PROVINCIALE ZEEUWSCHE COURANT
De eis tegen Jhr. de Geer
Onrust op Madagascar
Crisis te Batavia
deviezen-misère
190e Jaargang - No.109
Uitgave van de Firma Provinciale
Zeeuwsche Courant. Middelburg.
Drukkerij Firma F. van de Velde }r.>
VlUsingen.
Dit blad verschijnt dagelijks, behalve op
Zon- en Algemeen Christelijke feestdagen.
W.O. DE MIDDELBURGSCHE. VLISSINGSCHE, GOESCHE, BRESKENSCHE COURANT EN VRIJE STEMMEN
Maandag 12 Mei 1947,
ABONNEMENTSPRIJS 25 cent pee
■weeki 3.20 per kwartaalfranco
per post 3.45 per kwartaal. Losse
nummers 5 cent. ADVERTENTIEPRIJS
12 cent per mm., minimum per adver
tentie 2.—.
Bureaus gevestigd te Vliseingen Walstraat 58-60. telefoon 10 (2 lijnes) Middelburg Londensche Kaai 29. telefoon 2077 ea 2924 Goes t Turfkade 15. telefoon 2475: Oostburg: Grataniastraat 3. telefoon 102 Teraeurea Brcuwerijstra-t 2^^PosirekeniP£^nr^^5930(^jZ|C^^^Iiddelbu^^
EDEROPBOUWWEEK
In het gehele land beste-
4n deze week de dagbla-
ch bizondere aandacht aan
d wederopbouw.
Twee jaar is het geleden,
dt ons land werd bevrijd
ei er is dus alle reden om
di balans eens op te maken.
Mschien moet men in een
nodgebied wonen om te
kimen begrijpen, dat de
gitg van zaken in deze
t\%e jaren allerminst bevre
dig h eeft en dat er vele
gr.ven bestaan. Toen on-
lars een journalist een
toet door deze noodgebieden
makte, inspireerde hetgeen
hij zag hem slechts tot de
siittele opmerking:
- We hebben het er als
voll wel lelijk bjj laten lig
gen
Dee woorden zijn de be-
worrs der noodgebieden uit
het tart gegrepen. Het gaat
imrrrs niet om een enkele
jndiUuele prestatie, die
resp<t afdwingt zoals er
ook n Zeeland gelukkig ge
lever zijn het gaat om
de gote lijnen. En die ver
tonen een allerminst opwek
kend beeld.
Er leefde in ons volk on-
xnidde^jk na de bevrijding
een gest van spontane of-
fervaaaligheid. Veel is daar
van Maas niet overgeble
ven. \'m de gedachte, dat
het gelele volk de schade
moest fragen, die aan de ge-
dupeerdtn was toegebracht,
is weinig terecht gekomen.
De gedtroeerden zullen voor
zich zelf moeten zorgen, al
thans voor een niet gering
gedeelte, tenzijde uit
eindelijke schaderegeling snel
komt en zodanig uitvalt,
dat toen inderdaad zijn
bouwplicht na kan komen.
De niet getroffen gebieden
zijn bijna vergeten, dat er
nog altijd noodgebieden be
staan en het is pijnlijk om
vast te noeten stellen, dat
er niet getroffen gebieden
bestaan, waar de bouwbe-
drijvigheif groter is dan in
Zeeland.
N» telort aan materialen
heet nu tekort aan werk
krachten de wederopbouw te
remmen.
Wat miet er op deze ma
nier van le noodgebieden te
recht komn?
Ah het goed zou zijn. goed
met 'de vederopbouwpolitiek
en joed net de geest van
ons yolk, souden de noodge
bieden de voorrang moeten
krijgm. Aai beide mankeert
echter het een en ander.
Engeland kan ons in dit
opzicht teil voorbeeld strek
ken. Niet alleen omdat men
daar het woningtekort nog
in de loop van dit jaar in
gehaald zal hebben, boven
dien omdat het Engelse volk
soberder leeft, dan het Ne
derlandse. Terwijl hier de
offervaardigheid verdwenen
is, heeft de Britse regering
niets ongedaan gelaten om
de Engelsen te doordringen
van het feit, dat wil Enge
land óóit zijn oude welstand
herwinnen, de Engelsen van
nu zich offers zullen moeten
getroosten en geen geringe
ook.
Zeker we behoeven ons niet
te schamen. We waren ten
slotte een der zwaarst ge
troffen landen. En wie langs
de Bclgjsche kust rijdt, komt
ook nu nog tot de conclusie,
dat wat wij gepresteerd heb
ben, zo gek nog niet is.
Maar het kon nog zoveel
heter zijt
In dese Wederopbouwweek
der Nedirlandse pers zal ech
ter de (ritiek niet overheer
sen. Hc' accent zal vallen
op hetgen reeds bereikt is
of eerlaig bereikt zal zijn.
Laten tij, in wier handen
de leidin; van de wederop
bouw benst, daar nu vooral
niet de cmclusie uit trekken,
dat er rden is tot zelfvol
doening. Ve zijn als volk veel
te zelfvollaan. Toen laatst
de scheicfcnde Amerikaanse
ambassadeur in Den Haag
die opmaking maakte, vond
men dit in Nederland niet
prettig, maar een harde
waarheid is nooit prettig om
te horen.
Laat in de komende jaren
het devies worden: sober le
ven aan de ene kant, maar
opbouwen aan de andere en
dan allereerst in de ♦noodge
bieden.
In niet 'getroffen gebieden
ls de woningnood groot. We
twijfelen er geen seconde aan.
In de noodgebieden is de
nood in alle mogelijke op
zichten echter nog oneindig
veel groter en iedere bouw
vakarbeider, die aan het werk
gaat in een niet getroffen ge
bied, wordt onttrokken aan
de noodgebieden.
Op Walcheren viel het aan
tal bouwvakarbeiders al terug
van 2000 tot enige honder
den.
Zo komen we er nooit!
Uitspraak op 23 Mei.
Zaterdag werd voor het
Bijz. Gerechtshof te Amster
dam de behandeling van de
zaak tegen jhr. de Geer voort
gezet.
Prof. van Hamel opende de
zitting en ging over tot het
voorlezen van enkele verkla
ringen van getuigen, die niet
zijn opgeroepen.
EEN BRIEF.
De president las een brief
voor, die verdachte begin 1942
geschreven heeft. Dit naar
aanleiding van zijn wens des
tijds een tweede brochure te
schrijven. De brief was ge
richt aan Goedewaagen, des
tijds dir. gen. van het depar
tement van onderwijs. In de-
brief maakte verdachte
duidelijk, dat de brochure niet
in strijd was met de Duitse
belangen en als een geïnspi
reerd geschrift moest worden
opgevat om de vrede te berei
ken. Seyss Inquart gaf echter
geen toestemming tot de pu
blicatie.
CONTACT MET HITLER.
Tenslotte las de president
een juist binnengekomen brief
van een oud-illegaal strijdster
voor. In deze brief schrijft de
afzendster, dat verdachte tij
dens zijn verblijf in Berlijn in
verbinding heeft gestaan met
Hitier, Himmler en Borne-
mann. Hij zou, volgens dit
schrijven, toen inlichtingen
met opgave van namen heb
ben verstrekt over de illega
liteit. Getuige Posthuma acht
te een contact tussen ver
dachte en Hitier, Himmler en
Bornemann uitgesloten en
jhr. de Geer antwoordde op
""N
PAUL ROBESON TREEDT
NIET MEER OP.
Paul Robeson, de beroemde
negerbariton, is voor het
laatst als beroepszanger op
getreden. De volgende twee
jaar zal hij zijn tyd besteden
om door het houden van
voordrachten en als zanger
te vechten tegen het fascis
me.
Eén jaar voorwaardelijk mei
f4000.- boete
„Rein geweten ten aanzien van de aanklacht".
Churchill gedecoreerd
Winston Churchill is
Zaterdagmorgen te Pa
rijs gedecoreerd met de
Franse militaire medail
le, de hoogste Franse
militaire onderscheiding.
Aan de begiftiging
met de medaille zijn
verschillende profijten
verbonden: Een pensioen
van tweehonderd francs
per jaar, een toelage van
tweehonderd francs voor
tabak en vermelding in
alle officiële publicaties.
Voorts heeft de begiftig
de recht op saluut van
alle soldaten en onder
officieren, terwijl hij „in
dien in beschonken toe
stand op straat aange
troffen, op kosten van
de president van de re
publiek in een taxi naar
huis moet worden ge
bracht."
een desbetreffende vraag van
de president: „Toen ik U dit
schrijven hoorde voorlézen,
kon ik voor het eerst, tijdens
dit proces, lachen."
Vervolgens stelde de pre
sident, prof. van Hamel, aan
verdachte zelf enige vragen,
welke door deze niet altijd
naar genoegen werden beant
woord.
Pres.: „Ik wilde U thans en
kele vragen stellen over uw
brochure. U komt hierin tot
de conclusie, dat het gewenst
was tot vredesonderhandelin
gen te komen tussen onze
bondgenoten en Hitier. Acht
te U het mogelijk, dat er toen
een eervolle vrede mogelijk
was?"
Verd.: „Ik achtte de moge
lijkheid hiertoe niet a priori
uitgesloten. Een vrede zou
Europa heel wat ellende heb
ben bespaard."
REQUISITOIR.
In merkbare spanning
wachtten de belangstellenden
's middags het moment af
waarop de procureur-fiscaal,
mr. W. P. Bakhoven, zijn re
quisitoir zou uitspreken tegen
de kleine, grijze verdachte,
eens minister-president, thans
een vermoeide, oude man, die
zich voor zijn houding tijdens
de oorlog moest verantwoor
den.
Precies 2 uur kwam het
Hof de zaal binnen en begon
mr. Bakhoven met het voor
lezen van zijn requisitoir.
Mr. Bakhoven zeide, dat
jhr. de Geer zich strafrechte
lijk te verantwoorden had.
Een politieke verantwoording
kan slechts worden afgelegd
door dienstdoende ministers
en niet door ministers van
staat.
Het is zowel in het belang
van de staat als in dat van Je
verdachte zelf, dat deze zaak
strafrechtelijk wordt behan
deld.
Spr. behandelde eerst de
houding van jhr. de Geer in
verband met het defensiebe
leid in 1940. De wijziging in
het defensiebeleid was een
gevolg van de pacifistische in
stelling van de minister-pre
sident, jhr. de Geer, die geen
verzet tegen Duitse invloed
zou hebben gepleegd.
Jhr. de Geer draagt de ver
antwoording van de misera
bele toestand waarin zich on
ze defensie aan het begin van
de oorlog bevond. Hij draagt
deze verantwoording echter
niet alleen. Ook de andere le
den van de regering, ja, het
hele Ned. volk, zijn hieraan
schuldig.
Jhr. de Geer was volkomen
beheerst door de neutrali-
teitsgedachte. Toen de oorlog
kwam en de ministerraad
naar Engeland moest vertrek
ken, raakte hij het stuur vol
komen kwijt. Er ging geen
leiding van hem uit. Doch ook
onder de andere leden van
het ministerie was onzeker
heid merkbaar en tot het ver
trek naar Engeland werd
eerst na lange discussie be
sloten.
Toen de Duitse overwinnin
gen kwamen, ontstond er in
Ned. regeringskringen te Lon
den een defaitistische geest-
Mr. Bakhoven meent, dat
de verdediging van jhr. de
Geer ten aanzien van de eer
ste radiorede uit Londen in
Mei 1940, waarin hij de amb
tenaren aanraadde met de
Duitsers samen te werken,
zeer zwak te noemen is. Er
ger is wat er niet instond, nl.
de trouw aan onze bondgeno
ten en de onverzettelijke wil
de strijd voort ie zetten.
Spr. geloofde niet, dat jhr.
de Geer een compromisvrede
nastreefde, die voor Neder
land nadelig was. Hij liet zich
echter te zeer leiden door zijn
pacifistische inslag.
De vredespogingen van jhr.
de Geer kunnen echter nooit
aanleiding zijn voor een straf
vervolging.
Het staat vast, dat jhr. de
Geer de wens koesterde zich
naar zijn gezin te begeven.
Toen verdachte in Lissabon
was en het plan opvatte naar
Nederland te reizen, had hij
ontheffing van zijn opdracht
moeten vragen en niet een
verkeerd gebruik mogen ma
ken van de hem verstrekte
visa. „Ik geloof niet", zo ver
volgde mr. Bakhoven, „dat
jhr. de Geer door het niet uit
voeren van de opdracht Ne
derland heeft benadeeld en
de Duitsers bevoordeeld; Toch
heeft zijn terugkeer een slech
te invloed gehad op de men
taliteit in Nederland."
De terugkeer van jhr. de
Geer heeft op de „slappe
broeders" een funeste invloed
gehad. Vooral op hen, die een
officiële functie bekleedden.
De terugkeer van jhr. de Geer
werd als een geestelijke capi
tulatie gevoeld en daarom
gaven de Duitsers hem toe
stemming terug te keren. De
houding der verzetslieden in
Nedei'land wasal bepaald
daar had dus de daad van de
ex-premier geen invloed op.
Toch heeft hij onze positie in
Nederland tegenover de Duit
sers verzwakt.
Toen de Koningin een af
schrift van het manuscript
van de brochure had gelezen,
liet zij een brief schrijven
aan jhr. de Geer, waarin zij
een antwoord gaf dat aan dui
delijkheid niets te wensen
oyerliet. Deze brief is echter
nooit verzonden aangezien in
middels gebleken was, dat
verdachte's „cri de coeur"
reeds in circulatie was.
Een man met de eruditie en
de kennis van jhr. de Geer
had moeten weten, dat hij
met zijn brochure de staat
moest benadelen. Hij heeft
echter in Nederland de vre-
desactie, die hij alsminister
president in Londen heeft
willen voeren, trachten voort
te zetten. Formalist als hij is,
zou jhr. de Geer genoegen
hebben genomen met een for
mele onafhankelijkheid van
Nederland, zelfs als dit was
gegaan ten koste van het ver
lies van oude ideologische
principes. Om al deze rede
nen is het verspreiden van de
brochure een verraad aan de
Nederlandse zaak.
Mr. Bakhoven besloot zijn
requisitoir, dat bijna 3 uur
had geduurd, met de woor
den: Jhr. de Geer heeft ons
land vele goede diensten
bewezen en uw hof moge
jegens hem alle barmhar
tigheid betrachten, die het
nodig mocht oordelen. Wij
mogen hem echter de straf
niet besparen. Ik heb de eer
te requireren een voor
waardelijke gevangenisstraf
voor de tijd van één jaar,
gecombineerd met een on
voorwaardelijke geldboete
van 4000 of 4 maanden
hechtenis. Voorts ontzetting
van het recht openbare
ambten te bekleden en het
recht van verkiezing of ver
kiesbaarheid voor de tijd
van 5 jaar."
DE VERDEDIGING VAN
JHR. DE GEER.
In de avondzitting voerde
jhr. de Geer zelf zijn verde
diging. Hij wees er op, dat hij
wordt verdacht niet van
het plegen van een openbaar
misdrijf, maar van het bezit
ten van boze gedachten. „Ik
ben verdacht geworden van
ontrouw aan onze vrije en
democratische instellingen,
van geestelijke verbondenheid
met mensen, die ik als land
verraders beschouw. Zeker
heb ik nooit sympathieën ge
had voor het nationaal socia
lisme. In 1933 hield ik een
rede in het parlement waar
van een mijner ambtgenoten
zeide, dat het de scherpste
aanval op het nationaal so
cialisme was, die hij ooit ge
hoord had."
„In September 1940", zo zei
de hij, „kreeg ik eervol ont
slag als eerste minister. Ik
had mijn taak in Londen ver
vuld en meende volkomen ge
rechtigd te zijn naar de mijr
nen terug te keren. Wat be
treft het feit, dat ik mijn In
dische opdracht niet uitvoer
de, moet ik u zeggen, dat de
zaak heel anders ligt, dan aan
uw hof is voorgesteld. Minis
ter Weiter heeft tegen mij
gezegd: „Als gij naar Indië
wilt om uw kinderen te be
zoeken, wil ik u wel een op
dracht geven. Ik stel er ei
genlijk geen prijs op."
Dat ik naar Nederland te
rugkeerde is verkeerd ge
weest. Niet voor het Ned.
volk gelukkig, alleen maar
voor mijzelf. Echter ben ik
niet geleid door de een of an-
Zware brand verwoest
vijf percelen.
In het dorp Lithoyen (gem.
lith) bü Oss is Zater
dagmiddag in een schuurtje
achter een boerderij een brand
uitgebroken, die in minder dan
geen tijd vier boerderijen en
een woonhuis ln lichter laaie
zette.
dere ontrouwe gedachte.
Spr. kon niet geloven, dat
zijn terugkeer een inzinking
in de kracht van het verzet
heeft teweeg gebracht.
Sprekende over zijn bro
chure betoogde jhr. de Geer,
dat er velen met hem (o.a-
Lloyd George), een opvatting
huldigden gelijk aan die, wel
ke hij in zijn brochure uitge
werkt had. „Defaitisme", zo
zeide hij, „had geen deel aan
mijn brochure".
Spr. erkende de gewraakte
radiorede scherper te hebben
kunnen formuleren. Hij had
geen tijd om er met zijn
ambtsgenoten over te spre
ken.
Jhr. de Geer zeide vervol
gens, dat op zijn dagvaarding
geen strafuitspraak zou mo
gen volgen, omdat hij niet op
zettelijk de Nederlandse staat
benadeeld en de vijand be
voordeeld heeft.
Spr. eindigde zijn verdedi
ging als volgt: „Indien bij mij
de opzet aanwezig geweest
was, mijn land te benadelen,
dan zou ik de zwaarste straf
verdienen. Indien u mij deze
niet geeft is het, omdat gij
zelf niet aan deze opzet kunt
geloven. Ik meen dat uw hof
dus niet tot een veroordeling
tegen mij zal kunnen komen.
Mocht het oordeel echter an
ders zijn, dan verzoek ik u
wel rekening te houden met
mijn hoge leeftijd. Misschien
heb ik de avondvrede niet
verdiend. Ik heb vele fouten
gemaakt, maar als in deze
klacht het „schuldig" wordt
uitgesproken zal het zijn te
gen iemand die ten aanzien
van uw aanklacht een rein
geweten heeft."
Na repliek en dupliek van
de procureur-fiscaal en jhr.
de Geer, sloot de president de
zitting. De uitspraak is be
paald op 23 Mei om 9.30 uur.
Hel wereldgebeuren
Franse regering zal krachtig optreden.
In Indo-China wordt
onderhandeld.
Naast de politieke moeilijk
heden in. het moederland en
de slechte economische toe
stand heeft de Franse Unie
nog steeds te kampen met toe
nemende onrust in de overzee
se gebiedsdelen, niet slechts
in Indo-China, maar de laatste
maanden ook in Tunis en Ma
rokko en op Madagascar.
In Indo-China verloopt de
toestand nogal naar wens van
de Franse regering, getuige de
recente optimistische verkla
ringen van de minister van ko
loniën, Moutet. Militair zijn de
Franse troepen in de voor
naamste gebieden de situatie
volkomen meester. Tegenstand
van een geregeld Vietnamees
leger wordt niet meer geboden.
het zijn slechts guerilla-for_
matles die de strijd voortzet
ten. Onder deze omstandighe
den zijn de leiders van de op
stand meer dan tot dusver be
reid gebleken onderhandelin
gen aan te knopen om tot een
wapenstilstand te komen. Eind
vorige yweek zijn hoge Franse
officieren naar-Ind-China ver
trokken om de besprekingen te
beginnen.
Op het eiland Madagascar
verloopt de ontwikkeling min
der rooskleurig, al zal de daar
uitgebroken opstand de Franse
militairen niet voor grote pro
blemen stellen. De opstandige
beweging daar wordt geleid
door de .■eparatischische be
weging, een inheemse nationa
listische partij en enkele ge
heime organisaties.
Zaterdag hebben de rebellen
tweemaal een nachtelijke aan-
Nog vijftien jaar
Rede van Minister Mansholt te Venhuizen.
Op een vergadering, georga
niseerd door de afdelingen van
de Partij van de Arbeid in het
districtNoord-Holland-Noord,
aprak Zaterdagavond te Ven -
huizen minister L. Mans-
holt over de vraagstukken,
welke zich op landbouwgebied
voordoen.1
Sprekend over de binnen
landse politiek op agrarisch'
gebied, wees spr. op de gewij
zigde toestand in ons land. Er
leven in het na-oorlogse Ne
derland één millioen mensen
meer dan in de dertiger jaren.
Zij moeten voedsel hebben en
in het arbeidsproces^ worden
ingeschakeld en nu is het zo,
dat niet zo heel veel mensen
meer in de landbouw kunnen
worden ingeschakeld.
De politiek van de regering
nu. is er op gericht de kleine
bedrijven ook in staat te stel
len om te kunnen concureren.
Men zal zich in de toekomst
ook meer op fruitteelt en tuin
bouw moeten toeleggen. Vroe
ger werden bananen en sinaas
appelen geïmporteerd, doch nu
"if bij de deviezen-moeilijkhe
den. waarmee We de eerste 15
jaar nog wel te kampen zul
len hebben, op bescheiden voet
gebeurt, blijft er een vraag
naar fruit.
KOSTPRIJS-VERLAGING
Uitvoerig ging spr. In op de
plannen welke in voorbereiding
zijn om de kostprijs te veria-
gén, niet ten koste van tuinder,
boer of arbeider, doch door be-
drijfsrationaliratie, verkave
ling, egalisatie, betere afwate
ring en betere landbouwwerk
tuigen. Voor dit laatste is het
instituut voor landbouwwerk
tuigen opgericht. Dit alles is
niet met een handomdraai te
bewerkstelligen, doch 15 jaar
tijd zullen daarmee gemoeid
zijn. In de begroting van '48
zal een en ander worden voor
gelegd.
Er zal geen subsidiepolitiek
gevoerd worden, al zal het in
ie overgangstijd misschien nog
wel eens noodig zijn subsidie
te verlenen in de vorm van het
kunstmatig op peil houden van
de prijzen.
val gedaan op de stad Manan-
jary. die in brand staat Zij
werden volgens de Fransen
met zware verliezen afgesla
gen.
Volgens mededelingen ln de
Franse Kamer zouden de op
standelingen Britse en Ameri_
kaanse autoriteiten om steun
hebben verzocht. Een lid van'
de „idealistische jeugdbewe
ging" zou stappen hebben ge
daan bij de Britse inlichtingen
dienst voor het financiëren der
beweging en een andere orga
nisatie zou getracht hebben de
Amerikaanse consul voor de
plannen der opstandelingen te
winnen. Deze plannen zijn po
litieke afscheidingen van
Frankrijk en het uitroepen van
een autonome regering binnen
de Franse Unie.
De Franse regering heeft be
sloten elke lankmoedigheid te
laten varen en krachtig op te
treden tegen de opstandige be
weging. Zaterdag heeft de
Franse Kamer in een nogal ru
moerige zitting haar fiat aan
deze politiek gegeven. Slechts
de communisten onthielden
zich de gewoonte getrouw van
stemming, hoewe] zelfs op de
uiterst linkse banken zwak ap
plaus weerklonk na de verkla
ring van Moutet over de toe
stand op Madagascar.
Oorlogsmisdadigers
naar Nederland.
Wederom is een aantal Duit-
Se oorlogsmisdadigers naar
Nederland overgebracht. De
„belangrijkste" van deze groep
is Richard Fiebig, beauftragte
in ons land van de minister
voor bewapening en oorlogs
productie, die getracht heeft
de economische bestaansmoge
lijkheden der Nederlanders te
vernietigen. Tot de andere
oorlogsmisdadigers behoren
Kurt Book en F. Meyer, „ver-
walters", Theodor Vogt, die
meehielp met het plunderen
van huizen, het jacht maken
op mannen en vermoorden van
goede vaderlanders, en Ri
chard Becker, die zich schul
dig maakte aan mishandeling
bij verhoren.
Tevens bevindt zich onder
deze groep Karl Emde, die
ervan wordt verdacht by Mid
delburg op een geallieerd vlie
ger te hebben geschoten, ac
tief de Gestapo te hebben ge
holpen, zich Joods eigendom te
hebben toegeëigend en Neder
landers te hebben gedwongen
op zijn mosselkwekerij op
Wijck auf Fuehr te werken.
St. Laurenstoren
steigers.
de
Op 17 Mei. de Opbouwdag,
zal 's morgens in tegenwoor
digheid van burgemeester Oud
een begin worden gemaakt
met het plaatsen van een stei
ger om de St. Laurenstoren.
De steiger zal dienen om de
toestand van de toren te on
derzoeken; eerst daarna kun
nen de mogelijkheden van de
restauratie onder ogen. worden
gezien.
Wensen de Indonesiërs de Nederlandse
bedrijven zoveel mogelijk vast te houden?
De Nederlands-Indische voorlichtingsdienst heeft een offi
cieel communique uitgegeven, waarin ernstige beduchtheid
wordt uitgesproken over het verloop van de economische be
sprekingen «net de republikeinse delegatie te Batavia. Het
mislukken van de onderhandelingen wordt in het uitzicht ge
steld.
Grove verdachtmaking en
bedreiging.
Het Franse persburea AFP
seint, dat in het communiqué
van de Ned. voorlichtings
dienst op gematigde wijze de
geprikkelde stemming tot uit
drukking wordt gebracht, die
in Europese kringen heerst.
Optimisme over de huidige
fase van de Nederlands-Indi
sche besprekingen is namely k
geoorloofd.
Al zijn aldus de voorlich
tingsdienst de militaire ac
ties over het algemeen ge
staakt, toch is bij de onderhan
delingen, die de verwerkelij
king van de Linggadjati-over-
eenkomst beogen, geen voor
uitgang bereikt.
Te Djogja bewandelt men
nog steeds een weg, die men
na het accoord van Linggad-
jati had moeten verlaten en
men overlaadt ons met verwij
ten en insinuaties, wanneer wjj
handelen in de geest van Ling-
gqdjati. Een vijftien dagen na
de ondertekening van het ac
coord, zo zegt het commen
taar, begon de republikeinse
pers opnieuw met een anti-
Nederlandse campagne „alsof
er geen accoord bestond". Van
de andere kant schrijft het re
publikeinse „Nieuwsblad":
„De Nederlanders zullen
ondervinden, dat onze hou
ding in volle ernst tot het
einde toe gehandhaafd zal
blijven. Indien de Neder
landers er niet aan denken
de blokkade op te heffen,
is het niet onmogelijk, dat
wij tot een contrablokkade
zullen overgaan. De Ne
derlanders zullen dan moe
ten kiezen tussen twee
mogelijkheden: de oorlog
of een onvoordelige rege
ling. Zelfs indien de
vreemdeling (d.iv.z. Ame
rika) de Nederlanders bjj
eventuele aggressie zou
steunen, zullen de Neder
landse militaire leiders on
ze stellige bedoeling om de
taktiek van de verschroei
de aarde toe te passen op
het eerste teken van de al
gemene aanval niet kun
nen negeren".
AMERIKAANSE STAP.
Deze opmerking van het
„Nieuwsblad" slaat blykbaar
op de jongste Amerikaanse
stap te Den Haag. waar de
Amerikaanse regering officieel
aandrong op uitvoering van de
Linggadjati-overeenkomst en
herstel van het normale han
delsverkeer met het republi
keinse gebied.
De Amerikaanse stap te Den
Haag had kennelijk tot doel de
Indonesiërs te waarschuwen
yoor verder traineren van de
onderhandelingen en omdat de
Amerikaanse regering geen ofr
ficieel contact met de republi
keinen onderhoudt, werd deze
waarschuwing via Den Haag
gegeven.
MENING PROF. SCHER-
MERHORN.
Prof. Schermerhorn heeft te
Pontianak aan een vertegen
woordiger van Aneta een on
derhoud toegestaan over het
communiqué van de voorlich
tingsdienst. Hij verklaarde, dat
in het communiqué geen spra
ke is van een crisis in de hui
dige situatie, doch alleen van
een mededeling, welke bepaal
de punten aangeeft, waarop
het bereiken van een oplossing
niet verwezenlijkt kon worden.
Deze punten zijn te beschou
wen als van vitaal belang voor
de organisatie van een vrucht-
hare samenwerking en 'n prac-
tische uitwerking van het ac
coord van Linggadjati. Prof.
Schermerhorn sprak de hoop
uit, dat terstond na de terug
keer der autoriteiten te Bata
via de besprekingen in hogere
instantie voortgang zouden
kunnen vinden. Uit andere
welingelichte bron verneemt
Aneta nog, dat het informele
overleg op bepaalde punten
Zondag te Batavia werd voort
gezet.
DE MINISTERS,
Intussen wordt uit Ba
tavia gemeld, dat de mi
nisters Beel en Jonkman
Zaterdagavond een offici
ële ontmoeting hadden
met de leden der Indone
sische delegatie.
K.P.M. OPGEëlST.
Het republikeinse persbureau
Antara meldt, dat de vereni
ging van de drie Indonesische
scheepvaartmaatschappijen
„Gepalin" Vrijdag in een ver
gadering te D jok ja besloten
heeft alles aan te wenden, om
het monopolie van de K.P.M.
in Indonesië tegen te gaan.
Een deputatie zal naar Soe-
karno worden afgevaardigd,
om de president te verzoeken
het daarheen te willen leiden,
dat de activiteit van de K.P.M.
wordt overgedragen aan de
„Gepalin".
NEDERLANDSE OPINIE
Het te Batavia verschiji
de „Dagblad" van Zatei^^
schrijft o.m. het volgeij®
„Van welingelichte zijde dei
men ons mede, dat de onf-^Jr
handelingen tussen de cl
missie-generaal en de Inddj
sische delegatie totdusveï
uiterst povere, om niet te zo
gen geen resultaten hebben
geleverd en eigenlijk in a
impasse is geraakt. Vrijwel el.
voorstel lokt langdurige dis-
cusies uit, met als" slot, dat de
zaak op de lange baan gescho
ven wordt, doordat Djogja
weer ingeschakeld moet wor
den. Vorderingen zjjn er sedert
de ondertekening van Linggad
jati zo goed als niet gemaakt
en de stemming aan Neder
landse zijde is dan ook niet
bepaald opgewekt.