor de evacué,
die lang moet wacfcten 0p zijn
terugkeer naar het eigen huis
je, maar de handhaving van
Neerlands plaats in het lucht
ruim wij zijn tenslotte de
derde luchtvaartmogendheid
ter wereld is van dermate
groot belang, dat hier geen
vertraging mèg ontstaan. De
luchthaven en K.L.M. zijn li
chamen, die deviezen verdie
nen bij millioenen en die heb
ben w|j maar al te hard nodig,
juist voor de wederopbouw!
ren betreft het noodherstel
achter de rug, het definitief
herstel begonnen, terwijl er
goéde plannen gereed liggen
voor de naaste toekomst.
In het Belgische kustge
bied, waar enkele „parade-
paardjes" reeds in 1946 de
aandacht trokken, staat het
nog vol met erbarmelijke
ruïnes, die met wat goede
wil al lang geen ruïnes meer
behoefden te zijn.
Enorme villa's, waar eigen
lijk alleen de ruiten nog maar
behoeven te worden ingezet.
Hotels, die er schamel uit
zien niet alleen, maar nog
steeds onbewoonbaar z|jn,
terwijl we in Zeeland panden
met veel ernstiger schade al
lang klaar hebben, althans
bruikbaar hebben gemaakt.
SOMBERE PERSPECTIEVEN
En dan bovendien: een sei
zoen voor de deur, waarin,
de Belgen geen geld hebben
om iets te doen. De Neder
landers kunnen met vacantie
gaan in eigen land en zelfs
in Zeeland ziet men al weer
kans heel wat meer mensen
te herbergen in de vacantie-
oorden dan verleden jaar.
De Belgen zouden wel met
vacantie willen gaan, maar
zij hebben geen geld, althans
niet genoeg. Zo schrikbarend
hoog zijn de prijzen, dat al
leen de gegoede Belg er nog
aan denken kan zijn voor
oorlogse gewoonten trouw te
blijven.
En nu is het wel zo, dat
ook vele Nederlanders nood
gedwongen thuis zullen moe
ten blijven in deze vacantie,
omdat ook bij ons de prijzen
zeer, zeer hoog zijn, maar
toch doen 'de toestanden hier
gezonder aan, dan in het Zui
den.
Hier weten de hotelhou
ders, dat zij deze zomer „uit
verkocht" zullen zijn.
In België zien de hotel
houders en al degenen, die
iets met het vreemdelingen
verkeer hebben te maken,
deze zomer met grote zorg
tegemoet. Omdat de meeste
hotels leeg zullen zijn.
Reeds thans is het opval
lend, dat de café's en res
taurants zo weinig te doen
hebben, terwijl de Belgen er
toch van houden om des
avonds de deur uit te lopen
en even ergens een „Export"
te drinken. Ze kunnen het
eenvoudig niet, omdat de ge
wone man er het geld niet
voor heeft.
Ruïne naast ruïne in het
kustgebied. Geen geld ónder
de mensen
Neen, wat er in Nederland
tot stand is gebracht in twee
jaar tijd, kan de vergelijking
met België tenminste zeer
goed doorstaan!
J. OUD
in „noodformatie" werkt, al
leen een klasse vormen en
een capaciteit hebben, welke
door geen andere haven in
Europa benaderd zal worden.
Derde wereldhaven was
Rotterdam na New York en
Londenals het herstel be
ëindigd is, dan zal het de
tweede zijn na New York of
de Rotterdammers zouden geen
Rotterdammers en de Neder
landers geen Nederlanders
meer zijn. De reparatie en
RENARD. nieuwbouw van de haven moet
Betere vakopleiding en
omscholing
De rijkswerkplaalsen.
Wij hebben een praatje ge
maakt met ir. J. J. v. d. Wal,
directeur van de Bataafse
Aanneming Maatschappij,
voorzitter van de Stichting
Vakopleiding Bouwbedrijf, en
jhr. mr. W. C. S. Laman
Trip, directeur van die oplei
ding.
„Weet u wat het ellendig
ste is?" aldus de heer v. d.
Wal, „het bouwvak is een ver
geten vak; de jongens willen
liever naar de metaalnijver
heid of in het machinevak...
Chauffeur worden... of mon
teur! Herinneringen aan de
malaise in het bouwbedrijf na
1925 maken ook vele ouders
huiverig voor de bouwerij en
onderwijzers adviseren maar
zelden om de jongens timmer
man of metselaar te laten
worden. Ja, als hij bijzonder
slecht leren kan, dan wel. Als
of een timmerman of metse
laar geen hersens moet heb
ben!..."
De genoemde stichting, in
het leven geroepen door de
gezamenlijke werkgevers- en
werknemersorganisaties, be
oogt de vakopleiding van ar
beiders in de bouwnijverheid,
door middel van een leerling
stelsel als bedoeld in Titel II
van de Nijverheidsonderwijs
wet.
Met regeringssubsidie die
binnenkort officieel afkomt
zullen de leerlingen een leer
overeenkomst aangaan met de
patroon, waarbij laatstgenoem
de zich verplicht de opleiding
van de leerling te behartigen
volgens vastgestelde schema's
en die leerling op zich neemt
aanvullend theoretisch onder
wijs te volgen. Reeds werd be
gonnen met de opleiding in
vier vakken: timmeren, met
selen, betontimmeren en vlech
ten van betonbewapening. Door
controleurs wordt toezicht ge
houden. Ook ligt het in de be
doeling der stichting de z.g.
nazorg ter hand te nemen van
hen, die in de Rijkswerkplaat
sen een zeer korte her- of om
scholing hebben genoten. Ten
slotte neemt de stichting een
examen af, om volwaardig
„bouwvakarbeider" te kunnen
worden door het Rgksnijver-
heids-diploma.
Nu de stichting reeds enige
maanden werkt heeft men er
varen, hoe moeilijk het valt de
jeugd voor het bouwbedrijf te
interesseren. Men is dan ook
van plan, binnenkort o.a. door
korte films en via de scholen
te wijzen op het mooie en nut
tige bouwvak, dat geheel ten
onrechte in discrediet is ge
raakt. „Vroeger werden de
beste leerlingen der lagere
school timmerman!" verzeker
de ons ir. v. d. Wal, men
moet niet iedere jongen die
goede cijfers op school haalt
„kantoormeneer" laten wor
den
Mr. Laman Trip gaf ons de
Ir, J. J- v .d. Wal,
voorzitter van de Stich
ting Vakopleiding Bouw
bedrijf, vertelt iets van
de pogingen om meer
bouwvakarbeiders op. te
leiden.
verzekering, dat de stichting
reeds „vat" op het bedrijfsle
ven weet te krijgen.
Typisch is, dat in 't Zuiden
vooral de sigarenmakers ani
mo tonen voor het bouwvak.
En ook de ouderen, die vroeger
geen lust in leren hadden, doch
nu met huwelijksplannen rond
lopen, melden zich veel bij de
Rijkswerkplaatsen. Niet ieder
een wordt aangenomen, er
vindt selectie plaats.
Zo is in samenwerking
met het krachtig meewerken
de departement van Wederop
bouw en Volkshuisvesting
een organisatie geschapen,
welke een nieuwe en succes
rijke stimulans zal kunnen
geven om de jonge werkers
van Nederland met geestdrift
te vervullen voor het terhand
nemen van het oeroude, prach
tige bouwvak, zonder hetwelk
een volk niet kan leven en
waarvan de werkers dus beho
ren tot de nuttigste mensen!
Veertien slagers en
één koe.
Aan het slachten van de koe,
die men Vrijdagavond jl. te
Krommenie per taxi trachtte
te vervoeren, blijken niet min
der dan 14 personen te hebben
deelgenomen.
Twee van hen zijn voorlopig
op vrije voeten gesteld, de ove
rigen z|jn naar Haarlem over
gebracht en zullen voor de of
ficier van justitie worden ge
leid.
De beunhazen bij de wederopbouw^
Principes zijn te star.
(Van een speciale
verslaggever)
Ir. J. J. G. van Hoek, di
recteur van een betonmaat-
schappij te Leiden, voorzitter
van de 20.000 leden tellende
bouwvakpatroons-organisatie
en van de bedrijfsgroep-in
dustrie, ontvangt ons.
„Hebt u nog veel orders
lopen informeerden wij.
„Ja, de beton-industrie
heeft het thans druk, voor
al ook met het vervaardigen
van onderdelen. Ook de in
dustriebouw vraagt alle aan
dacht. Maar zal de minister
misschien gaan zeggen: wo
ningbouw moet voorgaan
Daarom meende ir. v. Hoek,
dat de vooruitzichten thans
in hoge mate mistig zrjn.
Desgevraagd bleek ir. v.
Hoek van mening, dat er ten
aanzien van de aannemerij
nog veel veranderen moet,
dat het systeem van toewij
zing aan de laagste inschrij
ver aan beunhazen te veel
gelegenheid biedt een goede
kans te maken. Selectie op
bekwaamheid der inschrijvers
zal z.i. hard nodig zijn, want
als b.v. b|j een werk van een
millioen gulden tachtig in
schrijvers zich aanmelden,
zijn er zeker wel dertig bij,
die geen voldoende bekwaam
heid bezitten
Tenslotte bleek onze zegs
man van oordeel, dat thans
het oog veel sterker moet
zijn gericht op herstel en
minder op het projecteren
van verre toekomst-ideën.
Te Leiden waren van een
woningblok een paar huizen
door oorlogsgeweld vernield,
waarvan de fundering nog
goed was. Maar van weer
opbouwen mocht niets meer
komen; de huizen die on
geveer twintig jaar oud 'wa
ren en ook voor de oorlog
zeer goed voldeden wer
den als te veel verouderd
verklaard, zodat nu temidden
van honderden van die „ver
ouderde" huizen plotseling
een paar hogere en bredere
te zien zyn, maar daardoor
was het natuurlijk niet mo
gelijk hetzelfde aantal hui
zen te herbouwen. Er kwa
men dus minder nieuwe dan
er oude geweest waren. De
oude funderingen konden zo
ook niet meer dienen; men
spreke maar niet over het
kapitaalverliesIr. v.
Hoek oordeelde dit huldigen
van starropprincipes in deze
tijd onverantwoord; vreeselijk
is de woningnood en als men
blijft vasthouden aan royale
bouwprincipes zullen de re
sultaten nog schraler zijn dan
nodig is. Nuttige en sociaal
zowel als hygiënisch verant
woorde eenvoud zal geboden
zijn engrootse projecten,
welke goed waren in tijden
van hoogconjunctuur (en toen
maakten wij ze niet eens!)
passen niet in deze sombere
periode van bittere schaars
te en armoede
Een groep particuliere bouwers is
zetten van 1900 woningen
bijna gereed met
in Rotterdam.
