PROVINCIALE ZEEUWSCHE COM
Hoe Kruiningen ontstond
Op zoek naar
Martin Bormann
Dakota - bemanning
Geweldige brand te Haifa
Vandaag...
ongedeerd gevonden
Utility-dekens komen
190e Jaargang - Nr. 77
Dinsdag 1 April 1947.
Zon- cn Algemeen Christelijke feestdagen. W.O. DE MIDDELBURGSCHE, VLISSINGSCHE. GOESCHE, BRESKENSCHE COURANT EN VRIJE STEMMEN
Bureanx gevestigd te Vlissingen Walstraat 58-60. telc/oon 10 (2 lijnen) Middelburg i Londensche Kaai 29, telefoon 2077 en 2924 Goes i Turfkade 15. telefoon 2475 Oostburg Gratamastraat 3. telefoon 102 Tern eueen Brouwerijstraat 2. Postrekening nr. 359300 P.Z.C.. Middelburg*
Uitgave van de Firma Provinciale
Zccuwsche Courant. Middelburg.
Drukkerij Firma F. van de Velde Jr..
Vlissingen.
Dit blad verschijnt dagelijks, behalve op
ABONNEMENTSPRIJS» 25 cent pet
weekf 3.20 per kwartaalfranco
per post 3.45 per kwaiwT.
nummers 5 cent. ADVERTENTIEPRIJS
12 cent per mm., minimum per adver
tentie 2.—.
Het wereldgebeuren
Hij werd geiien in Spanje, Australië en elders.
2jjn portret yerspfeid.
Met medewerking van het
Amerikaansche departement
van buitenlandsche zaken is
een jacht op groote schaal in
gezet naar Martin Bormann,
de gewezen reserve-führer van
het Derde Rijk, die sinds het
einde van de oorlog spoorloos
is verdwenen. Men heeft nl.
gegronde redenen om aan te
nemen, dat Bormann, door het
Internationale Tribunaal te
Neurenberg bij verstek ter
dood veroordeeld, nog steeds
in leven is. Volgens geruchten
en berichten in de wereldpers
zou hij herhaalde malen zijn
gesignaleerd en wel op plaat
sen, die nogal ver van elkaar
verwijderd zijn, Spanje, Au
stralië en Zuid-Amerika.
Prompt enkele dagen na het
lanceeren van deze berichten
werden zij steeds wèer ten
stelligste tegengesproken of in
elk geval niet bevestigd.
Niettemin worden de na
sporingen naar het verblijf van
Bormann onverdroten en op
methodische wijze voortgezet.
Het Amerikaansche departe
ment heeft een van zijn des
kundiger^ T. Dunnigan van de
politieke sectie, opgedragen
een goed portret van Bormann
op te zoeken en afdrukken
daarvan te distribueeren bij
alle Amerikaansche diploma
tieke vertegenwoordigers in
het buitenland.
Het blijft mogelijk, zoo ver
klaarde Dunnigan, dat wij
aan het zoeken zijn naar een
doode. Als hij echter leeft zul
len wij geen enkele kans voor
bij laten gaan om hem te vin
den. Daarom geven wij zijn
portret een zoo groot moge
lijke verspreiding. Zijn uiterlijk
immers is veel minder bekend
fn Engeland leerplicht tot
15 j'aar.
Over twee dagen zal in En
geland een wet van kracht
worden waarbij de leerplichtige
leeftijd voor de jeugd wordt
verhoogd tot 15 jaar. Dit be-
teekent, dat dit jaar 400.000
schoolkinderen een jaar langer
onderwijs zullen ontvangen.
Speciale opleiding van onder
wijzers is in volle gang en
4000 nieuwe klasselokalen
meerendeels pre-fabricated
zijn reeds klaar.
De kosten van deze onder-
Wrjsuitbreiding zullen voorloo-
pig 100 millioen pond sterling
per jaar bedragen.
De Hekla op IJsland in
werking.
De Hekla, de groote vulkaan
op IJsland is weer in werking
getreden.
Schepen, die uit de IJsland-
sche kust voeren, werden met
asch bedekt, die door de Hekla
9000 meter hoog de lucht in
gestoten wordt. Waarnemings
vliegtuigen melden, dat lava-
stroomen van de Oostelijke en
Noordoostelijke helling vloeien.
Het land is daar echter onbe
woond, zoodat lïiet voor men-
schenlevens behoeft te worden
gevreesd. De laatste groote
uitbarsting vap de Hekla had
in 1845 plaats en duurde met
tuschenpoozen 7 maanden lang.
De Sowjet'Unie over de
atoombom.
Het hoofd van de afdeeling
„internationale veiligheid" van
het Amerikaansche departe
ment van buitenlandsche za
ken, Johnson, heeft verklaard,
dat de Sowjet-Unie door haar
houding ten aanzien van de
controle op de atoomenergie
de V.S. wil ontwapenen.
Johnson verklaarde, dat de
USSR sinds vorig jaar Juni
op, de onmiddellijk buiten de
wet stelling der atoombom en
de stopzetting van de produc
tie ervan heeft aangedrongen,
doch terzelfder tgd te kennen
heeft gegeven, dat een conven
tie voor de controle later moet
worden uitgewerkt.
„Indien wij opnieuw zullen
toegeven aan de bedriegelijke
voorspiegeling, dat bewapening
op zichzelf een oorzaak van de
oorlog is, zullen wij de deur
voor het onheil open zetten",
aldus Johnson.
DE ENGELSCHE
VERKIEZINGEN.
In vele plaatselijke verkie
zingen in Engeland hebben
blijkens de uitslagen, die Zon
dagavond bekend werden, de
socialisten de nederlaag ge
leden.
Het centraal bureau der con
servatieve partij heeft zijn vol
doening over deze eerste resul
taten te kennen gegeven en
het voorspelde, dat latere uit
slagen deze tendenz zouden
bevestigen.
In sommige plaatsen vonden
de verkiezingen Zondag plaats,
elders werden zij Maandag ge
houden.
dan dat van andere prominen
te Nazi-figuren. Bormann gaf
er de voorkeur aan in het
duister achter de coulissen te
werken en niet zooals zijn
meer jdele bentgenooten in het
volle licht der schijnwerpers.
Ondanks zijn „bescheiden
heid" heeft Bormann één keer,
in 1939 een foto van zich laten
maken, op aandringen van
Hitier. Opdat „zijn beeltenis
voor het nageslacht gespaard
zou bljjven". Een afdruk van
deze foto is toevalliger wijze
oorlogsbuit geworden van het
Amerikaansche leger. Boven
dien heeft het Amerikaansche
departement aan de legerdien
sten opgedragen voor een zoo
gedetailleerd mogelijke be
schrijving van het uiterlijk van
Bormann te zorgen.
Het grootste deel van de in
lichtingen over het verblijf van
Bormann komt uit Zuid-Eurö-
pa, in het bijzonder uit Spanje.
Een speciale opsporingsploeg
zal dan ook vertrekken naar de
Amerikaansche ambassade
Madrid. Franco-Spanje is on
getwijfeld het meest aantrek
kelijke land voor voormalige
Nazi-grootheden om zich te
verbergen.
Stakende doodgravers.
Een Zaterdag j.L begon
nen staking te Sydney
van doodgravers en as
sistenten voor crematie,
die hoogere loonen eisch-
ten, heeft tot nog toe de
begrafenis van 130 per
sonen verhinderd. Er
vonden slechts een paar
begrafenissen door niet
bij de doodgraversbond
aangesloten doodgravers
plaats.
Bevin zond een boodschap.
De Britsche minister-presi
dent Bevin heeft uit Moskou
een boodschap gezonden aan
de Nederlandsche regeering en
aan minister-president Sjahrir,
waarin hg zijn vreugde uit over
het teekenen van Linggadjati.
Hij spreekt over „een belang
rijke bijdrage tot de vrede in
het Oosten
Duitsch onderwijspersoneel
naar de Ver. Staten.
De Amerikaansche ministe
ries van buitenlandsche zaken,
oorlog en marine deelen mede,
dat uitgekozen Duitsche leera
ren, predikanten en deskundi
gen op het gebied der voor-
ichtingeen bezoek zullen
brengen aan de V.S. om daar
het werk, dat op de respectie
ve gebieden wordt verricht, te
bestudeeren. Desbetreffende
Amerikaansche specialisten
zullen een bezoek brengen aan
Duitschland om leidende Duit
sche figuren te adviseeren over
de nieuwe politiek, welke men
voornemens is te voeren om de
democratische heroriëntatie
van het Duitsche volk te be-
vorderën en de cultureele ban
den tusschen de beide landen te
herstellen. De Duitschers zul
len zes tot twaalf maanden in
de V. S. verblijven.
Ontevreden
rijkspersoneel.
Op 28 en 29 Maart j.l.
hield de centrale van veree-
nigingen van personeel in 's
rijks dienst te 's Gravenhage
haar alg. bestuursvergadering,
waarop afgevaardigden van
31 organisaties tegenwoordig
waren.
Op deze vergadering
bleek, zoo deelt men ons
van de zyde der centrale
mede, dat het rijkspersoneel
zeer ontevreden is over de
laatste salaris-verhooging.
Men keurde de houding van
de centrale, die in de sa
lariscommissie ad hoe" een
afwijzend standpunt had in
genomen, algemeen goed en
droeg het dagelgksch be
stuur op, te ijveren voor
een betere salarieering, als
de prijzen niet sterk bene
den het huidige peil zullen
dalen.
Sir Stafford Cripps heeft
in Engeland gewaarschuwd te
gen de komende schaarschte
aan kleeding. Er is te weinig
textiel voor de Engelsche be
volking beschikbaar.
...is het 375 jaar gele
den, dat De Briel door de
„Watergeuzen" werd in
genomen;
...wordt de uitgave van
het programmablad „Ra
dio Nederland" gestaakt
in verband met de gewij
zigde omroepconstefiatie;
...viert de Sovjet-Russi
sche diplomate en
schrijfster A. M. Kollon-
taj haar 70ste verjaar
dag;
...wordt te Cairo het
lunapark van Hommer-
son geopend.
Leider Leger des Heils
spreekt.
De internationale leider van
het Leger des Heils, generaal
Albert W. Orsborn, zal ter
gelegenheid van zijn bezoek
aan Nederland, op de tweede
Paaschdag van 11.40 tot 12.20
uur via de N.C.R.V. Hilversum
I, golflengte 301 m,, spreken
tot het Nederlandsche volk.
Perfecte buiklanding in de „bush".
Reddingsploeg op weg
De bijzondere correspondent
van Aneta, die Zondag boven
het wrak van de Nederland
sche Dakota gevlogen heeft,
seint, dat alle zeven leden van
de bemanning veilig en onge
deerd zijn. Drie bivakkeerden
in het karkas, dat nog intact
is gebleven, en de andere vier
zijn er op uit getrokken, de
loop van de Katherine-rivier
volgend.
Het eerste bericht, dat allen
in veiligheid waren, werd mee
gebracht door den lt.-vlieger
van Waart uit Soerabaja, die
met zijn Catalina-vliegboot
voedsel en verbandmiddelen
had uitgeworpen. Door middel
van pamfletten beduidde hij de
verongelukte bemanning: „In
dien ge ongedeerd zijt, steek
dan de armen omhoog, indien
er gewonden zijn, geef dan tee-
kens met de armen neer".
Toen hij daarop laag over
vloog, zag de piloot, dat er
téekens met de armen omhoog
gegeven werden en herkende
hij zijn vriend lt.-vlieger Ey-
zendoorn. De gezagvoerder van
de Dakota, de lt.-vlie'ger van
Nifterik, had met z'n machine
een perfecte buiklanding ge
maakt en daarvoor de eenige
bruikbare plaats binnen een
omtrek van honderden mijlen
uitgezocht. Voor de landing is
de Dakota over een groep
boomen neergestreken.
De reddingsploeg is Zater
dag om vier uur 's ochtends
met levensmidele* en twintig
paarden uit Katherine vertrok
ken. De Catalina had de plaats
opgegeven, nl. ongeveer 90
km. ten Noordwesten van
Katherine. Daar het terrein
moeilijk begaanbaar is zal de
reddingsploeg verscheidene da
gen noodig hebben om bij het
wrak te komen. De Dakota
had eenige kisten fruit en blik
ken levensmiddelen aan boord,
terwijl de bemanning in de
naaste omgeving het water
van de rivier ter beschikking
heeft.
Zeeuwsche Historie
DE ADEL WAS VROEGER TALRIJK.
De Kruiningsche markt.
Kruiningen ontstond, hoe kan
het anders in Zeeland, als
eiland. In het. Westen werd het
bespoeld door de Yerseke, in
het Oosten door de Hinkelinge,
waarvan de Waard se Vliet nog
een overblijfsel is. De Honte en
het water waarvan de resten
Kruiningen Vliet heet,
vormden de Zuid- en Noord
grens.
Maar dit alles Is zeer lang
geleden.
Reeds in 1269 werd dè Hin
kelinge afgedamd.
Het stuk van die dam af tot
de Westerschelde werd later
als Hinkelenpolder ingedijkt.
Deze polder had tot 1676 zijn
eigen regeering, er stond ook
een kapel, die gewijd was aan
Onze Lieve Vrouw.
HOE HET WAS.
In die tjjd zal Zuid-Beveland
geweest zijn zooals de ge
schiedschrijver Ermerins het
ons vertelt: vol van adellijke
huizen en een „ongelooflijk
aantal van hooge en mindere
adel, die te zamen een luister
en sieraad van het eiland on
derschraagden en het tot een
lusthof maakten, waar alles
te vinden was wat aanzien,
rijkdom en vermogen aanbren
gen kunnen om eenig land
schap beroemd te maken".
Bij dat „ongelooflijk aantal
van 'hooge en mindere adel"
1
hoorde ook het geslacht Van
Cruningen. Hun geslachtsnaam
komt in 1203 voor het eerst
voor.
In die tijd werden de heeren
uit deze adellijke familie al
tot de voornaamsten van Zee
land gerekend.
lp de twisten tusschen Hol
land en Vlaanderen kozen zij
met andere Zeeuwsche edelen,
de zijde van Vlaanderen.
In een van die oorlogen
ontmoette de Hollandsche
graaf het leger van de Van
Borsselens op een kwartier
gaans ten Oosten van Kruinin
gen. Holland won de slag en
Van Borsselen, met andere
Zeeuwsche edelen, vluchtten
naar Vlaanderen.
Nu nog heet de plaats waai*
het gevecht plaats vond: de
slagvelden. Het is er één van
de vele in Zuid-Beveland.
VEEL STRIJD.
Want wat is er veel gevoch
ten om 't bezit van dit eiland.
Het kasteel van Kruiningen
stond ten Westen van het dorp
achter de kerk.
Het moét een groot, sterk
slot geweest zijn.
Al spoedig verzoenden de
edelen zich met den graaf van
Holland. Door huwelijk werden
zij verwant aan de aanzienlijk
ste geslachten. Zij noemden
zich in de latere middeleeuwen
erfburggraaf van Zeeland en
baron vanN Cruningen.
De laatste afstammeling was
Bij het vliegtuig zijn achter
gebleven: de lt.-vlieger Eyzen-
doorn, de sergt.-vlieger Hou-
niet en de sergt:-vlieger Brand.
Het is niet waarschijnlijk, dat
de anderen die er op uit zijn ge
trokken, veel zullen vorderen,
daar het terrein bergachtig is
en er wegen noch paden zijn.
Nader wordt gemeld: Te
Brisbane is een dringende ra-
diomededeeling van het red
dingsvliegtuig ontvangen, dat
men bjj het wrak zeven le
den van de bemanning hef
tig met de armen heeft zien
zwaaien. toen het toestel
laag boven de plek van de
noodlanding cirkelde. Dit be
richt wijst er op, dat de vier
mannen, die langs de rivier
er op uit waren gegaan, naar
de Dakota zijn teruggekeerd.
De reddingsploeg van Ka
therine heeft in de eerste 24
uur slechts 32 km. afgelegd.
Het terrein wordt nu zeer
moeilijk en naar thans wordt
verwacht, zal men zes dagen
noodig hebben om de veron
gelukte vliegers te bereiken.
Intusschen zullen de laatsten
uit 'de lucht van voedsel wor
den voorzien. Soms waadt de
reddingsploeg tot aan de heu
pen in de modder.
Prinses fuüana
naar Zwitserland.
Prinses Juliana is Maandag
morgen vergezeld van Prinses
Margriet per vliegtuig naar
Zwitserland vertrokken. Het
toestel landde te kwart voor
twaalf op hetvliegveld te
Chateauneuf, waar Prins Bern-
hard aanwezig was, die uit
Zermatt aldaar was gearri
veerd. Bij de ontvangst waren
een aantal Nederlandsche en
Zwitsersche autoriteiten aan
wezig. In Zermatt zullen ter
gelegenheid van Prinses Julia
na's bezoek groote feestelijk
heden plaats hebben.
Kamer-ontbinding
gevraagd.
Ontevreden over, Indische
politiek.
Het> centraal bureau van
„Nationaal Reveil", Heulstraat
3, Den Haag, heeft een op
roep tot het Nederlandsche
volk gericht, waarin o.m.
wordt stelling genomen tegen
de regeeringspolitiek inzake
Indië. „Nationaal Reveil"
van meening dat het parle
ment niet langer den wil van
het volk vertegenwoordigt en
doet daarom een beroep op
het Nederlandsche volk om
door het zenden van hand-
teekeningen een verzoek tot
H.M. de Koningin te onder
steunen. waarin zal worden
aangedrongen op Kameront
binding opdat nieuwe vêrkie-
zingen gehouden kunnen wor
den.
Rauter wordt berecht.
In opdracht van den procu
reur-fiscaal bij het bijzonder
gerechtshof te 's-Gravenhage
is door de Haagsche PRA in
behandeling genomen de zaak
contra Hans Rauter, tijdens de
Duitsche bezetting van Neder
land generaal der Waffen-SS
en Hoehere SS- und Polizei-
flihrer. Het hoofd van de re
cherche van genoemde PRA
verzoekt diegenen in Neder
land, bij wie tijdens de bezet
ting meubilair werd wegge
haald, omdat zij hun radio niet
hadden ingeleverd, Zich schrif
telijk in verbinding te willen
stellen met zgn bureau. Lange
Voorhout 13, kamer 61.
Haagsch stadhuis.
De Haagsche oud-burgemees
ter mr. S. J. de Monchy heeft
Maandagmorgen met eenige
plechtigheid de eerste spade in
de grond gestoken voor de
bouw van net nieuwe Haag
sche stadhuis.
Australische
boycot duurt voort.
De communistischeleiders
van de Australische havenar
beiders hebben verklaard, dat
zij niet bereid zijn de boycot
van Nederlandsche schepen op
te heffen, nu het Linggadjati-
verdrag is geteekend. Zij zul
len met de opheffing wachten
tot minister-president Sjahrir
daarom vraagt. Intusschen
wordt zoo'n verzoek niet ver
wacht zoolang Nederlandsche
oorlogsschepen voortgaan de
kust van Java en Sumatra te
blokkeeren, aldus een bericht
uit Australië.
Maximiliaan van Cruningen,
die genoemd was naar zijn oom
Maximiliaan van Bourgondië.
Hoewel hij trouw bleef aan
het vooi'vaderlijke katholieke
bewees hij den Staten,
hun strijd tegen Spanje,
e diensten. H\j overleed,
in armoedige omstandigheden,
op zijn kasteel te Heenvliet in
1612.
De Staten vari Zeeland'beslo
ten, „ten aanzien srjnes voor-
ouderlijcke qualiteit en de ge-
negenheit voor sijn huis, voor
de costen der begrafenis te
fourneeren de som van duizend
guldens ineens".
Zijn vjjf dochters zouden ge
durende twee jaar een jaar
geld van twee duizend gulden
ontvangen.
KASTEELEN.
Kruiningen bezat nog een
kasteel dat aan 'n jongere tak
van dit geslacht behoorde, nl.
het Huis Voorhout.
Het lag ten Oosten van het
dorp.
Van deze kasteelen is helaas
niets meer over. Ermerins
klaagde al in zijn tijd: „...dan,
dit alles hebben het water en
de oorlogen verslonden, geen
adel meer ten platten lande,
de kasteelen en sloten eerst
vervallen» daarna gesloopt en
zijn er nog hier en daar brok
ken en overblijfsels, men haast
zich die uitteroeyen en plaats
te doen maken voor een keet,
boomgaard, wagenhuis of var
kenskot, zoodat in onze tegen
woordige tijd geen hoflijkheden
meesten platten lande te vin
den zjjn".
Zoo ging het ook te Krui
ningen. Het kasteel raakte in
verval en in 1721 liet de Am
bachtsheer Pieters Antonie de
Huvbert het gebouw slechten.
De boerenhoeve die nu op de
nlaats van het verdwenen
kasteel staat, heet: Het Slot.
Veroorzaakt door drie
explosies.
In de nacht van Zondag
op Maandag is de Palestjjn-
sche stad Haifa opgeschrikt
door drie geweldige explosies.
Twee daarvan werden ver
oorzaakt door het springen
van pijpleidingen, de derde
explosie ontstond, doordat een
petroleumtank de lucht
vloog.
GEWELDIGE BRAND
TE HAIFA.
Een geweldige rook ver-
duisterde de hemel boven
Haifa. Zes tanks met vele
honderdduizenden gallons pe
troleum (een gallon is onge
veer 4.5 liter) staan nog
steeds in brand. Gebouwen in
de onmiddellijke nabijheid der
tanks werden door de intense
Explosie in lichter.
Een doode, 5 zwaar gewon
den en 7 licht gewonden wa.
ren er te betreuren toen Vrij
dagmiddag omstreeks 5 uur
een explosie plaats had in het
ruim van de lichter „Vitalis"'
die geladen was met balen ca.
caoboonenafval De lichter lag
naast het Nederlandsche s s.
"Farmsum" aan de Lloydkade
te Rotterdam, dat de lading,
die voor Amerika bestemd
was, zou overnemen.
De havenarbeiders, die in
het ruim waren, konden door
hulp van den schipper het
ruim verlaten, doch de 48-jari_
ge C. Broers uit de Herman
Kosterstraat was zoo ernstig
gewond, dat hij, in het zieken,,
huis Coolsingel aangekomen,
overleed.
In het havenziekenhuis wer
den 4 gewonden opgenomen.
De overige arbeiders konden
na verbonden te zijn. naar huis
gaan.
De ontploffing is waarschijn
lijk te wijten aan gasontwik-
keling in de lading. Na de ex
plosie, die met een flmke
steekvlam gepaard ging, ont.
stond er brand in het ruim
welke echter niet van zeer
ernstige aard bleek te zijn Na
eenige uren was deze door de
brandweer bedwongen Het on.
derzoek naar de oorzaak wordt
voortgezet.
Redelijke prijzen.
Binnenkort zullen de deken
fabrikanten 60 van de door
hen vervaardigde dekens als
utility-goed moeten afleveren,
aldus deelt men ons van be
voegde zijde mede. Dit gedeel
te zal dan moeten voldoen aan
bepaalde eischen van kwaliteit
en samenstelling en zal een
zekere maximumprijs niet te
boven mogen gaan. De kwali
teit is zoodanig, dat een ruime
levensduur gewaarborgd is,
terwijl de verscheidenheid van
kleur voorkomt, dat een al te
groote uniformiteit zou optre
den. De utility-deken is te her
kennen aan een kleurdraad
aan de zelfkant, welke door
terzijde schuiven van het ruw-
dek zichtbaar wordt.
De maximumverbruikersprti-
zen van de utility-dekens zijn:
wollen deken, 150 200 cm.
17.43, wollen deken. 180 x
220 cm. 23.J1, wollen ledi
kantendeken, 95 x 140 'cm.
8.01, wollen wiegedeken, 75
x 100 cm. 4.64, halfwollen
deken, 150 x 200 cm. 14.82,
halfwollen deken, 180 x 220
cm. 19.55, halfwollen ledikan
tendèken, 95 x 140 cm. 6.86.
halfwollen wiegedeken, 75
100 cm. 3.98.
De prijzen van de overige
40 van de dekenproductie
moeten volgens een calculatie
schema berekend worden, dat
tot op heden reeds door de
meeste dekenfabrikanten werd
toegepast en dat nu voor de
geheele industrie wordt voor
geschreven. Deze prijzen zijn
uiteraard hooger dan die van
de utility-dekens.
De breede slooten erom heen
zijn nog resten van de grach
ten. In 1751 werd ook het
Huis Voorhout afgebroken. In
1788 werd wat er van over was
gekocht door mr. Bastiaan Neb-
bens. Op het gedeelte van de
voorburcht, dat nog was blij
ven staan, liet hij „een vrolijk"
jachthuis bouwen. Na diens
dood werd alles verkocht aan
Jacob de Boe en toen die
stierf werd in 1846 alles ge
sloopt, „zoodat er in onzen te-
genwoordigen tijd geen hoflijk
heden meer te Kruiningen te
vinden zijn" kunnen we Erme
rins iets gewijzigd nazeggen.
Geen kasteelep meer te Krui
ningen, maar wel een mooie
oude kerk en toren. Er in is
nog de fraaie graftombe van
Arnouw van Cruningen, die op
3 Nov. 1561 overleed.
Het grafschrift, luidt: Die
met Paulo wetteliken heeft ger
streden Wert van Christo ge-
crondt als hi is overleden.
In deze kerk werd de eerste
Hervormde preek gehouden
door ds. Henricus Brandt in
1578.
„Thans wordt er de Gemeen
te, die in 't jaar 1750 nog uit
tweehonderd vier en twintig
Ledematen bestondt, door een
eigen Predikant bediend, 't Ge
tal der Ingezetenen van deeze
Heerlijkheid bedraagt ver bo
ven de zeshonderd Persoonen.
waaronder weinig Vreemden
zijn en maar één Roomsche
Inboorling" zegt de „Tegen
woordige Staat" (1753).
De Kruiningsche Markt, die
toen 's-Woensdags na Sint Jan
begon, is volgens dit werk
„zeer, vermaard". Alle paarden
uit dit Ambacht moesten op
deze jaarmarkt worden ver
toond, op boete van 5 Schel
lingen. Maar een ander ge
schiedschrijver zegt dat die
markt zeer „berucht" was. In
derdaad werd er wel eens hevig
gevochten. Vooral de Yerse-
ker oestervisschers vonden dit
een vermakelijke bezigheid.
Die kwamen soms zoo van
hun werk op de oesterbanken
naar de „Kruuse Mart", hun
hooge zeelaarzen nog aan, hun
harken over de schouder en
„slik aan d'r voorhoofd". Wie
van Yerseke komt heeft „slik
an z'n vurood" zegt men.
DE VLOEDEN.
Kruiningen's geschiedenis
begon met een eiland. En daar
door heeft het ook zijn deel
gehad van de overstroomingen.
Oude verhalen spreken van
vloeden, waarbij de golven ste
gen tot de wolken. En niet al
leen in 1288 „Op Sinte Aech-
ten dach (hoort deze nieu
maer) Was Zeelandt deur 't
water verdreven bij naer".
De lijst van rampen veroor
zaakt door het water is in
Zeeland zeer lang. In 1530, toen
bijna heel de Oostwatering ver
ging, vloeide ook dit dorp op-
der, maar de dijken waren
SDoedig hersteld. De Zanddijk,
die de grens vormt tusschen de
Oost- en de Westwatering,
werd verzwaard. Verschillende
keeren had het nog met dijk-
vallen en doorbraken te kam
pen. Heel erg was het bij de
stormvloed van 15 Jan. 1808.
De dijk brak door over een
lengte van plm. 315 m. De
schade was zeer groot, alleen
de aanleg van een nieuwe zee
dijk kostte 500.000 gulden. Er
verdronken heel weinig men-
schen.
Kruiningen ligt nu veilig
achter zijn dijken, temidden
van akkers en boomgaarden.
De wolken en de blauwe luch
ten weerspiegelen zich in de
kreken en plassen. En tegen
de zeedijken klotst en golft al
tijd de wijde zee.
C. PHILIPSE.
hitte verwoest en de schade
is volgens de berichten reeds
„zeer aanzienlijk".
Er zjjn nog geen ongeval
len gemeld.
Volgens een officieuze
schatting bedraagt de ver
oorzaakte schade vier mil
lioen pd. st.
De Britsche troepen moes
ten gebruik maken van
traangas en rookbommen om
de ongeveer 900 Joodsche ille-.
gale immigranten op dé „Mo-
lodeth", welke naar de haven
van Haifa was opgebracht,
tot overgave te dwingen.
Finsche hockeyploeg
bestolen.
Voor de eerste maal is een
Finsche hockeyploeg in ons
land, waar zij zal deelnemen
aan het internationaal Paasch-
tournooi, dat de volgende week
te Den Haag wordt gehouden.
Zondagmiddag speelde deze
buitenlandsche ploeg 'n oefen
partijtje op de Roggewoning.
Een of meer onverlaten hebben
kans gezien de kleedkamer
binnen te komen en daar alles
van hun gading mee te nemen,
zooals gouden horloges, ringen,
geldswaardige papieren enz.
De Finnen zullen wel een won
derlijke indruk hebben gekre
gen van de Nederlandsche
gastvrijheid. Intusschen is de
politie onmiddellijk van deze
diefstal in kennis gesteld. Er
wordt een nauwkeurig onder
zoek ingesteld. Van de daders
had men Zondagavond echter
nog geen spoor kunnen ont
dekken.
Van sparen gesproken
Weet U, dat in 1946
door particulieren voor
een bedrag van onge
veer 300 millioen gul
den in café's en restau
rants is opgesoupeerd?
Dit ls gemiddeld per
Nedei'landsch gezin 150
gulden, schrijft het Pa
rool.
De bioscoop trekt 45
millioen per jaar.
'Reken»- u zelf maar
uit hoeveel dat per ge
zin is!
Indonesiërs willen
koopen in de U.S.A.
Zondag heeft de voorzitter
van de Indonesische Liga in
Amerika, John R. Andoe, me
degedeeld, dat Moesin Dasaad
en de heer Sjahsam, de broer
van Sjahrir, die dag met de
„Noordam" uit Nederland in
New-York zouden -arriveeren.
Beiden komen voor handels
transacties, nl. het aankoopen
van „groote partijen" Ameri
kaansche goederen.
Smokkeldepót in Eindhoven.
In Eindhoven bleek een be
langrijk depót te zijn van goe
deren, die uit België waren
gesmokkeld. De aanleiding tot
deze ontdekking was de arres
tatie van een Poolschen chauf
feur, die in de buurt van Am
sterdam door de Gooische C.C.
D. was aangehouden. In zijn
vrachtwagen bevonden zich
1500 paar dameskousen en 35
coupons stof, welke goederen
uit België afkomstig waren.
Eindhoven bleek verzamel
plaats en tusschenstation te
zijn. De C.C.D. in Eindhoven,
die het onderzoek inmiddels
van de Gooische C.C.D. heeft
overgenomen, deelde mede.
dat hier geen sprake is van
een wijdvertakt complot. Wel
staat vast, dat de hoeveelheid
in beslag genomen goederen
zeer groot is. Door de Gooi
sche C.C.D. zijn reeds verschil
lende personen aangehouden.
In Eindhoven zijn nog geen ar
restaties verricht.
In dit stadium van het on
derzoek kon men ons geen ver-
derfc mededeelingen verschaf
fen.
Afbeelding van de aantrek,
kclyke reclameplaat, die door
het „comité opvoering arbeids
productiviteit", thans overal
In het land wordt verspreidt.